1

2.4 Reka Bentuk

Elektronik
2.4.1 Menyatakan Maksud Mikropengawal (Microcontroller) dan Mikropemproses
(Microprocessor)
2.4.2 Menjelaskan Bahagian-bahagian yang Terdapat Dalam Mikropengawal
(Microcontroller)
Dimanakah aplikasi elektronik ini dapat dilihat?
 3
2.4.1 Menyatakan Maksud Mikropengawal (Microcontroller) dan
Mikropemproses
Mikropengawal (microcontroller) ialah peranti kawalan dalam satu cip.

Peranti kawalan terdiri daripada:

Unit Pemprosesan Pusat
(CPU)
RAM (Ramdom Access Memory)
ROM (Read Only Memory)
Port Input/Output Unit
Pemprosesan RAM
Pusat (CPU)

ROM Port I/O

 Fungsi mikropengawal 4

(microcontroller) Menerima
isyarat
Mengawal peranti elektronik.

Menjalankan kawalan mudah berdasarkan Memproses

pengaturcaraan yang dimuat di dalamnya.

Kategorikan sebagai komputer kecil untuk terima dan Hasilkan

memproses kemudian menghasilkan isyarat Isyarat untuk
dilaksanakan
Contoh:

Pintu pagar automatik Mesin basuh automatik Alat kawalan jauh

Mikropemproses (microprossesor) ialah peranti dalam satu cip
bersama cip-cip sokongan.

Cip-cip sokongan:

1.Input 2.Output

3. RAM (Ramdom Access

Memory)
4. ROM (Read Only
Memory)

Fungsi-melakukan Cip sokongan ada diluar

kawalan yang mikropemproses dan dihubungkan
melalui System Bus
besar
2.4.2 Menjelaskan Bahagian-bahagian yang Terdapat dalam
Mikropengawal (Microcontroller)
1.Bahagian mikropengawal terdin daripada input, proses dan output.
2.Ketiga-tiga bahagian ini penting untuk membina sesuatu sistem kawalan.

Input Unit Pemprosesan

Output
Pusat (CPU)
Bahagian Input Bahagian Proses Bahagian Output

Bahagian utama dalam mikropengawal

A.BAHAGIAN • Terima dan hantar isyarat kepada mikropengawal.

INPUT • Terdapat dua jenis, iaitu peranti input digital dan
peranti input analog.
 Peranti Input Digital
Suis Tekan Buka

Penderia Air

Suis Tekan Tutup

Suis Mikro Penderia Pergerakan
(Motion Sensor)

Peranti Input Analog

Penderia Jarak
(Infrared Distance Sensor) Penderia Suhu
Penderia Cahaya
Peranti Input Digital Keterangan Rajah Simbol
Suis Tekan Tutup • Menghasilkan isyarat kepada
mikropengawal dalam bentuk
digital.
• Apabila punat suis ditekan,
litar tertutup mengalir.

Suis Tekan Buka • Menghasilkan isyarat yang

sama dengan suis tekan
tutup.
• Apabila punat suis ditekan
litar terbuka, arus terputus.

Suis Mikro • Bertindak sebagai suis tekan

tutup dan suis tekan buka.
• Suis tekan tutup- terminal
COM/NO digunakan.
• Suis tekan buka – terminal
COM/NC digunakan.
 9

Peranti Input Digital Keterangan Rajah

Penderia Pergerakan(Motion • Berfungsi untuk mengesan

Sensor) pergerakan haba yang
dihasilkan oleh
manusia/haiwan.
• Apabila berlaku pergerakan
isyarat dihantar dalam bentuk
digital.
Penderia Air • Berfungsi untuk mengesan
kehadiran air pada sesuatu
tempat.
• Penderia beri isyarat 1(5V)
ketika tiada air dan 0(0V) jika
ada air.
• Contoh- pengelap cermin
kereta(wiper) automatik.
Peranti Input Analog Keterangan Rajah

• Berfungsi untuk mengesan dan

Penderia Jarak(Infrared membaca ukuran jarak antara penderia
Distance Sensor) dengan objek/halangan.
• Objek dikesan bila penerimaan infrared
yang dipancarkan. Isyarat dalam bentuk
analog.

Penderia Cahaya Perintang • Perintang peka cahaya(LDR) merupakan

Peka Cahaya(LDR) sebuah penderia cahaya.
• Peranti ini peka terhadap cahaya dan
rintangan berubah ikut kecerahan.
Semakin cerah cahaya semakin rendah
rintangan pada penderia cahaya.

Penderia suhu • Berfungsi untuk mengesan suhu dalam

julat tertentu.
• Suhu yang dikesan akan diubah ke
dalam bentuk isyarat analog dan isyarat
analog akan terhasil berdasarkan
perubahan suhu yang diterima.
B.Bahagian Proses
Terima isyarat dari input dan diproses oleh CPU dan hasilkan isyarat kepada output.

Unit pemprosesan pusat (CPU)

Laksana aturcara yang disimpan dalam ROM dan RAM.

ROM (Read Only Memory) RAM (Random Access Memory)

Menyimpan aturcara dan Menyimpan data secara

data secara kekal dalam sementara.
mikropengawal.
 12
Bahagian Output
Terima isyarat dari CPU dan menghantar kepada peranti output.
Peranti output Keterangan Rajah

Diod pemancar cahaya • Berfungsi untuk mengeluarkan cahaya

(Light Emitting Diode- dan sebagai lampu perhiasan.
LED) • Bersama dengan perintang untuk
mengelakkannya daripada rosak atau
mengawal kecerahan.

Pembaz (Buzzer Piezo) • Berfungsi dengan cara menukarkan

gelombang elektrik kepada gelombang
bunyi yang berfrekuensi tinggi.
• Pembaz mempunyai kekutuban pada
penyambungan, iaitu wayar merah
positif (+) dan wayar hitam negatif (-).
• Alat ini digunakan sebagai penggera
keselamatan.
Peranti output Keterangan Rajah

Geganti (Relay) • Digunakan sebagai suis

kawalan litar berarus tinggi
dan akan dihidupkan apabila
arus elektrik melaluinya dan
sebaliknya.

Motor Arus Terus (Motor DC) • Motor ini akan berputar

berlawanan arah apabila
ketubuhan penyambungan
dipasang secara terbalik.
• Pemandu motor (motor
driver) boleh digunakan
bersama motor ini supaya
berfungsi secara dua hala
sama ada berputar mengikut
arah jam atau lawan jam.
 Peranti output Keterangan Rajah
Lampu LED 12 V • Berfungsi untuk
mengeluarkan cahaya
apabila arus elektrik
mengalir melaluinya.

2.4.1 Mengahasilkan Lakaran Reka Bentuk Litar Elektronik

Lakaran reka bentuk litar elektronik merupakan terjemahan daripada idea

awal pereka. Tujuan lakaran dilakukan memudahkan idea tersebut
difahami.Terdapat dua jenis lakaran yang digunakan,iaitu:lakaran
gambar rajah blok dan lakaran reka bentuk litar skematik.
 A Lakaran Gambar Rajah Blok
 mewakili suatu sistem yang dibina
 menerangkan secara ringkas tentang cara
sistem beroperasi
 urutan blok ditunjukkan oleh arah anak
panah
 setiap blok dilabel mengikut nama peranti
yang digunakan
CONTOH LAKARAN GAMABAR RAJAH BLOK
B Lakaran Reka Bentuk Litar Skematik
 Menggunakan simbol komponen yang telah
ditetapkan.
 Lakaran ini menunjukkan aliran kendalian suatu
litar elektronik.
 Simbol komponen disambungkan menggunakan
garisan lurus bagi membentuk satu litar lengkap.
CONTOH LAKARAN REKA BENTUK LITAR SKEMATIK
BINAAN PAPAN LITAR ALEKTRONIK MIKROPENGAWAL
 Menggabungkan beberapa komponen elektronik dengan mikropengawal.
 Hanya perlu membina litar input dan litar output dengan menyambungkannya pada papan litar
elektronik mikropengawal.

Komponen/
Bil Peranti/Bahan Simbol Fungsi Rajah
.
1. Bateri 12 V Membekalkan bekalan kuasa 12 V

2. Diod Membenarkan arus elektrik

mengalir satu arah sahaja
 Komponen/
Bil Peranti/Bahan Simbol Fungsi Rajah
3. Kapasitor Menyimpan dan membuang cas
berkutub 330F elektrik

4. Kapasitor tidak Menyimpan dan membuang cas

berkutub 18pF elektrik
dan 100nF

5. Pengatur voltan 5 Merendahkan nilai voltan

V LM7805 daripada 7 V -20 V kepada 5 V
 Komponen/
Bil Peranti/Bahan Simbol Fungsi Rajah
6. Menyambung dan memutuskan
arus elektrik litar bekalan kuasa
satu kutub satu
arah

7. Kristal 20 MHz Menjana jam(clock)

8. tetap 10 k Mengawal dan mengehadkan

arus elektrik
 Komponen/
Bil Peranti/Bahan Simbol Fungsi Rajah

9. Suis tekan tutup Menyambung dan memutuskan litar

set semula

10. Modul Bluetooth Sebuah alat komunikasi tanpa

wayar untuk menerima dan
menghantar isyarat antara dua
peralatan
 20

TERIMA KASIH
Kelas ： 2 DAHLIA
Guru ： Cikgu Hanim
Ahli kumpulan ： Hon Jyaxin ， Chee Xin
Hui ， Hemaawinothan A/L Paarthiban