Spondilolizis ve

Spondilolistezis
Ass Dr Merve Karayiğit
Spondilolizis

• Lomber omurganın pars interarticularis'inde

veya üst ve alt fasetler arasındaki bağlantıda
defekt veya stres kırığı
• Kranyal vertebral segmentin inferior fasetinden pars interarticularis
yoluyla komşu kaudal vertebral segment üzerine olan tekrarlayıcı
baskı sonucu oluşur.
• Sırt ağrısının yaygın nedenlerindendir. Çocukluk çağı prevalansı
yaklaşık% 4 ve erişkin prevalansı% 6-12 dir
• Özellikle tekrarlayan hiperekstansiyon yaşayan genç sporcularda
yaygındır (ör., jimnastikçiler, dalgıçlar, futbolcular).
Spondylolisthesis
• Bir vertebral segmentin diğerine göre sagittal planda yer
değiştirmesidir.
• Yer değiştirme yüzdesine dayalı derecelendirme ölçeği: I, %25'ten az;
II, %25-50; III, %50-75; IV, %75-100; V, %100.
• Litik spondilolistezis en sık alt lomber omurgada görülür (L5-S1'de
%85 ve L4-L5'te %10).
• Altta yatan etiyolojiye göre Wiltse sınıflandırması ve Marchetti &
Bartolozzi'nin fonksiyonel sınıflandırması da kullanılmaktadır.
 Wiltse
Sınıflandırmas
ı
Marchetti-Bartolozzi Sınıflandırması
Gelişimsel
• Pars interartikülariste lizis veya uzama ile yüksek displastik
• Pars interartikülariste lizis veya uzama ile düşük displastik

Edinsel
• Akut veya stres kırığı nedeniyle travmatik
• Ameliyat sonrası, doğrudan veya dolaylı cerrahinin neden olduğu
• Patolojik, lokal veya sistemik patolojiye bağlı
• Dejeneratif, birincil veya ikincil dejeneratif koşullarda bulunur
• Daha yüksek dereceli kaymaların ve displastik kaymaların ilerleme
olasılığı daha yüksektir.
• Genç erişkin nüfusta: spondilolizisin düşük dereceli istmik / litik
spondilolistezise (L5-S1 en yaygın) kadar devam etmesi, foraminal sinir
kökü sıkışmasına neden olur.
• Yaşlı erişkin popülasyon: daha önce spondilolizis olmaksızın disk
dejenerasyonundan kaynaklanan dejeneratif spondilolistezis, sinir
köklerini etkileyen nörojenik klaudikasyon (L4-L5 en yaygın) ve spinal
stenoza yol açar.
• Spondilolizis veya spondilolistezis hastaları asemptomatik olabilir veya
hafif ila orta derecede bel ağrısı olabilir.
• Spondilolizis tipik olarak gençlik döneminde ortaya çıkar ve çocuklarda
sırt ağrısının en yaygın tanımlanabilir nedenidir.
• Litik spondilolisteziste en sık başvuru semptomu, lizis veya stenoz
düzeyinde radiküler ağrı gelişmesidir.
• Dejeneratif spondilolistezis yaşlı hastalarda nörojenik klaudikasyo
olarak ortaya çıkabilir (ör., ayakta durma / yürüme ile bacaklarda ağrı
veya ağırlık, eğilme / oturma ile düzelir).
Fizik Muayene
Genel Muayene
• Tipik olarak normal
• Yüksek dereceli spondilolistezis ayrıca artmış lomber lordoz ile
karakterizedir.
• İlerleyici yüksek dereceli spondilolistezis ve radiküler ağrısı olan
çocuklar Phalen-Dickson yürüyüşü ve duruşu sergileyebilir.
• Gelişimsel yüksek dereceli
spondilolistezisli bir
olguda lomber Mr ve
Phalen-Dickson duruşu
Fizik Muayene
• Tipik olarak palpasyona karşı hassas değildir
• Litik vertebral segmentin spinöz proçesi komşu vertebralara oranla
daha çukur palpe edilir. Merdiven basamağı belirtisi
ROM (Hareket açıklığı)
Çoğu durumda normal
Spondilolizli ergenlerde ağrı nedeniyle ekstansiyon sınırlanabilir
Spondilolistezisli ergenlerde hamstring kaslarında gerginlik görülebilir
Dejeneratif spondilolistezisli yetişkinlerde ekstansiyon önemli ölçüde
sınırlanır
Nörolojik muayene
Çoğu durumda normaldir.
Aşil refleksleri dejeneratif spondilolistezisli olgularda azalabilir.
• Uzun süredir devam eden ciddi darlıklarla seyreden dejeneratif
spondilolisteziste motor kuvvette azalma meydana gelebilir.
Görüntüleme

Radyografiler
• Supine anteroposterior, lateral, and oblik lumbosakral görüntüler
• Spondilolizis ve/veya spondilolistezis varlığını değerlendirmek için
• Kemik displazisinin derecesini belirlemek için(trapezoidal L5, yuvarlak
sacral endplate, spina bifida, sacral vertikalizasyon).
• Ayakta lateral lumbosakral görüntü
• Vertebra segmentin anterior dislokasyonunun gerçek şiddetini ve
instabilitesini (sırtüstü görünüme kıyasla) ölçer.
•L5 spondilolizis. Anteroposterior (A), lateral (B) ve oblik
(C) radyografiler. "neck of the Scotty dog" L5'in
pedikülünden hemen daha düşük olan lizise dikkat
edin. (D) Sagital bilgisayarlı tomografi lizisi açıkça
göstermektedir. (E) L5'te bilateral olarak pars
interarticularis'te tutulumu gösteren SPECT görüntüleri.
•L5-S1 spondilolitik
spondilolistezis. Anteroposterior
(A) ve lateral (B) radyografiler. (C)
Aksiyel bilgisayarlı tomografi.
Laminanın vertebral gövdeden
ayrılması nedeniyle merkezi spinal
stenozun olmamasına dikkat edin.
Dejeneratif spondilolistezis. (A) Kaymanın şiddetini gösteren lateral
radyografi. (B) Manyetik rezonans görüntüleme. Faset hipertrofisine ve spinal
stenoza neden olan inferior fasetlerin anterior subluksasyonuna dikkat edin.
Bilgisayarlı Tomografi
• Spondilolizis varlığını doğrulamak için en iyi çalışma, özellikle sagital
rekonstrüksiyon görünümü ile BT dir
• Çoğu spondilolistezis vakasında gerekli değildir, çünkü kayma tipik
olarak düz radyografilerde belirgindir.
• Displastik spondilolisteziste kemik anatomisini tanımlamaya yardımcı
olur.
Kemik Taraması
• Sadece adolesan spondilolizisi kesin belirlemek için kullanılır; "Sıcak"
tarama, akut kırık veya stres reaksiyonunu düşündürür.
• Pars'ta tutulumun yerini belirlemek için SPECT görüntüleri gereklidir.
• "Soğuk" bir tarama, spondilolizis varlığını dışlamaz.
Magnetic Resonance Imaging
• Spondilolizisin tanısı veya etkili tedavisi için şart değildir.
• Stres fraktürü veya akut spondilolizis ile ilişkili ödemi belirleyebilir.
• BT taramasından daha az radyasyon
• Ergenlerde sırt ağrısının diğer etiyolojilerini değerlendirmek için en iyi
yöntem (ör., fıtıklaşmış nükleus pulposus, yumuşak doku tümörü,
enfeksiyon).
• Eşzamanlı spinal stenozu değerlendirmek için spondilolistezis hastaları
için değerli bir görüntülemedir.
Ayırıcı Tanı
Fıtıklaşmış nükleus pulpozus
Kemik tümörü (örneğin, osteoid osteom)
Enfeksiyon (ör. diskit, osteomiyelit)
Mekanik sırt ağrısı
• Bel kaslarında zorlanma(strain)
Tedavi
Spondilolizis
Tedavi semptomlara dayanır.
Katkıda bulunan aktiviteyi veya sporu durdurulur, NSAİ ve fizik
tedavi(fleksiyon, postür, lomber stabilizasyon egz) başlanabilir
Hasta semptomatik kalırsa veya kemik taraması parsta tutulum (sıcak)
ortaya çıkarırsa, 6 ila 12 hafta boyunca hipolordotik bir lumbosakral
ortez kullanılır.
• Kronik ağrısı olan hastalar için cerrahi seçenekler arasında posterior
spinal füzyon (genç hastalar) veya pars defektinin cerrahi onarımı
(ergenler, orta lomber lizis) bulunur.
Prognoz
İyi
Hastaların çoğu, spondilolizis iyileşsin ya da iyileşmesin, konservatif
tedaviye iyi yanıt verir.
Hastalar aktivite modifikasyonu, korse ve fizik tedavi ile düzelmezse de
cerrahi müdahalenin sonuçları başarılıdır.
• Semptomlar düzeldikten sonra hastalar spora dönebilir.
Spondilolistezis
Tedavi yaşa ve kaymanın ciddiyetine bağlıdır.
Ameliyat dışı tedavi, steroid olmayan antiinflamatuar ilaçları, fizik tedaviyi ve
ergen hastada korseyi içerir.
Erişkin hastalarda sırasıyla spondilolitik veya dejeneratif spondilolistezisi
olanlarda selektif sinir blokları veya epidural enjeksiyonlar kullanılabilir.
Cerrahi tedavi, ergen ve yetişkin hastalarda enstrümantasyonla ve pediatrik
hastalarda enstrümantasyon olmadan posterior spinal füzyonu içerir.
İlerleme riskinin yüksek olması nedeniyle, gelişimsel yüksek dereceli
spondilolistezisi olan kemikleri kapanmamış hastalar, semptomların yokluğunda
bile sıklıkla cerrahi stabilizasyon (füzyon) gerektirdiğinden, tedavi eden doktor
tarafından dikkat edilmelidir.
L4-5'te spondilolitik spondilolistezis olan bir yetişkinin posterior spinal füzyonu ve
enstrümantasyonu. Anteroposterior (A) ve lateral (B) radyografiler.
Ne Zaman Cerrahi?
• Spondilolistezis, kemik displazisinin radyografik kanıtı veya yüksek
dereceli kaymaları (derece 2 veya üstü) olan 12 yaşından küçük
hastaları yönlendirin.
• Nonoperatif tedaviye yanıt vermeyen erişkin ve ergen hastalar cerrahi
görüşme için yönlendirilmelidir.
Prognoz

• Hem erişkin hem de pediatrik hastalarda cerrahi tedaviyi takiben

spondilolistezis prognozu genellikle iyidir.
• Özellikle genelde dekompresyon ve tek seviyeli posterior spinal
füzyondan oluşan dejeneratif spondilolistezisin cerrahi tedavisi
başarılıdır.
• Cerrahi riskler arasında kan kaybı, enfeksiyon, sinir kökü yaralanması,
psödoartroz, revizyon cerrahisi, enstrümantasyon yetmezliği ve komşu
disk dejenerasyonu bulunur.
Hatırlanması Gereken Noktalar
• Çocuk ve ergenlerde sırt ağrısı olağan dışıdır. Ağrı önemli veya kalıcı ise,
daha fazla inceleme yapılması gerekir.
• Ağrıyı tetikleyen spor veya aktiviteye ara vermek, ağrıyı azaltmak ve
ameliyattan kaçınmak için genellikle yeterli olacaktır.
• Hasta ciddi mekanik veya radiküler ağrı yaşadığında, cerrahi müdahale
endike olabilir.
• Gelişimsel yüksek displastik spondilolistezis dışında, spondiloliz veya
spondilolistezis hastaları semptomlara göre tedavi edilebilir. Hastanın
ağrısı ameliyat dışı önlemlerle kontrol altına alınırsa ameliyattan
kaçınılabilir.
Kaynakça

• Nolte, M. T., & DeWald, C. J. (2020). Spondylolysis and Spondylolisthesis. In ClinicalKey.com Clinical
Overview. Retrieved from ClinicalKey.com
Released on January 1, 2020.
• "Adult Congenital Malformations of the Thoracic and Lumbar Spine"
Authors: Daniel M. Hafez, Bhuvic Patel, Jennifer M. Strahle, and Paul Santiago
Published in Youmans and Winn Neurological Surgery, Volume 332, Pages 2588-2593.e2
• Endler P, Ekman P, Moller H, Gerdhem P: Outcomes of posterolateral fusion with and without
instrumentation and of interbody fusion for isthmic spondylolisthesis: a prospective study . J Bone
Joint Surg Am 2017; 99: pp. 743-752.
• Hammerberg KW: Spondylolysis and spondylolisthesis . In DeWald RL (eds): Spinal Deformities. The
Comprehensive Text . 2003. Thieme , New York pp. 787-808.
• Kunze KN, Lilly DT, Khan JM, Louie PK, Ferguson J, Basques BA, Nolte MT, Dewald CJ. High-Grade
Spondylolisthesis in Adults: Current Concepts in Evaluation and Management. Int J Spine Surg. 2020
Jun 30;14(3):327-340. doi: 10.14444/7044. PMID: 32699755; PMCID: PMC7343250.
Teşekkürler