Ankilozan

spondilit
Hazırlayanlar:
Zilola Usmonova 190703088
Dalya Nazar 190703001
Damla Karslı 190703013
Fateme Bayati 190703097
Niusha Manevi 190703092
Tanım
● Ankilozan Spondilit (spondiloartrit)
● Spondilit = vertebraların inflamasyonu

Nedeni belli olmayan,kronik gidişli,ilerleyici karakterde inflamatuvar

hastalıktır.
Epidemiyoloji
● Yaklaşık olarak her 200 erişkin bireyden birinde görülür (%0.5)
● Erkek > Kadın ( 3 : 1 )
● Genetik geçiş ?
● (HLA-B 27 antijeni % 90 olguda +)
● Eklem tutulumu simetriktir.
● En sık gençlerde görülür.
● Başlangıç yaşı 16 ile 40 arasındadır.
Epidemiyoloji
Ancak sağlıklı bireylerde de HLA B27 %7-10 oranında pozitif
olabilir. Bazı bağırsak ya da idrar yolu enfeksiyonları AS’in ortaya
çıkmasını tetiklemektedir.
Klinik
● Özellikle omurga eklemlerini
tutar
● Ağrı,tutukluluk,fonksiyon kaybı
● İltihabı hastalık
İnflamatuvar ve mekanik bel
ağrısının karşılaştırılması
Entezit
Tendon,ligament veya kasların kemiğe yapışma yerinde
inflamasyon olması.
AS’de en sık alt ekstremitelerde,özellikle aşil tendonu ve plantar
fasyanın calcaneusa yapışma yerinde oluşur.
Kas-iskelet tutulumu
1. Çene
2. Boyun
3. Omuz
4. Dirsek
5. Omurga
6. Sakroiliak
7. Kalça
8. El bileği
9. El parmağı
10. Diz
11. Ayak bileği ve topuk
Eklem dışı
tutulum
1. Gözler
2. Kalp
3. Akciğerler
4. Böbrek sistemi
5. Gastrointestinal sistem
6. Sinir sistemi (tüm vücutta)
Belirti ve
semptomlar
● Belirti,semptom ve hastalığın seyri kişiye göre değişir.
● Genellikle adölesanın geç döneminde ya da erken erişkinlik
döneminde
● Hastaların %5inde semptomlar 40 yaşına kadar ortaya çıkmaz.
● Muskuloskeletal
● Eklem dışı
AS nasıl gelişir ve
ilerler?
● Hastalığın ileri evrelerinde omurlar birbiriyle kaynayıp esnekliğini kaybedebilir ve
bambu kamışı görünümüne neden olabilir.
● Bağışıklık sisteminin yarattığı inflamasyon, bağ ya da tendonların kemiğe
yapıştığı noktalarda ortaya çıkar
● Bunu, kemiğin yapışma yerinde ortaya çıkan erime (erozyon) izler
● Zaman içinde iyileşme süreci inflamasyonun yerini alır ve inflamasyon
yerlerinde
yeni kemik oluşur.
● Eklemde hareket kısıtlılığı
● Çoğunlukla ilk olarak pelvis etkilenir.
Kas-iskelet: Ağrı ve
tutukluk
● İlk semptomlar omurga veya kalçada ağrı ve tutukluk
● Sabahları ve hareketsiz kaldıktan sonra artar
● Birkaç hafta ya da ay içinde yavaş yavaş ortaya çıkabilir
● Ağrı tek taraflı başlar ve sürekli hale gelir çift taraflı hissedilir
● Ağrı genellikle künttür ve lokalize etmek zordur
● Tutukluk hareketle hafifler ve hareketsizlikten sonra yeniden ortaya çıkar
● Genelde bütün AS vakaları akut,ağrılı evrelenmelerin ardından geçici
remisyon
dönemi ortaya çıkar
● Aylar ya da yıllar içinde ağrı ve tutukluk omurgada yukarı doğru ve
boyna yayılabilir
● Omurga osteoporozu
● Entezit

Eklem dışı tutulumlar:

● Göz-Akut anterior üveit
● İBH(inflamatuvar bağırsak hastalığı )
AS tanısı nasıl konur?
Postür
● Başın anterior tilti
● Torakal kifozda artış
● Omuzlarda yuvarlaklaşma
● Lumbal lordozun kaybolması
● Kalça ekstansiyon
● Dizlerde fleksiyon
● Abdomende balonlaşma
● Göğüs ön duvarının düzleşmesi
Değerlendirme

Demografik bilgiler:

Ad: A.
Yaş:43
Kilo: 56
Boy :
177
BMI:
17,9 kg
Cinsiye
t: erkek
Meslek
:
masab
aşı
çalışan
Anamnez

● Tanı: AS
● Hikaye: Belde ve kalçada başlayan ağrı şikayeti
● Özgeçmiş: Lise yaşlarında şikayetleri başlıyor.Doktorlar teşhis koyamıyor başlarda.Teşhis koymada
nöroloji hekimi konsültasyon veriyor. Radyolojik bulgulardan yola çıkarak AS teşhisi
konulmuş.Başlarda kullandığı ilaçlar varmış ama bağırsak fonksiyonlarını etkilediği için hasta
kullanmayı bırakıyor.
● Soy geçmiş: yok
● Medikasyon: yok
● Cerrahi geçmişi: yok
● Alkol/Sigara: yok/evet
 ICF

Vücut yapı ve Aktivite; Katılım; Kişisel faktörler; Çevresel

fonksiyonları; -Uzun süre araba -İşe gidememek -Depresyon faktörler;
-Ağrı (Vizüel analog kullanamama -Sosyal iletişimden -Anksiyete -Ev yerleşimi
skalası) -Koşu yapamamak kaçmak -Ekonomik durum -Sağlık personellerinin
-Yaşam kalitesinde -Dans edememek -Eğitime devam -Sigara kullanımı tutumu
azalma (SF-36) -Seksüel problemler edememek -Eğitim düzeyi -Aile tutumu
-Kas kuvvetinde -Kullandığı ilaçlar -Coğrafya
kayıp
(Manuel kas testi)
-Denge bozukluğu ( 5
kez otur kalk)
-Yorgunluk (BASDAI)
-Sakroiliak eklem
disfonksiyonu (Faber,
gaenslen)
-Kas kısalığı
-Solunum kas zayıflığı
-Spinal mobilitede
azalma (Modifiye
schober testi)
Kısalık testleri

● Torakal ekstansörler kısa,

● Hamstringler ve gastro-soleus normal,
● Lumbal ekstansörler kısa
●Pectoraller kısa (Mezura
kullanılmamalıdır.)
● Sağ hamstringler kısa,
● Sol kalça fleksörleri normal
5 kez otur kalk testi

● 10 saniyede tamamlandı.
Faber testi

● Kullanım amacı;
kalça, lomber omurga veya sakroiliak bölgede ağrıyı yeniden oluşturmaya çalışarak kalça patolojisinin varlığını belirlemek
için kullanılır.
AS yaşam
kalitesi
Anketi(ASQoL
)
● Yüksek skor hastalığın yaşam
kalitesini daha fazla bozduğunu
ifade eder.
BATH AS
fonksiyonel
indeksi(BASFI
)
BATH AS
hastalık aktivite
indeksi(BASDAİ)
Ağrı
değerlendirmes
i VAS
● Ağrının lokalizasyonu:
bel,boyun Ağrının şiddeti ( VAS )
● Durasyonu: sabahları 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
● Ağrıyı arttıran aktiviteler:
İstirahatte : 2 Aktivitede : 2
baş üstü aktivitelerde
● Ağrıyı azaltan
aktiviteler:
germe egzersizleri
● Yorgunluk-VAS: 4
● Sabah sertliği VAS: 7
Postür analizi
● Anterior
● Lateral
● Posterior
Spinal mobilite
● Schober testi
● Parmak ucu-yer mesafesi
● Lumbal lateral fleksiyon
● Göğüs ekspansiyonu
● Oksiput-duvar mesafesi
● Tragus-duvar mesafesi
● Malleollar arası mesafe
● Servikal rotasyon
Schober
testi
●2sm
Lateral lumbal
flexion
Oksiput duvar
mesafesi
Göğüs
ekspansiyonu

● 3sm
yürüme
analizi
kas kuvvet
Gövde fleksörleri (üst
abdominaller)

M.rectus abdominnis

Sinir:7-12 intercostal

sinirler

Puan:3
lumbal
ex
Sırt ekstansörleri

Erektör spinalar(iliocostalis thoracis,longissimus

thoracis,spinalis thoracis,ilicostalis lumborum)
kalça
flex
Kalça fleksiyon

Ana kaslar:

• M.psoas major ve
minör(N.Femoralis)

• M.iliacus(N.femoralis)

puan :4
kalça hiper ekstansyonu

Kalça hiperekstansiyonu

Ana kaslar:
• M.gluteus maksimus(N.gluteus
inferior)
•M.semitendinosus,M.semimembrano
sus ve biceps femorisin uzun
başi(N.sciaticus tibial dalı)
Puan:4
Tedavi amaçları
• Kısa dönem • Uzun dönem

• .Egzersiz, ağrının azalmasına, eklem hareketliliğine

• Agri ve yardımcı olur,
tutuklugun • .Hastalığın ileri seviyelerinde, hastalığa bağlı olarak
giderilmesi, eklemlerdeki ankilozis nedeniyle eklem
• Eklem hareketliliğinin azalmasını engellemede egzersizin
önemi büyüktür,
hareketliliginin • .AS'liler için seçilen egzersizlerin; kasları
korunmasi, güçlendirici, solunum fonksiyonlarını geliştirici,
• Deformitelerin olumsuz postural değişikliklerinden koruyucu tarzda
engellenmesi, olmasına dikkat edilmelidir. Egzersiz programları
• buna göre hazırlanmalıdır
Komplikasyonlarin
önlenmesi
TEDAVİ YÖNTEMLERİ
Hasta eğitimi

Medikal tedavi

Fizyoterapi ve

egzersiz Cerrahi

tedavi
● Spazmi cözmek ve kaslari egzersize hazirlamak için hotpack, infraruj,
KDD,
parafin ve US kullanilabilir.
● Ekstremite ve gövde hareketliligini artirmak amaciyla whirlpool,
kelebek banyosu veya havuz gibi hidroterapi yöntemleri uygulanabilir.
● 25°C de, havuzda özellikle sirtüstü yüzme ve su içi egzersizleri
oldukca
vararlidir
● Ayrica klasik masaj, manipülason veya traksiyon uygulanabilir.
 Kedi – Deve esneme egzersizi:duruş bozukluğunu
Gövde hiperekstansiyon (kobra
düzeltir ve esnekliği artırır. Aynı zamanda sırt ve bel
pozu) sırt ekstansörleri
ağrılarının azalmasına da yardımcı olur.lumbal
kuvvetlendirme kol ve bacKlar
ekstansör kasları (erektor spinalis ) germe yapıyor
kullanarak kuvvetlendirilebilir 15-
ve abdominal kaslar (M.rectus abdominus -internal
30sn durun ve 5 tekrar yapın
ve eksternal oblik ) kuvvetlendiriyor
● Klapp Emekleme egzersizleri:Mobiliteyi artırma Klapp emekleme egzersizleri:Zit koll zit bacak
- enduransı geliştirme-koordinasyon eğitimi için spinal paralel kasları kuvvetlendirme (erektör
faydalıdır-Spinal paralel kasları kuvvetleniyor spinalis - multifidus)
● Spinal segmental(core) stabilizasyon egzersizleri:Köprü egzersizleri sırt ve kalça
hareketleri fasilite etmek ve sırt ve kalça ekstansörlerini (hamestring -gluteus
maksimus) desteklemek için yararlıdır
● Postüral egzersizleri ( kalç rotasyon):Lateral abdominal
kasları
kuvvetlendirme
● Spinal segment (core)
stabilizasyon:Bu aktiviteler
lumbal ekstansör ve gluteal
ve anteriyor stabilize edici
kasları kuvvetlendirmek
amacıyla kullanılır genel
vücut koordinasyonunu
geliştirmeye de katkı sağlar.
Omuz, kol ve göğüs
kaslarına esneklik
kazandırmasının yanında
kalça ve ayak kaslarını da
geliştirir.
● Spinal Segmental (Core)
Stabilizasyon (Bilateral alt
ekstremitenin yerden
kaldırılması) :Dengeli abdominal
kontraksi yon için bilateral
yapılabileceği
● Lumbar Ekstansör Kaslar germe için kullanıyor Eğer hamstring kasları kısa ve lum- bar
ekstansörleri germeyi engelliyor ise. pelvisin stabilizasyonunu bozduğu halde, ayağına
doğru uzanılan bacağın diz fleksiyonuna izin verilir
● Hamestring germe
● Kalça ekstansör (geluteus maximus ve
hamestring )kuvvetlendirme
 Priformis kası germe egzersiz
Gövde lateral flex M.obliquus External ve
internal abdominis germe
● RoM egzersiz omuz
elevasyon
-depresyon -protraksyon -
retraksyon karekterleri
(skapula elevasyon :M
trapezius ve M. Levator
scapula / skapula depresyon:
M . Trapezius/ slapula add
ve aşağı doğru rotasyon
retraksyon : M. Rhomboid
major ve minor / )
● Pektoral germe Gövde rotasyon germe
● Chin tuck egzersiz:Bu hasta
ön boyun kaslar zayıf ve arka
boyun gerginlik ve kısalığı
var
● Baş ekstansyon germe Baş fleksiyon germe
● Solunum kontrol :Amaç:Solunum işini
azaltır.Nefes darlığını azaltmaya
yardım eder.Normal, rahat solunumu
öğretir.
● Torax ekspansiyon egzersizleri:Amaç:Solunum işini azaltır.Nefes darlığını azaltmaya
yardım eder.Normal, rahat solunumu öğretir.Ventilasyonu artırır.Torakal kafesin hareketini
arttırırSekresyonların atılmasında yardımcı olur.
Hasta
eğitimi
●1.Kifozun ve kalça fleksiyon kontraktürünün önlenmesi veya azaltılması için günde en az 15-30
dk
yüzü koyun yatma
● 2. ince yastik kullanma
● 3. Otururken dik postürü koruma
● 4. Ayaktayken düzgün durus
● 5.Iste- masa basinda uzun süre öne egik pozisyonda oturmama
● 7. Iste-gün içinde 20 dakikalk molalarla dinlenme, postur egzersizleri
● 8. Araba kullanirken uzun süre ayni pozisyonda kalmama
● 9.Asiri kilodan kacinilma
● 10.Sigara içmeme
● 11. Hasta gruplari olusturma
● 12. Aileye, hastanin bu ilkelere umasini desteklemesi ögretilmelidir.