Filozofia Chińska

Małgorzata Ziaja z klasy 1a

Wprowadzenie
CHIŃSKA FILOZOFIA - refleksja uprawiana w kręgu cywilizacji chińskiej
powstała w początkach pierwszego tysiąclecia przed Chrystusem, niezależnie
od jakichkolwiek wpływów czy kontaktów z innymi kręgami cywilizacyjnymi,
rozwijana przez wieki (do epoki nowożytnej) w izolacji. W ogólnym
rozpatrzeniu są to doktryny powstałe w starożytnych Chinach, których
głównym tematem były zagadnienia etyczne i polityczne. W klasycznej filozofii
chińskiej dominowały dwie szkoły: konfucjanizm i taoizm. Ważne znaczenie
miały także inne prądy: legizm, motizm, sofizm chiński oraz szkoła yinyang.
Konfucjanizm
Filozoficzną podstawą konfucjanizmu było założenie, że wszystko, co się
dzieje, musi być zgodne z dao, czyli „ładem nieba”; konfucjanizm
postulował program przywrócenia tradycyjnych „zależności społecznych”
(wulun): syna od ojca, żony od męża, młodszego brata od starszego,
podwładnego od panującego, przyjaciela od przyjaciela, oraz stworzenia na
podstawie zasad ren (humanitarność), yi (sprawiedliwość), li (rytuał,
etykieta) hierarchii społecznej, w której każdy zajmowałby z góry
określone miejsce, wyznaczające mu określone formy zachowania. Program
ten — w rozumieniu Konfucjusza — miał prowadzić do realizacji wizji
„społeczeństwa współpracującego” (którego wzorem i podstawą miała być
rodzina) i kształtowania „ludzi szlachetnych” mających pomagać władcom
w rządach i w pracy nad odbudową starego systemu z czasów panowania
dynastii Shang i początków dynastii Zhou — „złotego wieku” Chin.
Konfucjanizm
W okresie dynastii Han (206 p.n.e.–220 n.e.)
konfucjanizm ewoluował w kierunku teologicznym i
teistycznym, rozwijając bogatą metafizykę i złożoną
koncepcję natury ludzkiej (w późniejszych szkołach
konfucjanizmu przeważała postawa egzegetyczna); stał
się także oficjalną doktryną filozoficzną, religią
państwową i teoretyczną podstawą monarchii chińskiej.
W okresie panowania dynastii Song (960–1279) na
gruncie odnowienia tradycyjnego konfucjanizmu powstał
neokonfucjanizm, który dominował w chińskiej myśli i
kulturze aż do XX w. Konfucjusz nie pozostawił pism –
jego nauczanie zebrano w księdze Dialogi konfucjańskie.
 Laozi (VI w. p.n.e.), autora Daode jing, którego
myśl kontynuował Zhuangzi (IV–III w. p.n.e.), a
następnie tzw. szkoła taoistów. Taoizm głosił
duchowo-materialną jedność świata,
manifestującą się w harmonii wszelkich zjawisk
zachodzących w świecie, nazywanej
wieloznacznym terminem dao. Według taoizmu
celem mędrca jest poznanie dao, dzięki któremu
nabywa się cnotę (de), pozwalającą na

Taoizm
spontaniczne przestrzeganie zasady wu-wei,
czyli niesprzeciwiania się naturalnemu
porządkowi rzeczy panującemu w przyrodzie i
społeczeństwie. W przeciwieństwie do
konfucjanizmu taoizm kładł nacisk na wolność,
spontaniczność i sceptycyzm wobec wszelkich
konwencji, a intelektualno-kontemplacyjną
postawę stawiał wyżej niż konwencjonalną
naukę. Kontynuacją klasycznego taoizmu był
neotaoizm filozoficzny, rozwijający się od
początku naszej ery. Ten nurt myśli chińskiej
miał charakter synkretyczny, łączył refleksję nad
 Taoizm
W tradycji taoistycznej dobre samopoczucie każdego człowieka zależy od harmonii ciała,
umysłu i ducha. Ćwiczenia taoistyczne łączą wszystkie te elementy prowadząc do
przemiany wewnętrznej człowieka. Zgodnie z naukami taoistycznymi rodzimy się z iskrą
dobroci, zwaną czasami Pierwotną Naturą. Poprzez naukę i ćwiczenie sztuk taoistycznych
możemy podążać ścieżką, która prowadzi nas z powrotem do Pierwotnej Natury, czyli do
stanu naturalnego zdrowia, spokoju i jasności umysłu, harmonii ducha oraz współczucia dla
świata i dla wszystkich wokół nas. Sztuki taoistyczne kryją w sobie wielkie bogactwo
ćwiczeń przekazywanych od wieków. Wszystkie mogą być rozumiane jako różnorodne
formy medytacji. Niektóre skupiają się na „ruchu w spokoju” obejmując takie elementy jak
chodzenie, stanie, siedzenie i leżenie. Inne na „spokoju w ruchu”, w skład którego wchodzi
Tai Chi, obrzędy i inne powiązane praktyki. Taoizm naucza, że każde działanie może być
Inne filozofie Yin i yang - nauka o Yin i yang
Motizm - nauka stworzona przez
została wyłożona w anonimowej
Moziego (V wiek p.n.e.). Można
księdze Yijing głoszącej, że świat
Legizm (fajia) – powstawał w ją uważać za chińską wersję
jest miejscem ścierania się dwóch
opozycji do konfucjanizmu. utylitaryzmu. Uważała za główną
przeciwstawnych zasad:
Doktryna legizmu głosiła zasadę etyczną pomyślność
aktywnej, męskiej i jasnej yang
obowiązek przestrzegania prawa (pokój i dobrobyt) ludu. Z tego
oraz pasywnej, kobiecej i ciemnej
bez względu na jej moralny powodu Mozi sprzeciwiał się
yin. Wszystkie rzeczy wynikły z
aspekt. Jej najbardziej znanym wojnie oraz panującej kulturze
tych prazasad i składają się z
przedstawicielem był Han Feizi (por. pacyfizm). Mozi kładł duży
pięciu pierwiastków: wody,
Filozofia buddyjska
(III wiek p.n.e.). nacisk- na miłość uniwersalną.
ognia, ziemi,
Logizm (określany czasem jako drewna i metalu
zapoczątkowana została przez się fatalizmowi.
Sprzeciwiał
chiński sofizm) - powstał(por.warystotelesowskie
łonie Buddę ipięć
kontynuowane przez jego Logizm
szkoły motistów. Jego główny elementów).
uczniów. Z czasem rozbiła się na
przedstawiciel, Gongsun Long, trzy główne ścieżki „Wielkiego
zajmował się głównie Wozu”, „Małego Wozu” i
rozważaniami logicznymi i „Diamentowego Wozu”.
filozofią języka. Do naszych Podstawowymi założeniami nauk
czasów dotrwały tylko fragmenty Buddy były cztery szlachetne
jego pism z paradoksami prawdy, miłość, stosowanie się do
podobnymi do paradoksów Pańcasila współczucie,
Zenona z Elei. uczciwość, wiara w reinkarnację i
nirwanę.
Bibliografia
o https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/konfucjanizm;3924941.html
o https://pl.wikipedia.org/wiki/Konfucjusz
o https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/taoizm;3985321.html
o https://www.taoisttaichi.org/pl/taoizm/
o https://pl.wikipedia.org/wiki/Filozofia_chi%C5%84ska