MATEMATİKSEL PARADOKSLAR

4. hafta
 Galileo Paradoksu 

 Galileo, sadece doğal sayılar (0,1,2,3,4,..) değil, tüm

sonsuz kümelerin özelliklerinde bir çelişki olduğunu
ortaya koymuştur. Ancak daha belirgin olarak,
tamsayılar ve tamsayıların kareleri kümesini ele
almıştır. Galileo’ya göre bu paradoks, parça ve bütün
ilişkisini tamamen dışlayan apaçık bir çelişkidir.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 … n …
1 4 9 16 25 36 49 64 81 100 … …
Öncelikle tam sayıların karelerinden daha fazla
elemanı var gibi görünmektedir.
Çünkü azlık çokluk kavramına göre, ilk dizide
ikincisinde olmayan elemanlar vardır.
 Doğal sayıların kareleri kümesi (1,4,9,..) bu
karelerin arasında gittikçe artan boşluk olmasına
rağmen, (81 ve 100 arasında çok sayıda doğal
sayı vardır) hem doğal sayılar hem de kareleri
kümesi sonsuzdur. Sayılar ve sayıların kareleri
sıralanırsa, her bir tamsayının karşılığında
sadece bir tane kare sayısı vardır.
Sayıların kareleri, tüm pozitif tamsayılardan
çok daha az gibi görünür ve alışılmış artan sıra
halinde düzenlenmiş tamsayılar dizisinden
seçip alırsanız, hızla seyrelirler.
Ama kuşkulu Galileo’nun (1564-1642) fark
ettiği gibi, tüm pozitif tamsayılarla baştan sona
eşleştirilebilirler:
Her pozitif tamsayının kendisiyle bağlantılı
benzersiz bir karesi vardır ve her karenin,
benzersiz bir pozitif tamsayısı (pozitif karekökü)
vardır. Kareler, pozitif tamsayıların bir
astkümesini, yani öğe sayısı pozitif tamsayılar
kümesinden eksik kalan ve bu nedenle ondan ayrı
olan bir altküme oluştururlar. Yine de altküme,
tüm pozitif tamsayılar kümesiyle artıksız
eşleştirilebilir. Öyleyse, daha az kare mi vardır,
yoksa bir o kadar kare mi vardır?
Galileo Paradoksunun Önemi
Galileo, keşfettiği paradoksun sonucunu
genellemiş ve sonsuzluk kavramını ve sonsuz
sayıları tanımlamış:
‘Sonsuz nicelikler içinde eşitliğe, ya da daha çok
veya daha aza ilişkin özelliklere yer yoktur, bu
özellikler sadece tanımlı niceliklere aittir ve bunlar
sonsuz sayılara uygun değildir. Çünkü bir şeyin
diğerinden çok mu, az mı yoksa ona eşit mi
olduğu söylenemez’ demiştir.
 Berber Paradoksu
1900’lerin başında Bertrand Russell tarafından ortaya
atılan berber paradoksu günümüzde hala bizleri şaşırtma
Diyelim ki bir gün bir berber dükkanının önünden geçtiniz
ve şunu yazan bir tabela gördünüz: “Kendi kendinize tıraş
olabiliyor musunuz? Eğer cevabınız hayır ise içeri gelin,
bunu sizin için ben yaparım. Kendini tıraş edemeyeni tıraş
ederim, başkasını tıraş etmem”. Bu garip tabelayı
gördükten sonra aklınıza şu soru gelebilir. Berber kendini
tıraş eder mi?ya devam ediyor. 
 Russell Paradoksu
1970 yılında 98 yaşında ölen Bertrand RUSSEL'ın çok bilinen paradoksu:

 "Bir odada papa ve ben varım. Odada kaç kişiyiz?"  

Cevap:"Bir kişiyiz. Çünkü ben, aynı zamanda papayım«

 Russel'ın "Kümeler" Paradoksu:

Russel'a göre iki çeşit küme var:

a) Kendisinin elemanı olan(ihtiva eden) kümeler.

b) Kendisinin elemanı olmayan kümeler.

Şimdi, "Kendisinin elemanı olmayan kümeler"in kümesine 'X' diyelim. X, kendisinin

elemanı mıdır? X kensinin elmanı değilse kümededir. Kendisinin elemanı ise
Dikotomi(İkilik özelliği) Paradoksu: 
 Bu paradoksa göre hareket yoktur. Çünkü bir
hareketin olabilmesi için belirli bir zaman diliminde
belirli bir mesafenin yapılmış olması gerekir. Bunun
için de istenilen mesafenin önce yarısı, sonar kalan
mesafenin yarısı, daha sonra kalanın yarısı vb…
gidilmesi gerekir. Ancak her zaman gidilmemiş bir
“kalan yolun yarısı” olacaktır. Dolayısıyla hareket
hiç başlamamıştır.
Tavşan-Kaplumbağa Paradoksu
 Hareketli bir tavşan hiçbir zaman kendisinden ilerdeki
hareketli bir kaplumbağayı yakalayamaz. Çünkü
kaplumbağayı yakalaması için öncelikle, seçilen bir
anda kaplumbağanın bulunduğu noktaya gelmesi
gerekir. Tavşan o noktaya gelene kadar kaplumbağa
biraz daha ilerlemiş olur. Daha sonra ilerideki
kaplumbağanın o anda bulunduğu noktaya gidene kadar
kaplumbağa biraz daha ilerler. Sonuçta kaplumbağa
hareketli olduğundan, tavşan, kaplumbağayı asla
yakalayamaz.
Balkon mu? Bahçe mi?
Kaç tane at var?
9 kişiyi bulun
Resimdeki kurbağayı bulun. Göremediyseniz başınızı 90 derece sola çevirin.
Yaşlı adam ve birbirine sarılan iki genç?
Anne-kız
İmkansız küp
Keçi, koç, boğa, kuş, ayı, kurt, tilki.
Hayvanlar
İki ceylan
Cadı mı? Genç kız mı?