Malawak na Pagtingin

Linggo 6-7: Unit Learning Outcomes (ULO): Pagkatapos ng yunit na ito, inaasahang
kayo ay:
 1. Naipapaliwanag ng masusi ang iba’t – ibang pananaw at teorya ukol sa barayti at
baryasyon ng wika.

Pokus sa Malawak na Pagtingin: ULO 1. Naipapaliwanag ng masusi ang iba’t –

ibang pananaw at teorya ukol sa barayti at baryasyon ng wika.

Pananaw at Teorya ng Barayti at Baryasyon

Paglinang ng Talasalitaan

Sa bahaging ito, ang pinakamahahalagang termino na kailangang sa mas mabisang

pagkatuto ng paksa at upang maipakita ang ULO1 ay binigyan ng operasyunal na
pagpapakahulugan para magkaroon ng parehong pagtingin at pag-unawa sa kursong
napili. Makakatagpo ka ng mga salitang ito habang pinagdadaanan mo ang pag-aaral ng
Kahulugan at kalikasan ng pananaliksik. Mangyaring sumangguni sa mga kahulugan na
ito kung sakaling mahihirapan ka sa pag-unawa sa mga konseptong pangwika.

Teoryang Sosyolinggwistik (Saussure, 1915) – pinapalagay na ang wika ay

panlipunan at ang speech ay pang-indibidwal.

Teoryang Deficit Hypothesis (Bernstein,1972) – naniniwala sa pamamagitan ng

kanyang nagging obserbasyon na ang wika ay may herarkiya.

Konsepto ng Varyabilidad (Labov, 1972) – naniniwala na natural na phenomena

ang pagkakaiba-iba ng anyo ng wika at pagkakaroon ng varayti ng isang wika.
Ibigsabihin, pantay-pantay lamang ito at walang mataas o mababa.

Teorya ng Akomodasyon (Giles, 1982) – nakapokus ang teoryang ito sa taong

kasangkot sa sitwasyong pangwika sa proseso ng pag-aaral at pagkatuto ng
pangalawang wika.
a) Linguistic convergence – nagkakaroon ng tendensiya na gumaya o bumagay
sa pagsasalita ang isang gumagamit ng wika upang bigyang-halaga ang pakikiisa,
pakikisama at pagmamalaki na siya ay kabahagi ng pangkat.
b) Linguistic divergence – pinipilit na ibahin ngtaong gumagamit ng wika ang
kanyang pagsasalita upang mabukod sa kausap, di-pakikiisa at pagbuo ng sariling
pagkakakilanlan/identity.

Pangunahing Kaalaman

Nasa kamalayan na ng mga pilosopo sa ika-18 siglo (Williams, 1992) ang

pagkakaroon ng mga uri o barayti ng wika na nakikita sa katayuang panlipunan ng isang
indibidwal. Dito nagsimula ang mga pag-aaral sa varayti ng wika na naging bahagi ng
larangan ng sosyolinggwistika. At sa pagdaan ng panahon, nagbunga ito ng mga teorya
at konsepto kaugnay ng pagtuturo at pagkatuto ng wika.

Nangunguna sa mga teoryang ito ang sosyolinggwistikong teorya na batay sa

palagay na ang wika ay panlipunan at pang-indibidwal ang speech (langue). Ayon kay
Sapir (1949), ang wika ay isang kasangkapan ng sosyalisasyon, na hindi matutupad ang
mga relasyong sosyal kung wala ito. Para naman kay Saussure (1915), hindi kumpleto
ang wika sa sinumang indibidwal o nagsasalita, nagagawa lamang ito sa loob ng isang
kolektibo o pangkat. Gayundin makikita ang paghahalo ng mga varayti ng wika,
dayalekto at register sa dalawang paraan: a) code switching o palit koda at b)
panghihiram. Sa palit koda gumagamit ang isang nagsasalita ng iba’t ibang varayti ayon
sa sitwasyon o okasyon. Mababanggit ang mga usapan ng mga kabataan ngayon na
nag-aaral sa mga kolehiyo: “O, how sungit naman our teacher in Filipino.” “Hoy, na-gets
mo ba sabi ko sa text ko?” “It’s so hard naman to make pila-pila here.” Ito ang tinatawag
na conversational code switching kung saan ang nagsasalita ay gumagamit ng ibang
varayti o code sa iisang pangungusap. Dito naghahalo ang Ingles at Filipino. Mayroon
ding palit-koda na sitwasyonal o depende ang pagbabago ng code sa pagbabago ng
sitwasyon na kinalalagyan ng tagapagsalita. Isang magandang halimbawa nito ang
pagbabago ng code ng konduktor ng bus patungong Baguio mula sa pakikipag-usap
niya sa mga pasahero na nagmula sa Metro Manila, Pampanga, Pangasinan, Tarlac at
sa mga pasaherong galing Ilokos. Ginagamit niya ang mga wika ng taong galing sa lugar
na sumakay sa bus.

Isa pang paraan na pinaghahaluhalo ang mga varayti ang panghihiram. Sa

paraang ito, hinihiram ang isang salita o higit pa mula sa isang varayti tungo sa isa pang
varayti dahil walang katumbas ang mga ito sa varayting ginagamit ng nagsasalita.
Tinatawag itong lexical borrowing. Maihahalimbawa ang pangalan ng pagkain na narito
ngayon sa bansa na may kulturang dala mula sa pinagmulan nito (cultural color) tulad ng
hamburger, pizza, taco, french fries; mga salitang dala ng pagbabago sa teknolohiya
tulad ng CD, computer, diskette, fax, internet, e-mail at iba pa. Kaugnay pa rin ng
sosyolinggwistikong teorya ang ideya ng pagiging heterogeneous ng wika o ang
pagkakaroon ng iba’t ibang anyo, mapalinggwistika, mapa-okupasyunal o mapasosyal
man ang anyong ito. Nadadagdag pa sa pagkakaiba-iba ng anyo ng wika ang lokasyong
heograpiko, pandarayuhan, sosyo-ekonomiko, political at edukasyonal na katangian ng
isang partikular na lugar o komunidad na gumagamit ng naturang wika. Ito ang
nagbubunsod sa pagkakaroon ng mga varayti ng wika tulad ng pagkakaroon ng Tagalog
Filipino, Ilokano Filipino, Ilonggo Filipino, Singapore English, Filipino English at iba pa.
Tinatawag itong linggwistikong varayti ng wika. Mayroon ding varayti na ayon sa register
o sosyal na kalagayan tulad ng Filipino ng mga nabibilang sa third sex, Filipino ng mga
taong may iba’t ibang trabaho tulad ng mangingisda, magsasaka, mga taong-pabrika,
maging ang mga taong may iba’t ibang dibersyon tulad ng sugarol, sabungero, mga
namamahala ng huweteng at karera. Gayundin may Filipino ng mga kolehiyala, Filipino
ng agham panlipunan, matematika, kemistri, at siyensiya na mga varayting pang-
akademiko.

Sa pagkakaroon ng iba’t ibang barayti / register / anyo ng wika nagreresulta ito

sa pananaw na pagkakaroon ng herarkiya ng wika. Tinawag ito ni Berstein (1972) na
Deficit- Hypothesis, na batay sa mga obserbasyon niya sa mga nag-aaral sa
elementarya sa ilang paaralan sa England. Nakita niya na may magkaibang katangian
ang wika ng mga batang mula sa mahihirap na kalagayan. Nakita niya na may
katangiang masuri at abstrak (elaborated code) ang wika ng una at detalyado at
deskriptibo (restricted code) naman sa huli. Hindi sinang-ayunan ni Labov (1972) ang
pananaw na ito sa dahilang nagbubunga ng pagtinging di pantay-pantay sa wika ang
ganitong pagtingin. Itinaguyod niya ang konseptong varyabilidad ng wika (variability
concept). Sa paniwala niya, natural na phenomenon ang pagkakaiba-iba ng anyo at
pagkakaroon ng varayti ng isang wika. At mahalagang tingnan nang pantay-pantay ang
mga varayting ito – walang mababa, walang mataas. Makabuluhan ang paniwalang ito
sa ating pagtuturo ng Filipino kaugnay ng iba pang wika sa iba’t ibang rehiyon.
Teoryang Sosyolinggwistik ni Saussure

Binuo lamang sa loob ng nakaraang limampung taon. Ang salitang

Sosyolinggwistik ay nilikha noong 1939 ni Thomas C. Hudson, sa pamagat ng kanyang
articule “Sociolinguistics in India”. 1960s naging sikat ang pag-aaral ng sociolinguistics at
nagkaroon ito ng dalawang pamagat: sociolinguistics at ang sosyolohiya ng wika. Sa
katapusan nagkaroon ng kaibahan ang dalawa, ang sosyolohiya ng wika ay humahawak
sa mga paliwanag at hula sa mga ganap na wika sa iba’t-ibang antas ng grupo.

Teoryang Sosyolinggwistik- pamamalagay (assumption) na ang wika ay isang

panlipunang phenomenon. -nagiging makabuluhan ang anumang pahayag, aksyon,
salita ng isang indibidwal kung ito’y nakakonteksto sa loob ng lipunan at sinasabi sa
ibang indibidwal o grupo. At dahil dito, nakabubuo ng iba’t ibang konteksto ang paggamit
ng wika dahil sa iba’t ibang gawain, papel, interes, saloobin, pananaw ang kasangkot sa
komunikasyon.

Ayon kay (Constantino, 2000) sa aklat ni Santos, et al. 2010, ang

sosyolinggwistikong teorya ay ang ideya ng paggamit ng heterogenous ng wika dahil sa
magkakaibang mga indibidwal at grupo na may magkakaibang lugar na tinitirhan,
interes, gawain, pinag-aaralan at iba pa. Pinaniniwalaan dito na ang wika ay hindi isang
simpleng instrumento ng komunikasyon na ginagamit ng indibidwal ayon sa isang
sistemang mga alituntunin kundi isang kolektibong pwersa, isang pagsama-sama ng
mga anyo sa isang nagkakaibang cultural at sosyal na mga gawain at grupo.
Ayon naman sa pagtatalakay sa dyornal na inilathala ng Shiffield Academy sa
United Kingdom, ang sosyolinggwistika ay ang pinagsamang pag-aaral ng sosyolohikal
at linggwistika na kung saan pinag-uugnay ang wika at ang lipunan:

Sociolinguistics is the study of the relationship between language and society.

Sociolinguistics can help us understand why we speak differently in various social
contexts, and help uncover the social relationships in a community.
(http://sites.google.com/a/sheffield.ac.uk/aal2013/branches/sociolinguistics/whatis-
sociolinguistics).

Ayon dito malaki ang tulong ng sosyolinggwistika para mas lalong maunawaan
kung bakit may iba-ibang wikang ginagamit ang isang lipunan. Kung saan ang
sosyolinggwistika ay ang teoryang nagsasaad ng ugnayan ng wikang ginagamit ng mga
tao sa isang particular na lugar at malinaw na naglalarawan ng mga kalagayan ng tao
dito. Ayon naman kay Saussure (1915), ang teoryang sosyolinggwistik ay teorya na
batay sa palagay na ang wika ay panlipunan at ang speech ay pang-indibidwal. Ayon
kay Sapir (1949), ang wika ay isang kasangkapan ng sosyalisasyon, na ang mga
relasyong sosyal ay hindi matutupad kung wala ito. Ayon naman kay Saussure (1915),
ang wika ay hindi kumpleto sa sinumang indibidwal o nagsasalita, nagagawa lamang ito
sa loob ng isang kolektibo o pangkat.

Teoryang Deficit Hypothesis ni Bernstein

Isang teorya na kabilang sa barayting ito ay ang Deficit-Hypothesis ni Bernstein
(1972) kung saan dulot ng iba’t ibang barayti, register, o anyo ng wika ang pagkakaroon
herarkiya ng wika. Ito ay kanyang pinagpasyahan nang napag-aralan niyang may
pagkakaiba sa katangian ng wikang ginagamit ang mga batang mula isa iba’t ibang
economic class. Lubos na hindi sang-ayos si Labov (1970) dito sapagkat ang herarkiya
ang nagiging dahilan ng pagkakaroon ng hindi pantay-pantay na tingin sa wika.
Konsepto ng Baryabilidad ni Labov
Ayon kay Labov (as cited in Liwanag, 2007), “natural na phenomenon ang
pagkakaiba-iba ng anyo at pagkakaroon ng varayti ng isang wika (p. 233).” Walang
mataas at walang mababang anyo ng paggamit ng wika. Mahalagang mapagtanto na
ang wika ay may barayti at baryasyon hindi dahil sa pagkakaroon nito ng herarkiya,
kundi dahil likas sa tao ang pag-aangkop ng sariling wika ayon sa sitwasyon o sa taong
kinakausap upang mas magkaroon ng lubos na pagkakaintindihan at dahil dulot ito ng
iba’t ibang kulturang matatagpuan sa ating bansa. Subalit, ano nga ba ulit ang wika?
Ang wika ay isang mahalagang kasangkapan upang maipahayag ng tao ang kanyang
damdamin at kaisipan [sariling diin]. Kung hindi natin gagamitin ang wika para sa
lubusang pagkakaintindihan sa pamamagitan ng iba’t ibang paraan ng paggamit nito,
ano na ang magiging silbi ng wika?

Teorya ng Akomodasyon ni Giles

Kaugnay ng pananaw ng baryabilidad ng wika ang Teoryang Akomodasyon

(Accomodation Theory) ni Howard Giles (1982). Kaugnay ito ng mga teorya sa pag-
aaral / pagkatuto ng pangalawang wika sa linguistic convergence at linguistic
divergence. Nakapokus ito sa mga taong kasangkot sa sitwasyong pangwika. Sa
linguistic convergence, ipinapakita na sa interaksyon ng mga tao, nagkakaroon ng
tendensiya na gumaya o bumagay sa pagsasalita ng kausap para bigyang-halaga ang
pakikiisa, pakikipagpalagayang-loob, pakikisama o kaya’y pagmamalaki sa pagiging
kabilang sa grupo. Sa kabilang dako, linguistic divergence naman kung pilit na iniiba ang
pagsasalita sa kausap para ipakita o ipahayag ang pagiging iba at di-pakikiisa at
pagkakaroon ng sariling identidad. Mahalaga ang pananaw na ito sa pag-aaral ng
varayti ng wikang Filipino laluna kaugnay ng atityud sa paggamit ng inaakalang mas
superior na varayti kompara sa mas mababang varayti depende sa katayuan ng
kanilang unang wika sa lipunan.

Bahagi rin ng Teoryang Akomodasyon ang tinatawag na interference phenomenon at

interlanguage na nakafokus sa mga wikang kasangkot. Ipinapakita ang pagkakaroon
ng interference sa pagbuo ng mga varayti ng Filipino. Makikita ang impluwensya ng
unang wika sa pagsasalita ng Filipino ng mga kababayan natin sa iba’t ibang rehiyon.
Tulad halimbawa ng Cebuano-Filipino na kapapansinan ng di-paggamit ng
reduplikasyon o pag- uulit ng pantig sa salita. (Halimbawa: Magaling ako sa pagturo ng
Filipino.) Maibibigay ring halimbawa ang paggamit ng panlaping mag- kahit na dapat
gamitin ng um- sa dahilang walang um- na panlapi sa Sebwano. Halimbawa: ‘Magkain
na tayo’ sa halip na ‘Kumain na tayo’. Ang interlanguage naman ang tinatawag na
grammar o istruktura (mental grammar) ng wika na nabubuo o nakikintal sa isip ng tao
sa proseso ng pagkatuto niya ng pangalawang wika. Sa kalagayang ito nagkakaroon ng
pagbabago sa grammar sa pamamagitan ng pagdaragdag, pagbabawas o pagbabago
ng mga tuntunin sa wika. Halimbawa nito ang paglalagay natin ng mga panlapi sa mga
salitang Ingles kahit na ito ay wala sa diksyunaryong Ingles sa ating pang-araw-araw na
interaksyon tulad ng presidentiable, boarder, bed spacer, malling. Gayundin naririnig
na ng mga salitang Turung-turo na ako, Sayaw na sayaw na ako na dati ay hindi
tinatanggap bilang pang-uri. Ilan lamang ang mga teorya, konsepto at pananaw na
inilahad sa mga batayang teoretikal sa pagtuturo / pag-aaral ng wika at sa pagtingin sa
pagkakaroon ng varayti at varyasyon ng wika (sa ating kalagayan, ng wikang Filipino).
 Kung mapapansin natin minsan, ang dalawang taong nag-uusap ay ginagaya
ang pamamaraan ng pananalita at pagkilos ng kanilang kinakausap. At kung kinakausap
natin ang iba, gumagamit tayo ng wika na maiintindihan ng ating kausap. Ginagaya rin
natin ang kanilang postura at kanilang antas ng pananalita. Halimbawa, kung
kinakausap natin ang ang isang indibidwal na hindi nakapag-kolehiyo, hindi ba’t
iniiwasan natin ang mga jargon na ginagamit lamang sa paaralan tulad ng prelims,
midterms, prospectus, units at iba pa.

Kahit na may pagkakatulad tayong lahat sa iba’t-ibang aspeto, hindi maitatanging

tayo’y may pagkakaiba sa kultura, kaugalian, paniniwala at antas sa lipunan. Ang mga
teorista nito ay naniniwalang sa komunikasyon, ang mga tao ay nagtatangkang
iakomodeyt o i-adjust ang kanilang istilo kapag nakikipag-usap sa iba. Ang adapsyong
ito ang pinakabuod ng Accomodation Theory. Dito ay sinusuri ang mga motibasyon at
konsikwens ng pangyayari kung ang dalawang ispiker ay nagbabago ng istilo ng
komunikasyon.

Upang lubusang maunawaan ang kabuuan at katangian ng teoryang ito,

nararapat na alamin natin ang kahulugan ng salitang accommodation. Maraming
kahulugan ang salitang accommodation, ngunit sa puntong ito, ang accommodation ay
nangangahulugan bilang isang kakayahan sa pag-adjust, pag-modify at pag-regulate ng
sariling kaasalan bilang tugon sa iba. Sinasabing nagagawa nating ibagay ang ating
sarili ng hindi napapansin, depende sa kung sino ang ating kinakausap.

Pinapatunayan sa teroyang ito na sa lahat ng komunikasyon, mayroong

pagkakatulad at pagkakaiba. Ang akomodasyong ito ay nagagawa sa dalawang paraan:
divergence at convergence.

Ang divergence ay nagaganap kapag ang nagsasalita ay ipinapakita ang hindi

pagsang-ayon o paghihiwalay sa kanilang sarili sa iba. Ang mga grupong may malakas
na pagmamalaking etniko ay madalas na gumagamit ng divergence upang ihaylayt ang
kanilang identidad. Samantala, ang convergence naman ay ang proseso kung saan
binabago ang kanilang mga estilo ng pananalita upang maging katulad sa pakikipag-
ugnayan. Nagaganap ito kung saan mayroong matinding pangangailangan para sa
social approval. Ang gumagawa nito madalas ay mga indibidwal na walang
kapangyarihan o mga taong naghahangad ng suporta mula sa partikular na lipunan.
Kabilang na dito ang mga pulitiko na binabagay ang kanilang sarili sa mga mahihirap
upang maging mas epektibo ang kanilang pangangampanya.

Sa kabilang banda, may mga pagkakataon na nakakapagdulot ito ng hindi

pagkakaintindihan. Kung makikipag-usap ka sa isang taong hindi mo kakilala,
sinusubukan mong ibagay ang pananalita mo base sa kanyang pamamaraan ng
pananalita. Sa iilang sitawsyon, Maaring isipin iyon ng kausap mo bilang pangmamaliit
sa kakayahan niyang unawain ka sa orihinal mong istilo o ibagay rin ang sarili niya sa
iyo. Ang pangyayaring ito ay minsan lamang kung mangyari at hindi sa lahat ng
pagkakataon.

Speech Act Theory ni Austin

Ang speech act theory ay isang teorya ng wikang batay sa aklat na How to Do
Things with Words ni J.L. Austin (1975). Pinapaniwalaan sa teoryang ito na ang yunit ng
komunikasyong linggwistik ay hindi ang simbulo, salita o ang pangungusap mismo,
kundi
ang produksyon o paglikha ng mga simbulo, salita o pangungusap sa pagganap ng
kanilang tinatawag na speech acts.

Tatlong Komponent ang bumubuo sa mga aktong linggwistik sa teoryang ito. Ang
mga ito ay lukyusyonari, ilokyusyonari, at perlokyusyonari.

Ang lukyusyonari ay ang akto ng pagsasabi ng isang bagay. Ito’y naipapakita

sa pagtatanong at pagsagot sa mga tanong, pagbigay ng mga impormasyon, pagbigay
ng kahulugan, paglalarawan at iba pa. Ito ang akto ng paggamit ng referring expression
(pariralang pangngalan) at predicating expression (pariralang pandiwa) upang
magpahayag ng proposisyon.

Pagganap sa akto ng pagsasabi ng isang bagay sumesentro ang ilokyusyonari.

Mahihinuhang sa pag-unawa sa aktong ito, mapagtatagumpayan ang pagkamit ng
komunikatib kompitens na tinatawag din na pragmatik kompitens na nag-iinbolb sa
abilidad ng isang ispiker upang piliin ang agkop na barayti ng wika para sa isang tiyak na
sitwasyong sosyal.

Ang panghuling komponent ay ang aktong perlokyusyonari o ang pagsasabi sa

isang bagay na kadalasang nagdudulot ng mga konsikwens sa damdamin at isipan ng
tagapakinig. Ito’y maaring maganap sa anyo ng panghihikayat, panghahamon,
pananakot at iba pa. Halimbawa, kung ang isang tao na nakasakay sa eroplano ay
sisigaw ng “may bomba”, tiyak na magkakagulo ang mga nakasakay sa nasabing
sasakyan.

Samakatwid, ang una ay may kahulugan, ang ikalawa’y may pwersa at ang ikatlo’y
may konsikwens.

Ethnography of Communication

Ang ethnography of Communication o mas kilalang Speech codes theory ay

nauukol sa pag-aaral ng mga sitwasyon, gamit, patern at tungkulin ng pagsasalita. Ang
pinakasusi ng teoryang ito ay ang pamamaraang partisipant-obserbasyon na
nangangailangan ng imersyon sa isang partikular na komunidad. Pinapalagay kasi sa
teoryang ito na kung saan may natatanging kultura may matagpuan din na isang
natatanging speech code.

May mga teknik na maaring gamitin sa partisipant-obserbasyon. Ang mga ito ay

ang mga sumusunod:

• Introspection o ang paggamit ng intuiton. Ang intuition ay isang kagyat na

pag- unawa ng isang sitwasyon sa pamamagitan ng perception o hindi kaya
ay pagpapaliwanag.
• Detached Observation o ang di-partisipatoring obserbasyon ng interaksyon
sa komunidad. Ito’y isang mahirap na teknik sapagka’t hindi mo
masisigurado ang kawastuhan ng iyong nakalap na datos.
• Interviewing o ang istraktyurd na interaksyong berbal sa mga miyembro ng
komunidad. Ang pamamaraan na ito ay maganda. Nakukuha ang mo ang
iyong kailangang impormasyon na may kawastuhan, ngunit
nanganagilangan ito ng mabang panahon.
• Philology o ang paggamit ng pasulat na materyales.
• Ethnosemantics o ang pag-aaral ng mga kahulugang kultural
• Ethnomethodology o ang detalyadong analisis ng mga linggwista
 • Phenomenology o ang pag-aaral ng kumbersasyon bilang isang problemang
penomenolohikal.

Ginagamit ito upang maintindihan ang relasyon sa pagitan ng estado ng

kamalayan at pamumuhay sosyal.

Narrative Paradigm

Ang narrative paradigm ay naiiba sa pangalan sa lahat ng mga teorya.

Mapapansing paradigm ang ginamit at hindi teorya. Ang paradigm ay
nangangahulugang isang hanay ng mga pagpapalagay, mga konsepto, mga halaga, at
mga kasanayan na bumubuo ng isang paraan ng pagtingin ng katotohanan para sa
komunidad na nakikibahagi, lalo na sa isang intelektuwal na disiplina.

Ang narrative paradigm ay naglalarawan sa mga tao bilang mga storytelling

animals. Ang teoryang ito ay nagpapanukala ng naratibong lohika bilang pamalit sa
tradisyunal na lohika ng argumento. Ang naratibong lohika o ang lohika ng mabuting
katwiran ay nagmumungkahi na husgahan ang kredebilidad ng isang ispiker batay sa
kohirens at pideliti ng kanilang istorya. Isang demokratikong paghuhusga di umano ito
sapagkat hindi naman kailangan ng pagsasanay sa oratoryo at panghihikayat upang
makalikha ng paghuhusga batay sa kohirens at pideliti.

Pinapalagay din sa teoryang ito na nakukumbensi tayo sa isang magandang

kwento kaysa isang mgandang argumento. Mahihinuhang kung papipiliin tayo sa
dalawang artikulo, pinapaniwalaan sa teoryang ito na mas pipiliin natin ang artikulong
naiinbolb o naire-relate natin ang ating sarili.

SPEAKING ni Dell Hymes

Etnograpiya/ etnograpi– ay mula larangan ng antropolohiya na nangangahulugang

personal na pagdanas at pakikipag-ugnayan sa pamamagitan ng paglahok,
pagmamasid at pakikipamuhay sa mga taong nasa ibang pamayanan.

Ang sosyolohistang si Dell Hymes ay nagdebelop ng isang modelo sa pagsusuri

ng diskurso bilang isang serye ng sitwasyon at akto ng pagsasalita sa loob ng isang
kontekstong kultural. Ito ay ibinatay niya sa salitang SPEAKING.
S-etting at Scene
P-artisipante
E-nds
A-ct Sequence
K-eys
I-nstrumentalities
N-orms
G-enre

SETTING at SCENE (Saan Nag-uusap?) Ang setting ay tumutukoy sa panahon at lugar

ng akto ng pagsasalita. Samakatuwid, ito ang pisikal na mga pinangyayarihan ng
talastasan. Isang halimbawa nito ang klasrum. Samantala, ang scene ay psychological
setting o cultural definition ng isang senaryo, kabilang na ang mga katangian gaya ng
lawak o saklaw ng pormalidad at pagka-seryoso.
PARTICIPANT (Sino ang Kausap?) Sila ang ispiker at awdyens. Paglilinaw, gumawa ng
distinksiyon ang mga linggwista sa kategoryang ito.

ENDS (Ano ang Layunin?) Sakop nito ang layunin, hangarin at kalalabasan ng proseso
ng komunikasyon.

ACT SEQUENCE (Takbo ng Usapan). Ito ay anyo ng pagkakasunod-sunod ng mga

pangyayari. May mga usapang nagsisimula sa biruan, napupunta sa asaran,
humahantong sa pikunan at nauuwi sa awayan. May usapang nagsimula sa kindatan,
napunta sa pagpapakilala, humantong sa kwentuhan, at nauwi sa awayan.

KEYS (Pormal o Impormal?) Nakakita ka na ba ng isang taong nakashort sa isang

kumperensiya o seminar sa isang kilalang unibersidad? O di kaya ay isang taong naka-
gown o barong habang naglalaro ng basketball? Kung pormal ang okasyon, paano ka
makikipag-usap? Ano ang mga salitang gagamitin mo?

INSTRUMENTALITIES (Ano ang Midyum ng Usapan?) Tumutukoy sa tsanel o daluyang

gagamitin ng mga kalahok sa pakikipagtalastasan. Maaari mo bang ikwento sa iyong
kaibigan ang isang telenobelang iyong nabasa sa pamamagitan ng text? Susulat ka ba
sa fire station upang sabihing may sunog na nagaganap sa inyong lugar?

NORM (Ano ang Paksa ng Usapan?) Mahalagang malaman ng isang indibidwal ang
paksa ng usapan bago siya makisali sa naturang talastasan. Tandaan, minsan mas
makabubuting itikom ang bibig kung hindi maka-relate sa usapan kaysa magsimula ka
pa ng kalituhan o kaguluhan.

GENRE (Nagsasalaysay ba? Nakikipagtalo ba? Nagmamatuwid? Naglalarawan?)

Mahalagang malaman ng isang tao ang genre na ginagamit ng kanyang kausap nang sa
gayo’y malaman din niya kung ano ang genre na kanyang gagamitin.

Tulong sa Sarili: Maaari ka ring sumangguni sa mga mapagkukunan sa ibaba upang

matulungan kang maunawaan ang aralin:

Antonio, Lilia F. et al. (2005). Komunikasyon sa akademikong Filipino. C & E Publishing,

Inc. Lunsod ng Quezon

Arnilla, AK. (2015). Gabaysapagbasa, pagsulat at pananaliksiksa Filipino. Wiseman's Book

Trading

Austero, Cecilia S. et al. (1999). Filipino sa iba’t ibang disiplina. Mega-Jesta Prints, Inc.
Lunsod ng Valenzuela

Paz, Consuelo J. et al. (2003). Ang pag-aaral ng wika. University of the Philippine Press. Lunsod
ng Quezon

Santiago, Alfonso O. (1979). Panimulang linggwistika sa Pilipino. REX Book Store. Maynila

Santiago, Alfonso O. at Tiangco, Norma G. (2003). Makabagong balarilang Filipino. REX

Book Store. Maynila
Teorya ng Pinagmulan ng Wika - TAGALOG LANG. https://www.tagaloglang.com/teorya-ng-
pinagmulan-ng-wika/

https://www.academia.edu/7696757/Wika_katuturan_kahalagahan_katangian_antas_at_teorya

Binabati kita! Natapos mo na ang aralin. Upang masukat mo ang lalim ng iyong bagong
kaalaman mula sa mga materyales at online na pagtuturo kasama na dito ang mga
pansariling pag-unawa sugutan mo ang mga pagtatasa sa ibaba. Handa ka na ba?

Subukin Mo

A. Piliin ang titik mula sa kahon ang hinihingi ng bawat kataungan.

Perlokyusyonari ilokyusyonari
konsepto ng barybilidad (labov 1972) Teoryang teorya ng akomidasyon (giles 1982)
deficit hypothesis (bernstein 1972) konteksto
William Labov lokyusyonari Saussure

1. Naniniwala ang teoryang ito na ang wika ay may herarkiya

2. Naniniwala na natural na phenomena ang pagkakaiba-iba ng anyo ng wika at
pagkakaroon ng barayti ng isang wika. ibig sabihin, pantay pantay lamang ito
at walang mataas o mababa
3. Nakapukos ang teoryang ito sa taong kasangkot sa sitwasyong pangwika sa
proseso ng pag-aaral at pagkatuto ng pangalawang wika
4. Ang mga kahulugan na nakapaloob dito ay isinasaayos upang maintindihan at
upang makapaghatid ng mensahe
5. Para sa kanya ay dapat tignang pantay-pantay ang mga barayti ng wika
6. Para sa kanya ang panlipunang gamit ng wika kung saan ito naging daan ng
pag-unlad sa sosyal na aspeto ng buhay
7. Ang mga teoryang ito na tinawag niyang linguistic divergence o SLA Second
Language Acquisition o pagkatuto at pag-aaral ng pangalawang wika.
8. gawain na pagsasabi ng isang bagay na may kabuluhan o katuturan.
9. pagsasagawa ng isang bagay o isang mensahe ayon sa intension ng
nagsasalita.
10. tungkuling dulot ng pwersang ilokyusyunari.

B. Pagtapat-tapatin. Isulat ang letra lamang bilang sagot sa bawat patlang.

A B
1. may quiz ba tayo, di ako nakapag-aral, bahala na A. Act Sequence
2. sa loob ng klasrum B. Ends
3. mga mag-aaral C. Instrumentalities
4. pakopya naman D. Genre
5. daluyan E. Norms
6. hindi katanggap-tanggap ang pangongopya sa mga pagsusulit F. Keys
7. nagpapaliwanag G. Setting
8. impormal H. Participants
9. sa canteen
10. mga magulang
Suriin Mo
Ikompara ang mga teorya ng barayti at baryasyon ng wika gamit ang tabular na
presentasyon.

Teorya Proponent Kahulugan Pokus Halimbawa

Teoryang
Sosyolinggwistik

Ilahat Mo
Masusing ilahad ang iyong mga ideya sa mga katanungan sa ibaba.

1. Sa paanong paraan ka natuto ng iyong wika?

2. Ano ang naging impluwensya ng iyong paligid sa klase ng wikang iyong ginagamit
sa kasalukuyan? Ilahad ang mga detalye.
Mabuhay ka at magsumikap pang maiigi upang magkaroon ng siksik, liglig at nag-
uumapaw na karunungan.

2.
Tanong at Sagot

Ngayon na natapos mo na ang mga aralin, maaari mong isulat ang iyong mga alalahanin
at ipadala ito nang direkta sa pamamagitan ng email kasunod ng pormat sa ibaba.

Mayroo ka bang tanong o paglilinaw?

Mga Tanong/Isyu/Pag-aalinlangan Mga Sagot

1.

2.

3.

4.

5.

Talaan ng mga Susing Salita

Sa bahaging ito ay makikita mo ang listahan ng mga susing salita na
makatutulong sa iyo sa pag-alaala ng mga mahahalagang konsepto , ideya,
teorya, pangalan ng tao at iba pang mga terminolohiya.

lukyusyonari Perlokyusyonari ilokyusyonari

Sosyolinggwistik Teoryang deficit teorya ng akomidasyon

hypothesis