RZEŹBOTWÓRCZA DZIAŁALNOŚĆ

WIATRU
 SPIS TREŚCI

1. Wstęp 8. Wydmy gwiaździste

2. Co to deflacja?
3. Co to korazja?
4. Budująca działalność wiatru
5. Podział wydm ze względu na
rodzaj
6. Barchany
7. Wydmy paraboliczne
9. Rodzaje pustyń
10. Pustynie ilaste
11. Pustynie piaszczyste
12. Pustynie kamieniste
13. Zakończenie
 WSTĘP

 Wiatr jest kolejnym czynnikiem, który

wpływa na strukturę powierzchni
Ziemi. To jak żywioł powietrza
wpływa na krajobraz zależy od kilku
innych składników takich jak
prędkość powietrza czy wielkość
materiału skalnego, który
potencjalnie będzie przenoszony
przez wiatr.
 Przede wszystkim najbardziej
podległymi rzeźbotwórczej
działalności wiatru terenami będą te
o biednej roślinności, czyli np.
pustynie.
 CO TO DEFLACJA?

 Wspomniana deflacja jest pierwszym

procesem o charakterze niszczącym.
Polega ona na wywiewaniu materiału
skalnego z obszarów składających się z
luźniejszych i mniejszych skał.
Najbardziej podatne są drobne materiały
takie jak przykładowo piasek.
 Długotrwałe wywiewanie materiału
skalnego prowadzi do obniżania się
terenu oraz powstawania niecek
deflacyjnych, czyli rozległych
zagłębień.
 Mimo wszystko wiatr nie jest często w
stanie wywiać większych okruchów
skalnych takich jak głazy lub żwiry. W
tej sytuacji formuje się bruk deflacyjny.
 CO TO KORAZJA?

 Korazja to kolejny proces o

niszczącym charakterze. Opiera
się ona na niszczeniu powierzchni
skalnej przez uderzające z dużą
siłą okruchy skał.
 W wyniku takiej działalności mogą
powstawać grzyby skalne.
Charakteryzuje je węższa niż
standardowo podstawa oraz
szersza górna część.
 BUDUJĄCA DZIAŁALNOŚĆ WIATRU

Kluczowym składnikiem budującej

działalności wiatru jest
przenoszenie materiału
skalnego. W momencie
zmniejszenia się prędkości wiatru
materiał osadza się w obniżeniach
terenu, a także za „przeszkodami”
(np. za pagórkami). Na skutek
gromadzenia się piasku powstają
wydmy, czyli piaszczyste
wzniesienia o różnych kształtach
czy rodzajach.
 PODZIAŁ WYDM ZE WZGLĘDU NA
RODZAJ

Wyróżniamy trzy podstawowe

rodzaje wydm:
 Barchany
 Wydmy paraboliczne
 Wydmy gwiaździste
 BARCHANY

Barchany powstają na
obszarach pustynnych gdzie nie
występuje roślinność, a wiatr
wieje głównie z jednego
kierunku. Charakteryzują je
ramiona ułożone zgodnie z
kierunkiem wiania wiatru.
Przemieszczają się one znacznie
szybciej niż środkowe części
tych wydm, w których znajduje
się dużo większa ilość piasku.
 WYDMY PARABOLICZNE

Wydmy paraboliczne powstają

na obszarach zdecydowanie
bardziej wilgotnych, czyli tam
gdzie możliwy jest rozwój biednej
roślinności. Wyższa wilgotność,
a także występowanie roślinności
przyczyniają się do tego, że
ramiona ów wydm przemieszczają
się wolniej niż ich środkowe
części.
 WYDMY GWIAŹDZISTE

Wydmy gwiaździste powstają

na obszarach, na których
kierunek wiatru często się
zmienia. Na skutek takiego
działania wiatru kreują się
specyficzne ramiona, a sama
wydma z lotu ptaka kształtem
przypomina gwiazdę.
 RODZAJE PUSTYŃ

Najbardziej charakterystyczną
cechą pustyń jest brak wody,
skąpa szata roślinna oraz częste
wianie wiatru. Mimo to wyróżniamy
różne rodzaje pustyń:
 Pustynie ilaste,
 Pustynie piaszczyste,
 Pustynie kamieniste (lub
żwirowe).
 PUSTYNIE ILASTE

 Pustynie ilaste
charakteryzują się
powierzchnią stworzoną z
stwardniałego i popękanego
iłu. Takie pustynie występują
przede wszystkim w Azji
Środkowej, Afryce oraz
Ameryce Południowej.
 Najbardziej kojarzoną oraz
największą pustynią ilastą jest
Sahara. Ma ona aż 9mln km2.
 PUSTYNIE PIASZCZYSTE

Pustynie piaszczyste
wyróżniają wyraźnie
ukształtowane wydmy. Jak
nazwa wskazuje ich podłoże
składa się z piasku. Przykładem
takiej pustyni jest Wielkie Morze
Piasku.
 PUSTYNIE
KAMIENISTE
 Pustynie kamieniste oraz
pustynie żwirowe łączy podobna
geneza. Powstały one przez to, że
materiał skalny był za ciężki dla
wiatru.
 Powierzchnia pustyń kamienistych
stworzona jest przez skały.
Występują one często w
południowo-zachodniej części Azji.
 Innym rodzajem są pustynie
żwirowe, które rzecz jasna są
złożone z żwiru. Występują one na
przykład w Australii.
 ZAKOŃCZENIE

 Dziękuję bardzo za
obejrzenie mojej
prezentacji. Mam nadzieję,
że temat i realizacja się
spodobała.
 Oskar Słupecki