თურქული ენა A 1/1

გაკვეთილი #6
აწყმო განსაზღვრული დრო გამოხატავს მოქმედებას,
რომელიც ლაპარაკის მომენტში ხდება ან გამოხატავს
ჩვევად ქცეულ მოქმედებას. დროის მაწარმოებელი
სუფიქსებია :
ხმოვნის შემდეგ : -yor
თანხმოვნის შემდეგ : -ıyor -iyor -uyor –üyor
პირის ნიშნებია შემასმენლობითი ნაცვალსახელოვანი
სუფიქსები. მესამე პირის ფორმა ზმნის ფუძეზე
დამატებული დროის მაწარმოებელია და მას პირის
ნიშანი არ ემატება. პირის ნიშანი ემატება მხოლოდ
მრავლობით რიცხვში.
დროს აქვს მოქმედების ყველა სახის ფორმები:
მტკიცებითი, უარყოფითი, კითხვითი,
შესაძლებლობითი და შეუძლებლობითი.
მტკიცებითი ფორმა
უარყოფითი ფორმა
კითხვითი ფორმა
მაგალითი, თუ როგორ შეიძლება
ვაუღლოთ ზმნა ამ დროში.
Yazmak - წერა
(მტკიცებითი/დადებითი ფორმა )

Ben yaz-ıyor-um მე ვწერ

Sen yaz-ıyor-sun შენ წერ
O yaz-ıyor ის წერს
Biz yaz-ıyor-uz ჩვენ ვწერთ
Siz yaz-ıyor-sunuz თქვენ წერთ
Onlar yaz-ıyor-lar ისინი წერენ
თურქულ ენაში უარყოფითობის
მაწარმოებელი სუფიქსია ma/me , რომელიც
ამ დროში ყოველთვის შეკვეცილ ფოროთ
გვხვდება. mı/mi/mu/mü . დაერთვის ზმნის
ფუძეს დროის მაწარმოებლის წინ.

Ben yaz-mı-yorum მე არ ვწერ

Sen yaz-mı-yorsun შენ არ წერ
O yaz-mı-yor ის არ წერს
Biz yaz-mı-yoruz ჩვენ არ ვწერთ
Siz yaz-mı-yorsunuz თქვენ არ წერთ
Onlar yaz-mı-yorlar ისინი არ წერენ
კითხვითი ფორმის მაწარმეობელია ‘’mı4’’ , რომელიც
ირთავს პირის ნიშნებს,ამ შემთხვევაში ზმნას არ
დაერთვის პირის ნიშნები, გარდა იმ შემთხვევის,ა
თუ წინადადებაში არის მოცემული კითხვითი
ნაცვალსახელები ( Ne,Nerden,Neden და ა.შ ) ამ დროს
ზმნას დაერთვის პირის ნიშნები და არ დაემატება
კითხვითი ფორმის მაწარმეობელი ‘’mı4’’, რადგან
უკვე გამოხატულია კითხვითი ფორმა.
Ben yazıyor mu-y-um? ვწერ მე ?
Sen yazıyor mu-sun? წერ შენ ?
O yazıyor mu? წერს ის ?
Biz yazıyor mu-y-uz? ვწერთ ჩვენ ?
Siz yazıyor mu-sunuz? წერთ თქვენ ?
Onlar yazıyor-lar mı? წერენ ისისნი ?
* პირველ პირში გამოჩნდა ‘y’ რომელიც
ჩნდება ორ ხმოვანს შორის.
* მესამი პირის მრავლობითში ზმნას
ემატება პირის ნიშანი და არა კითხვითი
ფორმის მაწარმეობელს.

Demek , yemek - ფუძეში იკვეცება.

Tatmak, , gitmek, etmek.
ერთმარცვლიანი გამონაკლისი ზმნები.
Gitmek - წასვლა

Ben gidiyorum gitmiyorum gidiyor muyum?

Sen gidiyorsun gitmiyorsun gidiyor musun?
O gidiyor gitmiyor gidiyor mu?
Biz gidiyoruz gitmiyoruz gidiyor muyuz?
Siz gidiyorsunuz gitmiyorsunuz gidiyor musunuz?

Onlar gidiyorlar gitmiyorlar gidiyorlar mı?

Gül: Merhaba Elif! Nasılsın?
Elif: İyiyim, ya sen?
Gül: Ben de iyiyim. Sen okulda mısın?
Elif: Evet, okuldayım. Sen neredesin?
Gül: Ben yoldayım. Bugün ders saat kaçta?
Elif: Saat dokuzda.
Gül: Okulda kim var?
Elif: Herkes var. Ben sınıftayım. Diğer arkadaşlar
kantinde ya da bahçede.
Gül: Öğretmen de sınıfta mı?
Elif: Hayır, o sınıfta değil.
Gül: Tamam, ben on dakikada geliyorum. Görüşürüz.
Elif: Görüşürüz.
Sen okulda mısın? სკოლაში ხარ?
Okuldayım - სკოლაში ვარ
Yoldayım - გზაში ვარ
saat kaçta - რომელ საათზე?
O sınıfta değil-ის კლასში არ არის
Geliyorum - მოვდივარ