MIKROEKONOMI

TOPIK 5
PASARAN FAKTOR DAN AGIHAN
 Permintaan dan Penawaran Faktor
5.1 Pengeluaran

5.2 Upah

5.3 Sewa, kadar bunga dan untung

EKO2113 MIKROEKONOMI

5.1
 Permintaan terhadap sesuatu faktor pengeluaran adalah
bergantung kepada permintaan terhadap barang-barang
dan perkhidmatan yang dihasilkan dapat oleh faktor
pengeluaran tersebut

 Contohnya: permintaan terhadap kereta meningkat,

permintaan terhadap besi dan keluli juga akan
meningkat.
 KELUARAN FIZIKAL
 Keluaran dalam unit barang dan
merangkumi konsep-
konsep berikut:
(a) Jumlah keluaran fizikal (TPP)
(b) Keluaran fizikal purata (APP)
(c) Keluaran fizikal sut (MPP)
KELUARAN HASIL
 keluaran yang dinilai dalam bentuk
wang dan merangkumi konsep-
konsep berikut:
(a) Jumlah hasil keluaran (TRP)
(b) Keluaran hasil purata (ARP)
(c) Keluaran hasil sut (MRP)
(a) Jumlah keluaran fizikal(TPP) merupakan jumlah keluaran yang
dapat dihasilkan oleh faktor pengeluaran
(b) Keluaran fizikalpurata(APP)merupakan jumlah keluaran yang dapat
dihasilkan oleh seunit input berubah

Jumlah keluaran (TPP)

Keluaran fizikal purata (APP) =
Jumlah input berupa (L)

(a) Keluaran fizikal sut (MPP) merupakan perubahan jumlah keluaran

akibat daripada tambahan satu unit input berubah

𝑃 𝑒 𝑟 𝑢 𝑏 𝑎 ℎ𝑎 𝑛 jumlah keluaran
Keluaran fizikal sut (MPP) = (∆TPP)
𝑃 𝑒 𝑟 𝑢 𝑏 𝑎 ℎ𝑎 𝑛 Jumlah input berupa
(∆L)
(a) Jumlah hasil fizikal (TRP) merupakan jumlah hasil yang diperoleh
pengeluar, hasil daripada jualan barang yang dikeluarkan input berubah

Jumlah hasil keluaran (TRP) = Jumlah keluaran fizikal X harga keluaran seunit (P)

(b) Keluaran hasil purata (ARP) merupakan jumlah hasil keluaran bagi satu
input berubah

Jumlah hasil keluaran (TRP)

Keluaran hasil purata (ARP) =
Jumlah input berupa (L)
(c) Keluaran Hasil sut (MRP) merupakan perubahan jumlah hasil
keluaran akibat daripada tambahan satu unit input berubah

𝑃 𝑒 𝑟 𝑢 𝑏 𝑎 ℎ𝑎 𝑛 jumlah hasil keluaran

Keluaran hasil sut (MRP) = (∆TPP)
𝑃 𝑒 𝑟 𝑢 𝑏 𝑎 ℎ𝑎 𝑛 Jumlah input berupa
(∆L)
 (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8)
L (unit) TPP (unit) MPP (unit) APP (unit) P (RM) TRP (RM) MRP (RM) ARP (RM)
1 5 5 5 5 25 25 25
2 13 8 6.5 5 65 40 32.5
3 20 7 6.67 5 100 35 33.33
4 25 5 6.25 5 125 25 31.25
5 28 3 5.6 5 140 15 28
6 29 1 4.83 5 145 5 24.17
7 29 0 4.14 5 145 0 20.7
8 25 -4 3.13 5 125 -20 15.65
ARP MRP (RM)
 Hubungan antara APP dengan MPP
x (a) Apabila APP meningkat MPP > APP
40
(b) Apabila APP menurun MPP < APP
x x (c) Apabila APP maksimum MPP = APP
x
30 x x
x
x x x
20 x
x
10 x APP
x
x L
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
-10

-20 x
MPP
 Hukum permintaan: kuantiti buruh yang diminta
akan berkurangan jika kadar upah meningkat
 Hubungan yang negatif antara kadar upah
dengan kuantiti buruh yang diminta
 Digambarkan oleh buruh yang mencerun ke
keluk
bawah dari kiri ke kanan
 Keluk permintaan buruh ini ditunjukkan oleh keluk keluaran
hasil sut (MRP) yang terletak di bawah keluk hasil purata
(ARP)
 Upah (RM)
E0
 Kadar upah W0, didapati keluaran hasil purata < kadar upah, W 0 MCF0
maka firma akan menanggung kerugian. Keadaan ini boleh E1
membawa kepada suatu penurunan kadar upah W1 MCF1
 Jika kadar upah jatuh ke W1, keseimbangan akan dicapai E2
pada titik E1, iaitu berlaku persilangan keluk kos sut dengan keluk
2 MCF2
hasilW sut. Pada titik ini kadar upah =ARP iaitu W1 dan kuantiti ARP
E3
buruh yang diminta ialah L1. W3 MCF3
 Oleh itu, TR=TC ialah sebanyak 0W1E1L1, firma
akan mendapat untung normal 0 Buruh (unit)
MRP
Upah (RM)
 Keluk permintaan buruh adalah hasil sambungan titik C, R, DL
dan Z C
 Keluk ini mencerun ke bawah dari kiri ke kanan W1
R
W2
Z
W3
DL Buruh (unit)
0 L1 L2 L3
1. Hukum pulangan berkurangan
2. Permintaan berkait
3. Kesan pengganti
4. Kesan pendapatan
 Ialah tambahan faktor pengeluaran berubah secara berterusan kepada
satu faktor pengeluaran tetap menyebabkan jumlah keluaran semakin
bertambah, tetapi kadar tambahannya semakin berkurangan
 Keluk MRP yang menurun sama dengan MPP yang menurun. Oleh
itu, boleh dikatakan keluk MRP dan MPP yang menurun dipengaruhi
oleh hukum pulangan berkurangan
 Jika permintaan terhadap barang-barang itu bertambah, maka permintaan terhadap
faktor pengeluaran akan bertambah. Begitu juga sebaliknya
 Permintaan faktor pengeluaran juga dipengaruhi oleh harga. Jika harga
meningkat kos pengeluaran meningkat. Oleh itu, pengeluar terpaksa menjual
dengan harga lebih tinggi.
 Berdasarkan hukum permintaan, apabila harga meningkat, kuantiti diminta
berkurangan. Permintaan berkurangan akan mengurangkan permintaan faktor
pengeluaran
 Oleh itu, permintaan faktor pengeluaran akan berkurangan apabila harga naik.
Begitu juga sebaliknya.
 Penurunan harga sesuatu faktor pengeluaran menyebabkan faktor pengeluaran lain
menjadi relatif lebih mahal walaupun harga tidak berubah. Begitu juga sebaliknya.
 Contoh : jika harga faktor pengeluaran X jatuh, maka secara relatif harga faktor
pengeluaran Y menjadi lebih mahal dengan andaian harga faktor Y tidak berubah.
Oleh itu, pengeluar akan mengurangkan menggunakan barang Y dan menambah
penggunaan faktor X. Ini bermakna pengeluar sudah menggantikan faktor Y kepada
faktor X
 Maka apabila sesuatu harga faktor pengeluaran naik, maka permintaan faktor
tersebut akan menurun.
 Kejatuhan harga sesuatu faktor pengeluaran menyebabkan
pendapatan benar atau nilai benar wang dimiliki pengeluar
meningkat. Oleh itu, dengan sejumlah wang yang sama akan dapat
membeli faktor pengeluaran dengan kuantiti yang banyak

 Sebaliknya jika kenaikan harga sesuatu faktor pengeluaran

menyebabkan pendapatan benar atau nilai benar wang yang
dimiliki pengeluaran semakin merosot. Oleh itu, dengan sejumlah wang
yang sama pengeluar akan dapat membeli dengan kuantiti yang semakin
sedikit.
1. Permintaan terhadap barang
2. Daya pengeluaran faktor pengeluaran
3. Harga faktor pengeluaran lain
4. Jenis industri
 Apabila terhadap barang meningkat maka
permintaan terhadap faktor pengeluaran meningkat

 Apabila pengeluaran meningkat maka permintaan

daya
terhadap faktor pengeluaran akan meningkat
 Harga faktor pengganti naik, maka permintaan terhadap faktor
pengeluaran meningkat
 Harga faktor penggenap naik, maka permintaan
terhadap faktor pengeluaran berkurangan

 Industri insentif buruh, maka permintaan tenaga buruh tinggi

 Industri insentif modal, maka permintaan modal adalah tinggi
EKO2113 MIKROEKONOMI
 Firma persaingan sempurna tidak boleh mempengaruhi harga faktor
atau
upah di pasaran buruh. Oleh itu, mereka penerima harga
 Maka upah buruh tetap, maka kos purata faktor (ACF) = kos sut faktor (MCF)
 Kos purata faktor (ACF): membahagikan jumlah buruh dengan jumlah
kos buruh dengan kuantiti buruh Jumlah kos buruh (TCF)
Kos purata faktor (ACF) =
Buruh (L)

 Kos sut faktor (MCF): tambahan jumlah kos upah akibat daripada tambahan satu
unit buruh yang digunakan

Perubahan jumlah kos buruh (∆TCF)

Kos sut faktor (MCF) =
Perubahan buruh (∆L)
Buruh Upah Jumlah kos (TCF) Kos purata faktor Kos sut faktor (MCF)
(RM) (ACF) (RM) (RM)
(unit) (RM)
1 15 15 15 15

2 15 30 15 15

3 15 45 15 15

4 15 60 15 15

5 15 75 15 15
Upah (RM)
 Kos sut faktor merupakan
penawaran faktor
 Kos sut faktor adalah
15 ACF =MCF
sama di semua tingkat buruh
 Keluk penawaran faktor adalah
anjal sempurna
0 Buruh (unit)
 Keluk penawaran faktor bagi pasaran adalah satu keluk yang mencerun
ke atas dari kiri ke kanan seperti berikut:

Upah (RM)

SL
W2

W1

W0

0 Buruh (unit)
L0 L1 L2
MIKROEKONOMI
 UPAH: ganjaran kepada faktor buruh atau sumbangan tenaga mental dan fizikal
dalam proses pengeluaran
 Terdapat 2 jenis upah :
 Upah wang: jumlah wang yang diterima oleh pekerja sebagai pembayaran
ke atas tenaga mental dan fizikal yang digunakan dalam proses pengeluaran
 Upah benar: kuasa beli upah wang. Upah benar akan merosot
apabila harga meningkat dan sebaliknya

indeks harga tahun asas)

Upah benar = X upah wang
indeks harga tahun semasa
 TAHUN UPAH WANG INDEKS HARGA
2000 3000 100
2012 5000 150

Hitungkan :
(i) Kadar kenaikan wang
(ii) Upah benar pada tahun 2012 Peratus
(iii perubahan upah benar Adakah taraf
) hidup buruh meningkat?
(iv
)
(i) Kadar kenaikan upah wang daripada (iii) Kadar kenaikan upah benar ialah
RM3000 kepada RM5000 ialah:
=
RM3333.33−RM3000 X 100
RM3000
=
RM5000−RM3000 X 100
RM3000
= 11.11%
= 66.67%

(ii) Upah benar pada tahun 2012 (iv) Taraf hidup buruh meningkat
ialah ; kerana kenaikan peratusan indeks harga
(50%) kurang daripada kenaikan
Upah benar= 100150 𝑥 𝑅𝑀5000 peratusan upah wang (66.67%)
menyebabkan upah benar meningkat
= RM3333.33 11.11
1. Ramai pembeli dan penjual
2. Buruh homogen
3. Mobiliti sempurna
4. Pengetahuan sempurna tentang pasaran buruh
5. Tidak wujud kesatuan sekerja
6. Kebebasan keluar masuk dan keluar pasaran
 Pembeli : firma
 Penjual : isi rumah
 Penjual dan pembeli adalah relatif kecil, oleh itu mereka tidak
boleh mempengaruhi harga pasaran
 Harga pasaran ditentukan melalui mekanisme harga

 Semua buruh bersifat homogen, iaitu sama dan tidak dapat

perbezaan antara satu sama lain
 Menerima yang sama, data pengeluaran yang sama,
upah
kebolehan bekerja sama
 Mobiliti sempurna dari aspek mobiliti tempat dan kegunaan
 Mobiliti tempat: semua buruh bergerak dari satu tempat ke satu
tempat lain tanpa sebarang sekatan. Buruh boleh bergerak ke
kawasan atau firma yang menawarkan upah yang tinggi
 Semua buruh ada mobiliti pekerjaan, kerana buruh boleh melakukan
semua jenis pekerjaan. Oleh itu buruh mempunyai pengganti yang
sempurna
 Buruh dalam PPS mempunyai pengetahuan semua
aspek pasaran, misalnya upah yang diterima
 Begitu juga dengan firma mempunyai pengetahuan
sempurna mengenai buruh dari aspek kos atau produktiviti masing-
masing

 PPS Tidak wujud kesatuan sekerja, tanpa kesatuan sekerja buruh akan
menerima apa sahaja kadar upah keseimbangan yang diperoleh
 PPS mempunyai kebebasan keluar masuk pasaran
 Jika firma-firma mendapat untung lebih normal, maka firma-firma akan
tertarik masuk pasaran. Penambahan firma akan mendroang tambahan
buruh dan akhrnya amakn meningkatkan kadar upah di pasaran, begitu
juga sebaliknya.
 Sebuah firma akan mencapai keseimbangan apabila MCF =MRP dan MRP
mesti memotong keluk MCF dari atas, atau keluk MRP sedang menurun
Upah (RM)

E1 E2
W0 MCF=ACF=W

0 Buruh (unit)
L0 L1
  Firma akan mendapat untung lebih normal
Upah (RM) jika TR > TC @ ARP
 Titik E0 ialah titik keseimbangan diam
A MCF=MRP, kuantiti buruh pada L0 dan
W1
E0 ACF ialah W0. dengan ini jumlah hasil
MCF=ACF=W
sebanyak 0W1ALO
W0
ARP
MRP
0 B
L0
u
r
u
Upah (RM)  Firma akan mendapat untung
jika TR = TC = ARP =ACF
normal
 Titik E0 ialah titik keseimbangan
mana MCF=MRP, pada tidak ini ARF= TC
dia
W MCF=ACF=W
E kuantiti buruh pada L0 dan ACF ialah W0.
dengan ini jumlah hasil sebanyak 0WEL
ARP
MRP
0 Buruh (unit)
L
 Upah (RM)  Firma akan mendapat untung
jika TR < TC @ ARP < ACF
normal
 Titik E1 ialah titik keseimbangan
E
W0 MCF=ACF=W mana MCF=MRP, Pada titik ini L1 dan ACF
dia
W1
ialah W0 dan ARF= W1. dengan ini jumlah
B hasil sebanyak 0W1BL, dan jumlah kos
ARP lebih besar maka kerugian adalah sebanyak
W1W0E1B.
MRP
0 Buruh (unit)
L
EKO2113 MIKROEKONOMI
 Maksud: satu persatuan yang dianggotai oleh pekerja-pekerja yang menerima upah
untuk tujuan menguruskan atau memperbaiki keadaan pekerjaan mereka
 Contoh : MTUC (kongres kesatuan sekerja Malaysia), CUEPACS (Kesatuan pekerja-
pekerja di dalam perkhidmatan awam), dan NUBE (kesatuan kebangsaan pekerja-pekerja
bank)
 Tujuan :
 Menuntut tingkat upah yang lebih tinggi dan taraf hidup lebih baik (faedah
sampingan)
 Menjamin keadaan pekerja yang lebih baik (cuti rehat, kemudahan dll)
 Melindungi pekerja (tindakan yang tidak adil)
 Berunding dan berbincang polisi ekonomi dan dasar industri
 Menyertai organisasi politik dan merujuk pihak kerajaan
 TUGASAN UNTUK NEXT CLASS
Arahan:
Kenal pasti beberapa kesatuan di Malaysia dan bincangkan
cara kesatuan sekerja ini menuntut kenaikan upah di Malaysia
Jumpa lagi
next class