Ilaw sa Parol

Cirio H. Panganiban
Ang tulang ito may sukat ngunit walang tugma. Ito ay binubuo ng
lalabindalawahing pantig .

Sa Ikalawang saknong ng makuha ng anak ang mana ay tuluyan niya nang iniwan
ang kanyang ina
Lumaki sa layaw ay isang matalinhagang salita na ang ibig sabihin ay pasaway o
matigas ang ulo sanay sila na ang gusto nila ay nasusunod- ito ay tumutkoy sa
anak ng bata pa lamang ay ibinigay na lahat ng ina ang gusto niya.

KAPIGHATIAN
Ang tulang ito ay puno ng sagimsim dahil ang sentro ng emosyon nito ay
paghihinagpis ,pagsisi at kasawian ng isang ina at anak. Bukod sa mga
Iang
salitang ,makikita sa unang bahagi partikular sa ikatatlong saknong unang talutod
na ang Inang may hapis nagpapakita ng paghihinagpis ng isang ina dahil iniwan ng
anak at labis na nasktan at nangungulila ang ina
at sa ikalawang taludtod na sa bugtong hininga sugatan ang dibdib
nagpapahayag ng pagod at kalungkutan ng isang ina

KALUNGKUTAN

Dito pa lamg ay mararamdaman na natin ang paghihinagpis at pananagis ng isang

ina na nangungulila sa kaniyang anak. Dito din ipinapakita na kahit gaano man
katagal ang pagtalikod sa kaniya ng anak ay hindi parin mapapawi ang kaniyang
pagmamahal at pagkalinga dito.
WALANG KATAPUSANG KAGALAKAN

Sa ikalawang bahagi sa unang saknong naman dito makita ang labis

kagalakan na tinatamasa ng binata dahil para siyang ibong nakawala sa hawla
,sa ikaapat at ikalimang taludtod sa nasang nakamtan ang sangmundong
tuway halos di-ituntong ang paa sa lupa! Dahil sa labis na kagalakan o
kasiyahan na kanyang tinatamasa hindi nsa sia marunong mapagkumbaba
parang nagging mayabang na sia

Limbas ibong mandaragit ng ibang hayop para kainin

Halimbawa;agila
Sa Ikalawang saknong unang taludtod mabilis ang kampay nitong pakpak
para siyang ibong na nakikihabol sa lipad ng mga iba pang ibong, ang ibong na
nakwala sa hawla sa labis na kagalakan ang gusto lamang nya ay magsaya na
para bang wala ng direksyon ang kanyang patutunguhan ang gusto lamang
niya ay maabot ang langit na sa tingin ya ito lamang ang makapagsasaya sa
kanya ,sa ikalimang taulodtod nmn para siyang bituin na kumiskislap na
anumang oras sia ay mahuhulog at babalik sa lupa

Sa ikatatlong saknong naman ay nahalintulad siyang isang bilanggo na

nakatakas at ang ibig lamang niya ay magpakasaya sia nagpakalasing sa alak
ng buhay.
 Sa lalong malawak na dagat ng buhay
Sa lalong malawak na
Sadagat ngna
ikaapat buhay
saknong ay wala siyang ibang iniisip
Ay pinapamangka ang murang isipan.Ay pinapamangka ang murang
kundi isipan. kaligayahan
ang sariling
Sinundan ang gaos ng kaligayahan, Sinundan ang gaos ng kaligayahan,
At nang mapasadsad sa dalampasiga’yAt nng mapasadsad sa dalampasiga’y
Humabol sa bula ng alon sa pampang!
Humabol sa bula ng alon sa pampang!
 
  
Sa ikalimang saknong nilisan ang kanyang inang mag
Dati, sa bakurang alaga ng Ina, Dati, sa bakurangisaalaga
at sang Ina, pag alis ito ay nakagawa na ng
kanyang
Lumuwal sa pinto ng pagkakasala, Lumuwal sa pinto pagkakamali
ng pagkakasala, sa kanyang ina. Ang anak ay nahumaling
Humanap ng laya sa mundong ligaya, Humanap ng laya sa mundong ligaya, niya na ang lahat ng gusto niyang
dahil magagawa
At nang mahumaling sa bango at ganda’yAt nang mahumaling sa bango
gawin na at ganda’y
akala niya ay magpapaligaya sa kanya ng
Sumusunod sa kaway ng maling pag-asa! Sumusunod sa kawaytunayng maling pag-asa!
at Hindi sa piling ina.
 
Sa hardin ng kanyang mga panaginip,
Sa hardin ng kanyang mga panaginip, puso ay nagtanim ngSaunang
ikaanimpag-ibig.
na saknong ang kanyang unang pag ibig
puso ay nagtanim ng unang pag-ibig. Ito’y namulaklak na sa init
puno ngng
halik,
kasiyahan subalit ang binata ay nasaktan
Ito’y namulaklak sa init ng halik,Magandang bulaklak na
dinwala na raw tinik,
Magandang bulaklak na wala na raw Bakit sumusugod sa may sintang dibdib?
tinik,
Bakit sumusugod sa may sintang dibdib?
 III
Sa mahabang k’wintas na pinagdasalan
Ng hirap ng kanyang sinapit na buhay,
Sa ikatatlong bahagi sa una at ikalawang saknong ay nagsimula
Ay ikasampu na ang yugto ng lumbay . . . ng maghirap at natapos na ang kaligayahan ng binata
Natapos ang pista! Wala nang tugtugan!
Naubos ang handa, nabasag ang pinggan!
 
Labong ng kawayang nagpakatingala, Sa ikalawang saknong nman ay naubos na ang pera at wala na rin
Tunglan nang lumaki’t mahutok sa lupa. siyang mga kaibigan dahil dito siya nagdurusa
Ganyan siya ngayon: may sait, maputla,
Wala nang salapi, kaibigay’y wala,
May tinik sa puso’t sa mata’y may luha.
 
Sa kanyang gunita’y nagbabalik ngayon
Sa ikatalong saknong naman ay binabalikan nya yung mga
ang masayang araw ng kanyang kahapon.
masasayang ala ala na kung saan siya ay marami pang pera at
Nang siya’y mapilak, siya’y Panginoon,
kaibigan
Dangal ng lipunan, Hiyas ng Panahon,
Irog ng dalaga, tagumpay ng layon…
 
Mataas na uri ng kanyang kilatis,
sapagkat makislap pati kanyang damit, Sa ikaapat na saknong inilarawan kung ano ang panlabas na anyo
ang mundo nga naman, daig pa ang pikit!... ng binata ang kanyang porma at pag aasta ay sobrang
walang tinitingnan kundi ang kilatis. mapagmataas at sobrang yabang ang dating o labis na
Mangarap? . . . tao ka, kahit walang bait! kayabangan
pagsisisi
Ikalimang saknong
Dito pinapaliwanag na ang kasikatan at yamang kanyang tinatamasa ay unti
unti nang nawawala at nauubos.

LABIS NA KAPOOTAN

dahil sa bisyong labis na pag –inom ang katawan ay

bumibigay dahil sa sakit na kanya nang nararanasan. Mga
taong kanyang nakasama at pinasaya noong siyay mayroon
pa at may kaya pa ay nawawala na at di nakaramdam ng awa
sa kanya.

Mga kaibigang kanyang inaakalang tunay at tapat ay tuluyan nang

hindi mahanap kung saan sya ngayon na ang nangangailangan. Kay
pait ng kanyang sinapit kahit aso syay inabandona. Sa madaling
salita ang mga taong ito ay mga oportunista dahil noong syay sagana
pa sila din ay nagtatamasa at nakaranas ng kanyang sarap sa buhay
PAGKASAWI/PAGSISISI

Sa ikaapat na bahagi sa unang saknong ang binata ay nasa simbahan

nakaramdam ang binate ng pagsisi sa kanyang mga ginawang kamalian at sia
ay nagsisi at lumuhod at humingi ng kapatawaran

Sa ikalawang saknong naman ang binata ay tinatahak nya ang landas pa uwi
sa kanilang tahanan

KAPOOTAN/PADURUSA(ikatlong saknong)
Itoy nagpaliwanag ng kahirapan pa na kanyang mararanasan sa kanyang pag
Uwi dahil marami pang balakid ang kanyang makakasalubong sa daraanan,
Kahit papalapit na at abot tanaw na ang kanyang minimithinh pagbalik sa
piling ng kanyang ina
Ikaapat na saknong
Hindi madali ang kanyang pinagdaanan pabalik sa kanyang ina ito ay
masalimuot at puno ng lagim o takot

Ikalimang saknong
Sa sinag ng kidlat kanyang iniwasan pati ang pagasunod sa daanan ng batis
At natandaan niya ng batis na iyon ay hangganan ng kanilang bahay

Ikaanim na saknong
Sa wakas ditoy nakarating na din siya sa kanilang bahay ngunit sa Nakita
niyang mahinang sinag ng parol bilang palatandaan ng kasiglahan ng kanyang
ina siya ay napa iyak may pangamba o takot at inisip ang sitwasyon o kalagyan
ng kanyang ina.
Unang saknong sabi dito lagpak ang katawan sumapit sa balkon habang
tumitingin sa ilaw ng parol. Ang binata ay nasa balkon na ng kanilang bahay at
may iniindang sakit.lumabas ang kanyang ina at niyakap sia ng kanyang inang
matanda narin

KASAWIAN
Ikalawang saknong ito ang pinakahihintay na sandali ng isang ina ang
pagbabalik ng kanyang anak subalit sa mga bisig ng ina ang anak ay nasawi o
nawalan na ng buhay

Ikatlong saknong inilarawan ang walang buhay na anak at sa kabila ng ginawa

ng anak sa kanyang ina anumang pagkakamali ang gawin ng isang anak ay
hindi matitiis ng isang ina. Narriyan parin at laging nagmamahal sa kanyang
anak.

Ikaapat na saknong
Ang inaasam-asam at pangarap ng isang ina na pagbalik ng kanyang anak sa
kanyang piling ay nakamtan. Subalit kasiyahang at galak na sanay
maramdaman ay napalitan ng kalungkotan dahil sa itoy huling sandali na ng
kanilang pagsasama. Maihahalintulad sa ilaw ng kanilang parol na wala ng
sigla at gandang makikita kung wala ng ilaw na masisilayan sa kadiliman ng
gabi.
  
Ang tulang ito may sukat ngunit walang tugma. Ito ay binubuo ng
lalabindalawahing pantig .

Mga Ginamit na Tayutay

Metapora Pagtatao/personipikasyon Pagmamalabis

 
 ANG SAGIMSIM

Ang labis na kapootan,

walang kahulilip na
kagalakan at kapighatian ay
siyang pinamumulaklakan
ng sagimsim.
PAKSANG DIWA

Sa tulang ating binasa,

maihahalintulad natin ang
“Ilaw sa Parol” sa ating ina
na kung saan siya “Ang Ilaw,Lvvvddddh
ng ating Tahanan”. Dahil sa
tulang ito ipinakita ang
pagmamahal ng ina sa
kaniyang anak sa kabila ng
pagtalikod nito sa kaniya.
Ang tulang ito may sukat ngunit walang tugma. Ito ay binubuo ng
lalabindalawahing pantig .

Ang tulang ito ay puno ng sagimsim dahil ang sentro ng emosyon

nito ay paghihinagpis ng isang ina. Bukod sa mga salitang
Inang may hapis

Dito isinasaad ang paghihinagpis at panangis ng isang ina na

nangungulila sa kaniyang anak. Dito din ipinapakita na kahit
gaano man katagal ang pagtalikod sa kaniya ng anak ay hindi
parin mapapawi ang kaniyang pagmamahal at pagkalinga dito.
MARAMING SALAMAT
 MGA SANGGUNIAN
https://www.coursehero.com/file/45732171/Ang-
Sagimsimpptx/
http://jmsinoy.blogspot.com/2016/12/pagsusuri-sa-ang-ilaw-
sa-parol-ni-cirio.html
http://ffaijm.blogspot.com/2017/06/guniguni-simbolo-
sagimsim-at-mga.html
(Pamana – Katutubong Panitikan at Sining ng Pagkukuwento
at Pagtula)
https://tl.wikipedia.org/wiki/Cirio_Panganiban