“BİREY ve TOPLUM”

Olumlu İletişim Yolları

Kazanım
SB.7.1.2. Bireysel ve toplumsal ilişkilerde olumlu iletişim yollarını kullanır.
 Olumlu ve Olumsuz İletişim
İnsanlar arasında yaşanan iletişimin anlaşarak devam etmesi olumlu
iletişim olurken, çatışma hali olması olumsuz iletişim olarak nitelendirilir.

Güler Yüzlü Olma

İletişime başlarken güler yüzlü olmak ve karşıdakinin hal ve
hatırını sormak olumlu iletişimin ilk basamağıdır.
 Olumlu İletişim

lidir.
önem
Günaydınlar. n d il
lanıla Bakmak için
Buyrun
e kul
im d geliyorsanız
hanımefendi.
letiş
lu i boşuna
m
Nasıl
Olu yardımcı kaldırmayın
olabiliriz?
yerimden.

Dükkan
Böylesahibinin
bir dükkan
müşteriye
sahibinden
yaklaşımı
alışveriş
olumlu
yapmak
iletişimi
ister başlatır
misiniz?mı?
 Olumlu İletişim-Tatlı Dil

‘‘Ne söylediğiniz değil, nasıl söylediğiniz önemlidir.’’

J. hatırlıyorsunuz?
Bununla ilgili hangi atasözlerini TSCHOHL
 Olumlu İletişim-Beden Dili
İletişime geçtiğimiz anda beden dilimiz karşımızdaki kişiyi olumlu veya
olumsuz yönde etkileyebilir.

İletişim sürecinde insanlar

%7 oranında konuşulan sözleri,

%38 oranında ses tonunu

%55 oranında beden dilini

dikkate alırlar.
 Olumlu İletişim-Beden Dili

lidir.
er ek
ak g
lanm
kul
kilde
n şe
uygu
ilini
en d
bed
z den
u yü
B

Annenin beden dili olumlu iletişim kurulmasını sağlar mı?

 Olumlu İletişim-Ses Tonu

Ses Tonu

Yeterince güvenli ve gür bir ses tonuna sahip olmak iletişim için çok güçlü bir
araçtır. Zayıf, çekingen bir şekilde konuşuyorsanız veya çok bağırarak
Sürekli yüksek sesle konuşan
konuşuyorsanız birisi
iletişim ile iletişime
süreci olumsuzdevam eder misiniz?
etkilenir.
 Olumlu İletişim-İyi Dinleme

bize
yor sa
apı
e y
in lem
ak d .
r ar t e r ir
s ı ku gös
t ema diğini
göz v e r
d en değe r
e
sm imize
ü k e r
üz ik le
özüm öyled
işi s e s
ki k v
şı da
Kar
Senaryo 1 Senaryo 2
Çocuk okuldan gelmiş ve annesine
Çocuk okuldan gelmiş ve annesine
önemli bir durum anlatacaktır. Annesi
önemli bir durum anlatacaktır. Fakat
Hangisinde olumlu bir iletişim olur?dikkatli bir şekilde
çocuğunu
annesi yemek yapmakla meşguldür.
dinlemektedir.
 Olumlu İletişim-İyi Dinleme

“Doğuştan iyi dinleyici olanların sayısı azdır. İyi bir dinleyici olabilmek için; bilinçli
bir çaba ve yeni beceriler öğrenmek gereklidir.”
Doğan Cüceloğlu
 Olumlu İletişim-Empati

Karşı tarafa nasıl

Zaten karşı
geçebilirim?
m a.
a yap
taraftasın.
ası n
başk
ş eyi
n bir
diği
em e
ist
as ını
pı lm
e ya Empati
din
Ken
Bir kişinin kendini başka birinin yerine koyarak olaylara onun bakış açısından
bakması, onun duygularını ve düşüncelerini doğru anlamasına empati denir.
Bu iletişimde eksik olan nedir?
Olumlu İletişim- Farklılıklara Saygılı Olmak

Farklılıklara Saygı

İnsanların fikirlerine, yaşam tarzına, hayata bakış açısına saygı göstermek ve

bunları birer zenginlik olarak görmek gereklidir. Hiç kimsenin kendinden farklı
olanı hor görmeye ve ötelemeye hakkı yoktur.
 Olumlu İletişim- Ben Dili
Sen Dili Ben Dili

“Sen”le başlar veya “sen”le biter. “Ben”le başlar veya “ben”le biter.

Bireyin duygu ve düşüncelerini ortaya

Yargılayıcı, eleştirici ve suçlayıcı olabilir.
koyar.
Anlaşmazlıkları azaltır, karşıdaki kişiyi
Öfke, kızgınlık duyguları taşıyabilir.
rahatlatır.

Niçin geç kaldın? Geç kaldığında işlerini yetiştiremeyeceğini düşünüyorum.

Ödevini neden bitirmedin? Ödevini bitirmemen beni kaygılandırıyor.
Toplantıda neredeydin? Toplantıda seni göremeyince meraklandım.

Sen diline örnek veriniz?

Ben
Olumlu İletişim- Ben Dili
Olumlu İletişim- Ben Dili
 Olumsuz İletişim
İnsanların arasındaki konuşmalarda ve diyaloglarda zıtlaşmaların,
anlaşmazlıkların, çatışmanın hatta kavganın olması olumsuz iletişimdir.

1 Ön yargılar 5 Argolu konuşma

2 Alaycı konuşma 6 Karşıdakinin sözünü kesme

3 Tehdit etme 7 Emir verme

4 Lakap takma 8 Sen dili

Olumsuz iletişime neden olan unsurlar nelerdir?
 Olumsuz İletişim- Ön Yargı
Ön yargı, bir kişi ya da olaya ilişkin yeterli bir bilgi edinmeden, önceden,
peşin bir karara varmış olma durumudur.

Bunun boyu çok

kısa, bu güzel Mustafa da
oynayamaz. oynamak
Uzun boylu istiyormuş, alalım
birisini alalım. mı bizim takıma.

Mustafa ile takıma almayan

Önkişi
yargıya
Buradaki arasında
ön bir örnek
olumlu
yargının veriniz?
birnedir?
sebebi iletişim devam edebilir mi?
 Olumsuz İletişim- Alaycı Konuşma
Alaу etmek; bіrіnі kusuru veya еksіğі nеdеniylе küçümsеyеrеk sözle
veya hareketlerle onu еğlеncе konuѕu уаpmаktır.

Olumlu iletişimin unsurlarından

birisi tatlı dil kullanmaktır.
Alaycı konuşma ve başkasının
bazı eksikleri ile dalga geçme
iletişimi olumsuz etkiler.
Olumlu iletişimde
hareketlerimizin biraz ciddi
olması gerekir. Laubali
hareketler iletişimi olumsuz
etkiler.
Buradaki iletişimde yapılan hata nedir?
 Olumsuz İletişim- Tehdit Etme
Gözdağı vermek bir işin yapılmasını veya yapılmamasını sağlamak
amacı ile korkutmaya tehdit etmeye denir.

Hadi bakalım doğum

günü partin bitti. Odayı
sen temizleyeceksin.
Geldiğimde temiz
görmezsen telefonuna
Sizce annenin yaklaşımıel doğru mu?
koyarım.
 Olumsuz İletişim- Lakap Takma
İnsanlara hoşlanmadıkları kötü isimler takmaya, hoşlanmadıkları kötü
isimlerle çağırmaya lakap takmak denir.

Erken yatana Tavuk

Ders çalışana İnek

Geç anlayana Öküz

İri erkeğe Ayı

Uysal birine Kedi

Kendinize lakap takılmasını ister misiniz?
 Olumsuz İletişim- Argolu Konuşma
Bir toplumda geçerli genel dilden ayrı, ama ondan türemiş olan, yalnızca
belirli çevrelerce kullanılan, kendine özgü sözcük ve kelimelere argo z denir.
m s u
i olu
t iş im
ak ile
Polise llanm Aynasız
r ku
m e le
g e li
a r g o k t ir.
Kağıt paraya cü
ü ye ce Papel
ü ş ür et kile
ü k d
küç
lar da İhtiyara Moruk
şm a
nu
Ko
Hırsızlık yapmaya Aşırmak

Beceriksiz birine Andaval

Olumsuz İletişim

Konuşurken sözümüzün
kesilmesi

İletişimi olumsuz
etkiler.

Emir verilerek konuşulması

 Olumsuz İletişim
Sağ - sol beyin baskınlığı. Eğer sağ lobun baskınsa ayakkabıyı pembe,
bağcıklarını beyaz görürsün. Sol lobun baskınsa gri- yeşil görürsün. Sağ lob
duygu, sol lob mantıkmış.

Olumsuz iletişimin bir sebebi de hep kendimizi doğru

olarak görmektir.

Doğrular değişebilir, gerçekler değişmez.

Ayakkabı hangi renktir?

 Şimdi Sıra Sizde

Empati kurmak iletişimi olumlu hale getirebilir.

MAALESEF
TEBRİKLER
BİLEMEDİNİZ

YENİ SORU
 Şimdi Sıra Sizde

Sen dili, olumlu iletişim kurmamızı sağlar.

MAALESEF
TEBRİKLER
BİLEMEDİNİZ

YENİ SORU
 Şimdi Sıra Sizde

Bir kişi hakkında ön yargılı davranmak iletişimi olumlu hale getirir.

MAALESEF
TEBRİKLER
BİLEMEDİNİZ

YENİ SORU
 Şimdi Sıra Sizde

İletişime başlarken güler yüzlü olmak ve tatlı dil kullanmak gerekir.

MAALESEF
TEBRİKLER
BİLEMEDİNİZ

YENİ SORU
 Şimdi Sıra Sizde

İletişimde yargılayıcı ve suçlayıcı bir şekilde konuşmalıyız.

MAALESEF
TEBRİKLER
BİLEMEDİNİZ

YENİ SORU
 Şimdi Sıra Sizde

Sürekli öğüt vermek iletişimi olumsuz etkiler.

MAALESEF
TEBRİKLER
BİLEMEDİNİZ

YENİ SORU
 Hangisi Çöz Bakalım

Aşağıdakilerden hangisi olumlu iletişim için yapmamız gerekenlerden birisidir?

A B
Sürekli öğüt vermek Alaycı konuşmak

C D
Ben dilini kullanmak Ön yargılı olmak
YENİ SORU
 Hangisi Çöz Bakalım

Aşağıdakilerden hangisi olumsuz iletişime neden olur?

A B
Emir vermek Tatlı dil kullanmak

C D
Empati kurmak Güler yüzlü olmak
YENİ SORU
 Hangisi Çöz Bakalım

Bir kişinin kendisini karşıdakinin yerine koymasına ne denir?

A B
İletişim Ben dili

C Sempati
D
Empati
YENİ SORU
 Hangisi Çöz Bakalım

Eğer ödevini yapmazsan seni gezmeye götürmem.

Bu cümlede yapılan iletişim hatası hangisidir?

A B
Emir vermek Tehdit etmek

C D
Argo kullanmak Alaycı konuşmak
YENİ SORU
DPY 2020 Çıkmış Sorular

Etkili iletişimi olumsuz etkileyen aşağıdaki sorunlardan hangisinin dinleyiciden

kaynaklandığı söylenebilir?

A) İyi hazırlanmamış konuşma metni

B) Eksik bilgi ve mesaj verme
C) Yanlış anlaşılmaya neden olacak ifadeler kullanma
D) Söylenenleri yetersiz algılama
DPY 2020 Çıkmış Sorular

Yaşadığımız duyguları dile getiren, suçlayıcı ve değerlendirici olmayan mesajlar

içeren dile “ben dili” denir.

Bu tanıma göre aşağıdakilerden hangisi ben diline uygun bir ifade değildir?

A) Odanı dağınık bıraktığın için üzülüyorum.

B) Konuşmamın sonunu getiremediğim için rahatsız oluyorum.
C) Eve geç gelmen beni endişelendiriyor.
D) Arkadaşlarınla iyi geçinmeyi bir türlü beceremiyorsun.
DPY 2020 Çıkmış Sorular

Kişiler arası ilişkilerde “empati kuran” bir birey için aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?

A) İletişimde bulunduğu kişiyi yargılamaz.

B) Duygu ortaklığı kurarak, insanları anlamaya çalışır.
C) Konunun gerçekliğini tespit etmeden bir kanıya varır.
D) Dış dünyayı karşısındaki kişinin penceresinden görmeye çalışır.
DPY 2020 Çıkmış Sorular

Aşağıdakilerden hangisi “etkili dinleme” yöntemlerinden biri değildir?

A) Dikkatli bir şekilde dinleme

B) Dinlediğimizi konuşmacıya hissettirme
C) Konuşmacının sözünü kesme
D) Gerektiğinde soru sormak için not alma
DPY 2019 Çıkmış Sorular

Etkili iletişimi olumsuz etkileyen sorunlar kaynaklarına göre dinleyiciden ve

konuşmacıdan olmak üzere iki grupta toplanır.

Buna göre aşağıdaki etkili iletişimi olumsuz etkileyen sorunlardan hangisinin

konuşmacıdan kaynaklandığı söylenebilir?

A) Söylenenleri yanlış yorumlama

B) Ön yargılı dinleme
C) Söylenenleri yetersiz algılama
D) Eksik bilgi ve mesaj verme
DPY 2016 Çıkmış Sorular

Sağlıklı bir iletişim kurulması için bireylerin aşağıdaki davranışların

hangisinden kaçınması gerekir?

A) Kişinin kendisini doğru ifade etmesinden

B) Bireylerin birbirine karşı sürekli eleştirel yaklaşmasından
C) Bireylerin birbirine empati ile yaklaşmasından
D) Bireylerin birbirine karşı önyargısız olmasından
DPY 2014 Çıkmış Sorular

Emel’in durumunu gözlemleyerek

düşüncelerini dile getiren Ece, aşağıda
verilen olumlu iletişim kurallarından
hangisini uygulamıştır?

A) Sabırlı olma
B) Empati kurma
C) Göz temasında bulunma
D) Kendini doğru ifade etme
DPY 2013 Çıkmış Sorular

Aşağıdaki atasözlerinden hangisi, insan ilişkilerinde olumlu iletişimin önemini

vurgular?

A) “Kara haber tez duyulur.”

B) “Laf ile peynir gemisi yürümez.”
C) “Tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır.”
D) “Bir ağızdan çıkar, bin ağıza yayılır.”
SBS 2009 Çıkmış Sorular

Ayla : Hadi bahçeye çıkıp oyun oynayalım.

Seray : Çok hastayım, çıkamayacağım.
Ayla : Hadi çıkalım ...
Seray : Oyun oynayacak hâlim yok.
Ayla : Bir daha seninle oynamayacağım.
Seray : Ben de seninle oynamayacağım.

Verilen diyalogda yapılan iletişim hatası öncelikle aşağıdakilerden hangisidir?

A) Beden dilini kullanmama

B) Empati kuramama
C) Eleştiriye açık olmama
D) Kendini doğru ifade edememe
SBS 2008 Çıkmış Sorular

Yedinci sınıf öğrencisi Elif, sınıfına girdiğinde sıra arkadaşının kendisine karşı kırgın
davrandığını fark eder.

Elif’in aşağıdaki davranışlardan hangisini yapması bu sorunun çözümünde

daha etkili olur?

A) Durumu görmezden gelmesi

B) Nedenini anlamaya çalışması
C) Arkadaşına öfkelenmesi
D) İşi şakaya vurması
 KİM BİLECEK

Bir kişinin kendisini karşıdakinin yerine koymasına ne

denir?

Empati
 KİM BİLECEK

Sen dilini kullanmak iletişimi nasıl etkiler?

Olumsuz
 KİM BİLECEK

Sürekli öğüt vermek iletişimi nasıl etkiler?

Olumsuz
 Gelecek Derse Hazırlanalım

•Kitle iletişim araçları nelerdir?

•RTÜK’ün görevi nedir?
•Kitle iletişim araçlarının yararları ve zararları nelerdir?