E drejta e traktateve

E drejta e Traktateve

Konventa e Vienes per te Drejten e Traktateve (1969) Hyrja ne fuqi 1980 Shumica e neneve deklaron te drejte zakonore. Konventa zbatohet vetem per traktate te lidhura pas hyrjes ne fuqi

Nocioni

Traktati ndrkombtar sht nj marrveshje e lidhur midis dy ose m shum shteteve, si dhe subjekteve t tjera t s drejts ndrkombtare, marrveshje me an t s cils kta vendosin, ndryshojn ose shuajn t drejtat dhe detyrimet e tyre n shkall ndrkombtare.

T drejtn e lidhjes s traktateve e kan subjektet e s drejts ndrkombtare

pra t gjitha ato subjekte q jan t afta t dalin si pal n fushn e marrdhnieve ndrkombtare

E drejta e Traktateve

Neni 2(1)(a) i Konventes se Vienes perkufizon traktatin si:

Nje marreveshje nderkombetare te perfunduar ndermjet shteteve me shkrim dhe e rregulluar nga e drejta nderkombetare dhe e perfshire ne nje instrument te vetem ose ne dy ose me shume instrumenta qe lidhen me njeri tjetrin dhe pavaresisht nga emertimi specifik.

Objekti Traktatit

Shumellojshmria e marrdhnieve ndrkombtare objekti t mos jet i paligjshm dhe t mos jet n kundrshtim me parimet e njohura t ksaj t drejte, sidomos me parimin e sovranitetit te shteteve.

Objekti

Kritere kryesore pr karakter t ligjshm parimet e barazis sovrane t prfitimit reciprok shprehja e lir e vullnetit nga ana e palve q lidhin traktatin. Vetm traktate t tilla duhet t respektohen dhe t gjejn zbatim nga palt. traktatet e paligjshme nuk kan fuqi juridike.

KARAKTERISTIKAT E PERGJITHSHME TE TRAKTATIT

Dallimi i traktatit nga aktet diplomatike. Emertimet e ndryshme

Traktati tregon aktet ndrkombtare dy ose shumpalshe me karakter kryesisht politik. Marrveshja termi m i prgjithshm. mund tregohen akte me karakter t prgjithshm politik, ekonomik, teknik, kulturor, etj. Pakte zakonisht quhen marrveshjet dy ose shum palshe q kan si objekt rregullimin n nj fush t caktuar t marrdhnieve politike midis tyre. Pakte mossulmimi, Pakti i Atlantikut Verior, etj.

Emertimet

Konventa: marreveshjet kryesisht shumpalshe dhe q jan traktate-ligje me karakter t prgjithshm. Deklarata Statuti ose karta jan ato traktate-ligje, kolektive pra, me karakter kushtetues institucional. Protokolli

Emertimet

Kompromis
Shkmbimi i notave Modus vivendi

Kriteret e klasifikimit t traktateve

Bazohen ne efektin juridik q krijojn traktatet dy grupe t mdha

traktate-ligje qe caktojn rregulla t prgjithshme pr subjektet e s drejts ndrrkombtare (nj pjes e dispozitave t Karts s O.K.B). traktate-kontrata t cilat caktojn rregulla konkrete dhe vetm pr shtje konkrete midis palve t traktatit.

Kriteret e klasifikimit t traktateve

Bazuar ne numrin e paleve

Traktate dypaleshe Traktate shumepaleshe traktate politike, ekonomike, t bashkpunimit kulturor, etj.

Bazuar ne prmbajtjen.

Perfundimi i Traktatit

1.

2.

Problemi shtrohet n dy kuptime: Te kompetencs juridiko ndrkombtare n lidhjen e traktateve, Te organeve shtetrore q kan t drejt, nga pikpamja e juridiksionit t brendshm shtetror, t prfaqsojn shtetin e tyre n lidhjen e traktateve ndrkombtare.

Pranimi per lidhjen e nje Traktati Neni 11:

Pranimi shprehet me
nenshkrim, shkembimin e instrumentave qe e perbejne nje trakat, ratifikim, pranim, aprovim ose aderim, ose me cdo mjet tjeter te rene dakord.

Perfundimi i Traktatit

Proedura Proedura e prfundimit t traktatit ndrkombtar prfshin tre faza kryesore:

1) zhvillimin e bisedimeve 2) nnshkrimin 3) ratifikimin

Perfundimi i traktatit

1. Zhvillimi i bisedimeve (i tratativave ose negociatave). Palt caktojne persona t autorizuar nga shtetet e tyre
pajisen me autorizime me shkrim Kto dokumenta quhen plotfuqi ose mandate dhe mbajn firmn e titullarit t organit n kompetenc t t cilit sht nnshkrimi i ktij traktati. Plotfuqit kan karakter konkret, pra ato jan t vlefshme vetm pr zhvillimin e bisedimeve dhe nnshkrimin e nj traktati t caktuar.

Nj traktat i prfunduar n kundrshtim ose jasht plotfuqive nuk ka fuqi juridike.

Personat e pajisur me plotfuqi quhen edhe t plotfuqishm.

2. Nnshkrimi Palt hartojn tekstin prfundimtar t traktatit i cili zakonisht prbhet nga tre pjes; a) hyrja ose preambula b) pjesa kryesore ose dispozitivi c) pjesa prmbyllse

Perfundimi i nje Traktati

Adoptimi i tekstit

Neni 9 1. Adoptimi i tekstit me pelqimin e te gjithe shteteve pjesmarrese ne hartim me perjashtim 2. Adoptimi nga nje konference nderkombetare behet me votimin e 2/3 te shteteve pjesmarrese

Adoptimi nuk lind detyrime Duhet pelqimi i dy ose me shume shteteve

Siglimi ose parafimi

Ratifikimi

Akti me an t t cilit organi kompetent shtetror aprovon nj traktat n mnyr prfundimtare sht faza q i jep fuqi juridike traktatit ndaj palve akt diskrecionar

Ratifikimi

Proedura e ratifikimit sht e ndryshme n shtete t ndryshme. Tre tipe. a) ratifikimi si kompetenc ekskluzive e pushtetit ekzekutiv. b) ratifikimi si kompetenc ekskluzive e pushtetit legjislativ. c) sistemet mikste t ratifikimit kan pr baz nj bashkpunim dhe nj ndarje kompetencash midis legjislativit dhe ekzekutivit. Pjesmarrjen e ekzekutivit n proedurn e ratifikimit mund ta gjejm me termin konfirmim.

Ratifikimi

Ne kuptimin e ngushte

Ratifikimi ndodh kur

shtetet shkembejne instrumentat e ratifikimit Ose kur ata depozitohen te shteti depozitar

Rastet e traktateve shumepaleshe

Instrumentat depozitohen ne nje shtet ose organizate nderkombetare e caktuar nga traktati

Aderimi
Akt juridik me an t t cilit nj shtet q nuk sht pal n nj traktat bashkohet me t pas hyrjes s tij n fuqi.
Traktatet nga pikpamja e mundsis dhe e proedurs s aderimit n to ndahen n: - traktate t hapura dhe - traktate t mbyllura

Rezervat

Nj shtet mund ta prjashtoj vehten nga disa detyrime t caktuara q i rrjedhin atij nga antarsimi n traktat.
Deklarat e njanshme. Shpreh njohjen e tij ndaj nj traktati ndrkombtar por n nj mnyr t pjesshme t kufizuar n lidhje me disa pika t tij.

Rezervat mund t bhen n tre momente t proedurs s prfundimit t traktatit ndrkombtar: a) rezerva n astin e nnshkrimit b) rezervat n astin e ratifikimit t traktatit c) rezervat n astin e aderimit.

Afati

Traktatet e fillojn veprimin nga

data e parashikuar nga vet ata nga data e ratifikimit t tyre ose nga data e nnshkrimit.

N lidhje me kohn e mbarimit t veprimit t tyre traktatet ndahen n: - traktate pa afat - traktate me afat t caktuar - traktate ma afat t pacaktuar

Mbarimi i veprimit te traktatit

Mbarimi i afatit Marreveshja e paleve para mbarimit te afatit Denoncimi- heqja dore ne menyre te njeanshme sipas parashikimit ne traktat Anullimi mbarimi me veprim te njeanshem jo sipas parashikimit Rebus sic stantibus ndryshimi rrenjesor i rrethanave

Interpretimi

Neni 31 i Konventes se Vienes

Nje traktat duhet te interpretohet me mirebesim, ne perputhje me kuptimin e zakonshem qe u jepet termave te traktatit ne kontekstin e tyre dhe ne driten e objektit dhe qellimit te traktatit.

Interpretimi

Teksti Hyrja dhe anekset Cdo marreveshje tjeter qe mund te kene lidhur palet Marreveshje per interpretimin e traktatit Praktikat Normat e tjera te se dr. nd. te zbatueshme per palet.

Interpretimi

Neni 32 Mjete suplementare te interpretimit

Punimet pergatitore

Neni 33 ne dy gjuhe teksti njesoj autoritativ pervec kur parashikohet ndryshe

Forma e traktatit

Palt zgjedhin mnyrat q konsiderojn si m t prshtatshme pr shprehjen e vullnetit t tyre.

Si rregull traktatet marrin formn e shkruar

Esht pranuar, (cshtja Groenland), si e vlefshme dhe me efekte t njjta juridike edhe forma gojore e prfundimit t traktateve.
Njihet edhe forma me veprime konkludente.

Pr lidhjen e nj traktati me vullnet t heshtur, prgjigja mohuese.

Forma e traktatit

Gjuha e traktateve E drejta ndrkombtare nuk prcakton ndonj rregull t prer. N mesjet mbizotronte latinishtja Nga mesi i shek.XVIII frngjishtja Q nga fillimi i ktij shekulli filloi t fitoj terren anglishtja. Gjuht zyrtare t O.K.B.-s sot jan anglishtja, frngjishtja, rusishtja, spanjishtja dhe gjuha kineze. Gjuhn ose gjuht q do t prdoren i vendosin palt n marrveshje midis tyre dhe kto gjuh cilatdo qofshin kan vler t barabart pr efekt interpretimi.