You are on page 1of 161

1

İletişim;

bilginin,
fikirlerin,
duyguların,
becerilerin,

simgeler kullanılarak iletilmesidir.

2
İletişim kurmaktaki asıl amaç,

anlaşılabilir mesajların gönderilmesi ve


karşı tarafın tutum ve davranışlarında değişiklik
yapmaktır.

Eğer davranışlarda değişiklik meydana gelmemişse


ileti var; ama iletişim yoktur.

3
İki sistem arasındaki bilgi alışverişine
“İletişim” diyoruz.

Alışveriş sözünden de anlaşılacağı gibi


iletişimde bilgi alışverişinin çift yönlü
olması beklenir.

4
İletişimin Öğeleri
Örnek:

Yükselen işletmesinin müdürü Ahmet Bey, tüm


çalışanlara

- “Önümüzdeki ay işletmemizde denetim


yapılacaktır, herkes kolları sıvasın”.

Şeklinde elektronik posta (mail) göndermiştir.

5
- “Önümüzdeki ay işletmemizde denetim yapılacaktır, herkes kolları
sıvasın”.

Bu iletişimde öğeler şunlardır:


• Kaynak (verici) : Ahmet Bey,
• Alıcı (hedef) : Tüm çalışanlar,
• Mesaj (bilgi, haber) : denetimin yapılacağı,
• Kanal (araç) : İnternet
• Kod : Herkes kolları sıvasın!
• Filtre (algı) : Herkes denetime hazırlansın!
• Dönüt (Geribildirim) : Herkesin sıkı bir şekilde
denetime hazırlanması
Eğer bütün çalışanlar denetim için işlerinde hazırlığa
başlamazlarsa, iletişim amacına ulaşmamış olur.
6
İletişimin tam olarak gerçekleştirilebilmesi için,
üç temel faktörün bulunması gerekir.

İletişimin temel faktörleri;


kaynak,
mesaj
ve
alıcı dır.

Bu üç faktör temel olmakla birlikte dört


faktör daha vardır ki onlar da kanal, kod, dönüt ve
filtredir.
7
Kaynak (Gönderici)
Gönderici, mesajın kaynağı, iletişimin başlatıcısıdır.
Gönderici iletişimi başlatan veya iletiyi gönderendir.
Kaynak, sahip olduğu tecrübe ve bilgilere göre
mesaj olarak iletecek bir düşünce oluşturur.

Yani, mesajı iletmeden önce onu “kod”lar.


Bir düşünceyi formüle eder ve mesaj kanalı
kullanarak alıcıya gönderir.

8
Mesaj (Bilgi, Haber)
Mesaj, alıcı için uyaran olarak işlev gören bir sinyal, ya
da sinyaller birleşimidir.
İletişim, kaynağın gönderdiği mesajın alıcı tarafından
algılanmasıdır.
Mesaj bir konuşma ise “duyulan”,
mesaj yazılı ise “okunan”,
mesaj jest ise “görülen” ve hissedilen bir mesajdır.

Örneğin; işe geç gelen bir memura kaşlarını çatarak:


“Günaydın!” diyen bir müdür, bir selamın ötesinde bir
şeyler söylemektedir. Göndericinin sembollerini alıcı
tanıyamıyorsa iletişim gerçekleşmez.
9
Kanal (Araç)
Kanal, sinyalleri taşıyan herhangi bir fiziksel araçtır.
Kanal mesajın göndericiden
alıcıya iletildiği yoldur. Işık dalgaları, radyo dalgaları,
ses dalgaları, telefon kabloları ve sinir sistemi olabilir.

Ana kural, iletişimin etkili ve verimli olabilmesi için


kullanılan aracın mesaja uygun olması gerekir.

İnsanlar işitsel, görsel ve duygusal zekalı olabilirler.


İletişimde mümkün olduğu kadar çok çeşitli kanal
birlikte kullanılmalıdır.
10
Alıcı (Hedef)
Vericinin mesajını algılayan kişi alıcıdır. Alıcı tek veya
çok kişi olabilir, belirli ve belirsiz olabilir. Ancak, mesaj
birisine ulaşmamışsa iletişim olayı gerçekleşmemiş
demektir.

Alıcıların, aktif dinleyici olmasını engelleyen unsurlar


ise, alıcının göndericiye karşı olan tutumu, güveni ve
inancıdır.

Bunlar mesajın farklı değerlendirilmesine neden


olabilir.
11
Kodlama-Kod Açma
Kodlama, basit bir el hareketinden, karmaşık bir
matematik formülüne kadar çok geniş bir anlamı
kapsayabilir. Bilginin, düşüncenin duygunun iletmeye
uygun, mesaj haline getirilmesine Kodlama denir.

Alıcının mesajı yorumlayıp anlamlı bilgilere


dönüştürme süreci kod çözmeyi oluşturur.

Bu süreç alıcının geçmiş tecrübelerinden, sembol ve


hareketlere verdiği kişisel yorumlardan, beklentilerden
ve anlam birliğinden etkilenir.
12
Dönüt(Geri besleme)
Dönüt, hedef alıcının kaynağın ilettiği mesaja verdiği
cevap olarak adlandırılır.

İletişim sürecinin son aşamasıdır.

Geri besleme aracılığıyla kaynak, iletişimin etkin


olup olmadığı konusunda bilgi edinir.

Geri besleme ile iletişim süreci tersine döner ve bu


sefer hedef kaynak, kaynak hedef durumuna
geçer.
13
Filtre (Algılama ve Değerlendirme)
Filtre, göndericinin ve alıcının kendine ulaşan mesajları
değerlendirmeleriyle ilgilidir.

Burada devreye algılama girer. Algı, insanın


çevresindeki uyaranların, ya da olayların farkına
varması ve onları yorumlaması sürecidir.

Algı, kişinin belli bir bilgiyi duyma, anlama ve


değerlendirme sürecidir.

14
Algılamadaki farklılığı, dışsal ve içsel faktörler olmak
üzere iki unsura bağlayabiliriz.

Algılamada dışsal faktörler; farklılık, yoğunluk, sıklık,


hareketlilik, tekrarlama, kontrast, yenilik, benzerlik gibi
faktörlerdir.
Algılamada içsel faktörler; kişilik, ihtiyaçlar, amaçlar,
motivasyon, inançlar, değerler ve tutumlar, umutlar,
beklentiler, arzu ve istekler, geçmiş tecrübeler ve
alışkanlıklar gibi faktörlerdir.

15
ÖRNEK OLAY
Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula
gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü sınav
yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali, Mehmet’e cep
telefonu ile bir mesaj gönderdi: “Mehmet, fen bilgisi
öğretmeni pazartesi günü sınav yapacak, sorular da
kılçık olacak bilgin olsun.”
Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını
anladığı için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı.

Yukarıdaki örnek olayı okuyarak aşağıdaki soruları


cevaplayınız.
16
ÖRNEK OLAY
Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula
gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü sınav
yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali, Mehmet’e cep
telefonu ile bir mesaj gönderdi: “Mehmet, fen bilgisi
öğretmeni pazartesi günü sınav yapacak, sorular da
kılçık olacak bilgin olsun.”
Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını
anladığı için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı.

1. Örnekte KAYNAK (verici) kimdir?

17
ÖRNEK OLAY
Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula
gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü sınav
yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali, Mehmet’e cep
telefonu ile bir mesaj gönderdi: “Mehmet, fen bilgisi
öğretmeni pazartesi günü sınav yapacak, sorular da
kılçık olacak bilgin olsun.”
Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını
anladığı için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı.

1. Örnekte KAYNAK (verici) kimdir? Ali

18
ÖRNEK OLAY
Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula
gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü sınav
yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali, Mehmet’e cep
telefonu ile bir mesaj gönderdi: “Mehmet, fen bilgisi
öğretmeni pazartesi günü sınav yapacak, sorular da
kılçık olacak bilgin olsun.”
Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını anladığı
için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı.

2. Örnekte ALICI (hedef) kimdir?


19
ÖRNEK OLAY
Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula
gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü sınav
yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali, Mehmet’e cep
telefonu ile bir mesaj gönderdi: “Mehmet, fen bilgisi
öğretmeni pazartesi günü sınav yapacak, sorular da
kılçık olacak bilgin olsun.”
Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını anladığı
için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı.

2. Örnekte ALICI (hedef) kimdir? Mehmet


20
ÖRNEK OLAY
Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula
gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü
sınav yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali, Mehmet’e
cep telefonu ile bir mesaj gönderdi: “Mehmet, fen bilgisi
öğretmeni pazartesi günü sınav yapacak, sorular da
kılçık olacak bilgin olsun.”
Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını
anladığı için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı.

3. Örnekte MESAJ (bilgi, haber) nedir?


21
ÖRNEK OLAY
Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula
gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü
sınav yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali, Mehmet’e
cep telefonu ile bir mesaj gönderdi: “Mehmet, fen bilgisi
öğretmeni pazartesi günü sınav yapacak, sorular da
kılçık olacak bilgin olsun.”
Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını
anladığı için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı.

3. Örnekte MESAJ (bilgi, haber) nedir?Fen Bilgisi Sınavı


22
ÖRNEK OLAY
Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula
gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü sınav
yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali, Mehmet’e cep
telefonu ile bir mesaj gönderdi: “Mehmet, fen bilgisi
öğretmeni pazartesi günü sınav yapacak, sorular da
kılçık olacak bilgin olsun.”
Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını
anladığı için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı.

4. Örnekte KANAL (araç) nedir.?


23
ÖRNEK OLAY
Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula
gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü sınav
yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali, Mehmet’e cep
telefonu ile bir mesaj gönderdi: “Mehmet, fen bilgisi
öğretmeni pazartesi günü sınav yapacak, sorular da
kılçık olacak bilgin olsun.”
Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını
anladığı için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı.

4. Örnekte KANAL (araç) nedir.? Cep Telefonu


24
ÖRNEK OLAY
Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula
gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü
sınav yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali, Mehmet’e
cep telefonu ile bir mesaj gönderdi: “Mehmet, fen bilgisi
öğretmeni pazartesi günü sınav yapacak, sorular da
kılçık olacak bilgin olsun.”
Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını
anladığı için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı.

5. Örnekte KOD ifadesi hangisidir?


25
ÖRNEK OLAY
Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula
gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü
sınav yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali, Mehmet’e
cep telefonu ile bir mesaj gönderdi:
“Mehmet, fen bilgisi öğretmeni pazartesi günü sınav
yapacak, sorular da kılçık olacak bilgin olsun.”
Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını
anladığı için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı.

5. Örnekte KOD ifadesi hangisidir? Sorular kılçık


26
ÖRNEK OLAY
Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula
gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü
sınav yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali,
Mehmet’e cep telefonu ile bir mesaj gönderdi:
“Mehmet, fen bilgisi öğretmeni pazartesi günü sınav
yapacak, sorular da kılçık olacak bilgin olsun.”
Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını
anladığı için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı.

6. Örnekte FİLTERE (algı) Mehmet’in algıladığı


anlam nedir?
27
ÖRNEK OLAY
Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula
gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü
sınav yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali,
Mehmet’e cep telefonu ile bir mesaj gönderdi:
“Mehmet, fen bilgisi öğretmeni pazartesi günü sınav
yapacak, sorular da kılçık olacak bilgin olsun.”
Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını
anladığı için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı.

6. Örnekte FİLTERE (algı) Mehmet’in algıladığı


anlam nedir? Soruların zor olacağı
28
ÖRNEK OLAY
Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula
gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü
sınav yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali, Mehmet’e
cep telefonu ile bir mesaj gönderdi: “Mehmet, fen bilgisi
öğretmeni pazartesi günü sınav yapacak, sorular da
kılçık olacak bilgin olsun.”
Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını
anladığı için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı.

7. Örnekte DÖNÜT (geri bildirim) nedir?

29
ÖRNEK OLAY
Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula
gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü
sınav yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali, Mehmet’e
cep telefonu ile bir mesaj gönderdi: “Mehmet, fen bilgisi
öğretmeni pazartesi günü sınav yapacak, sorular da
kılçık olacak bilgin olsun.”
Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını
anladığı için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı.

7. Örnekte DÖNÜT (geri bildirim) nedir? Mehmet’in


sıkı bir şekilde çalışması
30
CEVAP ANAHTARI

1. Ali
2. Mehmet
3. Fen bilgisi sınavı
4. Cep telefonu
5. Sorular kılçık
6. Soruların zor olacağı
7. Mehmet’in sıkı bir şekilde çalışması

31
Kişiler arası iletişimin
olumlu ve sağlıklı olması
için bazı temel ilkeler ve ön
koşullar gerekir.

32
Sağlıklı iletişimin ön
koşulları
Doğallık
Kabul etme\ saygı
Empati
33
Doğallık
Kişinin açık ve dürüst olmasıdır.
Yerli yersiz sevgi gösterilerinde
bulunmak, yerli yersiz iltifatlarda
bulunmak iticilik oluşturur.
“ Ayıya dayı demek”
“Al gülüm ver gülüm” sözleri bu
durumu özetler
34
Kabul etme\ saygı
Kişilerin birbirlerinin kişiliğine saygı
duymasıdır.
Bir insanın kişiliğine saygı duymak, onu
kendine özgü nitelikleriyle kabul etmektir.
Kişilerarasında çıkan çatışmaların çoğu
kişilerin, birbirlerinin bu yönünü kabul
etmemesinden kaynaklanır.
Herkesin karşı tarafa kendi fikrini dayatması
çatışma yaratır.
35
EMPATİ
Kendimizi karşımızdakinin yerine
koyma
Çok yönlü bakış açısı gerektirir.
Açık iletişim becerisine sahip
olmak gerekir.

36
İLETİŞİM TÜRLERİ

4 gruba ayırabiliriz;

 Kişi-içi iletişim ve çatışma

 Kişilerarası iletişim ve çatışma

 Örgüt-içi iletişim ve çatışma

 Kitle iletişimi ve çatışma

37
İLETİŞİM TÜRLERİ

Kişi-içi iletişim ve çatışma;

 Kişinin iç dünyasıyla kurduğu iletişim


ve iç dünyasında yaşadığı çatışmalardır.

 Nedeni ise; günlük hayatında karşılaştığı,


yaptığı ve yaşadığı durumlarla çelişkiye
düşmesi 38
İLETİŞİM TÜRLERİ

Kişi-içi iletişim ve çatışma; (Devam )

Bu çelişkiden kurtulabilmek için 3 yoldan birisine yönelir;

 Davranışını değiştirir.

 Tutumunu değiştirir.

 Savunma mekânizması kullanır.

39
İLETİŞİM TÜRLERİ

2. Kişilerarası iletişim ve çatışma;

 Gönderici ile alıcı arasında zaman ve mekân birliği


bulunmasına “sosyal etkileşim” ya da “kişilerarası
iletişim” denir.

40
İLETİŞİM TÜRLERİ

2. Kişilerarası iletişim ve çatışma; ( Devam )

 Kişilerarası iletişime katılanlar

 Karşılıklı mesaj alışverişi

 Masajlar sözlü ya da sözsüz


olmalıdır.

41
Örneğin;
bir öğretmenin öğrencisini dövmesi ya
da sokakta iki kişinin yumruk yumruğa
kavga etmesini de bu anlamda
kişilerarası ilişki olarak kabul edebiliriz.

Çünkü iki birim arasında en azından


duygu ve düşünce alışverişi vardır.

42
43
44
 Sözlü iletişim; dille ve dil ötesi olarak
gruplayabiliriz.

İnsanların karşılıklı konuşmalarını “dil


ile iletişim” diyoruz.

Konuşurken sesimizin tonu, hızı, tınısı,


şiddetini de “dil ötesi iletişim” diyoruz.

45
 Dille iletişimde
kişilerin “ne
söylediğine”

Dil ötesi iletişimde


ise “nasıl söylediğine”
bakarız.
46
Sözsüz iletişim
Sözel iletişimi destekleyen, kişinin gerçek
duygu ve düşüncelerine ilişkin mesajlar
veren jest ve mimiklerden oluşur.
Kişiler sözlü mesajları kontrol altına
alabilirler ama söz dışı mesajları, özellikle
duygusal konular söz konusu olduğunda,
kontrol altına almakta zorlanırlar.

47
Sözsüz iletişim kendi içinde
4 gruba ayrılır;
Beden ve yüz
Bedensel temas
Mekân kullanımı
Araçlar
48
Göz ilişkisi
 İletişimde konuşmacıyla göz teması
kurmak “sana ve senin anlattıklarına
önem veriyorum” mesajı verir.

49
Yüz ifadesi
 “Yüzü ekşidi, kaşları çatıldı,dudaklarını
büzdü, gözleri hayretle açıldı” gibi ifadeler
kişinin duygu durumu hakkında bilgi verir.
 Yüzde duygu anlatan 3 bölüm
vardır.Bunlar;
 Alın ve kaşlar

 Yüzün alt kısmı

 Gözler

50
Yüz ifadesi ( devam )
 Kişilerle iletişimde karşımızdakinin ne
söylediğinden daha çok yüz ifadesiyle ne
anlattığına dikkat ederiz.

51
Vücut duruşu
 Vücut duruşu bize birçok ipucu verir.
 Örneğin; kavgaya hazırlanan bir sokak
delikanlısının vücut duruşuna dikkat edin…
Omuzların düşük olması yorgunluk ve
bıkkınlık, omuzların dik olması ve göğüsün
dışarıda olması kendine güvenin işaretidir.

52
Kişilerarası mesafe
Kişiler kendilerine belirledikleri özel
alanları kendi istekleri dışında kimseyle
paylaşmak istemezler.

53
Kişilerarası mesafe ( devam )
 Özel alan; 0-50 cm
 Kişisel alan; 50cm-1 m
 Sosyal alan; 1 m-2,5 m
 Genel alan; 2,5 m ve üzeri

54
Dokunma
Baş işaretleri
El kol duruşu

55
Sözsüz iletişim;

 Beden ve yüz; yüz


mimiklerimiz ve
bedenimizle
gönderdiğimiz
mesajlardır.
56
Sözsüz iletişim; (devam)
İletişimde;

% 7 kelimelerin ( sözlü ifadelerin ),


% 38 dil ötesi öğeler olan seslerin ( alçak,
yüksek ses, ritim, tonlama vs. )
% 55 yüz ve beden dilinin( el, vücut ve yüz
ifadeleri vs. )

verdiği mesajların önemli olduğu tespit


edilmiştir 57
Sözsüz iletişim; (devam)
 Bedensel temas;
Karşımızdaki kişiyle
kurduğumuz bedensel
yakınlık

58
Sözsüz iletişim; (devam)

 Mekân kullanımı;
İnsanların
çevrelerindeki
boş mekânları kullanarak
verdiği mesajlardır.
59
Sözsüz iletişim;
( devam )
Araçlar ;Kişilerarası mesaj
iletmek için birtakım
araçlardan faydalanırız

60
Kişilerarası iletişimde günlük
hayatımızda zaman zaman
çatışmaya gireriz.

Nedenleri; çok çeşitli


olmakla beraber değer
yargılarımız, kendimize özgü
düşüncelerimizin kişilerle
çelişmesi,tutumlarımız vs.
61
AKTİF
ÇATIŞMA ;
Karşı karşıya gelen kişilerin
birbirinden hoşlanmamaları,
birbirlerine kızması
sonucu ortaya çıkar.

62
PASİF
ÇATIŞMA;
Küs olan insanların
birbirleriyle iletişim
kurmak istemezler.

63
 “Aynı sosyal
ortamda birbirlerini
algılayan kişilerin
iletişim kurmaması
olanaksızdır.”
64
3. Örgüt içi iletişim ve çatışma;

ÖRGÜT ( ORGANİZASYON ):

İş ve işlev bölümü yaparak, bir


otorite hiyerarşisi içinde, ortak bir
amacı gerçekleştirmek için bir araya
gelmiş insanların faaliyetlerinin
koordinasyonudur.

65
3. Örgüt içi iletişim ve çatışma; (Devam)

Örgüt içerisindeki hiyerarşik düzen


içerisinde çalışan kişilerin
iletişimidir.

Bu işleyiş sırasında çatışmalar


çıkabilir.

66
3. Örgüt içi iletişim ve çatışma; (Devam)

Bir örgüt içerisinde sürekli


ASTlarına sürekli bağırıp çağıran
ÜSTler,
gerek örgütün gelişmesine
gerekse üyelerin iş doyumu
almasına engel olmuş olurlar.

67
3. Kitle iletişimi ve çatışma;

 Kitle iletişimi; Birtakım


bilgilerin/sembollerin birtakım
hedefler tarafından üretilip, geniş
insan topluluklarına iletilmesi ve bu
insanlar tarafından yorumlanması
sürecine denir.

68
69
Bir insanın kendisini karşısındaki
insanın yerine koyarak,onun duygu
ve düşüncelerini doğru anlaması

70
Empati kurduğumuzda
karşımızdaki kişiye hak vermemiz
gerekmez.

Önemli olan; kendimizi onun yerine


koyup, onun düşünce ve duygu dünyasını
71
07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 72
İletişim türleri
 Savunucu iletişim

Açık iletişim

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 73


Savunucu iletişim
 Karşı taraftan saldırı algılayan,
 Geçmiş yaşantısında çok sık saldırgan
duruma maruz kalmış,kişiler karşısındaki
kişiye temkinli yaklaşacak, onda
saldırganlık belirtisi arayacak, görüşünü
destekleyen herhangi bir durumda da
hemen savunma durumuna geçecektir.

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 74


Savunucu iletişim
Unutulmaması gereken ise savunmaya geçmenin
beraberinde saldırıyı da getireceğidir.

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 75


Açık iletişim
 Kişiler arası iletişimde istenen ve hedeflenen iletişim
modelidir.
 Kişilerin, kendilerini tanıdıkları ve doğru şekilde ifade
edebildikleri durumlarda mümkündür.
 Benlik saygıları yüksek, kendilerine güveni tam olan
kişiler sağlıklı iletişim yöntemini kullanır.

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 76


07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 77
VOLTAİRE’ dediği gibi;
“Söylediklerini kabul edemem ama

konuşma hakkını ölene kadar desteklerim.”

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 78


En etkili iletişim
yöntemidir
07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 79
SAVUNMAYA
YÖNLENDİRİCİ
iletişim yöntemidir
07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 80
Sen dili

Örnek ; Baba: “Çok kabasın,


her zaman sözümü kesiyorsun

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 81


Ben dili
 Kişilerin duygu ve düşüncelerini ne şekilde, hangi
sözcükleri seçerek ifade ettikleri önemlidir.
 Kişinin açık iletişimde kullandığı dil ben diliyken,
 Savunucu iletişimde kullanılan yargılayıcı dil sen
dilidir.

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 82


Ben dili

Örnek ; Baba: “Bir şey


söylemeye başlayıp da
sonunu getiremediğim
zaman rahatsızlık
duyuyorum.”
07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 83
Örnek:
Ben dili “ Sıraları düzenli olarak bırakmadığınızda ben
düzeltmek zorunda kalıyorum ve teneffüs
yapamadığım için gergin oluyorum”

Sen dili “Sizin yüzünüzden teneffüs yapamıyorum, bu


sıraları bir daha böyle bırakırsanız kafanızı kırarım!”

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 84


Örnek:
Ben dili “ Kendi aranızda konuşunca
arkadaşlarınızı duyamıyor ve
üzülüyorum”
Sen dili “Kaç kere söyleyeceğim kendi
aranızda konuşmayın diye,
terbiyesizler!”

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 85


 Sen iletileri saldırı mesajı ilettiğinden, savunmayı
ve karşı tarafın saldırısını da beraberinde getirir.
 Ben dilinde suçlama yoktur, kişiyi savunma yerine
sorunu düşünmeye iter.
 Sen iletisinin etkisi kısa sürer ve yineleme
gerektirir.
 Sen iletisi kişiliğe yöneliktir, iletişimi ve işbirliğini
engeller

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 86


 Size sözle saldırılmadığı
sürece, rahatsızlığını ve
kızgınlığını dile getiren
biriyle anlaşmak
kolaylaşır.
Siz ne dersiniz?
07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 87
İletişim Engelleri

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 88


Kalemi kaybolduğu için ağlayan bir
kız öğrenciye öğretmenin şu cevapları
vermesi sorunu çözmeyecek, yalnızca
çocuğun ağlama davranışını
bitirecektir

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 89


Şimdi iletişim engellerine bakalım;
 Emir vermek, yönlendirmek: Çabuk
yerine geç ve kes sesini!
 Uyarmak, göz dağı vermek: Bir daha
ağladığını\ kalemi kaybettiğini
görürsem…
 Ahlak dersi\ öğüt vermek: Eğer böyle
dağınık olursan kalemini de
kaybedersin,eşyalarını da…
07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 90
iletişim engelleri ( devam )
 Nutuk çekmek: Her zaman söylüyorum
eşyalarınıza sahip olun diye…
Yargılamak, eleştirmek, suçlamak: sen zaten
hep böylesin, herşeyini kaybediyorsun
 Alay etmek: Seni maymun seni, demek kalemin
ayaklanıp gitti ha..
 Yorumlamak, analiz etmek: sen son günlerde
çok yalan söylüyorsun, zaten dağınık bir
çocuksun
07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 91
07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 92
Dinleme türleri

 Görünüşte dinleme
 Seçerek dinleme
 Savunucu dinleme
 Tuzak kurucu dinleme
 Yüzeysel dinleme
 Edilgin dinleme
 Etkin dinleme

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 93


Dinleme Becerileri

Pasif dinleme;

Doğru fakat yetersiz çünkü


her zaman karşımızdakini
dinlediğimiz mesajını vermez
07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 94
Dinleme Becerileri
( Devam )

Kapı aralayıcı
mesajlar;

Karşımızdaki insanı
07.01.23
konuşmaya yüreklendirmeye
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 95
Dinleme Becerileri
( Devam )

Etkin ( Katılımlı )
Dinleme;

En sağlıklı dinleme


becerisidir.
07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 96
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER

İşletmenin Tanımı
Önce işletme ile aynı anlamda kullanılan
diğer terimleri belirtelim. Bunlar; firma,
kuruluş, teşebbüs ve kurumdur.

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 97


İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER

İşletmenin Tanımı
İşletme; bilgi, fikir, teşebbüs, emek, para,
makine, malzeme gibi iş unsurlarından
hepsinin veya birkaçının bir araya getirilerek
planlı olarak kurulmuş bir düzen içinde,
bunlardan bir üretim veya hizmetin elde
edildiği, sistemlerdir.

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 98


İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER

Çalışanlar, işletmenin hayatlarında oldukça fazla


önem taşıması nedeniyle şu soruların cevaplarını
bilmek isterler:

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 99


İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER

İşletmenin temsil ettiği ayırt edici ya da temel inançlar


nelerdir?
DEĞERLER
İşletme bu gün ne durumdadır ne duruma gelmeye
çalışmaktadır?
AMAÇ
İşletme nasıl bir bağlılık taşımaktadır ve nereye doğru
gitmektedir?
HEDEFLER

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 100


İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER

İşletmelerin Organizasyonu (örgütleme)


Organizasyon, işletmelerde yapılacak işleri, bu işleri
yapacak kişileri ve çeşitli ilişkileri kağıt üzerine döker
ve bu unsurları belirli bir sistem içinde işletme
amaçlarına yöneltir. Aynı zamanda, organizasyon
işleminde işlerin yetki ve sorumlulukları belirlenir ve
devredilir.

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 101


İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER

Çalışanların beklentilerini önemseyerek örgüt


işleyişini sağlamak gerekir. Çalışanların, alacakları
maaşın ötesinde bir başka beklentileri daha vardır:
Saygınlık.

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 102


İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER

Bir kuruluşta hizmet veriminin artması insan gücü ile


sağlanır. Saygın bir konuma oturtulan bir bireyin
götüreceği hizmet ile horlanan, tepeden bakılan bir
bireyin götüreceği hizmet arasında önemli
farklılıklar bulunmaktadır.
İş yapana değer vermek ve verilen değeri göstermek
motive edici olacaktır.

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 103


İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER

İnsanları motive etmek, onları hangi dürtülerin


daha iyi çalışmaya ittiğini anlamaktır. Bu, onların
kişisel ihtiyaçlarını anlamak ve daha iyi
çalışma arzusu gösterecekleri çalışma koşullarını
yaratmakla mümkün olur.

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 104


İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER

Bir firmada örgütsel yönetim söz konusu ise orada


yüksek motivasyondan ve sinerjiden bahsedilebilir.
Sinerji; birden fazla olumlu enerjinin birleşmesidir.
Yani, örgüt içi çalışanların birlik ve beraberlik içinde
bir takım halinde hareket etmesidir.

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 105


İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER

Yüksek Motivasyon:
 Tüm çalışanların gülümseyen bakışları,
 Diğer çalışanlara ve müşterilere içtenlikle yardımcı
olma,
 Sorumluluk alma ve paylaşma isteği,
 Çalışanlar arasında sağlıklı bir iletişim,

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 106


İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER

Yüksek Motivasyon:
 Katılım ve işbirliği,
 Problem çözümünde işbirliği ,
 Birbirine pozitif yaklaşma ve destek olma,
 Olumlu bakış açısı,
 Sevgi ve saygı,
 İşe adapte olma ve başarıyı paylaşma,
 İşe isteyerek gelme,

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 107


İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER

Düşük Motivasyon
 Asık suratlar,
 Birbirini engelleme,
 İşten kaçma, birbirine sorumluluk atma,
 Hiyerarşi, gerginlik, yapay iletişim,

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 108


İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER

Düşük Motivasyon
 Yardımdan kaçınma,
 Gereksiz problemler yaratma,
 Her konunun olumsuz yönlerini görmek,
 Nedensiz çatışmalar,
 “Mesai bitse de gitsek” düşüncesi,
 İşe gelirken isteksizlik

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 109


İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER

İşletmelerin Yönetimi

Başkalarının aracılığıyla amaca


ulaşma ve başkalarına iş gördürme
faaliyeti şeklindeki tanımda; yönetimin
esas itibariyle insan ilişkilerine
dayanan bir süreç olduğu
anlaşılmaktadır.
07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 110
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER

Yönetim: İşletme amaçlarının etkili ve verimli


olarak gerçekleştirilmesi amacıyla planlama,
örgütleme, yürütme, koordinasyon ve kontrol
fonksiyonlarına ilişkin, kavram, ilke teori,
model ve tekniklerin, sistematik ve bilinçli bir
biçimde maharetle uygulanması ile ilgili
faaliyetlerin tümüdür. Kısaca yönetim belirli
insani amaçlara erişmeye yarayan, planlı
insani faaliyetlerdir.

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 111


İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER

Yöneticilik: Daha çok belirlenen amaçlar


doğrultusunda gücünü yetkiden alan
başkalarına iş yaptırma sanatıdır.
İyi bir yöneticinin sahip olması gereken
özellikleri klasik bir şekilde saymak yerine şu
örnek olayı aktarmak, görevin önemini daha
etkin bir şekilde kavratacaktır.

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 112


İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER

(Geçmiş bir tarihte yayınlanan ve bütün dünyanın


ilgisini çeken bir dialogtan alınmıştır.)

Bir gün ,odama giren bir memur bana:


-Efendim, siz birlikte çalıştığım arkadaşların birini bir
derece terfi ettirdiniz. Yaş ve kademe bakımından
aramızda bir fark yoktur. Öğrenimimiz de aynı. O
benden daha yakışıklı da değil. Böyle olduğu halde
beni terfi ettirmiyorsunuz, dedi..

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 113


İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER

İşe dalmış şekilde mırıldandım:


-Sokakta gürültüler var, duyuyor musunuz, nedir
acaba?
Memur can sıkıntısı ile cevap verdi :
-Gidip sorayım efendim.
Biraz sonra döndü,
-Bir arabaymış efendim,
-Yükü neymiş?
-Gidip bakayım efendim.

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 114


İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
Döndüğünde:
-Arabanın yükü bir sürü çuval efendim.
-Çuvallarda ne varmış?
-Gidip bakayım efendim.
Biraz sonra döndüğünde:
-Çuvallarda çimento varmış efendim.
-Bu araba nereye gidiyormuş?
-Gidip bakayım efendim.

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 115


İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER

Biraz sonra dönüp cevap verdi.


- X ve Y inşaat şirketinin merkez şantiyesine
gidiyormuş efendim.
- Çok güzel. şimdi bana terfi eden arkadaşını
çağırır mısınız? Hani şu haksız yere terfi
eden arkadaşınız.
Diğeri geldi. Ben mırıldandım:
- Sokakta bir takım gürültüler oluyor. Nedir acaba?
- Gidip bakayım efendim.
07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 116
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER

Döndüğü zaman şöyle cevap verdi.


- Kırk çuval portland çimentosu yüklü bir araba.
Çimentoların menşei NewOrleans. X
ve Y inşaat şirketinin merkez şantiyesine gidiyormuş.
Uluslararası ulaşıma ait kamyon,
çuvalları istasyondan almış, çuvallardan biri yolda
patladığı için şimdi bunun yerini
değiştirmeye çalışıyorlarmış.

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 117


İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER

Yönetimin Özellikleri
 Yönetimde, ulaşılması düşünülen belli bir amaç
vardır,
 Yönetim bir grup faaliyetidir.
 Yönetimin beşeri özelliği vardır.

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 118


İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER

Yönetimin Özellikleri
 Yönetim bir işbirliği ve uzmanlaşma faaliyetidir.
 Yönetim bir yetki faaliyetidir. Yönetimle yetkili kılınan
kişi emir verme ve
başkalarının davranışlarını yönlendirme hakkına
sahiptir.
 Yönetim bir karar verme sürecidir.

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 119


İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER

Yönetimin Fonksiyonları
Yönetimin Temel Fonksiyonları:
 Planlama
 Organizasyon (örgütleme)
 Yöneltme (emir- kumanda)
 Koordinasyon (uyumlaştırma-düzenleştirme)
 Denetim (kontrol)
Yönetimde Destekleyici Fonksiyonlar:
 İletişim
 Bütçe
 Karar verme

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 120


İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER

İç İlişkiler
Bir iş yerinde çalışan insanların birbirleriyle ve
çalıştıranlarıyla olan ilişkilerini ifade eder. Çalışanlar
personel, çalıştıranlar ise işverenler ve yöneticilerdir.

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 121


İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER

İç İlişkiler

İç ilişkiler, kişiler arasında veya kişilerle; gruplar


arasında veya gruplarla gerçekleşir. Bir işletmenin
hedeflenen başarıya ulaşabilmesi, iç ilişkilerinde
astların ve üstlerin bulundukları konumda
görevlerini en iyi şekilde yapabilmelerine ve
birbirleriyle olumlu ilişkilerine bağlıdır.

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 122


İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER

Liderlik
Liderlik, örgütlenmiş bir grubu, belli bir amacı yerine
getirmek amacıyla insan davranışlarını etkileme
faaliyetidir.

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 123


İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER

Liderlik

Bir kişiye bir şeyi yaptırmak o kadar zor değildir. Para


ödülü veya iyi bir sicil vaat ederek iş yaptırılabilir. Eğer
bunlar işe yaramazsa, ceza, makamını düşürme,
işten kovmayla tehdit etme gibi yöntemlerle de kişiye
iş yaptırabilir. Zaten, yöneticilerin çoğu da bunları
yapmaktadır. Burada en önemli husus istektir. Önemli
olan bir kişiye bir şeyi isteyerek yaptırmaktır. Buna
göre liderlik, yapılması gerektiğine inanılan şeyi
başkasına istekle yaptırabilme sanatıdır.
07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 124
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
Yapılan bir araştırmada bir liderde bulunması gereken
ve çoğunluk tarafından istenen özellikler şunlardır:

 Dürüst, doğru söyleyen, güvenilir, karakterli, inançlı


 Rekabetçi, yetenekli, üretken
 Teşvik edici, kararlı, yönlendirici olarak sıralanmaktadır

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 125


İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER

Uygulamada çok değişik özellikler taşıyan lider tiplerine


rastlanır. Bu tipler yönetim anlayış ve felsefesine bağlı
olarak orta çıkar. Bu konuda yapılan araştırma sonucu
şöyledir:
 Otokratik lider: İş görenler üzerinde baskı ve katı
denetim uygulayarak sadece üretim amacını taşıyan lider
tipi.
 Liberal lider: İnsana ve üretime pek değer vermeyen
sadece özgürlüğü savunan lider tipi.

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 126


İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER

 Hümanist lider: İnsana aşırı önem veren “her şey


insan için ” diyen ve üretimi ikinci plana iten lider tipi.
 Tatlı-sert lider : İnsana ve üretime eşit şekilde önem
veren ve biraz da orta yolu benimsemiş lider tipi.
 Demokratik lider: Kişiye maksimum düzeyde önem
verilmesini savunan lider tipidir.

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 127


İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
Yetki
Yetki, başkalarına iş yaptırma gücü, işin yapılmasını
başkalarında isteme hakkıdır. Yetki karar alma ve
uygulama hakkıdır. O halde yetkili kılınan kişi, emir
verme, başkalarının davranışlarını yönlendirme
hakkına sahiptir.

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 128


İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER

Yetki

Yetkinin üç özelliği :
 Birincisi, yetki bir haktır.
 İkincisi, yetkili kişi hakkın kullanılması ile
dolaysız olarak kendi davranışları üzerinde,
dolaylı olarak da başkalarının davranışları
üzerinde söz sahibidir.
 Üçüncüsü ise, çalışana istediği davranışları
yaptırabilmesi için yetkili kişinin ödüllendirme ve
cezalandırma gücüne sahip olmasıdır.

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 129


İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER

Yetki ile görevi karıştırmamak gerekir.


Görev, çalışanların yapmakla zorunlu
oldukları işlerdir. Yetki ise çalışanlardan
görevle ilgili işin yapılmasını isteme
hakkıdır.

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 130


İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER

Örneğin, okul müdürünün


öğretmenden derse girmesini
istemesi müdürün yetkisi,
öğretmenin derse girmesi onun
görevidir.

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 131


İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER

Disiplin ;
Personelin inanarak ve arzu ederek
iş yeri kurallarına ve düzenine
uygun davranış göstermesini
sağlayan güç olarak tanımlayabiliriz

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 132


İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER

Disiplin ;

Bilinmesi gereken çok önemli bir


husus, personelin inanarak ve arzu
ederek işyeri kurallarına ve örgüt
düzenine uyması gerektiğidir. Etrafına
güç gösterisinde bulunan ve astlarını
tehdit eden bir yönetici belki kısa süre
içinde etkili olabilir.
07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 133
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER

Yetki Devri
Yetki devri, işletmenin büyüklüğüne ve verilen
yetkinin genişliğine bakılmaksızın büyük
önem taşır. Yetki devri; üst yönetim
tarafından belli bir yetkinin alt basamaklara
devredilmesidir. İşletmede başarı sağlamak,
yetki ve sorumlulukların açık bir şeklide
belirlenmesi ve gerektiğinde yetkinin planlı bir
şekilde alt kademelere devredilmesi ile
yakından ilgilidir.
07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 134
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER

Çalışanların Eğitimi
İnsan yaptığı şey ne olursa olsun,
öğrenmeyi sürdürürse kendisini
geliştirebilir. İşletmeler için de
benzeri bir durum geçerlidir. Bir işte
uzmanlaştığına inanılarak konuyla ilgili her
şeyin öğrenildiği sanılıp mücadele
bırakıldığı takdirde, rakipler sizin önünüze
geçeceklerdir..
07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 135
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER

Teşvik Tedbirleri
Çalışanların işe teşvik edilmeleri için
ödüllendirilmeleri ve gerektiği zaman disiplin
kurallarının işletilmesi, onları verimli
çalışmaya itecektir. Başarılı olanların
ödüllendirilmesi ile birlikte tüm çalışanların
ödüllendirilmesi de kendilerinin önemli
olduğu hissini vermek adına gereklidir

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 136


İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER

Başarılı olanlara verilecek ödülleri şu şekilde


sıralayabiliriz:
 Teşekkür, takdir ve başarı belgesi vermek
 -Para ikramiyesi vermek, ücretine zam yapmak, kardan
pay vermek
 Masrafları iş yeri tarafından karşılanmak üzere tatile
göndermek
 Terfi ettirmek, başarılı yöneticileri ortak etmek (Örneğin,
ülkemizin büyük iş adamlarından Vehbi Koç, başarılı
bulduğu yöneticileri şirkete ortak etmiştir.)
 İş yerinde çıkan yayınlarda ilan etme (gazete, dergi vb)

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 137


İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER

Çalışanların Birbirleri İle İlişkileri


Bir iş yerinde çalışanların birbirleriyle olan
olumlu ilişkileri iş yerinin başarısını etkileyen
önemli unsurlardandır.
Huzurlu bir ortamda çalışanlar işlerinde
beklenen başarıyı gösterebilecekleri için
kaynaklar daha etkin kullanılacaktır,

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 138


İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER

Dayanışma
İnsanların, bir amacı gerçekleştirmek için
karşılıklı olarak yardımlaşma, duygu,
düşünce ve çıkar birliği içinde olmalarına
Dayanışma denir. Yapılan araştırmalar,
rekabet yerine iş birliğini tercih eden
grupların daha başarılı olduklarını ve daha
fazla haz aldıklarını ispatlamıştır.

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 139


İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER

Dayanışma
Günümüzde çağdaş işletmelerin üzerinde çok sık
durduğu bir terim, Takım ruhu’dur, bu konuyla ilgili
birçok isim kullanılmaktadır. Bunlardan bazıları: Takım
çalışması, grup dinamiği, ekip ruhu, kurumdaşlıktır. Adı
her ne olursa olsun, hepsinin bir tek amacı ve işlevi
vardır: Tüm işletmenin bir bütün olarak çalışması,
bütünlüğün oluşması için etkileşim paylaşım.

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 140


İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER

İşe ve Çevreye Uyma


Çalışma yaşamına ilk kez başlayanlar
için kuruluşun ortaya koyduğu kurallara
uygun davranışlar gösterme, diğer
çalışanlarla iyi ilişkiler kurabilme;

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 141


İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER

İşe ve Çevreye Uyma


işletmede görev yeri değişikliği yapan
personel için bilgi ve beceri eksikliğini
giderme, işletmeye bağlılık
duygusunu geliştirme, işten ayrılmayı
azaltma, yanlış anlamaları önleme
amacıyla yapılan faaliyetlerin tümü işe
ve çevreye uyum olarak ifade edilir.
07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 142
İşletme çalışanları arasında iletişimi sağlayınız.

Çalışma hayatında etkili iletişim


kurabilmek için şu
davranışları alışkanlık haline
getiriniz:

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 143


İnsanlarla iletişimde gülümseyiniz.
Günün zamanına göre: “Günaydın,
nasılsınız, iyi akşamlar.” demeyi ihmal
etmeyiniz.
Sevdiğiniz arkadaşlarınıza: “Sizi çok
seviyorum, her biriniz benim için çok
önemlisiniz.” diyerek sevginizi ve
saygınızı ifade ediniz.

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 144


Yanlış davranan arkadaşlarınıza
“Olabilir, herkes hata yapabilir,
istemeden olmuştur” gibi ifadeler
kullanarak yapıcı eleştirilerde
bulununuz.
Asık suratla dolaşmamaya özen
gösteriniz.
İnsanlardan beklediğiniz şekilde
davranış gösteriniz, empati kurunuz.
07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 145
Sizi uyaran insanlara olayı sağlıklı bir
şekilde değerlendirdikten sonra
hatalıysanız : “Haklısınız efendim, bir
daha olmaz, özür dilerim.” gibi ifadeler
kullanmaya çalışınız.
Arkadaşlarınızla, rekabet etmek ve
yarışmak yerine dayanışma
kurmaya çalışın, gerektiği zaman
yardımlarınızı esirgemeyiniz.
07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 146
SUNU BİTTİ

TEŞEKKÜRLER
07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 147
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

1. Aşağıdaki seçeneklerden hangisi yüksek motivasyon


ifadesidir?
A) Nedensiz çatışmalar B) Sevgi ve saygı
C) İşe gelirken isteksizlik D) Asık suratlar

2. Aşağıdaki seçeneklerden hangisi düşük motivasyon


ifadesidir?
A) Olumlu bakış açısı B) Sorumluluk alma ve paylaşma
isteği
C) Katılım ve işbirliği D) Birbirini engelleme

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 148


ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

Aşağıdaki örnek olayları değerlendirerek doğru seçeneği


işaretleyin.
3. Şef Meltem Hanım, işe yeni başlayan Ayşe Hanım’dan bir
işçiye ait Haziran 2000 dönemine ait ücret bordrosunu
istemişti. Ayşe Hanım 20 dakika aramasına rağmen bordroyu
bulamadı. Ayşe Hanım Ramazan Bey’ den yardım
istediğinde: “Ne işin var, ara bul. “dedi.
Meltem Hanım bu gecikmeden dolayı Ayşe Hanım’ı azarladı.

A) Ayşe hanım ne yapması gerektiğini bilmeliydi


B) Meltem hanım işçinin sicil numarasını vermeliydi
C) Ramazan bey yardım etmek zorunda değildi
D) Meltem hanım gecikmeden dolayı azarlamakta haklıydı.
07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 149
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

4. Çalıştığı iş yerinde çok sevilen Hakan Bey’in,


arkadaşlarından sürekli ödünç para istemek gibi olumsuz bir
alışkanlığı vardı ve aldığı paraları çoğu zaman da
unutuyordu. Bir gün kendisine işyeri kasası teslim edilmişti,
daha sonra yerine koymak üzere, izinsiz olarak
kasadan cüzi bir miktar para almıştı. Ancak yapılan kasa
kontrolü sırasında çıkan açıktan dolayı, yönetici Turan Bey,
Hakan Bey’e disiplin cezası verdi.

A) Yönetici ceza vermekte haksızdır.


B) Hakan bey ihtiyacından dolayı kasadan habersiz para
almak zorundaydı.
C) Maddi sıkıntıları bilinen bir personele kasa teslim etmek
yanlıştır.
D) Çok sevilen birine böyle bir olay için disiplin cezası
verilmez.
07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 150
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
5. Elif Hanım; ast ve üst ayrımı yapmadan insanlara saygı duyan,
yaranmak kaygısıyla saygı göstermeyi sevmeyen bir insandır. İşletme
müdürü Yusuf Bey ise; insanların kendisine karşı el pençe divan
durmasını, aşırı saygı gösterilmesini isteyen devamlı ilgi bekleyen bir
kişidir.
Ekonomik kriz nedeniyle işten çıkarılan işçinin, Yusuf Bey’e saldırması
sırasında olaya Elif Hanımla birlikte başka bir şirketin yöneticisi Fatih Bey
tanık olmuştur. Mahkemede şahitlik etmesi için Fatih Bey’in görüşü
alındığı halde Elif Hanım’ dan hiç izin alınmadan Elif Hanım şahit
yazılmıştı. Bu duruma bozulan Elif Hanım:” Ben bu şirkette
önemsenmiyorsam istifa ederim.” dedi. Yusuf Bey de hemen dilekçesini
yazmasını istedi sonra da Elif Hanım’ın dilekçesini yırtıp çöpe attı.

A) İşten çıkarılan işçinin amire saldırması doğal bir olaydır.


B) Elif Hanım “Önemsenmiyorum” düşüncesiyle istifa etmek isteğinde
haklıdır
C) Bir amir memurun görüşünü almadan şahit yazdırabilir.
D) Yusuf Bey istifa dilekçesini yırtmaya yetkilidir.

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 151


1-Hem göndericinin hem de alıcının aktif olduğu,
alıcıdan geribildirim vermesinin beklendiği iletişim türü
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tek yönlü iletişim
B) İki yönlü iletişim
C) Çok yönlü iletişim
D) Etkileşim
E) Hiçbirisi

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 152


2-Aşağıdakilerden hangisi iletişimde “beden dilinin”
önem seviyesini gösteren yüzdelik dilime işaret
etmektedir?
A) %20
B) %30
C) %50
D) %60
E) %10

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 153


3. İletişimi başlatan aktarmak istediği bir iletisi olan
iletiyi düzenleyen ve alıcıya ileten kişi yada gruba ne
ad verilir.
A) Geri bildirim
B) Mesaj
C) İletişim
D) Kaynak
E) Alıcı(hedef

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 154


4. Aşağıdakilerden hangisi iletişimde *kelimelerin* önem
seviyesini gösteren yüzdelik dilimine işaret etmektedir?
A) 20%
B) 30%
C) 10%
D) 50%
E) 60%

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 155


5. Aşağıdakilerden hangisi etkili iletişim tekniklerinden
değildir.
A) Sen dilini kullanma
B) Empati
C) Soru sorma
D) Dinleme
E) Gözlem yapma

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 156


6.Aşağıdaki cümlelerden hangisi sen diline örnektir

A)Müziğin sesi bu kadar açık olunca okuduğumu


anlamıyorum
B) Yüksek sesle konuştuğunuz zaman dikkatim dağılıyor
C) Çok fazla gürültü yapıyorsun
D) Senin bu davranışın beni incitti üzüldüm
E) Yeterince açık konuşmadığın zaman anlayamıyorum

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 157


7-Alıcının iletiyi aldığı ve değerlendirdiğini göstermek
için göndericiye verdiği cevaba ne ad verilir?
A) Mesaj
B) Geribildirim
C) Kaynak
D) İletişim
E) İletişim ortamı

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 158


8-.aşağıdakilerden hangisi etkili iletişim
tekniklerinden değildir?

A) Soru sorma
B) Sen dilini kullanma
C) Dinleme
D) Empati
E) Gözlem yapma

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 159


9-aşağıdaki hangisi iletişim engellerinden değildir?

A) Ahlak dersi vermek.


B) Uyarmak, tehdit etmek.
C) Öğüt vermek, çözüm önermek.
D) Emir vermek, yönlendirmek.
E) Soru sormak.

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 160


10-Aşağıda iletişimle ilgili verilen cümlelerin hangisi
yanlıştır?
A)İletişim çift yönlü bir süreçtir, hem gönderici hem alıcı
aktiftir.
B)İletişim sürekli ve dinamik bir süreçtir.
C)İletişim sözlü yada sözsüz olarak yürütülür.
D)İletişim süreci kişi yada gruplar arasında paylaşım
oluşturur.
E)İletişim insanlar arası paylaşımın azalmasına
neden olur

07.01.23 Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com 161

You might also like