CHƯƠNG 6

CÔNG NGHIỆP HÓA, HIỆN ĐẠI HÓA VÀ HỘI

NHẬPKINH TẾ QUỐC TẾ CỦA VIỆT NAM
6.1. Công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở Việt Nam
6.2. Hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam
6.1. Công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở Việt Nam
6.1.1. Khái quát cách mạng công nghiệp và công nghiệp hóa
6.1.1.1. Khái quát về cách mạng công nghiệp
6.1.1.2. Công nghiệp hóa và các mô hình công nghiệp hóa trên thế giới

6.1.2. Tính tất yếu khách quan và nội dung của của công nghiệp hóa, hiện
đại hóa ở Việt Nam
6.1.2.1. Tính tất yếu của công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở Việt Nam
6.1.2.2. Nội dung công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở Việt Nam

6.1.3. Công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở Việt Nam trong bối cảnh cách
mạng công nghiệp lần thứ tư
6.1.3.1. Quan điểm về công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở Việt Nam trong bối cảnh cách mạng công nghiệp
lần thứ tư
6.1.3.2. Công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở Việt Nam thích ứng với cách mạng công nghiệp lần thứ tư
1.1 Khái quát cách mạng công nghiệp và công nghiệp hóa
Khái quát cách mạng công nghiệp

Cách mạng công nghiệp là những bước phát

triển nhảy vọt về chất trình độ của tư liệu lao
động trên cơ sở những phát minh đột phá về kỹ
thuật và công nghệ trong quá trình phát triển của
nhân loại kéo theo sự thay đổi căn bản về phân
công lao động xã hội cũng như tao bước phát
triển năng suất lao động cao hơn hẳn nhờ áp dụng
một cách phổ biến những tính năng mới trong kỹ
thuật công nghệ
 Khái quát lịch sử các cuộc cách mạng công nghiệp
 Thúc đẩy
hoàn thiện
quan hệ sản
Thúc đẩy sự xuất
Thúc đẩy đổi
phát triển
mới phương
của lực
thức quản trị
lượng sản
phát triển
xuất
Vai trò của
cách mạng
công nhiệp
đối với sự
phát triển
6.1.1.2. Khái quát về công nghiệp hóa và các mô hình công
nghiệp hóa trên thế giới

Công nghiệp hóa là quá trình

chuyển đổi nền sản xuất xã hội chủ
yếu dựa trên lao động thủ công là
chính sang nền sản xuất xã hội dựa
chủ yếu trên lao động bằng máy
móc nhằm tạo ra năng suất lao động
xã hội cao.
 Bắt đầu từ ngành công nghiệp dệt, kéo theo sự phát triển một số
CNH cổ ngành khác như trồng bông, nuôi cừu,…Từ đó đòi hỏi một số
Các điển máy móc, thiết bi cho sản xuất tạo tiền đề cho ngành công
mô nghiệp nặng phát triển như: cơ khí chế tạo máy,…

hình
công Ưu tiên phát triển công nghiệp nặng. Để thực hiện được thì
CNH
đòi hỏi nhà nước huy động hết mọi nguồn lực cho việc
nghiệp kiểu phát triển công nghiệp nặng mà cụ thể là: cơ khí, chế tạo
hóa Liên Xô máy thông qua cơ chế kế hoạch hóa tập trung, mệnh lệnh.
trên
thế CNH của Thực hiện chiến lược công nghiệp hóa rút ngắn, đẩy mạnh
xuất khẩu, phát triển sản xuất trong nước thay thế hàng
giới Nhật và
nhập khẩu, thông qua việc tận dụng lợi thế về khoa học,
các nước
CN mới công nghệ các nước đi trước cùng với việc phát huy nguồn
(NICs) lực và lợi thế trong nước, thu hút nguồn lực từ bên ngoài
để tiến hành công nghiệp hóa gắn liền với hiện đại hóa
6.1.2. Tính tất yếu khách quan và nội dung của của công
nghiệp hóa, hiện đại hóa ở Việt Nam
6.1.2.1. Tính tất yếu khách quan và nội dung của CNH, HĐH ở VN
CNH, HĐH là quá trình chuyển đổi căn bản,
toàn diện các hoạt động sản xuất kinh doanh,
dịch vụ và quản lý kinh tế - xã hội, từ sử
dụng sức lao động thủ công là chính sang sử
dụng một cách phổ biến sức lao động với
công nghệ, phương tiện, phương pháp tiên
tiến hiện đại; dựa trên sự phát triển của công
nghiệp và tiến bộ khoa học công nghệ, nhằm
tạo ra năng suất lao động xã hội cao.
 CNH,HĐH theo định hướng XHCN thực hiện mục tiêu
“Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằn, văn minh”
Đặc
điểm
CNH,HĐH gắn với phát triển kinh tế tri thức
của
CNH,
HĐH CNH,HĐH trong điều kiện kinh tế thị trường định
ở Việt hướng xã hội chủ nghĩa
Nam
CNH,HĐH trong bối cảnh toàn cầu hóa kinh tế và Việt
Nam đang tích cực, chủ động hội nhập kinh tế quốc tế
 Lý do khách quan
VN cần thực hiện
CNH,HĐH

Công nghiệp hóa là Đối với các nước có nền

quy luật phổ biến kinh tế kém phát triển quá
độ lên CNXH như Việt
cho sự phát triển
Nam thì xây dựng cơ sở
LLSX xã hội mà vật chất kỹ thuật cho
mọi quốc gia phải CNXH phải được thực
trải qua hiện từ đầu thông qua
CNH,HĐH
 Tạo lập những điều
kiện để có thể thực
hiện chuyển đổi từ
Nội nền sản xuất xã hội
dung lạc hậu sang nền sản
CNH, xuất xã hội tiến bộ
HĐH Đẩy mạnh ứng dụng những thành tựu khoa học,
hóa ở công nghệ mới, hiện đại nhằm nâng cao năng suất
Việt Thực hiện các nhiệm lao động xã hội
Nam vụ để chuyển đổi
Chuyển đổi cơ cấu kinh tế hiện đại, hợp lý và hiệu
nền sản xuất xã hội
quả
lạc hậu sang nền sản
xuất xã hội hiện đại
Từng bước hoàn thiện quan hệ sản xuất phù hợp
với trình độ phát triển của lực lượng sản xuất
6.1.3. Công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở Việt Nam trong
bối cảnh cách mạng công nghiệp lần thứ tư
6.1.3.1. Quan điểm về công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở Việt Nam
trong bối cảnh cách mạng công nghiệp lần thứ tư

Thứ Chủ động chẩn bị các điều kiện cần thiết, giải phóng mọi
nhất nguồn lực

Thứ Các biện pháp thích ứng phải được thực hiện đồng bộ, phát
hai huy tính sáng tạo của toàn dân
6.1.3.2. Công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở Việt Nam thích ứng
với cách mạng công nghiệp lần thứ tư

 Thứ nhất, hoàn thiện thể chế, xây dựng nền kinh tế dựa trên
nền tảng sáng tạo

 Thứ hai, nắm bắt và đẩy mạnh việc ứng dụng những thành tựu
của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0

 Thứ ba, chuẩn bị những điều kiện cần thiết để ứng phó với
những tác động tiêu cực của cách mạng công nghiệp 4.0
 Thứ ba, chuẩn bị những điều kiện cần thiết để ứng phó với
những tác động tiêu cực của cách mạng công nghiệp 4.0

Xây Cải tạo, mở Phát

dựng và rộng, nâng Phát triển
phát cấp và xây huy nguồn Tích
dựng mới Phát
triển hạ Đẩy những nhân cực
Phát có trọng triển
tầng kỹ mạnh lợi thế lực, chủ
triển điểm kết hợp lý
thuật về CNH, trong đặc động
ngành cấu hạ tầng các
công HĐH kinh tế, xã
nước biệt là hội
công vùng
nghệ nông hội tạo điều để phát nhân nhập
nghiệp lãnh
thông thôn kiện để thu triển du lực quốc
thổ
tin và hút đầu tư lịch, chất tế
truyền trong và dịch vụ lượng
thông ngoài nước cao
6.2. HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ CỦA VIỆT NAM
6.2.1. Khái niệm và nội dung hội nhập kinh tế quốc tế
6.2.1.1. Khái niệm và sự cần thiết khách quan hội nhập kinh tế quốc tế

Hội nhập kinh tế quốc tế là quá

trình quốc gia đó thực hiện gắn kết
nền kinh tế của mình với nền kinh
tế thế giới dựa trên sự chia sẽ lợi
ích đồng thời tuân thủ các chuẩn
mực quốc tế chung
Tính tất Do xu thế khách quan trong bối cảnh toàn
yếu cầu hóa kinh tế
khách
quan
của hội
nhập Nhập kinh tế quốc tế là phương thức phát
kinh tế triển chủ yếu và phổ biến của các nước,
quốc tế nhất là các nước đang và kém phát triển
trong điều kiện hiện nay
6.2.1.2. Nội dung hội nhập kinh tế quốc tế

Thứ
nhất Chuẩn bị các điều kiện để thực hiện hội nhập thành công

Thứ Thực hiện đa dạng các hình thức, các mức độ hội nhập kinh tế
hai quốc tế
6.2.2. Tác động của hội nhập KT quốc tế đến phát triển của VN

6.2.2.1. Tác động tích cực của hội nhập kinh tế quốc tế

6.2.2.2. Tác động tiêu cực của hội nhập kinh tế quốc tế
 Tác động tích cực của hội nhập kinh tế quốc tế

Tăng cơ Giúp
Tạo Cải đảm
Mở Nâng hội cho Tạo Tạo động
động thiện Tạo bảo an
rộng thị cao các điều lực và
lực tiêu điều ninh
trường trình doanh kiện để điều kiện
thúc dùng kiện để quốc
để thúc độ của nghiệp các nhà Là tiền để cải
đẩy trong mỗi gia, duy
đẩy nguồn trong hoạch đề cho cách
chuyển nước, nước trì hòa
thương nhân nước định hội toàn
dịch cơ người bình, ổn
mại tiếp cận chính diện tìm cho
cấu lực và dân nhập định ở
phát thị sách xây hướng mình
kinh tế tiềm được về văn khu vực
triển, trường dựng và tới xây một vị
theo lực thụ hóa, và quốc
tạo quốc điều dựng trí tế để
hướng khoa hưởng văn
điều tế, chỉnh một nhà thích tập
hợp lý, học các sản minh
kiện nguồn chiến nước hợp trung
hiện công phẩm thế giới
cho sản tín lược pháp trong cho
đại và nghệ hàng
xuất dụng và phát quyền xã trật tự phát
hiệu quốc hóa,
trong các đối triển hội chủ quốc tế triển
quả gia dịch vụ
nước tác hợp lý nghĩa kinh tế
hơn đa dạng
quốc tế xã hội
 Gia tăng sự cạnh tranh gay gắt khiến nhiều doanh nghiệp và ngành kinh
tế nước ta gặp khó khăn trong phát triển
Tác Gia tăng sự phụ thuộc của nền kinh tế quốc gia vào thị trường bên
động ngoài, khiến nền kinh tế dễ bị tổn thương
tiêu
Dẫn đến phân phối không công bằng lợi ích và rủi ro cho các nước và
cực các nhóm khác nhau trong xã hộ
của
Đối mặt với nguy cơ chuyển dịch cơ cấu kinh tế tự nhiên bất lợi, do thiên
hội hướng tập trung vào các ngành sử dụng nhiều tài nguyên, nhiều sức lao động
nhập
kinh Tạo ra một số thách thức đối với quyền lực Nhà nước, chủ quyền quốc gia và phát
sinh nhiều vấn đề phức tạpđối với việc duy trì an ninh và ổn định trật tự, an toàn XH
tế
quốc Có thể làm gia tăng nguy cơ bản sắc dân tộc và văn hóa truyền thống
tế Việt Nam bị xóa mòn trước sự “xâm lăng” của văn hóa nước ngoài

Có thể làm tăng nguy cơ gia tăng của tình trạng khủng bố quốc tế, buôn
lậu, tội phạm xuyên quốc gia, dịch bệnh, nhập cư bất hợp pháp…
6.2.3. Phương hướng nâng cao hiệu quả hội nhập kinh tế
quốc tế trong phát triển của Việt Nam

Nhận
thức Tích cực chủ
Xây động tham
sâu sắc Nâng
dựng gia vào các Xây
về thời cao
chiến liên kết kinh Hoàn dựng
cơ và năng
lược và tế quốc tế và thiện nền
thách lực
lộ trình thực hiện đầy thể chế kinh tế
thức do cạnh
hội đủ các cam kinh tế độc lập
hội tranh
nhập kết của Việt và luật tự chủ
nhập Nam trong quốc tế
kinh tế kinh tế pháp Việt
các liên kết của nền
quốc tế phù Nam
kinh tế quốc kinh tế
mang hợp
tế và khu vực
lại
 Hoàn thiện, bổ sung đường lối chung và đường lối kinh tế,
xây dựng và phát triển đất nước
Xây
dựng Đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước
nền
kinh tế Đẩy mạnh quan hệ kinh tế đối ngoại và chủ động hội nhập
độc lập kinh tế quốc tế
tự chủ Tăng cường năng lực cạnh tranh bằng đổi mới, hoàn thiện thể
Việt chế kinh tế, hành chính, tăng cường áp dụng KHCN hiện đại,
Nam đào tạo nhân lực chất lượng cao

Kết hợp chặt chẽ kinh tế với quốc phòng, an ninh và đối
ngoại trong hội nhập quốc tế