MÔN HỌC

KINH TẾ CHÍNH TRỊ MÁC - LÊNIN

 ĐỐI TƯỢNG, PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU VÀ CHỨC NĂNG
CỦA KINH TẾ CHÍNH TRỊ MÁC -
LÊNIN
2/23
1.1
1.1 Khái
Khái quát
quát sự
sự hình
hình thành
thành
và
và phát
phát triển
triển của
của kinh
kinh tế
tế
chính
chính trị
trị Mác
Mác -- Lênin
Lênin

3/23
Trong mỗi giai đoạn phát triển của lịch
sử, mỗi nền sản xuất của xã hội sẽ hình
thành nhiều tư tưởng trường phái lý
luận về kinh tế khác nhau.

Thuật ngữ khoa học kinh tế chính trị

(Political economy) được xuất hiện vào
đầu thế kỷ thứ XVII trong tác phẩm
Chuyên luận về kinh tế chính trị
4
Dòng chảy tư tưởng kinh tế của loài
người có thể được mô tả qua hai giai
đoạn như sau:
Giai đoạn 1: Từ thời cổ đại đến cuối
thế kỷ thứ XVIII.
Giai đoạn 2: Từ sau thế kỷ thứ XVIII
đến nay.
Giai đoạn 1: Từ thời cổ đại đến cuối
thế kỷ thứ XVIII.
Chủ nghĩa trọng
thương ( từ thế kỷ
Có những XV – cuối XVII)
tư tưởng
kinh tế thời
kỳ cổ, trung Chủ nghĩa trọng
đại nông (từ giữa thế kỷ
XVII – đến nửa đầu
thế kỷ XVIII)
Các đại biểu tiêu của chủ nghĩa trọng
thương bao gồm: Starfod
(Anh),Xcaphuri (Italia),Antoine
Montchretien (Pháp)...
Đặc trưng lý luận của chủ nghĩa trọng
thương là đánh giá cao vai trò của tiền
tệ coi tiền tệ ( vàng, bạc ) là tiêu chuẩn
cơ bản của của cải.

7
Chủ nghĩa trọng nông nhấn mạnh vai
trò của sản xuất nông nghiệp coi trọng
tư hữu tư nhân và tự do kinh tế. Bao
gồm các đại biểu của Pháp : Francois
Queney, Turgot, Boisguillebert

8
 Nếu như các nhà kinh tế của chủ
nghĩa trọng thương coi ngoại thương là
nguồn gốc của sự giàu có của 1 quốc
gia; thì các nhà kinh tế trọng nông lại
coi nông nghiệp là cơ sở của sự phồn
vinh.

9
Giai đoạn 2: Từ sau thế kỷ XVIII đến nay. Lịch sử tư tưởng
kinh tế của nhân loại chứng kiến các con đường phát triển
đa dạng với các dòng lý thuyết kinh tế khác nhau.
 Lý thuyết kinh tế chính trị của Mác. Trên cơ sở kế thừa các
nhà kinh tế chính trị cổ điển Anh, ông đã phát triển những
lý luận quan trọng về giá trị lao động và giá trị thặng dư.
 Sau khi Mác qua đời, Lê nin tiếp tục kế thừa bổ sung, phát
triển kinh tế chính trị theo phương pháp luận của Mác và có
nhiều đóng góp quan trọng, trong đó nổi bật là kết quả
nghiên cứu, chỉ ra những đặc điểm kinh tế của CNTB giai
đoạn cuối tk XIX đầu tkXX. Dòng lý thuyết kinh tế chính trị
này với tên gọi là kinh tế chính trị Mác – Lênin
 1.2 Đối tượng và
phương pháp nghiên
cứu của kinh tế chính
trị Mác - Lênin

11/23
1.2.1 Đối tượng nghiên cứu của kinh tế chính
trị Mác – Lênin
Các quan điểm kinh tế chính trị trước Mác có
những đối tượng nghiên cứu khác nhau:
 Lý luận của chủ nghĩa trọng thương thì lĩnh
vực lưu thông được coi là đối tượng nghiên
cứu của kinh tế chính trị
Hệ thống lý luận của chủ nghĩa trọng nông
thì lĩnh vực sản xuất nông nghiệp được coi là
đối tượng nghiên cứu.
 Lý luận kinh tế chính trị tư sản cổ điển Anh
thì đối tượng nghiên cứu là bản chất và
nguồn gốc của của cải và sự giàu có của các
Mác và Ănghen quan niệm kinh tế chính
trị theo 2 nghĩa:
 Theo nghĩa hẹp: kinh tế chính trị
nghiên cứu về 1 phương thức sản xuất
cụ thể và kết quả của việc nghiên cứu
là khám phá ra các quy luật kinh tế
của phương thức sản xuất ấy.
 Theo nghĩa rộng: kinh tế chính trị
nghiên cứu trước hết là những quy
luật đặc thù của từng giai đoạn phát
triển của sản xuất và trao đổi.
Lênin cho rằng “ kinh tế chính trị không
nghiên cứu sự sản xuất mà nghiên cứu
những quan hệ xã hội giữa người với
người trong sản xuất, nghiên cứu chế độ
xã hội của sản xuất”
Như vậy: Đối tượng nghiên cứu của kinh
tế chính trị Mác – Lênin là các quan hệ
xã hội giữa người với người trong sản
xuất và trao đổi mà các quan hệ này
được đặt trong sự liên hệ chặt chẽ với sự
phát triển của lực lượng sản xuất và kiến
trúc thượng tầng tương ứng.
1.2.2 Phương pháp nghiên cứu của kinh
tế chính trị Mác – Lênin
Phương pháp luận duy vật biện chứng
Phương pháp logic kết hợp với lịch sử
Phương pháp trừu tượng hóa khoa
học
1.3 Chức năng của kinh
tế chính trị Mác -
Lênin

17/25
1.3.1.Chức năng nhận thức
Chức năng này thể hiện ở chỗ kinh tế
chính trị Mác – Lênin cần phải phát hiện
ra bản chất của các hiện tượng, quá trình
kinh tế của đời sống xã hội, tìm ra các
quy luật chi phối sự vận động của chúng,
giúp con người vận dụng các quy luật
kinh tế một cách có ý thức vào hoạt động
kinh tế nhằm đạt hiệu quả kinh tế xã hội
cao.
1.3.2.Chức năng tư tưởng
Kinh tế chính trị Mác – Lênin là cơ sở
khoa học cho sự hình thành thế giới
quan, nhân sinh quan và tuyên truyền
cho đấu tranh giai cấp của tầng lớp công
nhân và nhân dân lao động để xây dựng
chủ nghĩa cộng sản.
1.3.3.Chức năng thực tiễn
Chức năng thực tiễn có quan hệ với chức
năng nhận thức, khi nhận thức được các
quy luật sẽ giúp cho con người biết vận
dụng các quy luật kinh tế ấy vào thực
tiễn. Vận dụng đúng các quy luật khách
quan sẽ giúp thúc đẩy xã hội phát triển
theo hướng tiến bộ. Kinh tế chính trị Mác
– Lênin mang chức năng cải tạo thực
tiễn, thúc đẩy văn minh của xã hội.
1.3.4. Chức năng phương pháp luận
Kinh tế chính trị là nền tảng lý luận cho
các khoa học kinh tế chuyên ngành.
Những kết luận của kinh tế chính trị biểu
hiện ở các phạm trù và quy luật kinh tế
có tính chất chung cho các môn khoa học
khác.
HẾT