GAMZE CÜN 202014005044 SİNAN TEKE 202014005047 FIRAT DEMİRTAŞ 202014005046 Uzak Doğu, Avrupa merkezli yaklaşımda Asya'nın doğusu ve güneydoğusundaki ülkeler. Günümüzde genellikle Çin, Japonya, Endonezya, Filipinler, Malezya, Bru nei, Singapur, Doğu Timor, Tayland, Laos, Kamboçya, Vietnam, Myanmar, Çin Cumhuriyeti, Bangladeş, Pakistan, Sri Lanka, Kuzey Kore, Güney Kore ve Moğolistan Uzak Doğu ülkeleri kabul edilir. Avustralya ve Yeni Zelanda gibi ülkeler Uzak Doğu kavramına dahil edilmemektedir. Kuzey Amerika'da ve Avrupa'da Asyalı kavramı ile genellikle Uzak Doğulular kastedilir. Tarihçe Uzak Doğu kavramı Dünya Savaşları'ndan önce İngilizlerin Hindistan'daki topraklarına işaret etmekteydi. Ancak Dünya Savaşları'yla bölge ülkelerine verilen genel isim halini almıştır. Kavramın temelinde Avrupa kıtasının merkez olarak kabul edilmesi yatmaktadır. Avrupalılar, Dünya savaşları dönemi başta olmak üzere, kendilerinin doğusunda yer alan Osmanlı İmparatorluğu'na yakın doğu, Güney ve Orta Asya'daki topraklara Orta Doğu ve daha uzakta kalan alanlar için de Uzak Doğu kavramını kullanmışlardır. Kültür Bu bölge dünyanın en çok turist çeken bölgeleridir.Kültürleri çok zengin ve çeşitlidir. Tao, Şinto ve Budist tapınakları göz kamaştırır. Yaygın dinler İslam, Budizm, Konfüç yüsçülük, Taoizm, Şintoizm v e Hristiyanlıktır. Uzakdoğu mutfağı Çin, Kore, Japonya, Tayland ve Bangkok’u içine alan geniş bir kültürdür. Temelini pirinç ve çorbaların oluşturduğu bu mutfakta ana felsefe az malzemeyi en iyi şekilde değerlendirmektir. Süt ve süt ürünleri neredeyse hiç kullanılmamaktadır. Buna karşın besin çeşitliliği oldukça fazladır. Tropikal meyveler (mango, hindistan cevizi gibi), deniz ürünleri, çeşitli hayvan etleri (dana, domuz, ördek, tavuk, koyun ), soya ürünleri, kuşkonmaz ve bambu kamışı gibi örnekler verilebilir. Uzakdoğu Evlerinde Kaybolan Mutfak Kültürü Uzakdoğu’da da insanlar popüler kültürün de etkisiyle genelde dışarı da yemek yiyorlar. Yeni yapılan ev mimarilerinde mutfak kültürü yok olmaya başlamıştır. Bunun nedeni de insanlar artık evde yemek yapmak istemiyorlar ve her şeyini dışarıdan almak istiyorlar. Bu durumun iki nedeni vardır. İlki dışarıda aile boyu yemek yemek, evde hazırlamaktan daha ekonomik ve daha basit gelmektedir. Diğer nedeni de insanların çoğu, zamanını çalışarak geçiriyor ve yemek hazırlamaya zaman bulamıyorlar. Uzakdoğuluların Zayıf Kalma Formülü Uzakdoğu ülkelerinde yaşayan insanların çoğunluğu zayıf insanlardır ve kilolarla dertleri yoktur. Uzakdoğu mutfağına göre kilolu insanların vücudunda da iki tane düşman vardır. Bunlar fazla yağ ve ödemdir. Bunlardan arınmak için insanlar vücut ısılarını yükseltecek yiyecekleri tercih etmektedir. Çinliler, vücut ısılarını yükseltecek yiyecekleri enerji toniği olarak adlandırırlar. Bu tür yiyecekler tüm Çinlilerin sofralarında mutlaka yer alır. Enerji toniklerinin önde gelenleri baharatlar, sirke, soğan ve sarımsaktır. Diğer enerji tonikleri tavuk ve dana ciğeridir. Uzakdoğu insanları tatlıyı ekşi ile birlikte kullanırlar. Tatlı, ekşi ve acıyı yemeklerde aynı oranda kullanırlar. Bir öğünde 50-60 kalori alırlar. Çinliler yemeklerini küçük porsiyonlarla ve yavaş yerler. Yavaş yemek tokluk hissi verir ve az yemeyi sağlar. Büyük porsiyonlar ise daha fazla yemeye neden olacaktır. Çinlilerin zayıf kalma formülünde yağ oranı düşük, sebze ağırlık beslenme temeldir. En büyük uzakdoğu mutfaklarını incelersek: Çin mutfağı, başta Çin olmak üzere Singapur, Tayvan, Malezya ve Endonezya gibi Uzak Doğu ülkelerini kapsar. Çin lokantaları sayesinde, birçok farklı ülkede tanınan Çin mutfağı, dünyanın en zengin mutfaklarından biridir. Yin- yang prensiplerinin uygulandığı Çin mutfağında, renk, koku, kıvam ve tat arasında mutlaka bir denge sağlanır. Yemeklerde renk uyumuna çık dikkat edilir. Kesme ve pişirme yöntemleriyle, kontrast sağlanır. Çin Mutfağı Hakkında Bilgiler Çin mutfağında yemekler, kuaizi adı verilen yemek çubukları yardımıyla yenir. Çatal bıçak kullanılmaz. Bu çubuklar, ahşaptan, bambudan ve fil dişinden elde edilir. Yemekler, çubukla yemeyi kolaylaştıracak büyüklüktedir. Çin mutfağında, sebze ağırlıklı yemekler ön plana çıkar. Etler arasında en çok domuz eti ve tavuk eti tüketilir. Pekin ördeği, Çin'in milli yemeği olarak kabul edilir. Kuzey bölgelerde çorba ve deniz ürünleri ön plandadır. Bu bölgede sunuma çok önem verilir. Doğu bölgelerde sade ve hafif yemekler tercih edilir. Kanton bölgesi, denize yakın olduğu için balık ve su ürünlerine çok sık rastlanır. Özellikle karides ve midye tüketimi fazladır. Çin mutfağında fındık yağı ve susam yağı gibi, yemeklerin aromasını bastırmayan yağlar tercih edilir. Yemekler, ağırlıklı olarak wok ismiyle bilinen çukur tavalarda pişirilir. Kızartma, soteleme, buharda pişirme ve buğulama gibi farklı pişirme yöntemleri tercih edilir. Çin mutfağında pirinç kullanımı oldukça yaygındır. Ek olarak noodle'da, ana yemeklerin yanında tüketilir. Çin mutfağında yemekler aynı anda masaya servis edilir. Çorba, en son yenen yemektir. Çin mutfağında içecek olarak kabul edilen çorba, seramik kaşıklarla tüketilir. Tatlı olarak genelde meyveler tercih edilir. Kahvaltı da mayalı hamurdan yapılan ekmekler, yağda pişmiş yumurta, sebze, turşu, lapa ve çorba tüketilir. Çin mutfağının kendine has sebzeleri de mevcuttur. Bunlar arasında mısır koçanı, Çin brokolisi, Çin lahanası, körpe bambu çubukları, Çin su kestanesi ve su teresi gibi sebzeler vardır. Çin mutfağında sos ve baharat kullanımı da yaygındır. Her yemeğe, ayrı bir sos hazırlanır. Soya sosu kullanımı da oldukça fazladır. Hemen hemen her et yemeğinde, soya sosuna yer verilir. Çin mutfağında içecek olarak yeşil çay tüketilir. Çin mutfağında, fried rice, baharatlı Çin eriştesi, siyah pirinç pilavı, wonton çorbası, Pekin ördeği gibi lezzetler ön plana çıkar. Miso çorbası Miso çorbası dashi ve yumuşatılmış miso sosunun karıştırılmasıyla hazırlanan geleneksel bir Japon çorbasıdır. Birçok maddeler bölgesel ve mevsimsel tarifleri ve kişisel tercihe bağlı olarak ilave edilir. Şans Kurabiyesi Bir fal kurabiyesi, içinde bir parça kağıt, bir "fal", bir aforizma veya belirsiz bir kehanet bulunan un, şeker, vanilya ve susam tohumu yağından yapılan gevrek ve şekerli bir kurabiye gofretidir. Japon mutfağı
özellikle deniz ürünleri bakımından zengin bir
mutfaktır. Bulunduğu coğrafyadan dolayı tarım çok az yapılır ve bu durum kültürü oldukça etkilemiştir. Sade ve az besinden oluşan bu mutfakta suşi, ıstakoz, midye, karides gibi yemekler yaygın tüketilmektedir. Japon Mutfağı Hakkında Bilgiler Japon mutfağında ilk akla gelen yemek sushidir. Sushide kullanılan deniz mahsulleri çiğ veya pişmiş olabilir. Sushi, wasabi veya soya sosu ile birlikte servis edilir. En çok tercih edilen sushi türleri ise, maki, nigiri, uramaki, sashimi ve californi a roll'dur. Japon mutfağı, milattan önce 300'lü yıllarda pirinç yetiştirmeye başlamıştır. Pirince ek olarak bir ada ülkesi olduğu için, balık ve deniz mahsullerine de sık sık yer verilir. Çin mutfağından soya sosu ve tofu, Batı etkisiyle mısır ve patates, Hindistan'ın etkisiyle et ve köri Japon mutfağına giren lezzetler arasındadır. Yemekler genelde küçük porsiyonlarda hazırlanır ve göze hitap etmesine önem verilir. Kesme teknikleri ve renk uyumu çok önemlidir. Bu yüzden sebzeler renklere göre sınıflandırılır. Çorba tüketimi çok yaygındır. Miso, ramen ve dashi en bilinen çorbalardandır. Japonya'da kaşık kullanılmaz. Çorbanın katı malzemeleri çubuklarla yenir, kalan sulu kısım ise kaseden içilir. Pirinç ve noodle genelde her öğünde tüketilir. Pilava eşlik eden yemekler Okazu adını alır. Hashi olarak adlandırılan yemek çubuklarının farklı çeşitleri vardır. Yemek çubuklarının yapımında bambu, plastik, kemik, metal, ahşap ve fildişi kullanılır. Uçları sivridir. Aile içinde çocuklar en kısa, yetişkin erkekler ise en uzun yemek çubuklarını kullanılır. Çay seremonisi denilen bir gelenek vardır. Yeşil çay tüketimi yaygındır ve yemekten sonra içilir. Kaiseki ryori sofrası diye bir gelenekleri daha vardır. Bu sofrada çorba ve mevsim ürünlerini gösteren 3 çeşit yemek bulunur. Amaç, çay içmeyi daha eğlenceli hale getirmektir. Kare Raisu Japon körisi, Japon mutfağında körili bir yemek türüdür. Genel olarak, körili pilav, körili udon ve körili ekmek olmak üzere üç türde sunulmaktadır. Yapımında çok çeşitli sebze ve etler kullanılmaktadır. Temel sebzeler soğan, havuç ve patates olup sığır eti, domuz eti ve tavuk için en bilinen ettir. Okonomiyaki bir Japon pankeki. Okonomiyaki başta Kansai veya Hiroşima bölgeleri ile ilişkili olmakla birlikte ülke genelinde popülerdir. Büyüklüğü ve hazırlanması bölgeden bölgeye göre değişebilmektedir. Kore mutfağı Geçmişten günümüze değişerek gelen bir mutfaktır. Bu mutfakta sebze yemeklerinin yerini et yemekleri almıştır. Çay kültürü çok geniş olan bu mutfakta çayın acı, tatlı, ekşi ve tuzlu gibi birçok çeşidi bulunmaktadır. Kızartma ve kavurma yöntemleri yaygın olan Kore mutfağında soya sosu ve susam kullanımı yaygındır. Kahvaltı kültürü olmayan bu mutfakta, kahvaltı ana yemek gibi yapılmaktadır. Milli yemekleri “Kim Chi” bir çeşit baharatlı turşudur. Ana yemeklerinde pilav, çorba ve kim chi aynı anda servis edilir. Kim Chi Ayrıca kimchi, gimçi, gimchi veya kimchee olarak da bilinen, mayalanmış kırmızıbiber ve sebzelerden özellikle Çin lahanasından yapılan, geleneksel bir Kore yemeğidir. Kelimenin eski telaffuzu çim-çae şeklindedir ve "sıvıya bastırılıp bekletilen/batırılmış sebze" anlamına gelir. Tayland mutfağı Birden fazla Güneydoğu Asya geleneğini harmanlamıştır ve hafif hazırlanmış, güçlü aromatik unsurlar ihtiva eden yemekleriyle tanınır. Tayland mutfağında baharatlar çok yaygın kullanılmaktadır. Diğer Asya mutfaklarında olduğu gibi Taylandlı şefler de yemeklerde denge, detay ve çeşitliliğe çok önem verirler. Tayland yemeklerinde, her bir yemekte ya da tüm sofrada, ekşi, tatlı, tuzlu ve acı olmak üzere dört ana lezzetin dengesi gözetilir. Saygın bir Tayland mutfağı uzmanı olan Şef David Thompson bir röportajında şöyle der: "Tayland yemekleri basitlik üzerine değildir. Aksine birbirinden tamamen farklı elemanların sihirbazlık kullanılarak uyumlu bir nihai lezzete dönüştürülmesidir. Karmaşık bir müzikal çalgı gibi, yüzeyi pürüzsüz olmalıdır ancak arka planda ne olup bittiğinin fazlaca önemi yoktur. Basitlik burada önemsiz bir kavramdır. Bazı batılılar bunun bir lezzet karmaşası olduğunu düşünseler de bir Taylandlı için bu önemlidir, onlar bundan memnuniyet duyarlar." Tayland yemekleri eğer tek başına yeniliyorsa tek tabaktan ibarettir, ya da yanında ortadan herkesçe paylaşılan pirinç (Taylandca khao) ile birlikte servis edilir. Masada konuklar olduğunda daha fazla çeşit servis edilmesi adettendir. Geleneksel olarak yere serili hasır ya da kilimler üzerinde oturulup sağ elle yemek adettir. Günümüzde kaşık ya da çatal daha yaygın kullanılmaktadır. Kral Mongkut, Rama IV dönemindeki batılılaşma akımı ile masa ve sandalyeler kullanılmaya başlamıştır. Çatal ve kaşık ilk kez 1897 yılında yaptığı bir Avrupa turundan dönüşünde Kral Chulalongkorn tarafından kullanılmıştır.Sol elle kullanılan çatal ile sağ eldeki kaşığa yemek doldurulur ve yemek kaşıkla ağza gönderilir. Çorba için bazen geleneksel seramik kaşıklar kullanılır. Masada genellikle bıçak bulunmaz. Yemek çubukları erişteli çorbalar dışında kullanılmaz. Tayland kültürü, dili ve dini üzerindeki Hindistan etkisi yemeklere de yansımış. Bir çok farklı köri çeşidini Tayland’da bulmak mümkün, ancak bunlar Hindistan’daki yoğun körilere nazaran daha çok çorba kıvamındalar. Tamamına yakını köri macununun hindistan cevizi sütüyle karıştırılması ile yapılan körilerin en çok tüketilenleri Kırmızı Köri (Kaeng phet), Yeşil Köri (Kaeng khiao) & Sarı Köri (Kaeng kari). Köriler genelde haşlanmış pirinçle birlikte tüketiliyorlar. Tayland’ın güneyinde yaşayan Malay kökenli Müslümanların ise kendilerine has körileri var. Et ve tatlı patatesle yapılan Massaman Köri (Kaeng matsaman) mutlaka denenmesi gereken en lezzetli körilerden birisi. Panang Köri (Kaeng phanaeng) ise diğer bir Müslüman lezzeti. Çorbalar Tay mutfağının en çok sevilen yemeklerinden bazıları çorbalar. Özellikle baharatlı ekşi karides çorbası Tom Yam Kung muhtemelen turistler arasındaki en popüler Tay yemeği. Hindistan cevizi sütü ile yapılan tavuk çorbası Tom Kha Gai de oldukça popüler ve de lezzetli. Çorbalar da köriler gibi genelde pilavla birlikte tüketiliyorlar. Pirinç Yemekleri (Kaao) Pirinç, ekmeğin Tayland’daki karşılığı denilebilir. Haşlanmış yağsız pirinç neredeyse tüm yemek çeşitleri ile birlikte tüketiliyor. Kızartılmış pirinç (Kaao phad) genelde et, tavuk veya tofu karıştırılarak, yapışkan pirinç (Kaao niao) ise geleneksel olarak mango meyvesi ile birlikte tüketiliyor. Çin Usulü Sebzeli Bonfile Malzemeler 500 g jülyen bonfile ¼ su bardağı mısır unu Sosu için 4 yemek kaşığı soya sosu 1 yemek kaşığı fıstık ezmesi 1 tatlı kaşığı pirinç sirkesi 3 yemek kaşığı esmer toz şeker 1 çay kaşığı sarımsak tozu 1 çay kaşığı rendelenmiş taze zencefil Tuz Karabiber Kırmızı pul biber Sebze sote için 2 kabak 2 havuç 4~5 dal taze soğan 1 tatlı kaşığı susam yağı KAYNAKÇA "Asian." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003. https://yavuzmental.com/uzakdogu-mutfagi-hakkinda-bilgi/ https://www.diyetkapimda.com/blog_detay/uzakdogu-mutfak-kulturu- 1539068493#:~:text=Uzakdo%C4%9Fu%20mutfa%C4%9F %C4%B1%20%C3%87in%2C%20Kore%2C%20Japonya,kar%C5%9F %C4%B1n%20besin%20%C3%A7e%C5%9Fitlili%C4%9Fi%20olduk %C3%A7a%20fazlad%C4%B1r. https://tr.wikipedia.org/wiki/Tayland_mutfa%C4%9F %C4%B1#:~:text=Tayland%20mutfa%C4%9F%C4%B1nda%20baharatlar %20%C3%A7ok%20yayg%C4%B1n,d%C3%B6rt%20ana%20lezzetin %20dengesi%20g%C3%B6zetilir. https://www.taylandgezi.com/tayland-yemekleri-tay-mutfagi/