Chương 4.

LUẬT SỐ LỚN CHEBYSHEV VÀ ĐỊNH LÝ GIỚI HẠN TRUNG

Nội
TÂMdung:
1. Luật số lớn Chebyshev
2. Định lý Liapunov ( Định lý giới hạn trung tâm)
3. Tiệm cận chuẩn
§ 1. Luật số lớn Chebyshev( Pafnuty Lvovich Chebyshev (1821-1894))

1. Bất đẳng thức Trebisev ( Luật số lớn Chebishev)

Nếu X là đại lượng ngẫu nhiên có kỳ vọng và phương
sai , thì với mỗi ta có bất đẳng thức:

Bất đẳng thức này gọi là bất đẳng thức Chebishev

§ 1. Luật số lớn Chebyshev( Pafnuty Lvovich
Chebyshev (1821-1894))
2. Định lý Chebyshev

Nếu là dãy các đại lượng ngẫu nhiên độc lập có cùng

phân bố xác suất và thì với mỗi ta luôn có:

 Trong đó:
§ 2. Định lý Liapunov ( Định lý giới hạn
trung tâm)
Aleksandr Mikhailovich
 Giả sử là dãy các đại lượng ngẫu nhiên độc lập có
Lyapunov (1857-1918)
cùng phân bố xác suất với kỳ vọng và phương sai
với mọi n.
 Khi đó với ta có


 Ta áp dụng công thức này để tính xác suất dạng

 Ví dụ 1. Trong cuộc bầu cử tổng thống có 40% người

ủng hộ A. Chọn ngẫu nhiên 300 người. Tính xác suất để
có từ 150 người đến 200 người ủng hộ A.( dùng định lý
giới hạn trung tâm xấp xỉ nhị thức về phân bố chuẩn)
§ 3. Tiệm cận chuẩn

Định lý Moivre – Laplace

Nếu X là số lần xuất hiện biến cố A trong n lần thử với

xác suất xuất hiện biến cố A trong mỗi lần thử là p thì với
mỗi số thực x ta có


§ 3. Tiệm cận chuẩn
Chú ý: Ta có công thức tính gần đúng xác suất:
1, Xấp xỉ bằng hàm Gauss,
hàm mật độ phân bố
chuẩn hóa

( sử dụng khi p.q không
quá nhỏ)
Ví dụ 2: Trong một túi hạt
giống có 20% số hạt không
nảy mầm. Chọn ngẫu nhiên
200 hạt. Tính xác suất để có
50 hạt không nảy mầm. ( xấp
xỉ nhị thức về chuẩn dùng
hàm Gauss)
2, Định lý Poisson ( Xấp xỉ
phân bố nhị thức về phân bố
Poisson)
 ( khi p,q rất nhỏ) với
Ví dụ 3. Xác suất bị ung thư ở
một vùng dân cư là 0.3%. Tính
xác suất để trong 150 người
dân có 5 người mắc bệnh ung
thư. ( dùng định lý xấp xỉ phân
bố nhị thức về phân bố
Poisson )