BAROK I S A R M A TY Z M

ANTON KAMAR 2C
BAROK W EUROPIE
• BAROK TO EPOKA LITERACKA ALE TAKŻE
STYL ORAZ KIERUNEK W INNYCH
DZIEDZINACH SZTUKI JAK MALARSTWO
CZY MUZYKA. TRWAŁ W EUROPIE
OD DRUGIEJ POŁOWY XVI WIEKU AŻ DO
XVIII WIEKU W NIEKTÓRYCH KRAJACH.
BAROK NAJWCZEŚNIEJ UKSZTAŁTOWAŁ
SIĘ WE WŁOSZECH ORAZ HISZPANII,
A NAJSZYBCIEJ ZAKOŃCZYŁ SIĘ WE
FRANCJI, GDZIE PRZEKSZTAŁCIŁ SIĘ ON
W KLASYCYZM.
W EPOCE TEJ TWORZYLI TACY ZNAKOMICI LUDZIE JAK:
Literatura

Molière Pierre Corneille Jean Racine John Donne

Pedro Calderón Miguel de George Herbert John Milton

de la Barca Cervantes y
Saavedra
W EPOCE TEJ TWORZYLI TACY ZNAKOMICI LUDZIE JAK:

Malarstwo

Caravaggio Peter Paul Rubens Rembrandt

Jan Vermeer Diego Velázquez Antoon van Dyck

W EPOCE TEJ TWORZYLI TACY ZNAKOMICI LUDZIE JAK:

Filozofia

René Descartes Blaise Pascal Baruch Spinoza

W EPOCE TEJ TWORZYLI TACY ZNAKOMICI LUDZIE JAK:

Muzyka

Antonio Vivaldi Claudio Giovanni Domenico Scarlatti

W EPOCE TEJ TWORZYLI TACY ZNAKOMICI LUDZIE JAK:
Nauka

Galileusz Isaac Newton

ARCHITEKTURA – TRZY TYPY 

dworki szlacheckie,

budownictwo kościelne np. kolumnada przed Bazyliką

św. Piotra w Rzymie,

magnackie i królewskie rezydencje np. Wersal.

KONIEC BAROKU W EUROPIE

• KONIEC EPOKI TO LATA POMIĘDZY

ROKIEM 1700 A 1730. TO PRZECIEŻ
WŁAŚNIE CZAS WOJNY Z TURCJĄ, POTOP
SZWEDZKI, WOJNA Z MOSKWĄ,
POWSTANIE CHMIELNICKIEGO I ODSIECZ
WIEDNIA.
POCZĄTEK BAROKU W RZECZYPOSPOLITEJ
• SZTUKĘ BAROKOWĄ ZACZĘLI NAJPIERW POZNAWAĆ MA-
GNACI, SZLACHTA I BOGACI MIESZCZANIE DZIĘKI ZAGRANICZ-
NYM PODRÓŻOM, PIELGRZYMKOM CZY POSELSTWOM. DUŻĄ
ROLĘ W KRZEWIENIU KANONÓW STYLU BAROKOWEGO ODEGRALI
JEZUICI, KTÓRZY W LATACH 60. XVI W. PRZYBYLI DO POLSKI.
NIE BEZ ZNACZENIA DLA SZYBKIEGO ROZPRZESTRZENIANIA SIĘ
BAROKU POZOSTAWAL RÓWNIEI FAKT HOJNEGO MECENATU
KRÓLEWSKIEGO, KOŚCIELNEGO I MAGNACKIEGO. DZIEKI NIEMU
POWSTALY WSPANIALE WYPOSAŻONE SWIĄTYNIE I PALACE BA-
ROKOWE OTOCZONE OGRODAMI. STYL TEN ROZWIJĄŁ SIĘ W RZE-
CZYPOSPOLITEJ DO POLOWY XVIII W., USTEPUJAC PÓŹNIEJ
POWOLI MIEJSCA KLASYCYZMOWI.
SZTUKA BAROKOWA
WIELKIE ZNACZENIE DLA ROZWOJU SZTUKI BAROKU W RZE-
CZYPOSPOLITEJ MIAŁA DZIAŁALNOŚĆ ZYGMUNTA III WAZY,
A PÓŹNIEJ JEGO SYNÓW. KRÓLOWIE Z DYNASTII WAZÓW BYLI
HOJNYMI MECENASAMI SZTUKI I SPROWADZALI DO KRAJU CU-
DZOZIEMSKICH ARTYSTÓW, GŁÓWNIE Z NIDERLANDÓW, ITALII
CZY PANŚTW NIEMIECKICH. WŁADYSTAW IV BYŁ WIELBICIE-
LEM OPERY, DLATEGO ZA JEGO CZASÓW CZĘSTO WYSTAWIANO
PRZEDSTAWIENIA OPEROWE NA WARSZAWSKIM ZAMKU
KRÓLEWSKIM. Z KOLEI ZA PANOWANIA JANA III SOBIESKIEGO
ZACZELY DOMINOWAC WPLYWY FRANCUSKIE.
LITERATURA POLSKIEGO BAROKU
POCZĄTKOWO W LITERATURZE POLSKIEGO BAROKU CHĘTNIE CZERPANO Z
DOROBKU LITERATURY EUROPEJSKIEJ, KTÓRA PRZEKŁADANO LUB SIĘ NA
NIEJ WZOROWANO. PRZEWAZAŁY DZIEŁA WYRAŻAJĄCE NIEPOKÓJ
KRUCHOŚCIĄ LUDZKIEJ EGZYSTENCJI ORAZ PRZYWOŁUJĄCE ROZTERKI NA
TEMAT WYBORU MIĘDZY TYM, CO CIELESNE, A TYM, CO DUCHOWE. W TYM
CZASIE WIELKĄ SŁAWĘ NIE TYLKO W KRAJU, LECZ TAKZE W CAŁEJ EUROPIE
ZYSKAŁ TWORZĄCY PO ŁACINIE MACIEJ KAZIMIERZ SARBIEWSKI. W
PIERWSZEJ POŁOWIE XVII W. POWSŁAWAŁY ROWNIEŻ LICZNE WIERSZE
MIŁOSNE ORAZ POCHWALAJĄCE KORZYSTANIE Z UCIECH ZYCIA. POETYCKIE
UTWORY BAROKOWE CECHOWAŁAWYSZUKANA, ZASKAKUJĄCA FORMA
PEŁNA OZDOBNIKÓW.
SARMATYZM
W XVII W. W RZECZYPOSPOLITEJ UPOWSZECHNIŁ SIĘ MIT
SARMACKI. NA JEGO PODSTAWIE WYWODZONO POCHO-
DZENIE POLSKIEJ SZLACHTY OD KOCZOWNICZYCH PLEMION
SARMATÓW Z EUROPY ŚRODKOWEJ I WSCHODNIEJ, KTÓRZY
W STAROŻYTNOSCI SŁYNĘLI Z WALECZNOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI
JEŹDZIECKICH. TO DZIEDZICTWO MIALO SZLACHTĘ ODRÓŻ-
NIAĆ OD POZOSTAŁYCH STANÓW I UZASADNIAĆ JEJ WYSOKI
STATUS W SPOŁECZEŃSTWIE („NARÓD SZLACHECKI") ORAZ WYJAŚNIAĆ
PRZYSŁUGIWANIE JEJ WYJĄTKOWYCH PRAW. TEN MIT
DAŁ POCZĄTEK SARMATYZMOWI, SPECYFICZNEJ IDEI, KTÓRA
JEDNOCZYTA SZLACHTE POLSKA, LITEWSKA I RUSKA. JEJ FUNDA-
MENTALNE WARTOSCI OBEJMOWALY POCZATKOWO PATRIO-
TYZM, HONOR, MESTWO I PRACOWITOSC.
 KONIEC
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!