Professional Documents
Culture Documents
alanlarda uzun süre kabul gören birçok teorem ispatlamıştır.Bu çalışmaları esnasında,
günümüzde kullanılan modern matematik terminolojisinin yaratıcısı olmuş fonksiyon kavramı ve
onun yazımını tanımlamıştır (yaptığı bu çalışma için verilebilecek örneklerden bazıları
trigonometrik fonksiyonlar için yaptığı sin, cos ve tan tanımlamalarıdır).
Euler matematiğin neredeyse bütün alanlarında çalışmıştır; geometri, aritmetik, Sayıların babası olarak
trigonometri, cebir ve sayı teorisi. Bunlara ek olarak uzay-zaman süreklisi mekaniği, ay bilinir
teorisi ve diğer pek çok alanda da katkıda bulumuştur. 1707-1783 En iyi bilinen önermesi psigor
teoremidir
LAPLACE Matemtiğe ispat fikrini getiren psigordur
PİSAGOR
Gök ve yer mekaniği hakkında yazdığı 11 ciltlik eseri, bütün zamanlarda mekanik
hakkında yazılmış en kapsamlı eserlerinden biridir. “Theorie Analytique des
Probabilites” başlıklı kitabı olasılık teorisinin ilk önemli eseridir.
MÖ.570-
MÖ.495
1749-1827
LAGRANGE
Lagrange cebirsel denklemlerin çözülebilirliği, mekanik, differensiyel
denklemler ve varyasyon hesabına önemli katkılar yapmış, fikirleri ve Çarpım cetvelinin bulunuşu ve geometriye
yöntemleri bugün de kullanılan bir bilim adamıdır uygulanması
Analiz ve değişkenler hesabı konularında çalışmış, türevli denklemleri Matematik alanında çığırlar açmış
çözmek için yeni yöntemler geliştirmiş, sayılar kuramında teoremler biridir.
kanıtlamış ve grup teorisinin temellerini atmıştır.
1736-1813 THALES çap çemberi iki eşit parçaya böler
bir ikizkenar üçgeinin taban açıları birbirine eşittir
D’Alembert kısmi differensiyel denklemleri ilk inceleyen bilim adamlarından biridir. Kısmi Jean Le Rond biribini kesen iki doğrunun oluşturduğu ters açılar bir birine eşittir
differensiyel denklemler ve akışkanlar mekaniği ilgili çalışmaları ve felsefi yazıları dışında, D’Alembert köşesi çember üzerinde olan ve çapı gören açı dik açıdır
Diderot ile beraber editörlüğünü yaptığı ünlü 28 ciltlik “Encyclopedie” nin matematik tabanı ve buna komşu iki açısı verilen üçgen çizilebilir
maddelerinin hemen -hemen tümünü D’Alembert yazmıştır. Bu eser aydınlamanın temel
eserlerinden biridir.
Gençliğinde pi sayısı hakkında çalışmalar yapmış ünlü bir bilim MÖ.624/625-
adamıdır. Aynı zamanda oran testinin mucididir. MÖ.546/547
1717-1783
CARL FRİEDİCH GAUSS
Öklid teoremi ile bilinir
Cebir’in Temel Teoremi, ya da D’Alembert Teoremi” olarak bilinen teoremi
ispatlamıştır ÖKLİD
Oklid dışı geometriyi, çok sayıda matematiksel fonksiyonu
,türev ve integralle ilgili temel teoremleri, normaldağılımı,Eliptik
integrallerin ilk çözümlerini ve yüzeylerde Gauss eğimini keşfetmiş,
kanıtlamış veya tanımlamıştır.
1777-1855 MÖ.330-MÖ.275
Fransız matematikçi ve fizikçi. Matematiğin birçok alanına katkıda AUGUSTİN-LOUİS CAUCHY Matematikte çok sık kullanılan Oklid yöntemi Oklid tarafından bulunmuş ve Oklid Algoritması olarak bilinir
bulunmuştur, kendi soyadını taşıyan düzinelerce teoremi vardır.
Cauchy kalkülüs ve analizi biçimlendiren kişidir. Bu alanda kendisinden önceki ARŞİMED
matematikçilerin ihmal ettiği ve özen göstermediği birçok sonucu yeniden ifade edip
kanıtlamıştır. Aynı zamanda matematiğin Karmaşık Analiz dalının kurucusudur. 1)bir kürenin yüzölçümünün 4πr2 ve hacminin ise 4/3 πr3eşit olduğunu kanıtlamıştır
Permütasyon grupları, optik, akışlar dinamiği ve elastikiyet teorisi ile ilgili çalışmalar 2) Pi değerinin 3 +l/7 ve 3 +10/71 arasında bulunduğunu göstermiştir.
yapmıştır. 1789-1857 3)Eğri yüzeylerin alanlarını bulmak için bazı yöntemler geliştirmiştir
Analiz ve sayılar kuramı alanlarında çalışmalar yapmış olan Alman bir MÖ.287-MÖ.
matematikçidir. BERNHARD RİEMANN 212
İntegralin muntazam ilk tanımını veren kişidir. Aynı zamanda diferansiyel geometri
de çalışmış, böylece genel göreliliğin temellerini atmıştır. Asal sayıların dağılımıyla Sıfır rakamını (0)ve x bilinmeyenini
alakalı çığır açan keşifleri de olmuştur. HARİZMİ kullanmıştır
Riemann kısa yaşamında, daha sonra her biri büyük bir teori olacak bir düzine konuyu başlatmış Cebirin babası olarak
ya da onlara derin katkılar yapmış, matematiğe kavramsal bir bakış ve yaklaşım getirmiştir. bilinir
Bunlardan bir kaçı:Riemann entegrali ve entegrallenebilirlik kavramı, Riemann yüzeyleri, Hesab-ül Cebir vel-Mukabele adlı kitabı matematik tarihinde birinci ve ikinci
Riemann geometrisi, differensiyel geometri, sayılar teorisi (Riemann hipotezi), kompleks analiz der.denk.sistematik çözümlerin yer aldığı ilk eserdir
(Riemann yüzeyleri, Cauchy-Riemann denklemleri), cebirsel geometri, matematiksel fizik ve, 1826-1866 MS. Matematik ile ilgili eserleri : El-kitab'ül muhtasar fil hesab'ıl cebri ve'l mukabele
daha sonraları topoloji ismini alacak olan, analysis situs tür. 780-MS.850 El -mesahat
Kitab al-muhtasar fil hisab el-hind
NEİLS HENRİK ABEL
ÖMER HAYYAM 3.dereceden polinomların bir sınıflandırmasını yaparak ,bu polinomların köklerini geometrik
Abel 16 yaşındayken, binom katsayıları teoremini kanıtlamıştır. Üç yıl sonra, olarak bulmaya çalışmıştır
kendi başına grup teorisini keşfederek, beşinci derece denklemleri çözmenin Celali takvim için büyük çaba sarf
imkansızlığını kanıtlamıştır. Bu soru, 350 yıl boyunca çözülememişti! Aynı etmiştir
zamanda eliptik fonksiyonlar üzerinde çalışmış ve Abelyen fonksiyonları Binom teoremini ve bu açılımındaki kat sayıları bulan ilk kişi olduğu
keşfetmiştir. 1048-1131 düşünülmektedir
1845-1918 1170-1250
Geometriyi bir dizi aksiyoma indirgeyen ve matematiğin biçimsel temellerinin oluşturulmasına yazdığı eserler 1- L iber Abaci
önemli katkıda bulunan Alman matematikçi David Hilbert integralli denklemlere ilişkin 2-Practica Geometria
çalışmalarıyla fonksiyonel analizin 20.yüzyıldaki gelişmesine öncülük etmiştir. 3-Flos
DAVİD HİLBERT 4- Liber Quadratorum
Yirminci yüzyılın başlarında, Alman matematik okulunun önderi sayılır. 1897 yılında cisim
kavramını ve cebirsel sayılar cisminin kuramını kurdu. 1890 yıllarındaki ilk çalışmaları NİCCOLA TARTAGLİA
sırasında, cebirsel geometri ve modern cebirde önemli bir rol oynayan çokterimli idealleri
Arşimet ve Öklid'in ilk İtalyanca çevirileri ve çok
kuramının temellerini atarak, irvaryantlar kuramının temel kanunlarını ortaya koymayı başardı.
sayıda matematik derlemesi de dahil olmak üzere birçok kitap
1899 yılında, geometrinin temelleri üstüne araştırmalarının bit sentezi olan "Geometrinin
yayınladı.
Temelleri" adlı eserini yayınladı. Bu, matematiğin çeşitli bölümlerinde aksiyomlaştırma amacına
yönelen birçok verimli çalışmaya yol açtı. Tartaglia, Nova Scientia'da ( Yeni Bir Bilim ) balistik denilen balistik
Somut görüntülere başvurmaktan kaçınan Hilbert, noktalar, doğrular ve düzlemler diye balistik patikalarının araştırılmasına matematiği ilk uygulayan kişiydi
1862-1943
adlandırdığı "Üç nesne sistemini" matematiğe soktu. Ne oldukları kesin olarak gösterilmeyen 1499-1557
bu nesneler, 5 grupta toplanmış 21 aksiyomla açıklanan bazı ilişkiler ortaya koyar. Ait olma,
sıra, eşitlik veya denklik, paralellik ve süreklilik aksiyomu bunlardandır. DESCARTES
Teoremlerinde tam sayı aritmetiğini içerecek kadar karmaşık herhangi bir sistemin içinde, sistemin GÖDEL
Geometriyi cebirleştirme çabaları ve bir eğriyi bir reper sisteminde çizme isteği analitik
aksiyomlarından yola çıkarak doğruluğu veya yanlışlığı kanıtlanamayacak önermeler bulunacağını
geometrinin doğmasına ve, bugün Descartes ‘a ithafen adlandırılan, “cartesien” koordinat
ispatlamıştır. Bunun için ise Gödel numaralandırması ismi verilen bir metot geliştirmiştir. Meşhur
sisteminin ortaya çıkmasına yol açacaktır.
teoremini Viyana Üniversitesindeki doktora çalışması sırasında 1931 yılında ispatlamış, bununla 20.
yüzyıl matematiğinin yönünü değiştirmiştir.
Viyana’da doktorasını bitirdiği sırada, iki _eksiklik teoremi_ni yayınlamıştır. Bu teoremler (tutarlı 1596-1650
ve yeterince güçlü) herhangi bir matematik sisteminde, doğru olan ancak asla kanıtlanamayacak
önermeler olacağını gösterir. Yani matematikte, çözmesi imkansız sorular vardır. PİERRE de FERMAT
Bu sonuç matematik felsefesinde ve matematiğin gelişiminde çok derin izler bırakmıştır. Gödel Sayılar teorisinde önemli sonuçlar bulmuş, olasılık ve analitik geometriye de
ayrıca bu “‘imkansız problemler”e bir örnek de bulmuştur: süreklilik hipotezi. 1906-1978 katkılarda bulunmuştur.
Günümüzde hatırlanmasının en önemli sebebi Fermat'ın Son
MARİE-SOPHİE Teoremi 'dir.
GERMAİN Modern sayılar kuramının kurucusu olarakkabul
edilir
1601-1665