Viti VIII - Nr. 26 (2474) Emrkur 30 janar 2013 E prditshme e pavarur mimi 30 lek, Kosov 0.40 euro www.gazeta-shqip.
.com Kryeredaktor KAMBERVELAJ
PER REKLAMA KONTAKTONI NE NUMRAT: 069 20 50 420 FAX 04 2 272 567 069 20 50 458 GAZETA SHQIP marketing@gazeta-shqip.com Adresa e redaksis: Rr. Sami Frashri, Pallatet e Aviacionit, Nr. 4 Tel: 04 2 272 565 069 20 35 300 066 20 35 300 E-mail: info@gazeta-shqip.com Drejtor BESNIKMYFTARI Krkimet BE hedh 2 mld euro pr shkencn e s ardhmes NE FAQEN 15 NE FAQEN 16 NE FAQET 18-19 Bakteret Partnert dhe padront e organizmit ton Rimkmbja Shkenca gjen rrugn e rikthimit n botn islame Nisin kontaktet diplomatike pr tre marinart e burgosur shqiptar. Pronari grek i anijes: Po mundohemi ta sqarojm incidentin Armt n Jemen, me letra false Ministria e Jashtme konrmon problemet e ngarkess me municion serb Tenderi i katr HEC-eve, Kurum ishte i vetm n gar M inistria e Ekonomis, Tregtis dhe Energjetiks zbardhi dje dosjen e privatizimit t katr HEC-ve, Ulz, Shkopet, Bistrica I dhe Bis- trica II, ku n tenderin e dats 21 dhjetor, shpalli tues kompanin turke, Kurum. Kjo shoqri ofroi rreth 110 milion euro, mimi i lart se t tjerat, por ajo far bie n sy t dokumenteve, publikuar nga METE sht fakti se t gjitha rmat i paskan pasur dokumentet me probleme, kurse turqit ishin n rregull. METE thot se kompanive me probleme u sht krkuar sqarime t mtejshme mbi do- kumentacionet, m 4 janar 2013, por faktet e mtejshme tregojn se tues del Kurum. Pr shitjen e objekteve u zhvilluan dy ten- der, njri pr Ulzn dhe Shkopetin, kurse tjetri pr dy Bistricat. Interesimi ishte m i madh pr HEC-et n Jug (Bistricat), pasi u paraqitn 7 oferta, kurse pr dy t tjerat ishin 4 oferta, megjithat kompanit pjesmarrse ishin po ato. Ministria e Ekonomis, Tregtis dhe Energjetiks zbardhi dje dosjen e privatizimit t katr HEC-ve, Ulz, Shkopet, Bistrica I dhe Bistrica II, ku n tenderin e dats 21 dhjetor, shpalli tues kompanin turke... NE FAQEN 6 NE FAQEN 9 REGJISTRI I PATRIOTVE ARTAN LAME P lot 100 vjet t shkuara, n shkurt 1913, Shkodra gjen- dej tashm prej 4 muajsh e rrethuar nga ushtrit malazeze dhe serbe. Qyteti ishte bastioni i fundit i Turqis ksaj ane t Ballkanit dhe mbrohej nga nj garnizon i prbr nga trupa turke dhe rezervist shqiptar. N krye t ktij garnizoni qn- dronte Esat pash Toptani, q e kish marr komandn pas vrasjes misterioze t komandantit para- ardhs, Hasan Riza pashs. Ende sot 100 vjet m pas, debatohet dhe prgjithsisht kjo vrasje i ka mbetur n shpin vet Esat pa- shs, por ky sht muhabet tjetr. Nejse. N t dal t atij dimri t rnd, Esat pasha i gjendur ngusht... NE FAQEN 9 T PAKTN MOS U TALLNI ME AFTSIN E KUFIZUAR GJERGJ EREBARA U bn tashm muaj q nj pjes e vogl e shoqris shqiptare, njerzit me aftsi t kuzuar, dalin n tele- vizor duke qar, pr faktin se nuk kan marr nj ndihm t vockl ekonomike q ua japin taksapaguesit. Muaj dhe muaj me radh, n t gjith vendin, me mijra shqiptar, prpos faktit q kan aftsi t kuzuara, kush sht smur, kush i paralizuar e kush i verbr, po mbajn syt nga qeveria me shpres se pagesat e tyre, t cilat jan nj qindark n shpenzimet e prgjithshme t buxhetit t shtetit, do t shprn- dahen n rregull. Si t mos u mjaftonin hallet q kan, kta njerz duhet... Zbulohet kontrata me Patton Boggs pr kurim imazhi. Qeveria shqiptare nuk e publikoi Lobimi n SHBA, marrveshje sekrete Forum/ Flasin Xhu, Gumeni dhe Veliaj Nacionalizmi elektoral i Berishs, taktik pr t mashtruar shqiptart NE FAQEN 2 Z bulohet kontrata e re, m saktsisht amendimi i kon- trats s qeveris shqiptare me kompanin lobuese ameri- kane Patton Boggs, e cila ka marr prsipr kshillimin pr dy privatizimet m t rndsishme si sht Albpetrol... NE FAQEN 3 ZGJEDHJE Q JUSTIFIKOJN EDHE T PAIMAGJINUESHMEN ARBEN MANAJ NE FAQEN 8 Rama krkon ndrhyrjen e BE-s pr mandatet M andatet e deputetve, prgatitjet e zgjedhjeve, hartimi i listave ka qen n fokusin e bisedimeve ndrmjet kryesocialistit Edi Rama dhe ambasadorit t BE-s n Tiran, Ettore Sequi. Edhe pse nuk ka nj njoftim zyrtar mbi kt takim, si nga selia e PS-s, ashtu edhe nga selia e BE-s n Tiran, msohet se pjes e diskutimeve kan qen edhe retorikat nacionaliste dukshm nga partit politike. Pas 20 minutash n zyrn e Rams, diplomati europian ka pohuar pr mediat se n fokus t biseds, ka qen... NE FAQEN 4 M inistria e Jashtme e Shqipris ka reaguar pr fatin e tre shqiptarve t ndaluar n Jemen, duke deklaru- ar se sht vn n dijeni t ndalimit t tre shtetasve shqiptar q m dat 21 janar, e m pas ka nisur interesimin pr fatin e tyre... NE FAQEN 10 Arsimi Ministria e Arsimit merr masa kundr kopjacve high-tech Provimet e maturs, sivjet me zhurmues n salla Historia Dedikimi i Jacques Prevert pr robaqepsin pogradecar NE FAQEN 22 U nisa pr ti vrar, me nj shishe rakie n nj dor dhe armn n dorn tjetr Masakra e Belishovs, rrfimi i vrassit Z bardhet e plot masakra e Belishovs s Mallakastrs, n fund t tetorit t vitit t kaluar, kur u vran e u dogjn dy bashkshortt Enver dhe Hazbije Myftaraj. Prokuroria ka prfun- duar hetimet ndaj t pandehu- rit Xhevit Malkaj i akuzuar pr vrasjen e dy bashkfshatarve t tij dhe disa dit m par ia ka prcjell dosjen pr shqyrtim Gjykats s Fierit. Gazeta Shqip ka siguruar t dhna mbi dsh- min e t pandehurit 19-vjear, q u ngjason... Dosja M atura 2012-2013 do t jet m e rrepta, kraha- suar me t gjitha vitet e mparshme. Specialistt e Ar- simit sqarojn se masat e siguris q do t vihen n dispozicion t ktij procesi do t jen t nj cilsie t lart. Pr her t par, n prvojn e procesit t Maturs Shtetrore, n shkolla, prve administratorve t sekretimit apo atyre q monitorojn... Edhe pse operojn 4 kompani, srish vrehen pozita dominuese Celulart, semafori i kuq ndal konkurrencn NE FAQEN 6 Zgjedhjet Privatizimi Shqipni tavolinash NE FAQEN 11 NE FAQEN 21 2 shqip @ PR M SHUM www.gazeta-shqip.com E MRKUR, 30 JANAR 2013 POLITIK Than XHUFI Ridalja e z. Berisha n rolin e nacionalistit duhet t jet nj kamban alarmi: Kryeministri po krkon ti jap nj tjetr goditje mbas shpine Shqipris GUMENI Ka vetm nj rrug, edhe ajo nj rrug qorre q kjo mazhoranc e ka ndjekur n 2009-n e n 2011-n, kur manipulimi industrial i zgjedhjeve doli sheshit edhe pr miqt e mitave t majme VELIAJ Njerzit kuptojn se ne nuk na duhet t shpikim armiq, por t shtojm miq. Dhe mbi t gjitha, njerzit po i thon politiks sht ekonomia o budallenj Nacionalizmi elektoral i Berishs, taktik q nuk i mashtron dot shqiptart Forum Flasim: Pllumb Xhufi, Daut Gumeni dhe Erjon Veliaj FATJONA MEJDINI M azhoranca aktuale pritet t prdor nj kart t fort n zgjedhjet e ardhshme parlamentare, q sht pi- krisht nacionalizmi. Afrimi i betejs s ardhshme zgjedhore po nxjerr m shum n pah synimin e Partis Demokratike t kryeministrit Berisha, pr t rritur tonet nacionaliste, duke folur pr Shqiprin e Madhe dhe duke u prpjekur t mobi- lizoj sa m shum shqiptart drejt ksaj kauze, e cila vetm pak muaj m par ishte krejtsisht e harruar pr klasn q aktualisht qeveris vendin. N nj forum t zhvilluar nga Gazeta Shqip, sekretari i Partis Socialiste, Erjon Veliaj, nnkr- yetari i Fryms s Re Demokratike, Daut Gumeni, si dhe diplomati e historiani i njohur, Pllumb Xhufi e konsiderojn kt val nacionalizimi, si nj taktik t fundit elektorale t kryeministrit Berisha n kushtet kur nuk ka asnj rekord po- zitiv t qeverisjes n katr vitet e fundit. Ata shfaqen t mendimit se kjo taktik e re elektorale nuk do t mundet dot t mashtroj qytetart, t cilt krkojn prmirsimin ekonomik t vendit dhe sektorve q prekin n mnyr t drejtpr- drejt standardin e jets s tyre. Pllumb Xhufi 1. Tema kombtare sht br n mnyr t paevitueshme nj konstante e politiks s dits ktu n Shqipri, nga momenti q shqiptart udhhiqen nga nj klas politike antikombtare, e cila ka pushtuar qeverisjen e vendit pikri- sht pr t djegur shanset e tij. Tashm sht e qart se qeverit e ktyre 20 vjetve demokraci, t drejtuara apo t korruptuara nga z. Berisha, kan reali- zuar me prpikri axhendat e huaja dhe kan sabotuar sistematikisht axhendn shqiptare: rrnuan deri n themel do gj t mir t trashguar nga e kaluara n industri, bujqsi, ushtri, administrat, kultur e arsim, nxorn n ankand inte- resat shtetrore e kombtare duke u br ortak me Milloshevi-Gejxho-Fazllit. t kujtosh m par nga bmat e qeve- ritarve tan: filluan me vrasjen e histo- ris e t Kishs Autoqefale t Fan Nolit n 1992, dhe po e mbyllin me vrasjen e ndrrs europiane t shqiptarve, n 2013. Mes ktyre dy caqeve mbetet nj hapsir e mbushur me flliqsira nga m t pamendueshmet n historin e Ndaj dhe PS ka vendosur t investohet tek ulja e taksave, shtimi i punsimit, fokusi tek arsimi dhe shndetsia dhe kthimi i siguris n vend, pas ksaj vale alarmante kriminaliteti. Kto jan gjrat q ln njerzit pa gjum, jo idet me- galomane qesharake. Ndaj dhe m 23 qershor, njerzit do t votojn pr ata q propozojn nj Shqipri t mir, dhe jo nj Shqipri t madhe. Shqipria e mir, sht dhe Shqipri e madhe. Daut Gumeni 1. Pr sa i prket rritjes s toneve nacionaliste te mazhoranca aktuale, si- kundr e quani ju, do t thosha se sht konkretizimi i asaj thnies s menur q nacionalizmi i sforcuar, si ky i mazho- rancs s vetfabrikuar me vjedhje e me blerje t votave. sht vrtet streha e fundit e bata- kinjve politik. sht m tepr se kaq n rastin e ksaj mazhorance zullumqare e t paprgjegjshme, sepse tonet e saj t befta e aq tejzjarrta nacionaliste pr t cilat u kujtua pas t vjelave, jan dshmi e nj aventurizmi tepr t dukshm t prpjekjeve pr t ruajtur sa m gjat pushtetin edhe nprmjet gjmimeve nacionaliste. Kur dgjon brigadierin e k- saj mazhorance t brtas sipas zakonit t vet se dashka nj bashkim kombtar nga Shkupi n Ulqin e nga Presheva n Prevez, jo vetm q britma e tij nuk tremb dot as galat e jo m fqinjt tan agresiv. Dhe nuk i tremb dot ata fqinj, t cilve u ka dhn Shqiprin pr Nj euro. Si mendoni ju se do t tremben ata q realisht na kan pushtuar sektort strategjik t ekonomis me vullnetin e po ksaj mazhorance dhe t brigadierit t saj, i cili sht mburrur dhe n salln e Kuvendit t Rruzhdies se do ta sjell mikun e tij t ngusht serbo-boshnjak prpara deputetve shqiptar. Apo do ti tremb me shtrirjen e bashkimit kom- btar deri n Prevez dhe do tremb pikrisht ata fqinj t cilve u fali shelfin detar t Atdheut dhe shpalli tradhtar ata q e denoncuan at shitje t territorit kombtar? Duket q kto lloj gjmimesh pr s thati e pr s kthjellti prpiqen t trembin frikn e humbjes s pushtetit. Sepse nuk i trembin dot as fqinjt e aq m pak mund t krcnojn aleatt tan t mdhenj me prgjegjsi botrore (!) Sepse duket sikur ky lloj gjmimi nacio- nalist rreket tu thot edhe miqve tan strategjik - SHBA-s dhe BE-s - q po shtetit shqiptar: aleanca t fshehta e t hapura me makinn vrastare t Millo- sheviit gjat lufts n Bosnj dhe m tej n Kosov, mbytje e demokracis, vrasje e zgjedhjeve, prmbysje vlerash e morali, katastrofa ekonomike, prmbytje siste- matike t Veriut t Shqipris, degradim i programuar ekonomik e infrastrukturor i Shqipris s Jugut, dyndje e kaos demo- grafik n Shqiprin e Mesme, milita- rizim i territoreve jugore me trheqjen prej andej t reparteve ushtarake dhe atyre t siguris, fshirje nga harta e ku- fijve jugor t vendit dhe mbjellje e tij me varreza, shkolla, simbole, konsullata, biznese t dyshimta e qendra terrorizmi e spiunazhi grek, sabotimi i Korridorit VIII, sabotimi i axhends europiane t Shqipris, rrnimi i bujqsis, zhbrja e pasurive kombtare e deri te mbjellja e prarjeve ndrshqiptare veri-jug e Shqipri-Kosov. Pr cilindo q nuk i ka harruar kto hatara, ridalja e z. Berisha n rolin e nacionalistit duhet t jet nj kamban alarmi: Kryeministri po krkon ti jap nj tjetr goditje mbas shpine Shqipris. Duhet t jesh naiv t besosh q nacionalizmi berishian buron, edhe ai, thjesht nga etja pr vota e pr pushtet. Ai sht i komanduar, ashtu si ishte i komanduar antishqiptarizmi i deridje- shm. N kto kushte, qndrimi i duhur ndaj autorit dhe plagjiatve gazetar t ksaj vale t rreme nacionalizmi duket t jet ai i z. Kreshnik Spahiu, i cili sa her q z. Berisha mundohet t bj nacio- nalistin, i kujton CV e tij antishqiptare, si dhe prgjegjsit ligjore e penale pr atentatet e mdha q i ka br shtetit dhe kombit shqiptar n kta 20 vjet t qeverisjes s tij t dhunshme. 2. Le t bjm dallimet e rastit. Partia Socialiste nuk m duket se ka ndrmend t luaj n tastiern e nacionalizmit gjat ktyre zgjedhjeve. Duhet pranuar, se qoft edhe pa zhurm e pa buj, PS dhe Edi Rama i kan br dy shrbime t mdha vendit dhe interesave jetike t tij: bn t dshtoj shitja e turpshme e kufijve detar e organizuar nga mazho- ranca e Berishs, dhe i kthyen Himarn Shqipris, duke dbuar prej fronit t kryebashkiakut mikun pr zemr t Be- rishs, Vasil Bollanon. Kaq nuk sht pak pr Edi Ramn, duke pasur parasysh se edhe rrotull tij n PS glojn kaa-maat e Berishs. Kshtu q, n kuadrin e nacionaliz- mit t deklaruar, Berisha duket se do t ket konkurrent AK dhe, deri diku, alea- ten e tij PDIU. Un gjykoj se patriotizmi, apo nacionalizmi i AK, sht shprehja m imediate e ndjenjs s frustrimit q kan shkaktuar te t rinjt shqiptar, kryesisht, politikat e shitjes s interesave dhe t dinjitetit kombtar, dhe q sht shprehur m s pari, n mnyr spon- tane, n stadiumet tona. Pa dyshim ka teprime te ndjenjat e shprehura tashm n kuadrin e nj lvizjeje politike. Por n rastin e AK-s, problemi nuk m duket pa zgjidhje: mjafton ti shtohet pak qetsi e pak arsye, dhe nacionalizmi i tyre mund t kthehet n nj patriotizm t panjoll. Por ndrsa nacionalizmit t AK i dihen dhe i mirkuptohen premisat, proble- mi sht me nacionalizmin e shtir t Berishs dhe t t tijve. Ktij, vrtet, nuk i dihet burimi dhe nuk i gjendet filli. Kt shqiptart, m n fund, duhet ta kuptojn, qofshin t djatht a qofshin t majt, qofshin verior apo qofshin jugor. Erjon Veliaj 1. Nacionalizmi nuk sht ve streh e maskarenjve - si e citon shpesh Krye- ministri. sht edhe streh e atyre pa ide, pa plan dhe pa argumente pr gjendjen e vendit. Pas 8 vitesh, sot Shqipria sht m e varfr, m e prapambetur, m e pa- pun e m e smur se ishte 8 vjet m par. Dikush duhet t prgjigjet pr kto. Pse politikat e Berishs krijuan 1 milion t papun? Pse renditemi si vendi m i varfr? Pse jemi vendi m i korruptuar n Europ? Pse shkollat tona jan m t dobtat? Pse spitalet tona jan m t shkretat? Kto jan pyetje q qeveria nuk u del zot. Berisha mendon se, duke faj- suar fqinjt, shpjegon hallet e shtpis tnde. Ne nuk i zgjedhim dot fqinjt, por ne kemi n dor t qeverisim shtpin ton. Sot po shohim pasojat e ksaj retorike. T gjitha forcat progresive nga BE dhe SHBA na shkulin veshin pr kt sjellje infantile. Kemi arritur me sukses t alienohemi me gjith fqinjt tan, sa as pr 100-vjetorin nuk na begenisn. E far fituam nga kjo? Shtuam investimet e huaja? Shtuam vendet e puns pr t rinjt? Shtuam cilsin e jets apo ulm mimet? Asgj! Nj efekt placebo i prkohshm pr t fajsuar tjetrin pr fatkeqsit q i shkaktojm vetes. A mos na vran serbet e grekt n bulevard? Jo, shqiptart vran ca shqiptar t tjer. A mos na e morn me luft detin grekt? Jo, e falm vet pr interesa banale t qeveris. A mos na e vodhn serbt linjn energjetike me Kosovn? Jo, e sabotuam vet se duam m shum parat nn dor sesa pavarsin energjetike t Kosovs. Sot kemi nj kryeministr q sht m pak serioz se Sponge Bob dhe kthimi i Shqipris n nj qeverisje qesharake sht dika q nuk e meritojm. Ndaj duhet nj Rilindje dhe nj njeri dinjitoz pr Shqiprin. Idet e Edi Rams pr maternitet n Preshev, universitet n Tuz, energji t prbashkt me Kosovn, heqje t barrierave doganore - jan ide q i bjn shqiptart t jetojn m mir e me dinjitet. Kjo sht ajo q duhet. 2.Nuk besoj. Shqiptart jan t menur. Njerzit kuptojn se ne nuk na duhet t shpikim armiq, por t shtojm miq. Dhe mbi t gjitha, njerzit po i thon politiks sht ekonomia o budallenj. Pyetjet SI E GJYKONI RRITJEN E TONEVE NACIONALISTE TE MAZHORANCA AKTUALE DHE CILAT MUND T JEN PASOJAT? MENDONI SE KJO RETORIK, E CILA DUKET SE PO JU IMPONOHET SHQIPTARVE DO T SJELL EFEKTIN E PRITUR ELEKTORAL TEK MAZHORANCA? 1. 2. Kryeministri Berisha dhe prfaqsuesi i Patton Boggs, ambasadori Frank Wisner shqip 3 @ PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com E MRKUR, 30 JANAR 2013 POLITIK t krkojn rotacion pushteti, gjmi- mtari pr s thati dashka t stabilizoj Ballkanin(!) Ja pse m duken vetm ca prcllima nga e keqja, q pushteti i kalbur keq i ksaj mazhorance t qepur me pe t kuq e me t madh t keq, jan streha e fundit e batakinjve t politiks son t tranzicionit, llojin e t cilve e kemi me shumic. 2. As q m shkon mendja fare se kjo lloj retorike folklorike mund t sjell ndonj dobi elektorale pr kt mazhoranc t falimentuar nga pesha e zullumeve t veta. Ka vetm nj rrug, edhe ajo nj rrug qorre q kjo mazho- ranc e ka ndjekur n 2009-n e n 2011-n, kur manipulimi industrial i zgjedhjeve doli sheshit edhe pr miqt e mitave t majme n Europ e n Amerik. Mani- pulimin ligjor t zgjedhjeve e ka nisur kjo mazhoranc qysh tani edhe pr 23 qershorin e ktij viti. Por duket q e ka t kot. Ju e t gjith ata q shqetsohen pr fatin e demokracis son t marr peng nga shkeljet e ligjshme t ligjit vetm pr t nxjerr fitues humbsin e zgjedhje- ve, besoj q e keni dgjuar nj deklarat t qart t ambasadorit aktual amerikan n Tiran: Avokatt e Lukashenkos mund t ofrojn argumente juridike t strholluara pr t na mbushur mendjen se zgjedhjet n Bjellorusi ishin t lira e t ndershme, por ne e dim shum mir se ato nuk qen t tilla. Dhe kt e them pr Lukashenkon e Tirans, pikrisht ai ambasador, i cili u hutua dikur aq keq, sa na e dekoroi edhe si burr shteti e pikrisht kur kishte vrar me armt e gra- ds mu n mes t bulevardit Dshmort e Kombit qytetart protestues me duar n xhepat e zbrazt t varfris, por q i tremburi pr humbjen e pushtetit perso- nal, na i akuzoi se qen t armatosur me adra-pistolet, me stilolapsa-pistolet e me thika me helm (!) Nse edhe kt her, shqiptart do ta lejojn kt Lu- kashenko t grabis zgjedhjet si ato t vitit 2009 dhe ato vendoret e Tirans n vitin 2011, ather as shqiptart nuk kan pse t ankohen nga zullumet e pushtetit dhe as prfaqsuesit e demokracive mike nuk besoj se kan t bjn q t qndrojn m tej n Tiran. Gj q nuk besoj se ka gjasa t ndodh dhe kt e di mir mazhoranca aktuale e prandaj dhe lshon ato bubullimat nacionaliste q bjn pr t qeshur dashakeqs e das- hamirs t ktij vendi e t ktij populli. Zbulohet marrveshja e re e qeveris me Patton Boggs pr lobimin deri n zgjedhje Dokumenti Kryeministria nuk e ka publikuar vendimin e marr m 7 dhjetor Z bulohet kontrata e re, m sakt- sisht amendimi i kontrats s qeveris shqiptare me kompa- nin lobuese amerikane Pat- ton Boggs, e cila ka marr prsipr kshillimin pr dy privatizimet m t rndsishme si sht Albpetrol dhe CEZ Shprndarje. Si msohet, qeveria ka firmosur kontratn e re me kompanin amerikan m 7 dhjetor t vitit t kaluar. N fakt, ka nj korrigjim me shkrim dore n draftin zyrtar, pasi ishte shkruar paraprakisht muaji nn- tor e m pas me stilolaps sht shtuar dhjetori. Marrveshja sht firmosur nga sekretari i prgjithshm i Kshillit t Ministrave, Gjergj Lezhja, dhe pr kompanin amerikane nga W. Caffey Norman. Por qeveria shqiptare ende nuk e ka publikuar vendimin e Kshillit t Ministrave, pasi n kt institucion duhet t votohej pr t shtuar kontratn. Kontrata prmban angazhimet e kompa- nis amerikane pr lobim, kshillim, pra imazh n periudhn deri n zgjedhjet e 23 qershorit. Si duket, kompania q ka shrbyer si partnere e Berishs n dy prej privatizimeve m t mdha, do t jet dhe strategia elektorale e imazhit t mazhorancs pr t siguruar nj mandat t tret, q si thelb t fushats do t ket retorikn nacionaliste dhe paraqitjen e Kryeministrit Berisha si liderin e t gjith shqiptarve. N nj koh kur Departa- menti i Shtetit i ka br t qart Kryemi- nistrit shqiptar se duhet t lr mnjan logjikn nacionaliste pr ta prdorur n zgjedhje, kompania Patton Poggs, du- ket se do t loboj pr t zbutur efektet e nj veprimi t ashpr t administrats amerikane t paktn deri m 23 qershor. N kontratn e firmosur n fund t vitit t shkuar theksohet se kjo kompani do ta mbshtes qeverin shqiptare n qe- verin dhe Kongresin Amerikan, kshil- lime dhe mbshtetje n shtjet kur ka probleme shqetsuese nga organizatat jofitimprurse t SHBA, por edhe n investimet e huaja dhe promocion. Sipas kontrats, kompania do ta mbshtes Shqiprin n nivele t ndryshme t qeveris amerikane pr t forcuar lidhje diplomatike n administratn Obama dhe Kongres pr t avancuar statusin e Shqipris prball vendimeve politi- kbrse t SHBA-s. Fusha e dyt sht ajo e kshillimit dhe mbshtetjes s OJF m t mdha amerikane q publikojn raporte pr Shqiprin, duke prfshir ktu Freedom House, Universitetin e Harvardit, Institutin Kato dhe shum institute t tjer studimore. Paketa e tret e shrbimeve lidhet me zhvillimin eko- nomik dhe promovimin e investimeve. Patton Boggs do t krkoj mbshtetje financiare nga institucionet botrore t financave dhe do t prpiqet t arrij mbshtetjen e qeveris amerikane pr projekte t ndryshme investimesh q identifikohen n Shqipri. Pjesa e fundit e kontrats lidhet me imazhin e qeveris shqiptare. Patton Boggs do t ndrhyj pran mediave amerikane pr t siguruar hapsira intervistash pr zyrtart e qe- veris shqiptare gjat vizitave t tyre n Shtetet e Bashkuara. Kompania do prgatis dhe trajnoj prfaqsuesit e qeveris shqiptare pr intervistat q do t japin n kto media sipas praktikave m t mira t komuni- kimit, thuhet n kontrat. N fund, kompania merr prsipr t monitoroj mediat amerikane dhe madje t ndrhyj sa her q n to do t ket ra- portime t rndsishme pr Shqiprin. Patton Boggs sht nj emr i njohur pr publikun shqiptar. Vetm n formn e kontratave t lobimit, ajo ka marr nga qeveria shqiptare qindra mij dollar duke filluar nga viti 2008. Bhet fjal pr kontrata q variojn nga 200 mij deri n 300 mij dollar n vit, vetm sipas shifrave zyrtare. Por, paralelisht, kjo kompani ka qen dhe konsulentja ligjore thuajse n t gjitha privatizimet m t rndsishme n Shqipri. Dy m krye- sort jan ai i ARMO-s dhe kompania Al- bpetrol. I pari, i etiketuar nga opozita si i dshtuar, ndrsa i dyti, tashm i pranuar nn z dhe nga vet qeveria si i till, apo t paktn si problematik. Patton Boggs ishte kompania q certifikoi ekzistencn e garancis s oferts n rastin e tenderit t Albpetrol, e cila tashm dihet q nuk ka mbrritur n arkn e shtetit shqiptar. Qeveria shqiptare ka krkuar zyrtarisht prej gati dy muajsh ekzekutimin e 85 milion eurove nga banka, ku preten- dohej se ishte garancia, por parat nuk mbrritn. shtja, me gjasa mund t shkoj n gjyq, por rikuperimi i parave duket gjithmon e m shum mision i pamundur. N rast suksesi, Patton Boggs prfi- tonte nj bonus shtes 22 milion euro, para shtes kto nga ato q kompania konsulente merrte nga kontrata e fir- mosur. A mbasadori i SHBA-s n Tiran, Aleksandr Arvizu, i ka krkuar edhe kreut t Aleancs Kuqezi, Kreshnik Spahiu, q t ul retorikn nacionaliste. N nj takim n selin e Aleancs Kuqezi, ambasadori Arvizu bri t ditur me- sazhin, q m par i sht komunikuar edhe kreut t qeveris shqiptare, Sali Berisha. N nj prononcim pr mediat pas ta- kimit, ambasadori Arvizu theksoi se e ka nxitur kreun e AK-s, Spahiu, q n platformn politike t shmanget rrshqitja n nacionalizm. Jam takuar me z. Spahiu shum her. Takimi i sotshm (djeshm) ishte vetm nj vazhdim i bisedave t shumta q kemi br m par. Folm shum pr zgjedhjet q po afrojn. Patm mundsin t takoheshim dhe me stafin drejtues, si dhe t tjer q punojn ktu n zyrat qendrore t Aleancs. Konkurrenca politike sht nj gj e mir; kon- kurrenc politike duhet t ket n do demokraci. N kt kuptim, ne e mirpresim pjesmarrjen energjike t Aleancs Kuqezi n kt fushat elektorale. Folm pak pr platformn e tyre dhe theksin e tyre t fort te lufta pr shtetin ligjor dhe lufta kundr korrupsionit. Folm gjithashtu pr rndsin e do partie politike t prgjegjshme n Shqipri dhe detyrimin e secils pr t vazhduar at q sht jashtzakonisht e rnd- sishme pr Shtetet e Bashkuara t vazhdoj t jet nj forc stabiliteti dhe moderacioni n rajon. Iu shpreha z. Spahiu se n kt kuptim, patriotizmi sht dika e mir, por sht e rndsishme q platforma dhe programi juaj t shmang tundimin pr t rrshqitur drejt retoriks nacionaliste, e cila mund ti kundrvihet stabilitetit dhe moderacionit pr t cilin folm. Ne morm garanci nga ai dhe bashkpuntort e tij se n fakt politika e Aleancs sht planifikuar n mnyr q t bj pikrisht kt, tha Arvizu. Ndrsa kreu i AK-s, Kreshnik Spahiu, theksoi se kjo parti do t publikoj s shpejti edhe platformn pr luftn ndaj korrupsionit. Shqipria duhet t jet nj model tjetr, nj model europian me standarde amerikane, ku demokracia n thelbin e vet ka ndryshimin dhe AK, ashtu si ka n prbrjen e saj figura t paimplikuara m par n politik, do t luftoj pr forcimin e themeleve t demokracis. Pr Aleancn Kuqezi, SHBA sht nj partner dhe udhrrfyes n rrugn e saj, tha Spahiu. Arvizu, Spahiut: Moderoni tonet e nacionalizmit Kreu i Aleancs Kuqezi: Do t prqendrohemi te korrupsioni Mesazhi M inistri i jashtm, Ed- mond Panar i t i , ka shpallur person non grata deputetin e Agimit t Art t Greqis, Kristo Papas. Agjencia e lajmeve Ballkan- web u referohej burimeve n MPJ se dje, Panarati e ka shpallur t padshirueshm deputetin neonazist. Sipas ktyre burimeve, Panariti i ka krkuar Ministris s Brendshme t ndaloj hyrjen e Papas. Deputeti i Agimit t Art e quajti Shqiprin provinc t Greqis, ndrsa shqiptart tha se jan fis grek. Ndr t tjera, deputeti grek u shpreh se do vij koha kur ai dhe njerzit q e pr- krahin t krkojn autono- min e t ashtuquajturit prej tyre Vorio-Epir. Por Ministria e Jashtme nuk ka dhn asnj njoftim zyrtar pr kt vendim. Incidenti Panariti shpall non grata Kristo Papas Faksimile e kontrats 4 shqip @ PR M SHUM www.gazeta-shqip.com E MRKUR, 30 JANAR 2013 POLITIK Marku: Jo heqjes s mandatit t Yllit Z ra brenda mazhorancs jan kundr heqjes s mandatit t deputetit t PS-s, Fidel Ylli. Kundr skems s prdorur nga PD- ja ka dal vet deputeti i ksaj partie, Mark Marku, i cili ka deklaruar n mediat vizive se shpreson q Gjykata Kushtetuese t mos ta pranoj. Un kam votuar prher politikisht kur ka qen votim politik dhe do t vazhdoj ta bj nj gj t till, sepse kjo sht nj kontrat politike q un kam me Partin Demokratike. Kam respektin maksimal pr Fidel Yllin dhe shpresoj q shtja t mos shtrohet n Parla- ment, ndrsa nga ana tjetr dua q ai t dal i pafajshm n Gjykatn Ku- shtetuese, tha Marku. Ai ka theksuar n t njjtn koh se shpresa kryesore sht q nisma e PD-s t rrzohet n Gjykatn Kushtetuese. Nj nism e re e PD-s sht ndrmarr pes muaj prpara zgjedhjeve. Ajo ka t bj me heqjen e mandatit t deputetit t PS- s, Fidel Ylli, duke e mbshtetur n papajtueshmrin e faktit t qenies pronari i nj radioje nga socialisti. Por vet Ylli e ka hedhur posht, pasi kt shtje, sipas tij, e ka zgjidhur gjykata dhe ILDKP-ja, q kan cilsuar se nuk ka konflikt interesi. Deputeti i PD-s, Mark Marku, i cili ka qen disa her kritik me mnyrn e koalicionit dhe t qeverisjes, ndau pr median dhe men- dimin kundr krijimit t aleancave pr arsye pragmatiste. Nuk ka arsye q ne t lidhemi n koalicione thjesht vetm pr disa arsye pragmatike dhe pr kto arsye, ne nuk funksionojm si koali- cion n momentet q administrojm pushtetin. Edhe n rastin e LSI-s, nuk mendoj se problemet jan krijuar pr shkak t faktit se LSI-ja sht forma- cion politik i majt. Kam qen shum reagues ndaj funksionimit mekanik t koalicionit, ndaj kushtzimeve t koalicioneve dhe pamundsis pr t marr vendime, t cilat shpeshher dmtonin qeverisjen pr shkak t reagimeve t partive q ishin n koa- licion, deklaroi Marku. Partia Demo- kratike ka deklaruar se pr zgjedhjet e 2013-s do t ket koalicionin m t madh politik, por ende nuk e ka shpal- lur at. LSI-ja, aleati kryesor, si parti e majt, ka br t ditur se do t realizoj nj pol t saj n zgjedhje. Enigma pritet t zgjidhet brenda muajit mars, kur do t kristalizohen qndrimet e LSI-s dhe t PD-s. B.HOTI REAGIMI Kam respektin maksimal pr Fidel Yllin dhe shpresoj q shtja t mos shtrohet n Parlament Rama krkon ndrhyrjen e BE pr shtjen e mandateve Bisedime me Sequi. Pritet reagimi i krerve t Brukselit PS, Harito: Berisha kopjoi programin ton A ntarja e grupit t puns pr Pro- gramin e PS-s, Milena Harito, bri t ditur n nj konferenc pr shtyp se me vendimin pr heqjen e tatimit mbi timin nn 300 mij lek rrog, kreu i qeveris vetm sa kopjoi keq progra- min e PS-s. Dje, Kryeministri njoftoi se ka vendosur t kopjoj, edhe pse keq dhe vetm pjesrisht, programin e Partis Socialiste - duke hequr tatimin mbi timin nga rrogat nn 30.000 lek. Pak koh m par, Kryeministri kopjoi, keq dhe pjesrisht, nj tjetr cop t programit t Partis Socialiste, duke he- qur TVSH pr makinerit e importuara me vler mbi 500.000 euro, tha Harito. Deklarata Fule: Shqipria duhet t votoj tri ligjet e krkuara nga BE Ligji i Medias, mbetet pezull formula e dy institucioneve Demokratt, kundr gjobs 1 milionshe pr listn e grave Berisha: Nga 2200 vet, vetm 143 reaguan negativisht Integrimi, komisioneri, apel klass politike Komisioni parlamentar miraton draftin pa dy nenet KQZ-ja, akuza PD dhe PS: Hoqn prjashtimin Kryeministri komenton iden e referendumit BLEDAR HOTI M andat et e depu- tetve, prgatitjet e zgjedhjeve, hartimi i listave ka qen n fokusin e bisedimeve ndrmjet kryesocialistit Edi Rama dhe ambasadorit t BE-s n Tiran, Ettore Sequi. Edhe pse nuk ka nj njoftim zyrtar mbi kt takim, si nga selia e PS-s, ashtu edhe nga selia e BE-s n Tiran, msohet se pjes e diskutimeve kan qen edhe retorikat nacionaliste du- kshm nga partit politike. Pas 20 minutash n zyrn e Rams, di- plomati europian ka pohuar pr mediat se n fokus t biseds, ka qen aktualiteti politik, pa speci- fikuar nse pjes e saj kan qen dhe debatet mbi shprndarjen e mandateve apo shqetsimi i PS pr mbrojtjen e vots m 23 qershor. Ky takim vjen pikrisht pas nj jave, ku Rama dhe Sequi u ballafaquan pr shtjet e prga- titjes s zgjedhjeve, ku prplasja m e madhe ka qen pr ndarjen e 140 mandateve t deputetve. Nj tjetr tem e nxeht e politi- ks shqiptare sht edhe shtja e votimit t tri ligjeve t krkuara nga BE-ja. Nuk ka ndonj kon- firmim nse n takimin prej 20 minutash, i zhvilluar tet a tet t jet diskutuar nj gj e till. Mbrojtja e vots Dy dit m par, Partia Socia- liste mblodhi n Berat asamblen e kryebashkiakve, ku n baz ka qen organizimi pr mbrojtjen e vots. Sipas zyrs s PS-s, m t detajuar dhe m garantues se kurr e ka quajtur Edi Rama planin e Partis Socialiste pr mbrojtjen e vots m 23 qershor, duke shtuar se Partia Socialiste e ka tanim t qart se ku duhet ta forcoj mekanizmin e saj n mbrojtje t saj. Lideri i opozits u bri thirrje shqiptarve q t votojn n mnyr masive, duke shtuar njerzit q duan t bhen pjes e ndryshimit, pasi kjo do ta bnte manipulimin e procesit t pamundur. Ai i garantoi shqip- tart pr vendosmrin e PS pr t mos lejuar q asnj vot t mos shkelet me kmb nga ata q nuk duan ndryshimin. Njerzit duhet t vetdijesohen se kan n dor jo vetm votn e tyre, por kan n dor q ta blindojn votn e tyre, duke mos lejuar q emri i tyre t prdoret nga mani- pulatort n rast mungese, duke krkuar nga ata q kan prreth q t vijn bashk me ta dhe t votojn, pr t mos lejuar q manipulatort t fusin duart n proces n emr t atyre q mun- gojn. Dhe duke u br pjes e prpunimit, t gjith bazs s t dhnave pr do qendr votimi n kuptimin q ta identifikojn ata vet se ku e kan emrin dhe t jen ata vet q t reagojn n rast se nuk e gjejn emrin, apo n rast se emri sht gjetk. Nuk ka asnj baz, psikoza e vjedhjes, si e till, n rast se njerzit q jan t shqetsuar pr mbrojtjen e vots bhen pjes e procesit t garantimit t vots s tyre. Duke votuar, pa diskutim, por duke e blinduar votn e tyre me rritjen e pjesmarrjes, tha Rama n fjaln e tij. Kryesocialisti ka theksuar se plani pr mbrojtjen e do vote nga manipulimi do t jet m i detajuar. Me nj administrat zgjedhore, t ciln do ta ndrtojm ashtu si e kemi parashikuar n strategjin ton t miratuar n Asamble dhe me nj bashkrendim n t gjitha nivelet e organizimit me qendrn pr t pasur nj trup komisionersh me integritet dhe t mirtrajnuar, jemi absolutisht t bindur se nuk do t lm asnj vot pr ndryshimin q t bjer n tok dhe pastaj t shkelet me kmb nga ata q nuk duan ta lejojn ndryshimin, theksoi Rama. K omisioneri pr Zgjerimin, Stefan Fule, bri t ditur n nj deklarat se Shqipria duhet t votoj tri ligjet e krkuara nga BE-ja. Shqipria duhet t votoj tri ligjet e krkuara nga BE dhe t kaprcej problemet, tha Fule n nj konferenc pr Ballkanin Perndimor t dhn n Parlamentin Europian. Sipas Ansas, Fule, duke folur se pr progresin e arritur nga vendet e Ballka- nit si Serbia, Maqedonia e Kosova tha se raporti pr to do publikohet n muajin prill, ndrsa pr Shqiprin u shpreh se ky raport nuk do t ekzistojn nse nuk prmbush detyrat e dhna nga BE. Nse forcat politike shqiptare do arri- jn t prmbushin shtjet e mbetura pezull me Brukselin, ather do ket edhe pr kt vend nj relacion. Do jet turp nse tri pikat (tri ligjet) e krkuara nga Komisioni i Europian nuk do t vo- toheshin. sht pr t ardhur keq nse nuk do t gjendet nj moment i shkurtr kohor pr t mbshtetur shum nga ata q duan me t vrtet ta ndihmojn Shqiprin q t hedh hapat e saj t fundit, theksoi Fule. K omisioni i Medias dhe Arsimit ka kaluar me shumic votash Ligjin pr Mediat Audiovizive, ku jan br nj sr ndryshimesh. Deputeti Alfred Dalipi krkoi q t forcohen sanksionet ndaj operatorve q piratojn programe. Kur ti shkon e kap q piraton nj program q ka kushtuar pr fardolloj operatori 10, 20, 590 mij euro dhe ti e kap duke e vjedhur, ti thua si rregull zbatojm sanksionin m t leht. Jo! Fjala si rregull duhet t hiqet. N momentin q e kap duke vjedhur, do t zbatohet sanksioni i duhur, thot Dalipi. Kto ndryshime n nenin 127 dhe 128, q lidhen me kundrvajtjet administrative dhe sanksionet jan prkrahur edhe nga deputett e mazhorancs. Gjat ditve n vijim pritet q dy relatort e ktij ligji q prej 7 vitesh kan qndruar n Komision, t zgjidhin dy shtje mjaft delikate, formuln e przgjedhjes s antarve t AMA-s, dhe t Kshillit Drejtues t Radiote- levizionit Publik. U dhzimi pr hartimin e lists shu- memrore i ka kushtuar tri or debat antarve t KQZ-s. Shkak pr kt sht br parashikimi i nenit penalizues pr partit, n rast t mosrespektimit t kuo- ts gjinore. Prfaqsuesi i PD-s n KQZ, Njazi Kosovrasti, ka qen personi q ka kmbngulur m tepr n mosmiratimin e ktij neni. Penalizimi nuk duhet t jen partit n kt udhzim, ai mund t jet n nj faz tjetr, por jo n kt faz, tha Kosovrasti. Neni 11 parashikon se, nse n listat shumemrore nuk parashikohet barazia gjinore, ather KQZ gjobit partit mbi bazn e nenit 175 t Kodit Zgjedhor. Ky nen parashikon gjobitjen deri n 1 milion lek pr partit q nuk respektojn ligjin. Ndrsa prfaqsuesja e KQZ-s, drejtoresha juridike, Dshira Pasko, bri t ditur se partit e mdha kan rn da- kord pr t hequr nenin q parashikonte mospranimin e lists nga ana e KQZ-s. Pra sipas saj, Kodi nuk e parashikon mo- spranimin e lists dhe nse partit politike e plotsojn me gabime at. Por KQZ-ja, pas konsultimeve me antart, vendosi t mos e pranoj krkesn e PD-s. K ryeministri Sali Berisha ka dhn komentet e tij n lidhje me reagimet e lshuara n adresn e tij zyrtare n Facebook pr zhvillimin e referendumit n Shqipri pr tri ligjet e krkuara nga BE-ja. Nga dita e shtun n drek gjer sot n mngjes, statusi pr referendumin (sipas insights t tij) u pa nga mbi 154 mij vet, u komentua nga mbi 2.200 antar t rrjetit ton, gjeti mbshtetjen m masive dhe vetm 143 vet patn reagim negativ ndaj tij. Mbshtetja juaj e fuqishme bu- ron nga dshira juaj legjitime pr t par flamurin ton kombtar t valvitet sa m shpejt n selin e BE-s, si valvitet n selin e NATO-s n Bruksel. Me marrjen e statusit t vendit kandidat, Shqipria do marr qindra e qindra milion euro investime nga Komisioni Europian dhe sektori privat i vendeve antare, do hapen dhjetra mijra vende t reja pune dhe t rinjt shqiptar do fitojn mijra e mijra t drejta studimi n vendet antare t BE-s, shkruan Berisha n Facebook. Ai shton se mbshtetja e dhn sht nj detyrim madhor pr mua, q me referen- dumin t ecim t sigurt prpara. TURPI Fule e ka cilsuar si turp mosmiratimin e tri ligjeve t krkuara nga BE-ja 7 VITE Prej 7 vitesh, dy partit e mdha nuk po arrijn t miratojn draftin e Medias GJOBA Nse nuk zbatohet barazia gjinore, partit gjobiten me 1 milion lek t reja NUMRAT Nga dita e shtun n drek gjer sot n mngjes, statusi pr referendumin (sipas insights t tij) u pa nga mbi 154 mij vet 5 shqip E MRKUR, 30 JANAR 2013 @ PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com AKTUALITET N nkryetari i grupit parlamentar t Partis Socialiste, Erjon Brae, ka publikuar nj hart ku ndodhet sipas tij nj pro- n prej 80 mij metrash katror nn zotrimin e biznesmenit serbo-boshnjak, Damir Fazlli, n zonn e Porto Romanos. Sipas Braes, tashm sht br gjithka gati pr t ndrtuar nj terminal gjigant nafte. Terminali do t ndrtohet n nj siprfaqe prej 80 mij metrash katror. N faqen e tij n rrjetin social Facebook, Brae krkon nga vajza e Kryeministrit Argita Malltezi t prgjigjet se si Damir Fazlli e siguroi kt tok. Ky sht projekti i Crown Aquisitions, kompanis s Damir Fazlli. Terminali i nnprodukteve t nafts n Porto Romano quhet. Do t shtrihet n 80 mij metra katror q ju kam treguar dhe do t shrbej pr do gj: naft, benzin, gaz, karburant pr avion. E gjith infrastruktura do jet n funksion edhe t tij, rrug, deri linja e re hekurudhore. Pas ktij fakti t ri bhet edhe m e mpreht pyetja pr pronsin mbi 80 mij metra katror tok q i kam drejtuar zonjs Argita Berisha. Po e prsris: Si e siguroi kt tok Damir Fazlli? E bleu? Si e bleu? Ai sht shtetas i huaj? Mos vall e keni bler ju zonj e m pas ai nga ju? Por, prsri, a ka mbshtetje ligjore kjo?, shprehet Brae. Gjat nj interviste t dhn pr Top Channel, biznesmeni pakistanez, Zafar Ansar, deklaroi se vajza e Kryeministrit i kishte krkuar q t blinte tokn e prcaktuar nga ajo pr t ndrtuar hidrocentralin, gj q ssht pranuar nga Ansar. Prmbarimi n shtpin e Sajmir Tahirit Gjykata lshon urdhrin e ekzekutimit pr 2 milion lek q prtojn Argita Malltezi dhe Shklzen Berisha SOKOL OBO G jykata e Tirans ka pranuar krkesn e Argita Malltezit dhe Shklzen Berishs, dy fmijt e Kryeministrit t vendit, pr lshimin e urdhrit t ekzeku- timit pr vjeljen e gjobs 2 milion lek ndaj deputetit Sajmir Tahiri. Krkesa sht br m dat 21 janar t ktij viti dhe brenda disa ditsh, gjyqtari Ilir eliku ka lshuar vendimin, i cili pritet t zbatohet nga zyrat e Prmbarimit. Urdhri sht vetm dy faqe dhe u referohet kryesisht disa vendi- meve t mparshme gjyqsore, t cilat kishin vendosur n favor t fmijve t Kryeministrit. Gjykata e Tirans vendosi llimisht q de- puteti i PS-s tu paguante Argits dhe Shklzenit nga 2.5 milion lek secilit, ndrsa apeli reduktoi gjobn n 1 milion lek secilit. Sipas gjyqtarit, ky vendim prbn titull ekzekutiv e pr kt urdhro- het Zyra e Shrbimit Prmbarimor t ekzekutoj vendimin. Do t jet Prmbarimi ai q do t marr detyrimin monetar t deputetit pr tua kaluar dy fmijve t Kryeministrit, ndrsa mbetet pr tu par mnyra e ekzekutimit. M par, zyrat prmbarimore ve- pronin n disa mnyra. Fillimisht njoftohen personat prkats dhe m pas shkohet pr t marr kontakt. Ka pagesa kesh, apo edhe bllokime t llogarive bankare, pr t marr prej andej shumn e vendosur nga gjykata. Ndrsa nuk prjashtohet as pronat e k- tyre personave, si automjete, troje apo apartamente, nse gjithmon nuk jan ezauruar hapat e par. Gjithsesi, deputeti Sajmir Tahiri duhet t pezulloj kt urdhr ekzekutimi dhe nj vendim t till e jep vetm kryetarja e Gjykats s Lart, e cila, lshon urdhrin deri n shqyrtimin e ksaj shtjeje n kt gjykat, nse gjithmon sht br rekursi. Nga shqyrtimi i shtjes n themel, gjykata e gjeti fajtor de- putetin, i cili n datn 16 shtator 2011, i ftuar n emisionin Zon e Lir, i intervistuar nga drejtuesi i ktij emisioni bri nj deklarim: Kursi nuk dallon dhe nuk m pengon mua q Sali Berisha sht i korruptuar, i biri dhe e bija jan t prfshir n korrupsion, familja e tij sht prfshir etj. N gjykat, dy fmijt e Berishs pretenduan se I padituri npr- mjet ktij deklarimi n media, na ka shkaktuar nj dm jopasuror, duke njollosur publikisht em- rin dhe personalitetin e ktyre subjekteve. Dmi jopasuror q u sht shkaktuar paditsve Argita Malltezi dhe Shklzen Berisha, sht kryer me dashje dhe me N uk jam un q kam frik nga qeveria, nga Saliu, Argita dhe Xeni. Jan ata q kan frik nga populli. Gjykata ka marr vendim pr t ekzekutuar gjobn q m kan vn kalamajt e Kryeministrit. Jan nxir nga skandalet e tyre q u plasin do ditn n fytyr. Jan dshpruar pse nuk kan asnj shpres se nj dite do mund ti shptojn vots s popullit. Jan trembur pse nj dite nuk do mund ti shptojn forcs s ligjit. Jan inatosur pse nuk na bn dot t heshtim. Jan marrosur pse nuk i l bota t qet, pse nuk i lm ne rehat, t vjedhin at q u duket se u takon, pse kan babin Kryeministr. T gjort :) I ndjek pas hija e hajdutrive, dhe nuk ka vendim gjykate, gjob gjsend q i liron dot. Mallkimi m i madh nuk sht thirrja e njerzve t zakon- shm, por hija e vjedhjes, vrasjes e plakitjes. Un e gjum i qet, ata jan t trembur. Un punoj q ligji t vlej pr t gjith, dhe para ligjit t prgjigjen t gjith njlloj. Kta frikacak, jo vetm q e humbn kt shans historik, por kan fatin e keq q e vrteta e hidhur do ti ndjek gjithmon pas, t dnuar t jetojn t friksuar e t trembur prjetsisht. Tahiri: Un e gjum i qet, ata jan t trembur qllim pr t njollosur emrin dhe personalitetin e ktyre per- sonave si fmij t Kryeministrit t Shqipris. Avokatt e Tahirit pohuan n gjykat, se deklarata sht br n funksionin e tij si deputet i Partis Socialiste. Ajo deklarat sht n kuadrin e lufts politike midis mazho- rancs dhe opozits. Shprehja e opinioneve t deputetit bhet jo vetm n kuadr t nj t drejte me kuj t zgjeruar, por dhe nj detyr publike e t zgjedhurit. N prfundim, gjykata tha se i padituri me veprimet e tij, i ka shkaktuar nj dm nderit dhe personalitetit t paditsve, duke cenuar n kt mnyr edhe emrin e mir t ktyre t fundit. Brae: Projekti i Fazlli n Porto Romano, 80 mij metra katror 6 shqip @ E MRKUR, 30 JANAR 2013 PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com EKONOMI R reth nj vit e gjysm m par, Au- toriteti i Komunikimeve Elektro- nike dhe Postare (AKEP) prezantoi fuqishm, pas nj fushate t gjer, programin e portabilitetit (shrbimit t bartjes s numrit nga nj operator n tjetrin). Sipas ksaj risie, dokush kishte t drejt t ndryshonte kompanin celu- lare, duke ruajtur numrin. Kjo ishte nj form pr t provuar n mnyr direkte se sa vlente konkurrenca n tregun shqiptar t telefonis celulare. Aktuali- sht, sipas t dhnave t AKEP, jan rreth 150 mij numra t mbartur, por faktet tregojn se tregu ka ende probleme, edhe pse operojn 4 kompani celulare. Licenca e fundit pr operatorin e katrt, kishte pr qllim t liberalizonte m tej tregun, t shembte murin pengues t lvizjes s lir t operatorve, pr t folur me kosto sa m t ult dhe me shrbim cilsor. Faktet me shifra tregojn se tregu ka ngecur nga rrjetat e operatorve dominues, duke i kthyer n penges pr zhvillimin e lir t sektorit mobil, ndrsa autoritetet kompetente po shqyrtojn n distanc ngrirjen e pozitave, t cilat po dmtojn konkurrencn. Ky term (monopol apo duopol) duket disi abstrakt n kushtet kur n treg ope- rojn katr kompani dhe ku do kush sht i lir t zgjedh shrbimin q dshiron. Por ofertat t imponojn t zgjedhs x operator vetm pr faktin se ka krijuar nj rrjet t mbyllur, duke prfituar nga pozita dominuese n treg, pavarsisht se nga analiza del se nj y operator ofron tarifa m avantazhue- se n raport me tjetrin. Po flasim pr tregun e prdorimit dhe komunikimit t celular sa i takon pjess s pakics, pra kartave dhe paketave me parapa- ges, nga ku rezulton se ka pozita do- minuese, duke mos i ln t tjert t operojn lirshm, ose m sakt, duke u imponuar konsumatorve t zgjedhin me patjetr operatorin x. Tregu me parapages sht m i rndsishmi n Tenderi, Kurumi ishte i vetm n gar! Zbardhet dosja e shitja e 4 HEC-ve, METE: Firmat e tjera nuk i kishin letrat n rregull ARD KOLA M inistria e Ekono- mis, Tregtis dhe Energjetiks zbardhi dje dosjen e priva- tizimit t katr HEC-ve, Ulz, Shkopet, Bistrica I dhe Bistrica II, ku n tenderin e dats 21 dhjetor, shpalli fitues kompanin turke, Kurum. Kjo shoqri ofroi rreth 110 milion euro, mimi i lart se t tjerat, por ajo far bie n sy t dokumenteve, publikuar nga METE sht fakti se t gjitha firmat i paskan pasur dokumen- tet me probleme, kurse turqit ishin n rregull. METE thot se kompanive me probleme u sht krkuar sqarime t mtejshme mbi dokumentacionet, m 4 ja- nar 2013, por faktet e mtejshme tregojn se fitues del Kurum. Pr shitjen e objekteve u zhvil- luan dy tender, njri pr Ulzn dhe Shkopetin, kurse tjetri pr dy Bistricat. Interesimi ishte m i madh pr HEC-et n Jug (Bistricat), pasi u paraqitn 7 oferta, kurse pr dy t tjerat ishin 4 oferta, megjithat kompanit pjesmarrse ishin po ato. Duke i marr me radh, Komi- sioni i Vlersimit t Ofertave, me kryetar Sokol Dervishaj, nxirrte jasht loje kompanit pr shkak t dokumentacioneve, prjashto Kurumin, jo vetm pr efekt t vlers s lart, por t letrave, jo t rregullta. Pr kt kompa- ni, komisioni kishte paqartsi, pasi turqit krkuan kompensim rimbursimin e TVSH-s, pra tu njihej n ofertn finale, t ciln m pas qeveria e pranon me an Kurum 52 milion euro Energolinija 44.8 milion euro Agna, Tirana Development dhe ETS 37.1 milion euro ERPA Investment dhe K&J 35.1 milion euro Georgian American Alloys 30.3 milion euro TRE, Novapowr dhe Camuna Idroelecttricha 27.5 milion euro alik Enerji 19.3 milion euro RENDITJA PR OFERTAT E DY BISTRICAVE D homa Kombtare e Prodhuesve t Veshjeve (DHKPV), si organizata m e rndsishme e bizne- sit prodhues n vend dhe q punson numrin m t madh t t punsuar- ve, vlerson deklarimin publik t Kryeministrit t Shqipris, Sali Berisha, lidhur me zerimin e takss s shesht mbi t ardhurat personale pr t gjith t punsuarit me pag nn 30 mij lek. Prmes reagimit pr shtyp, biznesi thot se, deklarimi publik i Kryemini- strit sht plotsim i nj kr- kese t hershme t biznesit t fasonit dhe vjen n nj koh kur sektori i regjimit t prpunimit aktiv vijon t jet i prfshir n ngrin e krizs. Ne gjykojm se pas ndryshimeve n ligjin e procedurave tatimore t hyra n fuqi n fillim t janarit, qeveria duhet t realizoj premtimin tjetr t Kryeministrit Berisha, sipas t cilit rritje deri n 500% e gjobave pr mosdeklarim t punonjsve t rinj duhet t krijoj mundsin q biz- nesi t ket kushtet e dekla- rimit online t forcs s puns q ka, thot Dhoma. t VKM-s. Kshtu, n tenderin m t rndsishm, at t shitjes s dy Bistricave, me kapacitet rreth 27 megavat, boshnjakt e Energo- linija, t renditur t dytt, kishin paraqitur dokumentacion t pamjaftueshm pr tu kualifikuar dhe se, vijon METE, garancia e oferts nuk ishte n prputhje me krkesat e tenderit. Oferta e renditur e treta, br nga bashkimi i tri kompanive shqiptare kishte probleme me garancin, e cila paraqiste nj afat vlefshmrie m t shkurtr se ai i krkuar nga Komisioni i Tenderit. Kom- pania e katrt, tjetr bashkim nga Shqipria, kishte paraqitur dokumente t pamjaftueshme, sikurse kishte probleme me ga- rancin. Sipas komisionit t ten- derit, bashkimi i ktyre shoqrive kishin plotsuar nj formular jo si duhej. Oferta e pest, nga ame- rikant e Georgian, srish me probleme, si n dokumentacionin e pamjaftueshm, te mungesa e garancis s oferts dhe kopjes s firmosur t marrveshjes pr shitblerjen e aksioneve. T renditurit e gjasht n tender, ishin italiant, bashkim shoqrish, q sipas Komisionit t Vlersimit t Ofertave, kishin mangsi t theksuara t doku- mentacionit, duke i skualifikuar edhe sepse u mungonte garan- cia. T shtatt e pozicionuar n tender ishin gjigandt turq t alik Enerji, pronar banke dhe kompanish telefonie n Shqipri, t cilt uditrisht ofruan mimin m t ult dhe paraqitn mangsi t dokumentacionit. Pra, nj ndr kompanit lider n tregun ton, por edhe n rajon kishte plotsuar dokumentet gabim, sipas METE dhe ofruar mimin m t ult, duke u renditur t fundit n tender!!. T njjtat argumente paraqi- ten edhe pr katr kompanit pjesmarrse n tenderin e shitjes s Ulzs dhe Shkopetit, pr kompanit prkatse. Sakaq, shtja e shitjes s HEC-ve sht paraqitur n prokurori nga opozita, pasi pre- tendon se vlera nuk prputhet me tregun dhe se qeveria po ia jep privatit n kushtet e krizs pr dy lek. Tjetr kritik lidhet me faktin se pr modernizimin e dy HEC-ve qeveria ka marr 20 milion euro kredi, rreth tre vjet m par dhe se borxhin do ta shlyej po shteti, duke mos ia kaluar privatit q i bleu. Celulart, semafori i kuq ndal konkurrencn Edhe pse operojn 4 kompani, srish vrehen pozita dominuese. Muri pengues pr t zgjedhur sa dhe si t komunikojn Vzhgim Biznesi: Dakord taksa 0% te pagat, kujdes gjobat shrbimin e telefonis celulare, me mbi 90% t abonentve q prdorin kt lloj karte, sipas t dhnave nga AKEP. Pr kt qllim, prej disa ditsh, Autoriteti i Konkurrencs ka deklaruar zyrtarisht se ka nisur paraprakisht nj hetim mbi tregun e pakics n sektorin e telefonis mobile, pr t par se si qndron pro- blemi, nisur nga ankesat e mbrritura pran institucionit. N fokus t autori- tetit sht keqprdorimi i operatorve me pozit dominuese, duke penguar konsumatorin t zgjedh lirshm pa- ketn dhe kompanin q dshiron. Pr t kuptuar se si pozicionohen kompanit, tarifat q aplikojn me njra-tjetrn dhe m pas pr konsuma- tort e tyre, mjafton t shikojm n fillim t dhnat e AKEP, mbi pozitat e shoqri- ve, gjithnj pr paketat me parapages dhe ofertat q paraqesin. Sipas raportit t AKEP, kompania Vodafone Albania ka nj pozit do- minuese n treg, n t gjitha drejtimet (t ardhurat, bisedat dhe mesazhet). Pozitat dominuese jan pranuar dhe nga Autoriteti i Konkurrencs, sipas t cilit, Ky treg karakterizohet nga ndr- marrje me pozit dominuese n tregun e shrbimeve t telefonis s lvizshme me pakic. Mjafton t shikosh pozitn dominuese t operatorit kryesor, 52% sipas t ardhurave, n kushtet kur n Bashkimin Europian, pjesa e tregut e nj operatori kryesues n BE ishte 38% q n 2009-n. N fund t vitit 2011, sipas AKEP, Vodafone zotronte 52% t tregut sipas t ardhurave, me nj rritje nga 47% q ishte ky tregues n fund t 2010. Sipas vlersimeve paraprake, kjo pesh rezulton t ket arritur n 58% n fund t 2012-s. Sipas t dhnave nga AKEP, rreth 95% e trafikut zhvillohet nga Vodafon Club. Te kjo paket, kompania po sillet agresivisht, duke aplikuar tarifa t larta thirrjeje ndaj kompanive t tjera, ndrsa brenda rrjetit kostot e bisedave jan po- thuajse zero. Pra, konstatohen diferenca shum t mdha mes planeve tarifore brenda rrjetit dhe atyre jasht rrjetit dhe veanrisht tek ofertat javore t VF Club). Kshtu, te kjo paket, prdoruesit e Vodafone pr 300 lek n jav kan t drejt t flasin 1200 minuta brenda rrje- tit t tyre (pra, VF Club me VF Club) dhe nj shum t kufizuar minutash me ope- rator t tjer. Gjithashtu, brenda rrjetit t VF, aplikohet tarifa rreth 0.25 lek pr minut, ndrsa kundrejt rrjeteve t tjera, si p.sh ndaj PLUS-it, aplikohet tarifa 57 lek/minut dhe drejt dy operatorve t tjer, AMC dhe Eagle aplikohet tarifa 54 lek/min. Nga shifra kuptohet se kompania VF sht treguar agresive q prdoruesit t zgjedhin t flasin vetm brenda rrjetit dhe ka aplikuar tarifa t larta pr jasht rrjetit. N kto kushte, diktuar nga pozita dominuese e VF, pr- doruesit e operatorve t tjer (edhe pse kan kushte m t mira) jan t detyruar me sforco t zgjedhin paketat e VF Club vetm pr faktin se shokt apo t afrmit kan rn n grackn e tarifave t VF dhe nuk mund t flasin lirshm me t. Pikrisht diferencimi me tarifat mi- dis thirrjeve on net (brenda rrjeteve t tyre prkatse) dhe atyre off net (rrjetet rivale), n nj koh q kompania m e madhe n vend ka nj pozicion dukshm dominues, (i njohur si efekti rrjet) bn q klientt t mbahen t mbyllur brenda nj kompanie, duke dobsuar pozitat e operatorve t tjer m t vegjl n treg dhe duke kufizuar n kt mnyr konkurrencn. Si ky shembull me shifra konkre- te, jan dhe t tjer, q kompani t ndryshme celulari kan me njra-tje- trn. Duhet thn se nj rast i ngjashm sht dnuar ashpr nga autoriteti francez i Konkurrencs, i cili ka gjobitur Orange dhe SFR me nj shum totale prej 183 milion eurosh pr zbatimin e praktikave antikonkurruese n sektorin e telefonis s lvizshme. Ndrhyrja nga AK dhe AKEP pro- movon nj treg konkurrues pr t katr lojtart dhe synon t parandaloj rik- thimin e nj situate monopol apo duo- pol nga e cila shqiptart kan vuajtur ndjeshm pr shum vite n t kaluarn, kur telefonia celulare ishte mall luksi. Fundja, qllimi i qeveris duke lejuar hyrjen e 4 operatorve n treg (e fundit n 2010-n) ishte pikrisht liberalizimi i plot i tregut, ku operatort t luanin me rregulla korrekte, pa cenuar lirin e konsumatorit n zgjidhjen e pakets dhe shrbimit, dhe pr t ruajtur kto kushte, prgjegjs sht Autoriteti i Komuniki- meve Elektronike dhe Postare (AKEP). Situata duket se po kthehet mbrapa n koh, para se n treg t hynin Eagle dhe Plus, ku konsumatort prballeshin me tarifa t larta n nj treg duopol: kar- tat SIM kushtonin shum m shtrenjt dhe si Vodafone dhe AMC u gjobiten pr situatn e krijuar n 2004-2005. Marrr nga revista "Monitor" RASTI Brenda rrjetit t VF, aplikohet tarifa rreth 0.25 lek pr minut, ndrsa kundrejt rrjeteve t tjera, si p.sh. ndaj PLUS-it, aplikohet tarifa 57 lek/minut 7 shqip E MRKUR, 30 JANAR 2013 @ PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com AKTUALITET Daja dhe kushriri i Deliut, n polici Merren n pyetje pr koniktet me Admirim Sakon dhe Ada Musarajn SILVANA MUA D aja dhe kushriri i Elton Deliut jan marr n py- etje nga Policia e Tirans, n kuadr t hetimeve pr ekze- kutimin e Admirim Sakos, m 22 janar t ktij viti, n afrsi t Gjykats s Tirans. Kta per- sona, sipas grupit hetimor, kan pasur konflikte pronsie me 40-vjearin, pasi pretendonin se u kishte marr padrejtsisht disa pasuri n emr t Flutura dhe Elton Deliut, q u vran n vitin 2008. Ata jan pyetur pr or t tra, n lidhje me koniktin q familja aushi ka pasur Admirim Sakon dhe Ada Musarajn. Burimet nga policia pohojn pr gazetn Shqip se ata kan konrmuar koniktet e pronsis, por kan shpjeguar se nuk kan ndonj informa- cion pr ekzekutimin e dats 22 janar. Daja i Elton Deliut, Enver aushi, s bashku me djalin e tij, kan dhn nj dshmi t gjat, ku kan rrfyer koniktet e pro- nsis me viktimn. Nuk i kan mohuar kto t dhna, pasi edhe m par, gjat deklarimeve q kan br para ocerve t poli- cis gjyqsore, kan shpjeguar se Sako ka qen prtues i pronave t Eltonit padrejtsisht. Madje, n deklarimet e mparshme, n form denoncimi, ata kan dyshuar se ai mund t ishte nj nga ekzekutort e Fluturs dhe Eltonit, n muajin dhje- tor 2008, nj ngjarje kjo ende e pazbardhur, than burimet nga Policia e Tirans. Sipas tyre, deri m tani, jan shoqruar 35 persona, t cilt jan dshmitar n vendngjarje dhe persona q jan n dijeni t veprimtaris s Sakos. Hetimet e deritanishme kan zbuluar se Admirim Sako ka qen mbshtetsi kryesor i Ada Musarajt, ish-bashkjetueses s Deliut, prej t cilit ka edhe nj vajz, kundra familjes aushi. Kta t fundit pretendonin ad- ministrimin e pasuris miliona dollar t nipit t tyre, pasi kishin lidhje gjaku dhe nj gj e till u takonte me ligj. Pretendimi u sht hedhur posht, pasi Mu- saraji ka luajtur me kartn e shtatznis s saj, pr t marr parat e babait t vajzs, fryt i bashkjetess disavjeare t iftit. Pr t mbrojtur kt ver- sion, Admirim Sako ka dal dshmitari kryesor, duke thn se ishte n dijeni t shtatznis s saj, me Deliun. E gjith kjo his- tori, q solli edhe zhvatjen e pa- suris nga nj e panjohur, nuk sht pritur mir nga t afrmit e Deliut. Pas proceseve gjyqsore, Admirim Sako ka vijuar admin- istrimin e pasuris s shokut t tij, q ky i fundit i kishte regjis- truar n emr t 40- vjearit, pr t mos u zbuluar nga autoritetet drejtsis shqiptare, n rast se Deliu binte n duart e tyre. Edhe pas vdekjes, Sako vijoi t ishte pronari ligjor i pronave dhe bizneseve. Familja e 40-vjearit e ka mohuar n mnyr kategor- ike trashgimin e prfituar nga Elton Deliu, duke thn se jetonin n nj familje modeste dhe n nj shtpi mjaft t vogl. Nse do t kishim aq para sa thuhet, im bir do t jetonte n nj vil shumkatshe dhe jo n shtpin time q e kam bler me djers n kohn e diktaturs, do t shprehej babai i viktims, Nuro Sako, n nj intervist pr gazetn Shqip. Ndr t tjera, Nuro do t thoshte se djali i tij nuk kishte asnj konikt t mbartur me familjen aushi, duke pretenduar se sulmi nga ekzekutori u erdhi n mnyr t papritur. Gjithsesi, familja Sako vazhdon q t mbetet e terrori- zuar, pr faktin q ngjarja nuk sht zbardhur dhe q ende nuk ka nj autor. Kjo bn q jeta e tyre t ndodhet n rrezik. Pr m tepr dshmit q jan dhn n polici, nuk kan mundur q t ojn n identikimin e autorit. Konrmohen koniktet e pronsis, por kan shpjeguar se nuk kan ndonj informacion pr ekzekutimin Entela Sako, e veja e 40-vjearit, nuk ka mundur q t jap as- nj prshkrim t sakt n polici, pasi nuk ka qen n gjendje q t identikoj vrassin e bash- kshortit t saj. N j shprthim i fuqishm, prej bombols s gazit ka ndodhur pasditen e s marts n Tiran, ku kan mbetur t lnduar tre persona. Ngjarja sht regjis- truar n rrugn Llambi Bonata, ose si njihet ndryshe Rruga e Qelqit, n Kombinat. T lnduarit t cilt jan identikuar si Zyranko Hoxha, Alime Bendo dhe Leni Sanko, kan marr plag t ndry- shme n trup, djegie dhe asksi. Ata jan drguar me urgjenc n spitalin e qendrs Nn Tereza, Tiran, ku po marrin mjekimin e nevojshm. Fatmirsisht t moshuarat jan jasht rrezikut pr jetn. Ato kan qen n t njjtin ambient dhe kan tentuar q t ngrohen me gaz, si pasoj e temperaturave t ulta. Bombola, e cila prmbante nj sasi prej 16 Gjykat G jykata e Krimeve t Rnda nuk ka mundur as kt her t nis shqyrtimin gjyq- sor pr Ilir Xhaken, i akuzuar pr vrasjen e kryekomisarit t Shijakut, Adem Tahiraj. Ndryshe nga nj seanc m par, dje n proces ishte paraqitur vetm avokati mbrojts i t pandehurit, por jo vet i akuzuari. Avokati krkoi prjashtimin nga trupa gjyqsore t dy prej gjyqtarve t shtjes, me pretendimin se kan shqyrtuar nj tjetr shtje n ngarkim t Ilir Xhakes, si dhe gjykimin e shkurtuar pr t aku- zuarin. Por t dyja krkesat nuk u morn parasysh nga gjykata, pasi ato duhet t bhen nga vet i akuzuari. N kto kushte, seanca e radhs u shty pr n datn 5 shkurt. Xhakja aku- zohet se sht autori i vrasjes me arm zjarri t kryekomisarit Adem Tahiraj, n 13 shtator t vitit t kaluar, teksa ky i fundit ishte duke ushtruar kontroll n zon pr armt pa leje dhe per- sonat me precedent kriminal. Xhakja krkon gjykim t shkurtuar Policia E dhe pse kan kryer dnimin, pr veprn penale t vjed- hjes, dy t miturit Sh. Likaj, 17 vje, dhe M.Demiri, 16 vje, nuk e kan harruar zanatin e vjetr. Ata u jan rikthyer vjedhjeve seriale. Zona e preferuar e t rinjve ka qen Qytet Studenti, n Rrugn e Elbasanit. Brenda nj harku kohor 3-mujor, policia ka arritur q t dokumentoj 3 vjedhje, dy banese dhe nj shkolle. T miturit vepronin si nj grup m vete dhe vjedhjet i kryenin, pasi e kishin studiuar ob- jektin e sulmit me detaje. N nj banes t zons n fjal kan vjedhur 80 mij lek t reja dhe m pas i kan ndar n mnyr t barabart mes tyre. Ndrsa n shkolln e ciklit 9-vjear Os- man Myterizi n rrugn Pjetr Budi, kan vjedhur nj lap-top i marks Fujitsu Siemens, t cilin e kan shitur n tregun e zi. Policia dyshon se t miturit kan kryer edhe vjedhje t tjera, t cilat pritet q t dokumentohen n ditt n vijim. T miturit, vjedhsit serial t banesave Interpol Italia dhe Shqipria kmbejn t burgosurit B ashkpunimi mes Italis dhe Shqipris, n lidhje me arrestimet e personave t shpallur n krkim ndrkombtar, kan qen t frytshme. Brenda 24 orve n baz t shkmbimit t informacioneve, Interpoli i Roms ka br arrestimin e nj personi, ndrsa Interpol Tirana ka ekstraduar nj t shumkrkuar nga drejtsia italiane. Ditn e djeshme, Shqipria ka ekstraduar pr llogari t drejtsis s shteti fqinj, 51-vjearin Gjovalin Guri, me banim n Shkodr. Autoritetet gjyqsore t Milanos e kan dnuar, pr veprn penale t trakimit ndrkombtar t lnds narkotike, t llojit kokain. Guri nga 1 qer- shori i vitit 2003 deri m 31 korrik t t njjtit vit, ka marr pjes n rrjetin e trakimit t kokains, i cili prbhej edhe nga shqiptar t tjer. Pasi ka qen n dijeni t akuzave q i jan br, ai sht larguar nga Italia, pr t jetuar n atdhe. Arrestimi i 51-vjearit sht br n tetor t 2012-s dhe gjykata ka vendosur ekstradimin e tij. Ndrkaq, autoritetet shqiptare kan krkuar arrestimin dhe ekstradimin e nj shqiptari q jetonte prej kohsh n Itali. Ai sht identikuar me inicialet B.J dhe akuzohet se n janar t vitit t kaluar ka kryer veprn penale t trakimit t klandestinve nga Shqipria drejt Greqis, mes tyre edhe 2 fmij. I krkuari sht arrestuar n befasi, n aeroportin e Catullo-s t Veronas s Italis. Nj tjetr akuz q rndon mbi t, sht edhe falsikimi i pasaportave dhe lejeve t qndrimit q ai prgatiste pr klient t shumt, kundrejt parave. Ai pritet q t ekstradohet nga Shqipria ku dhe do t prballet me akuzat q i jan ngritur nga autoritetet vendase. Tiran Dyshohet rrjedhja e gazit, dme edhe n dy autobus n rrug Shprthen bombola e gazit, plagosen tri t moshuara litrash gaz, dyshohet q t ket psuar rrjedhje t lnds. N mo- mentin q sht vn aka, pr ta ndezur, bombola ka shprthyer, duke rrezikuar seriozisht jetn e t moshuarave. Shprthimi ka qen aq i fort sa ka thyer edhe xhamat e shtpis. Ndrkaq, n vendin e ngjarjes ka shkuar shrbimi zjarrfiks, pr t normalizuar situatn dhe policia, ku kjo e fundit ka nisur hetimet pr zbardhjen e ngjarjes dhe sqarimin e rrethanave. Para- prakisht dyshohet se rrjedhja e ga- zit, prej amortizimit t bombols, ka qen motivi i shprthimit t fuqishm n banes. Komisioni i vlersimit do t bj bilancin, pr llogaritjen e dmeve materiale t shkaktuar nga shprthimi. Para- prakisht thuhet se ato kapin vlera t konsiderueshme monetare. Gjithashtu, nga shprthimi jan thyer edhe xhamat e dy auto- busve q kan qen t parkuar afr baness, ku ndodhi ngjarja. Shprthimet e bombolave t gazit, npr banesa, jan kthyer n rrezik real pr jetn e qytetarve. N disa raste, shprthimet kan shkaktuar edhe viktima. Shkak pr kt sht br mungesa e kontrolleve nga autoritetet prgjegjse, t cilat nuk marrin pr sipr kolaudimin e bombolave. Tregtimi i tyre, bhet n kushte t mjerueshme. S.M. 8 shqip @ PR M SHUM www.gazeta-shqip.com E MRKUR, 30 JANAR 2013 OPINION ARBEN MANAJ Z hvirgjrimi i ndershmris s zgjedhjeve t ardhshme shqip- tare tashm ska nevoj pr araf, pasi ska m vend arafi pr t mbajtur ndotjen e tyre. T men- doje se nuk do t ndodhte kshtu, do ishte konfirmim i naivitetit politik. Arsyet jan madhore dhe ato justi- fikojn mendurit me dme t pallo- garitshme pr shanset e mtutjeshme integruese t vendit. E paimagjinueshmja sht e justi- fikueshme nga t dyja palt e ktyre zgjedhjeve. E paimagjinueshme sht humbja e pritshme e qeveris dhe ak- sionerve t pushtetit t saj. N rrezik jan shum avenire dhe investime politike, financiare dhe fate njerzore, pr shkak t fryms s kor- rigjimit dhe ndshkimit ligjor t kor- rupsionit t vn re n kto tet vjet t qeverisjeve t drejtuara nga demokratt. Kjo t paktn sht motoja dhe deviza e opozits. Andaj sht e justifikueshme sado perverse t duket nga kndvshtrimi i pushtetmbajtseve, paimagjinue- shmria e prishjes s zgjedhjeve dhe do marifetllk pr t mbajtur me do kusht dhe dhmb n goj pushtetin n rastin m t mir dhe litarin jasht dhe minimin e gzimit t fitores s opozits n rastin m t keq, pr tiu shmangur ndshkimit t pritshm. Berisha tashm ka filluar pa iu pri- shur gjiza pr ndjeshmrit e vendorve dhe ndrkombtarve t manipuloj zgjedhjet dhe ky sht vetm fillimi. Ngjeshja e listave, mandatet, arroganca e KQZ-s s Lleshit, jan disa nga shenjat e para konkrete, se ai e ka t vshtir t pranoj t mos thyej rekordin e Enverit pr pushtetmbajtje. Nga pikpamja dhe interesi i tij dhe klanit politik dhe financiar q e mbshtet, ai e justifikon t paimagji- nueshmen, prishjen e zgjedhjeve, duke pasur sigurin se do rezultat do t ngu- shtohet deri n parrezikshmri ligjore pr t dhe ata q i ka nn komand. Ka nj argument t logjikshm se Berisha sht duke prishur zgjedhjet q n metrat e para, pr ta shtyr opozitn drejt bojkotit. Dhe kjo sht ajo q e quaj t paimagjinueshme, kt her pr opozitn, pikrisht bojkotin ose majin e 1996-s. Padyshim q Berisha vetm budalla politik nuk sht kur bn provokime t tilla. Por Berisha n t njjtn koh krkon edhe t ngulis nj frik dhe pezmatim n radht e atyre q bjn diferencn dhe tek t lkundurit dhe ende t pavendosurit, se ai mund ti bj zbor ksaj opozite dhe mund tia vjedh zgjedhjet sa her t ket qejf. Dhe kjo sht nj luft mjaft e fort psikologjike dhe e mirllogaritur. Fatkeqsisht opozita e sotme shqip- tare e ka mbi shpatulla kt paragjykim, sado i vrtet q ai t jet, se Berisha ka mundur tia vjedh n tavolin, apo tia ZGJEDHJE Q JUSTIFIKOJN EDHE T PAIMAGJINUESHMEN marr kafshatn nga goja ksaj opozite, si ndodhi me zgjedhjet lokale. Dhe si shihet edhe n opinionin publik ende funksionon ky opinion dhe jo t pakt jan njerzit q mendojn se fardo q t bjm ne, sado t motivuar pr t shkuar n votime kundr Berishs, ai srish do ti vjedh zgjedhjet dhe do t fitoj. Kt mbarts t letargjis elektorale synon Berisha ndr t tjera me manovrat e tij t reja parazgjedhore, t cilt do t jen faktori determinues n brjen e diferencs m 23 qershor. Ndrkoh, opozita, qofsha gabim, por srish duket se ka nj besim prej dafine se zgjedhjet do t flasin pr t, pasi njerzve u ka shkuar aty ku nuk mban m, dhe duan t shohin kurrizin e ksaj qeverisje. Ajo q dua t them sht se nuk shoh nga opozita ndonj reagim t fuqishm dhe adekuat pr kto manovra elektorale t identifikuara pr ti frenuar ato. Nuk shoh nj kundrprgjigje t fort dhe sensibilizim q t demonstroj edhe psikologjikisht se ksaj here Berishs nuk do ti japim luksin t imagjinoj t manipuloj, e jo m t filloj ti aplikoj manipulimet. Dhe me sa ka ndodhur deri m tani, n lojn pr eprsi duket se Berisha, prmes lvizjesh fine ligjore po e on ujin srish n hullin e tij t dshiruar. N kto zgjedhje do luhet me manda- te sa gishtat e njrs dor dhe kjo sht e dukshme. Opozita shum mir bn q shpall programe t saj, alternativa qeverisse dhe kto jan m se t do- mosdoshme dhe t pritshme n luftn pr mendjet dhe zemrat e votuesve t pavendosur, por fatkeqsisht historia e Shqipris postkomuniste, tregon se elektorati shqiptar nuk mallngjehet shum nga alternativat sado perfekte, t bukura dhe t frymzuara t jen ato, apo n invers nga blloqet n dor dhe korrupsioni n audio dhe video. Masat e kalcifikuara n elektoratet respektive, t m ndjej lexuesi pr krahasimin, sikur edhe tr kafsht e kopshtit zoologjik t Tirans t vn pr deputet partit e mdha, do votojn partizane pr sigln e tyre. Problemi sht te nj pakic decizive q t mund t intrigohet dhe t shkoj t votoj, pasi t shoh dhe t ket besim se nuk do ti shkoj mundimi dhe angaria e hedhjes s vots dm. N t kundrtn, n qershor, dhe n fundjav, shqiptart srish bjn plazh, edhe pse ksaj here dimri politik dhe financiar duket se do jet i acart. Opozita shqiptare normalisht nuk duhet ta ket t paimagjinueshmen dhe me t nnkuptoj bojkotin e zgjedhje- ve, nse punt shkojn aq pr dreq, si opsion, por kjo nuk do t thot se nuk do duhet edhe ta ket rezerv dhe ta mendoj madje seriozisht. Por q ta justifikoj kt arm t fun- dit, t padshiruar dhe t paimagjinue- shme, do t duhet t punoj ta justifikoj at prmes fakteve dhe lufts s saj pr t mos lshuar pe, q Berisha n panik t trimroj falangat e tij npr institucione dhe npr rrug, q t shtyhen drejt s paimagjinueshmes s tyre, q do t ta pa- sohet nga nj e paimagjinueshme tjetr. Pr m tepr, opozita nuk duhet ti var shpresat tek reagimi ndrkom- btar i Baba Mondit t OSBE-s apo ndonj heqje xhakete, por duhet t heq xhaketn e vet e ti prvesh mngt n mbrojtje t vots dhe shpress s shqiptarve pr nj rotacion normal demokratik, nse shqiptart me vot t pastr e dshirojn. Opozita shqiptare normalisht nuk duhet ta ket t paimagjinueshmen dhe me t nnkuptoj bojkotin e zgjedhjeve, nse punt shkojn aq pr dreq, si opsion, por kjo nuk do t thot se nuk do duhet edhe ta ket rezerv dhe ta mendoj madje seriozisht shqip 9 @ PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com E MRKUR, 30 JANAR 2013 OPINION Ndrsa mmdhetart mbetn prap mmdhetar dhe i shkruan vetes kng trimnie q u kndohen edhe sot Sa pr kng, eee sht plot youtube-i me kng e rapsodi pr luftra e beteja q kurr si bm, por kng u knduam REGJISTRI I PATRIOTVE T paktn mos u tallni me aftsin e kuzuar ARTAN LAME lameartan@yahoo.com P lot 100 vjet t shkuara, n shkurt 1913, Shkodra gjendej tashm prej 4 muajsh e rrethuar nga ushtrit malazeze dhe serbe. Qyteti ishte bastioni i fundit i Turqis ksaj ane t Ballkanit dhe mbrohej nga nj garnizon i prbr nga trupa turke dhe rezervist shqiptar. N krye t ktij garnizoni qndronte Esat pash Toptani, q e kish marr komandn pas vrasjes misterioze t komandantit paraardhs, Hasan Riza pashs. Ende sot 100 vjet m pas, debatohet dhe prgjithsisht kjo vrasje i ka mbetur n shpin vet Esat pashs, por ky sht muhabet tjetr. Nejse. N t dal t atij dimri t rnd, Esat pasha i gjen- dur ngusht, mbledh parin e qytetit, t krishter e mysliman, si edhe krert e komuniteteve fetare dhe u mban pak a shum kt fjal: Qyteti sht i rrethuar prej 4 muajsh, municionet po mbarohen, kemi qindra t plagosur q kan nevoj pr kurim, ushqimet nuk mjaftojn m as pr garnizonin, ndr- sa vet popullsia po vuan e vdes urie, vet qyteti po pson dme t mdha nga bombardimet, ushtart nuk mjaftojn m pr t mbajtur llogoret, fonde pr t bler furnizime jasht rrethimit nuk kemi. Propozoj t fillojm bisedimet pr dorzim. N kt pik u hodhn t gjith t ftuarit me t tilla fjal. Jo besa nuk mund ti shtrohemi shkjaut, do vem vet t zm llogoret, do mbledhim par pr t bler arm e ushqime, jemi gati me dek pr vatan, e t tjera t ktilla. I dgjoi e i dgjoi Esat pashai dhe, kur e pa q sish pun t merrej vesh me ta, u hapi udh: Mir ather. E shihni kt defter (regjistr)? Keni nj jav koh ta mbushni me emra q do shkruhen pr ushtar dhe me ndihma n par. Me kaq mble- dhja u mbyll n mes kngve patriotike atdhetare, ndrsa regjistri mbeti i hapur n zyrn e Beledijes (Bashkis). Pas nj jave, n t njjtn or, mbledhja u rihap. T njjtt t ftuar dhe i njjti Esat pash n krye me regjistr n dor, ku natyrisht nuk ishte shkruar asnj emr dhe nuk ishte mbledhur asnj lir flori. Athere ua preu shkurt pashai toptanas: Ju ishit ata q do binit shehit pr vatan (dshmor pr atdhe)? Ku i kini vullnetart dhe parat? Tani mu hiqni sysh, se do e zgjidh vet kt pun!. Dhe e zgjidhi. U mor vesh me knjazin e Malit t Zi dhe ua dorzoi qytetin. N fund Shkodra megjithat i mbeti Shqi- pris, por jo pr merit t mmdhetarve por t ndrkombtarve, q e kishin ndar mndjen q ai qytet do ishte Shqipri. Ndrsa mmdhetart mbetn prap mmdhetar dhe i shkruan vetes kng trimnie q u kndohen edhe sot. Plot 100 vjet m pas, n janar 2013, t njjtt protagonist prballen srish, ksaj radhe pr nj Lapidar. M njan serbt q i vun eskavatorin si hajna natn dhe man tjatr shqiptart mmdhe- tar. Edhe ksaj radhe serbt kishin disa jav q e kishin rrethuar lapidarin dhe po i afroheshin dit pas dite. Por ksaj radhe mungoi Esati q tua tho- shte aik mmdhetarve dilni ta mbroni n kini kllqe. Edhe ksaj radhe mmdhetart u betuan e u strbetuan se do jepnin jetn pr Lapidarin, qeveria n Tiran krciti dhmbt kundr albanofobve, ndrsa parti e shoqata u bn gati t shkruanin vullnetar e t niseshin drejt e n front pr t rn shahit pr vatanin. Natyrisht q nuk ndodhi asgj. Nj nat n t gdhir, serbt shkuan dhe e hoqn Lapidarin me eskavator. Asnj nuk ra shahit pr Lapidarin, ndrsa defteri i vullnetarve u harrua. Prap hallin e shqiptarve do ta zgjidhin ata, t prjetshmit Ndrkombtar. Qeveria mmdhetare n Kosov ishte e zn me Kongresin e Partis ku, si e do zakoni shqip- tar, udhheqsi u zgjodh me 99,99%. Shqiptart mmdhetar t Kosovs ishin t zn me debatin pr t marr pasaporta shqiptare dhe kshtu do gdhihen brenda nats evropian, se do shkojn pa viza n Evrop. Partit mmdhetare t Maqe- donis kan hall ti nxjerrin syt njra-tjetrs dhe nuk patn nge t nxjerrin edhe syt e Preshevs. Qeveria mmdhetare e Tirans, i la m njan rapsodit me albanofobi dhe nuk e z m n goj kt fjal q, le q nuk ndreqi pun por edhe pri- shi, se u krijoi Europianve iden se ktu ka edhe burra prej vrteti, gj q nuk sht asfare e vrtet. Shqiptart mmdhetar t partive dhe shoqatave q do niseshin pr t mbrojtur Lapidarin, edhe ata e lan mnjan kt pun, se kishte harxhe shum dhe zgjedhjet jan pran. I vetmi z normal n kt kor t marrsh kombtar, ishte ai i Partis s opozits q, nga shum prej mmdhetarve t pilafit damkoset si anti-shqiptare. E pra, Partia e Opozits tha: Lrini budallallqet me turbo-folk, por si europian (q sjemi, por q duam t bhemi) shkoni e vendosni nga nj lule tek gropa e Lapidarit t shkulur. Kshtu, edhe Serbt nuk kan tu bjn, se si la mendja t qllojm mbi njerz q vn lule; edhe para bots dukemi t qytetruar, se u tregojm q ktu lulet nuk shrbejn vetm q ti han gomart. Sa pr kng, eee, sht plot youtube-i me kng e rapsodi pr luftra e beteja q kurr si bm, por kng u knduam. GJERGJ EREBARA U bn tashm muaj q nj pjes e vogl e shoqris shqiptare, njerzit me aftsi t kufizuar, dalin n televizor duke qar, pr faktin se nuk kan marr nj ndihm t vockl ekonomike q ua japin taksa- paguesit. Muaj dhe muaj me radh, n t gjith vendin, me mijra shqiptar, prpos faktit q kan aftsi t kufizuara, kush sht smur, kush i paralizuar e kush i verbr, po mbajn syt nga qeveria me shpres se pagesat e tyre, t cilat jan nj qindark n shpenzimet e prgjithshme t buxhetit t shtetit, do t shprndahen n rregull. Si t mos u mjaftonin hallet q kan, kta njerz duhet t durojn ministrat dhe n disa raste, edhe vet Kryeministrin, duke hedhur fajin lart e posht, pr vonesat n shlyerjen e ktyre pagesave. S fundmi, qe ministri i Puns, shtjeve Sociale dhe i Shanseve t Barabarta, njeriu q teorikisht duhej t prleshej me ministrin e Financave pr qindarkat e ksaj kategorie, na foli me gjuh shumkuptimsie. Na tha se fajin e kishin zyrtart e pushtetit vendor. Sipas ministrit, thesari i buxhetit t shtetit i ka disbursuar fondet pr pushtetin vendor, por kto t fundit i kan djegur ato. U prpoqa ta kuptoj m shum se far desh t thoshte autori me ato fjal, por nuk ia dola. E vetmja gj q dilte qart nga dekla- rata, ishte q ai, ministri i nj dikasteri q ka emrin ironik shanse t barabarta, nuk qe prgjegjs pr vonesat. As Ministria e Financave, sipas tij, nuk ishte prgjegjse. Mu duk sikur tha se parat jan, por njer- zit nuk duan ti marrin. Kushdo q ia ka haberin sado pak mnyrs se si funksionon shteti dhe ligjet, e ka t qart se kto jan justifikime banale. Vetm se kur zgjasin n koh kaq shum, kto nuk jan thjesht justifikime t gnje- shtrta, jan tallje me njerzit n nevoj. Kur ligji i buxhetit prcakton nj shum parash pr tu shpenzuar pr njerzit me aftsi t kufizuar, parat u drgohen bashkive apo komunave, t cilat shrbejn si zyra arke pr ti shprndar te popullata. N rast se ndonj kryekomunar apo krye- bashkiak i merr kto para dhe n vend q ti shprndaj te njerzit me aftsi t kufi- zuara i prdor pr ndonj qllim tjetr, bn nj shkelje financiare pr t ciln duhet t prndiqet penalisht. Nse kjo ka ndodhur, si aludohet jo drejtprdrejt nga ministrat tan t nderuar, sht detyr e ktyre mi- nistrave t bjn denoncimet prkatse n prokurori, ose, prndryshe, jan pikrisht ata q kan prgjegjsi penale pr moskal- lzim krimi. N fund t fundit, njerzit q presin t marrin ato pak para pr bukn e dits, nuk kan faj pr keqfunksionimin e administrats publike dhe as nuk u hyn n pun t msojn konceptin e sajuar t djegies s fondeve. Ndrkoh, listpagesat e thesarit q publikohen do dit, vijojn t tregojn vo- nesat disamujore. N kt apo at komun, u shlye gjat janarit t ktij viti, pagesa pr njerzit me aftsi t kufizuara pr muajt gusht, shtator apo tetor 2012. N Shqipri jan 52 mij vet q jetojn n zonat urba- ne dhe kan statusin e njerzve me aftsi t kufizuar. Kta marrin 11,400 lek n muaj. Jan edhe rreth 6700 vet me aftsi t ku- fizuara q jetojn n fshat dhe kta marrin 5,600 lek n muaj secili. dokush mund t Njerzit q presin t marrin ato pak para pr bukn e dits, nuk kan faj pr keqfunksionimin e administrats publike dhe as nuk u hyn n pun t msojn konceptin e sajuar t djegies s fondeve thot se me kaq para nuk mund t nxirret nj jetes minimale, pa folur ktu pr nj jetes me dinjitet. Por Shqipria sht vend i varfr dhe kjo sht nj shum q buxheti i shtetit mund ta prballoj. Problemi sht se as kjo shum minimale, nuk po u jepet ktyre njerzve s paku n mnyr dinjitoze. Ata jan kthyer n lyps npr zyrat e komunave e bashkive dhe si t mos mjaftonte kjo, duhet t durojn edhe talljen e zyrtarve t Tirans. Kriza ekonomike sht ajo q sht. Vshtirsit e buxhetit pr t shlyer faturat e veta jan ato q jan. Problemi me vo- nesat n shlyerjen e pagesave pr aftsin e kufizuar, sht thjesht administrativ. Zyrtarve u duket e parndsishme fatura e pagess s paaftsis n ndonj komun t largt dhe vendosin t shlyejn fatura t tjera me m shum prioritet. Sasia e prgji- thshme e parave q kta njerz n shum raste nuk po i marrin, apo po i marrin me vones, sht e barasvlefshme me pak metra rrug. Kta ministra q prpiqen t gjejn justifikime, s paku ta kuptojn se llogje t tilla prbjn nj tallje dhe fyerje t njerzve n nevoj, e cila sht krejtsisht e panevojshme, prpos t qent jonjerzore. E vetmja prgjigje q mund t pranohet n nj situat t till sht: Na falni! Do ti shlyejm menjher! shqip E MRKUR, 30 JANAR 2013 @ PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com 10 AKTUALITET Anija me arm n Jemen, me dokumente false Ministria e Jashtme sqaron pr fatin e tre shqiptarve t ndaluar nga policia jemenase M inistria e Jashtme e Shq- ipris ka reaguar pr fatin e tre shqiptarve t ndaluar n Jemen, duke deklaru- ar se sht vn n dijeni t nda- limit t tre shtetasve shqiptar q m dat 21 janar, e m pas ka nisur interesimin pr fatin e tyre, ku mendohet se dokumentacioni i armatimit ishte i falsifikuar. Ndrkoh, pronari grek i anijes s bllokuar, i kontaktuar nga gazeta Shqip, sht shprehur se po in- teresohet pr fatin e marinarve, ndrkoh q sot pritet t marr detaje t reja pr kt shtje. Tre shtetasit shqiptar, Ari Bakillari, Nezir Shahaj dhe Mihal Cangonji, u ndaluan s bashku me ani- jen EOS n portin e Makallas n Jemen. Anija transportonte 180 ton municione serbe t ngarkuara n Portet e Malit t Zi me destinacion Irakun. Diplomacia Nprmjet nj komunikate pr mediat t Ministris s Jashtme, thuhet se Ambasada Shqiptare n Arabin Saudite sht njoftuar nga ambasada jon n Athin pr ndalimin e tre shtetasve shqiptar. Menjher pas ktij mesazhi, ambasada jon n Arabin Saudite ka njoftuar Konsullin e Nderit n Jemen, t cilit iu dhan t gjitha hollsit pr tu interesuar m tej pr fatin e shtetasve shqiptar t ar- restuar, thuhet n komunikat. Sipas t dhnave zyrtare, pas ktij njoftimi, Konsulli i Nderit i Republiks s Shqipris n Je- men, Muhamed Al Shaif, prmes nj note t dats 24 janar 2013, drguar Ambasads ton n Riad, sqaron se ka kontaktuar me auto- ritetet e guvernantit t provincs Hadramount, ku ndodhet Porti i Al Mukallas dhe ka krkuar t dhna pr kt shtje. Atij i sht komunikuar se ekuipazhi shqip- tar i anijes EOS sht ndaluar, pasi ngarkesa me municion luf- tarak q ishte n bordin e anijes shoqrohej me dokumente t fal- sikuara dhe kjo ka uar n bur- gosjen e tyre. Ndrkoh, Ministria e Jashtme thot se po vazhdon t punoj pr mbledhjen e gjith informacioneve t nevojshme lidhur me kt shtje. Pronari i anijes Nga ana tjetr, gazeta Shqip ka kontaktuar me pronarin e anijes greke, i cili ka sqaruar se dje ishte n mbledhje me stan e tij pr kt shtje, me qllim pr t mbledhur sa m shum infor- macion mbi kt incident. Sipas tij, sot pritet t jap nj deklarat sqaruese mbi kt shtje dhe se kompania e tij po interesohet pr lirimin sa m t shpejt t marinarve. Madje, sot pritet q marinart e arrestuar, mes t cilve ndodhen edhe tre shqip- tart, t dalin srish para gjykats pr tu br vlersimi i rolit t secilit prej tyre n kt shtje. Jemeni ka njoftuar prmes agjen- cis s vet t lajmeve mbi sekue- strimin e ngarkess prej 179.051 tonsh eksploziv dhe municione m 19 dhjetor, ngarkes q po transportohej me anijen EOS me flamur t Moldavis. Sipas agjencive t lajmeve jemenase, t hnn marinart kan dal para gjykats n rajonin e Hadramaut n Jemen. Agjencia e lajmeve jemenase ka paraqitur edhe fotot e gjyqit. Kapiteni shqiptar Nga grupi i t arrestuarve, kapiteni sht i vetmi q komu- nikon n anglisht. I kontaktuar n telefon, Ari Bakillari tha se ngarke- sa sht me dokumentacion t rregullt. Jemi nisur nga Greqia m 17 korrik t vitit t kaluar dhe n Greqi u b ndryshimi i ekuipazhit dhe nga aty un kam marr dre- jtimin e anijes q ka nj ngarkes ushtarake 180 tonshe me doku- mentacion krejtsisht t rregullt, por q autoritetet e Jemenit duan ta prtojn padrejtsisht, me sa duket. Kjo sht nj ngarkes IMO, e verikuar si e ligjshme dhe nga autoritete ndrkombtare. Kemi lvizur n itinerarin Greqi-Turqi- Egjipt-Aden t Jemenit dhe Kenia. Nuk kemi pasur asnj problem me autoritetet. Jemi kthyer srish n Jemen, kt her n portin ku na ndaluan padrejtsisht. Nga brigjet e Somalis, deri n Kenia, anija jon sht shoqruar nga katr anije t NATO-s pr t shman- gur do incident t mundshm, ndrsa vazhdimisht si kapiten kam raportuar pr vendndodhjen e anijes gjat ktij lundrimi n zyrat qendrore t NATO-s dhe Interpolit, shprehet kapiteni shqiptar. Red. Akt. Pronari grek i anijes s bllokuar shprehet se kompania e tij po punon pr sqarimin e ktij incidenti K api t eni Baki l l ar i ka deklaruar se po u shkelen t drejtat e tyre. Ata kan dal para nj gjykate ven- dase dhe nuk kan pasur avokat, por vetm nj prk- thyes nga anglishtja q ka mundsuar vendosjen e komunikimit mes gjyqtarit dhe marinarve. Bakillari ka komunikuar anglisht me gjykatn, po nuk sht as- pak i bindur se fjalt e tij jan transmetuar ashtu si duhet: Nuk ka asnj avokat, ndrsa prkthimi nga ang- lishtja sht shum i dobt. Askush nuk flet anglisht, ndrsa gazetart vendas nuk i kan lejuar t kontaktojn me ne. T paktn nuk na kan shtrnguar prangat n duar, ka treguar kapiteni Bakillari. Tre marinart shq- iptar ndihen t braktisur n fatin e tyre, veanrisht teksa shohin diplomatt grek dhe indian t kujdesen moralisht dhe nanciarisht pr marinart e tyre, si dhe ambasadorin irakian pr ngarkesn, ndrsa asnj nga prfaqsuesit e prfaqsis shqiptare n gadishullin Ara- bik nuk sht kujtuar. Shqiptart, n gjyq pa avokat Jemen V endimi i qeveris pr lirimin e banesave t ish-pronarve va- zhdon t koniktoj qytetart me prmbaruesit dhe forcat e policis. Nj situat e till ndodhi paraditen e s marts n Rrugn e Kavajs, ku Prmbarimi sht paraqitur n ndrtesn pran Kishs Katolike Zemra e Krishtit pr t liruar banesn, n t ciln banojn 10 familje. Sot na vrau shteti, na vrau drejtsia. Ktu nuk ka as shtet dhe as drejtsi, ka deklaruar nj prej banorve, n momentin q po nxirrnin mobiliet jasht ndrtess. Prej vitesh, banort e ksaj ndrtese jan n procese gjy- qsore me Kishn Katolike Zemra e Krishtit, e cila thot se ndrtesa i sht dhuruar nga nj agjenci imobiliare italiane. Por, banort e kundrshtojn kt pretendim dhe deklarojn se Prmbarimi nuk ka t drejt ta ekzekutoj vendimin pr lirimin e ndrtess pr sa koh, si shprehen ata, gjykata nuk ka dhn nj vendim prfundim- tar pr kt shtje. Prmes nj njoftimi pr mediat, Kisha Katolike thot se n prfundim t t gjith ktyre konikteve gjyqsore, kemi t bjm me nj zbatim t drejt t ligjit material dhe procedural, pasi po kthehet n vend nj e drejt e mohuar prej shum vitesh pronarit t saj. Kisha Katolike, duke u ud- hhequr nga parimi i humanizmit dhe ardhjes n ndihm t atyre q jan n nevoj u ka ofruar zgjidhje disa prej ktyre familjeve, t cilat jan n kushte jo t mira dhe me probleme shndetsore, por kjo u sht refuzuar. Urdhri pr lirimin e banesave ishte pr datn 23 dhjetor, por nuk ishte br i mundur ekze- kutimi, pasi prmbaruesit nuk u asistuan nga Policia e Shtetit. Sipas banorve, n momentin kur sht br shtetzimi i ktij trualli, Tiran Vendimi i qeveris sjell konikte t reja mes banorve dhe forcave t policis Prplasja pr pronn e Kishs, Prmbarimi nxjerr jasht banort ai i prkiste shoqris imobiliare Saviei. Ata shpjegojn se n vitin 1947, kur sht br shtetzimi, kjo tok ishte nn pronsin e Krkimet Z bulohen n Detin Adria- tik pjest e mbetura t avionit ushtarak amerikan F-16, q u nis nga baza e Avianos n Itali. Deri tani nuk dihet asgj pr fatin e pilotit, ndrsa pjest e avionit ush- tarak u gjetn n det, paralel brigjeve t Cesenatikos. Kapi- taneria e Portit t Ravens, q koordinoi krkimet, shpjegoi se pjest q prfunduan n nj rrjet peshkimi i prkasin avionit q deri tani konsidero- hej i humbur. Krkimet vazh- dojn pr t gjetur pilotin dhe pr kt po ndihmojn edhe zhytsit. Avioni ushtarak F- 16 u nis nga Aviano, pasditen e s hns n orn 20.00 dhe humbi kontaktet me bazn, ndrsa uturonte larg Cervias. Sipas burimeve amerikane, avioni bnte pjes n nj formacion me avion t tjer ushtarak, q do t merrnin pjes n nj strvitje mbi detin Adriatik. N komunikimin e fundit me kulln e kontrollit, prpara se t zhdukej nga radart, piloti kishte sinjalizuar nj problem, por pa mundur t specikonte se far ishte saktsisht. Piloti q drejtonte nj avion t ngjashm dhe uturonte n ift me F-16- n tha se kishte marr sinjalin e ndihms s shpejt May Day, por nuk kishte qen n gjendje t shihte trajektoren e rnies s tij. Itali, gjenden n Adriatik fragmente t avionit F16 Plagos dajn, nuk e linte t kalonte n tokn e tij N j 20-vjear ka qlluar mbi dajn e tij, pasi ai nuk e linte nipin t kalonte mbi tokn q kishte n pronsi. Konikti kishte nisur prej kohsh, ndrsa askush nuk besonte se do shkonte n prdorimin e arms, pasi nipi asnjher nuk ishte ankuar pr dajn e tij, duke i ardhur turp. Ndrsa dje, ai nuk ka kursyer kallashnik- ovin mbi dajn, duke e plagosur at n kmb. Sipas burimeve zyrtare t policis, krimi ka ndodhur dje rreth ors 9:45 t paradites. Policia e Krujs ka arrestuar Timi Baroshimn, i cili ka tentuar t vras 51-vjearin, duke e ln t plagosur. Sipas burimeve zyrtare t Policis s Krujs, pas plagosjes, Baroshima sht larguar pr tiu shmangur arrestimit nga ana e policis. Ndrhyrja e menjhershme e uniformave blu ka br zbulimin e vendndodhjes s autorit t plagosjes, q ka sjell m pas arrestimin e tij. Sipas policis, msohet se Baroshi- ma sht arrestuar n nj banes t vjetr t braktisur, n fshatin Kuraj t Komuns Nikl, ku iu sekuestrua edhe automatiku i krimit. Ndrkoh, daja i tij ndodhet n Spitalin Ushtarak, jasht rrezikut pr jetn. Kruj N j gomone e dyshimt n afrsi t Karaburunit ka vn n lvizje Guardia di Finanzia dhe rojet bregde- tare kutare shqiptare gjat nats. Msohet se gomonia, me nj fuqi t madhe moto- rike, sht pikasur llimisht nga Guardia di Finanzia n afrsi t vendit t njohur si Rrugt e Bardha, prej ku ka nisur ndjekja e gomones, n bashkpunim edhe me forcat shqiptare. Msohet se gomonia ka lvizur n drej- tim t ujrave detare greke dhe pr shkak t fuqis s madhe motorike, ka arritur tu shptoj forcave detare. Kto t fundit kan dyshime se mjeti lundrues trakonte lnd narkotike, ndrkoh q po kryhen kontrolle prgjat bregdetit t Jugut. Gomone e dyshimt n brigjet e Karaburunit Bllokimi shoqris italiane. Kisha Katolike ngre pretendimin se i sht dhur- uar nga Saviei, por ata nuk kan nj akt dhurimi, nj dokument. Sipas t dhnave, t gjitha pronat e Kishs Katolike n Shqipri jan bler e regjistruar n emr t ksaj shoqrie ose t Santa Luigji si person zik, i cili ishte Kryetar i Urdhrit t Etrve Jezuit. Kjo ka qen nj praktik e njohur pr pronat e Kishs Katolike n Itali e kudo n bot. Kjo praktik sht krijuar pr shkak se deri n lidhjen e konkordatit midis shtetit italian dhe Selis s Shenjt n vitin 1931, t gjitha entet fetare nuk gzonin personalitet juridik, prandaj t gjitha pronat e Kishs guronin t regjistruara n emr t personave fizik ose t shoqrive tregtare t themeluara prej klerikve e besimtarve. E till ishte edhe shoqria Saviei, e themeluar m 1 korrik 1922. 11 shqip E MRKUR, 30 JANAR 2013 @ PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com AKTUALITET Masakra e Belishovs Skenari horror i vrassit 19-vjear Rrmi n prokurori pr arsyet e mnyrn e vrasjes dhe djegies s iftit Myftaraj EDMOND HOXHAJ Z bardhet e plot masakra e Belishovs s Mallakastrs, n fund t tetorit t vitit t kaluar, kur u vran e u dogjn dy bashkshortt Enver dhe Hazbije Myftaraj. Prokuroria ka prfunduar hetimet ndaj t pan- dehurit Xhevit Malkaj i akuzuar pr vrasjen e dy bashkfshatarve t tij dhe disa dit m par ia ka prcjell dosjen pr shqyrtim Gjykats s Fierit. Gazeta Shqip ka siguruar t dhna mbi dsh- min e t pandehurit 19-vjear, q u ngjason skenarve t lmave horror. Prgjat tre muajve t kaluar, grupi hetimor i krye- suar nga prokurorja Elsa Miha ka dokumentuar autorsin e t arrestuarit, duke kryer edhe eks- perimente me qllim zbardhjen e s vrtets s ngjarjes q tronditi ather opinionin publik. Motivi Duket se 19-vjeari Xhevit Malkaj ka qen gjakftoht n kryerjen e krimit, pasi ka treguar me detaje t gjith masakrn, ka sht prputhur plotsisht me rindrtimin e dinamiks s ngjarjes. Ai ka shprehur pendim dhe ka treguar versionin e tij pr motivin q e ka uar deri n kry- erjen e ktij krimi. Sipas Malkajt, ai s bashku me viktimn Enver Myftaraj kishin rreth nj vit q nx- irrnin tubo hekuri n impiantet e nafts dhe i shisnin pr skrap. M tej, ai ka sqaruar se kan vjedhur edhe solar, duke shpuar tubat e puseve t nafts. I pandehuri ka pretenduar se koniktet mes tij dhe Enverit kishin lindur q hert. Kjo, pasi ishte viktima, ai i cili merrej me shitjen e hekurave dhe nafts dhe sipas 19-vjearit Malkaj, ndarja e parave nuk bhej n mnyr t drejt. Pr shkak t ktyre konikteve, Enveri kishte nisur t bashkpunonte me t tjer pr vjedhjen e skrapit dhe solarit e pr kt arsye, i pande- huri pretendon se ishte nxehur shum. Ai ka sqaruar se mesditn e 25 tetorit 2012 sht grindur me Enverin n lokalin e tij, n prani edhe t bashkshortes Hazbije Myftaraj. Sherri ka qen pr t njjtat motive, por n kt koh, ai ka marr fyerje nga viktima. M quajti barbon dhe m fyeu me fjal t tjera t rnda, ndrsa un i thash se do ta shikonim n t ardhmen kt pun, ka deklaruar i pandehuri. M pas, 19-vjeari sht larguar pr n shtpin e tij, ku ka qndruar gjith pasditen, duke u ngushl- luar me raki e duke planikuar vrasjen. Vrasja Rreth ors 19:30 t 25 tetorit, i pandehuri sht ngjitur n mnyr t fsheht n tavanin e shtpis, ku ka marr armn e gjahut t babait, Bajram Malkajt dhe e ka fshehur n dhomn e tij. Rreth ors 20:00 ka vjedhur n shtpi edhe katr shek t iftes. Me nj bidon plastik gjysm litrsh me raki n nj dor dhe me armn e gjahut n dorn tjetr, ai sht nisur drejt lokalit t Enverit, duke konsumuar pijen alkoolike. Gjat rrugs e ka mbushur iften me dy shek ndrsa t tjert i ka futur n xhep. Kur ka shkuar tek lokali, ai ka gjetur aty vetm bashkshortt Myftaraj. Enveri duket se e ka parandier dika t pazakont, pasi e ka pyetur pse kishte marr me vete iften. Por, sipas t pandehurit, viktima e ka fyer srish. N kto kushte, ai e ka qlluar me ifte duke e plagosur n shpatull. M pas, 19-vjeari sht afruar dhe e ka qlluar drejt e n fytyr. N kt koh ka ndrhyr Hazbija, e cila sht goditur nj her n kok e nj her n shpatull me qytn e iftes. N kt koh, e plagosura sht trhequr pas banakut pr tu shptuar goditjeve. Autori ka shtn nj her me ifte mbi Hazbijen, duke e plagosur rnd n brinj. I pandehuri ka mbyl- lur dern e lokalit nga brenda e ka dal nga dhoma tjetr. Aty Pretendimi i t pandehurit: Sherri, pr ndarjen e padrejt t parave t tuara nga skrapi e nafta e vjedhur N ga ekspertimi mjekoligjor ka rezultuar se autori u ka dhn nga nj goditje fatale viktimave t tij. Kur ka shtn pr her t dyt mbi Enverin, ai e ka puthitur armn mbi fytyr dhe m pas ka trhequr kmbzn. Gjithashtu edhe bashkshorten e Enverit e ka qlluar pr her t fundit me ifte n kok. Kto gjuajte u kan krijuar dmtime t shumta n kok viktimave duke u shkaktuar vdekjen e menjhershme. Gjithashtu, n kufomat e t ndjerve jan konstatuar edhe gjuajtje t tjera me arm gjahu si dhe goditje me qytn e arms. Por edhe zjarri ka shkaktuar djegie t pjesshme n trupat e viktimave. Me raki n nj dor dhe me armn e gjahut n dorn tjetr, ai sht nisur drejt lokalit t familjes Myftaraj ka vrejtur kasafortn dhe me nj fresibl, q e ka gjetur n nj kasolle jasht shtpis, ka nisur ta pres metalin. Pasi nuk ka mundur ta hap kasafortn, ka shkuar srish n kasolle, ku ka marr nj bidon me raki dhe ka sprkatur viktimat me qllim q ti digjte e t humbiste provat. Kur i ka sprkatur me raki, Hazbija sht prmendur dhe autori e ka qlluar me ifte n kok. Pastaj u ka vn akn dy trupave dhe e ka prhapur zjarrin n t gjith shtpin. Para se t largohej nga shtpia q po digjej n ak, ka marr armn e gjahut t viktims dhe ia ka ln n dor me qllim q t dyshohej sikur Enveri kishte vrar gruan e m pas veten. M pas sht kthyer n banesn e tij ku ka gjetur t atin n verand dhe i ka treguar gjithka kishte ndodhur. Prokuroria: Katr akuza ndaj 19-vjearit Malkaj J an katr akuza q rndojn mbi 19-vjearin Xhevit Malkaj, autorin e vrasjes dhe djegies s Enver e Hazbije Myftarajt. Ai akuzohet pr vrasje n rrethana t tjera cilsuese, kundr dy ose m shum person- ave dhe shkatrrim t prons me zjarr me pasoja t rnda, mbajtje pa leje e armve t gjuetis dhe vjed- hje e mbetur n tentativ. Prokuroria ka konkluduar se i pandehuri e ka kryer krimin i vetm ashtu si pretendon. Pr kt arsye u krye edhe nj eksperiment hetimor pr lvizjen e kasaforts, nga ku u konkludua se i pandehuri mund ta spostonte i vetm deri n pozicionin q u gjet. N kasafort u gjetn rreth 579 mij lek t reja, katr varse, nj unaz e orinjt dhe dokumente t ndry- shme. Rezultoi se familjart e t pandehurit nuk kan qen n dijeni t planit t vrasjes, por e kan msuar kt gj nga i pandehuri pasi ndodhi. Krkesa EKSPERTIZA AUTORI UA PUTHITI ARMN N FYTYR VIKTIMAVE T TIJ Lezh Maringlen Prgjini shprehet se prokuroria nuk interesohet pr zbardhjen e krimit t 9 janarit Harrohet n qeli i vetdorzuari pr vrasje, nuk merret n pyetje I DYSHUARI Maringlen Prgjini dyshohet pr vrasjen e Martin Shtjef- nit, ngjarje e ndodhur m 9 janar 2012 n nj lokal me muzik n Lezh PRETENDIMET Prgjini, kur ishte n arrati, pretendoi se nuk ishte autori i krimit dhe akuzoi nj tjetr t pranishm n lokal pr vrasjen P rokuroria e Lezhs nuk sht e interesuar pr zbardhjen e vrasjes s Martin Shtjefnit m 9 janar t ktij viti. Kshtu shprehet nga qelia Mar- inglen Prgjini, i cili sht vet- dorzuar prej disa ditsh dhe ende nuk sht kontaktuar nga asnj prokuror apo ocer i poli- cis gjyqsore pr dshmin e tij, pavarsisht se ai dyshohet pr vrasje. Nga dita n dit, ai ka krkuar nprmjet avokatit t tij q t merret n pyetje, me qllim q t pastrohet edhe emri i tij nga kjo ngjarje kriminale, por askush nuk ia ka vn veshin, pavarsisht se kur ishte n arrati, ai tha pr Shqip se autori i vrasjes ishte tjetr njeri. Prokuroria nuk ka dhn asnj deklarat n lidhje me mosmarrjen n pyetje t personit t vetdorzuar dhe deri m sot, e vetmja deklarat zyrtare pr kt sht ajo e Drejtoris s Policis s Lezhs, e cila u shpreh se Prgjini dyshohet pr armmbajtje pa leje, ndrsa pr vrasjen shpjegoi se sht person nn hetim dhe ndaj tij nuk ka asnj akuz konkrete. Para vet- dorzimit n polici, Maringlen Prgjini deklaroi pr Shqip se sht i gatshm t bashkpu- noj me policin pr zbardhjen e s vrtets s vrasjes s Martin Shtjefnit. Sipas dshmis s tij, armn me t ciln ai kishte ql- luar n oborrin e lokalit, ku edhe ndodhi krimi i rnd, ai e kishte hedhur. Maringlen Prgjini tha se vendin ku e kishte hedhur armn, do tia tregonte policis, por deri tani duket se as nga policia dhe as nga prokuroria, nuk ka pasur asnj t interesuar mbi kto prova. Fillimisht, pr krkesn e Prgjinit pr t dshmuar pr ngjarjen si dhe pr t treguar armn n prezenc t avokatit, policia ngriti justikimin se nuk ka pasur prokuror t gatshm, q t bnte marrjen n pyetje t Prgjinit. Ndrsa pardje dhe dje, q ishin dit zyrtare pune, ai ka vazhduar t qndroj n qeli, por askush nuk sht interesuar pr t. Deri m sot, sipas Prgjinit, Er- gys Nika msohet se ka deklaruar n polici se autori i vrasjes sht i vetdorzuari, ndrkoh q vet ai shprehet se vrasjen e ka kryer Ergys Nika. Madje, pr kto deklarata, Prgjini sht shprehur se sht i gatshm t ballafaqohet para grupit hetimor me Nikn. Ndrsa familja e Mar- tin Shtjefnit, vetm pak dit m par, me t drejt i krkoi policis q t zbardh t vrtetn e vrasjes s fmijs s tyre, pr t gjetur autorin e ngjarjes. A. Bushi ENVER MYFTARAJ XHEVIT MLKAJ HAZBIE MYFTARAJ MARINGLEN PRGJINI, DORZOHET N POLICI Pr m shum inf ormacion n l idhj e me programet , shrbimet dhe of ert at e DIGITALB kl ikoni onl ine n f aqen zyrt are www. di gi t al b. al mos humbisni: Biogra, dram Komedi romantike Aksion, krim SHKRIMTART E LIRIS Regjia: Richard LaGravenese Aktort: Hilary Swank, tuese e dy mimeve Oskar, Patrick Dempsey etj. Bazuar n bestsellerin The Freedom Weiters Diary. Nj msuese e re v jetn n rrezik vetm pr tu msuar studentve t saj me ngjyr, tolerancn, respektin dhe shpresn pr t pasur nj t ardhme m t mir VJEDHJE N ITALI Regjia: F. Gary Gray Aktort: Mark Wahlberg, Charlize Theron, Jason Statham, Edward Norton etj. Pas nj plani perfekt pr vjedhjen e nj sasie oriri, nj grup grabitsish tradhtohen nga nj antar i bands dhe humbin gjithka. T vendosur pr tu hakmarr dhe pr t rimarr at q u takon, ata planikojn vjedhjen m spektakolare t par ndonjher SPANGLISHT Regjia: James L. Brooks Aktort: Adam Sandler, Tea Leoni, Paz Vega, Shelbie Bruce etj. Xhon Klaski, familjar i prkushtuar, i ka dhn familjes s tij nj jet luksoze, duke prfshir edhe nj shrbyese meksikane t quajtur Flor. Ajo bashk me vajzn sapo kan emigruar n Los Anxhelos, n krkim t nj jete m t mir. Pasi zhvendosen n shtpin e familjes s Klaskit, Flor zbulon se jeta n kt vend t ri sht plot t papritura... ora 23:30 ora 19:00 E Mrkur 30 Janar Algeria-Cote dIvoire 18:00 SS4 CH34 Togo-Tunisia 18:00 SS5 CH35 Real Madrid-Barcelona 21:00 SS1 SS1HD E Enjte 31 Janar Corinthians-Mogi Mirim 00:00 SS2 SS2HD Corinthians-Mogi Mirim 19:30 SS2 SS2HD Atletico-Sevilla 22:00 SS2 SS2HD Palmeiras-San Bernardo 22:30 SS3 SS3HD E Premte 1 Shkurt Memphis @ Oklahoma City 02:00 SS2 SS2HD Werder-Hannover 96 20:30 SS1 SS1HD Toulouse-Paris SG 20:30 SS2 SS2HD Roma vs Cagliari 20:45 SS3 SS3HD Reggina vs Hellas Verona 20:45 SS5 Memphis @ Oklahoma City 21:00 SS4 SS4HD E Shtun 2 Shkurt Lai-Flamurtari 14:00 SS2 SS2HD Sassuolo vs Empoli 15:00 SS3 SS3HD Livorno vs Pro Vercelli 15:00 SS4 SS4HD Mainz 05-Bayern 15:30 SS1 SS1HD Ghana-Cape Verde 17:00 SS4 CH34 Torino vs Sampdoria 18:00 SS1 SS1HD Hamburg-Frankfurt 18:30 SS3 SS3HD Espanyol-Levante 20:00 SS2 SS2HD South Africa-Mali 20:30 SS4 CH34 Napoli vs Catania 20:45 SS1 SS1HD PSV-ADO 20:45 SS3 SS3HD Granada-Real Madrid 22:00 SS2 SS2HD Ponte Preta-Penapolense 22:30 SS5 E Diel 3 Shkurt Malaga-Zaragoza 12:00 SS3 SS3HD Chievo vs Juventus 12:30 SS2 SS2HD Twente-Utrecht 12:30 SS4 SS4HD VVV-Ajax 14:30 SS4 SS4HD Siena vs Inter 15:00 SS1 SS1HD Genoa vs Lazio 15:00 SS2 SS2HD Fiorentina vs Parma 15:00 SS3 SS3HD Nuremberg-Mgladbach 15:30 SS5 Leverkusen-Dortmund 17:30 SS1 SS1HD Valencia-Barcelona 19:00 SS2 SS2HD L.A. Clippers @ Boston 19:00 SS3 SS3HD Santos-Sao Paulo 20:00 SS5 Milan vs Udinese 20:45 SS1 SS1HD Atletico-Betis 21:00 SS2 SS2HD ora 21:30 Natyr PLANETI I PEMVE Nj udhtim i gjelbr npr bot Nj xhiro an e mban globit pr tu njohur me pemt m t famshme t tij. Prejardhja, veorit, vlerat, mosha, mbijetesa e disa prej ekzemplarve m unik t asaj q quhet mushkria e Toks ora 20:00 Biogra, krim SOZIA E DJALLIT Regjia: Lee Tamahori Aktort: Dominic Cooper, Ludivine Sagnier, Raad Rawi, Philip Quast etj. Bazuar n historin e vrtet t Latif Yahia, njeriu q me dhun u detyrua t bhej sozia e Uday Hussein, djalit t Saddam Hussein. Nj vshtrim n jetn e Uday Hussein, t mbushur plot dhun e krime seksuale. Nj njeri q nuk kishte t ngopur dhe prdorte do mnyr pr t marr at q donte... ora 23:00 Shkenc KT NUK E DIJA Ato jan sende q ne i prdorim prdit. Lehtsojn jetesn, por shpesh nuk i vlersojm ashtu si e meritojn. N t vrtet, pas sendeve t jets s prditshme fshihen shpikje gjeniale. Ndiqni dy shkenctart industrial, Riard dhe Xhon, n misionin e tyre pr t zbuluar historit befasuese q fshihen pas objekteve q i marrim pr t mirqena... ora 21:00 Mister/Thriller BUKUROSHE & GNJESHTARE Aktort: Troian Bellisario, Ashley Benson, Holly Marie Combs, Lucy Hale etj. Serial tues i 12 mimeve televizive dhe kandidat pr 8 t tjer. N dukje nj qytet i vogl e i prsosur. Askujt nuk do ti shkonte mendja q kjo qytez fsheh sekrete t errta dhe disa nga m t rrezikshmet i ruajn katr shoqe gjimnaziste bukuroshe... Nga e hna n t premte, ora 21:00 Thriller ora 21:00 DORIAN GREI Regjia: Oliver Parker Aktort: Ben Barnes, Colin Firth, Ben Chaplin, Rebecca Hall, Douglas Henshall etj. Ai sht Dorian Grei, i bukur, i hijshm, i mallkuar Hyrja m e re n rrethet e shoqris s lart londineze, q merret n mbrojtje nga lordi i korruptuar Henri Uton. Me dshirn e ethshme pr t ruajtur t paprekur rinin e tij, Doriani sht gati t fal do gj, edhe shpirtin e tij Film shqiptar ora 21:00 KAPEDANI Regjia: Muharrem Fejzo, Fehmi Hosha Aktort: Albert Verria, Nikolin Xhoja, Flora Mrtiri, Zagorka Shuke etj. Nj komedi ku ironizohen zakonet e prapambetura q ulin vlerat e gruas. Xha Sulo, njeri me tradita, smund ta duroj pushtetin e gruas dhe sidomos kryetaren e fshatit. Pr ta kundrshtuar ai shkon ankohet n qytet. Por ndodhi t ndryshme mund ti ndryshojn mendim edhe Xha Sulo Kapedanit... 53 333(brenda ShqIprIs) +355 67 20 00 567 +355 68 20 4 44 +355 6 20 5 55 +355 66 20 5 55 (jasht ShqIprIs) Per te porosItur programIn qe deshIronI nga kjo lIste eventesh te ofruar, dergonI sms: kodIn e eventIt - hapsIr - Nr. e karts smart, n numrat e aktIvIzImIt www.dIgItaIb.aIlppv N u m r a t e A k t Iv Iz Im It : *2/' LISTA E PROGRAMEVE: 28/1/2013 - 3/2/2013 KODI: 673 KODI: 675 KODI: 674 KODI: 676 KODI: 677 VITI I PRODHIMIT: 2012 ZHANRI: Aksion/Thriller KOHZGJATJA: 87 min REGJIA: David Koepp SKENARI: David Koepp, John Kamps AKTORT: Joseph Gordon-Levitt, Michael Shannon, Jamie Chung, Dania Ramirez, Aasif Mandvietj. MOSHA E LEJUAR: Mbi 12 vje SINOPSI: Nj korrier me biiklet n Manha- tan ka si rregull kryesor uarjen me do kusht t do porosie n destinacion. Por porosia e fundit do t jet edhe m e rrezikshmja, pasi nj polic i korruptuar sht i gatshm t bj gjithka pr ta shtn n dor. Tani rrugt e qytetit do t jen fushbeteja e nj ndjekje spektakolare dhe e adrenalins s paprsritshme... VITI I PRODHIMIT: 2012 ZHANRI: Aksion/Horror/Fantazi KOHZGJATJA: 91 min REGJIA: Paul W.S. Anderson SKENARI: Paul W.S. Anderson AKTORT: Milla Jovovich, Michelle Ro- driguez, Sienna Guillory, Kevin Durand, Colin Salmon, etj. MOSHA E LEJUAR: Mbi 15 vje SINOPSI: Kapitulli i 5-t i sags Banor i s keqes vjen me m shum aksion dhe emocione. Alis vazhdon t luftoj kundr Umbrella Corp dhe kt her, prve miqve t zakonshm, ajo ka edhe disa aleat t rinj. Por ndrkoh q beteja e on n do cep t bots, ajo do t zbuloj nj sekret, q vendos gjith t kaluarn e saj n dilem... VITI I PRODHIMIT: 2012 ZHANRI: Dram KOHZGJATJA: 106 min REGJIA: Robert Lorenz SKENARI: Randy Brown AKTORT: Clint Eastwood, Amy Adams, Justin Timberlake, John Go- odman, Matthew Lillard etj. MOSHA E LEJUAR: Mbi 12 vje SINOPSI: Nj dram mjaft e arrir, me nj kast aktorsh shum t vlersuar. Nj zbulues talentesh bejzbolli, n prag t daljes n pension, merr me vete vajzn e tij q se shihte prej kohsh. T detyruar t kalojn koh me njri-tjetrin, t dy do t zbulojn t vrteta, q ndoshta do ti ndihmojn n kthesn e jets q e pret secilin... VITI I PRODHIMIT: 2012 ZHANRI: Dram/Thriller KOHZGJATJA: 103 min REGJIA: Nicholas Jarecki SKENARI: Nicholas Jarecki AKTORT: Ri chard Gere, Susan Sarandon, Tim Roth, Nate Parker, Brit Marling, Laetitia Casta, etj. MOSHA E LEJUAR: Mbi 15 vje SINOPSI: Midis suksesit dhe ans tjetr t ligjit, ekziston vetm nj vij e holl, q mund t kalohet n do moment. Nj menaxher i investimeve private ka arritur sukses t pakrahasue- shm dhe jeton i lumtur me gruan dhe vajzn e tij. Por pas fasads perfekte, fshihen t vrteta q rrezikojn t shkatrrojn gjithka... VITI I PRODHIMIT: 2012 ZHANRI: Komedi KOHZGJATJA: 111 min REGJIA: Sean Anders SKENARI: David Caspe AKTORT: Adam Sandler, Andy Sam- berg, Leighton Meester, James Caan, Nick Swardson, etj. MOSHA E LEJUAR: Mbi 15 vje SINOPSI: N adoleshencn e tij, Doni u b me djal, t cilin e rriti i vetm. Q nga ajo koh kan kaluar shum vite dhe ata sjan par m me njri-tjetrin. Djali i tij, tani sht njeri i suksesshm e n prag t martess, por e do q papritur shfaqet Doni dhe gjithka kthehet prmbys. Mar- rdhnie bab e bir si kjo, skeni par kur- r dhe t qeshurat nuk do t ken fund... PRIORITET ABSOLUT PREMIUM RUSH BANOR I S KEQES 5: SHPAGIMI RESIDENT EVIL: RETRIBUTION KTHESA E JETS TROUBLE WITH THE CURVE AI SHT IM BIR THAT'S MY BOY ARBITRAZH ARBITRAGE 07.00 Premier Program TV WAKE-UP 08.58 Programi i dits 09.00 Lajme 09.15 Moti 09.16 Horoskopi 09.19 TopShop 09.26 Top Show R 11.20 TopShop 11.27 TF 100 vitrinat pj.2368 11.58 Programi i dits 12.00 Lajme 12.15 Moti 12.16 TopShop 12.23 Film serial Firma pj.4 13.10 Game Show 100 Milion 14.05 Premier SELECT 14.58 Programi i dits 15.00 Lajme 15.30 Moti 15.35 Premier TN Dashuri n Manhattan pj.103 16.20 TopShop 16.30 Premier TF 100 vitrinat pj.2369 17.00 Premier Program TV Pasdite n Top Channel 17.30 Lajme 17.35 Moti 17.40 Premier Program TV Pasdite n Top Channel 18.35 Premier Show 19.28 Programi i dits 19.30 Lajmet 20.00 Moti 20.06 Premier Program TV Fiks Fare 20.45 Premier Film serial Shtpiake t dshpruara pj.170, 171 (sez.8/13, 14) 22.30 Lajme 23.00 Moti 23.05 Premier Top Show 01.00 Lajme e moti 01.25 Program TV Fiks Fare 02.00 SELECT 03.00 Lajme e moti 03.23 Film artistik Beqari 95 mins 04.56 Program TV Pasdite n TCH 06.08 Program TV Fiks Fare 14 shqip @ PR M SHUM www.gazeta-shqip.com E MRKUR, 30 JANAR 2013 G jenerali m i lart i ushtris s Egjiptit bri nj deklarat t ashpr, ku tha se lufta politike pa kompromis mes islamikve dhe laikve po e drgonte vendin drejt shkatrrimit, nj parala- jmrim i ashpr nga institucioni q praktikisht sundoi Egjiptin deri vitin e kaluar, kur u zhvilluan edhe zgjedhjet e para t lira. Gjenerali Abdel Fattah al- Sisi, i emruar nga Presidenti Mohamed Mursi vitin e kaluar pr t drejtuar ushtrin, shtoi n deklarat se nj nga arsyet kryesore t drgimit t trupave ushtarake n qytetet buz kanalit t Suezit ishte mbrojtja e ksaj infrastrukture t rndsishme pr ekonomin e Egjiptit dhe t t gjith bots. Komentet e tij u publikuan n nj faqe zyrtare n Facebook t ushtris. Ai reagoi pasi prle- shjet n rrug mes protestuesve dhe policis shkaktuan s paku 52 t vrar gjat javs s fundit dhe vun n dukje prmasat e prplasjes mes palve politike. Egjipti po vuan nga trazirat politi- ke, t cilat kan paralizuar shum segmente t jets ekonomike t vendit, ndrsa prgatitet pr zgjedhje parlamentare q duhet t zhvillohen pas disa muajsh. Dhuna n prgjithsi u ndr- pre t enjten, megjithse disa t rinj srish hodhn gur mbi policin n Kajro pran sheshit Tahrir. Analistt thon se nuk ka gjasa q Sisi t jet duke menduar t rimarr pushtetin q ushtria e BOT E konomia aktualisht e ngadalt e Shteteve t Bashkuara mund t prjetoj nj ngritje nse Presidenti Obama dhe grupi bi- partizan i senatorve arrijn t bjn realitet dika q po shihet si reforma m e madhe e sistemit t emigrimit n kt vend q nga vitet 1980. Rregulla m t lehtsuara mbi emigrimin mund t nxisin siprmarrjen, t rrisin krkesn pr shtpi, t rrisin t ardhurat nga taksat dhe t ndihmojn n reduktimin e deficitit buxhetor, thon ekonomistt. Duke ndihmuar m shu- m emigrant pr t hyr n SHBA n mnyr t ligjshme dhe duke lejuar emigrantt e paligjshm q sakaq gjenden n vend, SHBA-ja mund t shmang efektet negative t lindshmris n rnie dhe ta vendos veten n nj pozicion demografik m t fort sesa vendet ku popullata po plaket n Europ, Japoni dhe Kin. Shum industri n SHBA nuk mund ti gjejn puntort q krkojn aktualisht, pavarsisht gjendjes s vshtir ekonomike, thot Alex Nowrasteh, nj spe- cialist i emigrimit n Institutin liberal Cato. Mes ekonomistve ka nj bin- dje gjithnj e m t fuqishme, q emigrimi sjell prfitime. Emigri- mi rrit krkesn dhe produktivi- tetin, ndihmon inovacionin dhe ul mimet. Megjithat, mes eko- nomistve ka ende shum debat mbi prmasat e ktyre t mirave n ekonomin e prgjithshme. Obama planifikon t realizoj nj lehtsim t prgjithshm t kushteve t emigrimit kt jav dhe shpreson t marr mira- timin e republikanve, t cilt kontrollojn Kongresin. Nj grup bipartizan sena- torsh ran dakord mbi nj draft q synon tu jap nnshtetsin rreth 11 milion emigrantve ilegal. Propozimet synojn gjithashtu t vn mekaniz- ma pr t trhequr dhe pr t mbajtur puntort me arsim n shkenc, teknologji, inxhinieri dhe matematik. Kto masa synojn njkohsisht mbajtjen e t huajve, q sakaq studiojn n universitetet amerikane, si dhe thithjen e puntorve t huaj me arsim t lart. Vlersohet se rreth 40 pr qind e t gjith shkenctarve n Shtetet e Bashkuara jan emi- grant dhe studime t ndryshme tregojn se emigrantt kan dy her m shum prirje pr t nisur nj biznes sesa vendasit. Vlersohet gjithashtu se legalizi- mi i emigrantve aktualisht ile- Emigrantt, shpres pr ekonomin amerikane Legalizimi dhe thithja e emigrantve t rinj mund t prodhoj miliarda dollar fitime Tensioni rritet n Vojvodin Beogradi krcnon me heqjen e autonomis, Novi Sadi krkon pavarsi Ushtria merr n mbrojtje kanalin e Suezit Kreu i ushtris krcnon palt politike duke deklaruar se grindjet e tyre po rrezikojn vendin Prleshjet n Egjipt mbajti pr gjasht dekada q nga fundi i epoks koloniale deri n rrzimin e Hosni Mubarak, i cili pati qen komandant i forcave ushtarake ajrore t vendit. Por mesazhi i tij ishte q insti- tucioni m i madh i Egjiptit, q kontrollon nj pjes t madhe t ekonomis dhe siguris s vendit, si dhe prfiton nga financimet e shtja P artia e Vojvodins, e cila lufton pr pavarsin e krahins n Serbi, ku jetojn edhe shum hungarez, ka ngjitur npr mure po- stera, n t cilat shkruhet Republika e Vojvodins pr nj Vojvodin t lir. Posterat u ngjitn kt jav n kryeqendrn e krahins, Novi Sad dhe u vendosn mbi disa postera t ngjitura m hert nga nj parti tjetr, q thot se Novi Sad sht kryeqytet i Serbis. Par- tia Treca Srbija krkon q autonomia aktuale e Vojvodins t hiqet n favor t nj varsie direkte nga Beogradi. Tensioni mbi t ardhmen e pro- vincs, e cila dikur ka qen pjes e Austro-Hungaris dhe ka nj popullat multietnike, u rrit n korrikun e kaluar, pasi Gjykata Kushtetuese vendosi t kufizoj fuqit ligjore t Vojvodins. Gjykata Kushtetuese hodhi po- sht rreth 20 nene t ligjit organik t krahins autonome t Vojvodins, prfshir edhe nenin q e emronte Novi Sadin si kryeqytet dhe nenin q i lejonte krahins t hapte nj zyr prfaqsie n Bruksel. Nj parti na- cionaliste serbe ka filluar t krkoj q emrat e rrugve n Vojvodin t shkruhen vetm me alfabetin cirilik. Serbia pranon si shkronjat cirilike edhe at latine, por n Vojvodin alfa- beti latin sht m i rndsishm, pr shkak t 300 mij hungarezve etnik q jetojn aty, krahas minoriteteve t tjera m t vogla. T hnn, Partia e Vojvodins tha se nuk do ta lejoj kurr m heqjen e autonomis s provincs, dika q ka ndodhur edhe m par n vitet 80, kur sundonte Milloshevii. Ne do t luftojm pr t drejtat dhe identitetin ton me t gjitha mjetet demokratike, sepse kjo sht detyra e gjenerats son, deklaroi kjo parti. Deklarata bri thirrje edhe pr nj Kushtetut t re pr Serbin, ku sipas ksaj partie, Vojvodi- na duhet t prkufizohet si republik brenda Serbis federale. Ndrkoh, Cedomir Antic, nj histo- rian dhe udhheqs i nj grupi nacio- nalist serb, bri thirrje q Parlamenti i Serbis t anuloj statusin autonom t krahins. PROVINCA Tensioni mbi t ardhmen e provincs, e cila dikur ka qen pjes e Austro-Hungaris dhe ka nj popullat multietnike, u rrit n korrikun e kaluar, pasi Gjykata Kushtetuese vendosi t kuzoj fuqit ligjore t Vojvodins gal mund t shtoj 1.5 miliard dollar prodhim n ekonomin amerikane prgjat dhjet viteve t ardhshme. Kjo do t sjell nj prmirsim t ritmit t rritjes ekonomike me 0.8 pr qind n vit m shum nga niveli aktual prej 2 pr qind. Por disa ekonomist i kon- siderojn kto vlersime si t ekzagjeruara. Sipas nj ekono- misti n Harvard, prfitimet eko- nomike nga emigrantt ilegal SHBA-ja i ka marr sakaq dhe legalizimi i tyre do t shtoj pak n produktivitetin e tyre. Megjithse reforma pr emi- grimin has kundrshti si mes republikanve, ashtu edhe mes demokratve, ligji i propozuar ka shanse t miratohet me su- kses. Disa republikan t lart po theksojn faktin se partia e tyre duhet t prmirsoj mar- rdhniet me komunitetin e hi- spanikve dhe votuesve q kan lindur n vende t tjera, t cilt aktualisht votojn n mas pr demokratt, pavarsisht se kan t shkuar konservatore familjare. Nj pl an i mparshm i Obams prfshinte masa pr kri- jimin e nj programi puntorsh t prkohshm pr t plotsuar nevojn pr krah pune n bu- jqsi. Nj mas e till pritet t prfshihet edhe n propozimin aktual. N vitin 2007, zyra e Kongresit pr buxhetin vlersoi se nj reform n emigrim mund t jap mbi 48 miliard dollar taksa m shum do vit, ndrsa do t kushtonte rreth 23 miliard n formn e kujdesit shndet- sor dhe pagesave t ndihms ekonomike. Reuters drejtprdrejta amerikane, sht i shqetsuar mbi fatin e kombit pas pes ditsh trazirash n qyte- tet m t mdha. Vijimi i betejs mes forcave t ndryshme politike mbi mena- xhimin e punve t shtetit mund t sjell nj kolaps t shtetit, deklaroi gjeneral al-Sisi, i cili sht gjithashtu edhe ministr i Mbrojtjes. Ai tha se sfidat politike, eko- nomike dhe shoqrore, me t cilat prballet vendi aktualisht, prbjn nj krcnim real mbi sigurin e Egjiptit dhe kohezio- nit t ktij shteti dhe se ushtria do t mbetet nj bllok solid dhe trsor. Sisi u zgjodh nga Mursi, pasi ushtria dorzoi pushtetin te Presidenti i ri n qershor, pasi Mursi pati pushuar nga puna Fildmarshallin Hussein Tantavi, i cili drejtoi Egjiptin gjat kohs s tranzicionit dhe kishte punuar si ministr i Mbrojtjes i Mubarakut pr m shum se 20 vjet. Presidenti Mursi shpalli gjen- djen e jashtzakonshme n tri qytete t dieln dhe drgoi atje trupat ushtarake, por kjo mas u sfidua nga protestuesit. T martn, mijra doln n rrug n qytetin Port Said pr funeralet e dy njerzve t vrar n prplasjet e fundit. N Kajro, pasdreke, policia u prpoq t shprndante prote- stuesit me gaz lotsjells. Por pr- leshjet patn nj intensitet m t ult sesa gjat ditve t shkuara. M bretria e Bashkuar vendosi dje t drgoj nj forc ushtarake prej 350 vetash n Mali dhe n Afrikn perndimore n mbshtetje t forcave franceze q jan sakaq duke luftuar rebelt islamik, njoftoi dje zyra e Kryeministrit. Nga kjo trup ushtarake, 40 do t jen kshilltar ushtarak pr t trajnuar ushtart e Malit, ndrsa 200 ushtar t tjer do t drgohen n vendet fqinje t Malit gjithashtu pr t mbshtetur prgatitjen ushtarake t forcave vendase t angazhuara n luftn kundr xhihadistve n Malin e veriut. Forcat e udhhequra nga francezt po e vijojn ofensivn e tyre kundr militantve islamik, t cilt morn kontrollin e Malit t veriut vitin e kaluar. Vendet e zh- villuara kan premtuar 455 milion dollar ndihma n fushatn kundr militantve. Premtimet pr financime jan vetm sa gjysma e shums s kr- kuar nga udhheqsit e vendeve t ktij rajoni. Ndrkoh, francezt po konsolidojn pozicionet e tyre n qytetin historik t Timbuktit, pasi e pushtuan at duke przn ekstremistt islamik. Tani ata pritet t prqendrohen n luftn pr t kapur qytezn e fundit nn kontrollin e rebelve, Kidal. N Bruksel po vendoset ndrkoh se cilat vende do t drgojn trupa ushtarake pr t trajnuar ushtrit vendase. Britania pati njoftuar m hert se do t ndihmonte me misione trajnimi, por tani premtoi 350 trupa n mbshtetje t francezve. Sekretari i Mbrojtjes, Philip Hammond, tha se misionet aktuale t ofrimit t aeroplanve t transportit C17, si dhe avion mbikqyrs do t vijojn, ndrsa SHBA-ja do t lejohet t prdor territorin britanik pr opera- cionet e furnizimit t avionve me karburant n ajr. Londra ka deklaruar se nuk ka ndrmend gjithsesi t drgoj trupa luftuese, por Partia Laburiste ka krkuar m shum shpjegime mbi funksionet q do t ken trupat britanike n misionin e udhhequr nga francezt. Britania hyn n luftn e Malit Londra drgon 350 ushtar n Afrikn Perndimore n mbshtetje t francezve @ 15 shqip E MRKUR, 30 JANAR 2013 @ 15 shqip E SHTUN, 24 NNTOR 2012 PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com Shndetsi Bota e madhe e baktereve do dit jemi n kontakt me miliona mikrobe. N trupin e njeriut numri i tyre sht dhjet her m i madh se numri i qelizave dhe peshojn m shum se truri yn... Islami dhe shkenca Bota islamike ka shekuj tashm q nuk dgjohet shum pr zbulime shken- core. Por miliardat e nafts dhe nj val lirie shkencore gjat dekads s fundit, po sjell nj rilindje shkencore... NE FAQEN 16 NE FAQET 18-19 E MRKUR, 30 JANAR 2013 ELENA DUSI B ashkimi Europian ven- dosi dy prioritete t mdha n krkimin shkencor n kt kon- tinent, grafenin dhe trurin ar- tificial, dy fusha ku pritet t shpenzohen mbi 2 miliard euro prgjat dekads s ardh- shme. Grafeni, i quajtur ndryshe materiali i mrekullive, sht i prbr nga atomet e karbonit dhe ka veti prcjellse t elek- tricitetit dhe t energjis. Pavarsisht se sht jashtza- konisht i holl, sht 100 her m i fort se eliku. Ndrkoh ai sht mjaft premtues pr realizimin e kompjuterve dhe tabelave me ekran me prekje, kabllove t lidhjes me inter- netin, por edhe aeroplanve me pesh shum t leht. Pr sa e imagjinojm botn e s ardhmes, ai na paraqet infrastrukturn teknologjike m t fort q mund t ekzistoj dhe nuk sht e rastsishme q mimi Nobel pr zik n vitin 2010 u shkoi zbuluesve t saj, Andre Geim dhe Kostya Novoselov. Punn pr kt material revolucionar do ta kontrol- loj Universiteti i Goteborgut n Suedi. Por n projekt do t prf- shihen edhe Kshilli Kombtar i Krkimit dhe grupe t tjera italiane, qofshin publike apo private. Forma e tij, rezistenca dhe qndrueshmria, mund t prdoren pr t krijuar ma- teriale q nuk jan par kurr m par. Grafeni do t sjell nj revo- lucion t ngjashm me at t plastiks s shekullit t shkuar. Komisioni Europian n Bruksel njoftoi se do t nancoj dy projekte t mdha shkencore, te t cilat pritet t angazhohen shkenctart e t gjith kontinentit pr dhjet vitet e ardhshme BE hedh 2 miliard euro n shkencn e s ardhmes TRURI ARTIFICIAL DHE GRAFENI Grafeni, i quajtur ndry- she materiali i mrekullive, sht i prbr nga atomet e karbonit dhe ka veti prcje- llse t ele- ktricitetit dhe t energjis Baterit me grafen mund t rezistojn shum gjat, koha e karikimit t tyre do t jet m e shpejt, ndrsa ai do t prdo- ret pr makinat elektrike t s ardhmes. Pr momentin ky material prodhohet n laborator dhe kostot e tij ende nuk jan t prcaktuara. Por pr njerzit q przgjodhn kt material pr krkime t mtejshme, grafeni prputhet plotsisht me logjikn e gars s hapur pr nancimet e Brukselit, at t gjetjes s pro- jekteve m ambicioze dhe m t rrezikshme q premtojn t ard- hura t mdha n nj periudh t gjat. Nj tru n kompjuter Ambicia nuk mungon as n shpikjen e dyt tuese t mimit europian. Projekti truri hu- man sht ideja e pasqyrimit t funksionimit t t gjith or- ganit t mendimit t njeriut te nj kompjuter. Nisma sht udhhequr nga Politekniku i Losans, por gjithashtu ajo prfshin qendrat krkimore dhe universitete n t gjith Europn, midis t cilve at t Firences, t Pavias dhe Politeknikun e Torinos. N brendsi t kompjuterve t fuqishm do t rikonstruktohet struktura e qelizave t trurit, pr t stimuluar m pas funksioni- min dhe pr t krijuar nj mar- rdhnie midis neuroneve, q sht ajo e cila zakonisht quhet t menduarit. Objektivi i pro- jektit sht prdorimi i trurit t silicit pr t studiuar origjinn e shum smundjeve mendore, q sot jo vetm nuk jan t ku- rueshme, por qndrojn ende t mistershme n origjinn e tyre. Depresioni, Parkinsoni dhe Alzheimer ndoshta mund t kuptohen m mir duke manipuluar klonin elektrik t organit ton t t menduarit. N fund t periudhs s studimit, pr 10 vjet, superkompjuteri q prmban trurin njerzor do t jet n gjendje t krijoj lidhjet midis triliona qelizave nervore. Projekti truri hu- man, sht ideja e pasqyrimit t funk- sionimit t t gjith organit t men- dimit t njeriut te nj kompjuter. Nj mas e till mund t luftoj shum s- mundje enigmatike Baterit me grafen mund t rezistojn shum gjat, koha e karikimit t tyre do t jet m e shpejt, ndrsa ai do t prdo- ret pr makinat elek- trike t s ardhmes @ 16 shqip E MRKUR, 30 JANAR 2013 @ 16 NDRYSHE PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com P jesa m e madhe e mikroorga- nizmave q jetojn n trupin ton mund t quhen bash- kpuntor t dobishm ose parazit t padmshm. Na ndihmo- jn t tresim ushqimet dhe t marrim vlerat ushqyese prej ktyre t fundit. Sintetizojn vitaminat e rndsishme dhe proteinat antiinamatore, proces t cilin gjenet tona nuk din ta kodikojn; gjithashtu strvitin sistemin imunitar pr t luftuar ndrhyrsit q mund t na infektojn. Bakteret q jetojn n lkur sekretojn nj lloj lagshtie natyrore q parandalon formimin e ar- jeve nga ku mund t futeshin mikrobet patogjene. Streptokoku Pamja e qelizave t streptokokut n mikroskop elektronik, marr prej nj kampioni laboratorik. Ky bakter mund t shkaktoj infeksione vdekjeprurse, por shum prej pjesve t tij jan t padmshme, ashtu si mijra mikro- organizma t tjer beninj q gjenden n trupin ton. N prgjithsi, numri i mikroorganizmave q jetojn te ne sht dhjet her m i lart se qelizat tona dhe peshojn sa truri yn: rreth 1,350 gram mesatarisht (n mosh t pjekur). Kjo sht edhe arsyeja q secili prej nesh konsiderohet si nj organizm ose eko- sistem me popullsi t dendur; habitate ku jetojn mikrogjallesa t ndryshme, njsoj si xhungla me kafsht e saj. Bakteriofagu T quajtur ndryshe fage, kto viruse q infektojn bakteret jan me bollk n planet (m shum se yjet e universit). N trupin ton numri i tyre sht aq i madh sa nuk mund t prcaktohet. Caulobacter Crescentus Ky bakter i zakonshm ujor riprod- hohet n mnyr asimetrike. Kur nj qeliz ndahet, njra nga qelizat bija (e pajisur me nj zgjatim t holl) mund t notoj lirisht. Qeliza tjetr bij, q i ngjan m shum nj bishti, qndron palvizur duke u ankoruar mbi do lloj siprfaqe prmes nj ngjitseje q cilsohet si m e fuqishmja n botn shtazore. Ajo mund ti rezistoj nj force jashtzakonisht t madhe: nj tonelat pr centimetr katror. Bakteriofage n veprim Bakteriofage teksa largohen nga nj streptokok thuajse pajet. Tashm kto mikroorganizma jan gati q t gjejn viktimn e radhs. Duke qen se kan aftsi t infektojn dhe t vrasin pjes t veanta, kjo cilsi n t ardhmen mund t shfrytzohet pr t zbuluar kurat e reja kundr baktereve rezistente ndaj antibiotikve. Bakteret e zorrve Zorr njeriu t pushtuara nga bak- tere, shum prej t cilave akoma nuk jan identikuar. Kto mikroorganizma na ndihmojn t tresim ushqimet, t thi- thim substancat ushqyese, na mbrojn murin intestinal. Gjithashtu ndikojn n rregullimin e peshs trupore dhe na mbrojn nga smundjet autoimune. Helikobakter Pylori Prania e Helikobakter Pylori (me ngjyr t hapur), nj bakter i zakon- shm q jeton n muret e stomakut, rrit rrezikun e ulcers gastrite dhe kancerit (n foto, qelizat me ngjyr t errt). Me kalimin e kohs sht zbuluar se ky do dit jemi n kontakt me miliona mikrobe. N trupin e njeriut numri i tyre sht dhjet her m i madh se numri i qelizave dhe peshojn m shum se truri yn. Ndodh q ndonjher t komandojn edhe ato Bota e madhe e baktereve, zott dhe padront tan bakter mund t reduktoj aciditetin e stomakut dhe refluksin gastrit, duke kontribuar n parandalimin e kancerit t ezofagut. Duket sikur ka funksion mbrojts edhe ndaj alergjive e astms. Sipas disa shkenctarve, shtimi i ktyre patologjive n botn e industrializuar mund t lidhet me mungesn e He- likobakter Pylori n stomak, ose me marrjen e dozave t larta t antibiotikve gjat fmijris. Penibacilus Nj koloni e rritur n laborator shkencor. N kt pamje mikroorganiz- mat jan n krkim t ushqimit. Kto baktere mund t veprojn kolektivisht, duke komunikuar prmes sinjaleve kimike. Cianobaktere Cianobakteret e vogla kan pasur nj rndsi t madhe n historin e Toks: kan qen ato q prmes fotosintezs kan krijuar atmosfern e pasur me ok- sigjen t planetit ton. Forma t vjetra t ktyre mikroorganizmave jan zhvilluar te kloroplastet, q jan prgjegjse pr procesin e fotosintezs s bimve. Flora bakteriale e gojs N gojn e njeriut jetojn nj gam e gjer mikroorganizmash. Disa prej tyre ngjiten n mukoz (n foto ato me ngjyre t errt) pak dit pas lindjes. Gjallesat e dmshme krijojn pllakn bakteriale q favorizon prishjen e dhmbve; ose kolonizojn hapsirat mes dhmbve dhe mishrave, duke shkaktuar patologji si paradontiti. Staplokockus Aureus Ky bakter jeton n hundn e nj t trets s popullsis s bots pa shkak- tuar dme. Por mund t bhet edhe i keq, duke shkaktuar infeksione t lkurs ose dme akoma m t mdha. Prdorimi masiv i antibiotikve duke lluar nga mesi i shekullit t kaluar, ka shkaktuar zhvillimin e pjesve rezistente dhe vdekjeprurse. Mikroorganizmat q jetojn n trupin ton mund t quhen bashkpuntor t dobishm ose parazit t padmshm Sintetizojn vitaminat e rndsishme dhe proteinat antiinamatore, proces t cilin gjenet tona nuk din ta kodikojn Na ndihmojn t tresim ushqimet dhe t marrim vlerat ushqyese prej ktyre t fundit @ 18 shqip E MRKUR, 30 JANAR 2013 NDRYSHE PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com THE ECONOMIST G jumi ka qen i gjat dhe i thell. M 2005- n, Universiteti i Har- vardit prodhoi m shum studime shkencore sesa 17 vende arabe t marra s bashku. Bota islamike me 1.6 miliard antar ka nxjerr vetm dy tues t mimeve No- bel, n kimi dhe zik. Q t dy jan zhvendosur n Perndim: i vetmi q vijon t jetoj, Ahmed Hassan Zewail, punon tek Insti- tuti i Kalifornis pr Teknologji. Nga ana tjetr, hebrenjt, t cilt jan vetm 1 n do 100 mysliman n planet, kan tuar 79 mime Nobel. T 57 vendet antare t Organizats s Konferencs Islamike, shpen- zojn s bashku vetm 0.81 pr qind t Prodhimit t Brendshm Bruto n krkim dhe zhvillim, sa nj e treta e mesatares s bots. Amerika, e cila ka buxhe- tin m t madh t bots pr shkencn, shpenzon 2.9 pr qind, Izraeli sht edhe m dorgjer, me 4.4 pr qind. Shum akuzojn pr kt nj armiqsi t brendshme t perceptuar t islamit kundr shkencs. Disa universitete jan m shum t etur pr tu falur sesa pr t studiuar. Universiteti Quaid-i-Azam n Islamabad, pr shembull, ka tri xhami n kampus dhe nj nga katr n plane pr ndrtim, por nuk ka asnj librari. T msuarit rutin m shum se t menduarit me kritik sht prioriteti kryesor n arsimin e lart n mjaft vende. Qeveria e Arabis Saudite mbshtet pub- likimin e librave pr shkollat islamike t llojit Mrekullit e pasdueshme t Kuranit: Fak- tet q nuk mund t mohohen nga shkenca, gj q sugjeron nj konikt t brendshm mes besimit dhe arsyes. Shum universitete i konsid- erojn t sikletshme lndt q prekin qoft edhe n mnyr indirekte politikn apo t parit t religjionit nga nj knd- vshtrim jobesimtar. Pervez Hoodbhoy, nj shkenctar i njohur brthamor n Pakistan, prezantoi pr her t par nj kurs mbi shkencn dhe shtjet botrore, prfshir marrd- hniet e islamit me shkencn, n Universitetin pr Menaxhimin e Shkencs n Lahore, nj nga universitetet m t avancuara t vendit. Studentt qen shum t interesuar, por Hoodbhoy-t nuk iu rinovua kontrata kur ajo skadoi n dhjetorin e kaluar; sipas tij, kontrata nuk u rinovua pa ndonj arsye t qart. (Uni- versiteti kmbngul se vendimi nuk kishte fare t bnte me Islami dhe shkenca Bota islamike ka shekuj tash- m q nuk dgjohet shum pr zbulime shkencore. Por mili- ardat e nafts dhe nj val lirie shkencore gjat dekads s fundit, po sjell nj rilindje shkencore RRUGA DREJT RIMKMBJES Pas shekujsh t tr stanjacioni, shkenca po rikthehet n botn islamike prmbajtjen e lnds.) Por nse sheh m nga afr, dy gjra jan t qarta. Nj rilindje shkencore islamike sht duke ndodhur. Dhe rrnjt e prapam- betjes shkencore nuk gjenden tek udhheqsit fetar, por te sundimtart laik, t cilt jan kaq kursimtar pr arsimin, sa jan dorlshuar pr shpenzi- met pr kontroll mbi mendimin e pavarur. Karikatura e islamit, si nj fe q krijon n mnyr t vetvetishme prapambetje, mund t hidhet posht me lehtsi. Mes shekujve t tet dhe trembd- hjet, shkenca lulzoi n tokat e myslimanve. Kalift Abasid hodhn shum para n arsim. Ve- pra e shekullit t njmbdhjet, Ligjet e Mjeksis nga Avicena ishte nj tekst standard msimor pr mjeksin n Europ pr qindra vjet. N shekullin e nnt, Muhamad al-Khvarizmi hodhi n letr parimet e algjebrs, nj fjal q i ka rrnjt te libri i tij, Kitab al-Jabr. Al-Hasan Ibn al-Haytham transformoi studimin e drits dhe optiks. Abu Raihan al-Biruni, nj pers, llogariti perimetrin e toks me nj norm gabimi m t vogl se 1 pr qind. Dhe studiuesit islamik bn shum pr t ru- ajtur trashgimin intelektuale t Greqis s lasht; shekuj m von ata ndihmuan n prhapjen n Europ t revolucionit shkencor. Jo vetm q shkenca dhe is- lami qen n paqe me njra- tjetrn, por feja bri q shpesh novacioni shkencor t nxitej. Llogaritja e sakt e fillimit t muajit t Ramazanit (prcaktuar nga dalja e hns s re), motivoi astronomt. Hadithet (tregimet e Muhamedit) i shoqruan be- simtart n krkimin e dijes deri larg n Kin. Arritjet e ktyre studiuesve po prkujtohen gjithnj e m shum. Dhjetra mijra vet vizituan 1001 shpikjet, nj ekspozit mbi epokn e art t shkencs islamike n Doha, kryeqyteti i Katarit, vjeshtn e kaluar. Por m e rndsishme gjith- sesi, sht fakti q sundimtart po kuptojn vlern ekonomike t krkimit shkencor dhe kan l- luar t shpenzojn para pr kt gj. Universiteti Mbreti Abdul- lah pr shkenc dhe teknologji n Arabin Saudite, u hap n vitin 2009, dhe mori 20 miliard dollar dhurat, nj shum kjo q edhe universitetet m t pasura t Ameriks mund ta ken zili. T huajt jan sakaq duke shkuar atje. Jean Frchet, i cili drejton krkimin, sht nj kimist francez q sakaq sht diskutuar si kandidat pr mimin Nobel. Universiteti i sapohapur krenohet pr bashkpunime me univer- sitetet e Oksfordit dhe Kembrix- hit, si edhe me Kolegjin Imperial n Londr. Sundimtart e Katarit fqinj po pompojn shuma t mdha financiare n krkim, nga 0.8 pr qind e PBB-s q qen m par n 2.8 pr qind q pritet t shkojn s shpejti: n varsi t rritjes ekonomike, shuma q Katari po mendon t shpenzoj pr shkenc mund t arrij n mbi 5 miliard dollar n vit. Shpenzimet pr krkim shkencor n Turqi po rriten me mbi 10 pr qind n vit dhe n vitin 2010, Turqia kaprceu dy her sasin e shpenzimeve pr shkenc t Norvegjis. Dallga e parave po sjell edhe @ 19 shqip E MRKUR, 30 JANAR 2013 NDRYSHE PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com Shum biolog mysliman kan ar- ritur t pajtojn besimin me punn e tyre. Shkenca prshkruan sesi gjrat ndryshojn. Islami n nj kuptim m t gjer, shpjegon se pse ndodhin, thot Fatimah Jackson, nj shkenctare amerikane e konvertuar Sundimtart po kuptojn vlern ekonomike t kr- kimit shkencor dhe kan lluar t shpenzojn para pr kt gj. Universiteti Mbreti Abdullah pr shkenc dhe teknologji n Arabin Saudite, u hap n vitin 2009, dhe mori 20 miliard dollar dhurat, nj shum kjo q edhe universitetet m t pasura t Ameriks mund ta ken zili nj ot me rezultate. Mes viteve 2000 dhe 2009, prodhimi i studi- meve shkencore n Turqi u rrit nga niveli minimal prej 5 mij n mbi 22 mij; megjithse ka m pak para n dispozicion, prodhimi n Iran u rrit nga 1300 n 15 mij. Por, gj i thsesi , sasi a nuk nnkupton domosdoshmrish cilsi. Megjithat studimet e tyre po prmirsohen. Gazetat shken- core, dhe jo vetm ato pak gazeta shkencore me baz n botn islamike, po citojn kto studime m shpejt. Nj studim m 2011- n nga Thomson Reuters, nj kompani informacioni, tregon se n llim t viteve 1990 studiues t tjer citonin artikuj shkencor nga Egjipti, Irani, Jordania, Ara- bia Saudite dhe Turqia (vendet islamike me prodhim m t lart), katr her m pak nga mesatarja kombtare. Por n vitin 2009, citimet qen vetm dy her m pak sesa mesatarja botrore. N kategorin e m t mirave mbi studimet matematikore, Irani tashm performon mbi mesataren, me 1.7 pr qind t studimeve t saj q renditen mes studimeve m t referuara t bots. Egjipti dhe Arabia Saudite po ecin gjithashtu mir. Turqia po prmirsohet veanrisht n fushn e inxhinieris. Subjektet shkencore dhe teknologjike, me prtime m t qarta praktike, kan ecur m mir. Inxhinie- ria dominon me shkencat bu- jqsore q nuk mbeten shum pas. Mjeksia dhe kimia jan gjithashtu popullore. Vlera pr para ka rndsi. Fazeel Mehmood Khan, i cili u kthye s fundmi n Pakistan pasi kreu studimet pr PhD n Gjer- mani n astrozik dhe q tani punon n Universitetin Qeveritar n Lahore, msoi nga shefat e tij n universitet se duhet t mos merret shum me ide t men- dura (n kt rast, vrimat e zeza) dhe se duhej t bnte dika m t vlefshme nga pikpamja praktike. Shkenca duket se po kaprcen edhe ndarjet e mdha t ra- jonit. N vitin 2000, SESAME, nj laborator ndrkombtar i ziks, krijoi prshpejtuesin e par t pjeszave atomike n Jordani. sht nj institut i modeluar sipas CERN n Europ, nj vend q bashkoi shkenctart nga ish-armiqt e kohs s lufts. N SESAME, krkuesit shkencor nga Izraeli punojn bashk me koleg nga vende t tilla si Irani dhe Palestina. Pran librit Shkenca e ktij lloji q prak- tikohet n SESAME u bn bisht disa sdave t doktrins islamike (dhe n do rast, ajo merret me gjra kaq abstrakte sa censort fetar do ta ken t vshtir ta kuptojn). Por biologjia, veanrisht ajo me nj knd evolucionar, sht ndryshe. Shum mysliman jan t shqetsuar nga koncepti se njerzit kan nj paraardhs t prbashkt me majmunt. Nj studim i publikuar m 2008-n nga Salman Hameed n Kolegjin Hampshire t Masausetsit, nj astronom pakistanez, q tashm studion sjelljet e myslimanve prball shkencs, zbuloi se m pak se 20 pr qind e popullsis n Indonezi, Malajzi dhe Pakistan, besonte te teoria e Darvinit. N Egjipt, vetm 8 pr qind e pop- ullsis e besonte kt. Yasir Qadhi, nj inxhinier kimik amerikan i kthyer n klerik (i cili ka studiuar n SHBA dhe n Arabin Saudite), u prlesh pr kt shtje n nj konferenc n Londr mbi islamin dhe evo- lucionin kt muaj. Ai nuk kishte kundrshtim n aplikimin e teoris s evolu- cionit n forma t tjera t jets. Por kmbngulte se Adami dhe Eva nuk kishin prindr dhe nuk evoluan nga specie t tjera. do argument alternativ sht sipas librit i pambrojtshm, tha ai. Disa, veanrisht n diaspor, e lidhin evolucionin e njeriut me ateizmin: mohimi i evolucionit bhet pjes prcaktuese e t qe- nt mysliman. (Disa kristian kan nj sjellje t ngjashme n lidhje me Bibln.) Megjithse nj mosbesim i till mund t prshtatet n terma fetar, kultura dhe politika luajn nj rol m t madh, thot Ha- meed. Arsimimi i dobt n shum vende i l mendjet e hapura pr keqkuptime. Por edhe nj lvizje kreative islamike sht gjithashtu duke u rritur. Nj predikues turk i debatueshm, i njohur me em- rin Harun Jahja, sht n krye t ksaj lvizjeje. Faqja e tij e inter- netit prhap pamete dhe libra kritik ndaj Darvinit. Ndryshe nga homologu i tij amerikan, gjithsesi Jahja pranon se universi sht miliarda vjet i vjetr, (jo vetm 6 mijvjear). Por barriera nuk sht e pak- alueshme. Shum biolog mysli- man kan arritur t pajtojn be- simin me punn e tyre. Fatimah Jackson, nj antropologe biologe u konvertua n islame disa vite m par, citon Theodosius Dob- zhansky, nj nga themeluesit e gjenetiks, i cili ka thn se asgj nuk ka kuptim n biologji me prjashtim t rastit kur shi- het nga kndvshtrimi i evo- lucionit. Shkenca prshkruan sesi gjrat ndryshojn, shpjegon ajo, islami n nj kuptim m t gjer, shpjegon se pse ndodhin. T tjer mbajn nj qndrim t ngjashm. Kurani nuk sht nj libr shkencor, thot Rana Dajani, nj biologe molekulare jordaneze. Ai u ofron njerzve shembuj udhheqs sesi duhet ta shpenzojn jetn e vet. Argumenti i saj sht se in- terpretimet e Kuranit mund t evoluojn s bashku me zbulimet e reja shkencore. Vargjet e Kuranit mbi krijimin e njeriut, pr shem- bull, tashm mund t shihen si mbshtetje pr evolucionin. Por pjes t tjera t shkencs s jets, t cilat shpesh jan konsideruar si problematike pr kristiant, kan rezultuar shum joshqetsuese pr myslima- nt. N Amerik, krkuesit q prpiqen t prdorim qelizat embrionale burimore (t cilat, si sugjeron edhe emri i tyre, duhet t merren nga embrionet njerzore q zakonisht gjenden nga mbetjet e trajtimeve pr lindshmri) duket t luftojn konservatort kristian pro jets dhe nj ndalim federal t nan- cimeve publike n kt fush. Por, sipas islamit, shpirti nuk hyn n fetusin e fmijs deri sa shtatznia arrin mes 40 dhe 120 ditve pas konceptimit, kshtu q shkenctart n Institutin Mbretror t Iranit jan t aft t ndrmarrin studime mbi qel- izat burimore pa hasur censur fetare. Megjithat, lloji i liris q shkenca krkon sht ende shum i rrall n botn islamike. Rritja e islamit politik, prfshir salafistt dogmatik, t cilt mbshtesin nj variant radikal t islamit, veanrisht n vende t rndsishme si Egjipti, shihet si nj krcnim i mtejshm pr lirin shkencore. T tjer gjith- sesi mbeten me shpres. Muhammed Morsi, Presi- denti i Egjiptit, sht nj ish- profesor i inxhinieris n Uni- versitetin Zagazig pran Kajros. Ai ka nj PhD n materialet shkencore nga Universiteti i Ka- lifornis s Jugut (disertacioni i tij ka titullin Prueshmria elektrike n temperatur t lart dhe struktura defektoze e Donor-Doped AL20{-3}. Ai ka premtuar se qeveria e tij do t shpenzoj m shum para n krkim. liruar nga kontrolli i rrept i qeverive t mparshme, shkenctart n vendet arabe po shohin nj shans pr pro- gres. Shkenctart n Tunizi thon se ata sakaq po shohin reforma premtuese n mnyrn sesi po kryhen punsimet n universitete. Njerzit po zgjid- hen, n vend q t emrohen nga regjimi. Stuhit politike q tronditn Lindjen e Mesme mund t promovojn jo vetm demokracin, por edhe t rilin- din mendimin e lir shkencor. Shum universitete i konsidero- jn t sikletshme lndt q prekin qoft edhe n mnyr indirekte politikn apo t parit t religjionit nga nj kndvshtrim jobesimtar N kategorin e m t mirave mbi studi- met matematikore, Irani tashm perfor- mon mbi mesataren, me 1.7 pr qind t studimeve t saj q renditen mes studi- meve m t referu- ara t bots 20 shqip @ PR M SHUM www.gazeta-shqip.com E MRKUR, 30 JANAR 2013 LORINA MIXHA A i qndron drejt n tavolin. Madje kshillon kdo q ta- kon t mbaj trupin drejt, t merret me aktivitet sportiv dhe t djeg natyralisht sasit e teprta t kolesterolit n gjak. Kujtimi, 32 vje, me profesion sht fizioterapist dhe punon aktualisht n nj qendr ditore rezidenciale ku marrin asistenc mjeksore, por edhe psikologjike, persona me aftsi t ku- fizuara, t moshuar, por edhe qytetar t tjer... Ai jeton n Tiran, por me origjin sht nga Prmeti. ndrra n sirtar e Kujtimit sht t ket pun, t ket nj situat t qn- drueshme ekonomike n mnyr q familja e tij t mos vuaj asnjher, t paktn pr elementet bazike t jetess, strehim, ushqim dhe mirrritje. Pakkush n qendrn ku punon Kujti- mi e ka kuptuar se ai sht klasifikuar si i verbr i kategoris s par. Ai arrin t shoh siluetn e personit q ka prbal- l, t shoh konture edhe pse n sfond e kudo ka m shum errsir. Duart e tij jan t shpejta, puna si fizioterapist sht profesionale, ndrsa masazhi q ai bn sht me t vrtet i jashtzakonshm, relaksues, lirues dhe mbi t gjitha shrues. Pas eksperiencs nuk m duhet t shoh pr t ndier dhe pr t par problemet q ka pacienti q ulet n krevatin tim t rrafsht. Q t kuptoj patologjit e pacientve m duhet vetm t prek me dor, kot nuk i thon Zoti t heq syt po t fuqizon gjymtyrt e t zhvillon m tej shqisat e tjera. Pr t qen i sakt dhe profesional n punn time, m duhen nj krevat, pudr dhe vaj bajamesh, tregon Kujtimi. Klientt e tij, t mdhenj e t vegjl thon se ai i ka duart e arta. Ndr ta Kujtimi ka edhe klient VIP-a, balerin, artist e persona publik. Ne jemi persona me aftsi t kufi- zuara q jetojm n nj vend me mun- dsi t kufizuar, thot kujtimi. Dhe me ket i prfshin t gjitha, mundsit pr shkollim, pr punsim, pr kualifikim, pr infrastruktur e gjithka. Ai sot sht n pun, sepse kreu i Bashkis s Tirans, Lulzim Basha, i dha nj mundsi punsimi, i ofroi nj vend ku t punoj n profesio- nin e tij, t marr nj rrog e t perfeksionohet m tej n at ka bn. Sikur kam dashur t bhem jurist, gazetar, por nuk ia kam arritur dot. Kam konkurruar n universitet, por nuk kam fituar. Nuk i dija t drejtat e mia, legjislacioni u jep t verbrve t drejtn e nj kujdestari i cili lexon pyetjet n provim. Pr kt nuk kisha asnj dijeni. Tani vazhdoj masterin n fizioterapi n Fakultetin e Infermieris, rrfen 32-vjeari. Ai sht i verbr, por n nj vend me drit ka mundsi t shquaj siluetn, nse veshja jote sht e bardh apo e zez, si dhe t shoh qndrimin n rri drejt apo shtrembr. Kujtimi nuk ka lindur i verbr, ai ka par dikur, por sot mjekt i kan thn se pr shkak t smundjes s syve, shikimi i tij ka degraduar. Ajo q krkon sht t ket edhe nj pun alternative, pr t uar n shtpi fitime shtes. Dua t kem shum bebe, por ato kan shpenzime, nuk dua q familja ime t vuaj. I jam shum mirnjohs kryetarit t bashkis, por kam dshir t punoj, kam mundsi t punoj edhe pasdite, do t m plqente t isha ndihmsi i nj personi m t kualifikuar dhe mbi t gjitha ajo q bj mir sht shrimi i patologjive q vijn pr shkak t ftohjes, qndrimit, stresit. Shqiptart vuajn nga shum smundje. Un mund ti kuroj ato, rrfen Kujtimi. Sho- qruesja e tij sht gruaja. Ajo qesh dhe knaqet kur dshirat e tij m t mdha jan pr familjen. Kujtimi, 32-vjear, fi- zioterapist edhe pse i verbr i kategoris s par thot se sht i lumtur q ka dshir pr t punuar, q nuk i mungon as kua- lifikimi, as profesionali- zimi dhe as ambicia pr t prballuar jetn e pr t qen i lumtur. Ka nga ata q kan syt, por nuk kan men- djen e rrin gjith ditn e shprdorojn kohn kot. Mua sm ka dhn Zoti syt, por ama kam dshir t punoj. Kam lexuar se n Amerik edhe t verbrve u sht kthyer shikimi. Nuk i di ende kostot, por jeta ime nuk do t jet gji- thmon kshtu, ajo do t jet edhe m e mir... Kujtim t urojm q nj dit t bsh dhe ti ndrhyrjen q do t t sjell shi- kimin. Me gjithka q na ke rrfyer na ka br nj masazh pr mendjen dhe na ke lodhur pr nj ast nga t gjitha problemet. Shembulli yt, dshira pr t punuar, mundsit dhe optimizmi me t ciln sheh t ardhmen jan burim frymzimi pr t gjith ne! SOCIALE Kujtimi, djali i verbr q punon si zioterapist Shqipria sht vendi i mundsive t kuzuara pr personat me aftsi t kuzuara FIZIOTERAPISTI Duart e tij jan t shpejta, puna si zioterapist sht profesionale, ndrsa masazhi q ai bn sht me t vrtet i jashtzakonshm, relaksues, lirues dhe mbi t gjitha shrues Ne jemi persona me aftsi t kufizuara q jetojm n nj vend me mundsi t kufizuar, thot kujtimi 21 shqip E MRKUR, 30 JANAR 2013 @ PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com SOCIALE Matura shtetrore Sivjet instalohen zhurmues n sallat e provimit N shkolla do t instalohen 365 aparatura q bllokojn valt e celularve dhe kufjeve SHPRESA MEZINI M atura 2012-2013 do t jet m e rrepta, kraha- suar me t gjitha vitet e mparshme. Specialistt e Ar- simit sqarojn se masat e siguris q do t vihen n dispozicion t ktij procesi do t jen t nj cilsie t lart. Pr her t par, n prvojn e procesit t Maturs Shtetrore, n shkolla, prve administratorve t sekretimit apo atyre q monitorojn zhvil- limin e testeve, do t instalohen aparaturat e posame, pr t bllokuar valt e telefonave celu- lar. Burime n MASH sqarojn se kjo sht e vetmja mnyr pr t eliminuar mnyrat e kopjimit, q sa vijn e bhen m t sosti- kuara, jo vetm nprmjet celu- larve, por sidomos nprmjet kufjeve me bluetooth, t cilat syri nuk arrin ti shikoj, pr shkak t teknologjis s avancuar. Nse deri m tani, kto praktika pune, kan rezultuar t suksesshme, msohet se duke nisur nga ky vit, kjo do t jet e pamundur. Pasi valt do t bllokohen nga disa aparatura, t cilat ndrpresin automatikisht do mnyr ko- munikimi. Aparaturat Ndriim Mehmeti, prgjegjsi i sektorit t monitorimit dhe vlersimit t cilsis n MASH, thot se jan rreth 365 apara- tura, t cilat do t instalohen n shkolla pr t bllokuar t gjitha mjetet e komunikimit, praktik q do t sjell nj administrim m t mir t provimeve, por q do t shmang edhe tentativat pr kopje. Kemi menduar q n t gjitha zonat q do t kemi provimin t vendosim bllokues pr mjetet e komunikimit elektronik. Komu- nikimi nuk sht vetm prmes celularit, po mund t ket kufje t fshehta q montohen sikundr thon n organet e dgjimit dhe sht e pamundur t shihen me sy, sqaroi Mehmeti. Ai tha n rregulloren e hartuar pr maturn e ktij viti, jan shtuar kriteret, q duhet t plotsojn m- suesit q do t mbikqyrin zhvil- limin e testimeve, t cilt, sipas tij, n jo pak raste jan akuzuar se nuk i kan respektuar si duhet pikat e ktij dokumenti. S pari, ka edhe N t gjitha zonat q do t kemi provimin t vendosim bllokues pr mjetet e komunikimit elektronik nga ata q jan treguar korrekt gjat gjith procesit t maturs, kshtu q ata prjashtohen. S dyti, administrator do t merren ata q nuk jan t kompetent t lndve prkatse, q do t thot se n testin e letrsis nuk t mer- ren msues t ksaj lnde. Ndrsa kur ka lnd me zgjedhje bhet rishprndarja e tyre n mnyr q ata t mos bien n lndn q ata kan, theksoi prgjegjsi i sektorit t monitorimit dhe vlersimit t cilsis n MASH. Detaje MASAT MASH do t instaloj rreth 365 aparatura q do t bllokojn valt e celularit, pr t eliminuar do mnyr kopjimi Epidemia T dyshuarit u paraqitn dje n shrbimin e infektivit n spitalin Nn Tereza Viruset, kampion t tjer drgohen n ISHP pr grip amerikan N isja e sezonit t gripit ka sjell probleme n t gjith vendin. Puna sht shtuar pr mjekt e punonjsit e qendrave spitalore pas uksit t pacientve q paraqiten do dit pr kujdes shndetsor. Qindra pacient n kryeqytet paraqiten brenda nj dit-nate pr tu vizituar, pr t marr mjekim, por edhe pr tu shtruar n rast komplikimesh. Deri tani jan n qarkullim disa viruse n vend, ndrkoh q m i rrezikshmi konsiderohet gripi amerikan q ka prekur edhe pes qytetar t konfirmuar tashm nga analizat laboratorike. Dje, por edhe ditn e hn, mjekt e spitalit infektiv kan drguar pr ekzaminim raste t tjera t dyshuara, pacient me grip, t cilt kan shfaqur komplika- cione. Sipas mjekve do t jet laboratori i Institutit t Shndetit Publik, ai q do t jap prgjigjen prfundimtare nse kemi shtim t rasteve t pacientve t prekur nga gripi amerikan. Po ashtu n shrbimin e infektivit sht br gati shrbimi i reanimacionit pr t izoluar dhe trajtuar t gjith rastet e pacientve me komplika- cione dhe probleme t avancuara. N laboratorin e virologjis n ISHP jan izoluar rastet e para me grip, raste t shkaktuar nga viruse t tipit A dhe B. Viruset A q qarkullojn n vend jan H3N2, H1N1. Shenjat jan t zakonsh- met e gripit, dhembje koke, koll, temperatur e lart, por nse kolla sjell vshtirsi n frymmar- rje, sht e domosdoshme q t vizitohesh menjher te mjeku. Poliklinikat, qendrat shnde- tsore dhe spitalet n t gjith vendin jan porositur q t mbaj- n n kontroll situatn duke ra- portuar rastet e komplikacioneve, shqetsimet kronike dhe duke plotsuar me kujdes t gjitha kar- telat e pacientve q paraqiten n gjendje m t rnd. Ditt e fundit t janarit kan regjistruar dhe rastet e para t prekjes nga gripi n vendin ton. Instituti i Shndetit Publik konfirmon se kan izoluar raste t gripit A dhe B, madje edhe nntipin A H3N2, i cili shkaktoi nj sr viktimash n Shtetet e Bashkuara t Ameriks. Dy javt e fundit n vendin ton sipas ISHP-s jan regjis- truar mbi 13 mij t prekur nga viruset n qarkullim dhe krye- sisht infeksioneve t rrugve respirator. Edhe pse sht nj grip i zakonshm, edhe pse sht nj grip stinor, gjithsesi mosha t caktuara apo gjendje t caktuara fizike t organizmit t njeriut mund ta prjetojn m rnd. Fakti q n Shtetet e Bashkuara t Ameriks apo edhe n vende t tjera ka pasur vdekje nga gripi do t thot q gripi gjithsesi mbetet nj smundje e rrezik- shme, shpesh me komplikacione t rnda edhe vdekjeprurse. L. Mixha VIRUSET N laboratorin e virologjis n ISHP jan izoluar rastet e para me grip, raste t shkaktuara nga viruse t tipit A dhe B. Viruset A q qarkullojn n vend jan H3N2, H1N1. SHQETSIMET Shenjat jan t zakonshmet e gripit, dhembje koke, koll, temperatur e lart, por nse kolla sjell vshtirsi n frymmarrje, sht e domosdoshme q t vizitohesh menjher te mjeku Abuzimet N muajin korrik t vitit t kaluar, njsia antikorrupsion n Drejtorin e Policis s Tirans, arrestoi 4 msues t gjimnazit Ibrahim Rugova n Kamz, pr shkak se komunikonin me maturantt, q i kishin paguar, duke i dhn t gjitha prgjigjet e sakta gjat kohs s zhvillimit t testeve. Msueset u akuzuan se pasi siguronin elsin e prgjigjeve t testeve t Maturs Shtetrore, i shprndanin prgjigjet me me- sazhe nprmjet telefonave ce- lular te prindrit e nxnsve q u kishin dhn ryshfet. Hetimet nisn pas zhvillimit t provimit t letrsis, testit t par t Maturs Shtetrore, kur disa maturantve u kishte gnjyer fytyra, ndrsa msuesit i kan kontrolluar, pr shkak t tensionit q prcil- lnin, gjat kohs kur kopjonin. E megjithat, ky nuk sht i vetmi rast. Vet specialistt e arsimit pohojn se ka edhe raste t tjera, duke mos prjashtuar edhe mbikqyrsit, t cilt her pas here bhen pal me nxnsit. SHKELJET do vit, n periudhn e Maturs Shtetrore, jan regjistruar raste kur nxnsit kan kopjuar apo msues q i kan ndihmuar QLLIMI Ndrprerja e valve, nprmjet disa pajisjeve me teknologji t avancuar do t ndrpres do mnyr komunikimi Formulari A1 Pjes e lists vetm lndt brtham. Prjashtohen gjuht e huaja Plotsimi elektronik n datat 20 shkurt - 10 mars F ormulari A1 do t plotsohet n datat 20 shkurt-10 mars. Ky sht afati q Ministria e Arsimit ka vn n dispozi- cion t t rinjve, t cilt do t garojn pr t qen pjes e fakulteteve t vendit. Vitin e kaluar plotsimi online i formu- larit A2, duke prjashtuar disa gabime t vogla, u konsiderua i suksesshm. T paktn kshtu pohojn specialistt e Arsimit, t cilt thon se nj vit m pas, sivjet, maturantt do t duhet q t plotsojn n mnyr elektronike, jo vetm formularin e preferencave, por edhe at A1. Me mendimin e ekspertve sht bashkuar edhe ministri i Arsimit, Myqerem Tafaj, i cili n kuadr t procesit t maturs pr vitin 2012-2013 ka firmosur nj udhzim, q parashikon n detaj procesin e plotsimit t formularit A1, dokument ku maturantt prcaktojn lndt ku do t testohen. Ne tashm kemi eksperi- encn e vitit t kaluar me plots- imin online t Formularit A2, e cila rezultoi e suksesshme, dhe mendojm q kt vit kjo t aplikohet edhe me plotsimin e Formularit A1, tha Tafaj. Duke iu referuar vitit t kaluar, n mnyr elektronike u plotsua edhe formulari A3, dokumenti q shrben pr shprndarjen e kuotave t mbetura bosh n universitetet e vendit. Ndrsa nuk dihet ende nse plotsimi online do t jet n fuqi edhe kt vit pr formularin A3. Matura shtetrore 2013 vjen edhe me 2 ndryshime t tjera. Nj prej tyre sht q nxnsit do t testohen vetm n 2 lnd me zgjedhje, jo m n 3, si ishte parashikuar vitin e kaluar, ndonse kjo e fundit ishte fakul- tative. N rregullore thuhet se maturantt do t mund t zgjedhin jo m tepr se 2 lnd, t cilat do tu japin jo m pak se 8 kredite. Ndrsa ndryshimi i fundit, q parashikohet n rregulloren e maturs 2013, sht prjashtimi i gjuhve t huaja nga lista e lndve me zgjedhje. M par, nxnsit e kishin kt t drejt, por jo vetm, pasi testimi n gjuhn angleze u jepte atyre 10 pik n mnyr automatike. Ndrsa sivjet t gjitha gjuht e huaja jan prjashtuar, duke u dhn hapsir vetm lndve t tjera baz, pa prfshir gjuhn shq- ipe, letrsin apo matematikn, q jan provime t detyruara. Sh.Mezini @ 22 shqip E MRKUR, 30 JANAR 2013 KULTUR PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com JACQUES PRVERT/ N dhjetor t vitit 1949, Jacques Prevert-i kishte porositur nj kostum t zi te rrobaqepsi Aleko Progri, q rronte si emigrant ekonomik n Nic t Francs. Meqe- nse mbeti shum i knaqur nga puna q kishte br rrobaqepsi, i dhuroi librin e tij t sapo- botuar bashk me nj autograf t nnshkruar nga vet ai dhe nga miku i tij, poeti Andre Ver- det. Pas vdekjes s Alekos, q e kishte ruajtur dhuratn e Prevert-it si nj gj t muar, libri me kt autograf erdhi n Shqipri dhe ndodhet ende n duart e t afrmeve t tij S imone Dienne nuk ishte vetm vajza q ai e deshi pr nj koh t gjat, por dikush t ciln ai donte ta shihte do mbrmje, pr t ndar mendimet e tij mbi poezin. Ata u martuan n vitin 1925 dhe poeti ia dedikon asaj nj pjes t poezis s tij t asaj periudhe. Por a sht Simone vajza pr t ciln ai shkroi vargjet m t bukura t dashuris, n poezin Kjo dashuri. I dhn pas duhanit e alkoolit, dhe jets prej bohemi, marrdhnia e tij me Simone do t psonte shpesh kontradikta. N vitin 1959, poetja amerikane Eve Merriam, udhtoi nga SHBA drejt Parisit pr t takuar idhullin e saj t letrave. Ata biseduan pr or t tra pr artin dhe poezin, dhe Eva nuk e fshehu admirimin e saj t thell pr t Dashuria me Simone Dienne AUTOGRAFI N dhj etori n e vi ti t 1949, Jacques Prevert-i, poeti i njohur francez, vendosi t dgjonte kshilln e mikut t tij poet, Andre Verdet, dhe t shkonte t porosiste nj kostum n dyqanin e rrobaqepsit Aleko Progri. Burri q frekuentonte sallonet e larta parisiane, dhe q i plqente t vishej plot stil, besonte n shijet e Verdet. Jo vetm pantallonat e bardha me vij n mes, q poeti Andre i vishte shpesh vers, por edhe disa kostume t tjera t prera me stil ishin realizuar nga rrobaqepsi shqiptar Progri. Nj mesdit dhjetori, Jacques Prevert mbrriti n dyqanin e tij. Ai porositi nj kostum t zi, i bindur se e zeza sht nj ngjyr q do tia fshi- hte ndryshimet e lehta n trup, tashm q po i afrohej t 50-ave. Kur dy dit m pas ai doli nga dhoma e provs, i veshur me kostumin e zi, e ndjeu se kshilla e Verdet pr t frekuentuar kt rro- baqeps ia kishte vlejtur. Ai i buzqeshi shokut t tij q e shoqronte dhe n shenj falnderimi futi dorn n ant dhe nxori prej andej librin e tij t fundit me poezi. E n faqen e par do t linte kt autograf pr emigrantin shqiptar, ku ndrsa i uron vitin e ri 1950, i shpreh falnderimet pr punn e br. Auto- grafi q mban shkrimin e Prevert sht nnshkruar nga ai dhe nga poeti Andre Verdet. Nse bri firms s tij Prevert ka realizuar siluetn e nj njeriu q mban n njrn dor nj lule, n vend t firms Verdet ka vizatuar nj diell. E shkruar gati 60 vjet m par, ky autograf shpreh nj moment nga person- aliteti i dy prej persona- zheve m t njohura t poezis bashkkohore franceze. Ky libr do t mbetej si nj dhurat e muar pr rrobaqepsin shqiptar. N shtpin e tij n Nic, ai e ruajti me kujdes pr vite me radh. Duke qen se n ato vite n Franc emri i Prevert-it ishte n kulmin e karriers s tij, Aleko Progri ndihej kre- nar jo vetm q i kishte shrbyer, por q ruante dhe nj autograf prej tij. Pas vdekjes s tij, libri bashk me autografin erdhn n Shqipri dhe ruhet prej t afrmve t tij n Pogradec. Poeti dhe studiuesi Moikom Zeqo e zbuloi rastsisht kt libr n shtpin e Misto Markos. Tashm ky autograf, i cili sjell kaq vite m pas nj moment t bukur mes ktij poeti dhe nj shqiptari, shoqron nj vllim poetik t tij n shq- ip, prkthyer nga Anton Papleka. Pre- vert sht nj nga emrat m interesant t poezis franceze. Ai vijon t jet edhe sot nj nga poett m t dashur, n shum vende ku sht botuar, ndoshta ngaq rreshtat e tij jan t thjeshta, dhe u drejtohen atyre pr t cilt ka shkruar. Ai sht cilsuar nga kritika si nj nga autort m t rndsishm t shekullit XX. Prevert u jep fjalve drit e humor, dashuri e ndjenj, sepse n jet tragjikja ska fund. Ai prpiqet t heq siluetn e mendimeve t errta dhe t na jap shpres n fund t do poezie. Ai sht quajtur si aristokrati i rrugs, pasi shkroi me nj gjuh q flitet do dit. Aforizmat dhe fjalt e tij thumbuese kan hyr n t folurn e prditshme franceze. Prevert lindi m 4 shkurt 1900. Nj djalosh me tem- perament ndrrimtari e plot pasione Prevert e la shkolln q n moshn 14-vjeare. N vitin 1917, ai shrbeu n luft n Lindjen e Mesme, duke i shrbyer ushtris franceze. Koht si ushtar do t nxirrnin m shum n pah talentin e tij pr t shkruar. N kt koh ai nis t shkruaj dhe t lexoj m shum letrsi. Disa vjet m pas prfshihet n revolucionin surrealist dhe n lvizjen antikonformiste n art, nj zgjedhje artistike kjo t ciln ai e ndjeu dhe e mbshteti deri n fund. Ishte pikrisht n at periudh q ai u miqsua me Robert Desnos, Louis Aragon, Pikaso, Max Erns apo Andre Verdet. Pas vitit 1935 ai iu prkushtua teatrit dhe bashk me t vllain Pierre shkroi skenar filmash. Prevert ishte gjithashtu edhe autor tekste kngsh. Ai shkroi poezi t mrekullueshme, t cilat u kompozuan nga miku i tij Joseph Kosma. Asnj francez nuk e harron tekstin e kngs s shkruar prej tij, Gjethet e vdekura. N vitin 1945, ai botoi nj prmbledhje me poezit e tij m t bukura t quajtur Fjal. Talenti dhe merita e Prevertit qndron ktu: ka ditur t afroj me poezin njerz q kurr nuk kishin qen t prirur t dgjonin poezi, q madje ajo i bezdiste, meq ata e identifikonin me disa krkime thjesht estetike, pa lidhje me jetn. Nuk ka asnj dyshim se ai ka br pr vete me an t antikonformizmit, shkruan kritiku francez Zhan Ruso n pasthnien e librit Fjala. Ai sheh n t nj Prevert t zemruar q plqehet e do t plqehet pr nj koh t gjat. Ndrsa kritiku Daniele Laster thot pr t: Ndodh q ai iu jep fjaln disa indi- vidve t vrazhd, nganjher t never- itshm, si pr t na detyruar t shohim prball nesh ato an t errta q mund ti kemi brenda vetes son. Por ithtart m t flakt t Prevertit kan par tek ai poetin e ngjarjes, madje t faktit t zakonshm. N Franc jan 500 shkolla q mbajn emrin e tij. Prmbledhja e tij poetike Fjala sht shitur n m shum se dy milion kopje. Njeriu q pinte tri paketa Gauloises n dit dhe q e nxori poezin nga sal- lonet letrare dhe e oi n anekset e borgjezve dhe n kuzhinat proletare. Poeti q i kndoi dashuris dhe bistrove parisiane, magjis s fmijris dhe poezis s t prditshmes, duke br pr vete admirues t do shtrese e t do moshe. Nj publik i pafund pr nj poet q vinte nga rruga dhe i plqente t prsriste: "Shkruaj pr t knaqur pak njerz dhe pr t mrzitur shum". Prevert sht zgjedhur shkrimtari i shekullit para Camus, Agatha Christie, Malraux, Proust dhe Hemnigway. N Franc, ku n do shtpi ndodhet nj prmbledhje e poezive t tij, ai sht konsideruar poet pr antonomazi, ai q duhet studiuar n shkolla. Jacques Prevert vdiq nga kanceri n mushkri n vitin 1977. al.ba. Puthja Mijra e mijra vjet Sdo mjaftonin Pr t treguar At sekond pafundsie Kur ti m prqafove Kur un t prqafova Ish nj ast n dritn e dimrit N parkun Montsouris n Paris N Paris, Mbi tok, Mbi kt tok q sht nj yll... Ky autograf mund t jet unikal q hedh drit pr lidhjen e Jacques Prevert-it me shqiptart. Ky libr sht zbuluar rastsisht n shtpin e Misto Markos shqip 23 @ E MRKUR, 30 JANAR 2013 PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com SPORT RENDITJA Tirana renditet e 172- ta, Vllaznia e 261-ta dhe Dinamo e 313-ta Bota mban frymn, sht koha e El Clasico-s Real-Bara Ronaldo-Mesi, sfid brenda sfide para syve t 500 mln shikuesve S onte n orn 21.00, n stadiumin Santiago Ber- nabeu do t ngjitet n sken akti i par i sfids s vlefshme pr gjysmfinalet e Kups s Mbretit mes Real Ma- dridit dhe Barcelons, pr t ciln bota mban frymn. T paktn syt e 500 milion spektatorve do ta ndjekin at, ndrkoh t gji- tha biletat pr t par nga shkallt e stadiumit jan shitur. Supersfida - T prezantosh nj ndeshje si Real-Bara, pra El Clasico si quhet n Spanj, do t ishte thuajse si t biesh n retorik: bhet fjal pr su- persfidn mes dy skuadrave me m shum tituj dhe m t mira n bot pr momentin, por t ndara nga nj rivalitet historik, q vlen m shum sesa fardol- loj derbi tjetr. Gjysmfinalja e Kups s Mbretit i ka vn prball, njra kundr tjetrs, me dy statuse shpirtrore krejt t ndryshme: madrilent nuk po prsrisin rezultatet e sezonit t fundit dhe vendi i tret tingllon si nj shuplak (15 pik m pak se blaugranat). Nga ana tjetr, Bar- celona po dominon kampionatin pa asnj rival dhe njeriu i saj m prfaqsues, katr her fituesi i Topit t Art, Leo Mesi, po thyen fardolloj rekordi t La Ligas (33 gola deri tani n 21 ndeshje). Zgjedhjet teknike Por nj prballje direkte, dihet, sht nj tjetr gj dhe shpirti i hakmarrjes te formacioni Zhoze Murinjos ekziston: problemi sht se Los blancos do t duhet t bjn llogarit pa shum lojtar t rndsishm si t dmtuarit Kasijas e Pepe, shto edhe t skualifikuarit Koentrao e Di Ma- ria. Dyshja e sulmit do t jet e formuar nga Kristiano Ronaldo e Karim Benzema. Pa trajnerin Tito Vilanova, Barcelona do t prezantohet n shtpin e Re- alit me vetdijen, q sfida do t lihet n gjatsin kohore t 180 minutave: ja pse djemt e Zhordi Rouras do t krkojn t kapitalizojn n maksimum lojn e tyre pr tu paraqitur n Kamp Nou me nj rezultat, q do tu lejonte t luanin pa shum presion. Ksavi, Fabregas, Pedro, Iniesta dhe mbi t gjitha Pleshti, i mrekullueshm Leo Mesi jan gati t zbrazin armt. Dueli Ronaldo-Mesi Do t jet nj tjetr betej mes dy lojtarve m t mir t bots: Leo Mesit dhe Kristiano Ronaldos. Portugezi sht nj makth pr Barcelonn, pasi ka shnuar 7 gola n 6 klasiket e fundit. Por nse Mesi shnon n Bernabeu ather do t barazonte rekordin e Di Stefanos, pasi i ka shnuar Realit n t gjitha kompeticionet, kampionat, Kupn e Mbretit, Superkup dhe Champions Lea- gue. Do t jet edhe El Clasico e 2013, por edhe e ajo q v prball pr her t par dy yjet e futbollit, pasi argjentinasi fitoi Topin e Artt pr t katrtn her radhazi. N kt muaj t par t vitit CR7 ka shnuar 10 gola, Mesi 9. T dieln t dy kan nxehur muskujt: i pari shnoi nj triplet ndaj Gedafes, i dyti katr gola ndaj Osasuns. Zhoze Murinjo - Por Real- Bara sht edhe Murinjo. N 14 El Clasico me t n stolin e ma- drilenve, Reali ka fituar vetm 3, 5 jan mbyllur n barazim dhe 6 jan fituar nga Barcelona. Tekniku portugez ka mundur t marr m t mirn n takimet e fundit dhe Kupa sht nj nga Formacionet e mundshme Real Madrid: Adan, Arbeloa, Albiol, Varane, Marselo, Khe- dira, Alonso, zil, Modri, Ronaldo, Benzema Barcellona: Pinto, Alves, Pike, Maskerano, Al ba, Ksavi , Buskets, Fabregas, Pedro, Mesi, Iniesta. Gjyqtar: Klos Gomez Z hordi Roura beson se Real Madrid, pa- varsi sht probl emeve q ka kaluar sht nj kundrshtar kompetitiv dhe se do t synoj sul- min e par ndaj Barce- lons. Ky sht komenti i par i trajnerit katalanas n konferencn pr shtyp prpara sfids s par gjysmnale t Kups s Mbretit me Realin e Ma- dridit. Madje, ndihmsi i Vilanovs thekson se n Bernabeu ekipi zbret vetm pr fitoren. "Ne do t prpiqemi t jemi vetvetja, pasi nuk kemi mnyr tj etr pr t luajtur. Shkojm pr t tuar dhe pr t demon- struar forcn ton. Nuk do t ndryshojm asgj dhe do t mundohemi t im- ponojm mnyrn ton t t luajturit. Pres nj Real t fort dhe superkompe- titiv, pavarsisht sezonit q ka zhvilluar n kampio- nat. Reali ka mnyrn e vet t t luajturit e bazuar n karakteristikat e futbol- listve q ka". G azetarja Sara Karbonera, e dashura e portierit Ka- sijas, konfirmon prarjen midis grupit dhe teknikut: "Dho- mat e zhveshjes jan krejtsisht t prara, klima nuk sht aspak e favorshme dhe mjaft elemente nuk jan dakord me t". Para pak ditsh, presidenti Perez kishte mohuar do ultimatum ndaj trajnerit. Tashm sht e njohur se midis Murinjos dhe gazetares s bukur televizive nuk qarkullon gjak i pastr, aq sa shum goj t liga thon prej ktij feeling-u fals qndron ulur n stolin e rezervave edhe portieri i kampionve t Europs, prpara dmtimit t tij. Nj tjetr episod q mund t'i jap nj dor edhe m t rnd armiqsis midis teknikut portugez dhe shoqes s Kasijasit, sht fakti se prgjat transmetimit t pro- gramit meksikan La Jugad n Televisa, ajo tregon se si sht prar stoli i Real Madridit (kt e prforcojn edhe sms-t e lojtarve t publikuar nga e prditshmja spanjolle Mar- ca). Sipas asaj q tregon Sara M ario Balotelli sht zyrta- risht nj lojtar i Milanit. Tratativat e zhvilluara n Londr mes drejtuesve t Manester Sitit dhe Mino Raiols, menaxherit t lojtarit, ka dal tym i bardh. Sipas asaj q sht msuar, t dyja klubet kan arritur nj marrveshj e n pari m mbi shumn q duhet t paguhet pr kartonin e SuperMarios dhe ky i fundit t mrkurn do t kryej vizitat mjeksore n Milano. M pas ai do t firmos nj kontrat pr 4 vjet e gjysm nga e cila do t prfitoj 4 mln euro n sezon plus bonuset e parashikuara. Shuma pr tu paguar nga Milani duhet t jet 20 milion euro. Britanikt, n fakt kishin pranuar vonesn n pagimin prej gjasht vjetsh t parave t transferimit nga Milani, ndrsa po bjn nj T irana sht skuadra m e mir e Shqipris pr shekullin e 21, pavarsisht se nuk fiton titullin. Kt e thot renditja e Instituti Ndrkombtar t Histo- ris dhe Statistikave, n baz t rezultateve t arritura n futboll. Bardheblut ln pas Vllaznin dhe Dinamon. N renditjen e prvitshme t nxjerr nga ky in- stitut, Tirana renditet n vendin e 172 n klasifikimin botror pr shekullin e 21 me 716 pik, duke ln pas skuadra si Dinamo e Mosks, Real Societad apo dhe Uest Hem. 89 pozicione m po- sht renditet Vllaznia me 549.5 pik. Shkodrant renditen n vendin e 261 duke ln pas Gote- borg, Rijekn dhe Sienn e Seris A. Edhe pse militon n kategorin e par Dinamo konsiderohet si skuadra e tret m e mir shqip- Marrveshja IFFHS shtja Kupa e Italis dy objektivat sezonal t mbetur prve Championsit, ngaq La Liga duket e mbyllur me 15 pikt e diferencs. Kuriozitete Bara ka fituar 26 her Kupn e Mbretit, Reali 18. pr sa u prket prballjeve, ato jan n total 219 ndeshje t luajtura n historin e t dy klubeve, duke marr n konsiderat t gjitha kompeticionet. Bilanci sht ky: 87 t Realit, 46 barazime dhe 86 fitore t Barcelons. Precedentt mes dy ekipeve n Bernabeu jan 96. Bilanci sht: 58 suksese t madrilenve (i fundit 2-1, n Superkupn e Spanjs 2012), 19 barazime (i fundit 2-2, n Su- perkupn e Spanjs 2011) dhe 19 fitore t Barcelona (e fundit 1-2, n Kupn e Mbretit 2011/12). Mes sezonit 2010-2011 dhe fillimit t 2011-12 sht zhvilluar numri m i madh i sfidave mes dy forma- cioneve (shtat). T dyja skuadrat, n fakt, kan sfiduar njra-tje- trn edhe n Champions League dhe Kupn e Mbretit. Barcelona shnon n Santiago Bernabeu prej 9 takimesh radhazi. E fejuara e portierit Kasijas hap krizn e brendshme n prag t El Clasicos Real, Sara Karbonero kryqzon Murinjon: Ka prar lojtart Barcelona Zhordi Roura: Do ti imponojm Realit lojn ton Karbonero, lojtarve t Realit i ka humbur tashm "besimi" te Special One, edhe pse presi- denti Perez ka prgnjeshtruar fardolloj ultimatumi kundr teknikut. "Klima brenda ekipit t Realit nuk sht e mir, tregon gazetarja spanjolle. Tashm dihet q lojtart nuk jan aspak dakord me trajnerin e tyre. Ka nj ndarje t brendshme dhe pritet fundi i kampionatit pr t kuptuar se cili do t jet fati i Murinjos, i cili ka shum fronte t hapura te Reali. Nj e dhn m tepr kjo e fun- dit, e cila na bn t hipotizojm se tashm te Real Madridi do t ket nj ndryshim n pankin dhe tekniku portugez nuk e ka fshehur kurr dshirn e tij pr t'u rikthyer n drejtimin e ndonj klubi n Premier League. Pr ta marr kuqezinjt do paguajn 20 milion euro Bardheblut ln pas n renditje Vllaznin dhe Dinamon Baloteli sht zyrtarisht lojtar i skuadrs s Milanit Tirana, skuadra m e mir shqiptare pr shekullin XXI rezistenc vetm n bonuse. Me pak fjal, martesa Milan- Baloteli pret t celebrohet for- malisht prmes prezantimit t tij si kuqezi. E gjitha kjo ndodhi shpejt t martn, pavarsisht nga befasia e shtuar e Juventusit, i cili u prpoq ta shqetsonte tra- tativn kuqezi, dhe pavarsisht se Roberto Manini nuk donte ta lshonte lojtarin. Mario Ba- lotelli u transferua te Manester Siti n vitin 2010 ku nuk arriti asnjher t gjente ambientin e prshtatshm pr t treguar klasin e tij si lojtar. Me fanelln e sitizens-ave, super-Mario luajti 53 takime duke shnuar vetm 20 gola. Mosmarrveshjet e tij me trajnerin Mancini kul- muan n 3 janar, ku tekniku italian u detyrua ta largonte nga strvitja. tare pr shekullin e 21. E renditur n vendin e 313 n bot, blut kan ln pas skuadra si Rexhi- na apo Bokum. Pas Dinamos n kt renditje vijojn Teuta dhe Shkumbini, q ndiqen nga Besa dhe Flamurtari respektivisht n vendin e 6 dhe t shtat. Nse n Shqipri emri i Partizanit sht i nnvlersuar, nuk ndodh kshtu nga IFFHS, q i klasifikon demat e kuq n vendin e tet n renditjen e skuadrave m t mira shqiptare pr shekullin e 21-t. Pas Partizanit me diferenc t madhe piksh vijn Elbasani dhe Sknderbeu q mbyll 10 e par n kt klasifikim. N krye t renditjes botrore pr klube, pr sa i prket shekullit t 21-t qndron Barcelona me 3.224 pik i ndjekur nga Manester Junajtid dhe Real Madrid. KONTRATA Kontrata e Balotelit me Milanin do jet pr katr vite e gjysm DEKLARATA "Dhomat e zhveshjes jan krejtsisht t prara te Reali. Klima nuk sht aspak e favorshme dhe mjaft elemente nuk jan dakord me trajnerin Zhoze Murinjo"
sht Lacio finalistja e Kups
s Italis. Skuadra e Lorik Cans fitoi 2-1 ndeshjen e kthi- mit, duke eliminuar Juventusin nga kompeticioni i dyt pr nga prestigji n Itali. Pak raste pr gol n pjesn e par, por dy episode m se t dyshimta pr zon. I pari n dm t Vuini, i rrzuar nga nj ndrhyrje e Marketit brenda zons, por q pr gjyqtarin Bani nuk ishte 11-metrsh. Nga ana tjetr, sht nj kontakt mes Islas dhe Kloses, i cili bn stolin e La- cios t shprthej n protest, por edhe n kt rast drejtuesi i gars nuk jep ndshkimin maksimal. Por n t dyja rastet, penalltia dukej neto. Pas vetm 8 minutash nga fillimi i pjess s dyt, sht Lacio ajo q zhbllokon rezultatin me Gonzales (53), i cili shnoi duke mposhtur portierin Storari. N minutat e mbetura, Juventusi tenton t bj gjithka, krijon nj volum t madh loje, provon t luaj me tre sulmues, por goli vjen vetm n minutn e 4 shtes me Vidal. Kur gjithka duhej t shkonte n koht suplementare, nj gol i Flokarit firmos elimini- min dramatik t Juventusit. Eliminim dramatik i Juventusit, n finale shkon Lacio