Zdrowotno – higieniczne

konteksty organizacji pracy

i życia szkoły

Zofia Chmielecka * Sandra Figa * Patrycja Dąbrowska * Mateusz Borkiewicz * Anna Derendarz * Amelia Baranowska
 1

Znaczenie bazy szkolnej

dla zdrowia ucznia
Szkoła odgrywa ważną rolę w edukacji
zdrowotnej ucznia oraz promowaniu
zdrowego trybu życia. Nauczyciel powinien
zachęcić uczniów do zainteresowania się
dbaniem o zdrowie.

Szkoła natomiast powinna w tym pomagać

wprowadzając działania mające na celu
poprawę zdrowia uczniów oraz edukowania
ich w kwestii dbania o zdrowie swoje
i innych.

Opiekę nad zdrowiem ucznia w szkole prowadzi

pielęgniarka albo higienistka szkolna.
 2

Efektywny rozkład lekcji

Plan zajęć dydaktyczno-wychowawczych musi
spełnić następujące warunki:
• uwzględniać równomierne obciążenie uczniów zajęciami w
poszczególnych dniach tygodnia
• zapewniać zróżnicowanie zajęć w każdym dniu

• być dostosowany do możliwości psychofizycznych uczniów

Wynika to z Art. 4 rozporządzenia Ministra

Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia
2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w
publicznych i niepublicznych szkołach i
placówkach (Dz.U. z dnia 22 stycznia 2003 r.)
Aby, stworzyć efektywny plan lekcji powinno się
pomyśleć o psychicznych i fizycznych
uwarunkowaniach uczniów
4.
1. Przynajmniej
Zajęcia powinnyjedna dłuższasię
odbywać przerwa
o stałejobiadowa
porze 20 -
minutowa.
Nasz organizm przyzwyczaja się do systemu pracy,
łatwiej
Pomożebędzie przyswajał się
to zregenerować wiedzę.
uczniom.

5.
2. Co
Równomierne
najmniej 10-minutowe
obciążenie zajęciami
przerwy pomiędzy
w zajęciami.
poszczególnych dniach tygodnia.

6. Powinno unikać zajęć

3. Zorganizowanie się bloków zajęciowych
w-f, podczas dni, olekcji, gdzie szczególnie
trzeba się skupić.
największym obciążeniu umysłowym.
ponieważ może
Zwiększy to potęgować
to ukrwienie mózgu,zmęczenie.
rozładuje stres, pozwoli
na wyciszenie złych emocji.
 3

Przerwy między i śródlekcyjne

Przerwa śródlekcyjna służy wyeliminowaniu zmęczenia uczniów, które może
wystąpić w czasie trwania zajęć lekcyjnych w szkole.

Aby przywrócić koncentrację uczniów, rozluźnienie

i odprężenie psychiczne należy wprowadzić w toku lekcji
aktywność ruchową, która zwana jest ćwiczeniami
śródlekcyjnymi.

Ćwiczenia śródlekcyjne wpływają pozytywnie na wadę

postawy uczniów i wspomagają rozwój motoryki i dużej.
Cele ćwiczeń śródlekcyjnych:

• przeciwdziałanie skutkom znużenia i zmęczenia w ciągu

dnia pracy ucznia
• ożywienie funkcji wegetatywnych
• pobudzenie układu krążenia i układu oddychania
• korekcja postawy
• odciążenie zmysłu wzroku i słuchu
• kształtowanie trwałego nawyku stosowania aktywnego
wypoczynku
Przykładowe ćwiczenia śródlekcyjne:

 „Koń kiwa głową”: skłony głowy w przód z lekkim

przyciąganiem brody i w tył z wydłużeniem szyi. 
 „Malowanie ścian i sufitu”: wznoszenie i opuszczanie
prawej ręki, następnie lewej ręki – naśladowanie
malowania. 
 „Zbieranie owoców”: przez skłony i skręty tułowia
naśladowanie zbierania owoców leżących pod drzewami.

 „Wchodzenie po schodach”: chód w miejscu z wysokim

unoszeniem kolan jak chód po wysokich stopniach schodów.

 „Pastuszek gra na fujarce”: naśladowanie palcami rąk gry na

fujarce, stojąc, nabieranie powietrza nosem i
wydmuchiwanie ustami. 
 Przerwa między lekcjami:
Przerwa między lekcjami ma wpływ na
lepszą organizację czasu wolnego, aby życie
Najodpowiedniejszą chwilą do
wprowadzenia przerwy jest czas szkolne było bardziej produktywne i
po osiągnięciu maksymalnej interesujące.
wydajności.

W polskich szkołach przyjmuje się, że przerwa nie

powinna trwać dłużej niż 10 minut, jednak w czasie
dnia zajęć powinna znaleźć się jedna dłuższa
przerwa trwająca od 15 do 20 minut.
Przerwa między lekcjami ma pozytywny wpływ, ponieważ usuwa zmęczenie
spowodowane lekcją. Jednak czas trwania przerwy powinien być tak dobrany, aby usunąć
zmęczenie i zachować gotowość do dalszej pracy.

Efekt jaki dają przerwy zależy od sposobu ich

wykorzystania. Przerwa powinna umożliwić
umiarkowany ruch według zainteresowań ucznia.

Dzień wolny od zajęć musi być dniem zupełnego

wypoczynku, tzn. przeznaczonym na zajęcia dowolne
nie związane z nauką szkolną. 
 4

Zasady żywienia w szkole

Zasady żywienia dzieci
i młodzieży reguluje:
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 26 lipca 2016 r.
w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży
dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie
muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia
zbiorowego
dzieci i młodzieży w tych jednostkach.

Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności

i żywienia w szczególności Dział IIA Środki spożywcze oraz
żywienie dzieci i młodzieży w jednostkach systemu oświaty.
Wynika z nich że:
• We wszystkich placówkach pieczywo nie może
być z ciasta głęboko mrożonego.
• Suszone owoce, orzechy, nasiona a także przeciery i musy owocowe/
warzywne oraz koktajle na bzie mleka nie mogą zawierać soli ani
cukru.
• Nie mogą być dostępne napoje zawierające cukry i substancje słodzące.
• Dostępne mogą być jedynie gumy bezcukrowe.

100g/ml produktu może zawierać

• 15 g cukru
• Nie więcej niż 13,5 g cukru w produktach mlecznych
• 10 g tłuszczu
• 0,4 g sodu/1 g soli
• nie więcej niż 0,45 g sodu/ 1,2 g w przypadku
pieczywa półcukierniczego i cukierniczego
Środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i
młodzieży
w jednostkach systemu oświaty muszą spełniać odpowiednie wymagania dla
danej grupy wiekowej

Dzieci
Dzieci w
w wieku 1-3
9-18
wieku 4-6
7-9 lat:lat:
lat:
oo Produkty
Łatwostrawne
zbożowemleczne
Mleko i produkty
oo Witaminy
Mała
Ziemniaki
zawartość
Produkty zi grupy
nasiona
zbożowe błonnika
straczkowwe
Bbłonnik
oo Błonnik
Dużo
Mleko
Kwasybiałka
iomega-3
przetwory mleczne
o Białko
Bogate wi witaminy
Ważywa owoce (kilka i minerały
razy
o Wapń
(wapń, żelazo)
dzinnie
o Kwasy
Ograniczyć
Tłuszcze roślinne
tłuszczomega-3
tłuszczowe
o Posiłki gotowane
 5

Promowanie aktywności
fizycznej w środowisku
szkolnym
Dzięki zajęciom wychowania fizycznego w szkole i samym
pokonywaniu drogi do niej, zażywamy pewnego rodzaju aktywności.
Lekcje polegające na przesiadywaniu w ławkach, często
odbywające się każdego dnia, wyzwalają
w uczniach chęć ruchu.

Sprawia to, że program nauczania powinien

uwzględniać i promować aktywność fizyczną wśród
podopiecznych, jednocześnie zapewniając możliwość
do jej uprawiania.
Wychowanie fizyczne jako przedmiot obowiązujący na każdym etapie edukacji jest głównym
sposobem, w jaki szkoła może propagować zdrowy tryb życia, odżywiania i przede wszystkim
spełniać zapotrzebowanie na ruch.

Zajęcia sportowe w szkole, prócz podstawowych form

ruchu, zapoznają dzieci
z alternatywnymi sposobami spędzania czasu wolnego.

Mimo możliwości otrzymania

dokumentu od lekarza, który może
zwolnić ucznia z uczestnictwa w
zajęciach, nauczyciele sugerują
korzystanie ze zwolnienia jedynie w
ostateczności.
Szkoła promuje aktywność organizując zawody sportowe.
Są to często spotkania międzyszkolne, w trakcie których drużyny mogą
zmierzyć się z wyzwaniami i sportową presją zawodów, powalczyć o
zwycięstwo dla swojej szkoły oraz osiągnąć pierwsze sukcesy w
ulubionej dyscyplinie.

Poprawia to umiejętności motorycznych, ale też

uczy rywalizacji wśród rówieśników.
Zaangażowanie w aktywność fizyczną dzieci promować
można wplatając w plan zajęć dodatkowe godziny
poświęcone szkolnym klubom sportowym.

Wiele zainteresowanych chętnie przychodzi

na zorganizowane zajęcia ruchowe, na których mogą
skuteczniej rozwinąć swoje umiejętności, zasięgnąć
porady lub podnieść swoje ambicje.

Takie lekcje najczęściej są nieobowiązkowe, dlatego

obecność na nich jest dowodem na chęć spędzania
swojego wolnego czasu aktywnie przez ucznia.

Rozbudzenie takich chęci w dziecku jest głównym

celem propagowania sportu
w środowisku szkolnym.
 6

Zajęcia pozalekcyjne jako

forma spędzania czasu wolnego
Zajęcia pozalekcyjne są nieobowiązkowe, wykonywane w
czasie wolnym, na terenie szkoły.

Stworzone dla uczniów, mają obejmować zajęcia w

różnego rodzaju kołach zainteresowań. Celem jest
rozszerzanie
wiedzy na temat nauki, techniki, sztuki
czy życia społecznego.

Głównym celem zajęć pozalekcyjnych jest wspieranie

samodzielności ucznia
i zapewnienie mu czynnego spędzania
czasu wolnego.

Dzięki takim zajęciom uczeń może wiele zyskać,

zamiast siedzenia w domu, gdzie
nie ma zapewnionej stałej uwagi czy atrakcji, może
spełniać się na dodatkowych zajęciach.
 7

Szkoła promująca zdrowie

i jej znaczenie dla
środowiska szkolnego
Szkoła Promująca Zdrowie to program, który ma na celu poprawić
samopoczucie i zdrowie wszystkich członków społeczności szkolnej.

Główne cechy Szkoły Promującej Zdrowie:

1. Edukacja zdrowotna jako ważny element
programu nauczania szkoły.
2. Etos zdrowia w szkole.
3. Współdziałanie z rodzicami
i społecznością lokalną.

Uczestnicy programu uczą się jak

tworzyć zdrowe środowisko i jak
zdrowiej żyć.
Cele: Danie możliwości uczniom do rozwoju ich
potencjału fizycznego, psychicznego
Zachęcanie do zdrowego stylu życia, całej
i społecznego
społeczności szkolnej (uczniów, nauczycieli,
rodziców)
Zapewnienie odpowiednich warunków,
sprzyjających zdrowiu, do pracy i nauki

Budowanie i wzmacnianie poczucie

własnej wartości uczniów

Przekazanie uczniom wiedzy, na temat zdrowego stylu

życia, która ułatwi im podejmowanie decyzji
poprawiających zdrowie oraz tworzących zdrowe i
bezpieczne środowisko.
Dziękujemy za uwagę
Bibliografia
Artykuły i strony www. Dokumenty

 https://epedagogika.pl/akty-prawne/rozporzadzenie-ministra-edukacji-narodowej-i-sportu-z-31 • Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia

-grudnia-2002-r.-w-sprawie-bezpieczenstwa-i-higieny-w-publicznych-i-niepublicznych-szkola
ch-i-placowkach-tekst-jedn.-dz.u.-z-2020-r.-poz.-1604-1543.html • Rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 26 lipca 2016 r. w sprawie grup środków spożywczych
przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań,
 https://www.experto24.pl/oswiata/organizacja-pracy-placowki/7-najczestszych-bledow-przy-u jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i
kladaniu-planu-lekcji-na-2-polrocze.html#.Y4uLZn3MKM8 młodzieży w tych jednostkach.
 http://www.bc.ore.edu.pl/Content/884/Szko%C5%82a+Promuj%C4%85ca+Zdrowie.+Poradni
k+dla+szk%C3%B3%C5%82+i+os%C3%B3b+wspieraj%C4%85cych+ich+dzia%C5%82ania
+w+zakresie+promocji+zdrowia.pdf

 https://zswerynia.edupage.org/a/szkola-promujaca-zdrowie

 https://docplayer.pl/204061242-Zalecenia-zywieniowe-dla-zdrowych-osob-z-roznych-grup-wi
ekowych.html

 https://podstawaprogramowa.pl/Szkola-podstawowa-IV-VIII/Wychowanie-fizyczne

 https://www.wychowaniefiz.pl/artykul/aktywnosc-fizyczna-w-czasie-przerw- mię
dzylekcyjnych

 https://szkolnictwo.pl/index.php?id=PU3728

Grafiki
https://www.freepik.com/
https://www.freepik.com/author/pch-vector
https://www.freepik.com/author/vectorjuice
https://www.freepik.com/author/bzzriconstudio
https://user-images.githubusercontent.com/65854432/131634214-91274d8f-4f2f-4a91-bee8
276f5c3069eb.gif