PEDİATRİK KAFA TRAVMASI

ASİST. DR. SÜ LEYMAN İBZE

DOÇ. DR. ASLIHAN Ü NAL
09.05.2017
GİRİŞ VE EPİDEMİYOLOJİ
• Amerika Birleşik Devletlerinde yaklaşık 400.000 acil servis
başvurusu
• Başvuruların çoğ unluğ u 0-4 yaş grubu
• Minö r kafa travması ile başvuranların yaklaşık %5inde
travmatik beyin yaralanması gö rü lmekte, bunların da
%1den daha azı cerrahi mü dahale ihtiyacı duymaktadır.
GİRİŞ VE EPİDEMİYOLOJİ
• Oranları gö z ö nü nde bulundurunca hangi hasta grubuna
ileri tetkik planlanacağ ı ö nemli hale gelmektedir.

• Hangi hasta minö r kafa travması (MKT) ???

TANIM
• Glaskow koma skoru (GKS) ;
• 8 ve daha az olanlar ciddi kafa travması
• 9-13 olanlar orta şiddette kafa travması
• 14 ve 15 (genellikle 15) olanlar nö rolojik defisit yoksa hafif kafa
travması kabul edilir.

Amerikan Pediatri Akademisi; hafif şiddette kafa yaralanması

olan çocukları ilk muayenede mental durumu normal olan,
nö rolojik muayenesinde anormal veya fokal bulguları
olmayan, nö rolojik olarak (fundoskopik muayene dahil)
normal olan ve kafa tası kırığ ı bulgusu olmayan çocukları
minö r kafa travması olarak tanımlamıştır.
TANIM
• GKS 15 olan hastaların %5-10unda kafa içi yaralanma var.
• Kafa içi yaralanması olan hastaların %50sinin
başvurusunda GKS: 15

• GKS 15 ise MKT diyebiliriz ancak hiç bir şey yok

diyemeyiz!!!
PATOFİZYOLOJİ
• Risk faktö rleri:
• Kafa gö vde oranı erişkine gö re fazla
• Servikal kaslar zayıf
• Bebeklerde sü turlar açık
• Yü rü me yaşına kadar kemik korteks incedir

*8-10 yaşına kadar frontal sinü slerin olmuşmaması frontal

kemiğ in en sağlam kemik yapı olmasını sağlar.
PATOFİZYOLOJİ
• Bebekler ve yeni yü rü meye başlayanlarda en yaygın
yaralanma dü şmeler nedeniyledir. Henü z yeterli denge ve
koordinasyon mekanizmaları gelişmemiştir.

• Okul çağ ında yine dü şmeler ö n planda ancak bu sefer daha

çok oyun ve spor faaliyetleri nedeniyle gelişir.

• Adö lesanlar yolcu veya yaya olarak motorlu araç

kazalarından ve saldırılardan dolayı yaralanırlar.
PATOFİZYOLOJİ
• Tü m yaş gruplarında erkekler kızlardan daha fazla
yaralanmaktadır.

• Kü çü k çocuklarda kazara oluşmayan yaralanmaların altında

sarsılmış bebek sendromu veya çocuk istismarı-ihmali
olabilir. Buradaki temel mekanizma akselerasyon-
deselarasyon yaralanmasıdır.
KLİNİK ÖZELLİKLER
• Ö ykü de yaralanma mekanizmasını detaylıca ö ğ renin
• Servikal yaralanma şü phesi varsa uygun boyunluk takın
• Çocuğ un gelişimi ile uyuşmayan hikayeler konusunda
dikkatli olun.
• Baş ağ rısı, kusma, davranış değ işikliğ i aileden veya çocuk
konuşuyorsa kendisinden ö ğ renilmelidir.
FİZİK MUAYENE
• ABC’yi ve bilinç durumunu hızlıca değ erlendir.
• Servikal immobilizasyon sağla.
• İlk değ erlendirmede GKS belirle.
• Çocuk uyur halde getirildiyse nazikçe uyandırın,
rahatlayınca muayenesi yapın.
• Aileden veya bakıcısından normal uyku zamanlarını
ö ğ renin
FİZİK MUAYENE
• Yaşa uygun tam nö rolojik ve baştan ayağa muayenesini
mü mkü nse fundoskopik muayenesi de dahil olarak yapın.
• Travma bulgularını not edin, fontanel açıksa intrakranial
basıncı değ erlendirmek için palpe edin. Gergin bir fontanel
artmış intrakranial basıncı dü şü ndü rü r.
• < 2 yaş çocuklarda scalp hematomu artmış kafa tası kırığ ı
riski ve intrakranial kanama ile ilişkilidir.
FİZİK MUAYENE
• Hemotimpanium, otore, rinore kafa tabanı kırığ ı
dü şü ndü rü r.
• «Raccoon eyes» ve «Battle’s sign» da biraz daha geç dö nem
kafa tabanı kırığ ı bulgularıdır.

• Eğ er hastada non-travmatik yaralanmadan şü phelenildiyse

retinal hemoraji değ erlendirmesi için gö z hastalıkları
uzmanı ile konsulte edilmelidir.
TANI
• CHALICE (Children's Head Injury Algorithm for the
Prediction of Important Clinical Events)

• CATCH (Canadian Assessment of Tomography for

Childhood Head Injury)

• PECARN (Pediatric Emergency Care Applied Research

Network)
CATCH
CHALICE
CHALICE
CHALICE
DERT ETMEYİN 
TANI
• PECARN>> kime BT çekmeyelim?
• CATCH ve CHALICE >> kime BT çekelim?
 HANGİ KURALLARI UYGULAYALIM?

• HER ÜÇÜ DE YÜKSEK DUYARLILIK, DÜŞÜK ÖZGÜLLÜĞE SAHİP

HANGİ KURALLARI UYGULAYALIM?
HANGİ KURALLARI UYGULAYALIM?
SONUÇ
• 2 yaş altı minö r kafa travması olanlarda
• Kafatası kırığ ı şü phesi
• Bilinç değ işikliğ i
• Nö bet
• Kabarık fontanel
• Dirençli kusma
• Yü ksek riskli mekanizma ile olan bilinç kaybı
• Çocuk suistimal şü phesi
• Altta yatan kafa içi yaralanma predispozan faktö r varsa

BT ÇEK
SONUÇ
• 1 yaşın altında frontal olmayan geniş hematom,
• Ö nemsiz olmayan travma tarifli 3 aydan kü çü k infant
• Takip esnasında tekrarlayan kusmaları olan
• Birden fazla orta risk kriteri varsa

BT ÇEKİLMELİ
SONUÇ
• 2 yaş ü sti minö r kafa travması olanlarda
• Kafatası kırığ ı şü phesi varsa
• Nö bet varsa
• Uzamış bilinç kaybı varsa
• Bilinç değ işikliğ i (ajitasyon, letarji, konuşmada yavaşlama vb… )
varsa

BT ÇEKİLMELİ
GÖZLEM? BT?
• Orta dereceli risk grubu;
• 2 yaş altı için
• 1 defa kusmuş
• Çok kısa sü reli bilinç kaybı
• Bilinç değ işikliğ i olmuş geçmiş
• Bakıcısına gö re davranış değ işikliğ i var
• 24 saatten eski travma
• Yü ksek riskli mekanizma
• Tanıksız ö nemli olabilecek travma

4-6 saat gö zle veya beklemeden BT çek

GÖZLEM? BT?
• 2 yaş ü stü için
• Kusma
• Baş ağ rısı
• Kısa bilinç kaybı
• Yü ksek riskli mekanizma

4-6 saat gö zle veya beklemeden BT çek

TABURCULUK - TAKİP
• İzole basit kafatası kırıkları (lineer, non-deplase,
komşuluğ unda hemoroji olmayan) 2 yaş ü zerinde ise
gü venle taburcu edilebilir.

• Asemptomatik, ilk muayenesi normal olan ve travmanın

ü zerinden 2-4 saat geçmiş olan hastalar taburcu edilebilir.
TABURCULUK - TAKİP
• 2 yaş altı olan ve yü ksek riskli travma mekanizması
olmayan hastalar eğ er kafatası kırığ ı, frontal kemik dışında
hematomu, nö rolojik defisiti veya davranış bozukluğ u
yokse taburcu edilebilir.

• 2 yaş ü zeri olan ve yü ksek riskli travma mekanizması

olmayan hastalar eğ er baş ağ rısı, kusması, kafa tabanı kırığ ı
bulguları ve bilinç kaybı yoksa taburcu edilebilir.
TABURCULUK - TAKİP
• Orta riskli hasta grubu (arada kalınan hastalar) 4-6 saat
gö zlem sonrası veya beyin BT sonrası anormal bulgu yoksa
taburcu edilebilir.
KAFA TRAVMASI TABURCULUK ÖNERİLERİ
• Çocuk uyutulabilir ancak 4 saatte bir uyandırılıp bilinç
durumu takip edilmeli.
• Uyandırılamama
• Dirençli seyreden ve kö tü leşen baş ağ rısı
• Nö bet aktivitesi
• 4-6 saat sonra kusmanın devam etmesi
• Bilinç değ işikliğ i, davranış bozukluğ u
• Denge bozukluğ u, gü vensiz yü rü yü ş

Tekrar acile getirilmeli!

KONKÜZYON
• Travmatik biyomarkerların indü klediğ i komplex bir
patofizyolojik beyin hasarı durumu

• Daha çok sporcuların maruz kaldığ ı bir durum

KONKÜZYON
• Maddox Questions for Sideline Evaluation of
Concussion
• Bugün nerdeyiz?
• Hangi yarıdayız?
• Son golü/sayıyı kim attı
• En son hangi takımla oynadın?
• Son oyunu kazandınız mı?

1 yanlış cevap konküzyon düşündürür.

KONKÜZYON
• Balance Error
Scoring System
KONKÜZYON
• Acil serviste konkü zyon için gö rü ntü leme ö nerilmez

• Tramatik beyin yaralanması dü şü nü yorsan beyin BT çek.

• İkinci darbe sendromu!

• İyileşmekte olan konkü zyonun tekrar travmaya maruz kalması
• Nadir ancak mortalitesi yü ksek

• Rekü rren konkü zyon

KONKÜZYON
1. Aktivitesiz istirahat
2. Hafif aerobik egzersizler
3. Spor spesifik egzersizler
4. Tek başına antrenman
5. Tam antrenman
6. Oyuna dö nü ş
Her bir basamakta asemptomatik 24 saat geçmesi gerekiyor.
Kaynaklar
• Tintinalli 7th edition
• Tintinalli 8th edition
• MDCalc