You are on page 1of 11

Eşitsizlikleri azaltmaya ve iyileştirmeye yönelik stratejiler

Düşük gelirli küçük çocukların gelişimsel sonuçları


ve orta gelirli ülkeler
Patrice L Engle, Lia CH Fernald, Harold Alderman, Jere Behrman, Chloe O'Gara, Aisha Yousafzai, Meena Cabral de Mello, Melissa Hidrobo,
Nurper Ülküer, İlgi Ertem, Selim İltus ve Küresel Çocuk Gelişimi Yönlendirme Grubu

Bu rapor, düşük ve orta gelirli ülkelerde erken dönem çocuk gelişimine ilişkin bir Serinin ikincisidir ve
Ebeveynlik desteği ve okul öncesi eğitim gibi erken dönem çocuk gelişimi müdahalelerinin etkinliğini değerlendirir.
kayıt. İncelenen kanıtlar, erken dönem çocuk gelişiminin bu müdahaleler yoluyla iyileştirilebileceğini göstermektedir.
daha kaliteli programlar ve en savunmasız çocuklar için etkileri daha büyüktür. Diğer umut verici
Erken çocuk gelişiminin desteklenmesine yönelik müdahaleler arasında çocuklara yönelik eğitim medyası, müdahaleler yer almaktadır.
yüksek risk altındaki çocuklarla ve erken çocuk gelişiminin desteklenmesini koşullu nakit transferiyle birleştirmek
programlar. Erken çocuk gelişimine yapılan etkili yatırımlar, süregelen eşitsizlikleri azaltma potansiyeline sahiptir
Yoksulluk, yetersiz beslenme ve kısıtlı öğrenme fırsatları. Potansiyel uzun vadeli simülasyon modeli
Her düşük ve orta gelirli ülkede okul öncesi eğitime kayıt oranının %25 veya %50'ye çıkarılmasının ekonomik etkileri
ülke okul öncesi kayıt oranına bağlı olarak 6.4 ila 17.6 arasında değişen bir fayda-maliyet oranı gösterdi ve
indirim oranı.

giriiş Belirli bir ülkede en yüksek gelir diliminde yer alan çocuklar
Bir Serinin ikincisi olan bu rapor, verimliliği değerlendiriyorÜlkede okul öncesi eğitime devam etme olasılığı iki kattan fazla
erken çocuk gelişimine müdahale programlarının (Şekil 1) aynı ülkedeki en düşük beşte birlik dilimde yer alan kişiler olarak,
Düşük ve orta gelirli ülkeler için hesaplanıyor ve ayrıca daha yüksek kalitede uyarıya sahip olma olasılıkları daha yüksektir
erken çocuk gelişimine yatırım yapmamanın maliyeti ve Aile Bakımı ile ölçülen evde (şekil 2)
1–3
Lancet'te çocuk gelişimi üzerine 2007 Dizisinde. Göstergeler (her iki şekil için de yöntemler panel 1'de açıklanmıştır).
İlk rapor Mevcut Serinin 4'ü sosyal- Benzer şekilde, en yüksek gelir grubundaki 5 yaşındaki çocuklar
kültürel, psikososyal ve biyolojik risk ve koruyucu
Çocuğun gelişimini etkileyen faktörler. Teorik
Her iki raporda da kullanılan çerçeve, ilk raporda sunulmuştur. Anahtar mesajlar
İlk raporun şekli çocukların nasıl
• Erken çocukluk en etkili ve en uygun maliyetli olanıdır
gelişimsel yörüngeler biyolojik faktörlerden etkilenir
Tüm çocukların tam gelişimlerini sağlamak için zaman
sistemler ve pozitif ve negatif risk ve koruyucu potansiyel. Erken çocuğa yapılan yatırımın getirisi
faktörler. Bu etkilerin yoğunluğu aşağıdakilerle ilgilidir:
gelişmeler oldukça önemli.
Risk faktörlerinin ortaya çıktığı gelişim dönemleri
• Eşitsizliklerin azaltılması entegre müdahaleler gerektirir
(zamanlama), risklerin dozu veya kapsamı (maruz kalma) ve savunmasız olduğu birçok riski hedef alan yaşamın erken dönemlerinde
Çocuğun riske karşı bireysel tepkisi (mizaç) ve
çocuklar maruz kalıyor.
koruyucu faktörler. Etkili programlar, politikalar ve
• Ebeveynlik müdahaleleri ve merkeze dayalı programlar
diğer müdahaleler çocukları olumsuzluklardan koruyabilir çocukların bilişsel ve sosyal-duygusal becerilerini geliştirebilir
yoksulluk içinde yaşamanın sonuçları.
gelişim ve okula hazırlık.
• Erken dönem çocuk gelişimi programlarında kalite artırılabilir.
Ülkeler arası ve ülke içi eşitsizlikler tasarım, müfredat ve uygulama yoluyla en üst düzeye çıkarılır.
Hem ülkeler arasında hem de kendi içinde sosyal ve ekonomik farklılıklar
ebeveynler, çocuk bakımı çalışanlarına yönelik eğitim, izleme ve
ülkelerde çocuklardaki eşitsizliklere katkıda bulunmaktadır.
değerlendirme, yönetişim ve denetim.
gelişim. DSÖ Sosyal Komisyonu • Okul öncesi okullaşma oranlarının her birinde %25 veya %50'ye yükseltilmesi
Dünya Sağlık Asamblesinde Sağlığın Belirleyicileri
Düşük ve orta gelirli bir ülke ortaya çıkacak
rapor, 5 “önlenebilir sağlık” konusundaki sosyal adaletsizliğin altını çizdi
fayda/maliyet oranı bağlı olarak 6.4 ile 17.6 arasında değişmektedir.
eşitsizlikler” ve şu sonuca vardı: sosyal ve ekonomik okul öncesi kayıt oranı ve indirim oranı hakkında.
Erken çocuk gelişimine yönelik politikalar çocukların gelişimini etkileyebilir
• Hükümetler kaliteye daha fazla kaynak ayırmadıkça
Çocukların potansiyellerine göre gelişip gelişmedikleri veya biren deneyim yaşayıp
yoksullar yaşamadıkları
için erken çocuk gelişimi programları
kısıtlı yaşam seyri yörüngesi. Sadece büyük değil Nüfustaki insanlar, ekonomik eşitsizlikler
okul öncesi eğitime katılımda ülkeler arasındaki farklılıklar
devam edin ve genişletin.
gayri safi milli gelir (GSMH) ve aynı zamanda ülkeler içinde.

planlamacılar müdahaleleri tasarlama konusunda zorluk yaşıyorlar


Arama stratejisi ve seçim kriterleri 9'da
Erken dönem çocuk gelişimini geniş ölçekte sürdürülebilir bir şekilde iyileştirin.
3 20 kişiden 18'inin erken yaşta çocuk olduğunu bildirdik
önceki incelememiz
Sistematik incelememizde Psychinfo, PubMed, Google gibi veri tabanlarını araştırdık.
Akademisyen, Küresel Sağlık, Econ Lit, ISI Web of Science, Academic Search Elite, DünyaDüşükBankası
gelirli ve orta gelirli kalkınma programları
web sitesi, UNICEF Değerlendirme Veritabanı ve Brookings Enstitüsü web sitesi ve Gelir biz düzeyi yüksek olan ülkeler erken yaştaki çocukları önemli ölçüde etkiliyor
Hem İngilizce hem de İspanyolca yayınlanmamış çalışmaları belirlemek için kişiselgeliştirmede en büyük
bağlantıları kullandı. etkileri kapsamlı
Bizim
programlar. Diğer güncel incelemeler, 10,11 dahil
birincil arama Eylül 2009 ile Aralık 2010 arasında yapıldı ve
yüksek
önceki incelemenin yapıldığı Temmuz 2006'dan bu yana yayınlanan makalelere yönelik araştırmamız gelirli ülkelerde erken dönemden faydalanıldığı tespit edilmiştir.
tamamlanmış. Ayrıca 2007 incelemesinde yer almayan daha önceki makaleleri de dahil çocuk gelişimi müdahaleleri, özellikle
ettik.
Amacımız etkililik müdahalelerinin ve programlarının değerlendirmelerini belirlemekti. eğitimsel veya teşvik edici bileşenlerin dahil edilmesi.
Mevcut
çocuğun uyarılması, tepkisel etkileşim, erken çocukluk dönemi gibi psikososyal bileşenleri sistematik incelememiz (bkz. arama stratejisi)
içermektedir.
42 etkililik denemesi ve programı dahil
genellikle sağlık, beslenme, sosyal yatırımlarla birlikte eğitim veya diğer sosyal yatırımlar
güvenlik ağı veya ebeveyn eğitim müdahaleleri. Gayri resmi aramalar dışında, arama Ebeveynlik desteği ve eğitiminin değerlendirilmesi,
Yayınlanan çalışma İngilizce olarak yapıldı ve müdahale için incelemede kullanılan ilköğretim
terimler veya okul öncesi merkezleri, şartlı nakit transferi
türü “ebeveynlik”, “okul öncesi”, “okul öncesi”, “erken öğrenme”, “uyarılma”, programlar, çocuklara yönelik eğitici medya ve
“şartlı nakit transferi”, “medya”, “televizyon”, “Susam Sokağı”, “toplumsal yatırım” veyüksek risk altındaki çocuklara yönelik müdahaleler (panel 2,
“eğitimsel müdahale” ve sonuç ölçümlerinin terimleri “erken çocuk” idi. ana bulguların özeti). Etkililik denemeleri
12
gelişim”, “biliş”, “dil”, “davranış” veya “sosyo-duygusal gelişim”. Biz Deneysel tasarımın halk sağlığı standartlarını karşıladı
yalnızca 0-5 yaş arası çocuklara odaklanan çalışmaları içeriyordu. ve içerik kriterleri. Program değerlendirmeleri
Düşük gelirli veya orta gelirli ülkeler. program değerlendirmesine göre ölçülür
13 Bu değerlendirmeler sıklıkla yarı-
standartlar.
Etkililik çalışmaları ve program için seçim kriterlerini ayrı ayrı tanımladık.
Deneysel
değerlendirmeler. Etkililik çalışmaları için yalnızca karşılaştırma grubuna sahip olanları veya eşleştirilmiş tasarımlar, yalnızca son test tasarımları,
dahil ettik
veya istatistiksel ve karıştırıcı faktörler açısından kontrol edilir ve
McMaster'a göre tasarımın "orta veya güçlü kalitesi" kriterlerini karşılayan
ekonometrik yöntemler. Program değerlendirmeleri
Üniversite Etkin Halk Sağlığı Uygulama Projesi Kantitatif Amaçlı Kalite Değerlendirme Aracı
hakkında benzersiz bilgiler sağladıkları için dahil edilmiştir
Çalışmalar. Bu kalite derecelendirmeleri yazarlardan en az ikisi tarafından yapılmıştır. Tüm çalışmalar dahil
yüksek kalite standartlarına uygun ölçekte programlar
incelemede ya bireyde ya da kümede rastgele kontrollü bir tasarıma sahip olması gerekiyordu
etkililik denemesi mümkün olmayabilir.
grupların yer aldığı gözlemsel bir çalışma tasarımı olarak tanımlanan bir düzey veya kohort analitik tasarımı.
Müdahaleye maruz kalmanın gerçekleşip gerçekleşmediğine göre bir araya getirilir ve
Ebeveynlik ve eğitim desteği
Çalışma grupları, çalışma gruplarını etkileyen bazı özellikler açısından eşdeğer olmayabilir veya karşılaştırılabilir olmayabilir.
Ebeveynlik müdahaleleri ebeveyn-çocuk etkileşimini teşvik eder
sonuç. Orta dereceli bir derecelendirme için, aşağıdakilerin başlangıç ​eşdeğeri olması gerekirdi:
Bebeklerin beslenmesinde duyarlılığın arttırılmasına yönelik eylemler
Potansiyel karıştırıcıların en az %80'i için iki grup veya istatistiksel kontrol. Ekonometrik
ve küçük çocuklar; 14,15 eki arttırır; 16,17 ve
Nedenselliği değerlendirmek için kabul edilebilir yöntemler burada da kabul edildi. Program için 15,18
Öğrenmeyi, kitap okumayı, oyun aktivitelerini teşvik edin,
değerlendirmeler, öncelikle doğruluk standartlarının karşılanmasıyla ilgili kalite değerlendirmeleri, 19 ve bununla ilgili problem çözme
pozitif disiplin,
geçerli ve güvenilir verilerin raporlanmasını, sağlam analitik tasarım ve analizleri içeriyordu ve
Çocukların gelişimi, bakımı ve beslenmesi.20 Ebeveynlik
Açık ve gerekçeli yorum ve sonuçlar.
eğitim ve destek genellikle evde sağlanır
42 etkinlik veya etkililik çalışması ve program değerlendirmeleri bu kriterleri herkesziyaretler,
için karşıladı
topluluk grupları, düzenli klinik ziyaretleri, medya veya
müdahaleler. Elenen çalışmaların örneklem boyutları küçüktü (n<50 olarak tanımlandı), diğer bileşenlerle kombinasyon halinde.
0-5 yaş dışındaki çocuklara odaklanan psikososyal müdahaleyi içermez 15 değerlendirme (11 etkililik denemesi ve dört ölçekli-
Önceki analizde incelenen yaş grubu, orta veya yukarı programları) ebeveynlik müdahaleleri bizim beklentilerimizi karşıladı
Araştırma tasarımı için doğru kalite standardı veya uygun olmayan kullanılmış sonuç ölçümleri
kriterleri (tablo 1 ve web eki sayfa 1-6). Ebeveynlik
geçerli. İncelememize dahil edilebilmesi için çalışmaların bir dergide yayınlanmış olması gerekiyordu.
kullanılan müdahaleler ev ziyaretleri, birinci basamak sağlık hizmetleri
Bakıcılarla 18,20,25,26 grup seansı ve com
hakemli bir dergi veya çalışma ödevi olarak çevrimiçi olarak mevcut olabilir; öğrenciziyaretler,
tezleri
dahil. Her ne kadar erken dönem çocuk gelişimi dönemi genellikle şu ana kadar süren grup biroturumlarının
dönem olarakbirleştirilmesi,
tanımlansa da ev ziyaretleri, topluluk
okula geçiş (8 yaş) döneminde 0-5 yaş arası çocuklara odaklanıyoruz; faaliyetleri, temel sağlık hizmetleri ve beslenme
çoğu çocuk okula gitmeden önce öğrenme programlarına katılmaktadır. Hizmetler. Yedi müdahale öncelikle işe yaradı
15,20,24–28 ve sekizi ebeveynlerle çalıştı
ebeveynler veya bakıcılar
veya bakıcılar ve çocuklar birlikte. 14,16–19,21–23 Hepsi 15 arası
beşte birlik kesimin dil performansı 0.5 ile girişimler müfredatı veya temel mesajları tanımlamıştı.
En düşük gelir grubundakilerden 1,5 SD daha yüksek Çocuk gelişimi üzerinde önemli olumlu etkiler
(şekil 3) Etiyopya, Hindistan, Peru ve Vietnam'da (Genç 11 etkililik çalışmasının tamamında tanımlandı; dokuz bilişsel
Boyuna Çalışma Yaşıyor; paneli 1).8 veya sosyal-duygusal gelişim ve ikisi ebeveynde
bilgi, ev uyarımı ve öğrenme aktiviteleri
Erken çocuk gelişimi programları çocuklarla, 20,24 çocukla ilişkilendirilen
Sürdürülebilir iyileştirmenin zorluğu gelişim. 29 Müdahale için etki boyutları daha büyüktü
Potansiyel etkililiğine dair kanıtlara rağmen hem ebeveyn hem de çocuk programlarını içeren programlar
Erken çocuklukta müdahaleler, politika yapıcılar ve (medyan 0,46, aralık 0,04–0,97) yalnızca ebeveynlere göre

programlar (0·12, 0·03–0·34). Bazı durumlarda etkiler


A
daha büyük çocuklarla karşılaştırıldığında küçük çocuklarda daha100 fazlaydı En fakir
çocuklar,22 ve daha zengin çocuklarla karşılaştırıldığında daha yoksul çocuklar için Saniye
25
çocuklar. Bazı bilgiye dayalı, ebeveyn odaklı uygulamalar için
) 80etkiler Orta
(% Dördüncü
e
yalnızca müdahaleler küçüktü. 24 En etkili C
N
A 60
En zengin
D
programlar sistematik eğitim yöntemlerine sahip olanlardı N e
T
T
işçiler için yapılandırılmış ve kanıta dayalı bir A
ben40
Ö
Ö
müfredat ve ebeveyn uygulamaları için fırsatlar H
C
S
e 20
R
geri bildirim alan çocuklar. Toplam temas sayısı P
Bu çalışmalardaki ebeveynler ikiden 100'e kadar değişiyordu. 0
Güney Asya Orta Doğu
ve Asya ve Karayipler Sahraaltı Orta Doğu
ancak kişi sayısı boyutla açıkça ilişkili değildi
Doğu Avrupa Pasifik Afrika
etkisi. Ancak ev ziyaretlerine ilişkin yakın zamanda yapılan bir inceleme ve BDT
programlar daha yüksek temas sıklığının olduğunu bildirdi ( B
en az iki haftada bir) etkililikle ilişkiliydi. 30 100 Birinci çeyrek Beşinci çeyrek
Ölçeklendirilmiş programlara ilişkin dört değerlendirmeden )
Özbekistan'ın ebeveyn faaliyetleri üzerindeki etkisi küçük ancak (% 80 çocuk üzerinde etkisi yok
e
C
kilometre taşları belirlendi, 27 ve Gambiya'da hayır N
A
D 60
etkileri belirlendi. 27,28 Her iki değerlendirme de kullanıldı N
e
T
T
A
topluluk gönüllüleri ve şirketleşmiş erken çocuk ben
Ö 40
Ö
H
önceden var olan sağlık ve sağlıkla ilgili kalkınma mesajları C S
e
R
beslenme programları. Ekvador ve Orta Asya'da P 20

Çocuk gelişimi üzerinde orta fakat tutarlı etkiler 0


23,26
kimlikleri belirlendi. Ekvador'da program ben le CA BliC DÖR DÖR RAS Ben
NA vBen
TBen
A
Az
Ben A
Ben BBen Ben CÖ GsenA
M
A Asen Rsen Asen ela
sen Pe
N Öli BR CH M sen A A Dsen eX ARA ANA RAG Gsen zsen
Educa tu Hijo (Çocuğunuzu Eğitin) kitabından uyarlanmıştır. ARGe B işte STbir ReP eCsen AseviyeÖN M BenC P Rsen e
sen eN
CÖ CÖ PA
CA
nR eben SH N V
Küba'nın sağlık hizmetini birleştiren modeli NBen
Ben
ÖM
dikkatlice yapılandırılmış ebeveynlik programı koordine edilmiştir D

sağlık sektörü ve topluluk komiteleri tarafından. Şekil 1: 58 düşük ve orta gelirli ülkede okul öncesi eğitime devam eden küçük çocukların oranı
Programa katılan çocukların bilişsel puanları daha yüksekti Ülke içindeki gelir dilimine göre ülkeler, örnek ülkeler arasında bölgeye (A) göre ve
23 Latin Amerika'daki ülke (B)
programda yer almayanlardan daha fazla.
(A) Veriler, UNICEF'in 3 ve 4 yaşındaki çocuklara yönelik 2005 Çoklu Gösterge Kümeleme Araştırması'ndan3 alınmıştır. Ülkeler
Orta Asya'da uygulamanın değerlendirilmesi her bölgeye Arnavutluk, Beyaz Rusya, Bosna Hersek, Gürcistan, Kazakistan, Kırgızistan, Makedonya,
Entegre Gelişim Bakımı modülünün Sırbistan, Tacikistan, Ukrayna, Özbekistan (orta ve doğu Avrupa, BDT ve Baltık ülkeleri); Bangladeş (güney Asya);
Çocukluk Çağı Hastalıklarının Yönetimi, çocukların Laos, Moğolistan, Tayland, Vanuatu, Vietnam (doğu Asya ve Pasifik); Belize, Guyana, Jamaika, Surinam, Trinidad
ve Tobago (Karayipler); Burkina Faso, Burundi, Kamerun, Orta Afrika Cumhuriyeti, Fildişi Sahili, Cibuti,
gelişim puanları önemli ölçüde daha yüksekti.
Gambiya, Gana, Gine-Bissau, Malavi, Moritanya, Nijerya, Sierra Leone, Somali, Togo (Sahra Altı Afrika); Irak,
müdahale bölgeleri benzer kontrol bölgelerine göre daha Lübnan, fazladır. Suriye, Yemen (Orta Doğu). (B) Vegas ve Santibanez'den uyarlanmıştır,6izinle. Oranlar
Ebeveynlerin faaliyetlerinde de iyileşmeler oldu. Arjantin, El Salvador, Honduras, Peru ve Venezuela 3-6 yaş arası çocuklara yöneliktir; Bolivya, Kolombiya, Costa'da
Çocuklarda ve sağlık çalışanı tavsiyelerinde. 26 5-6 yaş arası çocuklar için Rika, Meksika, Panama ve Paraguay; ve Dominik Cumhuriyeti ve Nikaragua'da
4-6 yaş arası çocuklar için. Diğer tüm ülkelerde oranlar 0-6 yaş arası çocuklar içindir. Gelir dilimleri
DSÖ tarafından geliştirilen Bakım Gelişimi modülü ve
ülke içinde hesaplanır ve bölgesel alanlar genelinde toplanır. BDT=Bağımsız Devletler Topluluğu.
UNICEF, sağlık çalışanlarına özel sağlık hizmetleri sunabilmeleri için eğitim veriyor
bakıcılara oyunla ilgili davranış önerileri,
iletişim ve duyarlı beslenme. 31 İki etkili süre mutlaka daha iyi sonuçlara yol açmadı. A Çoklu veriler için
uygunluk çalışmaları (yukarıda rapor edilmiştir) aynı zamanda Örneğin Bakımı
ABD da programlarının
değerlendirmiştir. meta-analizi, Gösterge Kümesi Araştırması bkz.
http://www.childinfo.org
Geliştirme modülü ve tanımlanan önemli etkiler yalnızca 16 etkili, yüksek düzeyde müdahale içeren bir müdahalenin
ev uyarımı hakkında 20 ve çocuk gelişimi. 18 inç Kaliteli oturumların ebeveynler üzerinde önemli etkileri olduğu görüldü.
35
genel olarak daha etkili olan ebeveynlik programları çocuk etkileşimleri.
İyi geliştirilmiş bir ebeveynlik müfredatına sahip, yeterli Her ne kadar pek çok düşük ve orta gelirli
İşçilerin eğitimi, sağlık, beslenme dengesi ve ülkeler çocuk gelişimi mesajlarını yayınladı
erken çocuk gelişimi bileşenleri ve her ikisi de çocuk sağlığı kartları, büyüme çizelgeleri ve sözde bebek
23
topluluk ve hükümet (yerel veya ulusal) desteği. pasaportları hakkında çok az değerlendirme vardı.
Yüksek gelirli ülkelerde 32 üç meta-analiz düşük ve orta gelirli ülkelerde verimlilik
ebeveynlik ve ev ziyareti programları 32–34 tanımlandı ülkeler. Hindistan'da yapılan bir çalışmada okuma yazma bilen ebeveynler
programın etkililiğine katkıda bulunan benzer faktörler: için Gelişime Dikkat mesajlarının bulunduğu bir kart tuttu
sistematik müfredat, işçiler ve ebeveynler için eğitim 2 ay hatırlama, anlama ve
eğitimciler ve bakıcıyı teşvik etmek için aktif stratejiler bu mesajların takdir edildiğini bildirdi. 36
Geri bildirim, koçluk, rol yapma gibi davranış değişikliği,
ve videoya kaydedilmiş etkileşimler. Ayrıca şunu da belirttiler: Okul öncesi, çocuk bakım merkezleri ve kreşler
ebeveyn ve işçi arasındaki ilişkinin kalitesi 32,33,34 Uzun
Ayrıca iki okul öncesi modelin etkilerini de değerlendirdik: resmi
etkililikle pozitif yönde ilişkiliydi. okul öncesi veya okul öncesi programlar - genellikle bağlantılı

gelişmiş anaokullarına katılımın karşılaştırılması


A
)
S 6.0
sen En fakir İyileştirilmemiş anaokullarına devam. Maalesef,
A
D
3
Saniye etkisini değerlendiren herhangi bir çalışma belirlenmemiştir.
T 5.0 Orta
S
A
Dördüncü
günlük bakım - bebekler için tam günlük bakımın sağlanması ve
P
N çalışan bakıcıların küçük çocukları,
(Ben
4.0 En zengin
S
e
Ben
T
Ben
3.0
eğitim bakımına yalnızca velayet bakımı sunuyor.
v
Ben
T
C 15 değerlendirme (10 etkililik çalışması ve beş
A
R 2.0
e program değerlendirmeleri) ilgili katılımı karşıladı
H
T
Ö 37–50
M 1.0 kriterler (tablo 2 ve web eki sayfa 7-15). Dokuz çalışma,
N
A
e beş program değerlendirmesi dahil, karşılaştırıldı
M 0
okul öncesi katılımcılarla katılmayanlar, kontrol
B başlangıç ​farklılıkları. Sekizde katılımcılar daha yüksek puanlar aldı
) 6.0
S çocuk gelişiminin bir veya daha fazla ölçüsü, örneğin
sen
A
D okuryazarlık, kelime bilgisi, matematik, niceliksel akıl yürütme,
3 5.0
T
S
A
P
ve öğretmenin performans değerlendirmeleri sonunda
N 4.0
(Ben yıl. Bir program değerlendirmesinde katılımcıların daha düşük puanları vardı.
S
e
Ben
T 3.0
Ben
v
bilişsel puanlar katılmayanlara göre42 Ancak
daha çocuklar
yüksektir.
Ben
T
C
A 16 aydan uzun süre katılanlar daha yüksek puan aldı
R 2.0
e
H
T aynı yaştaki çocuklara göre bilişsel testler
A
F 1.0
N
42 Dört çalışmadan yalnızca ikisi
2 ay veya daha az süreyle katıldı.
A
e
M 0 Okul öncesi eğitimin toplumsal ve sosyal üzerindeki etkilerini değerlendiren
Merkezi ve Güney Asya Doğu Asya ve Karayipler Sahraaltı Orta Doğu 39,52
Doğu Avrupa Pasifik Afrika davranışsal gelişim olumlu etkiler bildirdi.
ve BDT Her ne kadar yaygın okul öncesi eğitimin çocuk üzerindeki etkileri
Sonuçlar genellikle resmi müdahalelerin etkilerinden daha zayıftı.
Şekil 2: Bölgedeki örnek ülkelere göre annenin (A) ve babanın (B) son 3 gün içindeki toplam faaliyetleri
38 ülke için ülke içi zenginlik oranı anaokulları, bazı resmi olmayan okul öncesi programları
Veriler UNICEF'in 2005 Çok Göstergeli Küme Araştırması'ndan alınmıştır 3. Her bölgeye dahil olan ülkeler erken dönem çocuk gelişimi sonuçlarının daha iyi olmasını sağladı
Arnavutluk,
Belarus, Bosna Hersek, Gürcistan, Kazakistan, Kırgızistan, Makedonya, Karadağ, Sırbistan, Tacikistan, katılmayanlarla karşılaştırılmıştır.
37,49,50
Özbekistan (orta ve doğu Avrupa, BDT ve Baltık ülkeleri); Bangladeş (güney Asya); Laos, Moğolistan, Tayland,
Vanuatu, Vietnam (doğu Asya ve Pasifik); Belize, Guyana, Jamaika, Surinam, Trinidad ve Tobago (Karayipler);
Ebeveyn müdahalesi bulgularına benzer şekilde, çalışmalar
Anaokulundaki çocukların yüzdesi daha büyük faydalar gösterdi
Burkina Faso, Burundi, Kamerun, Orta Afrika Cumhuriyeti, Fildişi Sahili, Cibuti, Gambiya, Gana, Gine-Bissau,
yüksek risk39 veya daha fazlası dezavantajlı
Moritanya, Nijerya, Sierra Leone, Somali, Togo (Sahra Altı Afrika); Irak, Lübnan, Suriye, Yemen (Orta Doğu). 41 çocuk karşılaştırıldı
BDT=Bağımsız Devletler Topluluğu. Daha düşük riskli veya daha az dezavantajlı çocuklarla. Çoğu zaman
Okul öncesi eğitime devamın uzun vadeli faydaları azaldı
ilkokul yıllarında, 43 ancak bazı çalışmalar tanımladı
Panel 1: Ülke içi analizde kullanılan yöntemler
daha uzun vadeli etkiler. Okul öncesi katılım ilişkilendirildi
UNICEF'in Çoklu Gösterge Kümeleme Araştırması'na dayanan veriler için
ikinci ve ikinci aşamalara kadar okul performansının artmasıyla
Şekil 1 ve Şekil 2'de sunulan (MICS), gelir dilimleri 41,43,52 ve etkiler eşitti
bazı raporlarda üçüncü sınıflar,
UNICEF tarafından her ülke için tahminlere dayalı olarak hesaplanmaktadır
ergenlik döneminde 52 daha büyüktür.
gelir ve varlıkların toplamı ülkeler arasında toplanmıştır. İçin
Daha kaliteli veya gelişmiş bir okul öncesi eğitim kurumuna kaydolmak
şekil 3'teki Genç Hayatlar araştırmasından elde edilen veriler, harcamalar
standart programlarla karşılaştırıldığında programlar
her ülkedeki tüm örnek haneler için hesaplanmıştır Tüm çalışmalarda daha iyi öğrenme sonuçlarıyla ilişkili
(yaklaşık 2000) ve yiyecek, ulaşım, güvenlik, telefon,
ve bunları karşılaştıran program değerlendirmeleri.43–51,53
elektrik, su temini, barınma, kıyafet, ayakkabı ve diğer Etkili yenilikler arasında yapılandırılmış ön okuma yer alıyor
öğeler. Daha sonra harcama dilimleri ayrı ayrı oluşturuldu. Bangladeş'teki programlar 48 ve Kosta Rika, 51 resmi
Örneklenen tüm verilerin toplanması temelinde her ülke
Çin'deki gayri resmi anaokulları yerine ve
o ülkedeki haneler. Çocuklar için dil puanları Kamboçya,49,50 Jamaika'da bir öğretmen yetiştirme programı,
44
7 ve
Peabody Resimli Kelime Bilgisi Testi ile değerlendirildi, çocuk merkezli yöntemler veya etkileşimli öğretmen-çocuk
ortalama 0 ve SD 1 olarak ayarlandı. Ortalama dil puanları 46 ve doğu Afrika,
38,45
Bangladeş'te eğitim yöntemleri
Her bir harcama dilimine ilişkin her bir ülke için şu şekilde sunulmaktadır:
ve derslere rehberlik edecek etkileşimli radyo veya sesli eğitim
SD şartları. Zanzibar'daki öğretmenler47için.
İki çalışma şunu tespit etti:
Sosyal ve davranışsal müdahaleler iyileşmeye yol açtı
okullara veya özel sağlayıcılar tarafından müfredatla sunulan,
davranış, okul başarısı ve sebattır. 44,52 Etkileşimli
öğrenme materyalleri, ücretli ve eğitimli öğretim personeliBolivya'da
ve da radyo eğitimi kullanıldı,
sabit sınıf sitesi ve resmi olmayan veya topluluk Honduras, Endonezya ve El Salvador geniş ölçekte gelişecek
profesyonel olarak sahip olmama eğiliminde olan anaokulları
olmasına rağmen, okul öncesi deneyimin kalitesi
eğitimli öğretmenler ve yerel olarak uyarlanmış sitelere sahip olabilirler. Biz54
değerlendirilmemiştir.
okul öncesi çalışmaları karşılaştıran çalışmalara ayırdı Okul öncesi müdahaleler için medyan etki büyüklükleri,
katılımsız okul öncesi katılım ve diğerleri hesaplanabildiğinde orta düzeydeydi ve

okul öncesi katılım için benzer (medyan 0.24,


1.0 Beşte birlik 1 Beşte birlik 2 Beşlik 4 Beşlik 3 Beşlik 5
aralığı -0·14 ila 1·68) ve kalite iyileştirmeleri için (0·28,
–0.23 ila 0.69; Tablo 2).
0,8
0.70
Programlama için umut verici talimatlar 0.6
Yoksulluk, zayıf çocuk gelişiminin temel nedeni olduğundan, 0.54
Erken dönem çocuk gelişimini iyileştirmeye yönelik bazı yaklaşımlar 0.42 0.44
0.4
0.33 0.34
aracılığıyla bu iyileştirmeleri yapmayı hedefliyoruz.
yoksulluğun azaltılması. Nakit transferi programları bir 0·2
Re 0.14 0.17
55,56 Ö
uzun vadede yoksulluğun azaltılmasına yönelik popüler SC
yaklaşım;
D
R 0 0.04
şartlı nakit transferi programı beklentisi A –0·03
D
N –0·09 –0·07
ailelerin nakit transferlerini hem ebeveynlere yardım etmek STAiçin kullanmasıdır
–0·2 –0·19
çocuklarının ihtiyaçlarını karşılamak ve teşvik etmek –0·23 –0·25
–0·32 –0·34 –0·33
Ebeveynlerin çocuklarının sağlığına yatırım yapmaları için
–0·4
ve eğitim. 57–59 –0·46

Birçok şartlı nakit transferi programı dağıtılıyor –0·6


zorunlu katılım koşuluna bağlı olarak sağlanan faydalar
koruyucu sağlık hizmetleri ile sağlık ve beslenme –0·8 –0·83
olumlu yönde teşvik etmek için tasarlanmış eğitim oturumları
davranış değişiklikleri ve bazı programlar da –1·0
okul çağındaki çocukların okula devamını gerektirir. Etiyopya Hindistan Peru Vietnam
Koşulluluğun bir farklılık yaratıp yaratmadığı (Amarigna) (Telugu) (İspanyolca) (Vietnamca)
Nakit transferi programlarının sonuçları çok önemlidir. Ülkeye
Şekil 3: Peabody Resim Kelime Bilgisi Testi ve harcama dilimine göre 7 standart puan
Araştırma sorusu. Sadece üçünün farkındayız Bölgenin veya ülkenin çoğunluk dilini konuşan (parantez içinde) çocuklara (5-6 yaş arası) ilişkin veriler.
Latince nakit transferi programlarının değerlendirilmesi
Amerika'da bilişsel veya
Okul öncesi çocuklarda dil işlevi (Meksika, 60,61 Panel 2: Müdahale etkilerinin analizinden elde edilen sonuçlar
Nikaragua,62 ve Ekvador63,64 ) ve programın etkileri • Ebeveyn eğitimi ve desteği çocukların bilişsel ve psikososyal gelişimini geliştirebilir
biliş ve dil gelişimi genellikle gelişim
olumlu ama küçük. Bazı nakit transferi programları
• Daha dezavantajlı popülasyonlarda etkiler daha büyüktür
(örneğin, Meksika'nın Oportunidades'i) şu anda • Sistematik müfredat ve eğitim fırsatları olduğunda etkiler daha büyük olur
programın dahil edilmesiyle denemeler yapmak çocuk bakımı çalışanları ve ebeveynler için
çocuğun terfisini içeren gereklilikler
• Bakım vermeyi göstermeye ve teşvik etmeye yönelik aktif stratejiler olduğunda etkiler daha büyük olur
gelişim (örneğin ebeveynler haftalık etkinliklere katılmalıdır) davranışlar—örneğin, ebeveyn-çocuk etkileşimlerini geliştirmek için pratik yapmak, rol oynamak veya koçluk yapmak
ebeveynlik dersleri). • Merkez temelli erken öğrenme programları genellikle çocukların bilişsel becerilerini geliştirir
Düşük gelirli ülkelerde televizyon ve radyo sahipliği arttıkça
işlevsellik, okula hazır olma ve okul performansı
gelirli ve orta gelirli ülkeler, eğitim • Dezavantajlı koşullarda yaşayan çocuklar üzerindeki etkiler daha büyüktür
programlama (eğitici, şiddet içermeyen içerik, • İster resmi ister resmi olsun, daha kaliteli programların sonucu olarak etkiler daha büyüktür.
ve küçük çocuklar için tasarlanmış) uygulanabilir bir seçenek olabilir.
resmi olmayan
erken çocuk gelişimini iyileştirme seçeneği • Müdahaleler için umut verici talimatlar arasında eğitim medyasının genişletilmesi yer almaktadır.
(web eki s. 16–17). Mesela Susam Sokağı çocuklar ve şartlı nakit transferleri ile beslenmenin erken çocukla ilişkilendirilmesi
120'den fazla ülkede mevcuttur. 65 Araştırma
kalkınma müdahaleleri
ABD eğitim programlamanın faydalarını gösteriyor • Müdahalelerin etkililiğini doğrulayan bazı raporlar olmasına rağmen
65
bilişsel gelişim ve sosyal anlayış üzerine Düşük ve orta gelirli ülkelerde yüksek riskli çocuklar, henüz kanıt yok
2 yaşından büyük çocukların, 66 ama eğitim dışı
En iyi yaklaşımları oluşturmak için yeterli
televizyon çocuk gibi sonuçlarla ilişkilendirilmiştir
65
obezite ve şiddet içeren davranışlar.
Düşük gelirli ve orta gelirli ülkelerde iki etkililik çalışması 71 Yüksek düzeydeki yoksul ailelerde
(örneğin İsrailliler ve Filistinliler).
gelirli ülkelerde olumlu etkiler görülmüştür. küçük çocuklara kitap sağlayan gelirli ülkeler
eğitici televizyon (Bangladeş Susam Sokağı Birinci basamak sağlık hizmetleri aracılığıyla
[Sisimpur] ve bir Türk deneysel çocuk kitabı Ebeveynlerin çocuklarına kitap okuma sıklığını artırmak ve
67,68
programı) çocuk matematiği ve okuryazarlık puanları üzerine. Çocuk dilini geliştirin. 11
Bangladeşli aileler destek için daha fazlasını yaptıklarını bildirdi
Programı izledikten sonra çocuklarının öğrenmesi, 69 Potansiyellerine ulaşamama riski taşıyan çocuklar
ve boylamsal bir çalışmada daha yoksul çocuklar yararlandı Önemli sayıda çocuk kendi hayatlarına yönelik risklerle karşı karşıyadır
Daha.70 Çocuklara yönelik televizyon aynı zamanda gençlerin sayısını
Yoksulluk da arttırabilir
ve yetersiz beslenmenin yanı sıra kalkınma da söz konusu.
çocukların olumsuz algılanan grupları kabul etmesi Bu riskler fiziksel ve zihinsel gelişimi içermektedir.

Ülke Müdahale ve ziyaret sayısı Sonuç Sonuçlar Etki büyüklüğü

Öncelikle hem ebeveyne hem de çocuğa odaklandı


Abud ve Akhter 201114 Bangladeş Altı ebeveyn grubu oturumu HOME puanı (A), duyarlı Müdahale grupları önemli ölçüde d 0·38 (A) olarak rapor edilmiştir,
duyarlı beslenme konusunda koçluk
konuşma
ve (B), Bayley III dili
takipte kontrollere göre daha yüksek puanlar
0·40 (B) ve 0·35 (C)
uyarım puan (C) (A, B ve C)
16 2009 Güney Afrika Ev Ziyareti Ebeveynlik müdahalesi Anne-bebek kalitesi
Cooper ve diğerleri Tedavi gören anneler anlamlı derecede daha
d 0·24
fazla
olarak rapor edildi
(16 ziyaret) etkileşim 6'da ve 6 ve 6'da hassas ve daha az müdahaleci0·86 (A)'ya kadar ve
12 ay (A) ve bebek 12 ay (A) ve önemli ölçüde daha yüksekkullanılamıyor
oranlar (B)
ek (B) bebek bağlanması (B)
18 2007
Jin ve diğerleri Çin Kalkınma Müdahalesine Dikkat Gesell Gelişimsel Arada önemli bir fark yok Ön testten hesaplandı
birinci basamak sağlık hizmetleriyle
Tedavi
(iki ve kontrolü motor ölçekte planlar, ancak ve test sonrası değişiklikler
ziyaretler) çocukların önemli ölçüde tedavi gördüğü d 0·28–0·66
dil, sosyal ve sosyal alanlarda daha yüksek puanlar
uyarlanabilir teraziler
21
Kağıtçıbaşı 2009 Türkiye Üç (eğitim merkezi, 19 yıllık erken takip Bilişsel veya sosyal etki yok Rapor edilen d 0·20 (1A),
gözaltı merkezi veya kontrol) iki kişi
yetişkinlik
tarafından
karşılaştırıldı kompozit (1); bilişsel açıdan etkisi yok mevcut değil (1B),
(anne eğitimi veya kontrolü) tasarımı
anne eğitimi ya da değil sonuç ama anlamlı fark mevcut değil (2A),
4-6 yaş arası çocuklar için (anne (1), erken çocuk bakımı yaher dayaştaki
değil sosyal bileşim (2); daha yüksek
kullanılamıyor (2B),
eğitim müdahalesi: 60 hafta (2) ve herhangi bir zenginleştirme
zenginlerin oranı üniversiteye gitti, mevcut değil (3A),
ev ziyareti ve aylık gruplar) bilişsel için ya da değil (3)daha yüksek eğitim seviyesine sahipti hesaplanan 0·35 (3B)
bileşik (A) ve sosyal (erkekler için anlamlı), daha yüksek statüye sahipti
bileşik ve alt ölçekler mesleklere sahip olma olasılıkları daha yüksekti
(B) bir bilgisayar (3)
17
Klein ve Çavdar 2004 Etiyopya Meditasyonel Etkileşimi Geliştirme kontrol listesi (A),
Anlamlı farklılık yok (A), tedavi Kullanım dışı
Hassas Bakım video kasetleri MacArthur İletişimsel kelime dağarcığı puanları daha yüksekti (B), hayır
geri bildirim ve farkındalıkla Geliştirme Envanteri anlamlı farklılıklar (C) ve anlamlı
yetiştirme (beş ev ziyareti ve beş (B), Rutter'ın Sosyal Ölçeği
Okula devam oranlarındaki farklılıklar ve
gruplar) ve Duygusal başarı (D)
gelişim (C), okul
başarı 6 yıl
daha sonra (D)
Leung ve diğerleri
19 2003 Triple P ile Çin Grubu oturumları Ebeveyn günlük raporu Tedavi gören çocuklar anlamlı derecede daha iyi Hesaplandı, ortak değişken yok
çocuk sahibi ebeveynlere yöneliksorunlar
yöntemler (A), Eyberg Çocuğu
tüm sonuçlara ilişkin puanlar (A, B ve C) d 0.56 (A), rapor edildi
davranış zorlukları olan (dört Davranış Envanteri 0,9 ila 0,97 (B) ve
gruplar ve takip) alt ölçekler (B) ve hesaplandı, ortak değişken yok
Güçlü Yönler ve Zorluklar 0,48 ila 0,77 (C)
Ölçek alt ölçekleri (C)
Janssens ve Rosemberg St Lucia Gezici Bakıcılar Programı— Bilişsel ölçekler (Mullen En genç doğum grubu üzerinde anlamlı etki d 0·45 (A) ve 0·04 (B)
201122 haftada iki kez ev ziyareti Erken Ölçekler kontrol grubuyla karşılaştırıldığında tedavi grubunda
(yaklaşık 104 ziyaret) Gelişim) grup (programda 6-18 aylık
başlangıç; A) ve önemli bir etkisi yok
en yaşlı doğum (18-30 ay arası)
program başlangıcı; B)
Tinajero 2010 (Associación)
Ekvador (ölçeklendirilmiş) Kapsamlı ebeveynlik, sağlık, Kısaltılmış gelişim Tedavi gören çocuklarda önemli ölçüde daha yüksek sonuçlar elde edildi Mevcut değil
23
Velnec-RH 2004) kontrol çocuklarına göre tüm alt ölçeklerde beslenme ve toplum ölçeği puanları
Öncelikle ebeveyn ve aileye odaklanıldı
Al-Hassan ve Lansford Jordan Daha İyi Ebeveynlik Programı: ebeveyn Bilişsel ebeveyn raporu Müdahale grubu önemli ölçüde iyileşti Kullanım dışı
201024 gruplar (ebeveyn grubunda 16 saat,
ve sosyal aktivitelerle ve 12 aktiviteden ikisinde kontrol sağlanamadı
1-2 aydan fazla) çocuklar, disiplin, (oyna ve oku), 15 disiplinden ikisi
bilgi (43 soru) sorular, 16 bilgi sorusundan dördü
15 2010 Hindistan Ev ziyaretleri iyileştirilecek
Bentley ve diğerleri Bayley Ölçekleri (Zihinsel Her
ve ikisinde de puanlar anlamlı derecede
Hesaplanan
yüksekti etki boyutu, hayır
tamamlayıcı gıda (1); Motor terazileri; A) ve zihinsel gelişim için tedavi grupları ortak değişkenler d 0,03 ila 0,11
tamamlayıcı gıda, duyarlı EV puanı (B) ölçek ancak motor (A) ve HOME toplamı(1A),
değil0.06 ila 32 (1B),
beslenme ve oyun (2); (ICDS; 30–40 puanları anlamlı derecede yüksekti 0·12 - 30 (2A) ve 0·11
ev ziyaretleri) tedavi grubu 15 ayda ancak 0·32'ye (2B)
önceki aylar (B)
20 2006 Türkiye Kalkınmaya Dikkat Müdahalesi
Ertem ve diğerleri HOME puanları HOME ortalamasında anlamlı farklılık yok Kullanım dışı
birinci basamak sağlık hizmetleriyle (iki tedavi ve kontrol arasındaki puan ancak
ziyaretler) tedavi
optimumgören aileler
HOME anlamlı derecede
puanlarına daha
sahip olma fazlaydı
olasılığı yüksektir
25 1982
Palti ve diğerleri İsrail (düşük değil veya
Ebeveyn müdahalesi Gelişimsel Bölüm Gelişimsel düzeyde anlamlı bir farklılık yok Hesaplandı, ortak değişken yok
orta gelirli ama birinci basamak sağlık hizmeti Tedavi ve tedavi arasındaki bölüm puanları
gün 0·11
dezavantajlı (1 yıllık ziyaretler) kontrol grubu; ancak vardı
1982) tedavi grubu için önemli farklılıklar
"iyi teşvik" alan
(Sonraki sayfada devam ediyor)

Ülke Müdahale ve ziyaret sayısı Sonuç Sonuçlar Etki büyüklüğü

(Önceki sayfanın devamı)


26 2010
Engle ve diğerleri Kırgızistan, TacikistanGelişim Müdahalesi Bakımı Erken Öğrenme ve Çocukların puanı anlamlı derecede yüksekti.
Hesaplanan etki boyutu, hayır
(büyütülmüş) Tacikistan (1) ve Kırgızistan'da Geliştirme Standartları müdahale alanları kontrol alanlarına göre
ortak
(1A);değişkenler d 0.34 (1A),
birinci basamak sağlık hizmetleriyle
(A) (2;
ve Çağlar ve çocukların puanı anlamlı derecede yüksekti.
mevcut değil (1B) ve
Seans sayısı bilinmiyor, Aşama Anketi iletişim için müdahale alanları, aralık 0,06 ila 0,29 (2B)
aylık olması tavsiye edilir alt ölçekler (B) kaba motor ve kişisel sosyal ama değil
ilk yıl) ince motor becerileri veya problem çözme (1B); Ve
çocukların puanı anlamlı derecede yüksekti.
iletişim için müdahale alanları ve
kişisel sosyal ama ince motor değil, kaba
motor veya problem çözme (2B)
27 2009 Özbekistan (ölçeklendirilmiş Ailenin güçlendirilmesi
Nodira ve diğerleri Çocuk kilometre taşları χ² alt aşamaların ebeveyne göre analizi Kullanım dışı
yukarı) programı – büyük ölçekli gelişim, ebeveyn rapor ve ebeveyne göre ebeveyn davranışları
toplum temelli sağlık ve çocuklarla aktiviteler, müdahale arasındaki rapor ve
beslenme programı (sayı ebeveyn bilgisi müdahale edilmeyen alanlar bazı gösterdi
iletişim bilgileri belirtilmedi) Ebeveyn becerilerinde önemli farklılıklar ve
ebeveyn bilgisi
Sidibe 200928 Gambiya (ölçekli Ebeveynlik müdahalesi) Ebeveyn bilgisi, inançları, Ebeveyn inanç ve uygulamalarında farklılık yok Mevcut Değil
up) topluluk eylemlerinin bir parçası olarak ve rapor edilen faaliyetlerçocuk yetiştirmede
emzirme programı (sayı çocuklarla
belirtilmeyen kişi sayısı)

Web eki sayfa 1-6'da tasarım ayrıntıları. Etki büyüklükleri bildirilmemişse, Cohen'in d(d) etki büyüklüklerini ya son-test ortalamalarından, ön-test ortalamalarından son-test ortalamalarına kadar olan farklardan ya da olağan en düşük ortalamalardan hesapladık.
kareler regresyon sonuçları. Sonuçlar yalnızca alt gruplara göre sunulmadığı sürece, alt gruplara değil ana etkilere odaklandık. Sonuçlar yalnızca alt gruplara göre sunulduysa, etki aralığını da bildirdik
boyut. Ayrıca alt ölçekleri olan testlerin aralıklarını da bildirdik. Çalışmalar Cohen'in etki boyutlarını bildirmiyorsa ve bunları hesaplayacak bilgiye sahip değilsek, mevcut olmadığını bildirdik. ANA SAYFA=Ana Sayfa
Ortamın Ölçümüne Yönelik Gözlem. 29

Tablo 1: Ebeveynlik eğitim programları, destek programları veya her ikisini birden içeren, müdahaleleri standart bakımla karşılaştıran 15 çalışma için müdahalelerin ve etki büyüklüklerinin özeti

engellilik, şiddetli akut yetersiz beslenme, küçük olmak Çocukluğa kadar süren etkileri olan bir gelişim ve
gebelik yaşı ve düşük doğum ağırlığı (LBW) ve 78–81 Jamaika'da LBW için haftalık ev ziyaretleri
yetişkin yılları.
HIV/AIDS ile enfekte olanlar (webek s. 18-20). Term bebekler daha yüksek gelişim oranlarına neden oldu
6 yaşında. 82 Hindistan'da risk altındaki bebeklerin anneleri
Gelişimsel engelli çocuklar (%75 LBW, prematüre veya her ikisi) rastgele atandı
Çocuklara yönelik müdahale modellerini değerlendiren çok
evde
az çalışma
stimülasyon
var sağlamak için eğitim almak
Düşük ve orta gelirli engelliler 12 ay. Hem 12 ayda hem de 2 yılda müdahale
ülkeler. Bangladeş'te bir randomize klinik çalışma çocukların bilişsel gelişimi daha fazlaydı. 83 Devam ediyor
kırsal kesimdeki engelli çocukların Hindistan, Pakistan ve Zambiya'da çalışmak daha fazlasını sağlayacak
bakıcılar ebeveynlik eğitim paketini aldılar Risk altındaki bebekler için erken uyarıma ilişkin veriler
84
uyum becerileri konusunda daha fazla bilgi sahibi olduklarını
topluluk
ve annelerin
temelli ayarlar.
bu konuda gelişme kaydettiğini
çocuklarına verdikleri destek, asgari düzeyde bir miktarla karşılaştırıldığında
72 Toplum temelli rehabilitasyon, bir strateji HIV/AIDS'ten etkilenen ve enfekte olan çocuklar
araya girmek.
DSÖ tarafından savunulan, yaygın olarak kullanılan ancakAIDS'ten
iyi değerlendirilmeyen
etkilenen topluluklardaki
bir yaklaşımdır.
küçük çocuklar
Yayınlanmış 128 çalışmanın incelemesi birkaç sağlam çalışmaSalgın tespit
pek çok
ettitehdide maruz kalıyor. Rağmen
73 Araştırmalar
değerlendirmeler. daha geniş bir topluluk öneriyor
nedeniyle daha az küçük çocuk enfekte oluyor
farkındalık ve daha fazla kanıt, daha fazla tarama ve yönlendirme
önlenmesine yönelik programların artması
hizmetler ve bakıcı desteği. 72,74 anneden çocuğa bulaşma, genel sayı
savunmasız ve enfekte çocuklar, özellikle alt
Şiddetli akut beslenme bozukluğu olan çocuklar Sahra Afrikası yüksektir.85 Erken iyileştirmeye yönelik müdahaleler
DSÖ, stimülasyonun tedaviye dahil edilmesini öneriyor bu çocuklara yönelik çocuk gelişimi desteği içerir
yetersiz beslenen çocuklara yönelik yönetim stratejileri ev ziyaretleri, nakit para yoluyla bakıcıların kapasitesinin artırılması
Gıda takviyesi ve sağlık hizmetlerinin yanı sıra, 75 ama transfer sistemleri (örneğin, Güney'de sözde çocuk hibeleri)
bu tür bir etkileşimin etkilerini test eden birkaç çalışma belirledik
Afrika), okul öncesi programları ve yasal koruma
rendelenmiş programlar. Bangladeş'te bir çalışma76 ve bir stratejiler.70,86 Randomize kontrollü bir çalışmada, bir evde
Uganda'da77'si erken dönemde stimülasyonun olumlu etkileriniBebekgösterdi.
bakıcılarına sağlanan stimülasyon programı
Ciddi derecede yetersiz beslenen çocuklar için çocuk gelişimi.
3 ayda bir yapılan klinik ziyaretlerinde HIV enfeksiyonu
87
12 ayda önemli ölçüde daha yüksek bilişsel puanlarda.
Gebelik yaşına veya LBW'ye göre küçük çocuklar Birçok niteliksel veya ön test ve son test tasarımı
Yüksek gelirli düşük doğum ağırlıklı bebeklere yönelik erken
çalışmalar
müdahaleler
bu programların faydalarını göstermiştir.
ülkeler bilişsel ve sosyal-duygusal açıdan gelişme göstermektedir
bakıcıların çocuk yetiştirme davranışları ve

Ülke Müdahale ve çocuk yaşı Sonuç Sonuçlar Etki büyüklüğü

Okul öncesi katılım vs yok


37 2008
Aboud ve diğerleri Bangladeş Okul öncesi katılım vs Birinci sınıf okuma (A) ve Okul Öncesi mezunları, okumayanlardan daha yüksek
Efekt
puan
boyutları
aldı mevcut değil; olarak rapor edildi
hiçbiri (5 yaşındaki çocuklar)
okuma yazma (A) birinci sınıf matematik (B) ve okul öncesi mezunları yazarlar tarafından “küçük”
sözlü olarak katılmayanlardan daha yüksek puan aldı ancak
yazılı matematik (B)
38 Kenya,
Mwaura ve diğerleri 2008 Medrese anaokulu (1), İngiliz Yetenek Ölçekleri (A;
Tedavi puanlarında önemli iyileşmeler Regresyonlardan hesaplanmıştır
Uganda ve Medrese dışı anaokulu (2),alt ölçekleri) ve Afrikalı Çocuk
Her iki sonuçta da çocuklar ve okul öncesi eğitimi olmayan
ortak değişkenler
çocuklar d 0.50 ila 0.79 (1A),
Zanzibar ve hiçbiri (3); yaşlı çocuklarZeka testi (1A, 1B) ve puanlarda önemli iyileşmeler 0,86 - 0,95 (1B), 0,08 - 0,46
3-5 yıl (B; alt ölçekler) Tüm Afrikalı Çocuklarda Tedavi Çocuklara Karşı Medrese
(2A) veDışı
0,27Çocuklar
ila 0,59 (2B)
Zeka Testi sonuçları ve sözlü anlama
İ Ö
ve sayı kavramı alt ölçekleri (İngiliz Yetenek Ölçeği; 2A,
2B)
39 2003
Raine ve diğerleri Mauritius Zenginleştirilmiş Anaokulu Davranış sorunları (A) ve Tedavi grubu, diğerlerine göre anlamlı derecede daha Bildirilen
iyi puanlara
aralıksahipti.
d 0,31 ila 0,44 (A)
program vs hiçbiri şizotipal kişilik (B), kontrol (A) ve tedavi grubunda anlamlı derecede daha iyi sonuçlar
ve 0.34 (17elde
yaş;
edildi
B)
3-5 yaş arası çocuklar 17 yaşında kontrol grubundan daha yüksek puanlar ancak 23 yaşında değil (B)
Urzua ve Şili Okul öncesi vs hiçbiri (çocuklar
TESPI (İspanyol IQ testi Katılan çocukların puanları anlamlı derecede yüksekti
Kullanılamıyor ( A, B, C ve D)
40
Veramendi 2010 2-5 yaş arası) 2–5 yıl; A), Peabody'nin katılmayanlardan (A); anlamlı değil
Resim Kelime Bilgisi Testi kreşe
(B), giden çocuklar arasındaki fark
çocuk davranışı kontrol listesi
katılmayanlar (B, C ve D)
(C) ve çocuk davranışı
anket (D)
Berlinkski ve diğerleri
Uruguay Okul öncesi eğitim vs 8 yaşından büyük çocukların eğitim yılı (A) ve Tedavi Regresyonlardan hesaplanmıştır
200841 (büyütülmüş)hiçbiri (yaşlı çocuklar okula devam (B) daha fazla eğitim yılı (A) ve tedavi gören çocuklar d 0·02 ila 0·19 (A) ortak değişkenleri ve
3-5 yıl) 11 yaşından büyüklerin bu durumda olma olasılıkları
0,01
anlamlı
ila 0,12
derecede
(B) daha yüksektir
okul (B)
Bernal ve diğerleri
42 2009
Kolombiya Topluluk çocuk bakımı Erken Gelişim Tedavi ve kontrol arasında anlamlı bir fark yok Hesaplandı, ortak değişken yok d 0·02
(büyütülmüş) merkezler vs hiçbiri (çocuklar)
Envanter (EDI) psikososyal(A); tedavi gören çocukların puanları anlamlı derecede
(A), düşüktü;
–0·1 (B), –0·14 (C) ve –0·05
2-5 yaş arası) (A), EDI bilişsel (B), TVIP ancak 15 aydan büyük çocuklarda tedavi 0.08'e kadar (D); ve şu şekilde hesaplanır:
maruziyet anlamlı derecede daha yüksek puanlara araç
(İspanyolca kelime testi; C), sahipti
değişken
(B, C veregresyonu
D);
Çulluk Munoz terazisi ve tedavi gören çocukların test puanları anlamlı derecede
ortak değişkenli
yüksekti (E)
d 0·11 (E)
(D) ve beşinci sınıf
başarı testi (E)
İyileştirilmemiş anaokullarıyla karşılaştırıldığında okul öncesi eğitimdeki gelişmeler
Aboud ve Hossain Üç seviyeli Bangladeş Anaokulu Birinci sınıf matematik En yüksek kalitede okul öncesi mezunları puan aldıArasında bildirilen farklar
201143 (ölçeklendirilmiş) kaliteli vs okul öncesi (A),
yok birinci sınıf dili alt 2 gruptaki mezunlardan anlamlı derecede daha en yüksek,
yüksek okul öncesi mezunları
(5 yaşındaki tüm çocuklar)(B), ikinci sınıf okul öncesi çocuklar (en yüksek kalitede program) kaliteli
performans
program
sergiliyor
ve
matematik (C) ve okul öncesi çocuklara göre önemli ölçüde daha iyi kontrol eden karşılaştırmalar
ikinci sınıf dili (D) birinci sınıf sonuçları (A, B) ve okul öncesi çocuklarkarıştırıcı değişkenler d 0·36 ila
(en yüksek kalitedeki program) kayda değer bir performans
0,59 (A), 0,53
sergiliyor
- 0,67 (B), 0,19 -
Okumak dışında her konuda okul öncesi olmayan çocuklara
0.36 (C) vegöre
0.58daha
(D) iyi
ikinci sınıf sonuçları (C, D)
Baker-Henningham Jamaika “İnanılmaz Yıllar” öğretmeni Çocuk davranışı Çocuklara yönelik çocuk davranışlarında önemli gelişmeler Mevcut değil
44 2009
ve diğerleri antrenman programı vs tedavi grubunda
standart okul öncesi (çocuklar
3-5 yaş arası)
Malmberg ve diğerleri
Kenya, Medrese Kaynak Merkezi vsBilişsel puan Tedavi grubunda anlamlı derecede daha yüksek bilişsel puanlar vardı. Regresyonlardan hesaplanmıştır.
201145 Uganda ve diğer anaokulları (çocuklar sabit etkiler d 0·4
Zanzibar 3-5 yaş arası)
46 2008
Moore ve diğerleri Bangladeş Geliştirilmiş okul öncesi vs Wechsler Anaokulu ve Tedavi gören çocukların puanlarında önemli artışlar (A) Bildirilen d 0.04 ila 0.08 (A) ve
standart (yaşlı çocuklar Birincil Ölçeği ve puanlarda anlamlı bir artış yok (B) mevcut değil (B)
4-5 yıl) İstihbarat altkümeleri (A) ve
oyun gözlem ölçeği (B)
47 2009
Morris ve diğerleri Zanzibar Radyo eğitimi Matematik testi (A), Tedavi gören çocukların rapor edilen tüm d 0·47 (A), 0·29 (B),
okul öncesi ve standart İngilizce testi (B) ve sonuçlar (A, B ve C) ve 0.69 (C)
okul öncesi (çocuklar Kiswahili testi (C)
3-5 yıl)
48 2009
Opel ve diğerleri Bangladeş Diyalojik okuma ve standart
Kelime dağarcığı testi Bildirilen d 0·2 için kelime dağarcığı puanlarında önemli artışlar
okul öncesi (çocuklar tedavi çocuklar
5 yıl)
49 2011
Rao ve diğerleri Kamboçya Örgün okul öncesi (1), Yerel olarak geliştirilen test Her üç grubun da anlamlı derecede yüksek puanları Hesaplanan
vardı. d 1.68 (1'e karşı 4), 1.01
(büyütülmüş) topluluk anaokulu (2), Ön test ve karıştırıcı için test sonrası kontrol (2'ye karşı 4), 1.00 (3'e karşı 4), 0.68 (1'e karşı 3),
ev merkezli (3) ve hayır kontrollerden daha faktörler; ev tabanlı eğitimden farklı
0.02 değildi
(2'ye 3) ve 0.66 (1'e 2)
okul öncesi (3–5 yaş; 4) diğer ikisi, ancak resmi anaokullarındaki çocuklar puan aldı
toplum anaokullarındakilerden daha yüksek
(Sonraki sayfada devam ediyor)

Ülke Müdahale ve çocuk yaşı Sonuç Sonuçlar Etki büyüklüğü

(Önceki sayfanın devamı)


50 2011
Rao ve diğerleri Çin Anaokulu — çocuk merkezli Birinci sınıf okul Tedavi gören çocukların hepsinde anlamlı olarak dahaHesaplanmış,
yüksek puanlar
ortakvardı
değişken yok d 1·63
(büyütülmüş) (1), ayrı anaokulu (2), hazırlık (A), okuryazarlık hiçbir okul öncesi eğitime (1) göre daha fazla sonuç,
(1A),
tedavi
0.86gören
(1B), çocukların
1.07 (1C), 0.28
gördüğü
çocuklar ilk önce normal şekilde
(B) ve otururlar
matematik (C) tüm sonuçlarda okul öncesi olmayanlardan daha yüksek(2A), 0·23
puanlar
(2B),(2)
0·57
ve (2C), –0·43
sınıf sınıfı (karma; 3), tedavi gören çocuklar diğerlerinden anlamlı derecede(3A),
farklı
–0·23
değildi.
(3B) ve 0·15 (3C)
ve okul öncesi yok (çocuklar çocukları herhangi bir sonuç için kontrol etmek (3)
5 yaşında; 4)
51 2006
Rolla ve diğerleri Kosta Rika Kalite müdahaleleri: Bileşik yazdır (A) ve Tedavi ile tedavi arasında anlamlı fark yok Hesaplandı, ortak değişken yok d –0·04
sınıf aktiviteleri (1), dil bileşimi (B) kontrol çocukları (1), arasında anlamlı bir fark yok (1A), –0·08 (1B), –0·05 (2A), –0·23
ailelerle çalışmak (2), tedavi ve kontrol çocukları (2), önemli (2B), 0·28 (3A), 0·13 (3B), 0·47
özel ders (3), kombinasyon tedavi ve kontrol çocukları arasındaki farklar (3), (4A) ve –0·02 (4B)
(4) ve kontroller (çocuklar) ve tedaviler arasında önemli farklılıklar
4-5 yaş arası; 5) basılı kompozitte çocukları kontrol etme (4)

Web eki sayfa 7-15'te tasarım ayrıntıları. Etki büyüklükleri bildirilmemişse, Cohen'in d(d) etki büyüklüklerini ya son-test ortalamalarından, ön-test ortalamalarından son-test ortalamalarına kadar olan farklardan ya da olağan en düşük ortalamalardan hesapladık.
kareler regresyon sonuçları. Sonuçlar yalnızca alt gruplara göre sunulmadığı sürece, alt gruplara değil ana etkilere odaklandık. Sonuçlar yalnızca alt gruplara göre sunulduysa, etki aralığını da bildirdik
boyut. Ayrıca alt ölçekleri olan testlerin aralıklarını da bildirdik. Çalışmalar Cohen'in etki boyutlarını bildirmiyorsa ve bunları hesaplayacak bilgiye sahip değilsek, mevcut olmadığını bildirdik.

Tablo 2: Okul öncesi programları, okul öncesi gelişim programlarını veya her ikisini birden içeren 15 çalışma için müdahalelerin ve etki büyüklüklerinin özeti

okul öncesi katılım 88,89 ve erken çocuk gelişimi, 87,89


Köylerin %86'sında kamu tarafından finanse edilen çocuk bakım merkezleri bulunmaktadır.
ancak daha sağlam değerlendirmelere ihtiyaç var.
86 ancak kapsam yaşa uygun olanların yalnızca %39'una ulaşıyor
nüfus. 90 Ölçek büyütmenin maliyetine ilişkin güncel bir tahmin
Programatik çıkarımlar beslenme hizmetleri birim maliyetlerin sabit kaldığını kaydetti
İncelediğimiz etkililik çalışmalarının çoğu nüfusun %80'i için, ancak 3-4 kat daha yüksekti.
Çocuk gelişimi üzerinde önemli ve olumlu etkiler, sonraki %10. 93,94 Henüz eşitsizliği azaltmak için yatırımlar
ancak ölçeği büyütülmüş programların değerlendirmelerinden en yoksulları
elde edilen
hedef
sonuçlar
almalıdır. İncelememiz şunu gösteriyor
daha değişkendi. Panel 3'te sonuçlarımızı listeliyoruz bu çocuklar için etkiler daha büyük olabilir, muhtemelen
ve erken yaştaki çocukların yaygınlaştırılmasına yönelik öneriler
sonuç olarak daha olumlu bir fayda-maliyet oranı elde edilir.
geliştirme programları. Wolfensohn Merkezi Ülkeler mekanizma oluşturmakta zorluk yaşayabilir
Brookings Enstitüsü erken müdahaleyle ilgili sorunları değerlendirdi
Erken yaştaki çocuklara yönelik entegre veya koordineli müdahaleler için
Çocuk gelişimi 2005'ten 2011'e ölçeklendirilecek. 23,90,91
sektörler arası gelişme. 90 Bir program sıklıkla çalıştırılır
Kaliteyi korurken kapsama alanını genişletmek çok önemli bir bakanlık tarafından ve diğerleriyle koordinasyon sağlanabilmektedir.
Her programın sorunudur ve bir sisteme ihtiyaç duyar. etkileri sinerjik olsa bile sınırlıdır. Toplum
kapasite geliştirme. 92 Meksika'da ölçek büyütme çabaları ve ve hizmet talebinin yanı sıra yasal bir
katılım
Güney Afrika, mevcut sistemlerin, Politika yapısı uygulamayı kolaylaştırmıştır. 23,90–92 İçinde
özel olanlar da dahil olmak üzere, zarar görebilir örneğin Filipinler'de yasal yetki birleştirildi
91,92 Üniversale ölçek büyütme
kamunun kapsama alanı genişliyor. yerel yönetim kontrolüne sahip çeşitli dağıtım sistemleri
hüküm yönetişim sistemlerini içermelidir, entegre bir program oluşturun. 90 Kontrollü bir şekilde
uygulama için tedarik ve kapasite geliştirme, siyasi sistem, Küba'nın Educa Tu Hijo programı
91
sürekli ve devam eden savunuculuğu içermelidir. entegre bir yaklaşımı etkili bir şekilde ölçeklendirdi ve başardı
İlerlemeyi izlemek için izleme yöntemlerine ihtiyaç vardır Erken
ve yaşta küçük çocukların neredeyse evrensel kapsamı
Savunuculuğu kolaylaştırmak. 23 Toplum katılımı
2000 yılına kadar çocuk gelişimi.
Bodurluk ve yetersizlik gibi birlikte ortaya çıkan risk faktörleri
ve sahiplik, başarılı ölçeklendirme için önemliydi.
maksimum düzeyde stimülasyon birlikte ele alınmalıdır Çoğu program için erken çocuk gelişimi
beslenmenin birleştirilmesi, duyarlı çocuk gibi etki Daha küçük çocuklara (0-3 yaş arası) yönelik bileşenler
beslenme ve çocuğu uyarma müdahaleleri. 14,15 Az büyük çocuklara göre daha az yaygındır. Erken dahil etme
çalışmalar hangi kombinasyonların en iyi sonucu verdiğini çocuk
değerlendirdi,
gelişimi faaliyetlerinin sağlık sistemine dahil edilmesi
çeşitli kombinasyonlar mevcut olmasına rağmen. Kombinasyonlar
doğum öncesieğilimlidir
bakım, emzirmeyi teşvik pro aracılığıyla
Birlikte ortaya çıkan risklerin ele alınması durumunda daha
gramajlar,
etkili olunması
sağlıklı ve
çocuk ziyaretleri, hafif hastalıklarla ilgili konsültasyonlar,
program müdahaleleri koordine edebiliyorsa Ebeveynlik eğitimi ve risk altındaki çocuklara erken müdahale
ekstra çalışmayı en aza indirin. Erken çocuk gelişimi ekleme
çocuklar için en iyi fırsatları sağlayabilirler
ebeveynler ve çocuk bakımı çalışanları için motive edici olabilir.
3 yaşından küçük çocuklara ulaşmak.
Etkin bir şekilde entegrasyonun nasıl sağlanacağı konusunda acilen araştırmaya ihtiyaç vardır.
yönelik programlarla psikososyal müdahaleler Okul öncesi eğitimin potansiyel faydalarını tahmin etmek
4
Bu Serinin ilk raporunda tanımlanan riskler. Okul öncesi kapsamlı bir eğitimin yalnızca bir bileşenidir.
Birçok programın temel hedefi olan en yoksullara ulaşmak,
erken çocuk gelişimi gündemi, ancak bir vekil görevi görebilir
aynı zamanda bir meydan okumadır. Örneğin Filipinler'de,artırmanın potansiyel ekonomik faydalarının analizinde

Panel 3: Ulusal programların geliştirilmesi ve genişletilmesine yönelik öneriler Panel 4: Boşluk analizi yöntemlerimiz
erken çocuk gelişimini desteklemek
Okullaşma açığı arasındaki ilişkiyi tahmin ettik
Erken çocuk gelişimi programlarının kalitesini en üst düzeye çıkarın (en zengin gruplar arasındaki ortalama eğitim yılı farkı)
• Tüm erken dönem çocuk gelişimi programlarında, program tasarımında kaliteyi en üst düzeye
beşte birlikçıkarmak,
dilim ve diğer beşte birlik dilimlerin her biri) ve okul öncesi
müfredat, çocuk bakımı sağlayıcısının gelişimi, izleme ve değerlendirme ve okul öncesi brüt farkını gerileterek okullulaşma
yönetişim ve denetim her ülke için 8-12 yıl daha erken kayıt oranı
• Programların etnik ve ekonomik açıdan çocuklara ve ailelere uyarlanması Stata 10'daki sıradan en küçük kareler, kişi başına kontrol
savunmasız gruplar sabit dolar cinsinden gayri safi yurt içi hasıla (GSYH)
• Aileleri ve toplulukları erken çocukluk gelişiminin aktif ortakları olarak dahil edin satın alma gücü ve gelir eşitsizliği (Gini kullanılarak)
İlgili çocuk yetiştirme uygulamalarını entegre etmek için çocuk gelişimi programları ve
katsayısı). Daha sonra öngörülen ekonomik kazancı hesapladık
kültürel inançlar artırılarak okullaşma açığının azaltılmasından
Çok sektörlü entegrasyonu teşvik edin bugünkü indirimli değeri olarak okul öncesi kayıt
• Erken çocuk gelişimini anne ve çocuk sağlığı gibi sağlık programlarına yaygınlaştırmak Ücret verimliliği eklendi. Ek ücreti tahmin ettik
çocuk sağlığı; beslenme; HIV/AIDS, sıtma ve tüberküloz; akıl sağlığı; şiddet; ağırlıklı ortalama kullanılarak her ülke için verimlilik
ve yaralanma Geri dönüşler için kentsel alanlar için %8,3 ve kırsal alanlar için %7,5
bir yıl daha eğitim görmek, 93 ve ortalama ücretler
• Erken çocuk gelişimine yönelik sektörlerde etkili koordinasyon mekanizmalarının geliştirilmesi
GSYİH'nın %40'ı oranında ücret payına dayanmaktadır. İndirim oranlarını kullandık
• Erken çocuklara yönelik entegre stratejiler, paketler ve yaklaşımlar geliştirin ve değerlendirin
ölçek büyütmeye uygun geliştirme %3 ve %6 ayarlanacak (yatırımların yapıldığı zamana göre)
okul öncesi kayıtların yapıldığı varsayılmaktadır) gelecekteki ücret
İzleme ve değerlendirmeye öncelik verin okul öncesi kayıttan 12 yıl sonra başlayan kazançlar ve
• Erken çocuk gelişimi müdahalelerinin etkililiğini sistematik olarak değerlendirmek 45 yıl süren. Ekonomik faydalarını tahmin ettik
Özellikle kaliteyi ve sonuçları iyileştirmek için en etkili yaklaşımları oluşturmak Üç senaryo altında okul öncesi programların arttırılması:
en dezavantajlı olanlar için okul öncesi kayıt oranının %25'ten az olduğu hareketli ülkeler
• Anaokullarına yönelik çeşitli kalite iyileştirmelerinin göreceli etkililiğini değerlendirmek
%25'e, okul öncesi eğitim oranının %35'ten az olduğu ülkelere taşınıyor
(örneğin, okul öncesi eğitimin daha fazla yıl eklenmesi, öğretmen eğitiminin arttırılması)
%35'e kayıt ve %50'den azıyla hareket eden ülkeler
• Erken çocuk gelişimi için yeni yaklaşımların maliyet etkinliğini geliştirmek ve değerlendirmek
okul öncesi kayıt oranının %50'ye düşürülmesi.
Erken yaştaki çocuklara yönelik şartlı nakit transferi programları gibi promosyonlar
Tablo 3'te bu tahminleri bir grup için özetliyoruz.
geliştirme bileşeni, eğitim ortamı veya diğer bilgi teknolojileri
2008 yılında çocuklar ABD Doları. Okul öncesi kayıtlarında değişiklik yapılıyor
çocuklar ve aileler ve entegre programlar
dayalı olarak okullaşma boşluklarında azalmaya neden olacak şekilde simüle edilmiştir.
• Çocuklara yönelik erken çocuk gelişimi müdahalelerinin göreceli etkililiğini değerlendirmek
Regresyon analizi tartışıldı.
yetersiz beslenme, düşük doğum ağırlığı, HIV veya engellilik nedeniyle risk altında

Politika eylemini vurgulayın


ülke sabit etkileri ve çocuk ölüm oranının dahil edilmesi
• Politika yapıcıları ve karar vericileri bilgilendirmek için mevcut teori ve kanıtları kullanın
Bir kontrol olarak sonuçların doğru olduğuna dair bir miktar güvence sağlar.
erken çocuk gelişiminin sosyal gelişimin teşviki için temel olduğunu gösteren düzeyler
adalet ve eşitlik ziyade okul öncesi kayıtla ilişkilendirilebilir.
okul ve sağlık
• Erken çocuk gelişimi hizmetleri için sürdürülebilir bir finansman mekanizması oluşturmak ve sistemlerine erişim veya bunların kalitesi.
müdahaleler Okullaşma açığından kaynaklanan zararı dolar cinsinden hesapladık
• Çocukları koruyan ve destekleyen müdahaleleri kabul edin ve destekleyin ve ve en zengin beşte birlik dilim arasındaki farkların
Yaşamın ilk 5 yılında aileler ve düşük gelirli ve orta gelirli kesimlerdeki en yoksul kesimler
gelirli ülkelerde tahmini toplam kayıpla sonuçlanmıştır.
Daha az üretim nedeniyle mevcut yıllık üretkenlik 196 milyar dolar
yatırımlar. Okul öncesi eğitimin etkisini tahmin ettik eğitim yılı (panel 4). Tahminleri kullanarak
okullaşma arasındaki farka ilişkin kayıt Okul öncesi kayıtta okullaşma farkının gerilemesi,
gençlerin en zengin beşte birlik kesimi (15-19 yaş arası) daha sonra okullaşmadaki boşluklardaki azalmaları simüle ettik.
diğer zenginlik dilimlerindeki gençlerle karşılaştırıldığındaokul öncesi okullaşma oranlarının artırılması ve
Toplamda 73 düşük ve orta gelirli ülke bir kişi için okullaşma açığını azaltmanın ekonomik faydaları
2.69 milyar kişilik nüfus (panel 4). 98 Bizim çocuk kohortu.
tahminler gösteriyor ki her yüzde puanlık artış için %3 indirim oranıyla, maliyetleri azaltmanın faydaları
okul öncesi kayıtta, yaşlılar için okullaşma açığı Okullaşma açığı artışla 10.6 milyar dolara yükseldi
15-19 yaş arası 0·026 derece düşer (%95 CI –0·14 ila –0·38; 1 yıl boyunca her ülkedeki tüm çocukların %25'inin okullulaşması
Şekil 4). Bir ülkenin brüt gelirini kontrol eden bu sonuç okul öncesi eğitimin bir artışla 33.7 milyar dolara ulaşması
yerli hasıla (GSYİH) ve eşitsizlik oranları (olduğu gibi) %50 okul öncesi kayıt (tablo 3). %6 indirimle
Gini indeksi ile ölçülen) kullanımı sağlamdır fayda oranı 4,7 milyar dolardan (%25'e) 14,9 milyar dolara çıktı
iki veya daha fazla kişinin bulunduğu ülkeler için ülke sabit(%50
etkileri
için). Bu faydalar, maliyetlere dayalı maliyetlerle karşılaştırıldığında
gözlemler mevcuttu ve çocukların dahil edilmesi Kayıtlı ilave çocuk sayısı ve
sabit etki regresyonlarında ölüm oranı. Kullanımı öğrenci başına ortalama okul öncesi99 faydayı ima ediyor
maliyeti,

maliyet oranları sırasıyla 6.4 ila 17.6 arasındadır ve şuna benzer:


yalnızca okul öncesi kayıt ve ebeveynliği kapsamaz,
programa özel tahminler ABD için 100, 101 Türkiye,
102 beslenme ve sağlık programları da bilinmektedir.
41
ve Uruguay (panel 5). çocuğun okul performansını artırmak ve dolayısıyla
Çeşitli varsayımlara dayanan tahminlerimiz şunu göstermektedir:
ekonomik faydaları vardır. Artan kazançlar hesaplanır
okul öncesi eğitimin arttırılmasından önemli potansiyel kazanımlar
GSYİH'nın zamanla artmadığını varsayarsak
oldukça tatmin edici fayda/maliyet oranlarına sahip bir katılım.
teknolojik değişim veya artan sermaye yatırımı; the
Tahminler büyük olasılıkla ihtiyatlı çünkü Bunlar dahil edilirse elde edilecek faydalar daha büyük olacaktır.
yalnızca doğrudan ücret üretkenliği faydalarını içerir ve pek çok
çalışmalar ek faydaların olacağını öne sürüyor Politikalar ve finansmandaki eğilimler
Suçun azalması gibi artan okullaşma ve 2007 Serisinde erken genişleme çağrısı yapıldı.
geliştirilmiş ebeveynlik. Ayrıca tahminler şunları içerir: çocuk gelişimi programları, politikaları ve koordinasyonu
ulusal düzeyde harekete geçirici mekanizmalar. Buna göre
UNICEF yıllık raporlarında 40'tan fazla ülke
6 gelişmekte olan veya geliştirmiş ve parlamentodan geçmiş
) erken çocuk gelişimi politikalarının onaylanması ve çeşitli
S
R
A
e
sen
( BM organları erken yaştaki çocukları açıkça destekledi
P
A4
G gelişim. DSÖ'nün Sosyal Caydırıcı Komisyonu
N
Ö
Ben
T Sağlık bakanları çocuk gelişimini hedeflerinden biri haline getirdi
A
C
sen 5 Amerika Eyaletleri Örgütü
temel odak alanları,
D
e
e2 erken yaştaki çocuklara yönelik bir “yarım küre taahhüdü” yayınladı
G
A
R
e Kasım 2007'deki gelişme, 103 ve Sekreter
v
A
BM'nin raporunda genel olarak haklara vurgu yapıldı
0
0 20 40 60 80
erken çocukluk dönemindeki104 çocuk.
Okul öncesi brüt okullaşma oranı (%)
2007'de de ilerleme kaydedildi
küresel ölçekte temel bir dizi geliştirme önerisi
Şekil 4: Okul öncesi kayıt ile okullaşma açığı arasındaki ilişki çocuk için kabul edilen ölçümler ve göstergeler
73 düşük ve orta gelirli ülke ülkeler arasında uyarlanabilecek bir gelişme
Okullaşma farkı, öğrencilerin okullaşma başarısı arasındaki fark olarak tanımlanır.
izleme, planlama ve değerlendirme. UNICEF desteği
diğer zenginlik beşlilerindeki gençlerle karşılaştırıldığında gençliğin en zengin beşte birlik kesimi.
Ortalama eğitim farkı 15-19 yaş arası kişiler içindir. İlköğretim öncesi brütKendi standartlarını hazırlamak için 53 ülkeye taşındı
kayıt oranı 8-12 yıl öncesi arasındadır. Bant genişliği=0.8. Okul öncesi çağındaki çocukların bilmesi ve yapabilmesi gerekenler.

Tahmini Gerçek Değerler Öngörülen Öngörülen


olan değerler olan değerler olan değerler
minimum minimum minimum
okul öncesi okul öncesi okul öncesi
kaydı kaydı kaydı
%25 %35 %50

Ortalama okul öncesi kayıt oranı, okullaşma açığına ilişkin verilerden 8-12 yıl önce %17,6 %30,6 %38,3 %51,1
Kayıtlı 5 yaşındaki çocukların toplam sayısı, 11·4 19·8 24·8 33·1 verilerinden önce 8-12 yaş arası
okullaşma açığı (milyon)
Ortalama tahmini ortalama eğitim farkı (yıl) 1·9 1·7 1·5 1·2
Okul öncesi eğitime kayıt oranının artmasından kaynaklanan faydalar
Bir grup için ömür boyu kazançların PDV'si (%3 indirim oranı) (2008 milyar ABD Doları) ·· 10.64 $ 18.73 $ 33.72 $
Bir grup için ömür boyu kazançların PDV'si (%6 indirim oranı) (milyar $) ·· 4.73 $ 8.32 $ 14.97 $
Artan okul öncesi kayıt nedeniyle toplam maliyetler (milyar $) ·· $0·74 $1·18 $1·92
Fayda-maliyet oranları
%3 indirim oranı ·· 14·3 15·8 17·6
%6 indirim oranı ·· 6·4 7·0 7·8

Örneklemimiz, 1998–2007 yılları arasındaki okul öncesi verileriyle yaklaşık 3 milyar nüfusu olan 73 ülkeyi kapsamaktadır. Bangladeş, Namibya ve Tanzanya'yı listemizden çıkardık.
okul öncesi okullaşma oranlarındaki tutarsız istatistikler nedeniyle örneklemin Okullaşma farkı, en zengin beşte birlik kesim ile en zengin kesim arasındaki ortalama eğitim yılı farkıdır.
95 Artan
15-19 yaş arası bireyler için diğer beşte birlik dilimlerin kayıttan kaynaklanan faydalar sıradan en küçük karelerden (OLS) tahminlerle hesaplandı
her biri.
okul öncesi kayıttaki ortalama okullaşma açığının, okullaşma açığı istatistiğinden önceki 8 yıldan 12 Kişiyıla
başına 96 gayri safi yurtiçi hasıla ve97
gerilemesi, Gini.
Tahminler
OLS regresyonu, okul öncesi kayıt tabanlarının %25, %35 ve %50 olduğu üç senaryo altında okullaşma açığını simüle etmek için kullanıldı. Ekonomik fayda
Okul öncesi kayıt oranının arttırılması yoluyla okullaşma açığının azaltılması, ek ücret verimliliğinin bugünkü indirimli değeri (PDV) olarak hesaplanmıştır.
Kazançların okul öncesi eğitimden sonraki ilk 12 yıl için sıfır olduğu ve daha sonra yıllık ortalama kazancın okul öncesi eğitime geri dönüş oranlarının eklenmesiyle elde edilene eşit olduğu varsayımı
sonraki 45 yıl. Fayda-maliyet oranı için, 2004 yılında UNESCO'nun 38 düşük ve orta gelirli verilerinden okul öncesi öğrenci başına düşen ortalama maliyeti kullandık.
ülkeler (77.50 ABD Doları) 2008 değerlerini (88.34 ABD Doları) gösterecek şekilde ayarlanmıştır.

Tablo 3: Okul öncesi okul kayıtlarını artırmanın fayda ve maliyetlerinin analizi

Sonuçlar ve gelecekteki çalışmalar


Panel 5: Boşluk analizimizden sonuçlar katkıda bulunan faktörlere ilişkin kanıtlar sunduk.
Yatırımın getirisine ilişkin ihtiyatlı bir tahmin erken yaşta çocuğu teşvik etmeye yönelik müdahalelerin etkinliği
Erken dönem çocuk gelişimi aşağıdaki etkilerle gösterilmektedir: düşük ve orta gelirli ülkelerdeki kalkınma
denemeler (panel 2), programların nasıl yürütüleceğine ilişkin öneriler
bir bileşenin iyileştirilmesi, okul öncesi katılımın iyileştirilmesi.
1 yıl içinde ülke başına %25'lik okullaşma oranlarına ulaşmak ve politikalar erken çocuk gelişimini destekleyebilir (panel 3),
10.6 milyar ABD Doları tutarında bir faydayla sonuçlanacakve vegelecekte birkaç araştırma sorusu ortaya koyuyoruz (panel 6).
Önceki 3 bildirdi
Okul öncesi eğitime %50 oranında kayıt olmanın şundan daha fazlaSerinin
faydasıincelemesi
olabilir:
33 milyar dolar (şu anki iskonto edilmiş değeri açısından) En etkili erken dönem çocuk gelişimi programları
fayda/maliyet oranıyla gelecekteki işgücü piyasası üretkenliği çocuklara doğrudan öğrenme deneyimleri sağlayanlar
oranı 17.6. İyileştirilmiş beslenmenin dahil edilmesi ve ve aileleri yüksek yoğunluklu olup hedeflenmiştir.
ebeveynlik programları daha büyük bir kazançla sonuçlanacaktır. daha küçük ve daha dezavantajlı çocukların entegrasyonu
beslenme veya aile desteği gibi diğer sistemlerle birlikte,
ve uzun sürelidirler. Bu sonuçlar desteklenmektedir
2010 UNICEF Çoklu Gösterge Kümesi Araştırması mevcut incelememizde, aynı zamanda tanımlamış olmamıza rağmen
hem Aile Bakım Göstergelerini hem de daha orta uzunlukta aralarla bazı yararlı etkiler
yaştaki çocuklar için çocuk gelişiminin değerlendirilmesi girişimler. önemini de vurguladık.
3-4 yıl. Çeşitli bölgesel çocuk gelişimi değerlendirmeleri program kalitesinin etkililiğe etkisi.
yöntemler de geliştirilmektedir. Bu derlemede tüm ebeveynlik eğitiminin etkinliği
Politikalar ve göstergeler yalnızca finansman sağlandığıdenemeler
takdirde etkilidir.
ebeveynlik davranışını olumlu yönde etkiledi, çocukların
mevcut. Nöroloji konusundaki farkındalığın artması nedeniyle
geliştirme veya her ikisi, ancak büyütülmüş olanın yalnızca yarısı
mantıksal, ekonomik ve davranışsal bilimin bulguları programlar da benzer etkiler gösterdi. En etkili
Son yıllarda bağışçıların ilgisi artıyor ancak sonuçlar müdahaleler sistematik iş eğitimi verenlerdi
finansman için karışık. Save the gibi kuruluşlar yapılandırılmış ve kanıta dayalı bir müfredat ve
Çocuklar, UNICEF, Dünya Bankası ve
Interamerican Kalkınma Bankası fon sağlıyor.
Şirketler, mütevazı sponsorluk yapan yeni girenlerdir Panel 6: Gelecekteki araştırma soruları
programlar, özellikle sahip oldukları bölgelerde • Ebeveynliğin etkinliğini hangi faktörler artırır?
Iş dünyası menfaatleri. Merkez tabanlı ve okul tabanlı
programlar?
okul öncesi programlama hakim olmaya devam ediyor ve • Hamile kadınlar ebeveynliğe nasıl dahil edilebilir?
0-3 yaş grubuna ilgi artıyor. çocuk yetiştirmeye hazırlıkta müdahaleler?
karmaşıklık, maliyet ve çok sektörlü sahiplenme ihtiyacı
• Anne ruh sağlığı müdahaleleri nasıl yapılabilir?
Erken çocuk gelişimi programlarının yaygınlaştırılması devam ediyorÇocuk gelişimini etkili bir şekilde dahil ediyor musunuz?
bir kısıtlama ve erken çocuk gelişiminin rolü • Düşük gelirli bölgelerde okul öncesi eğitim nasıl en etkili hale getirilebilir?
Yeni Milenyum gibi gelecekteki küresel gündemlerde
ve orta gelirli ülkeler?
Kalkınma Hedeflerinin güçlendirilmesi gerekiyor. • Optimum zamanlama, süre ve maruz kalma nedir?
Hükümetler erken eğitime yeterli fon ayırmıyor anaokuluna mı?
çocuk gelişimi programları. Bir rapor
• Anaokulları diğer okullarla nasıl entegre edilebilir?
Ekonomik
(OECD) İşbirliği
kamu ve Kalkınma
yatırımının Örgütü tahmin ediyor
%1 olacağını hizmetler—örneğin yaşa uygun sağlık hizmetleri sunarak
hizmetler ve beslenme programları?
GSMH'nın sağlanmasını sağlamak için gereken minimum miktardır.
105.106 Ortalama • İyileştirmenin ek etkileri nelerdir?
kaliteli erken çocuk gelişimi hizmetleri. ilkokula ve ilkokula geçiş
0-6 yaş arası çocuklara yönelik hükümet harcamaları kalite, çocuk gelişimi sonuçları?
106 Kamu harcamaları
OECD ülkeleri GSMH'nın %2.36'sını oluşturdu.
• Birleştirmek için en etkili yaklaşımlar nelerdir?
Bazı orta ve doğu bölgelerinde okul öncesi eğitimde bu oran en geniş%0,4'tür.
az ölçekte beslenme ve psikososyal programlar ve
Avrupa ve Latin Amerika ülkeleri (Belarus, Şili, hangi çocuklar?
Kosta Rika, Hırvatistan, Guyana, Meksika ve Moğolistan)
• Engelli çocuklar için hangi müdahaleler en etkilidir?
Kenya, Nepal ve Tacikistan hükümetleri ise engelliler mi yoksa düşük kaynak ortamlarında risk altındaki çocuklar mı?
GSMH'nın sadece %0,1'ini ve Nikaragua ve Senegal'i harcayın • Şartlı nakit transferi programları en fazla nasıl yapılabilir?
GSMH'nın %0.02'sinden azını okul öncesi eğitime harcıyoruz
destekleyecek programlarla etkili bir şekilde birleştirilmiştir.
(Başka herhangi bir erken çocukluk dönemine ilişkin veriler mevcut
Küçükdeğildi.)
çocuğun gelişimi ve beslenmesi?
geliştirme hizmetleri). 105 Çoğu ülkede, daha az • Medya kullanımının arttırılması için ne gibi olanaklar mevcuttur?
Eğitim bütçesinin yüzde 10'u okul öncesi eğitime ayrılıyor
106 Hükümetler daha fazla tahsis etmedikçe geliştirmek için televizyon, radyo ve cep telefonları gibi
eğitim. ebeveynlik ve çocuk sonuçları?
kaliteli erken çocuk gelişimi programlarına yönelik kaynaklar
• Gençlere yönelik finansmanı artırmak için hangi stratejiler kullanılabilir?
Nüfusun en yoksul kesimi için ekonomik
çocukların büyümesi ve gelişimi?
eşitsizlikler var olmaya ve genişlemeye devam edecek.

engelli çocuklarla ebeveynlik uygulaması fırsatları 5 Sağlığın Sosyal Belirleyicileri Komisyonu. Arayı kapama
geri bildirim. Toplum ve aile katılımı da bir nesilde: sosyal alanda eylem yoluyla sağlık eşitliği
sağlığın belirleyicileri - Sosyal Komisyonun nihai raporu
etkili. Çoğu durumda okul öncesi eğitime katılım olumlu olduSağlığın Belirleyicileri. Cenevre: Dünya Sağlık Örgütü, 2008.
öğrenme üzerinde etkisi var, ancak okul öncesi kalitedeki6iyileşmeler
Vegas E, Santibanez L. Erken çocuk gelişimi vaadi
daha tutarlı bir şekilde etkiliydi. Umut verici müdahaleler Latin Amerika ve Karayipler. Washington, DC: Dünya
Banka, 2010.
erken çocuk gelişimi hizmetlerine bağlanmayı içerir 7 Dunn LM, Padilla ER, Lugo DE, Dunn LM. Kelime Testi tr
şartlı nakit transferi programları ve geliştirilmesi Imágenes Peabody (Peabody Resim Kelime Testi): Adaptación
çocuklar ve ebeveynler için eğitici medya. Orada Hispanoamericana (Hispanik-Amerikan Uyarlaması). Çember Çamları,
MN: Amerikan Rehberlik Servisi (Dunn Eğitim Hizmetleri), 1986.
psikososyal olduğuna dair düşündürücü ama sınırlı kanıtlar 8 Cueto S, Leon J, Guerrero G, Muñoz I. Psikometrik özellikler
müdahaleler çocukların refahını iyileştirebilir 2. Turda bilişsel gelişim ve başarı araçlarının kullanımı
fiziksel engellilik, ciddi yetersiz beslenme nedeniyle risk, Genç Yaşamlar - Teknik Not 15. Oxford: Bakanlığı
Uluslararası Kalkınma, 2009.
düşük doğum ağırlığı ve HIV enfeksiyonu. Açıklamak için
9 Bhutta ZA, Ahmed T, Black RE, et al. Ne çalışıyor? Müdahaleler
Erken çocuk gelişimi müdahalelerinin ekonomik etkisi, Anne ve çocuğun yetersiz beslenmesi ve hayatta kalması için. Lancet 2008;
faydasını gösteren bir simülasyon geliştirdik. 371: 417–40.

Okul öncesi kayıt oranının %25'e çıkarılması için 10.6 milyar dolarM, Barnett WS. Erken çocukluk müdahalelerinin faydaları
10 Nores
dünya çapında: çok gençlere yatırım yapılıyor. Econ Educ Rev
tüm ülkelerde ve %50'ye çıkarmak için 33.7 milyar dolar, 2010; 29: 271–82.
17.6'ya 1 kadar büyük bir fayda-maliyet oranıyla. 11 Maulik PK, Darmstadt GL. Toplum temelli müdahaleler
İncelememiz ve ekonomik simülasyonumuz sonucunda şu sonuca Düşük kaynak ortamlarında erken çocukluk gelişimini optimize edin.
vardık:
J Perinatol 2009; 29: 531–42.
Erken çocuk gelişimi müdahaleleri iyi bir
12 McMaster Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu. Etkili halk sağlığı
kalkınmadaki eşitsizliklerin azaltılmasına yönelik yatırımlar uygulama projesi: niceliksel çalışmalar için kalite değerlendirme aracı.
http://www.hamilton.ca/NR/rdonlyres/6b3670ac-8134-4f76-a64c
Yoksulluk, kötü sağlık koşulları nedeniyle sürdürülen çocuk potansiyelinin,
9c39dbc0f768/0/qatool.pdf (16 Mart 2011'de erişildi).
yetersiz beslenme ve sınırlı öğrenme fırsatları.
13 Yarbrough DB, Shulha LM, Hopson RK, Caruthers FA.
Katkıda Bulunanlar program değerlendirme standartları: değerlendiriciler ve değerlendirme için bir rehber
kullanıcılar,
Tüm yazarlar yayınlanmış çalışmaların incelenmesine ve taslağın hazırlanmasına 3. baskı. Thousand Oaks, CA: Adaçayı, 2011.
katılmıştır.
ve raporun incelenmesi. PLE ve LCHF baş yazarlardır. Tüm yazarlar 14 Aboud FE, Akhter S. Bir kümenin randomize değerlendirmesi
metni incelemiş ve yorumlamıştır. İncelemeler ve taslak hazırlanması Bangladeş'te duyarlı uyarım ve beslenme müdahalesi.
bireysel konular şu şekildeydi: ekonomik konular HA, JB ve MH; Pediatri 2011; 127: e1191–97.
PLE ve LCHF'ye ebeveynlik yapmak; okul öncesi CO'G, LCHF ve PLE; medya 15PLE;
Bentley ME, Vazir S, Engle PL, et al. Ev tabanlı bir eğitim
koşullu nakit transferleri LCHF; engelliler ve yüksek riskli AY ve IE; tamamlayıcı iyileştirmeler için güney Hindistan'daki bakıcılara müdahale
politik ve sosyal bağlam MCdeM, NU ve SI. Yönlendirme komitesi Beslenme ve duyarlı beslenme ve psikososyal uyarım
Bebeklerin besin alımını, büyümesini ve gelişmesini artırır.
Küresel Çocuk Gelişimi Grubu'nun yazımı koordine edildi. Küresel Çocuk hakkında daha fazla bilgi için
FASEB J 2010; 24 (ek): 564.14.
Bu Serideki rapor. Geliştirme Grubu bkz. http://
16 Cooper PJ, Tomlinson M, Swartz L, ve diğerleri. Kaliteyi artırma
www.globalchilddevelopment.org
Çıkar çatışmaları anne-bebek ilişkisi ve bebek bağlanmasının
Herhangi bir çıkar çatışmamızın olmadığını beyan ederiz. Güney Afrika'daki sosyoekonomik açıdan yoksun topluluk:
randomize kontrollü çalışma. BMJ 2009; 338: b974.
Teşekkür
17 Klein PS, Rye H. Etiyopya'da etkileşim odaklı erken müdahale:
Belge hazırlamadaki yardımlarından dolayı Kallista Bley'e teşekkür ederiz, Santiago
MISC Cueto
yaklaşımı. Bebekler ve Küçük Çocuklar 2004; 17: 340–54.
Young Lives verileri için Ivelina Borisova, belge aramaları ve
18 Jin X, Sun Y, Jiang F, Ma J, Morgan C, Shen X.
değerlendirmeleri ve Giorgio Tamburlini'ye raporun eleştirel incelemesi için teşekkür ederiz.
Çin'in kırsal kesiminde "kalkınma" müdahalesi: ileriye dönük bir takip
Yönlendirme Komitesi Üyeleri (Sally Gratham-McGregor, çalışmak. J Dev Behav Pediatr 2007; 28: 213–18.
Susan Walker, Ted Wachs, Maureen Black) tüm taslakları inceledi 19 Leung C, Sanders MR, Leung Sl, Mak R, Lau J. Bir sonuç
kapsamlı bir şekilde. İnceleme bulgularını tartışmak için tüm yazarların katıldığı bir P-Pozitif
Üçlü toplantı ve
Ebeveynlik uygulamasının değerlendirilmesi
Aralık 2009'da Jamaika'da düzenlenen raporun koordinasyonu Hong Kong'daki program. Aile Süreci 2003; 42: 531–44.
İyileştirilmiş Beslenme için Küresel İttifak (GAIN), UNICEF'in desteği, 20 Ertem İO, Atay G, Bingöller BE, Doğan DG, Bayhan A, Sarıca D.
Bernard van Leer Vakfı ve Batı Hint Adaları Üniversitesi. Hasta-çocuk ziyaretlerinde çocuk gelişiminin desteklenmesi: kontrollü bir çalışma.
Mayıs 2010'da bir takip yönlendirme komitesi toplantısı yapıldı. Pediatri 2006; 118: e124–31.
UNICEF, Bernard van Leer Vakfı ve Çocuk'un desteği 21 Kağıtçıbaşı C, Sunar D, Bekman S, Baydar N, Cemalciler Z.
Sağlık ve Beslenme Araştırma Girişimi. Sponsorların hiçbir rolü yoktu Erken zenginleşmenin yetişkinlikte devam eden etkileri: Türkiye
incelemenin, yorumlamanın ve yazmanın tasarımı ve yürütülmesi veya Erken Zenginleştirme Projesi 22 yıl sonra. J Appl Dev Psychol 2009;
yayına sunulmasına karar verildi. Küresel Çocuğa teşekkür ediyoruz 30: 764–79.
Toplantıların koordinasyonu için Kalkınma Grubu Sekreterliği. 22 Janssens W, Rosemberg C. Erken Ev Ziyaretinin Etkisi
Karayipler'de bilişsel ve bilişsel açıdan çocukluk müdahalesi
Referanslar sosyo-duygusal çocuk gelişimi. Amsterdam: Amsterdam
1 Grantham-McGregor S, Cheung YB, Cueto S, ve diğerleri. Gelişimsel Uluslararası Kalkınma Enstitüsü, 2011.
Gelişmekte olan ülkelerdeki çocuklar için ilk 5 yıldaki potansiyel.
23 Tinajero A. Küba'da erken dönem çocuk gelişiminin yaygınlaştırılması—Küba'nın
Lancet 2007; 369: 60–70.
Çocuğunuzu Eğitin Programı: stratejiler ve dersler
2 Walker SP, Wachs TD, Gardner JM, ve diğerleri. Çocuk gelişimi: risk genişleme süreci. Washington, DC: Brookings Enstitüsü,
Gelişmekte olan ülkelerde olumsuz sonuçlara neden olan faktörler. Lancet 2007;http://www.brookings.edu/papers/2010/04_child_
2010.
369: 145–57. development_cuba_tinajero.aspx (29 Ağustos 2011'de erişildi).
3 Engle PL, Black MM, Behrman JR, ve diğerleri. Kaybı önleme stratejileri 24 Al-Hassan S, Lansford J. Daha İyi Ebeveynliğin Değerlendirilmesi
200 milyondan fazla çocuğun gelişim potansiyeli Ürdün'deki program. Erken Çocuk Geliştirme Bakımı 2011; 181: 587–98.
gelişen dünya. Lancet 2007; 369: 229–42.
25 Palti H, Zilber N, Kark SL. Topluluk odaklı erken
4 Walker SP, Wachs TD, Grantham-McGregor SM, ve diğerleri. Eşitsizlik Birincil koruyucu çocuğa entegre müdahale programı
Erken çocukluk: Erken çocukluk için risk ve koruyucu faktörler sağlık hizmeti—faaliyetlerin ve etkililiğin değerlendirilmesi.
gelişim. Lancet 2011; 23 Eylül'de çevrimiçi yayınlandı. DOI:10.1016/ Topluluk Med 1982; 4: 302–14.
S0140-6736(11)60555-2.
26 Engle PL, Smeby A, Grover D. Üç açıdan gelişime özen gösterin 47 Morris E, Philip M, Othman AF, Mitchell J. Radyo Talimatı
Orta Asya ülkeleri: Tacikistan'daki süreç değerlendirme raporu, Zanzibar'da Eğitimin Güçlendirilmesi (RISE): etki araştırması. Boston:
Kırgızistan ve Kazakistan. http://globalchilddevelopment.com/ Eğitim Geliştirme Merkezi, Inc ve USAID, 2009.
siteler/varsayılan/dosyalar/Durum%20of %20Bakım%20for%20 48 Opel A, Ameer SS, Aboud FE. Okul öncesi diyaloğun etkisi
Geliştirme%20in%20 three%20Merkez%20Asya%20 Kırsal Bangladeşli çocukların kelime dağarcığı üzerine okumalar.
Ülkeler%20Oct%2031%202010.doc (erişim tarihi: 29 Ağustos 2011). Uluslararası J Educ Res 2009; 48: 12–20.
27 Nodira A, Yakupov S, Yakupov T. Etki Değerlendirme Ailesi 49 Rao N, Pearson V, Sun J, Pearson E, Constas M, Engle PL. Dır-dir
Eğitim Projesi. Taşkent: Sharh va Tavsiya Sosyoloji Merkezi, hiç yoktan iyi bir şey mi? Erken çocukluk döneminin değerlendirilmesi
2009. Kamboçya'daki programlar. Çocuk Geliştirme (baskıda).
28 Sidibeh L. LRR'deki ebeveyn eğitim programının değerlendirilmesi, 50 Rao N, Sun J, Zhou J, Zhang L. Çin kırsalında erken başarı:
CRR & URR, Gambiya. http://globalchilddevelopment.com/ okul öncesi deneyiminin rolü. Early Child Res Q (baskıda).
siteler/varsayılan/dosyalar/Gambiya%20ECD%20PARENTAL%20 51 Rolla San Francisco A, Arias M, Villers R, Snow C.
EĞİTİM%20PROGRAM%20DEĞERLENDİRME%20son%20 Farklı erken okuryazarlık müdahalelerinin düşük gelirli Costa üzerindeki etkisi
final.doc (29 Ağustos 2011'de erişildi). Rikalı anaokulu öğrencileri. Uluslararası J Educ Res 2006; 45: 188–201.
29 Bradley RH, Corwyn RF. Dünyanın her yerindeki çocukların bakımı: 52 Berlinski S, Galiani S, Gertler P. Okul öncesi eğitimin etkisi
HOME'dan bir görünüm. Int J Behav Dev 2005; 29: 468–78. ilkokul performansına ilişkin eğitim. J Kamu Ekonomisi 2009;
30 Walker S. Erken çocuk gelişimi yoluyla eşitliği teşvik etmek 93: 219–34.
Doğumdan üç yaşına kadar olan çocuklara yönelik müdahaleler. 53 Mwaura PAM, Sylva K, Malmberg L. Medreseyi Değerlendirmek
İçinde: Meclis Üyesi H, ed. Küçük bir mesele değil. Washington, DC: DünyaDoğu Afrika'da okul öncesi programı: yarı deneysel bir çalışma.
Banka, 2011: 115–54. Uluslararası J Erken Yıllar Eğitimi 2008; 16: 237–55.
31 KİM. Çocukluk hastalıklarının entegre yönetimine ilişkin belgeler 54 Ho J, Thukral H. Öğrenci başarısına odaklanıldı: etkinin değerlendirilmesi
yayın yılına göre listelenmiştir. Cenevre: Dünya Sağlık Örgütü, Ulaşılması en zor olanlar için etkileşimli radyo eğitimi.
2010. http://www.who.int/child_adolecent_health/documents/imci/ J Educ Int Dev 2009; 4: 34–51.
en/index.html (29 Ağustos 2011'de erişildi).
55 Handa S, Davis B. Şartlı nakit transferi deneyimi
32 Nowak C, Heinrichs N. Üçlü kapsamlı bir meta-analiz Latin Amerika ve Karayipler. Geliştirme Politikası Rev 2006; 24: 513–36.
Hiyerarşik doğrusal modellemeyi kullanan P-pozitif ebeveynlik programı:
56 Fiszbein A, Schady N, Ferreira FHG, ve diğerleri. Şartlı nakit
etkililik ve düzenleyici değişkenler. Clin Child Fam Psychol Rev
2008; 11: 114–44. Transferler: Mevcut ve gelecekteki yoksulluğun azaltılması. Washington DC:
Dünya Bankası, 2009.
33 Moran P, Ghate D. Ebeveynlik desteğinin etkililiği.
Çocuklar ve Toplum 2005; 19: 329–36. 57 Das J, Do QT, Özler B. Şartlı nakit transferinin yeniden değerlendirilmesi
programlar. Dünya Bankası Res Obs 2005; 20: 57–80.
34 Korfmacher J, Green B, Spellman M, Thornberg KR. Yardım
58 de Janvry A, Sadoulet E. Şartlı nakit transferi programlarının yapılması
Erken çocukluk evinde ilişki ve program katılımı
ziyaret. Bebek Ruh Sağlığı J 2007; 28: 459–80. daha verimli: koşulluluğun maksimum etkisi için tasarım.
Dünya Bankası Econ Rev 2006; 20: 1–29.
35 Bakermans-Kranenburg MJ, van IJzendoorn MH, Juffer F. Daha az
59 Rawlings LB, Rubio GM. Koşullu nakit etkisinin değerlendirilmesi
daha fazlası: duyarlılık ve bağlanma müdahalelerine ilişkin meta-analizler
programları aktarın. Dünya Bankası Res Obs 2005; 20: 29–55.
erken çocukluk. Psychol Bull 2003; 129: 195–215.
60 Fernald LCH, Gertler PJ, Neufeld LM. 10 yıllık etkisi
36 Paul D, Bhatia N, Priscilla S, Siwach S. Ön test çalışmasının raporu:
Meksika'nın şartlı nakit transferi programı Oportunidades,
Anne ve Çocuk Koruma Kartı. Yeni Delhi: Ulusal Enstitüsü
Çocuğun büyümesi, bilişi, dili ve davranışı: boylamsal bir
Kamu İşbirliği ve Çocuk Gelişimi, 2005.
dersi takip et. Lancet 2009; 374: 1997–2005.
37 FE Hakkında, Hossain K, O'Gara C. Başarı Projesi: zorlu
Bangladeş'te erken okul başarısızlığı. Rese Comp Int Educ 2008; 61 Fernald LCH, Gertler PJ, Neufeld LM. Şartlı paranın rolü
Çocuk sağlığı, büyümesi ve gelişimi için nakit transferi programları:
3: 295–307.
Meksika'nın Oportunidades'inin bir analizi. Lancet 2008; 371: 828–37.
38 Mwaura PAM, Sylva K, Malmberg LE. Medreseyi Değerlendirmek
62 Macours K, Schady N, Vakis R. Nakit transferleri, davranış değişiklikleri,
Doğu Afrika'da okul öncesi programı: yarı deneysel bir çalışma.
ve erken çocukluk döneminde bilişsel gelişim: bir araştırmadan kanıtlar
Uluslararası J Erken Yıllar Eğitimi 2008; 16: 237–55.
rastgele deney. Am Econ J Appl Econ (baskıda).
39 Raine A, Mellingen K, Liu J, Venables P, Mednick SA. Etkiler
63 Fernald LCH, Hidrobo M. Ekvador'un nakit transferi programı
Şizotipalde 3-5 yaş arası çevresel zenginleşmenin etkisi
(Bono de Desarollo Humnano) ve bebeklerde çocuk gelişimi
17 ve 23 yaşlarındaki kişilik ve antisosyal davranışlar.
Am J Psikiyatri 2003; 160: 1627–35. ve küçük çocuklar: randomize bir etkililik denemesi. Soc Sci Med 2011;
72: 1437–46.
40 Urzua S, Veramendi G. Ev dışında çocuk bakımının etkisi
64 Paxson C, Schady N. Para önemli mi? Nakit paranın etkileri
erken çocukluk gelişimine odaklanır. Washington DC:
Ekvador kırsalında çocuk sağlığı ve gelişimine ilişkin transferler.
Amerika Kıtası Kalkınma Bankası, 2010.
Econ Dev Kült Değişimi 2010; 59: 187–229.
41 Berlinski S, Galiani S, Manacorda M. Çocuklara daha iyi bir başlangıç ​sağlamak:
65 Fisch SM. Çocukların eğitici televizyondan öğrenmesi:
Okul öncesi eğitim ve okul çağı profilleri. J Kamu Ekonomisi 2008;
92: 1416–40. Susam Sokağı ve ötesi. Mahwah, New Jersey: Lawrence Erlbaum
Associates Inc., 2004.
42 Bernal R, Fernandez C, Flores CE, et al. Etki Değerlendirmesi
66 Anderson DR, Pempek TA. Televizyon ve çok küçük çocuklar.
Programa Hogares Comunitarios de Bienestar del ICBF (değerlendirme
Am Behav Sci 2005; 48: 505–22.
toplum evleri programının etkisi
ICBF). Bogota: Centro de Estudios yani Desarrollo Económico 67 Baydar N, Kagitçibasi Ç, Küntay AC, Göksen F. Effects of an
Universidad de los Andes, 2009. Okul öncesi çocuklara yönelik eğitici televizyon programı: değişkenlik
faydaları. J Appl Dev Psychol 2008; 29: 349–60.
43 Aboud FE, Hossain K. Anaokulunun ilkokula etkisi
Bangladeş'te okul başarısı. Erken Çocuk Araştırması Q 2011; 68 Lee J. Sisimpur'un eğitimsel etkisi: bir çalışmanın sonuçları
26: 237–46. Çocukların öğrenmesi üzerine deneysel bir çalışma. http://comminit.com/
Early-child/node/70718 (24 Ağustos 2011'de erişildi).
44 Baker-Henningham H, Walker S, Powell C, Gardner JM. Bir pilot
İnanılmaz Yıllar Öğretmen Eğitimi programının incelenmesi ve 69 Jain S, Kibria N. Sisimpur, Bangladeş'teki Susam Sokağı: keşfetmek
Toplumda sosyal ve duygusal becerilere ilişkin müfredat ünitesi Erken çocukluk gelişimindeki zorluklar. J Çocuk Medyası 2009;
Jamaika'daki anaokulları. Çocuk Bakımı Sağlık Geliştirme 2009; 35: 624–31. 3: 95–100.
45 Malmberg LE, Mwaura P, Sylva K. Anaokulunun etkileri 70 King E, De Silva M, Stein A, Patel V. İyileştirmeye yönelik müdahaleler
Doğu Afrikalılar arasında bilişsel gelişime müdahale HIV ve AIDS'ten etkilenen çocukların psikososyal refahı.
okul öncesi çocuklar: esnek zaman kodlu bir büyüme modeli. Cochrane Veritabanı Sistemi Rev 2009; 2: CD006733.
Erken Çocuk Araştırması Q 2011; 26: 124–33. 71 Cole C, Labin D, del Rocio Galarza M. Çocuklarla başlayın: ne
46 Moore AC, Akhter S, Aboud FE. İyileştirilmiş bir kalitenin değerlendirilmesi Susam Sokağı'nın uluslararası ortak yapımları üzerine yapılan araştırma ortaya koyuyor
Bangladeş kırsalındaki okul öncesi programı. Int J Educ Dev 2008; Daha barışçıl yeni bir dünyayı teşvik etmek için medyayı kullanma konusunda.
28: 118–31. Int J Behav Dev 2008; 32: 359–65.

72 McConachie H, Huq S, Münir S, Ferdous S, Zaman S, Khan NZ. 90 Brookings'teki Wolfensohn Geliştirme Merkezi. Erken ölçeklendirme
Alternatif hizmet modlarının randomize kontrollü bir denemesi gelişmekte olan dünyada çocuk gelişimi: olay özeti.
Bangladeş'te serebral palsili küçük çocuklara yönelik hizmet. Washington, DC: Wolfensohn Kalkınma Merkezi
J Pediatr 2000; 137: 769–76. Brookings, 2009. http://www.brookings.edu/~/media/Files/
73 Finkenflügel H, Wolffers I, Huijsman R. Kanıta dayalı etkinlikler/2009/0505_early_child_development/20090505_early_child_
toplum temelli rehabilitasyon için: bir literatür taraması. development_summary.pdf (24 Ağustos 2011'de erişildi).
Uluslararası J Rehabil Res 2005; 28: 187–201. 91 Biersteker L. Güney Afrika'da erken dönem çocuk gelişiminin yaygınlaştırılması:
74 Mirza I, Tareen A, Davidson LL, Rahman A. Topluluğu Beş yaşındaki çocuklar için bir kabul yılı (R sınıfı) getirilmesi
Pakistan'da zihinsel engellilerin yönetimi: karma okulun ilk yılı olarak. Washington, DC: Brookings
yöntemler çalışması. J Intellect Disabil Res 2009; 53: 559–70. Kurum, 2010. http://www.brookings.edu/papers/2010/04_child_
75 Ashworth A, Khanum S, Jackson A, Schofield C. Yönergeler development_south_africa_biersteker.aspx (29 Ağustos 2011'de erişildi).
92 Yosikawa H, McCartney K, Myers R, ve diğerleri. Erken çocukluk
Ciddi derecede yetersiz beslenen çocukların yatarak tedavisi. Cenevre:
Dünya Sağlık Örgütü, 2003. Meksika'da eğitim: genişleme, kalite iyileştirme ve
76 Nahar B, Hamadani JD, Ahmed T, ve diğerleri. Psikososyal etkileri müfredat reformu. Floransa: Innocenti Araştırma Merkezi, 2007.
93 Orazem P, Glewwe P, Patrinos H. Kopenhag Mutabakatı 2008
ciddi derecede yetersiz beslenenlerin büyüme ve gelişiminin uyarılması
Bangladeş'te bir beslenme ünitesindeki çocuklar. Eur J Clin Nutr 2009; Challenge Paper: eğitim. http://www.copenhagenconsensus.
63: 725–31. com/The%2010%20challenges/Education-1.aspx
77 Jones L, Morris J, Berrino A, Crow C, Jordans M, Okema L. Yapar (24 Ağustos 2011'de erişildi).
94 Horton S, Shekar M, McDonald CM, Mahal A, Brooks JK. Ölçeklendirme
Bebek stimülasyonunu acil beslenmeyle birleştirmek iyileştirmeyi sağlar
Yerinden edilmiş anneler ve bebekler için psikososyal sonuçlar? beslenme: maliyeti ne olacak? Washington, DC: Dünya Bankası,
Kuzey Uganda'dan kontrollü bir değerlendirme. 2009.
Am J Ortopsikiyatri (baskıda). 95 Filmer D. Dünya çapında eğitime erişim ve kayıt.
78 Ramey CT, Bryant DM, Wasik BH, Sparling JJ, Fendt KH, http://econ.worldbank.org/projects/edattain (5 Ağustos 2010'da erişildi).
La Vange LM. Düşük doğum için bebek sağlığı ve gelişimi programı 96 Filmer, D. Dünya çapında eğitime erişim ve kayıt:
kilo, prematüre bebekler: program öğeleri, aile katılımı, uluslararası bir veritabanı. Washington, DC: Dünya Bankası, 2010.
ve çocuk zekası. Pediatri 1992; 89: 454–65. http://econ.worldbank.org/projects/edattain (24 Ağustos 2011'de erişildi).
79 Klebanov P, Brooks-Gunn J. Kümülatif, beşeri sermaye ve 97 Dünya Bankası. Eğitim istatistikleri. http://go.worldbank.org/
Erken müdahale bağlamında psikolojik risk: IQ ile bağlantılar ITABCOGIV1 (24 Ağustos 2011'de erişildi).
3, 5 ve 8 yaşlarında. Ann NY Acad Sci 2006; 1094: 63–82. 98 Dünya Bankası. Dünya kalkınma göstergeleri. http://veri.
80 Spittle A, Orton J, Doyle LW, Boyd R. Erken gelişimsel worldbank.org/indicator (24 Ağustos 2011'de erişildi).
motor gelişimini önlemek için hastaneden taburcu olduktan sonra müdahale programları
99 UNESCO. Herkes için eğitim küresel izleme raporu 2007: güçlü
ve erken doğmuş bebeklerde bilişsel bozukluklar. vakıflar, erken çocukluk bakımı ve eğitimi. Paris: UNESCO
Cochrane Veritabanı Sistemi Rev 2007; 2: CD005495. Yayıncılık, 2006.
81 Moster D, Lie RT, Markestad T. Uzun vadeli tıbbi ve sosyal 100 Kilburn MR, Karoly LA. Erken çocukluk politikasının ekonomisi:
erken doğumun sonuçları. N Engl J Med 2008; 359: 262–73. Kasvetli bilimin çocuklara yatırım konusunda söyledikleri.
82 Walker SP, Chang SM, Genç N, Grantham-McGregor SM. Santa Monica, CA: RAND Şirketi, 2008. http://www.rand.
psikososyal uyarılmanın biliş ve davranış üzerindeki etkisi org/pubs/occasional_papers/2008/RAND_OP227.pdf (erişildi)
Düşük doğum ağırlıklı Jamaikalı çocuklardan oluşan bir grupta 6 yıl. 15 Kasım 2011).
Dev Med Çocuk Nörol 2010; 52: e148–54. 101 Reynolds AJ, Temple JA. Uygun maliyetli erken çocukluk gelişimi
83 Nair MK, Philip E, Jeyaseelan L, George B, Mathews S, Padma K. Okul öncesinden üçüncü sınıfa kadar programlar. Annu Rev Clin Psychol
Çocuk Gelişim Merkezi modelinin erken teşvikin etkisi 2008; 4: 109–39.
risk altındaki bebekler — randomize kontrollü bir çalışma. Hint Pediatr 2009;
102 Kaytaz M. Türkiye'de okul öncesi eğitimin fayda maliyet analizi.
46 (ek): s20–26. http://www.acev.org/arastirmalarimiz.php?id=24&lang=en&page=3
84 Wallander JL, McClure E, Biasini F, ve diğerleri. Beyin araştırması (24 Ağustos 2011'de erişildi).
Bozulmuş nörogelişimi iyileştirmek – ev temelli müdahale 103 Amerika Devletleri Örgütü, Amerikalararası Konseyi
deneme (BRAIN-HIT). BMC Pediatr 2010; 10:27. İntegral Geliştirme. Taslak “erken küresel taahhüt”
85 UNAIDS. Küresel rapor: UNAIDS'in küresel AIDS raporu Çocukluk eğitimi ve ortak çalışma gündemi (2007–2009)”. Beşinci
salgın 2010. Cenevre: Birleşmiş Milletler Ortak Programı Milli Eğitim Bakanları Toplantısı; Cartagena de Indias, Kolombiya;
HIV/AIDS, 2010. http://www.unaids.org/en/media/unaids/ 15–16 Kasım 2007.
içerik varlıkları/belgeler/unaidsyayın/2010/20101123_ 104 BM Genel Sekreteri. Haklarına İlişkin Sözleşmenin Durumu
globalreport_en.pdf (13 Mart 2011'de erişildi). Çocuk—A/65/206. New York, NY: Birleşmiş Milletler, 2010: 2–17.
86 Schenk K. Bakım ve destek sağlayan toplumsal müdahaleler 105 Nadeau S, Kataoka N, Valerio A, Neumann MJ, Elder LK. Yatırım
Yetimler ve korunmasız çocuklar: değerlendirme kanıtlarının gözden geçirilmesi.
küçük çocuklarda: politika için erken çocukluk gelişimi kılavuzu
AIDS Bakımı 2009; 21: 918–42. diyalog ve proje hazırlama. Washington, DC: Dünya
87 Potterton J, Stewart A, Cooper P, Becker P. Temel bir yaklaşımın etkisi Banka; 2010. http://siteresources.worldbank.org/INTCY/
gençlerin gelişimine yönelik ev teşvik programı Kaynaklar/395766-1187899515414/Note-Investing_Countrys_CY_
HIV ile enfekte çocuklar. Dev Med Çocuk Nörol 2010; 52: 547–51. Aug_2010.pdf (15 Kasım 2010'da erişildi).
88 Nyesigomwe L. Büyükannelerin kapasitesinin güçlendirilmesi 106 Tayler C, Bennett J. Güçlü başlangıç ​II: erken çocukluk eğitimi
HIV/AIDS'ten etkilenen küçük çocuklara bakım sağlamak. ve bakım. Paris: Teşkilat Eğitim Müdürlüğü
J Intergener Relatsh 2006; 4: 55–63. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma, 2006.
89 Lusk D. Bungoma ve Vihiga'nın yıllık değerlendirmeleri: temel sonuçlar.
Washington, DC: Eğitim Geliştirme Akademisi, 2005.

You might also like