Module 1: RLW

File Edit Format View MODULE 1 / RIZAL LIFE & WORKS
Bulacan State University B I U
Buhay at Mga
Gawa ni Jose Rizal
Miguel Bautista
Batas Republika 1425
Page 3 MODULE 1 / RIZAL LIFE & WORKS
• Mas kilala sa tawag na Batas Rizal.

• Pinangunahan ni Sen. Jose P. Laurel, ang dating pinuno ng Pambansang kapulungan ng Edukasyon.
• Pinagtibay noong Hunyo 12, 1956.
• Tinawag na House Bill 5561 sa kongreso na pinangunahan ni Cong. Jacobo Gonzales.

• Tinawag na Senate Bill 438 sa senado sa pangunguna ni Sen. Claro M. Recto.
• Ang Batas Rizal ay nag-aatas sa lahat ng paaralan, kolehiyo, unibersidad pribado man o pampubliko
na isama sa kanilang mga kursong kurikulum ang pagtatalakay ng buhay at mga gawa ni Rizal.
• Ang lahat ng paaralan ay kinakailangang magkaroon ng sapat na bilang ng mga kopya ng mga kopya
ng orihinal at hindi na-expurgated na mga edisyon ng El Filibusterismo at Noli Me Tangere, gayundin
ang iba pang mga gawa at talambuhay ni Rizal.
Ang layunin ng Batas Rizal ay muling
pagsiklab ang alab ng nasyonalismo sa puso ng
Pilipino, partikular ang kabataan.
JOSE
ANG BUONG Ang Jose aymula sa pangalan ng patron ng
1.
PANGALAN NG kanyang ina na si San Jose.
BAYANI AY DR.
JOSE PROTACIO
RIZAL protacio
MERCADO Y Ang Protacio ay buhat sa pangalan ng patron sa
ALONZO 2. kalendaryo kung saan natapat ang pista ni San

Protacio sa kaarawan ni Jose.
REALONDA.
RIZAL
ng Rizal ay hango sa salitang kastila na Ricial na
A
ANG BUONG 3. ang kahulugan ay “Luntiang Bukirin”, akma zito sa
kanyang trabaho na isang magsasaka.
PANGALAN NG
BAYANI AY DR.
JOSE PROTACIO
RIZAL MERCADO
MERCADO Y Ang apelyidong Mercado ay galing sa kanyang
ALONZO 4. nuno na si Domingo Lamco, isang mangangalakal

na intsik.
REALONDA.
REALONDA
ANG BUONG Ang Realonda ay buhat sa apelyidong ginagamit ng
5.
PANGALAN NG kanyang ina.

BAYANI AY DR.
JOSE PROTACIO
RIZAL
MERCADO Y alonzo
ALONZO 6. Ang Alonzo ay mula sa lumang apelyido ng ina.
REALONDA.
DR. JOSE PROTACIO RIZAL MERCADO

Y ALONZO REALONDA
• Isinilang ang bayani noong ika-l9 ng • Siya ay biniyagan noong ika-22 ng Hunyo,
Hunyo, 1861 sa Calamba, lalawigan ng 1861 ni Pari Rufino Collantes, kura paroko
Laguna. ng Calamba.

• Si Jose Rizal ang ika-pito sa labing–isang • Ang kanyang ninong ay si Pedro Casañas.
anak nina Francisco Mercado Rizal at
Teodora Alonso Realonda.
Page 9
ANG PAMILYA
NG BAYANI
Ang mahahalagang tao sa buhay ni Rizal at may malaking
impluwensya sa buhay niya.
DON FRANCISCO MERCADO

(1818-1898)
• Tinawag ni Rizal bilang "Huwarang Ama"

• Isinilang sa Binan, Laguna, noong Mayo 11, 1818.
• Nag-aral ng Latin at Pilosopiya sa Kolehiyo ng San Jose sa Maynila.
• Si Don Mercado ay inilarawang masipag, bihirang magsalita, malakas
ang pangangatawan, at maayos ang pag-iisip.
• Namatay siya sa Maynila noong Enero 5, 1898 sa edad na 80.
DOÑA TEODORA ALONSO

REALONDA (1826-1911)
• Ang ina ng Bayani.Inilarawan ni Rizal bilang katangi-tangi; maalam sa
panitikan at mahusay mag Espanyol. Siya ay mahusay sa matematika at
maraming aklat na nabasa.
• Isinilang sa Maynila noong Nobyembre 8, 1826.
• Nakapag-aral sa Kolehiyo ng Santa Rosa, isang kilalang kolehiyo para sa
kababaihan sa lungsod.
• Namatay si Donya Teodora sa Maynila noong Agosto 16,1911 sa edad na
85.
• Masuyo siyang inilarawan ni Rizal:
MGA KAPATID NI RIZAL
SATURNINA (1850 – 1913) PACIANO (1851-1930)

• Kapatid na lalaki at katapatang-loob ni Jose Rizal.
• Pagkaraang bitayin ang nakababatang kapatid na lalaki, sumapi siya sa
• Ang panganay sa magkakapatid na Rizal. Rebolusyong Pilipino at naging Heneral.
• Ang palayaw niya’y Neneng. • Pagkaraan ng Rebolusyon nagretiro siya sa kanyang bukid sa Los Baños ,
• Ikinasal siya kay Manuel T. Hidalgo ng Tanawan, kung saan siya ay naging magsasaka.
• Namatay noong Abril 30, 1930, isang matandang binata sa edad na 79.
Batangas. • May dalawa siyang anak sa kanyang kinakasama (Severina Decena) – isang
lalaki at isang babae.
NARCISA (1852-1939) OLIMPIA (1855-1887)
• Ang palayaw niya ay Sisa. • Ang palayaw niya ay Ypia.

• Ikinasal siya kay Antonio Lopez (pamangkin ni Padre • Ikinasal kay Silvestre Ubaldo, isang operator ng telegrapo
Leoncio Lopez), isang guro sa Morong. mula Maynila
LUCIA (1857- 1919) MARIA (1859-1945)

• Ikinasal siya kay Mariano Herbosa ng Calamba, na • Biang ang kanyang palayaw.
pamangkin ni Padre Casañas. • Ikinasal siya kay Daniel Faustino Cruz ng Biñan, Laguna.
• Namatay sa sakit na kolera si Herbosa noong 1889 at
itinanggi sa kanya ang isang Kristiyanong libing dahil
bayaw siya ni Jose Rizal.
CONCEPCION (1862-1865) JOSEFA (1865-1945)
• Ang kanyang palayaw ay Concha. • Panggoy ng kanyang palayaw.

• Namatay siya sa sakit sa edad na 3. Ang kanyang • Namatay siyang matandang dalaga sa edad na 80.
pagkamatay ay unang kalungkutan naranasan ni Rizal.
TRINIDAD (1868-1951) SOLEDAD (1870-1929)
• Trining ang kanyang palayaw. • Bunso sa magkakapatid na Rizal.

• namatay rin siyang isang matandang dalaga noon 1951 • Ang kanyang palayaw ay Choleng.
sa edad na 83. • Ikinasal siya kay Pantaleon Quintero ng Calamba.
Kabataan at
Edukasyon ni Rizal
ANG UNANG NAGING GURO NI JOSE AY ANG

KANYANG INA. TINURUAN SIYA NITO NG IBA’T-BANG
BAGAY TULAD NG PAGDADASAL, MGA KANTANG
PANGSIMBAHAN, MGA GAWI AT GAWAIN SA BAHAY,
ALPABETO, PANGALAN AT IBA’T IBANG KATANGIAN
NG MGA PUNO’T HALAMAN SA KANILANG BAHAY.
MGA UNANG GURO NI RIZAL

• Maestro Celestino
• Maestro Lucas Padua - aritmetika
• Maestro Leon Monroy - (dating kaklase ng ama)
• Mga gurong kinuha ng mga magulang ni Rizal para turuan siya ng mga wikang
Kastila at Latin bago pa man siya pumasok sa paaralan.
MGA TALENTO SA PANAHON NG KAMUSMUSAN:

• Inayos niya at binigyan ng bagong guhit ang bandera ng simbahan.
• Paggagawa ng imahen mula sa putik (clay).
• Sa edad na 8 ay kaniyang isinulat ang tulang Sa Aking mga Kabata na nagbibigay
ngpagpapahalaga sa kaniyang sariling wika at sinulat niya ang isang drama na nakaukol sa
kapistahan ng Calamba at angnasabing gawa ni Rizal ay binili sa kaniya ng gobernadorcillo
ng Paete, Laguna.
BINAN, LAGUNA (HUNYO 1869)

• Si Justiniano Aquino Cruz ang naging guro ni Rizal sa Biñan.
• Sa unang pagkikita nila ng kaniyang guro ay sinabi niya ang kaniyang kakaunting kaalaman sa Espanyol at Latin.
• Sinabi ni Rizal na ang kaniyang guro ay may kahusayan sa balarilang Espanyol.
• Siya ay inaaway ng kanyang mga kaklase dahil magaling siyang mag-aaral. Sinisiraan ng mga kaklase upang bumaba ang marka.
• Sa kabila ng kahusayan ni Rizal sa pag-aaral, siya ay napapalo ng kaniyang maestro halos araw-araw dahilan sa mga sumbong laban sa
kaniya ng kaniyang mga kamag-aral.
• Nilisan ni Rizal ang pag-aaral sa Biñan noong Disyembre 1870 pagkatapos ng halos isa at kalahating taon.
ATENEO MUNICIPAL DE MANILA

• HINDI TINANGGAP SI RIZAL SA ATENEO DAHIL SIYA HULI NA SA PATALAAN AT MALIIT PARA SA KANIYANG
EDAD.
• SA UNANG PAGKAKATAON AY GINAMIT NI JOSE ANG KANIYANG APELYIDONG RIZAL IMBES NA MERCADO
• HINDI SIYA NAKAPASA NG PAGSUSULIT SA ATENEO. MERON LANG SIYANG KAKILALA NA SI PADRE BURGOS
ATANG MGA JESUITS, KAYA SI RIZAL AY NATANGGAP NA PUMASOK SA ATENEO.
UNANG IKALAWANG TAON

• Si Padre Jose Bech S.J ang guro ni Rizal sa kaniyang unang taon sa Ateneo. • Parehong guro noong unang taon.
TAON
• Upang mapagbuti ni Rizal ang kaniyang kaalaman sa wikang Esanyol siya ay • Dumating sa Ateneo ang ilan sa kaniyang mga dating kamag-aral sa Biñan.
• Nagsimula si Rizal ng kaniyang pagkahilig sa pagbabasa at ilan sa mga aklat
nagpaturo ng aralin sa colegio de Santa Isabel sa panahon ng kaniyang
pamamahinga sa tanghali. na ito ay ang mgasumusunod:
• Sa bakasyon ng 1873, si Rizal ay hindi naging masaya dahilan sa nasa A.) Count of Monte Cristo na sinulat ni Alexander Dumas.
bilangguan ang kaniyang ina. Lihim na pumunta sa Santa Cruz para dalawin B.) Universal History na sinulat ni Cesar Cantu na pinilit niyang ipabili sa
ang kaniyang ina at kinuwentuhan niya ang inaukol sa kaniyang pag-aaral sa kaniyang ama.
Ateneo. C.) Travels in the Philippines na isinulat ni Dr. Feodor Jagor.

HULING TAON
IKATLONG TAON • Si Romualdo De Jesus ang guro sa eskultura.
• Si Peninsula Don Agustin Saez ang guro sa pagpinta at paglilok (sculputre
• Nakilala ni Jose Rizal si Padre Francisco de Paula Sanchez S.J.
making)
• Ang nasabing pari ang humikayat kay Rizal para mag-aral na mabuti, lalo na
• Si Padre Villaclara at Padre Mineves ay ang iba pang guro sa huling taong
sa pagsulat ng mga tula.
nag-aral ng pilosopiya, physics, chemistry at natural history.
• Dahilan dito ay nagbalik ang sigla ni Rizal sa pag-aaral at natapos ang taon ng
• Hinikayat ni Padre Jose Villaclara na itigil ang pagsusulat at iwan ang
pag-aaral na mayroong limang medalya.
grupong Musa (Muses). Hindi sinunod ni Rizal at nagtapos na may 5
•
medalya.
• Nagtapos si Rizal sa Ateneo noong Marso 23, 1877 at natamo sa paaralan ang
Bachiller en Artes.
UNIBERSIDAD NG SANTO TOMAS (1877-1882)

• Sa edad na 16 taong gulang, si Rizal ay pumasok sa UST at kinuha ang kursong Pilosopiya Y Letra (philosophy and letters).
• Sa unang semestre ng taong 1877-1878, si Rizal din ay nag-aral sa kursong perito agrimensor sa Ateneo.
• Sa Ikalawang Semestre ng nasabing taon ay natanggap ni Rizal ang sulat ni Padre Pablo Ramon SJ, na nagpapayo sa kaniya na kumuha ng
Medisina.
• Kinuha ni Rizal ang kurso dahilan sa kaniyang pagnanais na magamot ang kaniyang ina.
• Lumahok sa paligsahan ng Liceo Artistico-Literario at nanalo ng unang gantimpala ang kaniyang tulang sinulat na may pamagat na A La
Juventud Filipina.
• Muling lumahok sa paligsahan ng Liceo Artistico-Literario ukol bilang pag-paparangal sa ika-400 taon ngkamatayan ni Miguel de
Cervantes. Ang kaniyang akda na El Consejo de los Dioses ay nanalo ng unang gantimpla.
• Nagtayo sina Rizal ng isang samahan na tinatagwag na Compañerismo na layuning maipagtanggol ang kanilang sarili laban sa mga pang-
iinsulto ng kanilang mga kamag-aral na Espanyol.
• Hindi naging masaya si Rizal sa UST bunga ng mga sumusund na kadahilanan:galit sa kanya ang mga guro ng UST, minamaliit ang mga
mag-aaral na Pilipino ng mga Espanyol, at makaluma ang sistema ng pagtuturo sa UST
UNIBERSIDAD CENTRAL DE MADRID (1882 OCTOBER 3)

• NAGPATALA SI RIZAL SA UNIVERSIDAD CENTRAL DE MADRID SA MGA KURSONG MEDISINA, PILOSOPIYA AT
PAGSULAT.
• Sumali sa samahang Circulo Hispano- Filipino (Spanish and Filipino Circle)
• Nag-aral ng mga wikang, Pranses, Aleman at English.
SA PARIS (1885-1886)
• Nagtungo si Rizal sa kanyang layunin na magpakadalubhasa sa optalmolohiya o paggamot sa mata.
• Bago nagtungo sa Paris pansamantalang tumigil si Rizal sa bahay ni Maximo Viola na nag-aaral ngmedisina sa Barcelo.
• Sa Barcelona kaniyang nakilala si Eusebio Carominas ang patnugot ng pahayagang La Publicidad
• Nobyembre 1885: Nakarating si Rizal sa Paris at naglingkod bilang katulong ni Dr. Loius de Weckert na pangunahing optalmolohista ng
Pransiya.
• Nanatili dito si Rizal mula Nobyembre 1885 hanggang Pebr
UNIVERSITY OF HEIDELBERG
• PAGKATAPOS NG KANILANG MGA GAWAIN SA PARIS, SI RIZAL AY NAGTUNGO NG ALEMANYA PARA SA
PAGPAPATULOY NG KANYANG PAG-AARAL SA OPTALMOLOHIYA.
• Sa Heidelberg si Rizal ay naglingkod bilang katulong sa klinika ni Dr. Otto Becker, isang kilalangdoktor ng optalmolohiya sa
Alemanya.
• Natapos ni Rizal ang kurso sa optalmolohiya sa tulong ni Otto Becker.
Si Jose Rizal ay may alam na 22 lenguahe. (Arabic, Catalan,

1. Chinese, English, French, German, Greek, Hebrew, Italian,
Japanese, Latin, Malayan,Portuguese, Russian, Sanskrit,
Spanish, Tagalog at iba pang dialektong Pilipino.
MGA 2. Si Jose Rizal ay may alam na 22 lenguahe. (Arabic, Catalan,

Chinese, English, French, German, Greek, Hebrew, Italian,
KAGALINGAN
Japanese, Latin, Malayan,Portuguese, Russian, Sanskrit,
Spanish, Tagalog at iba pang dialektong Pilipino.
AT KASANAYAN 3. Siya rin ay isang opthalmic surgeon.
4. Siya ay isang nobelista at isang poet dahil sa mga nasulat niya

na mga tula at nobela at iba pangakdang pampanitikan.
NOLI ME TANGERE (NOBELA)

• Meron itong animnapu’t tatlong kabanata nang limbagin nito sa Berlin
noong 1887.
• Bagamanang unang balak ni Rizal ay buuin iyon ng animnapu’t apat. May
MGA isang kabanata na pinamagatang Si Elias at si Salome ay di sinama ni Rizal

dahil sa kakapusan ng salapi napanglimbag.
• Lumilitaw na 64 ang kabanata ang buong nobela
TANYAG NA
NAISULAT NI EL FILIBUSTERISMO (NOBELA)
RIZAL
• Nilimbag sa Gand (Ghent), Belhika, noong 1891.
• Binubuo ng tatlumpu’t siyam na kabanata.
• Ang El Filibusterismo o Ang Paghahari ng Kasakiman ang pangalawang nobelang isinulat
ngpambansang bayani na kaniyang buong pusong inialay sa tatlong paring martir na kilala sa
bansag na Gomburza o Gomez, Burgos, at Zamora.
• Ito ang karugtong sa Noli Me Tangere at tulad sa Noli, nagdanas si Rizal ng hirap habang sinusulat
• Sinimulan niya ang akda noong Oktubre ng 1887, habang nagpapraktis ng medisina sa Calamba
Page 30
IBA PANG MGA

NAISULAT NI
RIZAL
Sa Aking Mga Kabata (1869)

• Sinulat ni Rizal sa Calamba noong walong taon lamang.
• Unang nalathala ang tulang ito sa aklat na Kung sino ang Kumatha ng Florante (1906) ni Hermenegildo Cruz.
Amor Patrio o Pag-ibig sa Tinubuang Lupa (1882)
• Ang"Amor Patrio“ ay inlathala sa Diarong Tagalog, isang dyaryo sa Maynila.
• Ito ay inedit ni Basilio Teodoro.
• Ito ang unang artikulo na sinulat niya sa ibang bansa.
• Mga ilang araw pagkatapos niya dumating sa Barcelona noong June 1882, gumawa siyang sanaysay na El Amor Patrio (Love of Country), na naglalaman
ng mga dahilan kungbakit niya lubos na minamahal ang kanyang lupaing pinanggalingan.
Ultimo Adios” o “Huling Paalam”
• Salin ito ng huling sinulat ni Rizal nguni’t walang pamagat.
• Sinulat niya ito sa Fort Santiago, isinilid sa kusinilyang dealkohol, at ibinigay sa kapatid na si Trinidad nang huling dumalaw sa kaniya bago siya barilin.
• Ang tulang kilala ngayon sa pamagat na “Ultimo Adios” o “Huling Paalam” ang likhang-guro oobra maestra ni Rizal.
• Ang orihinal sa kastila ay isinalin na sa mga pangunahing wika, tulad ng Ingles, Prances, Aleman, Italyano, Nippongo, Malyo, at marami pang ayon din
sa iba’t ibang wikain sa Pilipinas, tulad ng Tagalog, Ilokano, kapampangan,Pangasinan, Bikol, Sugbuhanion, Hiligaynon, at iba pa.

Mga Tula:
• Sa Kaarawan ni Ina
• Sa Sanggol ni Jesus
• Isang alaala sa aking bayan
• Ang Tanglaw na Bayan
• Sa Kabataang Pilipino

Sanaysay:
• Ang Katamaran ng Pilipino
• Ang Pilipinas sa Loob ng Sandaang Taon
• Luha at Halakhak
File Edit Format View MODULE 1 / RIZAL LIFE & WORKS
Thank You
For Listening
MAY MGA KATANUNGAN BA?

• https://dokumen.tips/documents/edukasyon-ni-jose-rizal.html

• https://angtagapagmulat.wordpress.com/2013/06/19/ang-batas-rizal-ra-1425/

• https://www.slideshare.net/mylenealmario/rizals-life-works-and-writing

Module 1: RLW

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Module 1: RLW

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

File Edit Format View MODULE 1 / RIZAL LIFE & WORKS

Bulacan State University B I U

• Mas kilala sa tawag na Batas Rizal. ​

• Pinagtibay noong Hunyo 12, 1956.​

• Tinawag na House Bill 5561 sa kongreso na pinangunahan ni Cong. Jacobo Gonzales. ​

ALONZO 2. kalendaryo kung saan natapat ang pista ni San

ALONZO 4. nuno na si Domingo Lamco, isang​ mangangalakal

ALONZO 6. Ang Alonzo ay mula sa lumang apelyido ng ina.​

DR. JOSE PROTACIO RIZAL MERCADO

DON FRANCISCO MERCADO

• Tinawag ni Rizal bilang "Huwarang Ama"

DOÑA TEODORA ALONSO

MGA KAPATID NI RIZAL

SATURNINA (1850 – 1913) PACIANO (1851-1930)

MGA KAPATID NI RIZAL

NARCISA (1852-1939) OLIMPIA (1855-1887)

• Ang palayaw niya ay Sisa.​ • Ang palayaw niya ay Ypia.​

MGA KAPATID NI RIZAL

LUCIA (1857- 1919) MARIA (1859-1945)

MGA KAPATID NI RIZAL

CONCEPCION (1862-1865) JOSEFA (1865-1945)

• Ang kanyang palayaw ay Concha.​ • Panggoy ng kanyang palayaw.​

MGA KAPATID NI RIZAL

TRINIDAD (1868-1951) SOLEDAD (1870-1929)

• Trining ang kanyang palayaw.​ • Bunso sa magkakapatid na Rizal.​

ANG UNANG NAGING GURO NI JOSE AY ANG

MGA UNANG GURO NI RIZAL

MGA TALENTO SA PANAHON NG KAMUSMUSAN:

BINAN, LAGUNA (HUNYO 1869)

ATENEO MUNICIPAL DE MANILA

ATENEO MUNICIPAL DE MANILA

UNANG IKALAWANG TAON

ATENEO MUNICIPAL DE MANILA

UNIBERSIDAD NG SANTO TOMAS (1877-1882)

UNIBERSIDAD CENTRAL DE MADRID (1882 OCTOBER 3)

Si Jose Rizal ay may alam na 22 lenguahe. (Arabic, Catalan,

MGA 2. Si Jose Rizal ay may alam na 22 lenguahe. (Arabic, Catalan,

AT KASANAYAN 3. Siya rin ay isang opthalmic surgeon.

4. Siya ay isang nobelista at isang poet dahil sa mga nasulat niya

NOLI ME TANGERE (NOBELA)

MGA isang kabanata na pinamagatang Si Elias at si Salome ay di sinama ni Rizal

IBA PANG MGA

Sa Aking Mga Kabata (1869) ​

You might also like

• Mas kilala sa tawag na Batas Rizal.

• Pinagtibay noong Hunyo 12, 1956.

• Tinawag na House Bill 5561 sa kongreso na pinangunahan ni Cong. Jacobo Gonzales.

ALONZO 4. nuno na si Domingo Lamco, isang mangangalakal

ALONZO 6. Ang Alonzo ay mula sa lumang apelyido ng ina.

• Ang palayaw niya ay Sisa. • Ang palayaw niya ay Ypia.

• Ang kanyang palayaw ay Concha. • Panggoy ng kanyang palayaw.

• Trining ang kanyang palayaw. • Bunso sa magkakapatid na Rizal.

Sa Aking Mga Kabata (1869)