ÇOCUĞU TANIMA

ve DEĞERLENDİRME
Çocuğu tanıma ve değerlendirme;

“Çocukla ilgili tüm bilgilerin, objektif

(tarafsız), esnek fakat tutarlı bir
şekilde farklı ölçme araçları kullanılarak
sistematik olarak toplanması, kayıt
altına alınması ve elde edilen bilgilerin
birleştirilerek anlamlı ve güvenilir bir
karar verme süreci” olarak
tanımlanmaktadır (Milli Eğitim Bakanlığı
[MEB], 2013).
Çocuğu tanıma ve değerlendirmenin
iki amacı vardır.

1- “Çocuğun kendisini tanıması”

2- “Bir başkasının çocuğu

tanımasına” hizmet etmektedir
(Özgüven, 2012).
Çocuğu tanıma ve değerlendirme
teknikleri iki gruba ayrılır.

a- Testler: Başarı testleri, yetenek

testleri, kişilik testleri, ilgi, uyum ve
tutum envanterleri vb.

b- Test Dışı Teknikler; Anket,

görüşme, gözlem vb.
Okul öncesi dönemde çocuğu tanıma ve
değerlendirme;

a- Çocukların kendine özgü gelişim

özelliklerinin bilinmesi, yardıma ihtiyaç
duydukları alanların ve güçlü yönlerinin
tespit edilmesini sağlar.

b- Çocukların bireysel ihtiyaçlarına

uygun nitelikli eğitim programlarının ve
ortamlarının oluşturulmasına olanak
verir.
c- Çocukların özelliklerine uygun
öğrenme yöntem, teknik ve araçların
seçilmesi ve böylece nitelikli öğrenme
ortamlarının düzenlenmesine temel
oluşturur.

d- Çocukların güçlü ve gelişmeye açık

özel gereksinmelerinin erken yaşlarda
fark edilerek desteklenmesini ve
yönlendirilmesini sağlar.
e- Çocuğun kendisini tanımasına ve
olumlu “benlik” geliştirmesine bireysel
ve sosyal farkındalıklarını geliştirir.

f- Çocukların gelişimlerindeki ilerleme

ya da sapmaların tespit edilmesini
sağlar. Bunun sonucunda da çocuk
hakkında doğru bir şekilde aileleri
bilgilendirmek ve güvenilir bir rehberlik
hizmeti vermek mümkün
Çocuğu Tanıma ve Değerlendirme
Sürecinde Temel ilkeler;

a- Değerlendirme sürecinde temel

ilkenin “çocuğun kendini tanımasına” ve
olumlu bir “benlik” geliştirmesine yardım
etmek

b- Çocuk sadece bir teknik ile

değerlendirilmemelidir.
c- Çocuğu tanıma teknikleri ile çocuklar
hakkında toplanan bilgiler geçerli ve
güvenilir olmalıdır.

d- Çocuğu tanıma tekniklerinin etkili

biçimde uygulanabilmesi ve
sonuçlarından yararlanılabilmesi için
birey ile ilgili olan herkesin işbirliği
içinde olması gerekir.
e- Çocuğu tanıma teknikleri amaç değil
bir araçtır.

f- Çocuğu tanıma teknikleri sadece

duygusal sorunu olan çocuklara değil,
tüm çocuklara yönelik olmalıdır.

g- Çocuklar sürekli değişme ve gelişme

içinde oldukları için tanıma hizmeti
süreklilik göstermelidir
h- Çocuğu tanıma teknikleri aracılığıyla
elde edilen bilgiler en kısa sürede planlı
bir biçimde kullanılmalıdır
Çocuğu Tanıma ve Değerlendirme için
Toplanabilecek Bilgiler

 Kimliği ile ilgili bilgiler

 Fiziksel gelişim ile ilgili bilgiler
 Ailesi, yakın çevresi ve yaşadığı çevre ile
ilgili bilgiler
 Sağlık durumu ile ilgili bilgiler
 Yeteneği, ilgi ve tutumu ile ilgili bilgiler
 Kişilik özellikleri ve geçmiş yaşantıları ile
ilgili bilgiler
 Duyusal ve algısal özellikleri ile ilgili bilgiler
 Bilgi ve beceri, başarı ve uyumu ile ilgili
bilgiler
Çocuğu Tanıma ve Değerlendirme
Sonucunda Elde edilen Bilgilerin Kayıt
Altına Alınması
Okul öncesi çocukları tanıma ve
değerlendirmeye yönelik olarak
kullanılabilecek, en yaygın ve en işlevsel
araçlar; gözlem kayıtları (gelişim
gözlem formu), anekdot kayıtları,
gelişim kontrol listeleri ve standart
testler, gelişim raporları ve
portfolyolar (gelişim dosyaları) dır.
Kaynakça

BAYRAKTAR, V., (2018) «Erken Çocuklukta Çocuğu

Tanıma ve Değerlendirme: Çocuğu Tanıma ve
Değerlendirme» Ankara, Eğiten Kitap