Zarządzanie rozwojem miasta

Wykład
  Miasta stoją w obliczu wielu problemów,
które w najbliższych latach, ze względu
na zmiany demograficzne i gospodarcze,
będą się nasilać.
 Według prognozy ONZ do roku 2050
ROZWÓJ liczba mieszkańców miast na świecie
MIASTA zwiększy się prawie dwukrotnie.
 W związku z tym trzeba będzie bardziej
racjonalnie wykorzystywać zasoby
naturalne niż dotychczas, a miasta będą
zmuszone konkurować w skali globalnej.
  Wraz ze wzrostem miasta rosną
problemy związane z
zanieczyszczeniem, logistyką,
gospodarowaniem energią, różnicami w
poziomie życia mieszkańców i w związku
z tym przestępczością.
ROZWÓJ  Utrzymanie pozytywnego bilansu
MIASTA gospodarczego (700 największych miast,
zamieszkanych przez ok. 20% światowej
populacji, generuje ponad połowę PKB)
stawia większe wyzwania przed
służbami i władzami miasta w zakresie
sprawnego nim zarządzania, nie tylko w
obliczu kryzysu, ale również
codziennego funkcjonowania.
  Rozwój miasta jest zmianą, procesem kierunkowych przemian,
podczas którego formy prostsze i nieidealne przechodzą zmiany w
kierunku form lepszych oraz doskonalszych. Z rozwojem mamy do
czynienia wtedy, kiedy następuje zmiana ilościowa i jakościowa. W
takim rozumieniu rozwój związany jest z pojęciem postępu.

ROZWÓJ  Rozwój miasta zależy od wielu czynników i jest skomplikowanym,

wielopłaszczyznowym i wieloaspektowym procesem.
MIASTA - Zarządzający miastami muszą patrzeć na proces rozwoju
perspektywicznie i wychodzić naprzeciw potrzebom obecnych, ale
definicja także przyszłych mieszkańców.
 Rozwój zależy dodatkowo od współpracy i współdziałania wielu
uczestników, w tym: urzędników, przedstawicieli instytucji,
przedsiębiorców, inwestorów, organizacji pozarządowych,
aktywistów i oczywiście samych mieszkańców. Zdarza się czasem,
że poszczególne grupy mają odmienne potrzeby a ich cele
wykluczają się nawzajem. W takich sytuacjach konieczne są
kompromisy lub szukanie nowych rozwiązań
  Zarządzanie rozwojem miasta wiąże się z
koniecznością przewidywania przebiegu różnych
zjawisk w przyszłości.
 W naukach ekonomicznych problematyka
programowania wiąże się z wyborem określonych
celów oraz środków realizacji tych celów.
ZARZĄDZANIE  Elementem każdego programowania są więc cele,
ROZWOJEM MIASTA warunki realizacji celów oraz środki do realizacji
wyznaczonych celów.
 Problematyka programowania wiąże się ściśle z
problematyką prognozowania i planowania.
Określają to następujące relacje „prognoza –
program – plan”.
  Koncepcje koncentrują się na różnych aspektach: wykorzystaniu
nowoczesnych technologii i inteligentnym zarządzaniu miastem,
ochronie środowiska naturalnego i ekologicznych rozwiązaniach,
zapewnieniu odporności na kryzysy czy budowaniu
społeczeństwa obywatelskiego, zaangażowanego w sprawy
miasta i lokalnych społeczności.
 Inni próbują odnaleźć formę idealnego miasta w ucieczce w
kierunku małomiasteczkowości, wolego tempa życia,
zacieśnianiu więzi i dbałości o potrzeby lokalnych społeczności.
Koncepcje  Co najważniejsze, w centrum zainteresowania współczesnych
rozwoju koncepcji jest sam mieszkaniec – czyli człowiek i jego potrzeby.

miast  Wśród najpopularniejszych w ostatnich latach koncepcji na

rozwój miasta można wymienić:
• miasto inteligentne (smart city),
• miasto zielone (green city),
• miasto piętnastominutowe (15-minute city).
• miasto odporne (resilient city).
 Miasto inteligentne
 Koncepcja miasta inteligentnego opiera się
na rozwoju obszarów miejskich w oparciu o
technologie informatyczne i komunikacyjne.
 Dzięki nowoczesnym rozwiązaniom miasto
dostosowuje się do potrzeb mieszkańców a
przestrzeń staje się przyjazna dla wszystkich
użytkowników.
 Miasto inteligentne powinno działać jak sprawny
organizm, w którym poszczególne elementy
współpracują ze sobą, zapewniając harmonijny
rozwój. Ważnym elementem w koncepcji miasta
inteligentnego jest troska o środowisko i
stosowanie ekologicznych rozwiązań.
 Miasto zielone
 Koncepcja zielonych miast powstała już w XIX wieku pod
postacią idei „miast ogrodów”, a ich prekursorem był Ebenezer
Howard. Idea „green city” ewoluowała przez lata i wraz ze
wzrostem świadomości na temat konieczności ochrony
środowiska, zyskała w czasach obecnych nowy wymiar.
W obecnej postaci koncepcja ta bezpośrednio wynika z zasad
zrównoważonego rozwoju.
 Celem miast zielonych jest zwiększanie ilości zieleni miejskiej,
aby służyła ona jako miejsca odpoczynku, spotkań
towarzyskich i aktywności fizycznej. Idea miast
zielonych obejmuje także wykorzystanie ekologicznych
rozwiązań we wszystkich obszarach funkcjonowania miasta,
rozwój recyklingu, czy ograniczenie ruchu samochodów
ograniczenie negatywnego oddziaływania na środowisko
zakładów przemysłowych czy transportu publicznego.
Mieszkańców zachęca się do ekologicznych postaw: rezygnacji
z jeżdżenia samochodem (lepiej wybrać rower), segregacji
śmieci, oszczędzania wody i energii. Ważnym elementem
koncepcji jest zielone budownictwo, zastosowanie
nowoczesnych rozwiązań technologicznych w zakładach
przemysłowych.
 Miasto piętnastominutowe
 Idea piętnastominutowego miasta oznacza, że
miasto zapewnia dostęp do podstawowych funkcji
społecznych tj. praca, oświata, opieka zdrowotna,
ale także sklepy czy punkty rekreacyjne, w
bezpośredniej bliskości miejsca zamieszkania. Ta
bliskość oznacza dystans, który możemy pokonać
w 15 minut pieszo lub rowerem. Miasto 15-
minutowe stawia na wzmacnianie lokalnych
społeczności i lokalnych więzi.
 Elementem tej koncepcji jest także wprowadzanie
wielofunkcyjności do urbanistyki i planowania
zabudowy oraz do poszczególnych obiektów,
które powinny być wykorzystywane do różnych
celów – do pracy, spotkań lokalnych społeczności,
zajęć sportowych etc. Ważne jest tworzenie
miejsc, gdzie sąsiedzi mają szansę wymieniać się
usługami lub korzystać z usług oferowanych przez
lokalnych przedsiębiorców.
 Miasto odporne
 Liczne kryzysy: gospodarcze i społeczne, klęski
żywiołowe – a w ostatnim czasie pandemia COVID-19 –
wymusiły skoncentrowanie wysiłków miast na działaniach
adaptacyjnych i wdrażaniu działań, których celem jest
zbudowanie odporności i zapewnienie mieszkańcom
bezpieczeństwa.
 Idea miasta odpornego koncentruje się właśnie na
budowaniu odporności miasta na zdarzenia niszczące
oraz zdolności do regeneracji i dalszego
zrównoważonego rozwoju.
 Kluczowe jest patrzenie na organizm miejski jako sieć
ściśle powiązanych ze sobą elementów, które z
perspektywy zarządzania miastem należy rozpatrywać
całościowo. Miasta przyszłości muszą być odporne na
wszelkie kryzysy: ubóstwo, zmiany klimatyczne,
degradację środowiska, przestępczość czy
bezrobocie. Różnorodność problemów
determinuje konieczność wdrażania zintegrowanych
działań mających na celu uodpornienie miast na
potencjalne, przyszłe kryzysy.
 Prognoza stanowi I etap programowania.

Prognozą nazywamy naukowe stadium przyszłości polegające na określeniu

najbardziej prawdopodobnego przebiegu badanego zjawiska.

Prognostyka różni się od futurologii naukowym charakterem metod

przewidywania przyszłości.

PROGRAMOWANIE ROZWOJU MIASTA

Klasyfikacja prognoz

 W praktyce wyróżnia się różne kryteria

klasyfikacji prognoz:

1. Z punktu widzenia horyzontu czasowego

wyróżniamy:
• prognozy krótkookresowe (od 1 do 2 lat),
• prognozy średniookresowe (od 3 do 5 lat),
• prognozy długookresowe (od 6 do 15 lat),
• prognozy perspektywiczne (od 6 do 20 lat),
• prognozy ponadperspektywiczne (powyżej 20
lat),
 Klasyfikacja prognoz:

 2. Z punktu widzenia zakresu problemowego:

• prognozy kompleksowe i częściowe,
• prognozy makroekonomiczne i mikroekonomiczne,
• prognozy światowe, krajowe, regionalne,
 4. Z punktu widzenia metody opracowania:
• prognozy indukcyjne (od szczegółu do ogółu),
• prognozy dedukcyjne (od ogółu do szczegółu),
 5. Z punktu widzenia celu lub funkcji:
• prognozy ostrzegawcze (dotyczące szczególnie
ważnych zjawisk),
• prognozy badawcze (najbardziej prawdopodobny
przebieg zjawiska),
• prognozy normatywne (określające najbardziej
pożądany przebieg zjawiska),
 • regulacyjna – prognoza jest elementem określającym realizację
konkretnych zadań,

• kontrolna – jest podstawą oceny skuteczności podejmowanych

działań,
Programy
rozwoju • informacyjna – jest dokumentem stanowiącym wytyczne dla
poszczególnych podmiotów i otoczenia rynkowego w mieście,
miasta
spełniają • koordynacyjna – jest elementem zapewniającym realizacji celów
następujące konkretnymi środkami,

funkcje: • pobudzająca – program jest dokumentem zmuszającym podmioty

władzy do poszukiwania optymalnych kierunków rozwoju danego
miasta,

• promocyjna – określająca wszystkie mocne strony danego miasta

oraz jego najlepsze szanse,
 Na czym polega proces
tworzenia strategii ?
 po pierwsze – na formułowaniu zbioru
perspektywicznych celów rozwojowych i ich
modyfikacji w zależności od zmieniających się
uwarunkowań zewnętrznych i wewnętrznych,
 po drugie – na określaniu niezbędnych zasobów
ludzkich, rzeczowych, finansowych i naturalnych,
koniecznych do osiągnięcia przyjętych celów,
 po trzecie – na określaniu sposobów postępowania
(reguł działania) zapewniających osiągnięcie
przyjętych perspektywicznych celów rozwojowych
oraz optymalne wykorzystanie i rozmieszczenie
przestrzenne zasobów dla zapewnienia danej
społeczności terytorialnej optymalnych warunków
egzystencji i rozwoju.
Jakie są główne metody
tworzenia i realizacji strategii ?

W polskich realiach wykształciły się

trzy podstawowe metody (style
planistyczne) projektowania
strategii rozwoju jednostek
samorządowych:
 Metoda opierająca się na biznes
planie,
 Metoda ekspercka,
 Metoda bazująca na planowaniu
partycypacyjnym
[2] Rozwój lokalny i regionalny. B. Filipiak, M. Kogut, A. Szewczuk, M Zioło
Fundacja na rzecz Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2000, s. 140.
Jakie są zasady tworzenia
strategii rozwoju?
Przy procedurze konstruowania strategii
rozwoju konieczne jest przestrzeganie
trzech podstawowych zasad[3]:
konsensusu społeczności lokalnej
(regionalnej) co do przyjętych celów i
zadań strategicznych,
elastyczności w doborze metod i
instrumentów zarządzania rozwojem
jednostki samorządowej,
otwarcia strategii w wymiarze
egzogenicznym.
[2] Rozwój lokalny i regionalny. B. Filipiak, M. Kogut, A. Szewczuk, M
Zioło Fundacja na rzecz Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin
2000, s. 140.
 Schemat procedury tworzenia i realizacji
strategii rozwoju
Analiza i ocena uwarunkowań rozwojowych Studia perspektywiczne i wybór wariantu strategii

1. Analiza atrakcyjności i 2. Określenie

potencjału rozwojowego głównych problemów 3. Procedura 4. Formułowanie misji i
rozwojowych sporządzania scenariuszy celów rozwojowych

Diagnoza sytuacji Analiza strategiczna JST

społecznej i ekonomicznej (np. SWOT)
Opracowanie metryk i projektów zadań

Badanie zbieżności w
Analiza otoczenia układzie potencjał - 5 Opracowanie planów 6. Wieloletnie planowanie
otoczenie działania i programów finansowe
operacyjnych

Realizacja i kontrola wybranej strategii rozwoju

7. Aktualizacja i weryfikacja decyzji strategicznych 8. Monitoring JST i jej otoczenia

Źródło: opracowanie własne

 Strategia rozwoju miasta
- podstawowe elementy
Punktem wyjścia do formułowania strategii
rozwoju jednostki samorządu terytorialnego
jest tzw. diagnoza społeczno –
ekonomiczna.
Jest ona próbą oceny stanu istniejącego w
jednostce samorządowej oraz jej otoczenia.
Analiza ta jest wieloaspektowa i powinna
uwzględniać możliwie najdokładniej sferę
społeczną i gospodarczą (ekonomiczną).
Analiza relacji między tymi sferami wskazać
powinna podstawowe mechanizmy rozwoju
w jednostce, a także być podstawą
identyfikacji istniejących i potencjalnych
szans i zagrożeń.
Diagnoza spoeczno-gospodarcza

Diagnoza powinna obejmować następujące zagadnienia:

 położenie geograficzne i zasoby naturalne,
 potencjał społeczno – demograficzny,
 infrastrukturę techniczną i społeczną,
 potencjał gospodarczy
 a także:
 sytuację finansową
 inne ważne elementy istotne dla rozwoju społeczno –
gospodarczego.
 Analiza SWOT

 Po dokonaniu diagnozy społeczno - ekonomicznej JST,

następnym etapem jest analiza SWOT. Etap ten można
traktować jako podsumowanie etapu poprzedniego czyli
diagnozy. Analiza SWOT stanowi bardzo ważne narzędzie w
procesie planowania strategicznego, dostarcza bowiem
podstaw do najbardziej właściwego wskazania kierunków i
celów rozwojowych jednostki samorządu terytorialnego.
Macierz SWOT z wyznaczonymi strategiami czystymi
Czynniki Lista szans (sposobności) Lista zagrożeń
zewnętrzne ......................................... .........................................
Potencjał ......................................... .........................................
wewnętrzny ......................................... .........................................
Lista mocnych stron jednostki
samorządowej
Strategia umiarkowanego
......................................... Strategia ofensywna
rozwoju
.........................................
.........................................
Lista słabych stron jednostki
samorządowej
Strategia zachowawcza
......................................... Strategia defensywnego rozwoju
(odłożenie rozwoju)
.........................................
.........................................
Źródło: S. Korenik, Zarządzanie rozwojem lokalnym,/.../, op. cit., s. 374.

Analiza SWOT
  Ogólna przykładowa procedura metody składa się z kilku
etapów:
 Sporządzenie listy zjawisk, które najbardziej wpływają na
tempo przemian rozwojowych (przyczyniają się do rozwoju
lub ten rozwój hamują),
 Określenie, które z pośród listy zjawisk można zakwalifikować
jako wewnętrzne atuty, a które jako słabości oraz które z
określonych okoliczności i faktów mogą być wykorzystane
Procedura jako potencjalna szansa rozwoju, a które mogą stanowić
zagrożenie ,
analizy  Stworzenie hierarchii znaczenia atutów, słabości, szans i
SWOT zagrożeń czyli dokonanie oceny ważności subobszarów
problemowych,
 Przeprowadzenie oceny systemu wzajemnych oddziaływań
między sytuacją wewnętrzną JST i jej otoczenia, czyli zbadanie
tzw. synergii rozwoju,
 Budowa macierzy SWOT w oparciu o wyniki
przeprowadzonego postępowania badawczego. Do macierzy
wpisuje się wynik analizy synergii (powiązań rozwojowych),
Por. T. Domański, Strategiczne planowanie, /.../, op. cit., s. 87.
oraz S. Korenik, Zarządzanie rozwojem, /.../, op. cit., s. 373.
 Tablica krzyżowa do badania synergii w układzie otoczenie potencjał
Otoczenie Szanse Zagrożenia
Potencjał 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6
1
2
3
Silne strony
4
5
6
1
2
3
Słabe strony
4
5
6
Źródło: Z. Martyniak, Metoda refleksji strategicznej, /.../, op. cit., s. 5.

Badanie synergii w układzie potencjał-otoczenie

 jakie są słabe strony,
Czy rzeczywiście
jakie są silne strony, które mogą
istnieje szansa
które umożliwiają jej przeszkodzić w
uprzednio
wykorzystanie ? wykorzystaniu
zdefiniowana ?
istniejącej szansy ?

W celu
wypełnienia Możliwe jest tu silna strona sprzyja
tablicy
silna strona szczególnie
wystąpienie jednego z urzeczywistnieniu
sprzyja szansie,
przypadków: szansy,

krzyżowej
należy nie ma bezpośredniej
postawić słaba strona poważnie
zagraża wykorzystaniu
szansy,
słaba strona utrudnia
wykorzystanie szansy,
relacji pomiędzy silną
lub słabą stroną a

następujące szansą.

pytania
Analogiczne pytania należy postawić w stosunku do zagrożeń.
 Scenariusze rozwoju miasta są opisem możliwej i
pożądanej przyszłości ze wskazaniem dróg jej
osiągnięcia.

Scenariusze
rozwoju JST Scenariusz jest więc dla miasta opisem jego obecnego i pożądanego
stanu, a także prezentuje sekwencję (ciąg następujących po sobie)
środków zaradczych, które mogą przekształcić stan obecny w
przyszły. Analizując przebieg zdarzeń dokładniej można przewidzieć
przyszłe stany, co umożliwia określenie środków działania, a w
ostateczności podejmowanie właściwych decyzji we właściwym
czasie. W scenariuszu uwzględnia się przede wszystkim te zdarzenia,
które w znacznym stopniu (tak negatywnym jak i pozytywnym)
wpływają na rozwój, zmieniając jego przebieg.
 Scenariusze rozwoju z punktu widzenia interesów jednostki samorządu terytorialnego

Scenariusz niespodziankowy

POLE ROZWOJU JEDNOSTKI SAMORZĄDOWEJ

maksymalizujące
PRZESZKODY

Działania

szanse
Scenariusz optymistyczny

Scenariusz prawdopodobny

WARIANT ZEROWY

zmniejszające
zagrożenie
Działania
Scenariusz pesymistyczny

DZIAŁANIA Scenariusz niespodziankowy

ZAPOBIEGAWCZE

TERAŹNIEJSZOŚĆ PRZYSZŁOŚĆ

Źródło: E. Nowińska, Strategia rozwoju gmin, /.../, op. cit., s. 75.

Scenariusze rozwoju miasta

 Procedura sporządzania scenariuszy rozwoju jednostki samorządu terytorialnego

Sformułowanie kilku możliwych

scenariuszy i dokonanie wyboru Faza VII
najbardziej pożądanego
Sprawdzenie
wiarygodności Faza VI
dokonanych
ocen i analiz

Ocena zmian w potencjale i

funkcjonowaniu jednostki Faza V
samorządowej

Sytuacja jednostki samorządowej w Faza IV

przypadku niekontynuowania
(zaniechania) działań

Zachowanie otoczenia w bliższej i Faza III

dalszej przyszłości

Charakterystyka dotychczasowego Faza II

zachowania otoczenia

Sytuacja wyjściowa jednostki

samorządu terytorialnego Faza I

Źródło: E. Nowińska, Strategia rozwoju gmin, /.../, op. cit., s. 77.

Scenariusze rozwoju JST

Misja i cel rozwoju JST
 Misja jednostki samorządu terytorialnego to
uzasadnienie sensu jej istnienia. Poszukiwanie misji
strategicznej to przede wszystkim poszukiwanie
podstawowych wartości, na których powinny opierać
się sprawy publiczne związane z życiem lokalnej
społeczności. Pytanie o misję jednostki
samorządowej to pytanie o to, dlaczego istnieją
struktury samorządu terytorialnego i komu (czemu)
powinny one służyć. Misję JST można zatem
potraktować jako „myśl przewodnią” jej rozwoju pod
warunkiem, że odpowiada ona specyfice tejże JST i
jej zdolności do samodzielnego działania.
 Cel w kategoriach strategicznych jest rozumiany jako
kierunek działania. Cele strategii powinny być
ogólnopodmiotowe i ponadpodziałowe łącząc
dążenia i konkretne działania wszystkich
uczestników życia społecznego i gospodarczego.
Celom stawia się wysokie wymagania uzyskania
konsensusu społecznego. Przy takiej formule celów
ich ilość powinna być ograniczona, chroniąc je w ten
sposób przed dewaluacją.
 Drzewo celów rozwoju jednostki samorządu terytorialnego
Źródło: S. Korenik, Zarządzanie rozwojem lokalnym, /.../, op. cit., s. 363.

ZAPEWNIENIE LUDZIOM MIEJSC PRACY I

DOCHODÓW Z TYTUŁU ZATRUDNIENIA

Zapewnienie Zapewnienie Zapewnienie poczucia

warunków bytu warunków rozwoju bezpieczeństwa i
materialnego duchowego perspektyw

Wyżywienie Wypoczynek Zabezpieczenie

dorobku życia
Mieszkanie Kształcenie
Szansa rozwoju dla
Zdrowie następnych pokoleń
Kultura
Pozostałe warunki
bytowe Podróże

Dostęp do informacji

Drzewo celów
 Relacje pomiędzy celami organizacji i planami działania

CELE

plany plany
jednorazowe stałe statuty i
budżety
regulaminy

projekty standardowe
realizacyjne procedury
programy polityki operacyjne

Źródło: T. Domański, Strategiczne planowanie, /.../, op. cit. s. 108.

Plany realizacyjne
  Programy, które ustala się w celu koordynacji większej liczby
działań. Jako element planu działania o charakterze
jednorazowym Program zawiera zespół wytycznych, które
identyfikują:
o cel, który ma być osiągnięty,
o główne etapy, których realizacja warunkuje osiągnięcie
wskazanego celu,
o osoby (instytucje) odpowiedzialne za realizację każdego etapu,

Plany o ramowy harmonogram realizacji każdego etapu,

o oszacowanie kosztów realizacji każdego z etapów (budżet).
jednorazowe  Projekty realizacyjne, które są skoncentrowane na sposobach i
terminach realizacji ściśle określonych, jednostkowych
przedsięwzięć (zadań). Projekty są zazwyczaj elementami
składowymi programów, które szczegółowo opisują tryb
realizacji poszczególnych etapów programowych, w tym
szczegółowe budżety.
 Budżet, który jest planem finansowym, określającym alokację
zasobów finansowych koniecznych do realizacji określonych
działań w danej jednostce czasu. Jest elementem zarówno
programów, jak i projektów – jakkolwiek stopień dokładności
zapisów budżetowych w obu przypadkach jest różny.
  Polityki czyli plany wyznaczające główne kierunki
postępowania i podejmowania decyzji w sprawach
określonego typu. Wyznaczają one granice zakresu
możliwości podejmowania decyzji i zazwyczaj
odnoszą się do struktury danej jednostki w całości.
 Standardowe procedury operacyjne będące
Plany stałe formą planów, w których ujęte są, konkretne, ściśle
określone działania w konkretnych sytuacjach.
 Statuty i regulaminy określające mniej lub bardziej
szczegółowo jakie działania są dozwolone, a jakie
zabronione.
  Ostatni etap procedury formułowania strategii to
etap wdrażania czyli realizowania i kontroli
wybranego programu strategicznego.
Realizacja
 Realizacja strategii odbywa się przez jej wpisanie w
strategii szeroko rozumiany proces podejmowania decyzji.
Przez to stwarza płaszczyznę współpracy
podmiotów ją realizujących.
 Strategia rozwoju lokalnego –
co oznacza i jaki jest jej zakres
przedmiotowy?
Strategia rozwoju lokalnego stanowi jedno z podstawowych narzędzi sprawnego i
efektywnego sterowania procesami społeczno-gospodarczymi w gminach.

Planowanie strategiczne na poziomie lokalnym pozwala wydajnie gospodarować z

natury rzeczy ograniczonymi zasobami, przewidywać sytuacje problemowe, które mogą
się pojawić w niedalekiej przyszłości, lub wykorzystać endogeniczne atuty by oprzeć na
nich główne kierunki rozwoju.

Zakres strategii lokalnej obejmuje:

zadania dot. zabezpieczenia społecznego – ochrony zdrowia, pomocy społecznej,

zwiększania bezpieczeństwa publicznego;

zadania dot. rozwoju społecznego – edukacji, kultury, rozwoju kultury fizycznej i sportu;

zadania dot. ochrony zasobów – wartości kulturowych i krajoznawczych, wartości

przyrodniczych i środowiskowych, ochrona gminy/powiatu przed kataklizmami;

zadania dot. rozwoju kapitału przestrzennego – studium uwarunkowań i kierunków

zagospodarowania przestrzennego, mieszkaniowa, rozwoju zieleni miejskiej i
cmentarnictwa, transportowa, rozwoju infrastruktury technicznej, gospodarowania
odpada;

zadania dot. systemów wewnętrznych – zarządzania samorządem, finansowa,

gospodarowania mieniem komunalnym, informacyjna.
  Strategia Szczecina
https://bip.um.szczecin.pl/chapter_11806.asp

 Wieloletni Program Rozwoju Szczecina

https://bip.um.szczecin.pl/chapter_50827.asp

 Top 10 smart cities. Najbardziej inteligentne miasta

świata
Przydatne https://almine.pl/najbardziej-inteligentne-miasta-swiat
linki a-top-10-ranking/

 Przykłady Smart Cities Jakie są inteligentne miasta w

Polsce?
https://almine.pl/smart_city_przyklady_polska/

 WARSZAWA SMART CITY - 7 opowieści o

inteligentnym rozwoju miasta
https://biznes.um.warszawa.pl/-/warszawa-smart-ci
ty-7-opowiesci-o-inteligentnym-rozwoju-miasta