Prenos iskustava sa čeških

razvojnih projekata u Bosni i Hercegovini:

Gdje smo pogriješili i šta smo naučili?

Mgr. Damir Kasum

Doboj, 03.08.2022.
Sadržaj

1. Zvanična Inostrana razvojna saradnja Republike Češke

2. Češka razvojna saradnja u Bosni i Hercegovini

3. Projektne ideje za Inostranu razvojnu saradnju

Zvanična Inostrana razvojna saradnja
Republike Češke

1. DIO
ŠTA JE ČEŠKA RAZVOJNA SARADNJA?
Inostrana razvojna saradnja Republike Češke, također poznata kao CZECHAID, je nacionalni program Vlade Republike
Češke za međunarodni razvoj kao što su američki USAID, švedska SIDA ili danska DANIDA.

Od 01.01.2008. Inostranom razvojnom saradnjom Republike Češke upravlja namjenski formirana institucija, Češka
razvojna agencija (www.czechaid.cz).

Vizija Češke razvojne agencije, putem koje ispunjava svoju svrhu, je sljedeća:

„Češka razvojna agencija pri efikasnoj upotrebi dostupnih iskustava i resursa pomaže
manje razvijenim zemljama u rješavanju njihovih razvojnih problema čime doprinosi
dostojanstvenom i održivom životu na našoj planeti i širenju dobrog imena Republike
Češke u svijetu.“
ŠTA ZNAČI OVA VIZIJA U PRAKSI?
Češka razvojna agencija fokusira svoje aktivnosti na najsiromašnije i posebno ranjive grupe stanovništva u siromašnim
zemljama i poboljšava njihove uslove za dostojni život.

Namjenski koristi resurse i iskustva Republike Češke i nudi održiva rješenja razvojnih problema u manje razvijenim
zemljama svijeta.

Podržava civilno društvo i lokalne procese promjena u partnerskim zemljama koji vode do pravednog društva.

Uključuje privatni sektor u razvojna rješenja i podržava sredinu neophodnu za ekonomski rast, poduzetništvo i
investicije u partnerskim zemljama.

Fokusira se na sveobuhvatne teme:

- Partnerstvo (Češka razvojna agencija poštuje lokalnu sredinu i kulturu u partnerskim zemljama)
- Održivost (Češka razvojna agencija se fokusira na djelatnosti koje imaju konkretan i dugoročan pozitivni efekat)
- Transparentnost (Češka razvojna agencija postupa fer i otvoreno informiše o svim svojim aktivnostima i postupcima)
ZAŠTO REPUBLIKA ČEŠKA POMAŽE?
Republika Češka pripada u 20 % najbogatijih zemalja svijeta. Vlada Republike Češke smatra da ima moralnu obavezu da
pomaže siromašnijim. U ovom pravcu, Republika Češka je potpisala čitav niz međunarodnih obaveza uključujući
Milenijsku deklaraciju iz 2000. godine u kojoj se obavezala da će se boriti za smanjivanje siromaštva u svijetu. Do 2030.
godine, Republika Češka se obavezala da će na razvojnu pomoć izdvajati 0,33 % BDP.
GDJE REPUBLIKA ČEŠKA POMAŽE?
Trenutni program Inostrane razvojne saradnje Republike
Češke se realizuje u 6 prioritetnih zemalja:

- Bosna i Hercegovina

- Moldavija

- Gruzija

- Etiopija

- Zambija

- Kambodža
Češka razvojna saradnja
u Bosni i Hercegovini

2. DIO
PRVI PROJEKTI ČEŠKE RAZVOJNE AGENCIJE U BOSNI I HERCEGOVINI
U prvoj fazi svog djelovanja u Bosni i Hercegovini, Češka razvojna agencija je realizovala sljedeća 3 velika projekta:

- Osiguranje pristupa pitkoj vodi u gradu Lukavcu

- Poboljšanje upravljanja otpadom u opštinama Doboj i Maglaj

- Upotreba obnovljivih izvora energije za sistem centralnog grijanja u naselju Nemila

Prvi projekat je završio potpunim neuspjehom, drugi projektnim uspjehom ali istovremeno dugoročnim neuspjehom, i
treći djelimičnim uspjehom.

ŠTA MISLITE DA JE BIO RAZLOG?

PROJEKTI U OBLASTI VODOPRIVREDE I SANITACIJE
Završeni projekti:
- Poboljšanje upravljanja otpadom u opštinama Doboj i Maglaj
- Podrška izgradnji kanalizacijskog sistema i prečistača otpadnih voda u naselju Svrake (Vogošća)
- Osiguranje pristupa pitkoj vodi u gradu Lukavcu
- Rekonstrukcija prečistača otpadnih voda u Gradačcu

Tekući projekti:
- Rekonstrukcija i proširenje postrojenja za preradu pitke vode u Tesliću
- Poboljšanje upravljanja otpadnim vodama u naselju Branjevo (Zvornik)
- Podrška vodosnabdijevanja u Gradišci
- Efikasnije snabdijevanje pitkom vodom u Gračanici
POBOLJŠANJE UPRAVLJANJA OTPADOM U OPŠTINAMA DOBOJ I MAGLAJ
PODRŠKA IZGRADNJI KANALIZACIJSKOG SISTEMA I PREČISTAČA OTPADNIH VODA U
NASELJU SVRAKE (VOGOŠĆA)
OSIGURANJE PRISTUPA PITKOJ VODI U GRADU LUKAVCU
REKONSTRUKCIJA PREČISTAČA OTPADNIH VODA U GRADAČCU
REKONSTRUKCIJA I PROŠIRENJE POSTROJENJA ZA PRERADU PITKE VODE U TESLIĆU
POBOLJŠANJE UPRAVLJANJA OTPADNIM VODAMA U NASELJU BRANJEVO (ZVORNIK)
PODRŠKA VODOSNABDIJEVANJA U GRADIŠCI
EFIKASNIJE SNABDIJEVANJE PITKOM VODOM U GRAČANICI
TRENUTNI PRIORITETI ČEŠKE RAZVOJNE SARADNJE U BOSNI I HERCEGOVINI
U sklopu sadašnjeg programa prema Bosni i Hercegovini (2018-2023.) su određene tri prioritetne oblasti i u sklopu tih
oblasti se Republika Češka fokusira na postizanje ciljeva održivog razvoja.

Prvim prioritetnim sektorom je ekonomski rast. Republika Češka je fokusirana uglavnom na oblast održivih obnovljivih
izvora energije i na jačanje energetske samodovoljnosti upotrebom održivih i cjenovno dostupnih resursa (biomasa,
solarni kolektori ili fotonaponski paneli).

Drugi prioritetni sektor je održivo upravljanje prirodnim resursima. U ovom sektoru se razvojna saradnja fokusira na
uvođenje održivih sistema čišćenja otpadnih voda koje odgovara evropskim normama i standardima. Ovaj sektor ima
vrlo široko tumačenje i na njega se nadovezuje i oblast snabdijevanja pitkom vodom i upravljanje otpadom.

Treći prioritetni sektor je pravilno demokratsko upravljanje javnim poslovima. U ovom sektoru Češka razvojna
agencija podržava institucije javne uprave u oblasti odgovorne vladavine, preuzimanja evropskih standarda i
harmonizacije legislative sa pravnom stečevinom Evropske unije.
 Projektne ideje
za Inostranu razvojnu saradnju

3. DIO
KAKO PREPOZNATI DOBRU PROJEKTNU IDEJU?
KOLIKO SREDSTAVA JE POTREBNO ULOŽITI ZA SUFINANSIRANJE PROJEKTA?
KAKO APLICIRATI ZA PROJEKAT ČEŠKE RAZVOJNE SARADNJE?
PREPORUKE NE SAMO ZA PROJEKTE ČEŠKE RAZVOJNE SARADNJE
SPECIJALIZACIJA
Imati u komunalnom preduzeću, opštini ili gradu, radno mjesto za čovjeka zaduženog za praćenje i implementaciju
projekata razvojne saradnje.

REALNOST
Biti realan u očekivanjima. Ne svaki problem se može riješiti donacijama i ne svaka popunjena aplikacija automatski
znači uspjeh. Također je bitno poznavati i realno procijeniti kapacitete tima kojim komunalno preduzeće raspolaže.

SPREMNOST
Imati spremljene projektne ideje minimalno u obliku idejnog projekta sa orijentacionim troškovima investicije. Izraditi
kratku knjigu investicionih prilika sa osnovnim podacima o projektima.

ISTRAŽIVANJE
Detaljno se upoznati sa fondom prema kojem se želi aplicirati. Posebno obratiti pažnju na problematiku izvještavanja,
PDV-a, carine i ostalih zakonskih obaveza.
HVALA VAM NA PAŽNJI

Damir Kasum
www.devall.cz