Nadczynność przysadki mózgowej  

Praca samokształceniowa
Choroby wewnętrzne I pielęgniarstwo internistyczne
Prowadzący : mgr Ewa Radwańska 
Pielęgniarstwo rok II semstr IV
Wiktoria Wilk Grupa 2

Kinga Krzemińska
Zuzanna Żelazko
Ela Janicka
Klaudia Orzińska
Błażej Janczura 
Opole, 2023 r
NADCZYNNOŚĆ
PRZYSADKI
MÓZGOWEJ
PRZYSADKA MÓZGOWA
Przysadka mózgowa nazywana jest gruczołem nadrzędnym, ponieważ jej
hormony kontrolują inne części układu hormonalnego - tarczycę, nadnercza,
jajniki I jądra.
Zbudowana jest z trzech części: płat przedni, środkowy I tylny. 
HORMONY, KTÓRE WYDZIELA PRZYSADKA MÓZGOWA:
- Adrenokortykotropina (ACTH)
- Hormon folikulotropowy (FSH)
- Hormon wzrostu (GH)
- Hormon luteinizujący (LH)
- Prolaktyna
- Hormon tyreotropowy
- Oksytocyna
- wazopresyna
Nadczynność przysadki mózgowej to
choroba polegająca na nadmiernym
wydzielaniu hormonów przez
przysadkę mózgową. 
Jest to jedna z najczęstszych chorób
przysadki mózgowej, która może
prowadzić do poważnych
konsekwencji zdrowotnych, takich jak
choroby serca, zaburzenia
metaboliczne lub osteoporoza.
 ETIOLOGIA 
Etiologia nadczynności przysadki
mózgowej jest zróżnicowana i zależy
od typu hormonu, który jest nadmiernie
wytwarzany. Najczęstszą przyczyną jest
guz przysadki mózgowej, który
wydziela hormon wzrostu, prolaktynę
lub kortyzol. 
Inne przyczyny to urazy głowy,
choroby autoimmunologiczne,
zakażenia, a także niektóre leki.
Guz przysadki mózgowej -
najczęściej gruczolak - podział

• GUZ PROLAKTYNOWY - najczęściej rozpoznawalny guz

uwalniający prolaktynę, czyli hormon pobudzający gruczoły
sutkowe do wydzielania mleka. Rozpoznaje się je najczęściej
u kobiet między 20 a 40 rokiem życia.
•  GUZ SOMATOTROPINOWY – guz wydzielający hormon
wzrostu
• GUZ KORTYKOTROPINOWY – guz wytwarzający
kortykotropinę, czyli hormon który stymuluje nadnercza do
produkcji kortyzolu 
• GUZ TYREOTROPINOWY – guz uwalniający TSH, czyli
hormon pobudzający tarczycę do wydzielania hormonów -
trójjodotyroniny I tyroksyny
• GUZY GONADOTROPINOWE - uwalniają lutropinę I
folitropinę, które stymulują owulację u kobiet oraz syntezę
hormonów płciowych u obu płci
 PATOGENEZA
Patogeneza nadczynności przysadki mózgowej
zależy od rodzaju hormonu, który jest nadmiernie
wydzielany. 
W przypadku nadmiaru hormonu wzrostu może
dojść do rozwoju akromegalii, która charakteryzuje
się nieprawidłowym wzrostem tkanki mięśniowej,
kości i narządów wewnętrznych lub do gigantyzmu.
Nadmiar prolaktyny prowadzi do zaburzeń cyklu
miesiączkowego u kobiet i obniżenia libido u
mężczyzn. Natomiast nadmiar kortyzolu prowadzi do
zespołu Cushinga, który objawia się otyłością,
słabymi mięśniami, zwiększonym ciśnieniem krwi i
cukrzycą.
 OBRAZ KLINICZNY 
Obraz kliniczny nadczynności przysadki
mózgowej również zależy od rodzaju hormonu,
który jest nadmiernie wydzielany. W przypadku
nadmiaru hormonu wzrostu objawami są:
powiększenie kości, deformacja kości twarzy,
pogorszenie widzenia, zmiany skórne, a także
zwiększone ryzyko chorób sercowo-
naczyniowych. Nadmiar prolaktyny objawia się u
kobiet zaburzeniami miesiączkowania,
zwiększoną wrażliwością piersi i wydzielaniem
mleka, a u mężczyzn obniżeniem libido i
zaburzeniami erekcji. Z kolei nadmiar kortyzolu
powoduje otyłość, słabe mięśnie, zwiększone
ciśnienie krwi, cukrzycę i trudności w skupieniu
uwagi.
 LECZENIE

Leczenie nadczynności przysadki mózgowej polega na usunięciu przyczyny

choroby, a także na leczeniu objawów. 
W przypadku guzów przysadki mózgowej leczenie może obejmować
chirurgiczne usunięcie guza lub leczenie farmakologiczne.
W przypadku nadmiaru hormonu wzrostu stosuje się leki somatostatynowe,
a w przypadku nadmiaru prolaktyny stosuje się inhibitory prolaktyny.
Natomiast w przypadku nadmiaru kortyzolu stosuje się leki hamujące
produkcję kortyzolu lub leki blokujące działanie kortyzolu na organizm.
Podsumowując, nadczynność przysadki
mózgowej jest chorobą, która wymaga szybkiej
diagnozy i leczenia.
Etiologia i patogeneza choroby są zróżnicowane i
zależą od rodzaju hormonu, który jest nadmiernie
wydzielany.
Obraz kliniczny jest uzależniony od rodzaju
hormonu, ale w każdym przypadku choroba
prowadzi do poważnych konsekwencji
zdrowotnych.
Leczenie polega na usunięciu przyczyny choroby
i leczeniu objawów, a wybór terapii zależy od
rodzaju hormonu, który jest nadmiernie
wydzielany.
 BIBLIOGRAFIA:

- Margaret E. Wierman. Choroby przysadki mózgowej diagnozy i leczenie. Wydawnictwo  Humana

Press 1997 
-  dr Rosina Sonnenschmidt. Układ hormonalny. Wydawnictwo Vital 2020 
- Paulina Banaśkiewicz-Surma. Przysadka mózgowa - choroby, hormony, guz , niedoczynność,
nadczynność
• J. Gawrychowski, B. Jarząb, Choroby tarczycy i przytarczyc. Diagnostyka i leczenie, wyd.
Medipage, Warszawa 2014.
- K. Łącka, Choroby tarczycy. Diagnostyka i leczenie, wyd. PZWL, Warszawa 2001