AMYOTROFİK

LATERAL
SKLEROZ
HAZIRLAYANLAR DERS SORUMLUSU
Çisemsu Yılmaz Merve Öğülmüş Uysal
Armağan Tutar
İrem Pırıl Karataşoğlu
 ALS HASTALIĞININ PATALOJİSİ
Amyotrofik lateral skleroz ya da ALS, esas olarak istemli kas hareketinin kontrolünden
sorumlu sinir hücrelerinin hasarından kaynaklanan nadir bir nörolojik hastalık grubudur.
ALS hastalığı genel popülasyon da 7/100.000 görülen önemli bir sosyal sağlık
problemidir.
Hastalığın % 90-95’ı tesadüfi, % 3-10’u ailesel olarak ortaya çıkar.
Klinik bulgular genellikle 50- 60 yaşlarında başlar. Ailesel olgularda hastalık başlangıç
yaşı daha erkendir.
ALS hastalığı, nörodejeneratif, ilerleyici bir hastalıktır.
Hastalığı tamamen iyileştirecek tedavi şu an için mümkün değildir.
ALS’li hastalarda hayatta kalma süresi 2 ila 5 yıl arasındadır.
 ALS HASTALARININ GENEL
SEMPTOMLARI
Hastalığın ilerleyen dönemlerinde hastalar motor fonksiyonlarını kaybeder.
ALS hastalarında IX, XII. kraniyal sinirlerin tutulumu sebebiyle konuşma, yutma,
trigeminal sinir tutulumu sebebiyle de çiğneme fonksiyonu kaybedilir.
ALS semptomlar arasında kas güçsüzlüğü, atrofi, spastisite, konuşma bozuklukları, oral
sekresyonların kontrolünde güçlük, yutma güçlüğü ve ölümle sonuçlanan solunum
komplikasyonları bulunur.
Ağrı ve beraberinde günlük aktivitelerin yerine getirilememesiyle yaşam kalitesini
önemli ölçüde azaltırlar.
 ALS HASTALIĞININ YAŞADIĞI
GÜÇLÜKLER

Kol, bacak, omuz veya dilde kas seğirmesi.

Kas krampları Yürürken takılıp düşme gibi olağan günlük aktiviteleri yapmada
zorluk.
Başı yukarıda tutmada güçlük, düzgün postürü koruma güçlüğü
Çiğneme ve yutma kaslarının tutulumu nedeniyle, bu hastaların oral beslenmesi
bozulmuştur. Bu nedenle belirgin kilo kaybı olabilmektedir.
Nefes alıp verme problemleri
ALS hastalığı olan kişiler, akciğerleri kana yeterince oksijen gidemediğinde solunum
yetmezliğinden hayatını kaybedebilir.
Demans (bunama, hafıza kaybı)
 ALS HASTALARININ YUTMA İLE
İLGİLİ YAŞADIĞI GÜÇLÜKLER
Yutma zorluğu nedeniyle yemek borusuna gönderilmesi gereken sıvı ya da katı
yiyecekler akciğere gidebilir. Bu da ölüme yol açabilir. Yutma zorluğu çeken ALS
hastaların oturur pozisyonda ve hafifçe öne doğru eğilerek yemek yemeleri tavsiye
edilir. Çünkü yutma sırasında yemeğin nefes borusuna kaçmasına bağlı olarak ani
boğulmalar yaşanabilir.
ALS’li hastalarda motor hücrelein kaybı ile birlikte yutma güçlüğü ve yutma
güçlüğüne bağlı beslenme bozukluğu gelişebilir.
Beslenmenin yeterli düzeyde sağlanamaması ALS’li hastaların yaşam kalitesini
etkileyen önemli bir problemdir.
ALS hastalarında hastalık şiddeti arttıkça, yutma fonksiyonlarının kötüleştiği tespit
edilmiştir.
 ALS HASTALARININ YUTMA İLE
İLGİLİ GÜNLÜK BAKIMLARI
1-) Ağız aspirasyon (ağız tükürük 7-) Kuteter mount fazla su temizliği 1 dk 10 kez/gün
temizlik) 1-2 dk 80-120 kez/gün 8-) Vantilatör & oksijen makinesi filtreleri 5 dk 1
2-) Trakea aspirasyon 5-7 dk 3-12 kez/gün
kez/gün 9-) Oksijen makinesi suyu 5 dk 1 kez/gün
3-) Trakea bakımı 10 dakika 1 10-) Trakea tüp değişim 10 dk 1 kez/3-4 hafta
kez/gün
11-) Nemlendirici su haznesi, valf bakım 20 dk 1
4-) PEG yara bakımı 10 dk 1 kez/gün kez/1 hafta
5-) PEG tüp bakımı 2 dk 1kez/gün 12-) Vantilatör hortum temizlik 60 dk 1 kez/ 1 ay

6-) Trakea tüp kaf indirme-şişirme 5

dk 1 kez/gün
 KAYNAKÇA
F. Özcan , A. Kaya ve M. E. Yayla , "Amyotrofik Lateral Skleroz Hastalığı ve Aile
Hekiminin Rolü", Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, c. 3,
sayı. 3, ss. 431-435, Eyl. 2016 (
https://dergipark.org.tr/tr/pub/cbusbed/issue/24197/257484)

Akbaş, D. & Karadakovan, A. (2021). Amyotrofik Lateral Sklerozda Semptom

Yönetimine Genel Bakış . Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi
Dergisi , 5 (2) , 354-360 . DOI: 10.46237/amusbfd.757630(
https://dergipark.org.tr/tr/pub/amusbfd/issue/62561/757630)