Voda i vlažnost

Voda prožima i ulazi u sastav svega postojećeg na Zemlji,

kako “živog” tako i “neživog”.

I vazduh oko nas je ispunjen vodom u gasovitom obliku, kao što je i

zemljište pod nama, manje ili više ispunjeno vodom.
Zbog prisustva vode, vazduh i zemljište su sredine u kojima se odvija život
Snažne hidrogenske veze između
molekula vode
Ona je prisutna u vazduhu i zemljištu i čini veća ili manja vodena
prostranstva.
Voda, kao i svi ostali elementi u biosferi, neprestano kruži.
Raspodjela ukupne količine vode na Zemlji

Ukupna voda

Dostupna slatka
voda čini 1%
ukupne vode

Dostupna slatka voda

na površini Zemlje
Godišnja količina padavina
 Dinamika i raspored vlažnih i suhih vazdušnih masa uslovljeni su
kruženjem vode na Zemlji, ali i opštim orografskim odlikama nekog
područja
Raspored vegetacije na Zemlji (Zonobiomi)
• Voda ima veliki toplotni kapacitet 

blizina velikih vodenih masa utiče na povoljnije temperaturne uslove

(manja kolebanja temperature  toplija zima  maritimna klima)

• Vlažnost na kopnu ima distributivno dejstvo na organizme

obzirom da je ona faktor sredine koji najrigoroznije ograničava
rasprostranjenje organizama

• Stepen razvijenosti vegetacije utiče na kolebanje vlažnosti na nekom

staništu:
vegetacijski pokrivač utiče povoljno na vlažnost zemljišta i vazduha
otvorena staništa (livade) imaju veća kolebanja vlažnosti podloge i vazduha
u odnosu na zatvorene šumske ekosisteme.
Voda je neophodna za održavanje strukturnog
jedinstva ćelija
 Voda je neophodna za održavanje strukturnog
jedinstva ćelija

- održava turgor
 Voda je neophodna za održavanje strukturnog
jedinstva ćelija

- održava turgor
- omogućava hidrataciju molekula
 Voda je neophodna za održavanje strukturnog
jedinstva ćelija

- održava turgor
- omogućava hidrataciju molekula
- omogućava transport supstanci
 Voda je neophodna za održavanje strukturnog
jedinstva ćelija

- održava turgor
- omogućava hidrataciju molekula
- omogućava transport supstanci
- ima ulogu u termoregulaciji
 Uticaj vode na organizme:
• Formativno dejstvo

• Vlažnost na staništu utiče i na aktivnost organizama:

- dnevno-noćna aktivnost (pustinjski organizmi su aktivni tokom noći,
biljke također imaju otvorene stome samo tokom noći – CAM
metabolizam)
- sezonska aktivnost (poikilohidrične biljke – lišajevi, mahovine i neke
cvijetnice; riba dvodihalica)
• Također, ona utiče i na biodiverzitet:
- povoljni termički i uslovi vlažnosti na staništu preduslov su većeg
biodiverziteta
- tako je u pustinjama (suhe, tople ili hladne), liticama…relativno mali
biodiverzitet
- dok se kanjoni, tropske kišne šume, vodena prostranstva, bare (ptice,
ribe, vodene biljke) karakterišu izuzetno velikim biodiverzitetom
Organizmi su prilagođeni životu u:
- suhim (aridnim)
- ekstremno suhim (peraridnim) staništima
- ekstremno vlažnim (perhumidnim)

Neophodne su adaptacije na:

• fiziološkom nivou (aktivnost enzima, smanjenje gubljenja vode
transpiracijom)
• prevazilaženje uslova anaerobije u suviše vlažnim zemljištima kao i
nemogućnosti transpiracije zbog velike vlažnosti vazduha, zaštita od
gljiva kao parazita sintezom sekundarnih metabolita
• noćna aktivnost u uslovima suše
 Vodni režim staništa
je rezultat prometa vode u zemljištu i vazduhu

• Zemljište je relativno tanak sloj koji pokriva površinu planete

i nastaje u dugotrajnom procesu pedogeneze
To je dinamičan i kompleksan sistem u kome se neprestano odvijaju
hemijski, fizički i biološki procesi.
Voda u zemljište dospjeva padavinama (kiša, snijeg)
- zatim otiče ili isparava iz njega (evaporacija) ili
- se iskorištava od strane živih organizama (mikroorganizmi,
biljke, životinje)
Stepen granuliranosti podloge uslovljava brzinu oticanja vode u dublje
slojeve  Krupno granulirana podloga brzo propušta vodu u dublje
slojeve, za razliku od sitno granulirane.

Stepen razvijenosti zemljišta povoljno utiče na zadržavanje vode

Količina organskih, više ili manje razloženih ostataka u zemljištu utiče na
vlažnost podloge  humusom bogatija zemljišta su i vlažnija.
Voda koja je prisutna u podlozi može biti:

- biljkama dostupna (gravitaciona i kapilarna voda)

- biljkama nedostupna voda (opnena, higroskopna i hemijski

vezana voda)
Ukupna količina vode koja se nalazi u kapilarima nekog zemljišta
predstavlja njegov kapilarni ili poljski kapacitet.
• Ova voda se kreće pod dejstvom kapilarnih sila u svim pravcima kroz
zemljište i važna je za biljke koje kao inertni organizmi absorbuju vodu
iz neposredne blizine korijena.
• Na ovo kretanje utiču evaporacija, absorpcija od strane organizama...
Vlažnost vazduha

• Uslovljena je prisustvom određene količine vodene pare 

• Količina vodene pare u vazduhu zavisi od temperature