VERİMLİLİK

–
KAYIPLARI GÖREBİLMEK

1
Kayıpları Görebilmek

Çalışmalarımızda yanlış
yollara sapmamak için
-Etkinlik
-Verimlilik
-Üretkenlik
kavramlarını doğru algılamalı
ve kullanmalıyız…

Verimlilik, etkinlik ve üretkenlik

Verimlilik, etkinlik ve üretkenlik

arasındaki ilişkiyi
iyi kavramamız lazım.

Böylece gelişime giden yolu

doğru olarak bulabiliriz.
 Kayıpları Görebilmek

Verimlilik, belirli bir sonuca ulaşmak için tükettiğimiz

kaynaklarla ilgilidir. Kaynaklar yerine göre işçilik zamanı,
para veya enerji olabilir.

Günlük üretim programımızı gerçekleştirebilmek için

bazı makina, ekipman ve personelimizi bu işe ayırır;
ham madde tüketir, belli bir miktarda enerji sarfederiz.

Eğer,
günlük üretimi daha az operatör ve enerji kullanarak
gerçekleştirebildik ise verimliyiz demektir.

3
Kayıpları Görebilmek

Etkinlik, bir makina veya tesisin belirli bir

zaman diliminde üretebileceğinin ne kadarını
gerçekleştirdiğini ifade eder.

Dolayısıyla,
etkinlik verimlilik hakkında hiç bir şey söylemez, ne kadar
kaynak kullanıldığı belli değildir.

Verilen zaman diliminde daha çok kaliteli ürün

ortaya koyabilirsek etkinliğimiz artar.

4
Kayıpları Görebilmek

Üretkenlik, elde edilen üretim (etkinlik) ile

ortaya konan eforu (verim), kıyaslayarak tespit ederiz.

Diğer bir deyişle,

daha az girdi ile, kısa zamanda, daha fazla üretirsek
üretkenliğimiz artmış olur.

5
Kayıpları Görebilmek

6
Kayıpları Görebilmek

16 Büyük Kayıp

Ekipman Etkinliğini Kısıtlayan 8 Büyük Kayıp

İşgücü Verimini Kısıtlayan 5 Büyük Kayıp

Malzeme ve Enerjiye İlişkin 3 Büyük Kayıp

7
 16 BÜYÜK KAYIP
Ekipman
İş gücü Malzeme ve Enerji

1- Kapatma
2- Arıza kaybı
9- Yönetim kaybı 14- Malzeme
3- Setup ve ayar
10- Hat organizasyonu 15- Enerji kaybı
4- İkmal- doldurma
11- Manipülasyon 16- Kullanılmayan kalıp,
5- Başlama kaybı
12- Taşıma aparat, uç, her türlü
6- Hız kaybı
13- Ölçme ve ayar işletme malzemesi
7- Çokote ve rölanti
8- Hurda ve tamir

Son zamanlarda bunlara, stok maliyetleri, kapalı alan, kötü

yerleşim… vb kayıplar da eklenmektedir…
8
Kayıpları Görebilmek

1-Kapatma Kaybı
8 BÜYÜK EKİPMAN KAYBI
2-Arıza Kayıpları

Vardiya Süresi
3-Setup ve Ayar Kayıpları
Yükleme Süresi
4-Yenileme, değiştirme
Çalışma Süresi

Net Çalışma Süresi 5-Başlangıç Kayıpları

KD’li Çalışma Süresi

6-Hız Kayıpları

7-Chokote (Takılmalar)

8-Hurda ve Tamire çalışma

9
Kayıpları Görebilmek

Kapatma Kaybı

• Yemek Paydosları
• İhtiyaç Molaları
• Planlı Bakım dönemleri
• Üretim programı yok
• Ham madde veya girdi malzeme yok

10
Kayıpları Görebilmek

Önce, Otonom Bakım

Arıza Kayıpları ile işe başlarız...

11
Kayıpları Görebilmek

Arıza Kayıpları
12
Kayıpları Görebilmek
SETUP: Bir önceki
partiden çıkan son
parça ile yeni partiden
çıkacak ilk kalite
onaylı parçayı elde
etmek için gerekli
ekipmanları
değiştirme sürecidir.

Setuplarda çok zaman

kaybederiz...

Stop Start
Setup Kayıpları
“A” Tipi ürünler Setup “B” Tipi ürünler
13
Kayıpları Görebilmek
Yenileme-Değiştirme
Kayıpları
Kesici Takım Değiştirme

Talaşlı imalatta kesici uçlar

zamanla körelir değişmesi
gerekir. Değişim sırasında
üretim yapılmaması bir tür
kayıptır.

Diğer imalat çeşitlerinde,

benzer şekilde, kağıt
rulosu, palet, yapıştırıcı
sıvı... vb değişir.
14
Kayıpları Görebilmek

Başlama Kayıpları
Bazen Bitiş

İşe başlamada
geç kalırız.

Bir de
hurdalarımız
artar...

15
Kayıpları Görebilmek

Hız
Kayıpları
16
Kayıpları Görebilmek

Makina çevrim Hız Kayıpları

zamanının normal Başka bir probleme
olduğunu zannedebiliriz çözüm Makina tasarım
bulamadığımızdan... zafiyeti
17
Kayıpları Görebilmek

Çokote (Takılma)
Kayıpları

Çokote’ler,
otomasyonun yararlarını
ortadan kaldırır...

18
Kayıpları Görebilmek

Çokoteleri şimdiye kadar

neden farkedemedik?

Kaybın Uzun süreli

büyüklüğü ve
farkedilmez kesintisiz
gözlem
gerekir

Sadece
semptomları
çözeriz

19
Kayıpları Görebilmek

Öndeki
ve arkadaki
OEE düşer makinalar
rölantiye geçer

Çokote
Takılmalar ve
Boşta çalışan sürtünmeler
makina ürüne zarar
enerjiyi verir
israf eder

20
Kayıpları Görebilmek
Çokoteleri tamamen
ortadan kaldırmak için...
• Kaybın boyutunun
tespiti
• Makina üzerinde ufak
hataları arayın
• Gözlemin dikkatli ve
titiz olması gerekir.
Video çekimi yapılmalı
• Tüm anormalikler
düzeltilmeli
• Bağlantı ve kanallar
sağlamlaştırılmalı
Çokote Kayıpları
21
Kayıpları Görebilmek

Hurda üretirken kullanılan

makina zamanı boşa gitmiştir...

Hurda ve Tamire Çalışmak

22
Kayıpları Görebilmek

“5 işgücü kaybı” işçilik verimini düşürür:

1. Yönetim (Talimat Bekleme)

Kayıpları
2. Malzeme Taşıma Kayıpları
3. Hat Organizasyonu Kayıpları
4. Manipülasyon Kayıpları
5. Ölçme ve Ayar Kayıpları

23
Kayıpları Görebilmek

1- Yönetim (Talimat bekleme)

Bu beklemeler, yönetim kararlarından dolayı

geciken malzeme, ekipman, takım, tamir ve
talimat beklemeleridir.

24
Kayıpları Görebilmek

2-Malzeme Taşıma

Çalışanın, standart işinin yanında,

malzeme getirip götürme, araç gereç arama,
makinelerdeki takılmaları giderme... vb. yaptığı
hareketler birer “muda”dır.

25
Kayıpları Görebilmek

3- Hat Organizasyonu

Dengelenmemiş üretim hatlarında,

DARBOĞAZ tezgahları
diğer operasyonlar bekletmek durumundadır...

Diğer operasyonlardaki işçiler ne kadar hızlı ve doğru

çalışırlarsa çalışsınlar, üretim temposunu darboğaz
belirler.

26
Kayıpları Görebilmek

4-Manipülasyon Kayıpları

Üretim elemanlarının yapmak

zorunda kaldığı, değer yaratmayan,
kaldırma, indirme, sürükleme, parça
temizleme, hava tutma... vb.
faaliyetlerine ilişkin kayıplardır.

27
Kayıpları Görebilmek

5- Ölçme ve ayar

Sık sık yapılan gereksiz ölçme ve ayarlar

nedeniyle oluşan kayıplardır.

28
Kayıpları Görebilmek

Malzeme ve Enerjiye İlişkin 3 Büyük Kayıp

1- Ürün (hatalı üretim nedeniyle atılan

veya proses artığı malzemeler)

2- Enerji (boşa harcanmış enerji)

3- Ekonomik ömrünü doldurmadan devre dışı kalan

ekipman, kalıp, aparat ve el aletleri

29
• Her çalışanın bireysel çabasına
ihtiyacımız var

• Yalın çalışmalar, fabrikanın sadece üretim

departmanını değil tümünü ilgilendirir.

• Kurmaya çalıştığımız sistematik,

gelip geçici bir sistematik
olmayıp, başlangıçtan itibaren
sürekli artan bir ilgi ve özenle
sürdürülecek yaşam biçimidir.

30
Dinlediğiniz için
teşekkürler..

31