Modern atom teorisine (bulut modeli) göre, bir atomda

elektronların bulunma olasılıklarının en yüksek olduğu bölgelere

orbital (elektron bulutu) denir. Modern atom teorisi, elektronun
hareketini açıklaması bakımından oldukça önemlidir.
Atomun Temel Tanecikleri
• Bir elementin tüm fiziksel ve kimyasal
özelliklerini taşıyan en küçük yapı taşına atom
denir.
• Atom iki kısımdan oluşur: Çekirdek ve
yörüngeler
Atomun çekirdeğinde bulunan taneciklere
nükleonlar adı verilir.
 Elektron

• Atomun tanecikli yapısına ilişkin bilim insanları tarafından birçok deneysel

çalışmalar yapıldı. Atomda elektrik yüklü taneciklerin varlığına ilişkin en
inandırıcı deneysel kanıt, 1897 yılında Joseph John Thomson tarafından
ortaya konuldu.
• Thomson, elektrik yüklü tanecikler üzerine yaptığı deneysel çalışmalarında
elektronun yükünün (e–) kütlesine (m) oranını belirledi. Bu değer e–/m = -
1,7588 ∙ 1011 C/kg’dır.
• Thomson, atomun yapısında yer alan negatif yüklü taneciklere elektron
adını verdi. Thomson,elektronun yükünün kütlesine oranını belirlemişti
fakat yük ve kütle değerleri ayrı ayrı henüz bilinmiyordu. 1909 yılında
Robert Millikan (Rabırt Milikın, ), bir deney düzeneği tasarlayarak negatif
yüklü taneciklerin hareketi ni gözlemledi. Deneylerinde elde ettiği veriler
ve bazı matematiksel hesaplamalar sonucunda elektronun yükünü -1,602 ∙
10-19 C ola-rak hesapladı. Millikan’ın hesapladığı elektronun yükü ile
Thomson’ın belirlediği elektronun yük/kütle değerinden faydalanarak
elektronun kütlesi 9,109 ∙ 10-31 kg olarak bulunur.
 Proton

• Bilim insanları, atomun yapısında negatif yüklü

taneciklerin varlığını keşfettiğinde, maddenin elektriksel
yapısının da nötr olması gerektiğini biliyordu. Bir atomun
elektriksel açıdan yüksüz olabilmesi için atomda negatif
yüklü taneciklerin sayısına eşit sayıda pozitif yüklü
taneciklerin bulunması gerekiyordu.
• 1886 yılında Eugen Goldstein (Ögen Goldştayn), elektrik
akımı uyguladığı bir deneyinde pozitif yüklü taneciklerin
oluştuğunu gözlemledi. 1900’lü yılların başlarında atomun
hem negatifhem de pozitif yük bölgeleri içerdiği artık
biliniyordu.
• Thomson, önerdiği atom modelinde, atomu, üzümlü keke
benzeterek pozitif yüklü küre içinde negatif yüklerin
hareketsiz ve homojen şekilde dağıldığı bir yapı olarak
düşündü. Rutherford, altın levha deneyi ile pozitif
yüklerin atomun merkezinde toplandığını ispatladı.
Rutherford, atomdaki pozitif yüklü tanecikleri proton,
atomun çok küçük bir kısmını oluşturan ve pozitif
yüklerin bulunduğu merkezi çekirdek olarak adlandırdı.
• Protonun yükü +1,602 .10-19 C, kütlesi ise 1,672.10-27
kg’dır.
 Nötron

• 1920 yılında Rutherford, atom çekirdeğinde yüksüz fakat

kütlesi protonun kütlesi ile hemen hemen aynı olan bir
taneciğin
daha bulunması gerektiği fikrini ileri sürdü. O yıllarda yüksüz
olduğu düşünülen böyle bir taneciği keşfetmek ve özelliklerini
belirlemek zordu. 1932 yılında James Chadwick yaptığı
deneysel çalışmalarda, atomun yapısında protonun kütlesine
yakın bir kütleye sahip, elektrik yükü taşımayan bir taneciğin
varlığını keşfetti. Chadwick, atom çekirdeğinde yer alan
yüksüz taneciğe nötron adını verdi. Nötronun kütlesi yaklaşık
protonun kütlesi kadardır ve bu değer 1,674 ∙ 10 -27 kg’dır.