OSTEOARTRİT

Osteoartrit

OA en yaygın görülen romatizmal hastalıklardan birisidir.

OA kartilajdan başlayan bir hastalık olmasına rağmen eklemi oluşturan kemik ve

menisküs, ligament, kapsül, sinoviya, kas, bursa gibi yumuşak dokuları da etkileyerek,
eklemi tüm organ olarak tutan bir hastalıktır.
 
• Eklemde anormal yüklenme ile gelişen,
• Tamirin yıkımı karşılayamadığı,
• Biyokimyasal işlemlerin aracılık ettiği,
• Eklemin tüm dokularını tutan, eklem yetmezliği klinik tablosudur

Eklem kıkırdağının ilerleyici bozulmasını

• Subkondral kemiğin ve çevredeki eklem yapılarının reaktif değişikliklerini içeren
• Tüm eklem yapılarının ağrılı bir dejeneratif süreci
• Lokal enflamasyon mevcut olabilir ancak inflamasyon primer eklem disfonksiyonu kaynağı
değildir

! Kadınlarda ve 50 yaş üzerinde görülme sıklığı fazladır.

55 yaş altında K=E, 55 yaş üzerinde K>E.
En fazla dizler, kalça, omurga ve ellerde distal interfalengial,
proksimal interfalengial eklemler, birinci karpometakarpal eklemler ve birinci
metatarsofalengial eklem tutulur.
Osteoartritde, konvansiyonel radyografik tanı altın standardı oluşturmaktadır.

Konvansiyonel radyografi OA de görüntüleme amacıyla kullanıldığında aşağıdaki

radyolojik bulgular elde edilebilmektedir;
- Eklem aralığı kaybı
- Subkondral skleroz
- Kist formasyonu
- Osteofitler
- Komplikasyon olarak ise eklem boşluğunda yabancı cisimler ve eklemde kötü
dizilim görüntülenebilmektedir
Osteoartrit için risk faktörleri
Diğer :
• Genetik faktörler • Yüksek kemik mineral yoğunluğu & diz
• Yaş osteoartriti
• Cinsiyet • Östrojen eksikliği
• Irk • Vitamin C, D, E eksikliği
• Heredite (diz %20-30, kalça % 50 ) • İnflamatuar durum
• Displazi
• Eklemin tekrarlayan kullanımı
• Anormal eklem mekaniği
• Travma
• Vücut ağırlığı
• Kas gücü
• Uzun süreli statik yüklenme
• Uzun süreli immobilizasyon
• Aktivite şekli ve düzeyi spor (koşu, tenis),iş (ağır taşıma)
Osteoartritli hastanın yakınmaları ;
• Ağrı
• Kısa süreli tutukluk
• Şişlik
• Kozmetik deformiteler
• Eklemden ses gelmesi
• Eklemde boşluk-güvensizlik hissi
• Güçsüzlük
• Endişe
• İşlev kaybı
• Güvensizlik veya instabilite duygusu
• Hafif inflamasyon bulguları(efüzyon)
• El için distal falanksta fleksiyon ve lateral deviasyon
deformiteleri görülür
Osteoartritli hastada bulgular
• İnspeksiyon ile:
a. Şişlik
b. Şekil bozukluğu
c. Kas atrofisi
• Palpasyon ile:
a. Hassasiyet
b. Şişlik
• EHA ile :
a. Hareket kısıtlılığı
b. Krakman-krepitasyon
c. İnstabilite
d. İşlev bozukluğu

El OA'nde kavrama yetersizliği, omuzda giyinme zorluğu, kalça ve dizde antaljik yürüme,
yürüme mesafesinde azalma, çabuk yorulma görülür.
Ayırıcı tanı önemli !!!

• Menisküs patolojisi
• Patellafemoral ağrı sendromu
• Gut ve romatizmal eklem iltihabı
• Septik artrit
• Bel ağrısı
• Ligament yaralanması ACL veya PCL ile karıştırılmamalı.
Fizik tedavi ve rehabilitasyon

• Başa çıkma-kendine yetme becerilerini geliştirme

• Kas gücü, hareket ve propriyosepsiyon geliştirmek
• Zindelik ve fonksiyonu artırmak
• Hareket ve egzersize teşvik etmek
• Artritli eklemi yükten korumak
• Şişmanlığı önlemek
• Yardımcı ve yürüme cihazları ve
• Splint önermek
• Uygun ayakkabı tanımlamak,
• Eklemi koruma tekniklerini öğretmek
Yükü azaltmak
• Yardımcı cihazlar, baston, el ortezleri vb.
• İş uğraşı ve fizik tedavi ile yaşam modifikasyonu
• Kilo kontrolü, ağır aktivitelerden kaçınma, istirahat

Mobiliteyi artırmak
• Germe egzersizleri
• ROM egzersizleri
• Aerobik egzersizler
• Uygun kas güçlendirme egzersizleri
• Fizik tedavi uygulamaları
 
Ağrı kontrolü
• Fizik tedavi uygulamaları
• Dizlik vb.
 
Ev ve işyerlerindeki koşullar hastalığa göre düzenlenmelidir. Buna yönelik olarak ;
• Merdiven inip çıkma,
• Bağdaş kurma,
• Ayağını altına alıp oturma,
• Namaz kılma gibi aktivitelerde oluşabilecek zorlu diz fleksiyonundan kaçınmaları
gerekir.

Asansör kullanmaları, namazı oturarak kılmaları, alafranga tuvalet kullanmaları

önerilmelidir.
Fizik Tedavi

-Soğuk uygulama (akut ağrılı sinovit döneminde)

-Sıcak uygulama (kas spazmı ve ağrıyı azaltır)
  •yüzeyel ısıtıcı
  •derin ısıtıcı (ultrason,kısa dalga diatermi)
-Elektroterapi ajanları (TENS, interferansiyel akım,
diadinamik akımlar gibi)
-Egzersiz (başlangıçta izometrik sonra kuvvetlendirme
egzersizleri)
 
  Diz buz paketi sargısı
☆ Nöromusküler elektriksel stimülasyon, sadece kas
güçlendirme amacı ile değil ağrı ve fonksiyonu
iyileştirme amacıyla da egzersiz uygulayamayan
hastalarda alternatif tedavi olarak kabul edilebilir.
Kontraendike bir durum yoksa en az 2 haftalık balneoterapi termal ve non-termal
etkileri açısından önerilebilir. Balneoterapi önerilen hastalar, gidecekleri kaplıca
suyunun termal ve mineral özellikleri hakkında bilgilendirilmelidir.

Termal banyonun yanı sıra çamur banyoları da önerilebilir.

Osteoartritli hastalara yönelik
egzersiz seçimi hastanın yaşı,
komorbid hastalıkları, osteoartritin
derecesi gőz önüne alınarak
bireysel olarak planlanmalıdır. Buna
göre ekleme yönelik egzersizler
olarak ;
• Eklem hareket açıklığı,
• Germe,
• İzometrik,
• İzotonik,
• Denge, propriyosepsiyon ve
aerobik egzersizlerinin yapılması
teşvik edilmelidir.
 OLGU
74 yaşında kadın hasta.
Şikayeti: Her iki dizde aktiviteyle şiddetlenen ağrı, diz kapaklarından hareketle
ses gelmesi, ayak bakımını yapamaması, çorabını giyerken zorluk yaşaması, ağrılı
yürüme nedeniyle baston kullanma ihtiyacı.

Hikayesi: Beş yıldır şikayetleri mevcut olan hasta ağrılarının son 6 ayda
şiddetlendiğini ve buna bağlı yürüme mesafesinin azaldığını ifade ediyordu. Üç
yıl önce her iki dizine eklem içi enjeksiyon (hyaluronik asit) tedavisi uygulandığı
ve yaklaşık 3 ay süren geçici bir rahatlama sonrasında yakınmalarının aynı
düzeye geldiğini ifade etti.

Fizik Muayene: Sağ diz muayenesinde, inspeksiyonla genu varum deformitesi

mevcut olup diz eklemi çevresinde şişlik görüldü (Şekil 1). Hareketlerde
krepitasyon alındı.
Eklem Hareket Açıklığı: Sağ diz ekleminde ekstansiyon defisiti 10° olup hareket
açıklığı 10-110° idi (Şekil 2). Sol diz ekleminde 10° lik ekstansiyon defisiti ile diz
eklem hareket açıklığı 10-100° olarak belirlendi (Şekil 2). Hastanın her iki dizinde
patellar öğütme testi ağrılı (Şekil 3a), patellofemoral eklem hareketleri ağrılı
(Şekil 3b) ve hiperfleksiyon zorlamasıyla ağrısı mevcuttu.
Palpasyonla her iki diz medial kompartman
üzerinde hassasiyet mevcut iken lateral
kompartmana yapılan palpasyon ağrısızdı.
Spina iliaka anterior superior ve medial
malleol arası yapılan alt ekstremite uzunluk
ölçümlerinde fark olmayıp hastanın diz
çevresi kas kuvvet kaybı yoktu. Hastanın her
iki alt ekstremitesinde düz bacak kaldırma ve
Laseque testleri ağrılı olup nörovasküler
muayene doğaldı.

Görüntüleme: Her iki diz basarak anterior-

posterior (AP) ve lateral grafilerinde bilateral
genu varum ve evre IV osteoartrit (Şekil 4),
lomber AP ve lateral grafilerinde dejeneratif
disk hastalığı tespit edildi (Şekil 5). Hasta
cerrahi tedavi istemediğini belirtti ve
fizyoterapiste yönlendirildi
Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Programı

Hasta haftada 3 gün fizyoterapi ve rehabilitasyon programına alındı.

Hastadan gösterilen egzersizlerin 7 gün boyunca günde 2 kez ev egzersizi
olarak yapması istendi.

FAZ 1 Ağrı Kontrolü (0-2 Hafta)

FAZ 2 Eklem Hareket Açıklığı ve Kas Kuvveti (3-6 Hafta)
FAZ 3 Fonksiyon (6-12 Hafta)
6.Haftadan sonra nöromuskuler egzersiz planlandı. Nöromusküler egzersizler
diz osteoartrit tedavisinde hastanın fonksiyonunu arttırmak için kullanılan
egzersizlerdir. Egzersiz lastiği ile dizde stabilizasyon sağlanırken diğer
ekstremitede fonksiyonel egzersizler yapılır (öne adım alma, yana adım alma,
arkaya adım alma).
 KAYNAKÇA
• https://images.app.goo.gl/U7spDFq9zaLskSeP9
• https://images.app.goo.gl/G6dBxA3HLsa7B1wi8
• https://images.app.goo.gl/HfWLXUAmXgXCTQEa7
• https://images.app.goo.gl/mXM7tt5icXDVssCB6
• https://images.app.goo.gl/Cf83QwSmqVYDvi1fA
• https://images.app.goo.gl/UHSFZ1viwjYfqyKA6
• https://www.ftronline.com/osteoartrit/
• https://www.ftrsaglik.com/wp-content/uploads/2017/12/1419851118212.jpg
• https://www.ubuy.com.tr/productimg/?
image=aHR0cHM6Ly9tLm1lZGlhLWFtYXpvbi5jb20vaW1hZ2VzL0kvNjFYb1hOQ0c0cUwuX0FDX1N
MMTUwMF8uanBn.jpg
• http://www.khanacademy.org.tr/video.asp?ID=7130
• Dr. Sehim Kutluay , Osteoartrit Ders 2019-2020
• Prof. Dr. Derya Çelik , Olgularla Ortopedik Rehabilitasyon, İstanbul Medikal Yayıncılık, 2018.
• https://