Wpływy kulturowe Biblii

Prawa człowieka
 Każdy człowiek ma prawo do życia, wolności i bezpieczeństwa
swej osoby.
 Nie wolno nikogo torturować ani karać lub traktować w sposób
okrutny, nieludzki lub poniżający.
 Rodzina jest naturalną i podstawową komórką społeczeństwa
i ma prawo do ochrony ze strony społeczeństwa i państwa.
 Każdy człowiek, zarówno sam jak i wespół z innymi, ma prawo
do posiadania własności.
 Nie wolno nikogo samowolnie pozbawiać jego własności.
 Każdy człowiek ma prawo do urlopu i wypoczynku, włączając
w to rozsądne ograniczenie godzin pracy i okresowe płatne urlopy.

Prawa te zostały spisane na podstawie koncepcji prawa naturalnego, która

pochodzi niemal bezpośrednio z Dekalogu, a także z takich fundamentów
cywilizacji europejskiej, jak myśl Arystotelesa i św. Tomasza z Akwinu.
Czerwony Krzyż
Czerwony krzyż to symbol
organizacji humanitarnych,
takich jak:

• Międzynarodowy Komitet
Czerwonego Krzyża

• Stowarzyszenia Krajowe
Czerwonego Krzyża

• Międzynarodowa Federacja
Towarzystw Czerwonego
Krzyża

Dodatkowo jest to znak umieszczany na karetkach pogotowia.

Odpowiednikiem Czerwonego Krzyża w krajach spoza kulturowych wpływów

Biblii jest Czerwony Półksiężyc.
Święta
Boże Narodzenie to najlepiej znane święta na całym
świecie, obchodzone w bardzo wielu krajach.
Symbolika świąt Bożego Narodzenia jest natychmiast
rozpoznawalna. Choć ma ona coraz mniej wspólnego
z chrześcijaństwem (choinka, wizerunek Mikołaja
stworzony przez Coca-Colę, renifery itp.), nie zmienia
to faktu, że w dniach 25–26 grudnia świętujemy
przyjście na świat Jezusa z Nazaretu – historię biblijną
opisaną przez św. Łukasza.

Święta Wielkanocne – wprawdzie bardziej kojarzone

z pisankami, zajączkami i kurczaczkami, jednak nadal
jest to najważniejsze święto świata chrześcijańskiego.
Zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa zostało opisane
przez wszystkich Ewangelistów i legło u podstaw religii
opartej na Nowym Testamencie.
Imiona
Najbardziej popularne imiona, zwłaszcza męskie, pochodzą z Biblii.

Piotr Filip Elżbieta

Paweł Michał Anna
Jakub Adam Magdalena
Tomasz Daniel Maria
Mateusz Dawid Ewa
Łukasz Maciej Joanna
Marek Rafał Izabela
Jan Szymon Marta
Andrzej Zuzanna
Biblia w języku codziennym
 Chrzest ogniowy (Mt 3,6)
 Nie samym chlebem żyje człowiek (Mt 4,3; Łk 4,4)
 Kto nie jest ze Mną, jest przeciwko Mnie (Mt 12,30)
 Nie znacie dnia ani godziny (Mt 25,13)
 Służyć Bogu i Mamonie (Łk 16,13)
 Tam będzie płacz i zgrzytanie zębów (Mt 8,11)
 Lekarzu, ulecz samego siebie (Łk 4,22–24)
 Nie zostanie kamień na kamieniu (Mt 24,2)
 Wiara, która góry przenosi (Mt 17,20–21)
 Człowiek małej wiary (Mt 14,31)
 Nikt nie jest prorokiem w ojczyźnie swojej (Łk 4,24)
Biblia w sztukach pięknych
Historia sztuki, przede wszystkim europejskiej, jest przesiąknięta
wątkami biblijnymi. Działo się tak, ponieważ:

• Biblia jest barwną księgą zawierającą wiele ciekawych historii

(zwłaszcza Stary Testament – ucieczki, pogonie, morderstwa,
podstępy, zdrady, zemsta, miłość, nienawiść).

• Biblia była dla twórców księgą świętą, która zawiera ważne

przesłanie dla ludzkości (zwłaszcza Nowy Testament).

• Artysta mógł w nowatorski sposób przedstawić dany motyw,

który łatwo porównać z tradycją, w związku z mnogością dzieł
o podobnej tematyce.

• Kościół bardzo długo był najhojniejszym mecenasem sztuki.

Biblia w malarstwie
Motywy biblijne są obecne w malarstwie od początku istnienia
chrześcijaństwa aż po dzień dzisiejszy (judaizm zakazywał wizualizacji
elementów kultu).
Przykłady:
• Freski w Kaplicy Sykstyńskiej, wykonane przez Michała Anioła,
przedstawiające sceny ze Starego Testamentu oraz Sąd Ostateczny,
• Ostatnia wieczerza Leonarda da Vinci,
• Madonna Sykstyńska Rafaela Santi,
• obrazy Caravaggia, w tym Powołanie św. Mateusza, Nawrócenie
św. Pawła, Judyta odcinająca głowę Holofernesowi,
• Abraham i Izaak, Powrót syna marnotrawnego Rembrandta,
• Bóg stwarzający wszechświat, Szatan w swej pierwotnej chwale
Williama Blake’a,
• Exodus, Spadający anioł, Wojna Marca Chagalla.
Caravaggio,
Powołanie św.
Mateusza
Marc Chagall,
Białe ukrzyżowanie
Biblia w architekturze
Także wiele najbardziej znanych budowli świata jest inspirowanych
Biblią. Są to między innymi:
• Hagia Sophia w Konstantynopolu (po zdobyciu miasta przez Turków
przerobiona na meczet),
• krzywa wieża w Pizie (dzwonnica przykatedralna),
• katedry gotyckie, takie jak: Notre Dame w Paryżu,
Katedra w Chartres, w Reims,
• Bazylika św. Piotra w Rzymie,
• kopuła katedry Santa Maria del Fiore we Florencji,
• Sagrada Familia w Barcelonie.
Bazylika św. Piotra w Rzymie
Sagrada Familia w Barcelonie
Biblia w filmie
Pierwsi twórcy kina już u jego początków w XIX w. podjęli próbę sfilmowania
fragmentów Biblii. Od tamtego czasu Jezus stał się bohaterem blisko 200 filmów.
Inspirację stanowiły również epizody ze Starego Testamentu. Jednak oprócz filmów
o jednoznacznie biblijnym rodowodzie powstały takie, które nawiązują do pewnych
wątków, symboli, postaci. Wśród filmów współczesnych, w mniejszym lub większym
stopniu nawiązujących do Biblii, są:
• Matrix braci Wachowskich, gdzie główny bohater kreowany jest na mesjasza,
a niektóre nazwy własne – Syjon, Trinity (w tłumaczeniu – Trójca Święta)
bezpośrednio nawiązują do Biblii,
• Armageddon Michaela Baya – tytuł został zaczerpnięty z Apokalipsy św. Jana
– jest to miejsce ostatecznej bitwy pomiędzy dobrem a złem,
• Kod da Vinci Rona Howarda na podstawie powieści Dana Browna, dotyczący
spekulacji na temat potomstwa Chrystusa,
• Dzień świra Marka Koterskiego, gdzie na zakończenie mieszkańcy bloku odmawiają
modlitwę będącą parafrazą słów Chrystusa, oraz Wszyscy jesteśmy Chrystusami
tegoż reżysera, bezpośrednio nawiązujący do Nowego Testamentu,
• Zielona mila Franka Darabonta – jeden z bohaterów jest nie tylko uzdrawiającym
ludzi cudotwórcą, jak Chrystus, lecz także sprawiedliwym sędzią, który zostaje
zabity w obliczu prawa, pomimo swej niewinności.