MHPP 2123

UNIT 6
FOUNDATION OF
PATIENT CARE PRACTICE

UNIT 6.1
PATIENT SAFETY

1
 Learning Outcome/ Hasil
Pembelajaran
LO1
• Nyatakan faktor yang mempengaruhi keupayaan
pesakit untuk mencegah mereka daripada
kecederaan.
• Describe factors that affect patient’s ability to
protect themselves from injury.
LO2
• Bincangkan strategi untuk mengekalkan
keselamatan pesakit di dalam penjagaan kesihatan.
• Discuss strategies to maintain safety in the health
care setting. 2
 Content Outline
1. Faktor yang mempengaruhi keupayaan pesakit mencegah
mereka daripada kecederaan (factors that affect patient’s
ability to protect themselves from injury).
i. Umur dan perkembangan (age & development)
ii. Gaya hidup (lifestyle)
iii. Mobiliti dan status kesihatan (mobility & health status)
iv. Perubahan sensori perseptual (sensory-perceptual
alteration)
v. Kesedaran kognitif (cognitive awareness)
vi. Keadaan emosi (emotional state)
vii. Keupayaan berkomunikasi (ability to communicate)
viii. Kesedaran keselamatan (safety awareness)
ix. Faktor persekitaran (environmental factors)
3
 Content Outline
2. Strategi untuk mengekalkan keselamatan pesakit
di dalam penjagaan kesihatan (strategies to
maintain safety in the health care setting).
i. Mempromosikan keselamatan sepanjang
hayat (promoting safety across the life span).
• Bayi baru lahir dan bayi (newborn and
infant)
• Kanak-kanak (toddler)
• Remaja (adolescent)
• Warga tua (elders)
4
 Content Outline
2. Strategi untuk mengekalkan keselamatan pesakit di
dalam penjagaan kesihatan.

ii. Mencegah bahaya spesifik (Preventing specific

hazard)
• Melecur dan terbakar (scalds and burns)
• Jatuh (falls)
• Sawan (seizures)
• Keracunan (poisoning)
• Bising yang keterlaluan (excessive noise)
• Elektrik dan radiasi (electric hazards and
radiation) 5
 Content Outline
2. Strategi untuk mengekalkan keselamatan
pesakit di dalam penjagaan kesihatan.

iii. Restrain klien/ Restraining clients

• Implikasi legal untuk restrain (legal
implication of restraints)
• Pemilihan restrain (selecting a restraint)
• Jenis-jenis restrain (kind of restraints)

6
 Punca Kecederaan & Kematian
• Kemalangan jalan raya (motor vehicle accidents)
• Jatuh
• Lemas (air, beg plastik, bantal)
• Melecur dan kebakaran (air panas, api, elektrik)
• Keracunan (makanan, bahan beracun)
• Tercekik oleh benda asing (benda pejal, cecair)

7
 Faktor yang mempengaruhi keupayaan
pesakit mencegah mereka daripada
kecederaan
i. Umur dan perkembangan (age & development)
• Manusia belajar mencegah kecederaan daripada
pengetahuan, pengalaman dan penilaian
persekitaran.
• Kanak-kanak – kurang berpengetahuan,
perasaan ingin mengetahui sesuatu (curiousity).
• Orang tua mengalami kesukaran pergerakan dan
ketepatan sensori berkurangan yang
menyebabkan mereka senang dapat kecederaan.
8
 Faktor yang mempengaruhi keupayaan
pesakit mencegah mereka daripada
kecederaan
ii. Gaya hidup (lifestyle)
• Gaya hidup seperti persekitaran kerja yang tidak
selamat, tempat tinggal yang berhampiran dengan
tempat berlaku jenayah dan bahan api,
kekurangan kewangan untuk memberi alat
keselamatan dan memperbaiki peralatan,
pengambilan dadah dan lain-lain membawa
kepada kemalangan dan kecederaan.

9
 Faktor yang mempengaruhi keupayaan
pesakit mencegah mereka daripada
kecederaan
iii. Mobiliti dan status kesihatan (mobility & health
status)
• Orang yang tidak dapat bergerak seperti paralysis,
spinal cord injury, kelemahan otot serta
ketidakseimbangan (hemiplegia dan cast di kaki)
dan koordinasi lebih senang dapat kecederaan.

10
 Faktor yang mempengaruhi keupayaan
pesakit mencegah mereka daripada
kecederaan
iv. Perubahan sensori perseptual (sensory-
perceptual alterations)
• Orang yang dengan masalah persepsi sensori
sentuh, pendengaran, rasa, bau dan penglihatan
lebih berisiko mendapat kecederaan.

11
 Faktor yang mempengaruhi keupayaan
pesakit mencegah mereka daripada
kecederaan
v. Kesedaran kognitif (cognitive awareness)
• Kesedaran – keupayaan mengenal pasti
rangsangan persekitaran dan tindak balas badan
terhadap sebarang pemikiran dan tindakan.
• Contoh: orang yang tidak cukup tidur, koma,
keliru, disorientated, dipengaruh oleh ubat
narkotik dan ubat-ubatan.

12
 Faktor yang mempengaruhi keupayaan
pesakit mencegah mereka daripada
kecederaan
vi. Keadaan emosi (emotional state)
• Keadaan yang mengganggu emosi seperti stress
boleh mempengaruhi ketumpuan dan
pentaksiran seseorang terhadap keselamatan
sekeliling.
• Pesakit depresi – bertindak lebih lambat
terhadap rangsangan.

13
 Faktor yang mempengaruhi keupayaan
pesakit mencegah mereka daripada
kecederaan
vii. Keupayaan berkomunikasi (ability to
communicate)
• Keupayaan menerima dan menyampaikan
maklumat lebih senang dapat kecederaan.
• Contoh: pesakit aphasic, halangan bahasa
(language barrier), tidak boleh membaca.
• Orang tidak dapat membaca tanda “Dilarang
merokok” yang digantung pada tangki oksigen,
mungkin menyebabkan kebakaran.
14
 Faktor yang mempengaruhi keupayaan
pesakit mencegah mereka daripada
kecederaan
viii. Kesedaran keselamatan (safety awareness)
• Maklumat tentang keselamatan dalah penting.
• Kurang pengetahuan tentang peralatan medikal
seperti oxygen tank, intravenous tubing adalah
bahaya.
• Klien yang sihat perlu mengetahui tentang cara
keselamatan semasa di dalam air, kenderaan,
pencegahan kebakaran, keracunan dan lain-
lain.
15
 Faktor yang mempengaruhi keupayaan
pesakit mencegah mereka daripada
kecederaan
ix. Faktor persekitaran (environmental factors)
• Persekitaran di dalam dan luar rumah yang selamat
– lantai dan bilik air tidak licin, karpet, cahaya yang
terang, sistem kebakaran yang berfungsi dan cara
keluar dari rumah apabila berlaku sesuatu.
• Tempat kerja – mesin, bahan kimia, pencemaran
bunyi dan udara, pekerja keletihan.
• Komuniti – lampu jalan yang mencukupi, air yang
selamat, sistem pembentungan dan pembuangan
sampah yang baik, undang-undang untuk
pengendalian makanan. 16
17
 Strategi untuk mengekalkan keselamatan
pesakit di dalam penjagaan kesihatan
i. Mempromosikan keselamatan sepanjang hayat
(promoting safety across the life span).
• Bayi baru lahir dan bayi (newborn and infant)
• Kanak-kanak (toddler)
• Remaja (adolescent)
• Warga tua (elders)

18
 Strategi untuk mengekalkan keselamatan
pesakit di dalam penjagaan kesihatan
Bayi dalam kandungan (Fetus)
• Jenis kecederaan:
 Pendedahan kepada asap rokok, alkohol, ubat-
ubatan, dadah, sinaran radioaktif (x-ray), racun
serangga, pencemaran udara

19
 Strategi untuk mengekalkan keselamatan
pesakit di dalam penjagaan kesihatan
Bayi baru lahir dan bayi (newborn and infant)
• Jenis kecederaan:
 Jatuh
 Lemas, tercekik (aspirated milk or ingested
object)
 Melecur dan terbakar
 Kemalangan jalan raya
 Kejutan electrik
 Keracunan
20
 Strategi untuk mengekalkan keselamatan
pesakit di dalam penjagaan kesihatan
Bayi baru lahir dan bayi (newborn and infant)
• Car seat – diletak di tempat duduk belakang dan
menghadap belakang.
• Jangan biarkan anak tanpa pengawasan.
• Periksaan suhu air sebelum mandikan anak dan
memberikan susu formula.
• Dudukkan bayi semasa memberi susu.
• Potong makanan mengikut umur – dikisar (6 bulan),
dilecek (7-8 bulan), dicincang (9-11 bulan),
makanan keluarga yang diubahsuai (1-2 tahun).
21
 Strategi untuk mengekalkan keselamatan
pesakit di dalam penjagaan kesihatan
Bayi baru lahir dan bayi (newborn and infant)
• Elakkan makanan kekacang, anggur, rambutan,
lobak merah mentah yang dipotong kecil, popcorn.
• Buaian – tidak terlalu tinggi, kain yang jarang.
• Tempat tidur – tiada bantal yang berlebihan, tilam
yang “firm”.
• Permainan – tiada tepi tajam, tiada objek kecil yang
boleh ditanggalkan.
• Tangga, dapur – letak penghadang.
22
 Strategi untuk mengekalkan keselamatan
pesakit di dalam penjagaan kesihatan
Bayi baru lahir dan bayi (newborn and infant)
• Plug elektrik ditutup, wayar disimpan dengan kemas
supaya tidak ditarik oleh anak.
• Simpan ubat, sabun pencuci, racun serangga, benda
tajam di tempat yang selamat – berkunci, tempat
yang anak tidak dapat mencapai.

23
 Strategi untuk mengekalkan keselamatan
pesakit di dalam penjagaan kesihatan
Kanak-kanak (toddler)
• Jenis kecederaan:
 Jatuh
 Terantuk
 Terpotong oleh objek tajam
 Lemas
 Keracunan
 Kejutan elektrik
 Kemalangan jalan raya
24
 Strategi untuk mengekalkan keselamatan
pesakit di dalam penjagaan kesihatan
Kanak-kanak (toddler)
• Car seat di dalam kereta.
• Mengajar anak tidak memasukkan objek kecil ke dalam
mulut dan telinga.
• Simpan ubat, sabun pencuci, mancis, racun serangga,
benda tajam di tempat yang selamat – berkunci,
tempat yang anak tidak dapat mencapai.
• Simpan objek yang berbucu tajam – perabut, pisau.
Plug elektrik ditutup, wayar disimpan dengan kemas
supaya tidak ditarik oleh anak.
• Tingkap dan balcony – berpagar, berskrin. 25
 Strategi untuk mengekalkan keselamatan
pesakit di dalam penjagaan kesihatan
Kanak-kanak (toddler)
• Lemas – baldi tidak beisi air, tutup pintu bilik air,
jangan biar bermain berdekatan dengan kolam,
sungai, perigi, bath tub.
• Melecur dan terbakar – pemegang periuk menghala
ke dalam, letak penghadang di pintu dapur.
• Plug elektrik ditutup, wayar disimpan dengan kemas
supaya tidak ditarik oleh anak.
• Jangan berlari dengan letakkan objek di dalam mulut.
• Jangan bermain, berlari dan berbasikal di tepi jalan.
26
 Strategi untuk mengekalkan keselamatan
pesakit di dalam penjagaan kesihatan
Kanak-kanak (toddler)
• Bermain di tempat yang selamat
• Keselamat jalan raya - mengajar anak cara
melintas jalan.
• Jauhi orang yang tidak dikenali.

27
 Strategi untuk mengekalkan keselamatan
pesakit di dalam penjagaan kesihatan
Remaja (adolescent)
• Jenis kecederaan:
 Kemalangan jalan raya
 Penyalahgunaan dadah, alkohol
 Merokok
 Keganasan
 Masalah emosi

28
 Strategi untuk mengekalkan keselamatan
pesakit di dalam penjagaan kesihatan
Remaja (adolescent)
• Keselamatan jalan raya – membawa kenderaan mesti
berlesen, tidak memandu selepas mengambil alkohol,
pakai topi keledar dan tali pinggang, mematuhi
undang-undang, pastikan keadaan kenderaan adalah
baik.
• Memberitahu bahaya merokok, pengambilan dadah
dan alkohol, hubungan seks tidak selamat.
• Rekreasi – secara berkumpulan, mematuhi
keselamatan semasa bersukan (sport injury, water
sports). 29
 Strategi untuk mengekalkan keselamatan
pesakit di dalam penjagaan kesihatan
Remaja (adolescent)
• Cara pengendalian peralatan elektrik yang
selamat.
• Cara menangani stress dan cara penyelesaian
masalah – memerhatikan gerak-geri anak remaja,
berkomunikasi dua hala, menjadi role model
kepada anak, kaunseling bila perlu.

30
 Strategi untuk mengekalkan keselamatan
pesakit di dalam penjagaan kesihatan
Warga tua (elderly)
• Lebih kerap mendapat kecederaan – masalah
penglihatan dan pendengaran, refleks semakin
perlahan, tulang rapuh, cognitive dysfunction
(organic brain syndrome, Alzeheirmer’s, confusion,
disorientated, impaired memory and judgement).
• Jenis kecederaan:
 Jatuh
 Terbakar dan melecur
 Kemalangan jalan raya
31
 Strategi untuk mengekalkan keselamatan
pesakit di dalam penjagaan kesihatan
Warga tua (elderly)
Cara pencegahan:
• Nasihatkan pakai cermin mata dan alat bantu dengar.
• Galakkan sentiasa aktif – senaman ringan
• Pencahayaan yang terang.
• Persekitaran yang kemas dan teratur – perabot, wayar, bucu
tajam, lantai tidak licin, anak tangga yang bersesuaian.
• Kasut/ selipar – fit, tapak tidak licin
• Gunakan tongkat, walking frame, kerusi roda untuk
bergerak.
• Susun alat keperluan harian di satu tempat yang senang
32
dicapai.
 Strategi untuk mengekalkan keselamatan
pesakit di dalam penjagaan kesihatan
Warga tua (elderly)
Cara pencegahan:
• Katil yang rendah, berpagar, tempat berpegang semasa
bangun, bangun perlahan dari posisi berbaring (elak
orthostatic hypotension).
• Tandas – tempat berpegang (grab bar), commode,
lantai tidak licin.
• Galakkan minta bantuan jika tidak terdaya.
• Perhatikan tolerasi aktiviti, status mental dan orientasi
warga tua.
• Beritahu kesan ubat – pening, mengangtuk 33
Mencegah bahaya spesifik (Preventing
specific hazard)
Melecur dan terbakar (scalds and burns)
• Melecur – cecair panas, wap.
• Terbakar – suhu tinggi, bahan kimia, elektrik, agen
radioaktif.
• Kebakaran – disebabkan oleh kecuaian ……
• Cara mencegah:
 Simpan nombor kecemasan.
 Pasang pengesan asap.
 Rumah ada pemadam api yang berfungsi.
 Tutup mulut dan hidung dengan kain basah,
membongkokkan badan dan kepala pada permukaan
lantai. 34
Mencegah bahaya spesifik (Preventing
specific hazard)
Jatuh (falls)
• Kerap terjadi pada kanak-kanak dan warga tua.
• Kesan – lebam, terseliuh, patah tulang,
berdarah.
• Cara pencegahan:
 Rujuk kepada slide warga tua.
 Pesakit di wad – menilai risiko jatuh
menggunakan falls risk assessment tool
(Morse Falls Scale).
35
Mencegah bahaya spesifik (Preventing
specific hazard)
Sawan (seizures)
• Elakkan febrile seizure – elakkan demam tinggi pada
anak, lakukan tepid sponging, jumpa doktor segera,
ambil ubat antipyretic.
• Nasihatkan pesakit ambil ubat secara regular.
• Pakai medical identification tag dan kad yang bertulis
ubat-ubatan diambil.
• Hadkan aktiviti – berenang, memandu, memasak,
kendalikan mesin.
• Kenal pasti faktor penyebab sawan.
• Letak pesakit di katil yang berpagar dan padding.
• Tiada benda tajam berdekatan dengan pesakit. 36
Mencegah bahaya spesifik (Preventing
specific hazard)
Sawan (seizures)
• Apabila berlaku sawan:
 Bersama dengan pesakit dan minta bantuan.
 Berikan privasi.
 Jangan memaksa memasukkan objek ke
dalam mulut pesakit.
 Masukkan oral airway atau tongue depressor
di antara gigi atas dan bawah.
 Longgarkan pakaian pesakit.
 Posisikan pesakit lateral atau supine dengan
kepala mengiring ke sebelah. 37
Mencegah bahaya spesifik (Preventing
specific hazard)
Sawan (seizures)
• Apabila berlaku sawan:
 Kira jangka masa sawan berlaku dan jenis
sawan.
 Perhatikan warna kulit.
 Lakukan suction jika pesakit muntah dan
terdapat sekresi.
 Berikan oksigen.
 Ambil tanda vital – BP, PR, RR, SpO2
 Jaga kebersihan pesakit.
38
Mencegah bahaya spesifik (Preventing
specific hazard)
Keracunan (poisoning)
• Kanak-kanak – bahan beracun, pencuci –atas
kecuaian ibu bapa/ penjaga.
• Remaja – snake or insect bite, dadah, ubat,
mencuba bunuh diri.
• Warga tua – terambil secara tidak sengaja
(penglihatan kabur), overdose ubat (dementia).

39
Mencegah bahaya spesifik (Preventing
specific hazard)
Keracunan (poisoning)
• Cara pencegahan:
 Simpan bahan beracun, ubat, pencuci di dalam almari
berkunci.
 Elakkan simpan bahan beracun di dalam bekas
makanan – botol air bergas, bekas berlabel makanan.
 Letak tanda “RACUN/ POISON” di luar bekas.
 Baca label sebelum menggunakan sesuatu barang.
 Mengajar kanak-kanak jangan masukkan benda, yang
tidak diketahui ke dalam mulut – daun, biji buah berry,
ubat biji bukan gula-gula, ubat sirap bukan air kordel.
40
Mencegah bahaya spesifik (Preventing
specific hazard)
Bising yang keterlaluan (excessive noise)
• Boleh menyebabkan kehilangan pendengaran.
• Bunyi < 85 decibel tidak memberi kesan kepada
pendengaran.
• Pesakit lebih sensitif kepada bunyi dan cepat
iritasi.
• Kesan fisiologi bunyi – meningkatkan kadar nadi
dan pernafasan, meningkatkan aktiviti
muskular, loya, kehilangan pendengaran.
41
Mencegah bahaya spesifik (Preventing
specific hazard)
Bising yang keterlaluan (excessive noise)
• Cara pencegahan:
 Pakai ear plug apabila bekerja di tempat
yang bising.
 Muzik yang menyenangkan.

42
Mencegah bahaya spesifik (Preventing
specific hazard)
Elektrik dan radiasi (electric hazards and radiation)
• Cara pencegahan:
 Periksa wayar tiada tanda rosak. Jangan pakai jika
rosak.
 Elakkan overloading outlet dan fuse box.
 Pegang pada kepala plug apabila mencabutnya, bukan
pada wayar.
 Pastikan tangan kering apabila kendalikan alat elektrik.
 Jauhkan alat yang menggunakan elektrik daripada sinki,
shower, kawasan basah.
 Jauhkan plug dan wayar daripada kanak-kanak.
 Letakkan pelindung pada wall plug.
 Cabut plug bila tidak guna alat elektrik. 43
Mencegah bahaya spesifik (Preventing
specific hazard)
Elektrik dan radiasi (electric hazards and radiation)
• Cara pencegahan kejutan elektrik:
 Periksa wayar tiada tanda rosak. Jangan pakai jika
rosak.
 Elakkan overloading outlet dan fuse box.
 Pegang pada kepala plug apabila mencabutnya, bukan
pada wayar.
 Pastikan tangan kering apabila kendalikan alat elektrik.
 Jauhkan alat yang menggunakan elektrik daripada sinki,
shower, kawasan basah.
 Jauhkan plug dan wayar daripada kanak-kanak.
 Letakkan pelindung pada wall plug.
 Cabut plug bila tidak guna alat elektrik. 44
Mencegah bahaya spesifik (Preventing
specific hazard)
Elektrik dan radiasi (electric hazards and
radiation)
• Cara pencegahan radiasi:
 Sapu sun block apabila melakukan aktiviti
luar.
 Staf hospital – pakai lead apron, jauhkan diri
dari mesin x-ray.

45
Restraining Clients

46
 Content Outline
2. Strategi untuk mengekalkan keselamatan
pesakit di dalam penjagaan kesihatan.

iii. Restrain klien/ Restraining clients

• Implikasi legal untuk restrain (legal
implication of restraints)
• Pemilihan restrain (selecting a restraint)
• Jenis-jenis restrain (kind of restraints)

47
 Restraining
Restraint clientsclients
klien/ Restraining
• Restraint – alat pelindung yang digunakan
untuk menghadkan aktiviti fizikal klien atau salah
satu bahagian badan.
• Tujuan – mencegah klien daripada
mencederakan diri sendiri dan orang lain.

48
 Restraining
Restrain clientsclients
klien/ Restraining
Jenis-jenis restraints (kind of restraints) :
• Physical restraint – menggunakan alat secara
manual untuk menghadkan aktiviti fizikal.
• Chemical restraint – gunakan ubat :
neuroleptics, anxiolytics, sedatives, psychotropic
agents untuk mengawal emosi dan social
behaviour.
• Environmental restraint – dikurung dalam satu
bilik.

49
50
51
52
 Restraining clients
Indikasi restraining:
• Menunjukkan behavior yang boleh
membahayakan diri sendiri dan orang lain –
cubaan mencedera atau membunuh diri,
tindakan yang ganas
• Untuk mengekalkan keselamatan pesakit –
unstable gait, high risk of fall.
• Mengganggu rawatan – mencabut tiub, buang
dressing.

53
 Restraining
Restraint clientsclients
klien/ Restraining
Implikasi legal untuk restraints (legal implication of
restraints)
ii. Mengikut protokol masing-masing.

54
 Restraining
Restrain clientsclients
klien/ Restraining
Prinsipal Pemilihan Restrain (selecting a
restraint):
• Hanya digunakan untuk mengurangkan
pergerakan pesakit.
• Perawat perlu buat pemilihan jenis restraint dan
sebab menggunakannya.
• Tidak mengganggu perawatan.
• Bonjolan tulang patut dilindungi (padded)
sebelum restraint.
• Restraint patut ditukar apabila kotor dan lembap.
• Boleh dibuka dengan senang.
55
 Restraining
Restrain clientsclients
klien/ Restraining
Prinsipal Pemilihan Restrain (selecting a
restraint):
• Sepatutnya diikat kepada katil bukan pagar katil.
• Patut dibuka setiap 2 jam untuk melakukan
senaman ROM dan penjagaan kulit.
• Periksa circulation anggota yang diikat dengan
kerap.
• Memberikan sokongan emosi.
• Jangan tinggalkan pesakit jika restraint telah
dibuka untuk sementara.
• Buka restraint jika terdapat cynosis, pucat, luka,
pesakit mengadu kebas dan sakit. 56
 Restraining
Restrain clientsclients
klien/ Restraining
Kesan restraining:
i. Psikologi/ emosi:
• Meningkatkan rasa marah dan memberontak
pesakit.
• Rasa malu dan tiada digniti.
• Rasa keliru.
• Takut
• Rasa tertekan.

57
 Restraining
Restrain clientsclients
klien/ Restraining
Kesan restraining:
ii. Fizikal
• Kecederaan kulit, kudis tekanan
• Kekuatan otot berkurangan.
• Contracture, ROM berkurangan
• Ketidakseimbangan – senang jatuh.
• Ketidakselesaan - sakit
• Gangguan eliminasi – constipation, incontinence,
urine stasis.
• Mengganggu pengaliran darah
• Gangguan GIT – kurang selera makan, dehidrasi 58
 Alternatives to Restraint
• Letakkan pesakit dekat dengan kaunter
jururawat.
• Minta bantuan waris untuk menjaga.
• Gunakan commode.
• Letakkan katil pada paras paling rendah.
• Side rail katil sentiasa dinaikkan.
• Letakkan call bell di tempat yang boleh dicapai
oleh pesakit.
•
59
 Latihan
• Nyatakan faktor yang mempengaruhi
keupayaan pesakit untuk mencegah mereka
daripada kecederaan.
• Nyatakan jenis-jenis restraint yang boleh
digunakan untuk pesakit.

60