You are on page 1of 1

Euler pek çok yeni kavram geliştirmiş, basit aritmetikten sayılar teorisi ve topolojiye kadar farklı EULER

alanlarda uzun süre kabul gören birçok teorem ispatlamıştır.Bu çalışmaları esnasında,
günümüzde kullanılan modern matematik terminolojisinin yaratıcısı olmuş fonksiyon kavramı ve
onun yazımını tanımlamıştır (yaptığı bu çalışma için verilebilecek örneklerden bazıları
trigonometrik fonksiyonlar için yaptığı sin, cos ve tan tanımlamalarıdır).
Euler matematiğin neredeyse bütün alanlarında çalışmıştır; geometri, aritmetik, Sayıların babası olarak
trigonometri, cebir ve sayı teorisi. Bunlara ek olarak uzay-zaman süreklisi mekaniği, ay bilinir
teorisi ve diğer pek çok alanda da katkıda bulumuştur. 1707-1783 En iyi bilinen önermesi psigor
teoremidir
LAPLACE Matemtiğe ispat fikrini getiren psigordur
PİSAGOR
Gök ve yer mekaniği hakkında yazdığı 11 ciltlik eseri, bütün zamanlarda mekanik
hakkında yazılmış en kapsamlı eserlerinden biridir. “Theorie Analytique des
Probabilites”  başlıklı kitabı olasılık teorisinin ilk önemli eseridir.
MÖ.570-
MÖ.495
1749-1827
LAGRANGE
Lagrange cebirsel denklemlerin çözülebilirliği, mekanik, differensiyel
denklemler ve varyasyon hesabına önemli katkılar yapmış, fikirleri ve Çarpım cetvelinin bulunuşu ve geometriye
yöntemleri bugün de kullanılan bir bilim adamıdır uygulanması
Analiz ve değişkenler hesabı konularında çalışmış, türevli denklemleri Matematik alanında çığırlar açmış
çözmek için yeni yöntemler geliştirmiş, sayılar kuramında teoremler biridir.
kanıtlamış ve grup teorisinin temellerini atmıştır.
1736-1813 THALES çap çemberi iki eşit parçaya böler
bir ikizkenar üçgeinin taban açıları birbirine eşittir
D’Alembert kısmi differensiyel denklemleri ilk inceleyen bilim adamlarından biridir. Kısmi Jean Le Rond biribini kesen iki doğrunun oluşturduğu ters açılar bir birine eşittir
differensiyel denklemler ve akışkanlar mekaniği ilgili çalışmaları ve felsefi yazıları dışında, D’Alembert köşesi çember üzerinde olan ve çapı gören açı dik açıdır
Diderot ile beraber editörlüğünü yaptığı ünlü 28 ciltlik “Encyclopedie” nin matematik tabanı ve buna komşu iki açısı verilen üçgen çizilebilir
maddelerinin hemen -hemen tümünü D’Alembert yazmıştır. Bu eser aydınlamanın temel
eserlerinden biridir.
Gençliğinde pi sayısı hakkında çalışmalar yapmış ünlü bir bilim MÖ.624/625-
adamıdır. Aynı zamanda oran testinin mucididir. MÖ.546/547
1717-1783
CARL FRİEDİCH GAUSS
Öklid teoremi ile bilinir
Cebir’in Temel Teoremi, ya da D’Alembert Teoremi” olarak bilinen teoremi
ispatlamıştır ÖKLİD
 Oklid dışı geometriyi, çok sayıda matematiksel fonksiyonu
,türev ve integralle ilgili temel teoremleri, normaldağılımı,Eliptik
integrallerin ilk çözümlerini ve yüzeylerde Gauss eğimini keşfetmiş,
kanıtlamış veya tanımlamıştır.

1777-1855 MÖ.330-MÖ.275

Fransız matematikçi ve fizikçi. Matematiğin birçok alanına katkıda AUGUSTİN-LOUİS CAUCHY Matematikte çok sık kullanılan Oklid yöntemi Oklid tarafından bulunmuş ve Oklid Algoritması olarak bilinir
bulunmuştur, kendi soyadını taşıyan düzinelerce teoremi vardır.
Cauchy kalkülüs ve analizi biçimlendiren kişidir. Bu alanda kendisinden önceki ARŞİMED
matematikçilerin ihmal ettiği ve özen göstermediği birçok sonucu yeniden ifade edip
kanıtlamıştır. Aynı zamanda matematiğin Karmaşık Analiz dalının kurucusudur. 1)bir kürenin yüzölçümünün 4πr2 ve hacminin ise 4/3 πr3eşit olduğunu kanıtlamıştır
Permütasyon grupları, optik, akışlar dinamiği ve elastikiyet teorisi ile ilgili çalışmalar 2) Pi değerinin  3 +l/7 ve 3 +10/71 arasında bulunduğunu göstermiştir.
yapmıştır. 1789-1857 3)Eğri yüzeylerin alanlarını bulmak için bazı yöntemler geliştirmiştir
 Analiz ve sayılar kuramı alanlarında çalışmalar yapmış olan Alman bir MÖ.287-MÖ.
matematikçidir. BERNHARD RİEMANN 212
İntegralin muntazam ilk tanımını veren kişidir. Aynı zamanda diferansiyel geometri
de çalışmış, böylece genel göreliliğin temellerini atmıştır. Asal sayıların dağılımıyla Sıfır rakamını (0)ve x bilinmeyenini
alakalı çığır açan keşifleri de olmuştur. HARİZMİ kullanmıştır
Riemann kısa yaşamında, daha sonra her biri büyük bir teori olacak bir düzine konuyu başlatmış Cebirin babası olarak
ya da onlara derin katkılar yapmış, matematiğe kavramsal bir bakış ve yaklaşım getirmiştir. bilinir
Bunlardan bir kaçı:Riemann entegrali ve entegrallenebilirlik kavramı, Riemann yüzeyleri, Hesab-ül Cebir vel-Mukabele adlı kitabı matematik tarihinde birinci ve ikinci
Riemann geometrisi, differensiyel geometri, sayılar teorisi (Riemann hipotezi), kompleks analiz der.denk.sistematik çözümlerin yer aldığı ilk eserdir
(Riemann yüzeyleri, Cauchy-Riemann denklemleri), cebirsel geometri, matematiksel fizik ve, 1826-1866 MS. Matematik ile ilgili eserleri : El-kitab'ül muhtasar fil hesab'ıl cebri ve'l mukabele
daha sonraları topoloji ismini alacak olan, analysis situs tür. 780-MS.850 El -mesahat
Kitab al-muhtasar fil hisab el-hind
NEİLS HENRİK ABEL
ÖMER HAYYAM 3.dereceden polinomların bir sınıflandırmasını yaparak ,bu polinomların köklerini geometrik
Abel 16 yaşındayken, binom katsayıları teoremini kanıtlamıştır. Üç yıl sonra, olarak bulmaya çalışmıştır
kendi başına grup teorisini keşfederek, beşinci derece denklemleri çözmenin Celali takvim için büyük çaba sarf
imkansızlığını kanıtlamıştır. Bu soru, 350 yıl boyunca çözülememişti! Aynı etmiştir
zamanda eliptik fonksiyonlar üzerinde çalışmış ve Abelyen fonksiyonları Binom teoremini ve bu açılımındaki kat sayıları bulan ilk kişi olduğu
keşfetmiştir. 1048-1131 düşünülmektedir

1802-1829 ŞARAFEDDİN al-TUSİ


3.dereceden polinomların köklerini bulmak için
EVERİSTE GALOİS
Matematikte iki yeni alan icat etmiştir: Grup teorisi ve Galois MATEMATİK uğraşmıştır
teorisi. TARİHİ 3.dereceden denklemleri 25 sınıfa ayırarak cebirsel yaklaşımla ,onların
Niels Abel ile aynı zamanda, beş ya da daha yüksek dereceli polinom denklemleri için genel bir köklerini bulmaya çalışmıştır
çözüm olamayacağını kanıtlamıştır. 1135-1213
Ne yazık ki bu keşiflerini paylaştığı matematikçiler ya çalışmalarının değerini anlamamışlar, ya da
okumadan geri çevirmişlerdir. Çok karmaşık olan kendi çalışmalarına odaklandığı için okul ve Matematikle ilgili en önemli çalışması düzlem ve trigonometri ile
üniversite sınavlarında başarısız olmuştur. NASİREDDİN AL -TUSİ ilgilidir.
1811-1832 1201-1274 Yunanca çeviri çok sayıda matematik kitaplarına izah ve yorumlar yazmış
,bir sayının n. kökünü bulmak için çalışmıştır
RİCHARD
DEDEKİND GIYASEDDİN CEMŞİD
Pi sayısının 14.basamağına kadar gitmiş ve pi sayısını kendi zamanının en iyi
hesaplamış kişisi olmuştur
Alman matematikçi ve Gauss’un öğrencilerinden biriydi. Kümeler Kuramı ile Ondalık kesirlerle 4 işlemin nasıl yapıldığını
ilgili birçok kavramı matematiğe kazandırmış ve gerçel sayıları Dedekind açıklamıştır
kesitleri olarak tanımlamıştır. Dedekind ayrıca soyut cebirde iki önemli nesne Orta Çağın en iyi kitaplarından biri olarak kabul edilen Aritmetiğin Anahtarı
olan sayı cisimleri ve halka kavramlarının tanımlarını veren ilk matematikçidir. başlıklı bir kitabında yazarıdır
1380-1429
Daha önce 6. yüzyılda Hint matematikçiler tarafından bulunmuş olan bu sayı dizisi Liber
1831-1916 Abaci kitabında tavşanların üremesiyle ilgili problemin hesaplanması sonucu Fibonacci
tarafından 1202 yılında ortaya konmuştu.Bu sayı dizisi, doğadaki birçok oluşumun
GEORG CANTOR düzeninde bulunduğu varsayılan Altın Oran'ı kapsar ve birçok bilimsel araştırmaya
LEONARDO FİBONACCİ dayanak teşkil eder
 Kümeler kuramının kurucusudur. Kümeler arasında birebir eşlemenin önemini
ortaya koydu, "sonsuz küme" kavramına matematiksel bir tanım getirdi
ve gerçel sayıların sonsuzluğunun doğal sayıların sonsuzluğundan "daha
büyük" olduğunu ispatladı. Ayrıca kardinal sayı ve ordinal sayı kavramlarını
ortaya atmış ve bu sayıların aritmetiğini tanımlamıştır.

1845-1918 1170-1250
Geometriyi bir dizi aksiyoma indirgeyen ve matematiğin biçimsel temellerinin oluşturulmasına yazdığı eserler 1- L iber Abaci
önemli katkıda bulunan Alman matematikçi David Hilbert integralli denklemlere ilişkin 2-Practica Geometria
çalışmalarıyla fonksiyonel analizin 20.yüzyıldaki gelişmesine öncülük etmiştir. 3-Flos
DAVİD HİLBERT 4- Liber Quadratorum
 Yirminci yüzyılın başlarında, Alman matematik okulunun önderi sayılır. 1897 yılında cisim
kavramını ve cebirsel sayılar cisminin kuramını kurdu. 1890 yıllarındaki ilk çalışmaları NİCCOLA TARTAGLİA
sırasında, cebirsel geometri ve modern cebirde önemli bir rol oynayan çokterimli idealleri
 Arşimet ve Öklid'in ilk İtalyanca çevirileri ve çok
kuramının temellerini atarak, irvaryantlar kuramının temel kanunlarını ortaya koymayı başardı.
sayıda matematik derlemesi de dahil olmak üzere birçok kitap
1899 yılında, geometrinin temelleri üstüne araştırmalarının bit sentezi olan "Geometrinin
yayınladı.
Temelleri" adlı eserini yayınladı. Bu, matematiğin çeşitli bölümlerinde aksiyomlaştırma amacına
yönelen birçok verimli çalışmaya yol açtı. Tartaglia, Nova Scientia'da ( Yeni Bir Bilim ) balistik denilen balistik
Somut görüntülere başvurmaktan kaçınan Hilbert, noktalar, doğrular ve düzlemler diye balistik patikalarının araştırılmasına matematiği ilk uygulayan kişiydi
1862-1943
adlandırdığı "Üç nesne sistemini" matematiğe soktu. Ne oldukları kesin olarak gösterilmeyen 1499-1557
bu nesneler, 5 grupta toplanmış 21 aksiyomla açıklanan bazı ilişkiler ortaya koyar. Ait olma,
sıra, eşitlik veya denklik, paralellik ve süreklilik aksiyomu bunlardandır. DESCARTES

Teoremlerinde tam sayı aritmetiğini içerecek kadar karmaşık herhangi bir sistemin içinde, sistemin GÖDEL
Geometriyi cebirleştirme çabaları ve bir eğriyi bir reper sisteminde çizme isteği analitik
aksiyomlarından yola çıkarak doğruluğu veya yanlışlığı kanıtlanamayacak önermeler bulunacağını
geometrinin doğmasına ve, bugün Descartes ‘a ithafen adlandırılan, “cartesien” koordinat
ispatlamıştır. Bunun için ise Gödel numaralandırması ismi verilen bir metot geliştirmiştir. Meşhur
sisteminin ortaya çıkmasına yol açacaktır.
teoremini Viyana Üniversitesindeki doktora çalışması sırasında 1931 yılında ispatlamış, bununla 20.
yüzyıl matematiğinin yönünü değiştirmiştir.
Viyana’da doktorasını bitirdiği sırada, iki _eksiklik teoremi_ni yayınlamıştır. Bu teoremler (tutarlı 1596-1650
ve yeterince güçlü) herhangi bir matematik sisteminde, doğru olan ancak asla kanıtlanamayacak
önermeler olacağını gösterir. Yani matematikte, çözmesi imkansız sorular vardır. PİERRE de FERMAT
Bu sonuç matematik felsefesinde ve matematiğin gelişiminde çok derin izler bırakmıştır. Gödel  Sayılar teorisinde  önemli sonuçlar bulmuş, olasılık  ve analitik geometriye de
ayrıca bu “‘imkansız problemler”e bir örnek de bulmuştur: süreklilik hipotezi. 1906-1978 katkılarda bulunmuştur.
Günümüzde hatırlanmasının en önemli sebebi Fermat'ın Son
MARİE-SOPHİE Teoremi 'dir.
GERMAİN Modern sayılar kuramının kurucusu olarakkabul
edilir
1601-1665

NEWTON Analitik geometride eğrilerin teğetleri (diferansiyel) ve eğrilerin oluşturduğu alanları


(integral) hesaplamada yöntemler geliştirmiştir
1776-1831 Matematikte (a+b)^n  ifadesinin üstel seriye açılımını veren genel iki terimli teoremini
 (1776 – 1831) Arşimet ile yaptığı okumalar sonrasında matematikçi olmak istediğine buldu.
karar verdiğinde 13 yaşındaydı. Maalesef bir kadın olarak ciddi bir muhalefetle karşı türev ile entegral arasındaki, bugün “Kalkülüsün Temel Teoremi” dediğimiz, ilişkinin  Newton
karşıya kaldı. Ailesi, Germain’in gençlik yıllarından itibaren matematik okumasını (1643-1727) ve Leibniz (1646-1716) tarafından, birbirinden bağımsız olarak, bulunmasıdır.
engellemeye çalıştı. Dolayısıyla Germain üniversite okuyamadı. Böylelikle “ Integral Calculus” doğacaktır. Bu da, o güne kadar kullanım alanı oldukça sınırlı olan
1643-1727 matematiğin önünü açacak ve matematiği evrensel bir bilim konumuna getirecektir
Germain elastik yüzeylerin matematiğini anlama konusundaki öncülerden biriydi. Bu
alandaki katkılarından dolayı Paris Bilim Akademisi ödülüne layık görüldü. Kendisi LEİBNİZ
ayrıca Fermat’nın Son Teoremi’ni ispatlama konusunda hatırı sayılır ölçüde ilerleme Leibniz 1692 ve 1694 yılları arasında eğriden türetilen apsis, ordinat, teğet, kiriş ve diklik
kaydetti ve Carl Friedrich Gauss ile düzenli olarak mektuplaştı. geometrik kavramlarını kapalı olarak benimseyip, belirten ilk kişidir. 
Kendi adıyla bir teorem ispat etti. Daha sonra, Noether Teoremi, Einstein’ın EMMY NOETHER  Leibniz lineer denklemlerdeki sistemin katsayılarının şu an matris olarak adlandırdığımız bir
Rölativite Teori’sine de yardım eden unsurlardan biri oldu. Einstein’dan övgüler düzene göre ayarlanarak sistemin sonucunun bulunabileceğini gören ilk insan olmuştur. Bu yöntem
aldı. Modern Cebir’in oluşmasında çok önemli katkıları oldu. daha sonra Gauss eleme yöntemi olarak adlandırılmıştır.
matematiğin farklı bir alanında küçümsenmeyecek katkılarını sergiliyordu. 1646-1716
Sonunda, 1932 yılında matematik bilgisinin geliştirilmesine yaptığı katkıları
dolayısıyla Artin ile birlikte Alfred Ackermann-Teubner ödülüne layık görüldü
 Soyut cebir ve fizikte önemli keşifler yapmış Alman bir matematikçiydi. Bu
keşifler içinde simetri ve fizikteki korunum yasaları arasındaki ilişki vardır.
Tüm zamanların en çok etki yapmış kadın matematikçisi olarak anılır. 1882-1935

You might also like