Ενότητα 34η

Η λήξη του Α΄ Παγκόσμιου

πολέμου και οι μεταπολεμικές
ρυθμίσεις
• Το 1919 άρχισε στο Παρίσι συνέδριο όπου συζητήθηκαν οι
όροι της ειρήνης.
• Στο συνέδριο συμμετείχαν οι νικητές του πολέμου.
• Οι ηττημένοι, οι ουδέτεροι και η Σοβιετική Ένωση δεν
κλήθηκαν.
• Οι αποφάσεις του συνεδρίου καθορίστηκαν από:
 την ανάγκη αναδιαμόρφωσης του πολιτικού χάρτη της
Ευρώπης
 την επιδίωξη της Γαλλίας να εξουθενώσει τη Γερμανία
 την επιθυμία των Δυνάμεων να εγκλωβίσουν το νέο
σοβιετικό καθεστώς της Ρωσίας
 Επίσης σημαντικό ρόλο έπαιξε η αρχή της αυτοδιάθεσης
των λαών. Κάθε λαός είχε το δικαίωμα να αποφασίζει
μόνος του για το μέλλον του. Αυτή ήταν η κεντρική ιδέα
Το Συμβούλιο των Τεσσάρων στη σύνοδο ειρήνης : Λόιντ Τζορτζ,
Βιττόριο Ορλάντο, Ζωρζ Κλεμανσώ και Γούντροου Ουίλσον
 Μια αναμνηστική φωτογραφία της ελληνικής αντιπροσωπείας στο Συνέδριο
των Παρισίων του 1919-1920, της οποίας ηγήθηκε ο Ελ. Βενιζέλος. Δίπλα στον
Ελ. Βενιζέλο διακρίνονται οι Λ. Κορομηλάς, Ν. Πολίτης, Άθως Ρωμανός και
Ανδρέας Μιχαλακόπουλος.
 Πηγή: Οι ευθύνες για τον πόλεμο

•«Οι Συμμαχικές δυνάμεις επιβεβαιώνουν και η Γερμανία αποδέχεται την

ευθύνη της και την ευθύνη των συμμάχων της για την πρόκληση των
απωλειών και των καταστροφών στις οποίες υποβλήθηκαν οι Συμμαχικές
κυβερνήσεις και οι λαοί τους ως συνέπεια του πολέμου».

• Η διατύπωση της ευθύνης για τον πόλεμο από τη Συνθήκη των Βερσαλλιών,
1919.

•«Μας εξανάγκασαν να αποδεχθούμε την αποκλειστική ευθύνη του

πολέμου: μια τέτοια παραδοχή στα χείλη μου θα ήταν ψευδής. Δεν
επιζητούμε την απαλλαγή της Γερμανίας από κάθε ευθύνη γι' αυτόν τον
παγκόσμιο πόλεμο και για τον τρόπο που διεξήχθη. Ωστόσο, με έμφαση
αρνούμαστε ότι η Γερμανία της οποίας ο λαός αισθανόταν ότι διεξάγει
αμυντικό πόλεμο, πρέπει να εξαναγκαστεί να αποδεχθεί την αποκλειστική
ευθύνη».

• Κόμης Μπρόκντορφ-Ράντζαν, επικεφαλής της γερμανικής αντιπροσωπείας

στις Βερσαλλίες, 1919.
 Η συνθήκη των Βερσαλιών (Ιούνιος 1919) υποχρέωνε τη
Γερμανία:
• να παραχωρήσει εδάφη στις: Γαλλία, Βέλγιο, Δανία,
Πολωνία, Τσεχοσλοβακία και Λιθουανία

• να αναγνωρίσει ως αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη τη

Ρηνανία και το Σάαρ

• να πληρώσει βαριές πολεμικές αποζημιώσεις

• να εγκαταλείψει τις αποικίες της καθώς και τα εδάφη που

είχε κερδίσει από τη Ρωσία

• να περιορίσει στο ελάχιστο τις ένοπλες δυνάμεις της

(αφοπλισμός)
Τελετή υπογραφής το 1919 στην αίθουσα των κατόπτρων,
στις Βερσαλλίες
 Η συνθήκη του Αγίου Γερμανού (Σεπτέμβριος 1919)
εξανάγκαζε την Αυστροουγγαρία:

• να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία της Ουγγαρίας, της

Τσεχοσλοβακίας, της Γιουγκοσλαβίας και της Πολωνίας

• να παραχωρήσει στις χώρες αυτές πολλά εδάφη (διάλυση

Αυστροουγγαρίας)
Τελετή υπογραφής της συνθήκης του Αγίου Γερμανού
 Η συνθήκη του Νεϊγύ (Νοέμβριος 1919) υποχρέωνε τη
Βουλγαρία:

• να παραιτηθεί από τις διεκδικήσεις της σε Ανατολική

Μακεδονία και Θράκη (τα εδάφη αυτά δόθηκαν στην
Ελλάδα)

• να παραχωρήσει εδάφη σε Ρουμανία και Σερβία

 Στη συνθήκη προβλεπόταν και αμοιβαία ανταλλαγή

πληθυσμών ανάμεσα σε Ελλάδα και Βουλγαρία
 Η συνθήκη του Τριανόν (Ιούνιος 1920) υπαγόρευε στην
Ουγγαρία:

• να παραχωρήσει εδάφη στις: Τσεχοσλοβακία, Ρουμανία και

Γιουγκοσλαβία
 Η συνθήκη των Σεβρών (Ιούλιος/Αύγουστος 1920) επέβαλε
στην Οθωμανική αυτοκρατορία:
• να παραχωρήσει την κυριαρχία της Μεσοποταμίας (Ιράκ), της
Παλαιστίνης και της Υπεριορδανίας στην Βρετανία

• να παραχωρήσει την κυριαρχία της Συρίας και του Λιβάνου

στη Γαλλία

• να δεχτεί την ανεξαρτησία του Κουρδιστάν και της Αρμενίας

• να δεχτεί την κυριαρχία της Ελλάδας στην Ίμβρο, την Τένεδο

και τη Θράκη μέχρι τα πρόθυρα της Κωνσταντινούπολης

• να αναγνωρίσει επίσημα την ελληνική κυριαρχία στα νησιά

του Βόρειου και Ανατολικού Αιγαίου
• Η Ιταλία παραχωρούσε στην Ελλάδα τα Δωδεκάνησα εκτός
από τη Ρόδο

• Η Ελλάδα αναλάμβανε τη διοίκηση της περιοχής της

Σμύρνης για πέντε χρόνια. Στη συνέχεια οι κάτοικοι με
δημοψήφισμα θα αποφάσιζαν για την τύχη της περιοχής.

• Τα Στενά τέθηκαν κάτω από διεθνή έλεγχο

 Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν η σταδιακή διάλυση της

Οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Ο Ε. Βενιζέλος υπογράφει την Συνθήκη των Σεβρών
 Πηγή

Παρίσι, 28 Ιουλίου 1920

Προς τον Ελληνικόν Λαόν,

• Είμαι ευτυχής αναγγέλλων προς υμάς ότι σήμερον, εβδόμην επέτειον της
υπογραφής της συνθήκης του Βουκουρεστίου, υπεγράφη η συνθήκη ειρήνης
μετά της Τουρκίας, η συνθήκη δι' ης αι κυριώταται Σύμμαχοι Δυνάμεις
μεταβιβάζουσιν προς την Ελλάδα την κυριαρχίαν επί της Δυτικής Θράκης,
ήτις είχε παραχωρηθή προς αυτάς υπό της Βουλγαρίας δια της συνθήκης του
Νεϊγύ, και η συνθήκη μετά της Ιταλίας, δι' ης αυτή μεταβιβάζει προς ημάς
τα Δωδεκάνησα. Καθ' ήν στιγμήν το έργον όπερ διεξηγάγομεν εν μέσω
τοσούτων δυσχερειών στεφανούται δια τοιαύτης επιτυχίας, αισθάνομαι το
καθήκον να εκφράσω προς τους συμπολίτας μου την βαθείαν
ευγνωμοσύνην μου δια την σταθεράν εμπιστοσύνην με την οποίαν με
περιέβαλον επί τόσα έτη, καταστήσαντες ούτω δυνατούς τους εθνικούς
θριάμβους τους οποίους πανηγυρίζομεν σήμερον…

ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ
• Οι νικήτριες χώρες δημιούργησαν την Κοινωνία των Εθνών
(ΚΤΕ) με σκοπό την αποφυγή νέων πολέμων
• Ήταν ένας διεθνής οργανισμός όπου θα μπορούσαν να
απευθύνονται τα κράτη για να επιλύουν ειρηνικά τις
διαφορές τους

• Κάθε κράτος – μέλος της ΚΤΕ:

 είχε το δικαίωμα του βέτο (αρνησικυρία) στην λήψη των
αποφάσεων
 καθώς και την επιλογή να μη συμμορφώνεται στις
υποδείξεις που θα του γίνονταν
 Αυτά τα δύο στοιχεία λειτούργησαν διαλυτικά για την
Κοινωνία των Εθνών
 Ο Βρετανός υπουργός
Εξωτερικών Έντουαρντ Γκρέι,
από τους εμπνευστές της ΚτΕ