GÜMRÜK

MEVZUATI
GÜMRÜK MEVZUATI ULUSLARARASI
HUKUKUN İÇ HUKUKA
YANSIMASIDIR
 Dış ticarette alıcı ve satıcı ülkelerdir
 Her ülke kendi lehine kural koymak ister
 Tek taraflı konulan kurallar dış ticareti
olumsuz etkiler
 Ülkelerin ortak koyduğu kurallar
uluslararası ticareti artırır

2
 DTÖ VE DGÖ
 Gümrük Mevzuatıyla ilgili hükümler
genellikle Dünya Ticaret Örgütü ve Dünya
Gümrük Örgütünün kararlarına dayalıdır
 DTÖ daha çok genel anlamda dış ticaretin
temel kurallarını koyar
 DGÖ daha çok gümrük uygulamalarına
düzenler ve üye ülkelerde tekdüzeliği sağlar

3
 GÜMRÜK MEVZUATI

 Gümrüklerde uygulanan mevzuat

Gümrük Mevzuatı
Gümrük Kanunu (252 madde)
Gümrük Yönetmeliği (756 madde)
Diğer (Tarife, kıymet, ATR, TIR vb.)
Kaçakçılık, Dış Ticaret, Kambiyo mevzuatı
Mali mevzuat KDV, 6183
Diğer (Sağlık, çevre, petrol, muafiyet vb.)

4
 GÜMRÜK UYGULAMASI 4
KELİMEDE ÖZETLENİR
 Tarife
 Kıymet
 Menşe
 Gümrükçe Onaylanmış İşlem veya
Kullanım

5
 TARİFE

 Uluslararası eşya sınıflandırma sistemidir

 24 bölüm, 96 fasıl ve 22.000 kalemden
oluşur
 Hammaddeden mamule doğru sıralanır
 Tüm üye ülkelerde kullanılır (6 rakam)
 Anlaşmazlıkları DGÖ sonuçlandırır
 Tüm dış ticaret düzenlemelerinde kullanılır
6
 TARİFE MEVZUATI
 DGÖ tarife cetveli, izahname (4 cilt), Eşya
fihristi (2 cilt), sınıflandırma kararları
 AB Kombine Nomanklator
 Ülkemizde
 BKK eki 10 rakam cetvel ve 12 rakamlı tebliğden
oluşan tarife cetveli
 4 cilt izahname
 1 cilt eşya fihristi
 Muhtelif sınıflandırma kararları (DGÖ ve ulusal)
7
 TARİFE DİLİ

 -- (2) Fasıl
 --.--(4) Pozisyon DGÖ
 ----.-- (6) Alt Pozisyon
 ----.-- (8) AB Kombine Nomanklator
 ----.--.--(10) Bakanlar Kurulu Kararı
 ----.--.--.--.--(12) İstatistiki açılım (Tebliğ)

8
 TARİFE UYGULAMASI
 Bağlayıcı tarife bilgisi
AB uygulamasıyla paraleldir
6 yıl geçerlidir
 Tarife sorgusu
 Tarife belirleme yetkisi
Merkezde Gümrükler Genel Müdürlüğü
Taşrada gümrük muayene memurları

9
 TERCİHSİZ MENŞE
 Bir eşyanın o ülke malı olduğunu ifade eder
 Kuralları DGÖ tarafından konur
 Tercihli menşe kurallarının
uygulanamayacağı tüm durumlarda
uygulanır
 Dış Ticaret Politikası önlemlerinde bu kural
uygulanır
 Üretimin aşamalı olduğu durumda son ülke
esas alınır (amaç sapması dışında)
10
 TERCİHLİ MENŞE
 İndirimli vergi uygulanmasını sağlar
 Özel anlaşmasında yer alan menşe kurlları
uygulanır
 Euro.1 belgesiyle ispatlanır
 ECO anlaşması, EFTA anlaşması ve STA
kapsamı eşya için geçerlidir
 Menşe esasına dayanmasa da AB den gelen
ATR kapsamı eşya benzer uygulamaya
tabidir
11
 KIYMET
 Eşyanın gümrük vergisine esas kıymeti;
maliyet, taşıma masrafı (navlun) ve
sigortadan oluşur (CIF)
 Kıymet 6 kıymet belirleme yönteminin
sırasıyla uygulanmasıyla tespit edilir
 Bir önceki yöntem bitmeden bir sonraki
yönteme geçilmez
 Döviz beyannamenin tescil tarihindeki
kurdan Türk Lirasına çevrilir
12
KIYMET BELİRLEME YÖNTEMLERİ

 Ödenen bedel yöntemi

 Aynı eşyanın satış bedeli yöntemi,
 Benzer eşyanın satış bedeli yöntemi,
 Eşyanın ithal ülkesindeki satış fiyatına dayalı
indirgeme yöntemi,
 Eşyanın ihraç ülkesindeki üretim maliyetine
dayalı hesaplama yöntemi,
 Geri dönüş yöntemi

13
 GÜMRÜKÇE ONAYLANMIŞ
İŞLEM VE KULLANIM
Diğer
Gümrük Rejimleri
Antrepo Kullanım
Şekilleri
 Serbest Dolaşıma Giriş  Dahilde İşleme
Serbest
 Transit  Gümrük Kontrolü Bölgeler
Altında İşleme
 Ekonomik Etkili  Yeniden
Gümrük Rejimleri İhracat
 Geçici İthalat
 İmha
 İhracat  Hariçte İşleme
 Terk
14
 GÜMRÜKÇE ONAYLANMIŞ
İŞLEM VEYA KULANIMINDAN
ÖNCEKİ İŞLEMLER
 Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine gelişi
 Eşyanın gümrüğe sunulması
 Özet beyan verilmesi
 Gümrükçe onaylanmış işlem veya kullanım
belirleme zorunluluğu
 Geçici depolama
15
 ÖZEL ÖNLEMLER

 Eşya gümrükçe onaylanmış işlem kullanıma

tabi tutulması serbesttir
 Şu özel özel önlemler saklıdır
Bakanlar Kurulu yetkileri
Sahte menşeli eşya
Fikri ve sınai mülkiyet haklarının ihlali

16
 REJİM BEYANI
 Yazılı beyan
Normal usul
Basitleştirilmiş usul
Eksik beyan
Basitleştirilmiş beyan
Kayıt yoluyla beyan
Özel beyan
Veri işleme tekniği yoluyla beyan
 Sözle beyan
 Bir tasarruf yoluyla beyan

17
 MUAYENE VE TAHLİL

 Muayene
Fiziki muayene (kırmızı)
Belge kontrolü (sarı)
Muayene edilmeme (yeşil)
 İkinci muayene yetkisi
 Laboratuar tahlili
İkinci tahlil

18
 SERBEST DOLAŞIMA GİRİŞ
REJİMİ
Vergilerin ödenmesi,muafiyetin uygulanması
İşlemlerin tamamlanması
Ticaret politikası önlemlerinin uygulanması
 Lehe oran değişikliği
 Aynı konşimento kapsamı eşyanın kalemde beyanı
 Nihai kullanım amacıyla indirimli veya sıfır vergi
uygulaması
 Statü kaybı

19
 TRANSİT REJİMİ
 Serbest dolaşımda olmayan eşyanın vergiye ticaret
politikası önlemlerine tabi tutulmadan taşınması
 Özet beyan kapsamında transit
 Transit beyannamesi kapsamında transit
 TIR karnesi kapsamında transit
 302 form kapsamında transit
 ATA Karnesi kapsamında transit
 Posta yoluyla transit

20
 EKONOMİK ETKİLİ GÜMRÜK
REJİMLERİ

 Bazı istisnalar dışında ekonomik etkili

gümrük rejimlerinin ortak özellikleri
şunlardır
İzin
Sorumluluk
Teminat
Belge saklama

21
 ANTREPO REJİMİ
 Vergi ve Tic.Pol.Önl. Tabi tutulmadan eşyanın
depolanmasıdır
 Serbest dolaşımda bulunmayan eşya ile ihraç eşya
konabilir
 Herkes antrepo açabilir
 Genel ve özel antrepo tipleri vardır
 İzne ve teminata tabidir
 Bekleme süresi sınırsız
 Elleçleme işlemi yapılıyor

22
 DAHİLDE İŞLEME REJİMİ
 Eşyanın vergi ve TPÖ tabi olmadan işçiliğe
tabi tutulmasıdır
 İhracatı artırma amaçlıdır
 Her türlü eşya rejimden yararlanabilir
 Şartlı muafiyet ve geri ödeme sistemi var
 Vergilendirme üçüncü ülke menşeli girdiler
vergi oranı
 AB’ne ihracatta üçüncü ülke menşeli
girdilere ait telafi edici vergi alınıyor

23
 GÜMRÜK KONTROLÜ ALTINDA
İŞLEME REJİMİ

 Eşyanın vergi ve TPÖ tabi olmadan işçiliğe

tabi tutulmasıdır
Serbest dolaşıma giriş amaçlı
yapılıyor

İşlem görmüş ürünün vergi oranı

üzerinden vergilendirme
Ülkemiz uygulaması henüz oturmuş
değil
24
 GEÇİCİ İTHALAT REJİMİ
 Eşyanın vergi ve TPÖ tabi olmadan tabi
tutulmadan kullanılmasıdır
 Tam muafiyete tabi eşya, süreleri ve şartları
belirlenmiştir
 Tam muafiyetten yararlanmayanlar, her ay
alınması gereken verginin % 3 ü oranında
vergilendirilir
 Tam muafiyet şartlarına uyulmaması
halinde kısmi muafiyet uygulanır

25
 TAŞITLAR DIŞINDAKİ TAM
MUAFİYETE TABİ EŞYALAR
 Taşıt araçları dışındaki tam muafiyet suretiyle
geçici ithalat rejimine tabi eşyalar
Mesleki teçhizat
Sergi fuar vb kullanılan eşya
Pedagojik materyal, bilimsel malzeme
Tıbbi, cerrahi ve laboratuar teçhizatı
Doğal afet yardım malzemesi
Ambalajlar
Özel nitelikte eşya ve numuneler

26
 TAŞITLAR DIŞINDAKİ TAM
MUAFİYETE TABİ EŞYALAR (2)
 Üretim araçlarının parçaları
Sanat eşyası, antika eşya ve mücevherat
Ticari nitelikte olmayan sinema filmleri
Kişisel eşya ve spor malzemesi
Turistik tanıtım materyali
Canlı hayvanlar ve bunlara ait teçhizat
Deniz adamlarının ihtiyaç malzemesi
Sınır böl. altyapı inş. kullanılan malzeme
Ekonomik etkisi olamaya özel eşya

27
TAM MUAFİYETE TABİ TAŞITLAR
 Ticari kullanıma mahsus kara taşıt araçları
Özel kullanıma mahsus kara taşıt araçları
Binek ve yük hayvanları
Demiryolu taşıt araçları
Hava taşıt araçları
Özel kullanıma mahsus hava taşıt araçları
Deniz veya iç su yolları taşıt araçları
Paletler
Konteynerler

28
 HARİÇTE İŞLEME REJİMİ
 İşçilik görmek üzere giden eşyaya vergi
muafiyeti tanınmasıdır
 Eşya işçiliğe tabi, eğer işçilik yoksa geri gelen
eşyadır
 Eşyanın geri getirilmesinde, ihraç eşyasına vergi
muafiyeti var
 Tamiratta beyanname izin belgesi yerine geçiyor
 Ayniyat belgesi olarak INF 2 kullanılır

29
 SERBEST BÖLGELER
 Serbest bölgeler, Türkiye’nin bir parçası
olmakla birlikte, vergilendirme, kambiyo ve
TPÖ açısından TGB dışı sayılırlar
 Serbest bölgelerde yapılan işlem ve işçilik
gümrük vergisine tabi değildir ve envanter
kayıtlarıyla gümrük denetimine tabidir
 Burada tüketile techizat ve tedarik ürünleri
de gümrük vergisine tabi değildir

30
 YENİDEN İHRACAT, İMHA, TERK
 Yeniden ihracat; Türkiye Gümrük
Bölgesinde bulunan serbest dolaşımda
bulunmayan eşya yeniden ihraç edilebilir
 İmha; hazineye masraf yüklenmemek
şartıyla her aşamada eşya imha edilebilir
 Terk; kişiler her aşamada hazineye masraf
yüklenmemek şartıyla eşyalarını terk
edebilir

31
 MUAFİYET
 Gümrük vergilerinden muafiyet ve istisna
Güvenlik ihtiyacı
Cumhurbaşkanlığı eşyası
Diplomatik eşya
Kişisel ihtiyaçlara ilişkin eşya
 Geri gelen eşya: İhraç edildikten sonra geri
iade edilen eşyadan vergi alınmaz
 Deniz ürünleri muafiyeti: Açık denizlerden
avlana deniz ürünleri vergiye tabi değildir

32
 DİĞER GÜMRÜK İŞLEMLERİ
 Posta işlemleri
Ticari eşyanın işlemleri normal usule tabidir
Paketler Déclaration en Douane ile işlem görür
Mektuplar gümrük denetimine tabi değildir
 Akaryakıt ve kumanya
 Tasfiye işlemleri; çeşitli nedenlerle gümrük
işlemleri bitirilmeyen eşya kamu tasfiye
edilir.

33
 GÜMRÜK YÜKÜMLÜLÜĞÜ

 Gümrük yükümlülüğünün doğması

İthalatta, Kanuna aykırı girişte, eşyanın gümrük
gözetiminden çıkarılmasında, serbest
bölgelerde tüketilmesinde gümrük
yükümlülüğü doğar
 Gümrük vergilerinin tahakkuku, tebliği ve
ödenmesi
 Gümrük yükümlülüğünün sona ermesi
 Vergilerin geri verilmesi veya kaldırılması
34
 CEZALAR
 Genel Hükümler
Cezada kasıt aranmaz
Aynı file ilişkin iki ceza gerekirse ağır olanı
uygulanır
 Vergi kaybına neden olan işlemlere ilişkin
cezalar
 Usulsüzlüklere ilişkin cezalar
Genel usulsüzlük cezası
Rejim ihlaline ilişkin cezalar
35
 İTİRAZLAR
 Vergiye itiraz: Vergilere karşı
Müdürlüklere düzeltme, ve/veya
Başmüdürlüklere itirazda bulunulabilir
 İdari karar itiraz: Kararlara itiraz bir üst
merciiye yapılır
 Cezaya itiraz
 Tahlile itiraz
 İdari itirazların reddine karşı İdari Yargıya
başvurulur
36
r

37