Kỹ thuật mã hóa tín hiệu

Chương 3
Lý do lựa chọn kỹ thuật mã hóa
 Dữ liệu số, tín hiệu số
 Thiết bị ít phức tạp và đắt tiền hơn thiết bị
điều chế tín hiệu số sang tín hiệu tương tự.
 Dữ liệu tương tự, tín hiệu số
 Cho phép sử dụng thiết bị chuyển mạch và
truyền dẫn kỹ thuật số hiện đại.
Lý do lựa chọn kỹ thuật mã hóa
 Dữ liệu số, tín hiệu tương tự
 Một số phương tiện truyền dẫn sẽ chỉ truyền
tín hiệu tương tự.
 Ví dụ: cáp quang và phương tiện không điều
khiển.
 Dữ liệu tương tự, tín hiệu tương tự
 Dữ liệu tương tự ở dạng điện có thể
truyền đi dễ dàng và rẻ.
 Thực hiện với truyền giọng nói qua đường dây
cấp giọng nói.
Tiêu chí mã hóa tín hiệu
 Những yếu tố nào quyết định mức độ thành công
của máy thu trong việc giải thích tín hiệu đến?
 Tỷ lệ tín hiệu trên nhiễu.
 Tốc độ dữ liệu.
 Băng thông
 Tốc độ dữ liệu tăng lên làm tăng tỷ lệ lỗi bit (BER).
 Tăng SNR làm giảm tỷ lệ lỗi bit.
 Tăng băng thông cho phép tăng tốc độ dữ liệu.
Các yếu tố được sử dụng để so
sánh các sơ đồ mã hóa
 Phổ tín hiệu
 Thiếu các thành phần tần số cao, cần ít bang thông hơn.
 Không có thành phần dòng điện một chiều, có thể
ghép dòng điện xoay chiều qua máy biến áp.
 Chức năng truyền của kênh kém hơn ở gần biên băng
tần.
 Tính xung nhịp
 Dễ dàng xác định đầu và cuối của mỗi vị trí bit.
Các yếu tố được sử dụng để so
sánh các sơ đồ mã hóa
 Nhiễu tín hiệu và chống nhiễu
 Hiệu suất khi có nhiễu.
 Chi phí và độ phức tạp
 Tốc độ tín hiệu để đạt được tốc độ dữ liệu nhất định
càng cao thì chi phí càng lớn.
Kỹ thuật mã hóa cơ bản
 Dữ liệu số sang tín hiệu tương tự
 Khóa dịch chuyển biên độ (ASK)
 Chênh lệch biên độ của tần số sóng mang.
 Khóa dịch tần (FSK)
 Chênh lệch tần số gần tần số sóng mang.
 Khóa dịch pha (PSK)
 Pha của tín hiệu sóng mang bị dịch chuyển.
Khóa dịch chuyển biên độ (ASK)
 Một chữ số nhị phân được biểu diễn bằng
sự hiện diện của tín hiệu mang tần số cố
định và mức biên độ không biến đổi.
 chữ số nhị phân khác được biểu diễn bằng
sự vắng mặt của tín hiệu mang tần số.
Acos 2fc t binary
s t 
 
0 1
binary
trong đó tín hiệu sóng mang là Acos(2π f 0t)
c
Khóa dịch chuyển biên độ (ASK)
 Dễ bị thay đổi đột ngột về mức tín hiệu
 Kỹ thuật điều chế không hiệu quả
 Trên đường truyền cỡ thoại, sử dụng lên
đến 1200 bps (bit trên giây)
 Sử dụng để truyền tải dữ liệu kỹ thuật số
qua sợi quang.
Khóa dịch tần nhị phân (BFSK)
 Hai chữ số nhị phân được biểu thị bằng hai tần
số khác nhau gần tần số sóng mang

binary
s t   1
2
Acos2Acos f1t 2f t binary
 trong đó f and f được lệch khỏi tần số 0sóng mang f
1 2 c bằng nhau
nhưng số tiền trái ngược nhau
Khóa dịch tần nhị phân (BFSK)
 Ít dễ bị lỗi hơn so với ASK (Amplitude
Shift Keying)
 Trên đường truyền cỡ thoại, sử dụng lên
đến 1200 bps (bit trên giây)
 Sử dụng cho truyền tải radio tần số cao (từ
3 đến 30 MHz)
 Có thể sử dụng ở tần số cao hơn trên các
mạng LAN (Local Area Network) sử dụng
cáp đồng trục.
Nhiều khóa dịch tần (MFSK)
 Sử dụng hơn hai tần số
 Hiệu suất băng thông cao hơn nhưng dễ bị lỗi
hơn.

s i t  A c o s 2 f i t 1  i  M

 f i = f c + (2i – 1 – M)f d
 f c = tần số sóng mang
 f d = ần số chênh lệch
 M = số phần tử tín hiệu khác nhau = 2 L
 L = số bit trên mỗi phần tử tín hiệu
 Nhiều khóa dịch tần (MFSK)
 Để phù hợp với tốc độ dữ liệu của luồng bit đầu
vào, mỗi phần tử tín hiệu đầu ra được giữ cho:
Ts=LT seconds
 trong đó T là chu kỳ bit (tốc độ dữ liệu = 1/T)
 Vì vậy, một phần tử tín hiệu mã hóa L bit
 Nhiều khóa dịch tần (MFSK)
 Tổng băng thông cần thiết
2Mfd
 Yêu cầu tách tần số tối thiểu
2fd=1/Ts
 Do đó, bộ điều biến yêu cầu băng thông
Wd=2L/LT=M/Ts
Nhiều khóa dịch tần (MFSK)
Khóa dịch chuyển pha (PSK)
 PSK 2 cấp (BPSK)
 Sử dụng 2 giai đoạn để biểu thị các chữ
số nhị phân

A cos2f c t binary 1
s t 
A cos2f ct    binary 0

A cos2f c t  binary 1

 Acos2cf t binary 0

Khóa dịch chuyển pha(PSK)
 PSK vi phân (DPSK)
 Chuyển pha có tham chiếu đến bit trước đó
 Nhị phân 0 – cụm tín hiệu cùng pha với cụm tín
hiệu trước đó
 Nhị phân 1 – cụm tín hiệu ngược pha với cụm tín
hiệu trước đó
Khóa dịch chuyển pha(PSK)
 PSK 4 cấp (QPSK)
 Mỗi phần tử biểu thị nhiều hơn 1 bit

A cos f c t    11
2  4

A cos f c t  3  01
st   2 

4

A cos f c t  3  00
2  4 

A cos2 f c   10
 4
Khóa dịch chuyển pha (PSK)
 PSK đa cấp
 Sử dụng nhiều góc pha với mỗi góc có
nhiều hơn một biên độ, có thể đạt được
nhiều phần tử tín hiệu

R
R
D L log2
M
 D = tốc độ điều chế, baud
 R = tốc độ dữ liệu, bps
 M = số phần tử tín hiệu khác nhau = 2L
 L = số bit trên mỗi phần tử tín hiệu
Hiệu suất
 Băng thông của tín hiệu điều chế(BT)
 ASK, PSK BT = (1+r)R
 FSK BT = 2DF+(1+r)R

 R = tốc độ bit (bit rate)

 0 < r < 1; liên quan đến cách lọc tín hiệu
 DF = f2-fc=fc-f1
Hiệu suất
 Băng thông của tín hiệu điều chế(BT)

 MPSK

 MFSK

 L = số bit được mã hóa trên mỗi phần tử tín hiệu

 M = số phần tử tín hiệu khác nhau
Điều chế biên độ vuông góc
 QAM là sự kết hợp giữa ASK và PSK
 Hai tín hiệu khác nhau được gửi đồng thời
trên cùng một tần số sóng mang
s t   d1 t cos2f c t
 d 2 t sin 2f c t
Quadrature Amplitude
Modulation
Lý do điều chế Analog
 Điều chế tín hiệu số
 Khi chỉ có các thiết bị truyền tải tín hiệu
analog, cần phải chuyển đổi kỹ thuật số sang
analog
 Điều chế tín hiệu analog
 Có thể cần một tần số cao hơn để truyền tải
hiệu quả
 Điều chế cho phép ghép kênh phân
chia tần số
Kỹ thuật mã hóa cơ bản
 Dữ liệu tương tự sang tín hiệu tương tự
 Điều chế biên độ (AM)
 Điều chế góc
 Điều chế tần số (FM)
 Điều chế pha (PM)
Điều chế biên độ
 Điều chế biên độ
s t   1  n x t c o s 2 f
a c t
 cos2fct = sóng mang
 x(t) = tín hiệu đầu vào
 na = chỉ số điều chế
 Tỉ lệ biên độ của tín hiệu đầu vào và sóng
mang.
 Tức là sóng mang truyền tín hiệu băng
tần kép (DSBTC).
Spectrum of AM signal
Điều chế biên độ
 Công suất truyền tải

 Pt = Tổng công suất truyền tải trong s(t)

 Pc = Công suất truyền tải trong sóng mang
Dải biên đơn (SSB)
 Biến thể của AM là dải biên đơn (SSB)
 Chỉ gửi đi một dải biên đơn.
 Loại bỏ những sóng khác tần và sóng mang.
 Ưu điểm
 Chỉ có một nửa băng thông là đủ.
 Cần ít năng lượng hơn.
 Nhược điểm
 Sóng mang không thể sử dụng cho mục đích đồng
bộ hóa.
Điều chế góc
 Điều chế góc
s t   Ac cos2f c t   t 

 Điều chế pha

 Pha tỷ lệ thuận với tín hiệu điều chế:

 t   n p m t 
 np = Chỉ số điều chế pha
 Điều chế góc
 Điều chế tần số
 Đạo hàm của pha tỷ lệ thuận với tín hiệu điều
chế
 ' t   n f m t 
 nf = Chỉ số điều chế tần số
Điều chế góc
 So sánh AM, FM và PM dẫn đến tín hiệu
băng thông:
 Tập trung tại fc
 Nhưng có biên độ khác biệt rất lớn
 Điều chế góc bao gồm cos( (t)), tạo ra một dài tần
số rộng
 Vì vậy, FM và PM yêu cầu băng thông lớn
hơn so với AM
Điều chế góc
 Quy tắc Carson

Với BT  2
 1nBp Am Cho PM

  F  n

Cho FM

f
B A
 Công thức của FM mcó thể viết dưới dạng
2B
BT  2F  2B
Kỹ thuật mã hóa cơ bản
 Dữ liệu tương tự sang tín
hiệu số
 Điều chế mã xung (PCM)
 Điều chế Delta (DM)
Dữ liệu tương tự sang tín hiệu số
 Khi dữ liệu tương tự đã được chuyển đổi
thành tín hiệu số, dữ liệu số:
 Có thể được truyền bằng NRZ-L
 Có thể được mã hóa dưới dạng tín hiệu số
bằng mã khác ngoài NRZ-L
 Có thể được chuyển đổi thành tín hiệu
tương tự, sử dụng các kỹ thuật đã thảo luận
trước đó
Điều chế mã xung
 Dựa vào định luật lấy mẫu
 Mỗi mẫu tương tự được gán một mã nhị
phân
 Các mẫu tương tự được gọi là mẫu
điều chế biên độ xung (PAM)
 Tín hiệu số bao gầm khối n-bit, trong đó
mỗi số n bit là biên độ của xung PCM
Điều chế mã xung
 Bằng cách lượng tử hóa xung PAM,
tín hiệu gốc chỉ gần đúng
 Dẫn tới lượng tử hóa nhiễu
 Tỉ lệ tín hiệu trên nhiễu để lượng tử hóa
nhiễu
dB dB  20log2 n 1.76 dB  6.02n 1.76
SNR
 Do đó, mỗi bit bổ sung sẽ tăng SNR thêm
6 dB hoặc hệ số 4
Điều chế Delta
 Đầu vào tương tự được tính gần đúng
theo chức năng cầu thang
 Di chuyển lên hoặc xuống một mức lượng tử
hóa () tại mỗi khoảng thời gian lấy mẫu
 Dòng bit gần đúng với đạo hàm của tín
hiệu tương tự ( chứ không phải biên độ)
 1 được tạo nếu chức năng tăng lên
 0 là nếu không
Điều chế Delta

Hình 6.18. Ví dụ về Điều chế Delta

Điều chế Delta
 Hai thông số quan trọng
 Kích thước bước được gán cho mỗi chữ số nhị
phân ()
 Tốc độ lấy mẫu
 Độ chính xác được cải thiên bằng cách
tăng tốc độ lấy mẫu
 Tuy nhiên, cách này làm tăng tốc độ dữ liệu
 Ưu điểm của DM so với PCM là việc triển
khai đơn giản
Lí do phát triển của kỹ thuật số
 Sự phát triển phổ biến của kỹ thuật số để
gửi dữ liệu tương tự
 Bộ lặp được sử dụng thay vì bộ khuếch đại
 Không có tiếng ồn nhiễu
 TDM được sử dụng thay cho FDM
 Không có tiếng ồn trong quá trình thực hiện
 Chuyển đổi sang tín hiệu số cho phép sử
dụng các kỹ thuật chuyển mạch số hiệu quả
hơn