Kakayahang Pangkomunikatibo

(Kakayahang
Sosyolingguwistiko)
KASANAYANG PAMPAGKATUTO
1. Nakagagawa ng pag-aaral gamit
ang social media sa pagsusuri at
pagsulat ng mga tekstong nagpapakita
ng iba’t ibang sitwasyon sa paggamit
ng wika.
2. Natutukoy ang mga angkop na
salita, pangungusap ayon sa
konteksto ng paksang napakinggan sa
mga balita sa radyo at telebisyon.
MGA LAYUNIN
1. Natutukoy kung sino, paano, kailan,
saan at bakit nangyari ang sitwasyong
pangkomunikatibo.
2. Napipili ang mga angkop na salita at
paraan ng paggamit nito sa mga usapan
o talakayan batay sa kausap, pinag-
uusapan, lugar, panahon, layunin at
grupong kinabibilangan.
3. Nakabubuo ng pagsusuri ng
sitwasyong pangkomunikatibo batay sa
modelo ni Hymes.
2
“
Ayon sa mga pag-aaral na isinagawa ni Dua
(1990), ang ilan sa mga pangunahing dahilan sa
hindi pagkakaunawaan ng dalawang taong nag-
uusap ay pwedeng mag-ugat sa tatlong posibilidad
na maaaring magmula sa taong nagsasalita.

3
Tulad ng:
Hindi lubos na Hindi Pinipili ng
nagsasalitang
naunawaan ng maipahayag huwag na lang
nagsasalita nang maayos sabihin ang
ang kanyang ng nagsasalita kanyang intensyon
dahil sa iba’t ibang
intensyon. ang kanyang kadahilanan tulad
intensyon. ng nahihiya siya at
iba pa.
4
Ang hindi pagkakaunawaan ng
dalawang nag-uusap ay maaari ring
mag-ugat sa tagapakinig tulad ng:

• Hindi narinig at hindi naunawaan

• Hindi gaanong narinig at hindi gaanong
naunawaan
• Mali ang pagkakarinig at mali rin ang
pagkaunawa
5
• Narinig at naunawaan
MGA DAPAT ISAALANG-ALANG SA
EPEKTIBONG KOMUNIKASYON
Ayon sa lingguwistang si Dell Hymes,
magiging mabisa lamang ang komunikasyon kung
ito ay isasaayos, at sa pagsasaayos ng
komunikasyon, may mga bagay na dapat isaalang-
alang. Ginamit ni Dell Hymes ang SPEAKING na
acronym upang isa-isahin ang mga dapat isaalang-
alang upang magkaroon ng mabisang
pakikipagtalastasan. 6
 Ang lugar o pook kung saan nag-uusap o
S - SETTING nakikipagtalastasan ang mga tao. Mahalagang
salik ang lugar kung saan nag-uusap ang mga
tao. Ang lugar ay may mahalagang
impluwensya sa komunikasyon. Kung hindi ito
isasaalang-alang maaaring mapagkamalang
bastos o walang pinag-aralan.

Konsiderasyon: Saan gaganapin ang pag-uusap o ugnayan ng

mga tao?
Halimbawa: opisina ng punungguro ng paaralan
7
 Ang mga taong nakikipagtalastasan.
P - PARTICIPANT Isinasaalang-alang din natin ang ating kausap
upang pumili ng paraan kung paano siya
kakausapin. Dapat ding magbago-bago ang
paraan ng ating pakikipagtalastasan depende
sa kung sino ang taong nasa ating harapan o
kaya ay ating sinusulatan.

Konsiderasyon: Sino-sino ang mga kalahok o

kasangkot sa pag-uusap o pakikipagtalastasan?
Halimbawa: punungguro at mga guro
8
 Sa paggamit ng wika, kailangan munang
E - ENDS isaalang-alang ang layunin sa pakikipag-usap
upang maiangkop natin ang paraan natin ng
pakikipagtalastasan. Hindi ba’t kung tayo ay
hihingi ng pabor ay gumagamit tayo ng paraang
nagpapakita ng pagpapakumbaba? At kung nais
din nating kumbinsihin ang kausap ay iba ang
ating pamamaraan?
Konsiderasyon: Ano ang pakay o layunin ng pag-uusap na
ito?
Halimbawa: pagpupulong para sa pagtatapos ng mga mag-
aaral
9
 A – ACTS Ang komunikasyon ay dinamiko. Samakatuwid,
SEQUENCE maging ang isang usapan ay nagbabago. May mga
usapang nagsisimula sa biruan, napupunta sa
asaran, humahantong sa pikunan at nauuwi sa
awayan. Mapalad kung ang usapang iyon ay hindi
magwawakas sa patayan. Ang isang mahusay na
komyunikeytor ay nararapat lamang na maging
sensitibo sa takbo ng usapan.
Konsiderasyon: Paano ang takbo o daloy ng usapan?
Halimbawa: alinsunod sa agenda ng pulong na ipinatawag

10
 Nakakita ka na ba ng isang taong nakakamiseta at
K - KEYS naka-shorts sa isang pormal na debut party? O di
kaya ay nakagown o nakabarong Tagalog na
naglalaro ng basketball o volleyball? Parang
ganito rin ang magiging itsura mo kung hindi mo
isasaalang-alang ang pormalidad ng isang okasyon
sa iyong pakikipag-usap sa ibang tao. Kaya
nararapat na isaalang-alang ang sitwasyon ng
usapan.
Konsiderasyon: Ano ang tono ng pag-uusap? Pormal ba o
Impormal?
Halimbawa: bahagyang pormal ang gagamitin sa
pagpupulong
11
 I- Kailangang ikonsider din ang tsanel o daluyan ng
INSTRUMENTALITIES komunikasyon? Daluyang sensori ba o daluyang
institusyonal? Ang midyum ang humuhubog at
naglilimita sa isang mensahe. Kung mabisang
maisasaalang-alang ito, kung gayon, magiging
kontrolado natin ang hugis, lawak at limitasyon ng
mensahe sa komunikasyon.

Konsiderasyon: Anong tsanel ang gagamitin? Pasalita ba o

Pasulat?
Halimbawa: pasalita

12
 Mahalagang alamin kung tungkol saan ang
N - NORMS usapan. May mga sensitibong bagay na kung
minsan ay limitado lamang ang ating kaalaman. Sa
mga ganitong sitwasyon , suriin muna natin kung
ang ilalahad natin ay tama o hindi. May mga paksa
ring eksklusibo. May mga paksang pambabae,
kung paanong may paksa ring panlalake.

Konsiderasyon: Ano ang paksa ng usapan?

Halimbawa: pagpaplano para sa pagtatapos ng mga mag-
aaral

13
G - GENRE Mahalagang malaman ng isang tao kung ano ang
diskursong ginagamit ng kanyang kausap, nang sa
gayo’y nalalaman din niya kung ano ang genre na
kanyang gagamitin. Madalas, bunga ng
miskomunikasyon sa genre, nagkakaroon ng hindi
pagkakaunawaan ang dalawang tao.
Konsiderasyon: Ano ang diskursong ginamit? Nagsasalaysay,
nangangatwiran, naglalahad, nakikipagtalo o nagpapaliwanag
ba? Ano ang ispesipikong sitwasyong ginamit?
Halimbawa: Paglalahad at Pangangatwiran

14
KAKAYAHANG SOSYOLINGGUWISTIKO
Ang kakayahang sosyolingguwistiko
(Savignon, 1992) ay hindi lamang nakakahon
sa mga lingguwistikong kumbensyon ng
wika, kung hindi tumutuon ito sa
panlipunang alituntunin sa paggamit ng wika.
Kahingian ng kakayahang ito ang pag-unawa
sa konteksto ng lipunan kung saan ginagamit
ang wika.
15
KAKAYAHANG SOSYOLINGGUWISTIKO
Ayon pa rin sa kanya ang competence ay
ang batayang kakayahan o kaalaman ng tao
sa wika habang ang performance ay ang
paggamit ng tao sa wika. Idinagdag niya na
ang kakayahan o kaalaman ng tao sa wika ay
makikita, madedebelop, at matataya lamang
gamit ang pagganap.
16
Mga Hadlang sa
Interkultural na
Komunikasyon
Pag-alala o Anxiety
Ang mataas na pag-aalala ay isang hadlang sa
mabisang komunikasyon. Nangyayari ito dahil
hindi alam ng isang tao kung ano ang
inaasahang gagawin niya at dahil dito natutuon
ang kanyang pansin sa kanyang kaba at pag-
aalala na nagiging dahilan upang hindi maibigay
nang buo ang kanyang presensya sa
kinalalagyang komunikatibong transaksyon.
18
Pagpapalagay sa pagkakatulad kaysa sa pagkakaiba o
assuming similarities instead of differences
Ito ang tendensiyang ipagpalagay na kung ano ang
nakasanayan ay ito rin ang praktis ng iba. Madalas
nakatuon lamang ang isang tao sa kanyang personal na
lente batay sa kanyang karanasan at nakasanayan. Mas
pokus siya sa isiping mabuti, mahalagang isaisp na dahil
magkaiba ang lugar at kapaligirang kinalakhan, mas
mataas nag posibilidad ng pagkakaiba sa pagtanaw sa
mga bagay-bagay kaysa sa pagkakatulad ng mga ito.

19
Ethnocentrism o Etnosentrismo
Tumutukoy ang etnosentrismo sa negatibong
paghuhusga sa ibang kultura batay sa mga
pamantayan ng sariling kultura. Is aitong paniniwala
ng pagiging superior o angat ng isang kultura
kumpara sa iba. Dahil sa pagtanaw na ganito, malaki
ang posibilidad na mababalewala ang sensibilidad sa
kultura na mahalaga upang maitawid nang maayos
ang mga ugnayan sa pagitan ng mga taong may
magkakaibang kulturang kinagisnan.
20
Nagkaroon ng lakbay-aral ang mga empleyado at opisyales ng
MAHARLIKA Cooperative sa Lucena City upang bumisita sa
ANGAT-UNLAD Cooperative. Layunin nila na magkaroon ng iba’t
ibang pamamaraan at kaalaman sa pag-unlad at paglago nito nang sa
gayun ay maging modelo ng kooperatiba. Ang ANGAT-UNLAD
Cooperative ay nagbigay ng kalahating araw upang maipakita ang
kasaysayan, estratehiyang ginamit at mga negosyong kinasangkutan sa
tulong ng isang tagapagsalita o speaker na gumamit ng pormal na
pagtalakay. Maayos na nailahad ang paksa sa pamamagitan ng
paliwanagan at pagsasalaysay.
21
S – Saan ginanap ang komunikasyon?
P – Sino-sino ang kalahok sa sitwasyon?
E – Ano ang pakay o layunin ng pag-uusap?
A – Paano ang naging takbo ng usapan?
K – Ano ang tono ng pag-uusap?
I – Ano ang tsanel o midyum na ginamit sa pag-uusap?
N – Ano ang paksa ng usapan?
G – Anong uri ng diskurso ang ginamit?
22