Marredhenia juridike

civile
Leksioni nr 2
Marredheniet shoqerore
Marredhenie te lindura midis njerezve.

Karakter politik

Karakter ekonomik

Karakter kulturor

Karakter fetar, shpirteror etj.

Kuptimi i marredhenies juridike
Marredheniet juridike jane marredhenie shoqerore
qe rregullohen nga normat e se drejtes.

Marredheniet midis njerezve, ne te cilat keta marrin

pjese si mbajtesh te drejtash dhe detyrimesh, te
caktuara dhe te garantuara prej normes juridike.
Kuptimi i marredhenies juridike
civile.
 Marredhenia juridike civile eshte marredhenie pasurore
ose personale (vetjake) jopasurore qe vendoset midis
personave dhe rregullohet nga normat e se drejtes civile.
 Normat juridike civile nuk krijojne marredhenie
juridike civile.
 Kushtet per lindjen, ndryshimin dhe shuarjen e
marredhenieve juridike civile.
 Rrethanat qe sjellin lindjen e marredhenieve juridike
civile.
 Te drejtat dhe detyrimet e paleve
Fakti juridik
Rrethana me vertetimin e te
cilave ligji lidh lindjen,
ndryshimin dhe shuarjen e te
drejtave subjektive dhe
detyrimeve juridike perkatese.
Klasifikimi I Fakt juridik

Fakt natyror Fakt njerezor

Veprime te Veprime te
ligjshme paligjshme

Veprime Veprime te
juridike tjera te
ligjshme
Vazhdim
Faktet natyore - nuk varen nga veprimatria e
ndërgjegjshme e njeriut.

 Vdekja Marredhenia juridike e trashegimise.

 Lindja Marredhenia juridike e
perfaqesimit(detyrueshem).
 Semundjet mendore Heqja e zotesise per te vepruar.

Faktet njerëzore - rezultat i veprimtarisë së

ndërgjegjshme të njeriut.
Vazhdim..
Veprime të ligjshme - mbështeten tek e drejta.

 Pasojat juridike jane te deshirueshme. P.SH: Kontratat

Veprime te paligjshme - ne kundershtim me nje

norme juridike civile.

 Pasojat juridike jane sanksione ndaj veprimit te kryer.

P.SH: Shkaktimi i demit
Shkaktimi i demit
Personi qe ne menyre te paligjshme dhe me faj i
shkakton tjetrit nje dem ne personin ose pasurine e
tij detyrohet te shperbleje demin e shkaktuar

Demshperblimi i demit – sanksion civil

Veprimet juridike
Veprimet juridike. Veprimi juridik është shfaqja e
ligjshme e vullnetit të personit fizik ose juridik, që
synon të krijojë, të ndryshojë ose të shuajë të drejta ose
detyrime civile.
 Kontratat Marredhenia juridike e detyrimit.
 Prokura Marredhenia juridike e
perfaqesimit(vullnetar)
 Testament + Vdekja Marredhenia juridike e
trashegimise (Trashegimia testamentare)
Vazhdim…
Veprime te ligjshme. Veprime te ligjshme juridikisht
te njohura, te cilat nuk jane veprime juridike. P.SH:
Gjetja e thesarit
Gjetja e thesarit
Thesar - send i çmueshëm, i cili duket me saktësi se ka
qenë në tokë ose i fshehur prej shumë kohësh dhe që
nuk mund t'i gjendet pronari.(neni 187 paragrafi 1).
Thesari i përket pronarit të sendit të luajtshëm apo të
paluajtshëm ku është gjetur, përveç rasteve të sendeve
me vlerë shkencore, kulturore, arkeologjike.
Personi qe gjen thesarin ka te drejten e nje shperblimi
qe nuk duhet te kaloje gjysmen e vleres se sendit te
gjetur.
Karakteri i marredhenies juridike civile
Marredhenia juridike civile eshte marredhenie
pasurore ose personale (vetjake) jopasurore qe
vendoset midis personave dhe rregullohet nga normat
e se drejtes civile.

Eshte nje marredhenie e vullnetshme.

Ne raste te caktuara eshte nje marredhenie e

pavullnetshme. P.sh: Shkaktimi i demit
Elementet e marredhenies juridike civile.
1. Subjekti

2. Objekti

3. Permbajtja
Subjekti
 Janë një nga elementet përbëres të marrëdhënies
juridike civile
 Janë personat që marrin pjesë në marrëdhënien
juridike civile me cilësinë e mbajtësit të të drejtave
subjektive dhe detyrimeve juridike
 Njihen dy kategori personash: Personat Fizike dhe
Personat Juridike
 Palet ne nje marredhenie juridike civile jane gjithnje
dy ose me shume.
Vazhdim…
Personi fizik – individi konkret qe merr pjese ne nje
marredhenie juridike civile si mbajtes i te drejtave
subjektive dhe detyrimeve juridike.

Personi juridik – nje kolektiv njerezish te organizuar

ne baze te ligjit, qe zoteron mjete monetare dhe
materiale dhe qe shfaqet ne qarkullimin civil si
mbajtes i te drejtave subjektive dhe detyrimeve.
Vazhdim…
Suksedimi - zevendesimi i subjekteve ne nje
marredhenie juridike civile.

Suksedimi universal – zevendesimi i subjektit ne te

gjitha marredheniet juridike civile ne te cilat ai ka
qene pale (Trashegimia).

Suksedim singular – zevendesimi i subjektit vetem ne

nje ose disa ne nje marredhenie juridike civile.
Objekti
Çdo gje mbi te cilen nderthuren te drejtat subjektive
dhe detyrimet juridike korresponduese qe kane
personat qe marrin pjese ne nje marredhenie juridike
civile.

Teoria e pluralitetit te objekteve.

Objektet e marredhenies juridike civile mund te jene

te ndryshme.
Vazhdim…
1. Sendet – objekt i marredhenieve juridike civile
pasurore: marredhenia e pronesise dhe detyrimi.
2. Veprimet/sherbimet – objekt i marredhenies
juridike te detyrimit.
3. Produktet e krijimtarise intelektuale – objekt i
marredhenieve te pronesise intelektuale (E drejta e
autorit, pronesia industriale).
4. Te mirat vetjake jopasurore - e drejta e emrit, e
drejta e banimit.
Vazhdim…
I percaktuar/ i percaktueshem

Te jete i ligjshem.

Te jete i mundeshem per tu realizuar.

Permbajtja
 Teresia e te drejtave subjektive dhe detyrimeve
juridike civile te subjekteve qe marrin pjese ne nje
marredhenie juridike civile.
E drejta subjektive
 E drejte konkrete

I njihet nje subjekti nga normat juridike civile

 Perbehet nga dy mundesi:

1. Mundesia qe subjekti te kryeje veprime te caktuara
dhe te lejuara nga normat juridike civile.
2. Mundesia per te kerkuar nga subjekti i detyruar qe te
kryeje ose te mos kryeje veprime te caktuara ne dobi
te tij.
Vazhdim
Detyrimi juridik civil eshte ajo mase e sjelljes qe duhet
te mbahet nga subjekti i detyruar qe eshte parashikuar
nga vete norma juridike.
Llojet e marredhenieve juridike civile
Marrdhenia
juridike civile

Marredhenie Marredhenie
pasurore vetjake
jopasurore

Marredhenie Marredhenie
absolute relative

Marredhenie Marredhenie
reale detyrimi
Vazhdim…
Marredhenie juridike absolute – mbajtesi i te drejtes
subjektive ka perballe nje numer te pakufizuar
subjektesh te detyruar.
Marredhenia e
pronesise

Titullari i te Nr i pakufizuar
drejtes se subjektesh te
pronesise detyruar
Vazhdim
Marredhenia relative - mbajtesi i te drejtes subjektive
ka perballe nje numer te kufizuar subjektesh te
detyruara.
Marredhenie e
detyrimit

Titullari i te Nr I kufizuar i
drejtes subjekteve te
subjektive detyruara
Vazhdim…
Marredhenie reale – marredhenie ne te cilat titullari i
te drejtes subjektive e realizon ate vete.

Marredhenie detyrimi - marredhenie ne te cilat

titullari i te drejtes e realizon ate me nderhyrjen e
subjekteve te tjere me te cilet ka hyre ne marredhenie.
Mbrojtja juridike e te drejtave
subjektive ne rruge gjyqesore.
Padia – mjeti per mbrojtejen e te drejtave te cenuara
ose te mohuara.
E drejta per te kerkuar realizimin e nje te drejte te
mohuar ose te cenuar, ne menyre te detyrueshme.
Kuptimi material
Kuptimi procedurial
Ne kuptimin procedurial padia nuk parashkruhet
asnjehere.
Llojet e padive
Padi detyrimi

Padi krijuese

Padi njohje
Padi detyrimi
Paditesi kerkon njohjen e se drejtes subjektive &
detyrimin e te paditurit per te kryer ose mos kryer nje
veprim te caktuar.
P.sh paditesi kerkon permbushjen e detyrimit dhe
shperblimin e demit te shkaktuar nga vonesa.
Padi krijuese
Paditesi kerkon te krijoje, ndryshoje ose shuaje nje
marredhenie juridike civile.
P.sh Bashkepronari i drejtohet gjykates dhe kerkon
qe te zbatohet e drejta e parablerjes, padite e
shoqerive per konfliktet parakontraktuale.
Padi njohje
Kerkohet te vertetohet ekzistenca e nje te drejte,
marredhenieje juridike civile, fakti juridik.

Padite per konstatimin e pavlefshmerive absolute

Padite per kundershtimin ose njohjen e atesise dhe

memesise

Padite per kundershtimin e akteve te gjendjes civile.

Prapesimi
Mjet mbrojtjeje per te paditurin.

Kundershton pretendimet e paditesit.

Duhet te qendroje brenda objektit te padise.

Nuk i nenshtrohet afateve te parashkrimit.

Kunderpadia
Mjet mbrojtjeje per te paditurin.

Del nga objekti i padise.

Kundershton pretendimet e paditesit dhe pretendon

te drejta ndaj tij.

I nenshtrohet afateve te parashkrimit.

Mbrojtja ne rruge
administrative.
Ankimi – mjeti per mbrojtjen e te drejtave civile ne
rruge administrative.

Ankimi tek organi shteteror qe ka nxjerre aktin

adminstrativ .

Ankimi tek organi epror.

Vazhdim…
Agjensia e Kthimit dhe Kompensimit te pronave.

AKKP rajonale prane cdo qarku.

AKKP ne qender. Drejtori i pergjithshem.

Literatura
O.Totojani “Bazat e se Drejtes”, Tirane 2012

A.Nuni “E Drejta e Biznesit”, Tirane 2007.

L.Omari “Parime dhe institucione te se drejtes

publike”, Tirane 2004.