TEVHD KALES

] [ Trke

] [

Abdurrahmn es-Sad Abdlazz b. Bz Muhammed Slih el-Useymin Abdullah b. Abdurrahmn Cibrn Nsr Abdlkerm el-Akl

Terceme: Mustafa zcan : Tetkik: Muhammed ahin :

Rabva Semti slm Dvet Brosu-Riyad

8002 9241

MUKADDME

Btn trleriyle hamd Allaha mahsustur. Salt ve selm, Allahn Raslne olsun. Hamd ve sendan sonra derim ki: Aziz ve cell olan Allah; orta olmayan Allaha ibadet edilmesini ve dinin ihlsl olarak sadece Allah iin olmasn temin iin peygamberler gndermi, kitaplar indirmitir. Nitekim Yce Allah kitabnda; Andolsun ki biz Allaha ibadet edin ve tautdan saknn diye (emretmeleri iin) her millete bir rasl gnderdik. (Nahl, 36) buyurmutur. Tevhidi korumak, peygamberlerin ve kyamete kadar onlarn yolundan gidenlerin en nemli grevlerindendir. Bundan dolaydr ki bidatleri ve dinden olmad halde sonradan din adna karlm eyleri terk etmek, tevhid ve dinin ihlsl olarak sadece Allah iin olmas konusunda ilim adamlarnn yazdklarn ieren Tevhid Kalesi isimli bu almamzla huzurunuzdayz. Aziz ve cell olan Allahtan bu eserin faydal olmasn niyaz ederiz.

Yaync

EHL SNNET NANCININ ZELLKLER1

Hamd Allaha mahsustur. Ona hamd eder, ondan yardm diler, ona tevbe ederek ondan balanmamz isteriz. Nefislerimizin errinden ve ilediimiz kt eylerden Allaha snrz. Allahn hidyete erdirdiini hibir kimse saptramaz. Onun sapttn ise hibir kimse hidyete erdiremez. ahitlik ederim ki Allahtan baka taplacak yoktur. O tekdir, Onun orta yoktur. Yine ahitlik ederim ki Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem- onun peygamberi ve kuludur. Allaha hamdden sonra derim ki: Daha nceleri Muhammed b.Abdulvahhabn Tevhid Kitabnn ihtiva ettii konularda birtakm notlar yazmtm. Bu kitap, bu konularda megul olanlara ve bu konular retenlere yardmc ve faydal olmutur. nk bu kitapta apak bir ekilde detaylara varncaya kadar konular izah edilmitir. Bu kitap ylesine yararl oldu ki tekrar tekrar basm ve yaymna iddetle ihtiya duyuldu. Bu defasnda ehl-i snnet inancnn zelliklerini bununla ilgili ana kurallar ve detaylar zet bir ekilde iine alan bir nsz. Yce Allahtan yardm dileyerek derim ki: Ehl-i snnet inancnda olanlar, Allaha, Onun peygamberlerine, kitaplarna, meleklerine, hiret gnne, kadere, hayr ve errin Allahtan olduuna inanrlar. Onlar, kendisine ibadet edilmesi gereken Rabbin sadece Allah olduuna, her trl mkemmelliin sadece Ona ait olduuna inanarak yalnz Ona ibadet ederler, dini ihlsl olarak Ona ait klarlar. Ehl-i snnet inancnda olanlar derler ki; Yaratan, icad eden, ekillendiren, rzk ve dier nimetleri veren, engel olan ve tm ileri en gzel ekilde idare eden sadece Odur. Allah tek maksut olan ve kendisine taplandr. O, ilktir, ondan nce hibir ey yoktur. O, sondur, ondan sonra hibir ey yoktur. O, zahirdir, Onun stnde hibir ey yoktur. O, gizlidir, Ondan daha tede hibir ey yoktur. O, her manada; ztyle, deeriyle, gcyle her itibarla ve kelimenin tam manasyla yceler ycesidir. O, ara istiv etmitir. Bu istiv onun azamet ve celline yakan bir halde ve onun mutlak ycelii ve stnl ile beraberdir. Onun bilgisi tm ak ve gizli olanlar, yce ve aa alemleri kuatmtr. O bilgisiyle kullaryla birliktedir; onlarn tm hallerini bilir. O, kullarna yakndr ve onlarn isteklerine cevap verendir. O,ztyla tm yarattklarndan mstanidir.(Onlarn hibirine ihtiyac yoktur.)
1

eyh Abdurrahman Sad (r.a) tarafndan kaleme alnmtr.

Tm varlklar, her yapacaklar ite ve gereksinim duyduklar eylerde ve her zaman Ona muhtatrlar. Yaratlmlar bir gz krpacak kadar sre olsun Ona muhta olmakszn var olamazlar. O, ziyadesiyle efkatli ve rahmet sa-hibidir. O derecede ki kullarna gelen din ve dnyev her bir nimet ve ktlkleri koruma, ancak Ondandr. Nimeti veren ve ktl uzaklatran Odur.Rahmetinden dolaydr ki her gece dnya semasna inerek kullarnn ihtiyalarn gzden geirir. Gecenin son te biri olunca yle buyurur: Kullarmdan benim kulum olmaktan baka bir ey istemem. Kim benden bir ey istiyor? Ona istediini vereyim. Kim benden balanmasn istiyor? Onu balayaym. Bu hal, afak vaktine kadar devam eder. Allah diledii gibi iner ve murad ettiini yapar. Onun benzeri hibir ey yoktur. O, iiten ve grendir. (ra, 11) Ehl-i snnet mensuplar inanrlar ki, Allah hikmet sahibidir. Onun takdirinde de ve hkm koymasnda da bir hikmet vardr. Bo yere hibir ey yaratmam ve herhangi bir hkm koymamtr. Onun hkmleri mutlaka bir hikmet ve yarar gzetilerek buyurulmutur. Yce Allah tevbeleri kabul eden, affeden ve balayandr. Kullarnn tevbesini kabul eder, ktlkleri affeder. Kendisine dn yapp balanmasn dileyerek tevbe edenlerin byk (dahi olsa) gnahlarn balar. O, yaplan az eylere bile iyilikle bol bol karlk verendir. Verdii nimetlere kredenlerin nimetini fazl- keremiyle ziyadeletirir. Ehl-i snnet mensuplar Yce Allah kendisinin ve peygamberinin bildirdii zellikleriyle (sfatlaryla) tanrlar.Onun mkemmel bir hayatla var olmas, iitmesi, grmesi mkemmel bir kudret, azamet ve ululua sahip olmas, cell, ceml ve mutlak hamd sahibi olmas zti sfatlarndandr. Merhamet etmesi, rza gstermesi, gazap etmesi ve konumas Onun kudret ve dilemesine tealluk eden fiil sfatlarndandr. Allah neyi nasl dilerse konuur. Onun szleri bitip tkenmez ve yok olmaz. Kurn yaratlm deildir ve Allah kelmdr. Kurn ondan (gelmeye) balam, yine ona dnecektir. Allah dilediini yapma sfatna ncedende sahipti, u anda da sahip, gelecekte de sahiptir. Diledii ekilde konuur. Din, ceza ve kaderi ilgilendiren konularda kullarna hkmedendir. O mlik olan ve hkmedendir. Ondan baka ne varsa onun mlk ve onun hakknda hkm verdikleridir. Kullarndan hibiri onun mlknden ve hkmnden dar kamaz. Ehl-i snnet mensuplar Kurnda bildirildii ve snnette tevtr derecesinde
3

haber verildii zere olmak zere mminlerin (hirette) Allah apak bir ekilde greceklerine, Onu grme ve Onun rzasna kavuma nimetinin nimetlerin ve zevklerin en by olduuna inanrlar. mnsz, tevhid inanc olmakszn len, sonsuz olmak zere cehennemde kalacaktr. Byk gnah (kebir) ilemi olan kimseler, tevbe etmeden, iledikleri gnaha kefaret olacak bir ey gereklemeden lrse ve kendisi iin bir efaat sz konusu deilse cehenneme girseler de orada ebedi kalmazlar. Kalbinde zerre arlnca mn bulunan kimse cehennemde sonsuza dek kalmaz. Mutlaka oradan kar. mnn, kalpteki inanc ve kalbin yapt ileri, organlarn yapt ileri ve dil ile sylenen szleri kapsamna alan bir isim olduuna inanrlar. mnn kapsamna giren eyleri en mkemmel bir ekilde yerine getiren gerek mmindir. Byle bir mmin sevap elde etmeye hak kazanr, cezaya uramaktan kurtulur.mn kapsamna giren eyleri eksik yapan kimsenin mn, eksiklik orannda noksan olur. Bundan dolaydr ki, mn yaplan hayr ve tat ile artar, ktlk ve gnah ile eksilir. Ehl-i snnet mensuplarnn ana kurallarndan birisi Allahtan yardm istemekle birlikte dnya ve din ilerinde faydal olan konularda ciddi bir ekilde almaktr. Bu kimseler Allahtan yardm isteyerek yararl iler yapmakta titiz bir ekilde alrlar.Bylece btn davranlarnda srf Allah iin ihlsl hareket ederler.badet ettikleri zat olan Allaha kar ihlsl olmak, peygambere uymak ve kendi yollarna uyan inananlara kar samimi olmak hususunda Allahn Raslne uyarlar. Ehl-i snnet mensuplar Muhammedin Allah Telnn peygamberi ve kulu olduuna hitlik ederler. Allah onu hidyetle ve tm dinlere stn gelmek zere hak din ile gndermitir. Peygamber, mminlere canlarndan daha stndr. O, peygamberlerin sonuncusudur.Allah onu insan ve cin topluluklarna;uyarc,mjdeci, Allahn izniyle bir daveti ve nur saan bir k kayna olarak gndermitir. Allah onu din ve dnyann slah iin ve yaratlmlarn Allaha ibadet grevini yerine getirmesi ve mevlnn rzklandrmasndan yardm alarak bunu gerekletirmeleri iin gndermitir. Ehl-i snnet mensuplar bilirler ki, Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellemyaratlmlarn en bilgilisi, en dorusu, en samimisi ve sz syleme sanatnda en bydr.Mslmanlar onu byk sayar ve severler. Onun sevgisini btn yaratlmlarn sevgisinden ne alrlar. Dinin asl ve detayl meselelerinde ona uyarlar. Onun szn ve davranlarn tm yaratlmlarn davran ve szlerinden ncelikli olarak benimserler. Ehl-i snnet mensuplar una inanrlar: Allah, baka hibir kimse iin sz konusu olmayacak ekilde Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem-in kiiliinde faziletleri, zellikleri ve mkemmellikleri toplamtr. O, makam bakmndan
4

yaratlmlarn en yce makama sahip olan, en byk mevki sahibi olan ve yaratlmlarn bildii btn faziletlerde en mkemmel olandr. O, ne kadar iyilik varsa hepsinin yollarn mmetine gstermi, ne kadar ktlk varsa bunlardan mmetini sakndrmtr. Ehl-i snnet mensuplar, Allahn indirdii btn kitaplara ve gnderdii btn peygamberlere inanrlar.Allahn peygamberleri arasnda hi birisini ayrcalkl grp peygamberler arasnda ayrm yapmazlar. Onlar bir btn halinde kadere inanrlar. yle ki: nsanlarn iyisiyle ktsyle tm yaptklarn Allahn bilgisi kuatm, hepsi onun kaleminden yazlarak km, Onun dilemesiyle gereklemi, bunlardan her birinin bir hikmetle ilgisi bulunagelmitir. Allah kullarndan her biri iin g ve irade yaratmtr. Onlar bu g ve irade ile diledikleri gibi szlerini ve ilerini gerekletirmektedirler. Allah kullarn bir ey yapmak ve sylemek hususunda zorlamamtr. nsanlar eylemlerini kendi seimleriyle yapmaktadrlar. O, zellikle mmin kullarna iman sevdirmi ve onu gnllerine sslemitir. Adalet ve hikmeti gerei onlara kfr, isyan ve gnah kerih gstermitir. Ehl-i snnetin temel prensiplerinden birisidir ki, onlar Allah iin, Allahn kitab, peygamberi ve tm Mslmanlar iin ihls ve samimiyet beslerler. Dinin gerekli kld iyilii emreder, ktlklere engel olurlar. Ana-babaya iyilikle muamele etmeyi sla-i rahimde bulunmay, komulara, emri altnda bulunanlara ve altrdklar kimselere, hak sahiplerine ve tm yaratlmlara iyilik yapmay emrederler. Ehl-i snnet mensuplar iyi ve gzel ahlaka (her frsatla) arda bulunurlar, kt ve dk ahlaka engel olurlar. Onlar, inanrlar ki mslmanlarn iman ve inanmada kesinlik bakmndan en mkemmeli, ileri ve ahlak en gzel olan, sz en doru olan, hayr ve fazilete en ok ynelen ve her trl rezillikten en ok uzak olandr. Onlar, peygamberlerden geldii gibi btn zellikleri ve tamamlayc unsurlaryla din esaslarnn yerine getirilmesini emreder, din bakmdan eksiklik ve bozucu zellii olan eylerden sakndrrlar. Allah yolunda cihad iyileriyle, ktleriyle btn yneticiler ile birlikte kyamete dek kesintisizdir, devamldr grndedirler. Cihad dinin en yksek noktas, zirvesidir. Cihad iki ksmdr: lim ve delil cihad ve silahl cihad. Her trl imkn ve g yeten her yol ile dini savunmak her mslmana farzdr. Ehl-i snnet mensuplarnn ana kurallarndan birisi Mslmanlar birlik ve beraberlik halinde olmaya tevik etmek, btn Mslmanlar gnl beraberlii iinde bulundurmaya almaktr. Ayrca paralanmaktan dmanlk ve ekimekten sakndrmakta byledir. Mslmanlar bunlar gerekletirmek iin her yola
5

bavururlar. Ehl-i snnet mensuplarnn prensiplerine gre halka kan, mal, rz ve tm hak ve hukuku olan meselelerde eziyet etmek yasaktr. Btn ilerde insaf ve adaleti gzetmek emredilmitir. yilikle muamele etmek ve faziletli davranmak tevik edilmi hususlardandr. Onlarn inancna gre mmetlerin en faziletlisi Muhammed mmetidir. Muhammed mmetinin en faziletlisi Allah Raslnn ashabdr. Ashab arasnda raid halifeler, cennetlik olduklar peygamberin tankl ile bildirilen on sahab, Bedir savana katlanlar, Rdvn Batna katlanlar, muhacir ve ensardan ilk Mslman olanlarn zel bir yeri vardr. Mslmanlar Allah Raslnn ashabn severler ve bunu Allahn dininin gerei olarak yaparlar. Ayrca sahabeye ait gzellikleri yayar, haklarnda sylenen ktlkleri dile getirmezler. Onlar dinlerinin gerei olarak hidyete ynlendiren alimlerine, adaletten ayrlmayan yneticilerine, dini bakmdan yksek makamda olanlara ve eitli alanlarda dier Mslmanlardan stn durumda olanlara sayg gsterirler. Mslmanlar bu sz edilenlerin pheden, irkten, paralanp blnmek-ten, nifaktan ve kt ahlaktan korun-masn Allahtan isterler. Allahn bunlar peygamberlerinin dini zerinde lnceye kadar sabit klmasn dilerler. Ehl-i snnet bu genel kurallara inanp, itikad ederler ve bu genel kurallara arda bulunurlar.

TEVHD NANCININ FAZLETLER

1- Tevhid dnya ve ahirette skntlardan kurtulmann, dnya ve ahiret cezasn savuturmann en byk sebebidir. 2- Tevhid cehennemde ebedi kalmaya engeldir. Byle bir imann zerre kadarnn kalpte bulunmas cehennemde ebedi kalmaya manidir. Tevhid inanc kalpte keml derecesine ularsa cehenneme girmeyi tamamen ortadan kaldrr. 3- Tevhid inancna sahip olan kimse dnya ve ahirette kmil bir hidyete ve tam bir gvene erer. 4- Tevhid inanc Allah telnn rzasna ve sevabna nail olmann yegne sebebidir. Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem-in efaatiyle en ziyade mutlu olacak kimse, ihlsl olarak can- gnlden la ilahe illallah diyen kiidir. 5- Ak ve gizli btn ilerin ve szlerin Allah katnda makbul olmas, bunlara sevap verilmesi ve mkemmellik derecesine ulamas tevhid inancna baldr. Tevhid inanc glendike Allah iin ihls kuvvetlendike yukarda sz edilen iler tamam olur ve mkemmellie ular. 6- Tevhid inanc kalpte mkemmelletii zaman Allah bu tevhidin sahibine iman sevdirir ve gzel gsterir. Kafir olmay, faskl ve isyan sevimsiz gstererek onu doru yola erenlerden klar. 7- Tevhid inanc kulun karlat glkleri hafifletir ve aclarn dindirir. Kul tevhid inancnn kemale erme orannda glkleri ve aclar geni bir kalple ve huzurla karlar. Allahn takdiri ile yaad kaderin aclarn teslimiyet ve rza ile kabul eder. Tevhid inancnn en byk faziletlerinden birisi insan yaratlmlara kle olmaktan karp hrriyete kavuturmasdr. mit ve korkusunu ve yaptklarn yaratlmlarla ilintili klmaz. Gerek izzet ve yce eref ite budur. Tevhid inancna sahip olan kimse bununla beraber sadece Allaha ibadet eder ve onu Rab kabul eder. Olmasn umduu eyleri sadece ondan umar, ancak ondan korkar ve sadece ona snr. Bylece onun kurtuluu gerekleir, felaha erer. 8- Allah tevhid inancna sahip olanlardan dnya ve ahiret ktlklerini uzaklatrr. Onlara iyi bir hayat ve huzur verir. Huzur Allah Tely anmakla gerekleir. Bu sylediimiz ifadelerin delilleri Kurnda ve Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-in hadis-i eriflerinde pek oktur, bilinen eylerdendir. Allah, en iyi bilendir.

TEVHD NANCININ FAZLET ve ONA AYKIRI OLAN EYLERDEN SAKINMAK

1

Allaha hamd, Onun peygamberine salt ve selam Allah yolunda kardeim olan okuyucu! Sana tevhid inancnn fazileti ve ona aykr olan irk eitlerinden, kkl bykl bidatlardan sz eden ksa bir takm szler sunuyorum. Tevhid inanc tm peygamberlerin arda bulunduu ilk grevdir. Peygamberlerin davetlerinin asl tevhiddir. Allah-u Tel: Andolsun ki biz Allaha kulluk edin ve tautdan saknn diye (emretmeleri iin) her millete bir rasl gnderdik. (Nahl, 36) buyurmutur. Tevhid Allahn kullar zerinde ki en byk hakkdr. Buhr ve Mslimde Muz radiyallhu anhdan Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-in yle buyurduu rivyet edilmitir: Allah n kullar zerinde ki hakk, ona ibadet etmeleri ve hibir eyi ona ortak komamalardr. Tevhid inancn gerekletiren cennete girer. Tevhid inancn bozan ve ona aykr olan bir eyi yapan veya byle bir eye inanan kimsenin yeri cehennemdir. Tevhid uruna Allah, peygamberlere, halklar tevhid inancna itikat edinceye kadar onlarla savamalarn emretmitir. Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- yle buyurur: nsanlar l ilhe illallah deyinceye kadar onlarla savamakla emrolundum.2 Tevhidin gereklemesi dnya ve ahiret saadetinin sebebidir. Tevhide aykr davranmak, bedbahtlk yoludur. Tevhidin gereklemesi mmetin birliini tek saf halinde ve sz birlii iinde olmann yoludur. Tevhid inancnda meydana gelecek ihll edici (bozucu) bir davran ayrlk ve paralanma sebebidir. Kardeim, -Allah sana ve bana rahmetiyle muamele eylesin- bil ki; her la ilahe illallah diyen tevhidi gerekletirmi olmaz. Bunun iin limlerin dile getirdikleri yedi artn mutlaka yerine getirilmesi lzmdr. 1- La ilahe illallah cmlesinde ifade edilen manay; neyin isbat edilip, neyin nefyedildiini bilmek. Sonu itibariyle bu cmle ile sylenen Allahtan baka hakkyla kendisine ibadet edilecek hibir ilah yoktur gereidir.
1 2

eyh Abdullah b. Abdirrahman el-Cibrn Hadisi Buhr ve Mslim rivayet etmitir.

2- Tevhid kelimesinin ifade ettii sylemin, kesin phe gtrmez olduunu bilmek 3- Kalbi ve dili ile tevhid kelimesinin gereini kabul etmek. 4- Tevhid kelimesinin ifade ettii geree boyun emek. 5- Tevhid kelimesini dil ile sylerken kalp ile uyum iinde olarak doruluk ilkesine uymak. 6- Gsteriin zdd olan ihls prensibine uymak. 7- Tevhid kelimesini ve onun gerei olan sonular sevmek. Allah yolunda kardeim olan okuyucu! Tevhidi gerekletirmenin ve artlarnn hepsini yerine getirmenin gerekli olduu gibi Allaha ortak komaktan (irkten); Allaha ortak komann kk byk her trnden ve buna yol aacak kap ve giri yerlerinden korkup saknmamz da gereklidir. Zira irk en byk zulmdr.1 Allah, irk dnda kulun yapt her eyi balayp af eder.irke denin yeri cehennemdir. Allah ona cenneti haram klar. Allah kendisine ortak koulmasn asla balamaz. Bundan bakasn, diledii kimse iin balar. (Nisa, 48) Ey karde! Sana kanman sala-mak zere limlerin ifade ettii tevhide aykr olan veya tevhidi ihll eden (bozan) hususlar sunuyorum: 1- Tr ne olursa olsun; bakr, tun, demir veya deriden yaplm ip veya halka eklinde bir nesneyi bana gelecek bir belay kendisinden uzaklatrp savuturaca niyetiyle taknmak. 2- Bidat ieren muska takmak ve okuma ilemi yapmak. Anlalmaz sz ve tlsmlar, by bozmak yahut hastaln ne olduunu belirlemek zere cinlerden yardm almak, insan veya hayvana muska takmak bidat kapsamndadr. Muskada yazl olan eyler ister anlalmaz sz ve yazlardan olsun, ister Kurn ve hadiste geen szlerden olsun durum ayndr. -Sahih olan gre gre Kurn ve hadiste geenler de byledir.- Zira bu tr muskalarn taklmas irk sebeplerindendir. Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- yle buyurmutur: (Allaha ortak koacak eylerden oluan) rukye/okumalar, muska takmak ve (iki kar cinsi birbirine sevdirecei dnlerek) by yapmak irktir.2 Araba ierisine zerinde yetel-krs veya Allah yazl bir kt paras yahut bakr veya demir parasn veya Kurn- Kerimi, onu koruyaca inancyla veya nazar demesini engelleyeceine inanarak koymak da byledir. El ayas eklinde bir paraya gz resmi yaparak, nazar demesine engel olaca inanc ile bir yere koymak ciz deildir.
1 2

Bu ifade Lokman, 13 ayetine iaret etmektedir. Hadisi Eb Dvud ve Ahmed b. Hanbel rivayet etmitir.

Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-: Her kim (koruyaca inanc ile) bir ey(i zerine) asarsa, (o kiiye Allah yardm etmedii gibi, o kimse) ast eye havle edilir buyurmutur.1 3- Tevhid inancn bozan eylerden birisi de ahslar mbarek sayarak onlara el srmek, onlardan bereket ve kendilerine mbareklik geleceine inanmaktr. Aa ve talara kar byle bir inan beslemek ve bu ekilde davranmak da byledir. Hatta ayn inanla Kbeye el srmek dahi byledir. mer radiyallhu anh Hacerul-Esvedi perken yle demitir: "Ben biliyorum ki sen ne zarar, ne de fayda veren bir nesnesin. Seni Peygamberin ptn grmeseydim ben pmezdim. 4- Tevhid inancna aykr davranlardan biri de Allahtan baka birisi iin kurban kesmektir. Faydalarn salamak veya zararlarn uzaklatrmak iin evliya, eytan veya cinlere kurban kesmek gibi. Allahtan bakas iin kurban kesmek ciz olmad gibi, Allahtan bakas iin kurban kesilen yerde kurban kesmek de ciz deildir. sterse kurban kesenin maksad, Allah iin kurban kesmek olsun. Bu hkmn gerekesi, irke alacak her yolu kapamaktr. 5- Allahtan baka birisi iin adakta bulunmak da tevhide aykr eylerdendir. Zira adakta bulunmak ibadettir. Bu ibadetin Allahtan baka birisi iin yaplmas ciz deildir. 6- Allahtan baka birisine snmak veya byle birinden (derdine derman olmak zere) yardm istemek de byledir. Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem, bn Abbs radiyallhu anha yle buyurmutur: stediin zaman Allahtan iste. Yardm istediinde Allahtan yardm iste. Cinlere (yardmlarn istemek zere) dua etmenin yasaklandn bu hadisten renmi oluyoruz. 7- yi kimselere ve evliyaya olduundan daha yksek bir mertebe vere-rek bu kimseler hakknda ar gitmek de tevhid inancn ihll eden eylerdendir. Bu davran, ad geen kimselerin ululatrlmas, peygamber derecesine karlmas veya onlarn gnah ilemekten korunduklarn sanmakla meydana gelir. 8- Kabir etrafnda tavaf etmek de tevhide aykrdr. Byle bir hareket irktir. Kabrin yannda namaz klmak ciz deildir.nk bu irke alan bir yoldur.Buna gre kabir hedef alnarak namaz klmak ve ibadet etmek nasl olabilir? Allah korusun! 9- Tevhid inancnn korunmas iin kabir zerine bina, kubbe, trbe, mescid gibi eylerin ina edilip yaplmas ve kabirlerin boyanmas yasaklanmtr. 10- Tevhid inancna aykr eylerden biri de by; byc, gelecekten haber
1

Hadisi Ahmed b. Hanbel ve Tirmiz rivayet etmi, Tirmiz hadisin hasen olduunu bildirmitir.

10

veren ve falclk yapan kimselere bavurmaktr.Bycler kfirdirler. Onlara giderek onlardan istekte bulunmak ciz deildir. Bunlardan bazlar evliya veya eyh olarak isimlendirilmi olsa da hkm ayndr. 11- Tevhid inancn ihll eden eylerden birisi de uursuzluk anlaydr. Bu anlaya gre kimileri birtakm kular, baykuu, baz gnleri veya belirli bir ay yahut kiiyi uursuz sayar(ak bunlar grmek veya bunlarla karlamak durumunda balarna bir ey geleceine inanrlar.) Hadis-i erifte ifade buyurulduu zere uursuzluk inanc irktir.1 12- Tevhidi ihlal eden eylerden biri de doktor, ila zerine den grevi yapmak ve dierleri gibi sebeplere balanp Allaha tevekkl etmemektir. Mer (makbul) olan sonuna kadar sebepleri yerine getirip -doktor, ila, rzk elde etmek gibi- kalbi bu sebeplere deil, Allaha balamaktr. 13- Yldz fal da tevhidi ihll eden eylerdendir. Bu ayn zamanda yldzlar yaratl amacndan baka bir alanda kullanmaktr. Yldzlar (veya baka aralar) gelecei veya yok olan bir eyi bilip renmek iin kullanlamaz. Bunlarn hibirisi ciz deildir. 14- Yldzlar, baz yldzlarn hareketini ve mevsimleri ara klarak yamur yamasn isteyip bunlarn yamuru vaktinden nce yadrdna veya yamuru geciktirdiine inanmak da tevhidi bozar. Bilakis yamuru yadran veya yamasna engel olan ancak Allahtr. O halde de ki: Allahn fazl ve rahmetiyle bize yamur yad. 15- Kalp ile yaplan ibadet trlerinden olan bir eyi, Allahtan baka biri iin yapmak da tevhide aykrdr. Mutlak sevgi ve mutlak korku gibi kalp ile gerekleen bir olguyu yaratlmlara mahsus klmak gibi. 16- Allahn azap ve cezasna urayacandan yana gven iinde olmak veya Allahn rahmetinden mit kesmek de tevhidi ihll eder. O halde Allahn sana ceza vermeyeceinden emin olma.Onun rahmetinden de mit kesme.Cezaya uramakla, rahmete nail olma arasnda bir mertebede ol. 17- Allahn takdiri ile gerekleen kader karsnda sabretmeyip, tepkili davranarak kadere kar kmak da tevhid inancn ihll eder. Bunu bana niin yapyorsun Allahm Filana bunu niye yaptn ya Rabbi! Allahm! Btn bunlar niin? gibi szler sarf ederek feryat figan edip, yakasn yrtarak (lm karsnda) maniler sylemek gibi. 18- Dnyalk bir i yaparken bile olsa gsteri ve nam maksad ile davranmak da tevhidi ihll eder. 19- Yneticilere ve limlere hell bir eyin haram klnmas; haram bir eyin de hell klnmas hususunda itaat etmek tevhid inancna aykrdr. Byle bir
1

Hadis iin bk: Hakim Nisbur, Mstedrek, 1/64

11

durumda onlara itaat etmek irktir. 20- Aadaki szler tevhid inancn ihll eder: Allah diledi ve sen diledin. Allah ve filan kimse olmasayd yle yle olurdu. Allaha ve filan kimseye tevekkl ettim. Bu gibi szlerde vacip olan araya sonra kelimesini koyarak sylemektir. (Allah diledi sonra sen diledin gibi) nk Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-, insanlar yemin etmek istedikleri zaman Kbeye yemin ederim yerine Kbenin Rabbine yemin ederim demelerini; Allah diledi ve sen diledin" yerine, Allah diledi sonra sen diledin, demelerini emir buyurmutur.1 21- aa, zamana, gnlere ve aylara svmek de tevhid inancn ihll eder. 22- Din, peygamberler, Kurn veya hadis ile alay etmek tevhid inancna aykrdr. Din alimi ve dini iyi bir ekilde yaayan kimselerle alay etmek de byledir. nk bu kimseler yaaylarnda (ve sahip olduklar bilgiler arasnda) Peygamberin snnetini zerlerinde tamaktadrlar. Ayrca sakal, misvak, giysilerinin (snnete uygun olarak) ayak bileinden yukarda olmas gibi. Peygamberimizin snneti kendilerinde grlmektedir. 23- Abdunneb Abdulkbe veya Abdulhseyin gibi isimlerle isimlendirilmek de tevhide aykrdr.Btn bu isimler ciz deildir. (Zira bu isimlerde ki abd kelimesi kul manasnda olup, anlamlar Nebinin kulu Kbenin kulu Hseyinin kulu demektir.) Bilakis kul olmann sadece Allah iin olduunu bildiren Abdullah veya Abdurrahman gibi isimler verilmelidir. 24- Canl varlk trnden birinin resmini yapmak, bu resme sayg gstererek toplant yerlerinde veya baka yerlerde duvarlara asmak tevhide aykrdr. 25- Giysiler zerinde ha (stavroz) iareti bulundurmak veya bunun resmini giysi zerine yapmak ve onu kabul eder, benimsercesine giysinin zerinde brakmak da tevhid inancna aykrdr. Vacip olan ha iaretini silmek veya ekli krp bozmaktr. 26- Kfir ve mnafk kimseleri dost edinip bunlara sayg gsterip ycelterek onlara efendi anlamnda seyyid demek ve sevgi besleyerek ili dl olmak tevhid inancna aykrdr. 27- Allahn indirdii hkmn dnda bir kanunu uygulamak, (insanlar tarafndan ortaya konan) kanunlar Allahn hkmlerinden daha elverili olduuna veya kanun da din gibidir yahut kanun dinin hkmlerinden daha gzeldir ve zamana gre daha uygundur inancyla, kanunlar muhkem din hkmlerinin yerine koymak da tevhide aykr olup, onu ortadan kaldrr. 28- Allahtan baka varlklara, mesela peygambere, emanete veya baka eylere yemin etmek de tevhidi ihll eden eylerdendir. Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- buyuruyor ki:
1

Hadisi Nesi rivayet etmitir.

12

Kim ki Allahtan baka bir eye yemin ederse kafir olur veya irk (Allaha ortak) komu olur.1 Buraya kadar sylediklerimden sonra derim ki: Mslman kardeim! Tevhidi gerekletirmek bize farz olduu gibi tevhide zt ve aykr olan eylerden saknmamz da farzdr. Ayn zamanda frka-i Naciye (kurtulan topluluk) olarak bilinen ehl-i snnet vel-cemaat yolu zere olmamz da kesinlikle gereklidir. Bu yol Muhammed mmetinin sahabe ve onlara uyan selefin (ilk dnem Mslmanlarnn) yoludur. Bu yol, btn inan ve davran ynlerini iine alan bir yoldur. Ehl-i snnetin inan balamnda Allahn isimleri ve sfatlar hususunda kendilerine has bir yolu olduu gibi davran, ahlak, muamele ve ibadetlerde; hayatn btn ynlerini iine alan kendilerine zel bir yollar vardr. Bundan dolaydr ki, Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- bir hadislerinde yle buyurmutur: Bu mmet gelecekte yetmi frkaya (guruba) ayrlacaktr. Bir tanesi dnda hepsi cehennemdedir. O bir gurup kimdir? diye sorulmas zerine: Onlar, imdi benim ve ashabmn yaamakta olduu gibi bir yol zere olanlardr buyurdu. Peygamber onlar, yle yle syleyenlerdir buyurmam, lakin onlarn her eyde Raslullahn ve ashbnn yoluna uyan kimseler olduunu ifade buyurmutur. Kardeim! Buna gre aadaki hususlar senin vazgeilmez grevindir. Bu hususlar sana farzdr: 1- Allah-u Telann sfatlar konusunda aziz ve celil olan Allah o, kendisini nasl vasflandryorsa, peygamberi Onu nasl vasflandryorsa hibir deiiklik, herhangi bir eye benzerlik ve keyfiyet szkonusu olmakszn, sen de yle vasflandrmalsn.yle ise Allah Telnn kendisi ile ilgili olarak bildirdii nefyden baka bir nefy de yoktur, hibir eye benzemesi de sz konusu deildir. Nitekim Allah Tel yle buyurmutur: Onun benzeri hibir ey yok-tur. O hakkyla iiten ve grendir. (ra, 11) 2- Kurn yaratlm olmayp Allah kelmdr. Kurn ondan (gelmeye) balam, yine Ona dnecektir. 3- Kabirde ki haller ve dier durumlar gibi lmden sonra olacak eylere inanmak gereklidir. 4- mann hem sz, hem eylem ile ortaya konulan bir keyfiyet olup itatla artar, gnah ilemekle azalr olduuna itikat etmek gereklidir. 5- Biz mslmanlar Allaha ortak komak (irk) dnda bir gnah ileyen kimseye iledii gnah helal saymadka kfirdir demeyiz. Byk gnah (kebi-

Hadisi Tirmizi rivayet etmi ve hadisin hasen olduunu bildirmitir.

13

reyi) ileyen kimse tevbe ederse, Allah onun tevbesini kabul eder. Tevbe etmeden lrse onun durumu Allahn dilemesine kalmtr, dilerse af eder, dilerse azap eder, sonra cennetine koyar. Bu kimse cehennemde ebedi kalc deildir. Ancak kfre ve irke den byle deildir. Namaz terk etmek, kfrdendir. 6- Ehl-i snnet mensuplar sahbeyi byk sayar, onlar sever ve ehl-i beytten olan ve olmayan sahabenin hepsini dost bilirler. Sahbeden hi birinin gnah ilemekten korunduklarna inanmaz. Sahbenin en faziletlisi Eb Bekirdir. Sonra Hattab olu mer, sonra Affn olu Osman, sonra Eb Tlib olu Alidir. Ehl-i snnet mensuplar sahabe arasnda meydana gelen olaylar hakknda bir ey sylemeyip susar. Sahbenin (her biri) mtehid olup, itihadnda isabet edene iki mkfat, itihadnda hata edene bir mkfat vardr. 7- Ehl-i snnet mensuplar evliyann kermetine inanrlar. Evliya, Allahn slih ve takv zere yaayan kullardr. Allah buyurur ki: yi bilin ki, Allah dostlarna (vel kullarna) korku yoktur ve onlar zlmeyeceklerdir. Onlar, iman edip de takvya ermi olanlardr. (Yunus, 6263) 8- Ehl-i snnet, kendileriyle birlikte namaz klp, Allah tarafndan bildirilen delillerle ispat edilen aktan aa bir kfirlii grlmedike devlet bakanna ba kaldrlmamasnn farz olduu grndedirler. 9- Onlar hayr ve er kadere tm mertebeleriyle inanrlar. Ayrca insann hem kader ile ynlendirilip yrtldne, hem de seme hakk bulunduuna inanrlar. Bylece hem kaderin olma-dn sylememiler, hem insann seme hakknn olmadn sylememilerdir. Bilakis kaderin de seme hak ve imknnn var olduunu sylemilerdir. 10- Ehl-i snnet mensuplar insanlar ve insanlk iin iyi eyleri severler. Onlar insanlarn en hayrlsdr. Hatta onlar insanlk ve insanlar iin en adletli olan kimselerdir. Allahn salt ve selm Peygamberimiz Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem-e olsun.

14

TEVHD NANCI KALPTE NASIL KKLER?1

GR

Tevhidin Lgat Bakmndan Tanm:

Tevhid vahhade fiilinin masdardr.Vahid kknden tretilmitir. Konuurken vahhadehu ve ehhadehu ve mtevahhid denir ki (bir eyi) tek klan, tek olduunu ifade eden kimse demektir.

Tevhidin Din Ynden Tanm:

Tevhid, Allahn Rab ve ilah olarak tek olduunu, Onun ztndan baka birinin byle olmadn, Onun gzel isimleri ve yce sfatlar olduunu benimseyip, Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem-in Peygamber olduuna ve peygamberlerin sonuncusu olduuna inanarak onun Allahtan getirdiine uymaktr.

Tevhidden Maksat Nedir?

eyhul-slam bn-i Teymiye rahmetullhi aleyh diyor ki: Peygamberlerin getirdii tevhid, ulhiyetin ancak ve ancak tek olan Allah iin sabit olduunu ihtiva eder. Bu ise kendine ibadet edilecek varln sadece Allah olduuna ehdet etmekle, ibadeti yalnz Ona yapmakla, sadece Ona tevekkl etmekle, sevdiini yalnz Onun iin sevip, dmanlk ettiine yalnz Onun iin dmanlk etmekle ve yaplan her eyi ancak Onun iin yapmakla olur. Tevhidden maksat yalnz Rabbin tek olmasndan ibaret deildir. Tevhid ile balants olmayan amellerin hibir deeri yoktur. Allah buyurur ki: Rablerine kafirlik edenlerin durumu (udur): Onlarn amelleri frtnal bir gnde rzgrn iddetle savurduu kle benzer. Kazandklarndan hibir eyi elde edemezler. te bu (haktan) uzak sapkln t kendisidir. (brahim, 18)

Tevhidi renmenin Hkm:

Tevhid hakknda bilgi edinmek kadn-erkek her mslmana farz- ayndr. Yce Allah buyurur ki: Bil ki, Allahtan baka ilh yoktur. (Ey Muhammed!) Hem kendinin, hem de mmin erkeklerin ve mmin kadnlarn gnahlarnn balanmasn dile! Allah gezip dolatnz yeri de, duracanz yeri de bilir. (Muhammed, 19)
1

Ksm Yaynevince bir kurul tarafndan hazrlanmtr.

15

Tevhidin Tr Vardr:

Birincisi: Rubbiyet tevhididir. Bu, kullar ve rzklarn yaratann, onlar ldren ve yaatann Yce Allah olduuna inanmaktr. Rubbiyet tevhidi yaratma, rzk verme, yaatma, ldrme gibi ilerinde Allahn tek olduunu benimsemektir. Esasen bu tr tevhidi Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- zamanndaki mrikler, Hristiyan ve Yahudiler inkar etmemi, kabul etmilerdir. Rubbiyet tevhidini eski zamanda dehr/maddeci inkrclardan, gnmzde ise komnist inkarclardan bakas inkar etmemitir.Tevhidin bu tr, beraberinde ulhiyet tevhidi bulunmadka insann slam dinine girmesini salamaz. Dnyada kann ve maln korumaya almaz ve ahi-rette cehennem ateinden kurtarmaz. Rubbiyyet tevhidi doutan insanla birlikte var olandr. Nitekim hadis-i erifte: Her doan ftrat (tek olan Allah tanma kabiliyeti) zere doar. Daha sonra onun anas babas ya Yahudi veya Hristiyan veya Mecus yapar buyurulmutur. Rubbiyyet tevhidine Kurnda pek ok kere iaret buyurulmutur. Bunlardan birisi u yet-i kerimedir: De ki: Size gkten ve yerden kim rzk veriyor? Ya da kulaklara ve gzlere (onlar yaratmaya) kim kadir olabilir? lden diriyi kim karyor? Diriden ly kim karyor? i kim idare ediyor? (Onlara bu sorular sorduunda btn bunlar) Allah (yapyor) diyecekler. De ki: yle ise (onun azabndan) korkmuyor musunuz? te kudreti size anlatlan bu zt sizin gerek Rabbiniz olan Allahtr. Artk haktan (ayrldktan) sonra sapklktan baka ne kalr? O halde nasl (haktan sapkla) dndrlyorsunuz? (Yunus, 31-32) kincisi: Ulhiyet tevhididir. Bu, kullarn dua, adak, kurban, mit, korku, tevekkl, istekle ynelme, ekinme ve snma gibi ilerini yaparken bu ibadetleri sadece tek olan Allah iin yapmasdr. Bu tevhidin mahiyeti hem eski, hem yeni zamanda mminler ile mrikler arasnda tartma konusu olmutur. Peygamberlerin mmetlerine getirdii tevhid ite budur. nk peygamberler, mmetlerinin zaten inanmakta olduu rubbiyet tevhidinin doruluunu onaylamlar, onlar ulhiyet tevhidine armlardr. Allah-u Tel, Nh peygamberden haber vererek yle buyurur: Andolsun ki biz Nhu kavmine (peygamber olarak) gnderdik. Onlara ben (dedi) sizin iin apak bir uyarcym. Allahtan bakasna tapmaynz. nk ben size (gelecek) bir azaptan korkuyorum. (Yunus, 25-26) Yine yle buyurur: Allaha ibadet edin ve Ona hibir eyi ortak komayn. (Nis, 36) Tevhidin bu tr, Allahn kullar zerinde farz olan hakk, dinin en byk emri, yaplan ilerin esasdr. Kurn bu tevhidin varlndan haber vererek, bunsuz mutluluk ve kurtulu olmayacan aklamtr.
16

ncs: Esm ve Sfat tevhidi. Bu tevhid isimleri ve sfatlar itibariyle Allahn bizzat veya peygamberinin lisanyla kendisinin nasl olduunu bildirmise, Allah ylece benimsemektir. Bunun gereklemesi O veya Onun peygamberi kendisini nasl vasflandrmsa hibir deiiklik herhangi bir eye benzerlik ve keyfiyet sz konusu olmakszn Allah iin var olduunu benimsemekle olur.

Uluhiyet Tevhidinin Faziletleri:

Allah tek ibadet edilen yce varlk olarak benimsemek, kaytsz artsz nimetlerin en ycesi ve en fazietlisidir. Bu tevhidin fazileti ve verdii sonular sayya gelmeyecek kadar oktur. Bunlardan bazlarn aaya alyoruz: 1- Bu tevhid, Allahn kullarna verdii nimetlerin en bydr. Bu nimete onlar Allah hidyet etmitir. Nitekim bir ad da nimetler olan Nahl suresinde ifade buyurulduu zere Allah tevhid nimetini btn nimetlerden ne alarak yle buyurmutur: Allah melekleri, kullarndan diledii kimseye kendinden bir vahiy ile benden baka tanr olmadna dair (kullarm) uyarn ve benden korkun diye gnderir. (Nahl, 2) 2- Bu tevhid insanlarn ve cinlerin yaratl gayesidir. Allah yle buyurur: Ben cinleri ve insanlar ancak bana ibadet etsinler diye yarattm. (Zariyt, 56) 3- Bu tevhid kitaplarn ve Kurnn indirili gayesidir. Bu hususta Allah yle buyurur: Elif, Lam, Ra. (Bu sana indirilen) hikmet sahibi (ve) her eyden haberdar olan (Allah) tarafndan yetleri salamlatrlm, sonra da (her ynyle) aklanm bir kitaptr. (Bu kitap size) Allahtan bakasna ibadet etmemeniz iin (indirildi). phesiz ki ben, Onun tarafndan size (gnderilmi) bir uyarc ve mjdeciyim. (Hd, 1-2) 4- Tevhidin faziletlerinden biri, dnya ve ahirette skntdan kurtulmann dnya ve ahiret cezasnn savuturulmasnn en byk sebebidir. Nitekim Yunus peygamberin olaynda buna iaret vardr.1 5- Tevhidin en nemli faydalarndan biri, cehennemde ebed kalmaya engel olmasdr. Kalpte hardal tanesinden daha az arlkta tevhid inancnn bulunmas bunu salar. 6- Tevhid inanc kalpte kemal derecesine ularsa cehenneme girmeyi tamamen ortadan kaldrr. Nitekim Buhr ve Mslimde Utbn hadisinde byle olduu bildirilmitir.
1

Enbiya suresi 87. yetine baknz.

17

7- Tevhid, sahibine mkemmel bir hidyet, dnya ve ahirette tam bir gven salar. Allah Tel yle buyurur: nanp da imanlarna herhangi bir hakszlk bulatrmayanlar (var ya) ite gven onlarndr ve hidyete erenler onlardr. (Enm, 82) 8- Tevhid, Allahn rzasna ve sevabna nil olmann en byk sebebidir. 9- Muhammedin efatiyle en ziyade mutlu olacak kimse ihlsl olarak can- gnlden la ilahe illallah diyen kiidir. 10- Tevhidin faziletlerinden en by udur ki ak ve gizli btn ilerin ve szlerin Allah katnda makbul olmas, bunlara sevap verilmesi ve mkemmellik derecesine ulamas tevhid inancna baldr. Tevhid inanc glendike Allah iin ihls kuvvetlendike yukarda sz edilen iler tamam olur ve mkemmellie ular. 11- Tevhidin faziletlerinden biri de kul iin iyi ileri yapmay, kt eyleri terk etmeyi kolaylatrp, musibet durumlarnda teselli etmesidir. mannda ve tevhidinde ihlsl olan kimseye tat (ibadet)leri yerine getirmek kolaydr. nk bu kimse Rabbinin rzasn ve sevabn umarak tatn yerine getirir. Byle bir kulun nefsine cannn ektii gnahlar terk etmek basit gelir. Zira bu kimse Rabbinin gazabndan ve ac verici gazabndan ve ac verici azabndan korkar. 12- Tevhid inanc kalpte mkemmelletii zaman Allah bu inancn sahibine iman sevdirir ve gzel gsterir. Kfir olmay ve fskl ve isyan etmeyi sevimsiz gstererek onu doru yola erenlerden klar. 13- Tevhid, kulun karlat glkleri hafifletir ve aclarn dindirir. Kul, tevhid inancnn kemle ermesi orannda glkleri ve aclar geni bir kalple ve huzurla karlar, Allahn takdiri ile yaad kaderin aclarn teslimiyet ve rza ile kabul eder. 14- Tevhidin en byk faziletlerinden birisi, insan yaratlmlara kle olmaktan kurtarp hrriyete kavuturmasdr. Tevhid inancna sahip olan kimse mit ve korkusunu ve yaptklarn yaratlmlarla ilintili klmaz. Gerek izzet ve yce eref budur. Kul tevhid inancyla srf Allah iin ibadet eder. Ondan bakasndan mit beklemez ve Onun dnda kimseden korkmaz. Ancak Ona ynelir ve Ona tevekkl eder. Bylece kurtuluu gerekleir ve felha erer. 15- Tevhidin bir fazileti vardr ki hibir fazilet buna yetiemez. Bu fazilet udur: Tevhid kalpte tamama erip mkemmel hale geldii, tam ve kmil bir ihlsla gerekletii zaman, az bir amel ilese dahi kiinin ihlsl tevhidi sayesinde ok amel ilemi gibi olur. leri ve szleri hesaba, sayya gelmeyecek ekilde katlanarak deerlendirilir. 16- Allah tevhid ehlinden olan kimse iin dnyada fetih ve zafer elde etmesine kefil olur. zzet, eref ve hidyet elde eder. leri kolaylar, durumu iyileir, szleri ve ileri doru olanlardan olur.
18

17- Allah tevhid inancna sahip olanlardan dnya ve ahiret ktlklerini uzaklatrr. Onlara iyi bir hayat ve huzur verir. Bu sylediklerimizin Kurn ve hadiste delilleri pek oktur. Tevhidi gerekletiren kimse bu faziletlerin hepsini, hatta daha fazlasn elde eder. Tevhidi gerekletirmeyen ise hibir fazilet elde edemez.

19

TEVHD KALPTE KKLETREN SEBEPLER

Tevhid mminin kalbinde gelien, dal budak salan bir aa gibidir. Bu aa insan Allaha yaklatran tatlar ile sulandka gelimesi ve gzellii artar. Bu aa gelitike kulun Rabbine olan sevgisi, Ondan korkusu ve midi ziyadeleir, Ona tevekkl kuvvet kazanr. Kalpteki tevhid aacnn gelimesini salayan sebepler unlardr: 1- Allah katnda bulunan mkfata ermek iin onun emirlerine itaat etmek. 2- Allahn cezalandrmasndan korkarak gnahlar brakmak. 3- Gklerin ve yerin mlknn kimin elinde olduunu dnmek. 4- Allahn isimleri, sfatlar ve bunlarn gerei, eserleri ve Onun keml ve cellini gsteren hususlarda bilgi edinmek. 5- Faydal bilgiler edinip bunlar uygulamak. 6- Manasn ve ne kastedildiini anlayp dnerek Kurn okumak. 7- Farz ibadetlerden sonra nafile ibadetlerle Allaha yaklamak. 8- Dil ve kalp ile devaml Allah an-mak. (zikretmek) 9- Kiinin sevdii birden ok ey bir araya geldii vakit, bunlar arasndan Allahn sevdiini tercih etmek. 10- Allahn grnr grnmez nimetleri hakknda dnp, Onun kullarna ihsan ve ikram edip nimet verici olduunu grmek 11- Allah huzurunda krlgan kalpli olup Ona muhta olduunu hatrdan karmamak 12- Allahn dnya semasna indii vakit olan gecenin son te biri olduu zaman Allah ile babaa ol(duunu dn)p bu vakitte Kurn okuyarak, bu durumu tevbe ve istifar ile sona erdirmek. 13- hlasl, salh ehli, iyi ve Allah seven kimselerle birlikte olup, onlarn szlerinden ve davranlarndan faydalanmak. 14- Kalbi ile Allah arasna girecek her sebepten uzak olmak 15- Lzumsuz ve faydasz olan szleri, yemek yemeyi, birliktelii ve bakmay brakmak. 16- Kendisi iin neyi severse, din kardei iin de onu sevmek ve nefsini buna yneltmek iin gayret sarfetmek. 17- Mslmanlar hakknda kalbinde kin duygusu bulundurmamak. Mslman kalbini kendini beenmek,gurur, kibir, haset ve kinden arndrmaldr. 18- Allahn takdirine rza gstermek.
20

19- Nimete nail olursa kretmek ve bana bir ktlk gelirse sabretmek. 20- Gnaha dme durumunda Allaha dn yapmak. 21- Yakn akraba ziyareti, gzel ahlak, baka-larna iyilik etmek gibi gzel amelleri oka yapmak. 22- Kk byk her iinde Pey-gambere uymak. 23- Allah yolunda cihad etmek. 24- Kendisine ikramda bulunana ho eyler syleyip, onu honut etmek. 25- yilii emredip, ktle engel olmak. Allahm! Bizi tevhid zere yaatp, mutlu olanlardan, tevhid zere vefat etti-rip ehitlik mertebesine erenlerden eyle. Peygamberimize, Onun ailesine ve ashabna Allah salt-u selam eylesin.

21

NEML BR KONU

Hamd Allahadr. Ona hamd eder, ondan yardm, balanma ve hidyet dileriz. Nefsimizin errinden ve yaptk-larmzn ktlklerinden Allaha snrz. Bir kimseyi Allah hidyete erdirirse, hibir kimse onu saptramaz. Bir kimseyi de Allah saptrrsa, onu hibir kimse hidyete erdiremez. ahitlik ederim ki tek olan Allahtan baka ilah yoktur. Onun ilerinde, hkmnde rab ve ilah oluunda orta yoktur. Allah hak dinini onlara eriat olarak vermi, onlar bu dine ynlendirerek dininin hkmlerini kolaylatrm ve gleri yetmedii bir eyle ykml tutmamtr. Allah her ahsa, ancak gc yettii kadar sorumluluk ykler. (Bakara, 286) Yine ahitlik ederim ki Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem- Allahn kulu ve peygamberi, Onun yarattklarnn en hayrlsdr. Allah onu tm insanla peygamber olarak gndermitir. Allah o peygamberiyle insanl sapklktan hidyete yneltmi, grmeyen gzlerini am, mmetini dnya ve ahirette hayrlarn ve mutlu olacaklar eylerin yolunu gstermitir. Ayn zamanda dnya ve ahirette mmetinin zararna olan eylerden sakndrmtr. Kendisi dnyadan ayrlrken mmetini yle bir aydnlkta brakmtr ki gecesi gndz gibidir. Bu durumda ancak mahvolmu bir kimse yolunu saptabilir. Yce Allah o peygambere, ashabna ve kymete kadar onlara uyup yollarndan gidenlere salt ve selam eylesin. Bu giriten sonra derim ki: Gerek Mslman sz olsun, fiil olsun btn ilerinde Allah ve Raslnn hkmnn ne olduunu aratrr ve ona uyar. Eer hkm helal ise onu uygular. Bunu yaparken insanlardan hi birinin ne dediine aldrmaz. Eer hkm haram ise, o hkm karsnda durur ve sz konusu ii yapmayp brakr. nsanlardan iddet veya alay ile karlarsa hi birine aldrmaz. Helal hususunda u yete uyar: bunlar Allahn koyduu snrlardr. Sakn onlar amayn. (Bakara, 229) Haram hususunda da u yete uyar: bunlar Allahn (yasak) snrlardr. Sakn bunlara yaklamayn. (Bakara, 187) nsanlarn Allahn ve Onun peygamberinin hkmn hie sayan, ileri attklar (sz ve anlaylar)na gelince: Bu hususta byle gr ve szleri Mslman biliyorsa ona uymaz ve arkasna dmez. Eer ne olduunu bilmiyorsa, ite bu szler tepeden trnaa zarar ve sapkln ta kendisidir. Demek oluyor ki mesele iki ktan ibarettir, ncs yoktur; ya sapklk ve bataklk veya hidyet ve kurtulu. phe yok ki mutlaka her bir Mslman hidyet ve kurtuluu ister, onlar arar ve Rabbinden sapkla ve batakla dmekten kendisini korumasn ister. Lakin sadece bu istek yeterli deildir. Deerli bir sahbinin Peygamber -sallallahu
22

aleyhi ve sellem-e: Ey Allahn Rasl! Sana cennette arkada olmam iin dua buyur demesi zerine Peygamber ona: oka secde ederek (dua etmem konusunda) bana yardmc ol! buyurdu. O halde mesele sadece temenni ve mit etmekten ibaret deildir. Mutlaka bir eylemde bulunmak, Allahn emirlerine uymak, yasaklarndan kanmak gerekir. te kiiyi cehennem ateinden kurtarp cenneti kazanma ile sonulanmas mit edilen dosdoru slamn manas budur. Ey kardeler! phesiz bu dnyada yaayan mslman erre iten ve bu yolda ilerlemesini isteyen ve hayrl eyler yapmasna engel olup, hayrdan uzaklatran itici ve ekici gler vardr. Bunlar eytan, kiinin hevesi, gaflet ve kt arkadatr. yle ise eytann errinden Allaha snmak, onun vesvese ve drtlerine aldrmamak hususunda titiz davranalm. Nefsimizin hevesini bir kenara brakalm. Ta ki heveslerimiz hayatmzda bir rol oynamasn. Zira hevese uymak kesinlikle sapkln ta kendisidir. Allah yle buyurur: Onlar zanna ve nefislerinin aa- hevesine uyuyorlar. (Necm, 23) Ayrca srekli bir uyanklk iinde olmamz gerekir. inde bulunduumuz salk ve maddi nimetlere aldanmayalm. Bunlar bize Rabbimizin emirlerini unutturabilir. Bylece anszn yakalanveririz de, biz gaflet ierisinde iken lm geliverir. O zaman ar ekilde piman oluruz. Lakin pimanlk saati gemi olur. Mslman kardeim, er; er ehli olan kiilerle artt gibi, hayr da hayr ehli kimselerle ziyadeleir. O halde seni kt eyler yapmaktan sakndrp, hayrl eyler yapmana yardmc olacak iyilik ehli kimselerle beraber olmak hususunda titiz ol. Ta ki kyamet gnnde: Ne yazk bana! Keke falancay dost edinmemi olsaydm! nk zikir (Kurn) bana gelmiken o, gerekten beni ondan saptrd. eytan insan (uuruma srkleyip sonra) yapayalnz ve yardmcsz brakmakta! (Furkan, 28-29) demeyesin.

23

PEYGAMBERDEN YARDIM STEMENN HKM

Soru: Baz kimselerin meded ya Raslallah! veya meded ya Nebiyallah diye yksek sesle rtklarn iitmekteyiz. Bunun hkm nedir? Cevap: Bu soruya eyh Abdulaziz b. Bz yle cevap vermitir: Bu sz byk irktir. Anlam peygamberden yardm istemektir. Peygamberin ashbndan ve onlarn yolundan giden snneti iyi bilenlerin icma ile ifade ettiklerine gre, melek veya cin, grnmez varlklardan, lm olan peygamberlerden veya baka kimselerden, putlardan, aalardan, talardan, yldzlardan ve benzerlerinden yardm istemek aadaki yetlere gre byk irktir. Mescitler phesiz Allahndr. O halde Allah ile birlikte hi kimseye yalvarmayn. (Cin, 18) te (btn bunlar yapan) Rabbiniz Allahtr. Mlk Onun-dur. Ondan baka yalvarp durduklarnz, bir ekirdek kabuuna bile sahip deillerdir. Eer onlar arsanz, sizin armanz iitmezler. Faraza iitseler bile, size cevap veremezler. Kymet gn de sizin (onlar Allaha) ortak komanz reddederler. (Bu gerei) sana her eyden haberi olan (Allahtan) baka hi kimse haber veremez. (Ftr, 13-14) Her kim Allah ile birlikte dier bir tanrya taparsa ki bu hususla ilgili hibir delili yoktur- o kimsenin hesab ancak Rabbinin katndadr. uras muhakkak ki kfirler iflah olmaz. (Mminun, 117) Bu konudaki yetler pek oktur. Soruda sz edilen i Kureyli kfirlerin ve dierlerinin -evvel zamanda yaayan mriklerin- dinidir. Allah peygamberleri ve onlara indirdii kitaplar, bu anlay reddetmek ve byle bir ey yapmaktan sakndrmak iin gndermitir. Aadaki yetler bunun delilidir: Andolsun ki, biz Allaha ibadet edin ve putlardan saknn diye (emretmeleri iin) her millete bir peygamber gnderdik (Nahl, 36) Senden nce hibir peygamber gndermedik ki ona benden baka ilah yoktur; o halde bana ibadet edin diye vahyetmi olmayalm. (Enbiya, 25) Elif, Lam, Ra. (Bu sana indirilen) hikmet sahibi (ve) her eyden haberdar olan (Allah) tarafndan yetleri salamlatrlm, sonra da (her ynyle) aklanm bir kitaptr. (Bu kitap size) Allahtan bakasna ibadet etmemeniz iin (indirildi). phesiz ki ben, onun tarafndan size (gnderilmi) bir uyarc ve mjdeciyim. (Hd, 1-2) Bu kitabn indirilii, aziz ve hikmet sahibi Allah katndandr. (Ey Muhammed!) phesiz ki Kitab sana hak olarak indirdik. O halde sen de dini Allaha has klarak ihls ile kulluk et. Dikkat et, hlis din Allahndr. Onun yan sra bakalarn veli edinenler. Onlara, bizi Allaha yaklatrsnlar diye ibadet ediyoruz derler. Dorusu Allah, ayrla dtkleri eylerde aralarnda hkm
24

verecektir. Allah phesiz, yalanc ve inkarc kimseyi hidyete iletmez. (Zmer, 1-3) Allah bu yetlerde aka beyan etmitir ki, O, orta olmakszn sadece kendisine ibadet edilmesi iin peygamberler gndermi, kitaplar indirmitir. badetlerin tr ne olursa olsun; dua, yardm istemek, korku, mit, namaz, oru, kurban ve dierleri srf Allah iin yerine getirilmelidir. Bu yetlerde bildirilmitir ki Kurey mrikleri ve dierleri,hak yol davetisi olan peygamberlere ve bakalarna yle diyorlard: Biz o dost edindiklerimize ancak bizi Allaha yaklatrsnlar diye tapyoruz. Yani diyorlard ki; Biz onlara; onlar yaratc, rzk verici ve kinattaki olaylar var edici olduu iin deil, bizim iin efaati olsunlar, bizi Allaha yaknlatrsnlar diye tapyoruz. Allah onlar yalanlam ve bu davranlar ile kfir olduklarn Zmer suresi 3. yetinin sonundaki beyan ile haber vermitir: Allah, ayrla dtkleri eylerde aralarnda hkm verecektir. Allah phesiz, yalanc ve kfir kimseyi hidyete iletmez. (Zmer, 3) Demek oluyor ki Yce Allah onlarn Allahtan baka taptmz dostlara/evliyaya sadece bizi Allaha yaknlatr-snlar diye tapyoruz szlerini yalanlam, Allah phesiz, yalanc ve kfir olan kimseyi hidyete iletmez buyurarak, bu inanlaryla kafir olduklarna hkmetmitir. Yce Allah, Ynus sresinde bir baka yette, Allahtan baka taptklarna onlar Allah katnda bizim efaatilerimizdir dediklerini bildirmitir: Onlar Allahn yan sra kendilerine ne zarar, ne de fayda verecek eylere tapyor ve bunlar, Allah katnda bizim efaatlarmzdr diyorlar. Allah bunlar yalanlayarak yle buyurmutur: De ki: Siz Allaha gklerde ve yerde bilmedii bir eyi mi haber veriyorsunuz? H! O, onlarn ortak kotuklar her eyden uzak ve ycedir. (Ynus, 18) Azz ve Cell olan Allah, Zriyat sresinde insanlar ve cinleri tm varlklardan baka tek Allaha ibadet etmeleri iin yarattn bildirmi; Ben cinleri ve insanlar, ancak bana ibadet etsinler diye yarattm. (Zriyat, 56) buyurmutur. nsan olsun, cin olsun hepsine farz olan, sadece Allaha ibadet etmeleri, Ona yaptklar ibadeti ihlsl yapmalar, Allahtan baka peygambere veya bakalarna tapmaktan saknmalardr. Bunlardan imdat istenmedii gibi baka trden ibadetlerin de Allahtan bakasna yaplmayaca yukarda geen yetler ve bu manadaki dier yetler uyarnca, gerek peygamberimizden, gerekse dier peygamberlerden gelen rivyetler uyarnca ortadadr.Zira onlar insanlar tek
25

ibadet edilecek Allaha ibadet etmeye davet etmiler. badeti bakalarna deil, sadece Allaha tahsis etmee ynlendirmilerdir. Ayrca insanlar irkten ve Allahtan bakasna ibadet etmekten sakndrmlardr. slam dininin temeli budur. Allah bu temele dayal olarak peygamberler gndermi, kitaplar indirmi, insanlar ve cinleri bu esasn yerine gelmesi iin yaratmtr. Kim peygamberlerden veya bakasndan medet bekler, yardm ister veya onlara yakn olmak iin herhangi bir ibadet yaparsa, Allaha irk komu ve Allah ile birlikte bir bakasna ibadet yapm olur. Byle yapan kimse aadaki yetlerde ifade buyurulan hkme girer ki Yce Allah yle buyurur: Eer onlar Allaha ortak kosalard, kendileri iin yapmakta olduklar amelleri elbette boa giderdi. (Enam, 88) (Ey Muhammed!) Andolsun ki sana da, senden nceki peygamberlere de (u husus) vahyolunmutur: Andolsun ki (bilfarz) Allaha ortak koarsan, amelin mutlaka boa gider ve hsrana urayanlardan olursun. (Zmer, 65) Allah kendisine ortak koulmasn asla balamaz, bundan bakasn diledii kimse iin balar. Allaha irk koan kimse byk bir gnah (ile) iftira etmi olur. (Nis, 48) Kim Allaha ortak koarsa, muhakkak Allah ona cenneti haram klar; artk onun yeri cehennemdir ve zalimler iin yardmclar yoktur. (Mide, 72) Hibir kimse bu delillerin dnda kalmaz. Ancak Mslman lkelerden uzak olup kendisine Kurn, hadis ve slam dveti ulamayan kimseler bu delillere muhatap deildir. Kendisine davet ulamayan kiinin durumu Allaha kalmtr. lim adamlarnn szlerinden doru olanna gre byle bir kimse kyamet gn snamaya tabi tutulur. Uyumlu davranrsa cennete girer. Ba kaldrrsa cehenneme girer. Erginlik dnemine ulamadan len mrik ocuklarnn durumu da byledir. Dorusu mriklerin ocuklar hakknda iki gr vardr: Birincisi: Onlar kyamet gn snava tbi tutulurlar: Eer (sorulara) cevap verirlerse cennete girerler. Ba kaldrrlarsa cehenneme girerler. Zira Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem, bunlar hakknda sorulan soruya: Onlarn ne yapacan en iyi bilen Allahtr eklinde cevap vermitir.1 Allahn onlar hakkndaki bilgisi, snava tabi tutulduklarnda ortaya kacaktr. kincisi: Onlar cennetliktir. Zira onlar ykml olmazdan nce ftrat zere iken lmlerdir. Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-den gelen sahih bir rivyetle yle buyurmutur: Her doan ftrat zere -bir dier rivyette bu din zere- doar. Sonra anas babas onu Yahudi, Hristiyan veya Mecusi yapar.

Hadisin sahih olduunda ittifak edilmitir.

26

Yine Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-den gelen bir rivyete gre, Peygamber (mira gecesinde) brahim peygamberi cennet bahelerinden birinde yannda mriklerin ocuu olduu halde grmtr. Mriklerin ocuklar hakkndaki grlerin en doru olan budur. Hem geen delillere gre, hem de: Biz, bir peygamber gndermedike kimseye azap edecek deiliz. (sr, 15) yetine gre hkm budur. Hfz bn Hacer, Fethul-Br isimli kitabnn cenaze blmnde mriklerin ocuklar hakknda demitir ki: Tahkik ehlinin ulat, tercih edilen ve sahih mezhep olan bu grtr.1 Yaamakta olan bir kimseden yardm istemek hususu, Allahtan bakasndan bir istekte bulunmak konusundaki hkmn dndadr. Yeter ki yardm istenen kiinin istenilene gc yetsin. Bu irk deildir. Allah Musa aleyhisselamn Kpt ile yaad olay anlatrken Kurnda: (Musann) kendi tarafndan olan, dmana kar ondan yardm istedi. (Kasas, 15) nk her insan gerek duyduu her eyde kardelerinin yardmna ihtiya duyar. Cihad ve baka hususlarda gc yettii eylerde bakasnn yardm istenebilir. Bu irk olmayp, bilakis mubah/serbest braklm eylerdendir. Bu yardm bazen snnet, bazen vacip olur. Dini delillere gre hkm deiir. Baar Allahtandr.

Askalan, Fethul-Br, 3/247

27

ALLAHTAN BAKASINDAN YARDIM DLEMEK1

Hamd Allaha mahsustur. Allahn peygamberine, ilesine, ashabna ve yolundan gidenlere salt ve selam olsun. Hamd, salt ve selamdan sonra derim ki: 19/04/1390 tarihli saysnda el-Muctemaul-Kuveyt isimli gazete erefli Peygamberin Doum Yldnm bal altnda bir iir yaymlamtr. Szkonusu iirde peygamber aracl ile yardm ve zafer istenmekte, Muhammed mmetinin iine dt ayrlk ve paralanma dile getirilip peygamberden mmetini bu durumdan kurtarmas ve mmete yetimesi istenmektedir. iir Amine imzasyla yazlm olup yledir: Ya Raslallah dnyamza yeti! Dnyamz tututurulmu sava atei yakyor. Ya Raslallah mmet(in)e yeti! mmet(in) gecesi ok uzun bir phe karanl iindedir. Ya Raslallah mmet(in)e yeti! mmet(in) trajedi yayor; aclar iinde nn gremez olmutur. air hanm szlerini yle bitiriyor: Bedir savanda Allaha nida edip zaferi abuklatrdn gibi Bizim zaferimizi de abuklatr. Bedirde perianlk ahane bir zafere dnmt Allahn nice askerleri vardr ki gremezsin. Allahu Ekber! Bu bayan yazar mmete yetierek zaferi abuklatrmasn isteyip peygambere seslenmekte, imda-da gelmesini istemektedir. Yazar zaferin sadece Allahn elinde olduunu, peygamberin veya dier yaratlmlarn elin-de bir ey olmadn ya unutuyor veya bilmiyor. Yce Allah, Kitab- Mbnin-de yle buyurur: Zafer, yalnzca mutlak g ve hikmet sahibi Allah katndandr. (l-i mran, 126) Allah size yardm ederse, artk size stn gelecek hi kimse yoktur. Eer sizi yardmsz brakverirse, ondan sonra size kim yardm eder? (l-i mrn, 160) Bu deliller ve icma ile bilinmitir ki aziz ve celil olan Allah varlklar kendisine ibadet etmeleri iin yaratmtr. Peygamberler gnderip kitaplar indirerek ibadetin ne olduunu aklayarak, bu ibadete arda bulunmutur. Aadaki yetler bunu ifade etmektedir: Ben cinleri ve insanlar, ancak bana ibadet etsinler diye yarattm. (Zariyat,
1

eyh Abdulaziz b. Bz tarafndan hazrlanmtr.

28

56) Andolsun ki, biz Allaha ibadet edin ve tauttan saknn diye (emretmeleri iin) her millete bir rasl gnderdik. (Nahl, 36) Senden nce hibir peygamber gndermedik ki ona benden baka ilah yoktur; u halde bana ibadet edin diye vahyetmi olmayalm. (Enbiya, 25) Elif, Lam, Ra. (Bu sana indirilen) hikmet sahibi (ve) her eyden haberdar olan (Allah) tarafndan yetleri salamlatrlm, sonra da (her ynyle) aklanm bir kitaptr. (Bu kitap size) Allahtan bakasna ibadet etmemeniz iin (indirildi). phesiz ki ben, onun tarafndan size (gnderilmi) bir uyarc ve mjdeciyim. (Hd, 1-2) Allah Tel bu muhkem yetlerde aklamtr ki, insanlar ve cinler ancak orta olmayan Ona ibadet etsinler diye yaratmtr. Yine Allah beyan buyurmutur ki bu ibadeti emretsinler, zdd olan (ortak komay) yasaklasnlar diye peygamberler gndermitir. Ve haber vermitir ki kendisinden bakasna ibadet edilmesin diye yetlerini muhkem bir ekilde bildirmi ve aklamtr. badet, Onun emirlerini tutup yasaklarn brakarak sadece, tek olarak ona tatte bulunmaktr. Allah Tel pek ok yette bunu emretmitir. Aadaki yetler bunlardan bazlardr. Onlar, dini yalnz kendine has klarak ve hanifler olarak ibadet etmeleri iin emrolundular. (Beyyine, 5) Rabbin, sadece kendisine ibadet etmenizi kesin bir ekilde emretti. (sra, 23) O halde sen de dini Allaha has klarak ihls ile kulluk et. Dikkat et, halis din Allahndr. (Zmer, 2-3) Bu manada yetler pek oktur. yetlerin hepsi sadece Allaha ihlsl olarak ibadet edip, peygamberler olsun bakalar olsun ondan bakasna tapmay terk etmenin farz olduunu gsterir. phe yok ki dua etmek, nemli ve btn trlerini kendisinde toplayan ibadetlerdendir. O halde duann ihlsl olarak sadece Allaha yaplmas farzdr. Nitekim Allah: yleyse kafirlerin houna gitmese de dini yalnzca Ona halis klarak Allaha dua edin. (Gafir, 14) ve Mescitler phesiz Allahndr. O halde, Allah ile birlikte hi kimseye yalvarmayn. (Cin, 18) Allahtan bakasna ibadet ve dua etmeme hususu peygamberleri de, bakalarn da iine alr. nk yette ehaden kelimesi nekre (belirsiz)dir ve bu kelimeden nce yasak kipi bulunmaktadr. Buna gre bu dua ve ibadet etmeme
29

yasa Allahtan baka herkesi iine almaktadr. Bir baka yette de yle buyurulmaktadr: Allah brakp da sana fayda ya da zarar vermeyecek eylere tap-ma. (Yunus, 106) Bu yette peygambere hitap edilmektedir. Oysa peygamberi irke dmekten Allahn koruduu bilinmektedir. yle ise bu yetteki yasaklama ile peygamberden bakalarn sakndrmak kastedilmektedir. yetin devamnda: Eer bunu yaparsan mutlaka zalimlerden olursun. (Yunus, 106) buyurul-mutur. Demek ki Allahtan bakasna dua (ibadet) etseydi demolunun efendisinin zalimlerden olaca bildiriliyor. Bunu peygamberden bakas yaparsa durumu nasl olur? Herhangi bir kayt olmakszn zulm sylendii zaman bundan byk irk (olan kfirlik) anlalr. Nitekim Kurnda: Kafirler elbette zalimlerdir. (Ba-kara, 254) Dorusu irk en byk zulmdr. (Lokman, 13) buyurulmu-tur. Bu yetlerden ve dierlerinden anlalmtr ki lye, aaca, taa ve baka eylere dua (ibadet) etmek aziz ve celil olan Allaha irk (ortak) komaktr. Bu ise Allahn kendisi sebebiyle insanlar ve cinleri yaratt; aklamas iin peygamberler gnderip, kitaplar indirdii ibadete aykrdr. Ayrca l ilhe illallahn manas budur. Zira bu szn anlam kendisine ibadet edilmesi hak olan sadece Allahtr demektir. L ilhe illallah kelimesi Allahtan bakasna ibadete aykr olup, ibadet etmeyi Allah iin ispat etmektedir. Nitekim Kurnda: nk Allah hakkn ta kendisidir; Ondan baka taptklar ise hi phesiz btldr. (Lokman, 30) buyurulmutur. te dinin asl, slmn temeli budur. Bu asl ve temel doru olduktan sonra ibadetler sahih (geerli) olabilir. Nitekim Kurnda: (Ey Muhammed!) Andolsun ki sana da, senden nceki peygamberlere de (u husus) vahyolunmutur: Andolsun ki (bilfarz) Allaha ortak koarsan, amelin (yaptn iin, ibadetin) boa gider ve ziyana urayanlardan olursun. (Zmer, 65) ve Eer Allaha ortak kosalard, yapmakta olduklar amelleri elbette boa giderdi. (Enam, 88) slam dini iki byk esas zerine kurulmutur: Birincisi: Sadece tek olan Allaha ibadet etmektir. kincisi: badetin ancak Allahn peygamberi Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem-in dinine gre yaplmasdr. L ilhe illallahn manas budur. Peygamberlerden veya bakalarndan lm birine, putlara, aalara, talara veya baka bir yaratlma her kim dua ederse veya bunlardan birinden yardm isterse yahut bunlardan birine yakn olmak iin kurban keser, adakta bulunur, namaz klar veya secde ederse, onlar Allahtan baka ilahlar edinmi,
30

onlar Allaha e tutmu olur. Bu ise yukardaki esasa aykrdr ve la ilahe illallahn manasna ters der. Dinde olmad ve Allah izin vermedii halde dinde sonradan bir ey karan kimse, Muhammed sallallhu aleyhi ve sel-lemin Allahn Rasl olduuna ahitlik ederim sznn manasn bozar. Nitekim Allah yle buyurur: Onlarn (kafirlerin) yaptklar her bir (iyi) ii alrz. Sonra onu salm (ie yaramaz) zerreler haline getiririz. (Furkan, 23) Bu ameller, Azz ve Cell olan Allaha ortak komu olarak len kimsenin amelleridir. Allahn izin vermedii dine sonradan sokulmu iler de byledir. Onlar da Allahn temiz eriatna uygun iler olmad iin kyamet gn salm zerreler haline gelecektir. Peygamber yle buyurur: u bizim (din) iimizde kim sonradan bir ey ortaya koyarsa, o reddedilmitir. 1 Bu bayan yazar yalvarn ve imdat dileyiini Peygamber sallallhu aleyhi ve sel-leme yneltmi, lemlerin Rabbinden yz evirmitir. Oysa fayda ve zafer onun elindedir. Ondan baka kimsenin elinde bir ey yoktur. phe yok ki bu byk bir zulm ve tehlikeli bir irk (ortak koma)dr. uras kesindir ki Allah kendisine dua edilmesini emredip, ona icabet (duasn kabul) edeceini vad etmi, Ona dua etmekten byklenene ise cehenneme girecei tehlikesini haber vermitir. Rabbiniz (yle) buyurdu: Bana dua edin, size icabet edeyim. Muhakkak bana ibadeti brakp byklk taslayanlar aalanarak cehenneme gireceklerdir. (Gafir, 60) Bu yet-i kerime duann ibadet olduunu gstermekte, Allaha ibadet etmekten byklenerek kananlarn gidecei yerin cehennem olduunu bildirmektedir. Allaha dua (ibadet) etmekten byklenenin hali byle olursa, Ondan bakasna dua edenin veya Ondan yz evirenin hali nice olur? Allah yle buyurur: Kullarm sana beni sorduu vakit (de ki): Ben herhalde yaknm. Dua edenin duasn bana dua ettii zaman (iitir) ona karlk veririm. O halde kullarm da benim davetime uysunlar ve bana inansnlar, umulur ki doru yolu bulurlar. (Bakara, 186) Peygamber bir sahih hadisinde duann ibadet demek haber vermi, amcas Abbsn olu Abdullah radiyallhu anh yle demitir: Allah(n haklarn) koru ki Oda seni korusun. Allah(n haklarn) koru ki Onu karnda bulasn. Bir ey istediin zaman Allahtan iste. Yardm istediin zaman Allahtan yardm iste.2

1 2

Hadisin sahih olduuna ittifak edilmitir. Hadisi Tirmiz ve bakalar tahri etmitir.

31

Allahn Rasl bir dier hadisinde yle buyurmutur: Kim ki Allaha (bir bakasn) e tutarak dua ederse cehenneme girer.1 Ayrca Buhr ve Mslimde bulunan bir hadiste getii zere Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem-e: Hangi gnah en byktr? diye sorulduunda: Seni yaratt halde Allaha (bir bakasn) e komandr buyurmutur. Allahtan bakasna dua eden, Ondan bakasndan yardm dileyen, kurban kesen, adak adayan veya herhangi bir ibadeti Odan bakasna yapan her bir kimse Allaha bakasn e tutmu olur. Bu bakas isterse peygamber, evliya, melek, cin, put veya yaratlmlardan bir bakas olsun hkm ayndr. Mevcut ve yaamakta olan bir kimseden, yapabilecei ve el ile tutulur, gz ile grlr yaplmasna g yeter bir eyi istemek irk (Allaha ortak komak) deildir. Bilakis bu olaan ve msl-manlar arasnda ciz bir eydir. Nitekim Musa aleyhisselamn hikayesi anlatlrken Kurnda: Kendi tarafndan olan, dmana kar ondan yardm istedi. (Kasas, 15) ve Musa korka korka (etraf) gzetleyerek oradan kt. (Kasas, 21) buyuruluyor. Nitekim insan bana gelen sava ve baka durumlarda ihtiya duyduu hallerde arkadalarndan yardm isterler ve birbirlerine yardm ederler. uras kesindir ki Allah peygamberine fayda ve zarar vermeye mlik olmadn insanlara ulatrmasn emretmi, Cin suresinde yle buyurmutur: (Raslm!) De ki: Ben ancak Rabbime yalvarrm ve Ona kimseyi ortak komam. De ki: Dorusu ben (kendi bama) size ne zarar verme, ne de fayda salama gcne sahibim. (Cin, 20-21) Arf suresinde ise Allah yle buyurur: De ki: Ben, Allahn dilediinden baka kendime herhangi bir fayda veya zarar verecek gce sahip deilim. Eer gayb bilseydim elbette birok mal ve menfaat elde ederdim ve bana hibir fenalk dokunmazd. Ben sadece inanan bir kavim iin bir uyarc ve mjdeciyim. (Arf, 188) Bu manada yet oktur. Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- ancak Rabbine dua eder, Ondan bakasndan yardm istemezdi. Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- Bedir sava gn Allahtan dmanlarna kar srarl bir ekilde yardm ve zafer istiyor ve yle diyordu:

Hadisi Buhr rivayet etmitir.

32

Ey Rabbim! Bana vad ettiini gerekletir! Peygamber o kadar srar ediyordu ki Eb Bekir radiyallhu anh ona yle diyordu: Ey Allahn Rasl! Yeter, yeter! Allah mutlaka sana vad ettiini gerekletirecektir. Bu konuda Kurnda u yetin indiini gryoruz: Hatrlayn ki, siz Rabbinizden yardm istiyordunuz. Buna karlk O, ben size meleklerden pepee gelen bin tanesi ile yardm edeceim diyerek duanz kabul buyurdu. Allah bunu (meleklerle yardm) sadece mjde olsun ve onunla kalbiniz yatsn (gven ve huzura kavusun) diye yapmt. Yoksa yardm (meleklerden veya baka bir eyden deil) yalnz Allah katndandr. nk Allah mutlaka gliptir, yegne hkm (ve) hikmet sahibidir. (Enfl, 9-10) Bu yetlerde Allah, Mslmanlarn kendisinden yardm istediklerini hatrlatp, onlarn imdadna melekleri gndererek yetimek suretiyle dualarn kabul ettiini haber veriyor. Allah daha sonra yardm etme eyleminin meleklerin elinde olmadn, ancak onlar mjde olsun ve kalpleri huzur bulsun diye gnderdiini ve yardmn kendi katndan olduunu aklamtr. Nitekim l-i mrn 126. ve Enfl 10. yetlerinde: Yardm ancak Allah katndandr buyurulmu, ayrca l-i mrn suresinde Bedir savandaki durum yle aklanmtr: Andolsun, gsz olduunuz halde Allah, Bedirde size yardm etmiti. yle ise, Allahtan korkun ki Ona kretmi olasnz. (l-i mrn, 123) Allah bu yette, Bedir gn Mslmanlara yardm edenin kendisi olduunu aklamtr. Bylece anlalmtr ki Allahn Mslmanlara verdii silah, kuvvet ve meleklerin imdada gelmesi; bunlarn hepsi zaferin sebepleri, mjde ve huzur vermekten ibarettir. Zafer bunlardan deil, sadece Allah katndandr. Bu bayan yazarn veya bakasnn yardm ve zafer istek ve yalvarn, her eye gc yeten, her eyin maliki olan alemlerin Rabbi Allahtan yz evirerek Peygambere yneltmesi hi phe yok ki en irkin cahillik hatta byk irktir. Bu hanmefendiye samimi bir ekilde tevbe edip, Allaha dn yapmas farzdr. Byle bir tevbe yapt-ndan piman olup, kesin bir ekilde vazgeerek bir daha ayn eyi yapmamaya azmetmekle olur. Bunu, Allah yceltmek, Onun emirlerine uymak ve ihlsl olmak iin yapmaldr. te samimi tevbe byle gerekleir. Tevbe edilen ey, kul hakk ile ilgili ise drdnc bir ey daha gerekir. O da hak sahibinin hakkn ide edip, onunla helallemektir. Allah kullarna tevbe etmelerini emir buyurup, tevbeyi kabul edeceini vad etmitir. Aadaki yetler bunu ifade etmektedir.
33

Ey mminler! Hep birlikte Allaha tevbe edin ki kurtulua eresiniz. (Nur, 31) Allaha tevbe edip, Ondan balanmay dilememeyecekler mi? Allah ok yarlgayc, ok esirgeyicidir: (Mide, 74) Onlar ki, Allah ile beraber baka bir tanrya yalvarmazlar, Allahn haram kld cana haksz yere kymazlar ve zina etmezler. Bunlar yapan, gnah(nn cezasn) bulur; Kyamet gn azab kat kat olur ve orada alaltlm olarak ebedi kalr. Ancak tevbe ve iman edip iyi davranta bulunanlar baka; Allah onlarn ktlklerini iyiliklere evirir. Allah ok balaycdr, engin merhamet sahibidir. (Furkn, 68, 69, 70) O (Allah) kullarndan tevbeyi kabul eden, ktlkleri balayan ve yaptklarnz bilendir. (r, 25) Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-den sahih olarak yle buyurduu rivyet edilmitir: slam(a girmek) daha nce (yaplan ey)leri ykp yok eder. Tevbe de kendinden nce yaplanlar kes(ip temizl)er. irk komann tehlikesinin byklnden ve gnahlarn en by olduundan, bu hanm yazarn yazdklarndan (baz kimselerin) aldanmas korkusundan, Allah iin nasihat etmenin hem bir ibadet, hem gerekli (vacip) olduundan dolay bu ksa yazy kaleme aldm. Yce Allahtan bu yazdklarmn faydal olmasn, bizim ve btn ms-lmanlarn durumunu iyiletirmesini, hepimize dinimizde sebt ve iyi bir anlay lutfetmesini, bizi ve Mslmanlar nefislerimizin errinden ve amellerimizin ktlnden korumasn dilerim. O bunu gerekletirecek olan ve buna gc yetendir. Kulu ve peygamberi olan Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem-e, onun arkadalarna ve aile bireylerine Allah salt ve selam eylesin.

34

PEYGAMBERLER VE SLHLER LE TEVESSL1

Hamd sadece Allaha mahsustur. Salt ve selam, kendisinden sonra peygamber gelmeyecek olan Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem-e olsun. Hamd ve salt-u selamdan sonra derim ki: Mslmanlardan pek ou Rabbinden uzak olduu ve bu zamanda dinini bilmedii iin, onlar arasnda irk (ortak komak) dinde sonradan karlm eyler ve hurfeler oalmtr. irk trnden byk bir ekilde yaylm olan, baz Mslmanlarn evliy ve slih kiiler adn verdikleri kimseleri ulu kii saymalar, Allah bir kenara brakarak onlara dua etmeleri ve onlarn fayda ve zarar verebileceklerine inanmalardr. te Mslmanlardan bazlar onlar ululam ve lenlerin kabirleri etrafnda dnm (tavaf etmi)lerdir. Yaptklar bu hareketlerle hacetlerini yerine getirmek ve skntlarn gidermek hususunda ulu saydklar kiileri Allah ile kendi aralarnda vesile/arac edinmilerdir. Bu cahil kimseler Kurna ve Peygamberin hadislerine bavursalard, Kurn ve hadisin dua ve tevessl konusunda getirdiini anlam olsalard gerek ve meru/ geerli tevessln/vesilenin ne olduunu kesinlikle bilecek, anlayacaklard. Gerek tevessl meru olan tevessl emredilenleri yaparken yasaklardan kanrken Allaha ve Raslne itaat yolu ile ve hayrl/slih ameller yaparak Allaha yakn olma yoluyla olan tevessldr. Gerek ve meru tevessl, bir ey istenmesi sz konusu olduu zaman bunu Allahn gzel isimleri ve yce sfatlar ile ilemekle olur. te Allaha yaklamann aralar, Allahn rahmetine ve rzsna ulatran yol budur. Fakat llerin kabirlerine snmak, bu kabirlerin etrafnda dnmek, yatrlara adaklar adamak, ihtiyalarnn yerine gelmesi ve skntlardan kurtulmak dileiyle kiinin kendisini trbelerin eiine atmas suretiyle yaplan tevessl meru bir tevessl olmad gibi bilakis irk ve kfrdr.-Allah korusunBaz kimselerin delil olarak ileri srd Hattab olu merin (peygamberin amcas) Abbs ile tevessl etmesine gelince: uras muhakkaktr ki mer radiyallhu anh, Abbas radiyallhu anhn ahs ile deil, dus ile tevessl etmitir. ahslarn duas ile tevessl etmek, onlarn ahs ile tevessl etmekten bakadr. u kadar ki ahsn yayor olmas arttr. Zira yaayan bir kimsenin duas ile tevessl etmek merudur. Lkin bunda da art olan, duas ile tevessl edilen ahsn slih/hayrl bir kimse olmasdr. u da var ki kendisinden yardm istenilen ve onun bereketiyle Allahtan bir ey istemeye gidilen lm kiinin durumu udur: ldkten sonra kendisine bir fayda salamaya malik deildir. Artk ldkten sonra kendisine bir menfaat salamaya gc yetmiyorken bakasna nasl bir yarar salayabilsin? lm, yerinden kmldamayan, organlar i grmez hale gelen bir kimsenin bakasna faydas dokunmak urada dursun kendisine bir faydas olacan zerre kadar akl
1

Dr. Nsr Abdulkerim tarafndan hazrlanmtr.

35

nimetine sahip bulunan bir kimsenin kabul edebilmesi mmkn deildir. Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- bir insann lmnden sonra bir ey yapmaya gc yetmeyeceini kesin bir ifade ile bildirmitir. Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- buyurur ki: demolu ld zaman ameli kesilir. Ancak snf kimse byle deildir: Devamllk zellii olan bir hayr yapan, faydalanlan bir ilim yapan ve kendisine dua eden bir ocuu olan kimse. Bu hadis-i erif ak olarak ortaya koymutur ki len kimse, kendisine dua eden ve balanmasn isteyen birine muhtatr. Yaayan kimsenin lnn duasna ihtiyac yoktur. Hadis-i erif lmden sonra kiinin bir i yapmasnn sona erdiini ortaya koyduuna gre, len bir kimsenin kabrinde yaamakta olduuna, bakalaryla balants olup hangi trden olursa olsun imdada yetime imknna sahip bulunduuna nasl inanrz? Buna nasl inanlr ki bir eyi yitiren kimse, o eyi bakasna veremez. len bir kimse (bir ihtiyac gidersin diye) kendisine yaplan duay -dua ne kadar uzasa da- iitmesi mmkn deildir. Kurnda buyuruluyor ki: Onun yan sra yalvarp durduklarnz, bir ekirdek kabuuna bile sahip deillerdir. Eer arsanz, armanz iitmezler. Faraz iitseler bile size cevap veremezler. Kymet gn de sizin (onlar Allaha) ortak komanz reddederler. (Fatr, 13-14) Bu yetlerde Allah onlarn bir eye sahip olmadn ve kendilerine yaplan yakar iitmediklerini bildirmitir. Bilinen bir eydir ki kendisi bir eye sahip olmayan, bir ey veremez. itmeyen bir ey anlamaz ve cevap veremez. Ayrca, yet-i kerime aka ortaya koymutur ki; Allah dnda kendisine dua edilen kimse -her kim olursa olsunkendisine dua eden iin hibir eyi gerekletiremez. Allah dnda kime ibadet edilirse edilsin, bu ibadet btl/geersizdir. Kurnda Allah buyurmutur ki: Allah brakp da sana fayda ya da zarar vermeyecek eylere tapma. Eer bunu yaparsan mutlaka zalimlerden olursun. Eer Allah sana bir zarar dokundurursa onu yine Ondan baka giderecek yoktur. Eer Allah sana bir hayr dilerse, Onun keremini geri evirecek (hibir g) yoktur. (Yunus, 106-107) Bu yet aklamtr ki: Allahtan baka kendisine dua/ibadet edilen her ey ne zarar verir, ne de fayda verir. O halde ona ibadet ve dua etmenin ne faydas vardr? Bu yette filann kabrine gittik veya evliyadan filana dua ettik, dileimizi elde ettik diyen hurfecileri yalanlama vardr. Bir kimse bu szleri sylerse Allaha
36

kar yalan sylemi olur. Varsayalm ki bu szleri syleyip de bir ey elde eden olursa bu sonu u iki sebepten birisi ile meydana gelmitir: 1- Eer elde edilen sonu doal olarak yaratlmlarn gc yeten trden bir ey ise, eytanlarn aracl ile meydana gelmitir. nk eytanlar devaml (dileklerde bulunulan) kabirlerin olduu yerde hazr olurlar. Zira Allahtan baka ibadet edilen her putun ve kabrin olduu yerde mutlaka eytanlar bulunur. Ta ki insanlarn ve evliyay dileklerinin yerine gelmesi iin arac klanlar kkrtp saptrmak iin orada bulunurlar. Nitekim eskiden puta tapanlar byle saptlyordu. eytan kendisinden yardm isteinde bulunan kimsenin suretini alarak onlarn gzne yle grnp onlara bir eyler syler. Nitekim khin (gelecekten haber veren) eytanlar bir eyler sylerdi. Bunlarn bazlar doru olabilir, lakin ounluu yalandr. Bunlarn baz ihtiyalar yerine gelebilir, baz skntlar ortadan kalkabilir. Buralara gidip yalvaran masum zavalllar sanrlar ki evliyadan olan o zat kabrinden kp onlar yapmtr. Gerekte ise eytann, onlardan medet dileyerek Allaha ortak koan kiiyi saptmak iin evliyann eklinde ona grnmesinden ibarettir. Nitekim eytanlar putperestlik dnemlerinde putlarn iine girerek,onlara tapanlara konuur ve onlarn baz ihtiyalarn yerine getirirlerdi. Alimler byle olduunu ak seik ifade etmilerdir. 2- Elde edilen sonu yaatmak, salk vermek, zenginletirmek, fakirletirmek gibi ancak Allahn gc yeten kabilden bir ey ise, esasnda bu i Allahn ezelde, gkler ve yeryz yaratlmazdan binlerce sene evvel yazp takdir buyurduu bir eydir, mesela gelmesi o zamanda takdir edilmitir. Yoksa bu yalvarma iini yapanlarn yersiz bir ekilde inand gibi kabir sahibine dua etmekle meydana gelmemitir. Akl banda bir insana yaraan byle hurafeleri onaylamayp, kalbini Allaha balamal, ihtiyacn Ona sunmaldr ki ihtiyacn Allah gidersin. Halkn ne dediini dikkate almamaldr. Zira insanlarn bilgisi eksik, aciz, zayf ve zavalldrlar. nsan ihtiyacnn yerine gelmesini nasl kendisi gibi birinden ister. Bazen kendisinden istekte bulunulan bir ldr. l bir ey grmez, iitmez ve bir eye sahip deildir. Bilakis cesedini rten topraktan zerre kadarn bile kaldrmaya gc yetmez. Bu durumda olan birinden istekte bulunmak sapkln, cahilliin ve dosdoru yoldan sapmann ta kendisidir. Ne var ki eytan, insanlara yaptklarn irin gsteriyor. Bu davran insan kk drmeye yetip artar. Zira bunu yapan yaratandan yz evirip yaratlma ynelmektir. Allaha yemin olsun ki bu kalbin lm ve kalp gznn kr olmasnn ta kendisidir.

37

SAHTE KERMET

Kermet konusu ylesine acayip bir ekilde kark bir hal almtr ki bir takm insanlar gerek mucizenin ve Kermetin ne olduunu bilmez hale gelmilerdir. Artk insanlar gerektii gibi bu konuyu anlayamayacak ve gerek mucize ile kermeti sahtelerinden ayramayacak durumdadr. Gerek mucize sadece Allah tarafndan insanlara gnderdii risaleti/mesaj tamamlamak ve peygamberleri desteklemek zere meydana gelen olaand olaylardr. Gerek Kermet ise Allahn gerekten slih ve evliyadan olan kullarna bir ikram olmak zere meydana gelen olaanst bir haldir. nsanlar bunlar ile bir takm hurafe ve aslsz olaylar birbirinden ayramyorlar. Bu hurafe ve aslsz olaylar bir takm dzenbazlar yapyor ve adna mucize veya kermet diyorlar. Bu yaptklaryla hem insanlarn aklszlklarna glyor, hem hak etmedikleri halde onlarn paralarn yiyorlar. Pek ok cahil insan mucize ve Kermetin insanlarn gc dhilinde kendi seim ve kazanmlaryla diledikleri gibi kendilerinin yaptklarn sanmaktadrlar. Bu bilgisizlik yznden insanlar, evliyann ne zaman isterlerse mucize ve Kermet yapma gcne sahip olduklarna inanmlardr. Bu durum insanlarn Rablerini ve dinlerini hakkyla bilmemelerinin bir sonucudur. Bu insanlara deriz ki: Bu dzenbazlarn yaptklarnn evliyadan u veya bu zta ait mucize ve Kermet olarak tasavvur etmeleri, tamamen yalandan ibarettir. Bu olaylarn hepsi ya eytanlarn bir oyunu veya kurnaz ve akll kimselerin icat ederek, bu yapmack ve vehme dayanan olaylara mucize ve Kermet adn vermelerinden ibarettir. Bu kurnazlar byle yapyorlar ki bu kabirlerde yatan kimselere saygnlk ve heybet kazandrarak onlar bereket/mbareklik kayna klmaktadrlar. Ta ki insanlar onlar ululasn ve bu kabirleri ziyaret iin masum insanlar oralara cezbedilsinler. Bu kabirlere gelen ziyaretiler oralar mbarek sayarak kabirde ki yatrlardan isteyeceklerini isteyip, oralara adaklar ve hediyeler braksnlar. Tabidir ki ileyen bu mekanizmada almak istemeyen tembellere haram bir kazan ve geim yolu vardr. Bunlar insanlarn glmek ve onlarn paralarn haksz yere yemekten baka bir ey istemezler. Saduyusunu kaybetmeyen herhangi bir akl sahibinin ruhu bedeninden kp hareketsiz kaldktan sonra, vcudun kurtlarn yiyip bitirdii, rm kemikten ibaret kalm bir lnn artk bir ey yapacan onaylamas mmkn deildir. Bu uydurulmu rezil eyleri kim kabul edip onaylar? Ancak basit ve cahil insanlar bunu kabul eder. nk aslsz inanlar yle bir eydir ki, onlar llerin yapmas yle dursun, dirilerin bile yapmas imkanszdr. Allahn bize lutfettii aklmz bu hurafeleri tasdik etmek iin bozamayz. Nurlu akllar, saduyular byle hurafeleri reddeder. Zira bunlar hem Allahn eriat kanunlarna da hayat iin koyduu kanunlara da ters den eylerdir.
38

ESK VE YEN MRKLER

Kabirlere ve ziyaret yerlerine gidenlerin ou: Cahiliye dneminde ki mrikler putlara taparlard. Bizim yanmzda put yoktur ki ona tapalm. Baz eyhlerin ve salih kimselerin kabirleri vardr. Biz onlara tapmyoruz sadece onlarn yzsuyu hrmetine Allahtan bir eyler istiyoruz. badet edip tapmak baka ey, dua edip bir eyler istemek baka eydir. Bu kimselere deriz ki: Gerekten lden medet beklemek ve ondan bereket isteinde bulunmak, cahiliye dneminde kilerin putlara dua etmesine tamamen benzemektedir. Eskiden mriklerin tapt put ile gnmzde insanlarn iinde bulunana dua ettikleri kabir arasnda bir fark yoktur. Put, kabir, tat bunlarn hepsi ayn manay tayan isimlerden ibarettir. Bunlarn ortak ad Allahtan baka taplan eydir. l veya diri insan, hayvan, cansz varlk veya bakas arasnda fark yoktur. Eskiden mrikler putlar ile tevessl edip, onlara dua etmelerinin sebebi sorulduunda yle cevap veriyorlard: Onlara, bizi Allaha yaklatrsnlar diye kulluk ediyoruz. (Zmer, 3) Mrikler, biz ihtiyalarmzn yerine gelmesi iin putlar Allah ile aramzda vasta/arac klyoruz demek istiyorlard. Bundan anlalyor ki ilk dnemlerde ki cahiliyet ierisinde kilerin ileri srdkleriyle, gnmzde ki slam dini mensuplarndan olup da kabirlere ibadet edenler arasnda bir fark yoktur. Hepsinin gayesi tek olup, Allahtan bakasna dua ederek Allaha ortak komaktr.

39

SEVG RK

Allahtan bakas iin ciz olmayan hususlarda kalbin ve duygularn, sayg ve sevgi olarak bir yaratlma ynlendirilmesi, o yaratlma ibadet etmek saylr. Bazlar evliyadan ve salih kiilerden birilerini sevdiklerini ileri srer, onlar ulu bir kimse sayarak kutsal kabul ederler. Hatta bunda ileri giderek dini snr aarlar. Gerekte onlara tapmaktadrlar. nk sevmekteki arlklarndan dolay tamamen onlara ynelip onlar iin mevlit trenleri yapmak, adak adamak gibi eylemler yaparak, Kbe etrafnda dndkleri gibi kabrin etrafnda dnmlerdir.Ayn zamanda onlardan medet dileyip, yardm istemektedirler. Eer onlar kutsamasalard ve ar gitmemi olsalard bunlar sadece bir l iin yapmazlard. Bu meselede ki taknlktan birisi de bu evliyadan olduuna inanlan lm kii adna yemin edilmesidir.Allah adna yalan yere alay ederek yemin ederken, onlar adna gerekten yemin edenler vardr. te yandan kimileri bazen Allaha svldn duyar da bundan etkilenip fkelenmezken, eyhine svldn duysa ar derecede fkelenir. Bu davran, Allaha sayg gstermekten ok eyhlere ve evliyadan olduuna inanlan kimselere takn bir sevgi deil midir? Bu kimselere gsterilen sevgi, Allah sevgisinden stn gelmitir. nsanlardan bazs Allahtan bakasn Allaha (h) eler ve benzerler edinir de onlar, Allah sever gibi severler. man edenler ise daha ok Allah severler. (Bakara, 165) yetinde olduu gibi, irkin/ortak komann bu eidi sevgi irkidir.

40

ALLAH KULLARINA YAKINDIR

Yce Allah kullarna yakndr. Nitekim: Kullarm sana, beni sorduu vakit: Ben herhalde yaknm. Dua edenin duasn bana dua ettii anda iitir, ona karlk veririm. O halde kullarm da, benim davetime uysunlar ve bana inansnlar. Umulur ki doru yolu bulurlar. (Bakara, 186) buyurulmu-tur. Allah ile kullar arasnda Ona yalvarmak, Ona snmak, dorudan doruya ihtiyacnn giderilmesi isteini sunmak iin bir engel yoktur ki, insan llerin kabrine snarak onlar Allah katnda efaati klp, arac edinerek dua etsinler.Bunu yapanlar, kabirdekilerden, ellerinde olmayan ve glerinin yetmedii bir eyi istemektedirler. Bilakis insana gerekli olan dorudan doruya Allaha snp, kendi diliyle Ondan isteyeceini istemek ve meru bir ekilde tevessl etmektir. Meru tevessl, Allaha itaat ederek, iyi iler yaparak, gzel isimleri ve yce sfatlaryla dua etmek suretiyle Ona yaklamakla olur. Bununla beraber tam manasyla itikat etmeli ki izzet sahibi olan, dirilten, ldren, rzk veren, fayda veren, btn hayatn ilerini dzenleyen Allahtr. Fayda ve zarar vermek sadece Onun elindedir. Yine itikat etmeli ki, Allah katnda ve insanlara gre durumu ne kadar byk olursa olsun hibir insan, hibir kimseye -Allah yazmadka- zarar da veremez, fayda da veremez, buna gc yetmez. Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- buyurmutur ki: Bil ki: Eer halkn tamam sana bir fayda salamak zere birlik olsalar, ancak Allahn sana (ulamasn) yazd bir fayda salayabilirler. Eer halkn hepsi, sana bir zarar vermek zere toplansalar, bana gelmesini Allahn yazd bir eyden baka zarar veremezler. Halkn hepsi birden -Allah yazmadka- bir zarar veya fayda vermeye g yetiremediine gre, tek bir kii -yayor da olsa, lm de olsa- ne fayda salayabilir, hangi zarar verebilir? unu bir kere daha kesin olarak ifade edelim ki, Allah yazmadka kimse kimseye ne bir zarar, ne de fayda verebilir. yle ise zarar da, faydas da olmayan birine dua etmenin sebebi nedir? Bu cahilliin ve sapkln son haddi deil midir? Evet, Allaha yemin olsun ki yledir. Bundan dolaydr ki yukarda anlatlan irk koma, bidat ve hurafelerden birisi bana gelen; kabirlerde dolam, onlar ululam, onlardan isteinin yerine getirilmesini veya bir skntnn giderilmesini istemi ise, bu bozuk davrantan dolay Allaha tevbe etmesi gerekir. Byle bir davran gerekte Allaha irk/ortak komadr ve byle bir eyi yapan cehennemde ebedi kalcdr. Bundan Allaha snrz. Yce Allah buyurur ki:
41

Bilin ki kim Allaha ortak koarsa, muhakkak Allah ona cenneti haram klar; artk onun yeri atetir ve zalimler iin yardmclar yoktur. (Mide, 72) nsan Mslmanlnda sadk ise, hayatnn tm ileriyle ilgili olarak yapt ibadetini sadece Allah iin ihlsl olarak yapmal, gerek duada gerekse Allahtan bakasnn gc yetmeyecei eylerde Allahn kitabna ve Onun peygamberinin snnetine sarlmal, kim olursa olsun halktan kimsenin tepkisini dikkate almamaldr. Ayrca Allaha irk/ ortak kotuu ve dine sonradan sokulan eyleri yapt bilinen kimselerle dp kalkmamaldr. Bylece onlardan etkile-nip, taklit etmez. Dolaysyla onlarla birlikte mahvolmaz, dnya ve ahirette hsrana/ziyana urayanlardan olmaz. Allah, en iyi bilendir. Allah Peygamberimiz Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem-e, onun tm arkadalarna ve aile bireylerine salt ve selam eylesin.

42

PEYGAMBERE YEMN ETMENN HKM NEDR?

Soru: Peygamber adna yemin etmek ciz midir? Cevap: Bu soruya eyh Abdulazz b. Bzn cevab yledir: Yaratlmlardan hibir eye yemin etmek ciz deildir. Alimlerin cumhuruna /ounluuna gre ne peygambere, ne Kbeye, ne emanete, ne de baka bir eye yemin edilemez. Hatta bazlar bu konuda icm/ gr birlii olduunu hikye etmitir. Buna aykr olarak genel kabul grmeyen bir gr rivayet edilmitir ki buna gre Allahn peygamberine yemin etmek cizdir. Bu grn bir deeri yoktur.Hatta btl/ geersizdir. Zira hem daha nce ifade edilen limlerin gr birliine, hem de bu konuda varid olan sahih hadislere aykrdr. Bu hadislerden birisi yledir: Buhr ve Mslimin mminlerin emiri Hattbn olu mer radiyallhu anhdan rivayet ettiine gre Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- yle buyurmutur: Kim yemin eder de Lta yemin olsun, Uzzya yemin olsun derse, derhal la ilahe illallah desin. Peygamberin, kelime-i tevhidin sylenmesini emretmesi gerekesi udur ki Allahtan bakasna yemin eden kimse bir eit irk/ortak koma durumundadr. Byle yemin eden, bu yaptnn kefareti olmak zere, sdk ve ihlsla kelime-i tevhidi sylemelidir. Tirmiz ve Hkimin sahih bir senetle rivyet ettiklerine gre Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem- yle buyurmutur: Allahtan bakasna yemin eden, kesinlikle irk komu, kfir olmutur. Eb Dvdun, Bureyde b. Hasibin hadisinden tahri ettiine gre Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-e yle buyurmutur: Emanete yemin eden bizden deildir. Eb Hureyre radiyallhu anhnn rivyet ettiine gre Allahn Rasl yle buyurmutur: Babalarnza ve analarnza yemin etmeyin. Allaha e tutulan birilerine de yemin etmeyin.Allah adna ise ancak doru olarak yemin edin.1 Allahtan bakasna yemin etmenin haram olduu hususunda icma/gr birlii bulunduunu syleyenlerden biri de mm Eb mer b. Abdilberr en-Nemr rahmetullhi aleyhdir. Baz ilim adamlar Allahtan bakasna yemin etmenin, herhangi bir kayt olmakszn mekruh olduunu sylemilerdir. Bu rivyeti, kerahetin harama yakn
1

Hadisi Ebu Dvd ve Nes rivayet etmitir.

43

mekruh olarak deerlendirmek vaciptir. Bu konudaki nasslarn iletilmesi ve ilim adamlar hakknda hsn zan etmek bunu gerektirir. Allahtan bakasna yemin etmenin hkm konusunda toleransl davranan baz ilim adamlar Mslimde ki u rivayeti gereke olarak ileri srmlerdir. Bu rivyete gre, Peygambere slamn artlarn soran kimse hakknda: Babasna yemin olsun ki, eer doruluktan ayrlmazsa kurtuldu buyurmutur. leri srlen bu gr ve gerekeye u cevaplar verilmitir: a) Bu rivyet kabul grmeyen/z bir rivyettir.Ayn zamanda sahih hadislere aykrdr. Byle bir delile balanmak/tutunmak ciz deildir. Alimlere gre z rivyetin hkm budur. Zaten z hadis, tek rvinin, gvenilir bir rvi topluluuna ters dt rivyettir. b) htimaldir ki bu rivyetteki babasna yemin olsun ki ifadesi, bn Abdilberrin dedii gibi yanl aktarlmtr. Rivyetin asl Allaha yemin olsun ki kurtuldu eklindedir. Ya baz rviler veya hadisi yazanlar yanl aktarmlardr. c) Bir dier ihtimale gre Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- babasna yemin olsun ki szn, Allahtan bakasna yemin etmeyi yasaklanmazdan nce sylemitir. Durum ne olursa olsun, bu rivyet kabul grmeyen/z, ferd bir rivyettir. Allaha ve ahiret gnne inanan bir kimsenin bu rivyete tutunmas (ve onu delil olarak ileri srmesi) ciz deildir. Bu rivyet, Allahtan bakasna yemin etmenin haram olduunu ve bunun haram olan irkten/ortak komadan olduunu ak bir ekilde gsteren sahih hadislere aykrdr. Nes sahih bir senetle rivyet ettiine gre Sad b. Eb Vakkas (bir keresinde) Lt ve Uzzya yemin etmiti. Bu yeminin hkmnn ne olduunu Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-e sorunca Allahn Rasl yle buyurdu: (Ey Sad!) la ilahe illallahu vahdehu la erike leh. Lehul-mulku ve lehul-hamdu ve huve la kulli eyin kadr1 de. Sonra sol tarafna defa fle. Kovulmu eytandan Allaha sn ve bir daha (yaptna) dnme! buyurdu. Hadisin lafz Allahtan bakasna yemin etmenin iddetle haram olduunu, bunun irk/or-tak koma olduunu ve eytann drtsnden geldiini pekitirerek ifade etmektedir. Ayn zamanda hadiste (Allahtan bakasna yemin edenin) bir daha buna dnmesinin yasak olduu aka ifade edilmitir. Allahtan bize ve size dininde drst olmay, iinde ve kastnda iyi olmay, bizi ve Mslmanlar hevesine uymaktan korumasn ve eytann drtlerinden korumay lutfetmesini dilerim. O yakndr ve iiticidir. Allah sizin ve bizim velimizdir, dostumuzdur. Allahn selam ve rahmeti zerinize olsun.

Meli yledir: Allahtan baka taplacak ilh yoktur. Onun orta yoktur. Mlk, Onundur ve hamd Onadr. O her eyi

yapmaya kdir (gc yeten)dir. (eviren)

44

VASYET YALANI 1

Abdulazz b. Bzdan yalan vasiyetten haberdar olan Mslmanlara Allah onlar dinleri slam ile korusun bizi ve onlar cahil ve deersiz iftiraclarn errinden korusun. Amin. Allahn selam, rahmet ve bereketi zerinize olsun. Selamdan sonra derim ki: Peygamberin trbesinde hizmet gren eyh Ahmed isimli birisine nispet edilen bir takm szlerden haberdar oldum. Bal yledir: Bu szler peygamberin erefli hareminin hizmetisi olan eyh Ahmet-ten Medine-i Mnevvere vasiyetidir. eyh Ahmed vasiyetinde diyor ki: Cuma gecesi uyank vaziyette Kurn okuyordum. Esmul-Husnay okuduktan sonra uyumaya hazrlanmtm. lemlere rahmet olarak Kurn yetleri ve erefli hkmlerle gnderilen efendimiz Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem-i grdm. Bana: Ey eyh Ahmed! diyerek seslendi. Buyur ey Allahn Rasl! Ey Allahn yarattklarnn en deerlisi dedim. Bunun zerine yle buyurdu: Ben insanlarn yapt irkin ilerden utanyorum. Rabbimin ve meleklerin nne kamaz oldum. Zira geen cumadan bu Cuma gnne kadar 160 bin kii ld. Bunlarn hibirisi slam dini zere lmemiti. Peygamber sallallhu aleyhi ve sellem insanlarn yapt bir takm gnahlar syledikten sonra bu vasiyet onlara Azz ve Cebbr olan Allahtan bir rahmettir deyip, baz kymet almetlerini syleyip yle buyurdu: Ey eyh Ahmed! nsanlara bu vasiyeti haber ver. nk bu vasiyet levh-i mahfuzdan Allahn taktir kalemiyle nakledilmitir. Her kim bu vasiyeti yazar ve bir yerden bir yere; bir ehirden bir ehre gnderirse, ona cennette bir saray ina edilecektir. Her kim ki bu vasiyeti yazmaz ve bir yere gndermezse kyamet gn peygamberin efaatinden mahrum kalacaktr. Kim ki bunu yazarsa, fakir ise zengin olur, borcu varsa, Allah borcunu der. Gnah varsa bu vasiyetin bereketiyle kendisinin ve ana-babasnn gnahlar balanr. Bu vasiyeti yazmayann hem dnyada, hem ahirette yz kara olacaktr. eyh Ahmed der ki: Vallahi, vallahi,vallahi bu szlerim gerektir.Eer yalanm varsa dnyadan Mslman olarak gitmeyeyim. Bu vasiyeti tasdik eden, cehennem azabndan kurtulur.Yalanlayan ise kafir olur.Peygambere kar yalan yere sylenmi olan vasiyetin zeti budur.Bu yalan vasiyeti defalarca duyduk. Senelerden beri zaman zaman insanlar arasnda yaylm ve halktan pek ou arasnda reva bulmutur. Bu vasiyetin szleri arasnda eliki vardr. Bu yalan uydurana gre peygamberi ryasnda grm ve kendisine bu vasiyeti insanlara iletme sorumluluunu yklemi. Son yaynlanan ve burada yer verdiimiz eklinde ise, iftirac peygamberi uykuda deil, uykuya hazrlanrken grm! Bunun manas peygamberi uyank iken grmesi demektir. Bu iftirac szn ettii vasiyette pek ok aslsz inanlara yer vermektedir ki
1

eyh Abdulaziz b. Bz tarafndan hazrlanmtr.

45

hepsi ak seik yalan ve btldr. Bu yazda okuyucu uyarp bu yalanlar ortaya koyacam -inaallah- gemi yllarda bu konuda uyarda bulunmu, insanlara bu vasiyetin yalan ve btl olduunu aklamtm.Bu son ekliyle tekrar yaynlandn grnce, bu konuda bir eyler yazmak hususunda tereddte dtm. Zira hepsi yalan, aslsz ve cesaretle sylenmi iftiradan ibarettir. En aa derecede basiret ve saduyuya sahip olan kimseler arasnda byle bir eyin reva bulacan, geerli olacan sanmyordum.Ne var ki pek ok kardeimin bana bildirdiine gre pek ok insan arasnda reva bulmu, elden ele dolam, baz kimseler bunu tasdik dahi etmitir. te bundan dolaydr ki benim durumumda olan kimselere bu vasiyetin batl bir ey olup, peygambere yaplm bir iftira olduunu yazp anlatmak bir grev olmutur.Ta ki hibir kimse buna aldanp kanmasn. Bilgisi, iman ve saduyusu olan kimse bunu dnd zaman, yalan ve iftira olduunu birok ynden anlar. Bu vasiyetin kendisine nispet edildii eyh Ahmedin baz yaknlarna bu iftira ve vasiyetin ne olduunu sorup soruturdum. Bana verilen cevapta bunun eyh Ahmedin adn kullanarak sylenmi bir yalan olduunu, kendisinin asla byle bir ey sylemediini, eyh Ahmedin bir sre nce lm olduunu sylediler. Varsayalm ki eyh Ahmed veya ondan yaa daha byk birisi byle bir eye; peygamberi uykuda veya uyankken grdne ve kendisine bu vasiyeti sylediine inanm. Kesin bir ekilde biliyoruz ki byle bir ey yalandr veya kendisine bu vasiyeti syleyen peygamber deil eytandr. Byle olmasn gerektiren bir takm sebepler vardr: 1- Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- vefatndan sonra grlmez. Chil tasavvufulardan birisi, peygamberi uyankken grdne, onun mevlit merasiminde hazr bulunduuna veya benzeri eylere inanrsa bu kimse irkin bir yanla dm, kendine gre karma-kark bir durum olmu ve byk bir hataya yuvarlanmtr. Byle bir kimse Kurna, Snnete ve limlerin icmana/gr birliine ters dmtr. nk ller kabirlerinden dnyada deil, hiret gn kacaklardr. Nitekim Kurnda: Sonra, muhakkak ki siz, bunun ardndan elbet leceksiniz. Sonra da phesiz, sizler kyamet gnnde tekrar diriltileceksiniz. (Mminn, 16-17) buyurulmutur. Allah bu yette llerin diriltilmesinin kyamet gn olacan, bunun dnyada olmayacan haber vermitir. Bunun aksini syleyen apak bir ekilde yalan sylemitir. Bu kimse yanla saplanm, karmak bir duruma drek selef-i slihin bildii,Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-in ashabnn ve onlara gzel bir ekilde uyanlarn zerine yetitikleri gerei bilmeyen bir kimse demektir. 2- Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- hayatnda da, vefatnda da
46

geree aykr bir ey sylememitir. leride aklayacamz zere birok ynlerden bu vasiyet onun getirdii eriate ak bir biimde aykrdr. Peygamber bazen ryada grlr.Her kim onu erefli suretiyle grrse gerekten onu grm demektir. u kadar ki onu ryada gren kiinin iman, doruluu, dindarl, emanete riyeti, grdn tam zap-tetmesi ve adalet zellii dikkate alnarak ryas dikkate alnr. Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-in yayorken syledii bir hadisi gvenilir, adalet zellii ve duyduunu tam zapt eden zellikleri tamayan bir kimse bakasna aktarrsa, bu hadise gvenilmez ve delil olarak kabul edilmez. Bu zellikleri tayan birisi hadis nakletse fakat kendisinden daha iyi ezberi olan daha ok gvenilir olan birinin nakline ters dse bu iki ayr kii tarafndan gelen rivyeti birletirmek mmkn olmaz. Bu iki rivyetten birisi dierini yrrlkten kaldran, dieri yrrlkten kaldrlan olarak -artlarn tayorsaiki rivyetin aras bulunur. Bu mmkn deilse ezberi/hafzas daha az ve adalet zellii daha aa dzeyde olann rivyeti kabul edilmez, bir kenara atlr. Artk bu rivyet kabul grmeyen, uygulanmaz/z bir rivyet olur. (Bu kriterler bir hadisin kabul veya reddinde dikkate alnmas gerekli olan baz artlar ieriyor.) Hal byle iken peygamberden bize aktarann durumu bilinmeyen bu vasiyeti nasl kabul edeceiz? Bu kiinin adalet zellii, emanete riyeti bilinmiyor. Bu durumda sz edilen vasiyette slama ters den bir ey olmasa bile dikkate alnmamas, bir kenara atlmas en uygun olan haldir. Oysa bu vasiyetin btl/aslsz olduunu, peygamber adna uydurulmu bir yalan olduunu, Allahn izin vermedii bir din ortaya koymaya kalkan bir ey olduunu gsteren pek ok belirti vardr. Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- buyurur ki: Benim sylemediimi benim adma syleyen cehennemdeki yerini hazrlasn. Bu vasiyeti bir iftira olarak ortaya atan kimse, peygamberin sylemediini sylemi, onun adna tehlikeli bir yalan sylemitir. Bunu yapan, peygamberin hadisinde bildirdii cezaya ne kadar layktr. Bu kii yaptndan dolay hemen tevbe edip bu vasiyeti peygamber adna yalan olarak sylediini aklasa, ne kadar gereki bir davranta bulunmu olur? Zira insanlar arasnda aslsz bir eyi yayp bunu dine nispet ederse bu kimsenin tevbesi ancak bunu ilan edip aklamasyla kabul edilir. Ta ki insanlar onun yalanndan dndn, kendisini yalanladn bilsinler. Nitekim Kurnda: Bu Kitapta aka belirttikten sonra indirdiimiz ak delilleri ve hidyeti gizleyenler var ya, ite onlara hem Allah lanet eder, hem de btn lanet ediciler lanet eder. Ancak tevbe edip, durumlarn dzeltenler ve gerei aka ortaya koyanlar lanetlenmekten kurtulmulardr. Zira ben onlar balarm ve ben tevbeleri fazlaca kabul eden ve ok esirgeyenim. (Bakara, 159-160)
47

Bu yette Allah aka bildirmitir ki, gerek olan bir eyi gizleyen kimsenin tevbesi ancak durumunu dzeltip aklamasndan sonra kabul edilir. Ayrca Allah kullarna gnderdii dini mkemmelletirmi ve peygamberi Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem-i gndermekte ve ona vahyettii mkemmel din ile nimetini tamamlamtr. Dininin tamamlanmasndan ve aklanmasndan sonradr ki peygamberinin ruhunu almtr. Nitekim Yce Allah: Bugn size dininizi tamamladm ve sizin iin din olarak slam beendim. (Mide, 3) buyurmutur. Bu vasiyet iftirasn atan kimse 14. hicri asrda gelip insanlarn dinini kartrp onlara yeni bir din koyarak, ona uyanlarn cennete gireceini, uymayanlarn cennetten mahrum kalacaklarn ileri srmtr. O iftira ettii bu vasiyetin Kurndan daha byk ve daha faziletli olmasn istemektedir. Zira vasiyetin bir yerinde: Her kim bu vasiyeti yazar ve bir yerden bir yere; bir ehirden bir ehire gnderirse, ona cennette bir saray ina edilecektir. Her kim ki bu vasiyeti yazmaz ve bir yere gndermezse kyamet gn peygamberin efaatinden mahrum kalacaktr demektedir. Byle bir ey, yalann en irkini ve bunu syleyenin sylediklerinin yalan olduunun en ak delilidir. Ayrca yaplan iftirann bykln ve yalan sylemekteki cesaretini gsterir. Zira Kurn yazp onu bir ehirden dierine gnderse, Kurndaki emir ve yasaklara uymadka byle byk sevaba eremez. Bu iftiradan ibaret vasiyeti yazan ve bir ehirden dierine gnderen, nasl byle bir sevaba eriyor? Kurn- Kerimi yazmayan ve onu bir yerden, dierine gndermeyen, peygambere inanan ve onun getirdii dine uyan biri olduktan sonra peygamberin efaatinden mahrum olmaz. Sadece bu iftira bile bu vasiyetin btl olduunu gstermeye yeter. Ayrca bu iftiray yayann yalanc, utanmaz, beyinsiz ve peygamberin getirdii hidyetten uzak olduunu da gsterir. Bundan baka bu vasiyetin aslsz ve yalan olduunu gsteren eyler de vardr. Bu iftiray yapan, vasiyetin doru olduuna binlerce defa yemin etse, eer doru sylemiyorsam en byk azap ve en iddetli cezalara urayaym diyerek kendisine beddua etse yine doru olmaz, yine bu vasiyet sahih olmaz. Bilakis bu vasiyet Allaha yemin olsun, sonra yine Allaha yemin olsun ki en byk bir yalan ve en irkin bir btldr. Biz Allah ve bulunduumuz yerde hazr olan melekleri ve bu vasiyet eline ulaan Mslmanlar ahit tutuyoruz ve bu ahitliimizle Rabbimize kavuacamz ifade ederek diyoruz ki bu vasiyet yalandr ve peygambere iftiradr. Bu yalan ortaya atan Allah perian etsin, ona mstehak olduu gibi muamele eylesin. Daha nce sylediklerimizden baka bu vasiyetin yalan ve batl olduunu gsteren hususlar vardr. yle ki:
48

1- Vasiyetin bir yerinde: geen cumadan, bu Cuma gnne kadar 160 bin kii ld. Bunlarn hibirisi slam dini zere lmemiti. Byle bir konu gayb bilgisini ilgilendirir. Peygamber vefat ettikten sonra vahy kesilmitir. Hem o yayorken bile gayb bilmiyordu. Vefat ettikten sonra nasl bilsin? Nitekim Yce Allah: De ki: Ben size Allahn hazineleri yanmdadr demiyorum. Ben gayb da bilmem. (Enm, 50) Ve De ki: Gklerde ve yerde Allahtan baka gayb kimse bilmez. (Neml, 65) buyurmutur. Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-'den rivyet edilen sahih hadiste yle buyuruluyor: Kyamet gn birtakm adamlar havz(- kever)imden uzaklatrlr. Ben: Ya Rabbi! Arkadalarm, arkadalarm! derim. Bunun zerine yle denilir: Onlar senden sonra neler kar(p neler yap)dlar bilmezsin. Ben de bunun zerine salih bir kul (olan sa peygamber)in dediini derim. lerinde bulunduum mddete onlar zerinde kontrolc idim. Beni vefat ettirince artk onlar zerinde gzetleyici yalnz sen oldun. Sen hakkyla her eyi grensin. (Mide, 117) 2- Bu vasiyetin aslsz ve yalan olduunu gsteren hususlardan biri de udur ki vasiyetin bir yerinde kim bunu yazarsa fakir ise zengin olur, borcu varsa Allah borcunu der, gnah varsa bu vasiyetin bereketiyle kendisinin ve ana-babasnn gnahlar balanr denmektedir. Bu ifade, vasiyetin en byk yalan ve iftiracsnn yalanc olduuna en ak delillerden biridir. nk burada sylenen husus Kurn yazmakla elde edilmez. Bu btl vasiyeti yazan bunlar nasl elde etsin? Bunu uyduran pis herifin yegne istei insanlarn kafasn kartrmak ve vasiyet diye ortaya att sahte faziletlere taklp, Allahn kullar iin bildirdii; zengin olmak, borcun denmesi ve gnahlarn aff iin gerekli olduunu bildirdii sebepleri insanlara terk ettirmektir. Perianla, heva ve hevese ve eytana gtren sebeplerden Allaha snrz. 3- Bu vasiyetin aslsz ve yalan olduunu gsteren hususlardan biri de udur ki, vasiyetin bir yerinde: Bu vasiyeti yazmayann hem dnyada, hem ahirette yz kara olacaktr denmektedir. Bu ifade de nceki gibi bu vasiyetin btl olup, iftiracsnn yalancln ortaya koyan en ak delillerden biridir. Peygamberden 14 asr sonra gelen mehul birisinin byle bir eyi yazp peygambere iftirasn salkl bir akla sahip olan kimse nasl kabul edebilir? Ki vasiyetin sahibi onu yazmayann dnyada ve ahirette yznn kara olacan, yazann fakirse zengin olacan, birikmi borlarndan kurtulacan ileri sryor. H! Bu byk bir iftiradr. Realite
49

ve deliller bu sylenen iftirann yalan olduuna, syleyenin Allaha kar cesurca bir ey yaptna Allahtan ve insanlardan utanmasnn pek az olduuna tanktr. Pek ok halk bu vasiyeti yazmad halde yzleri kararmam, saysn ancak Allahn bildii kadar bir sr insan bunu yazd halde borlar hala denmemi fakir halde bulunuyorlar. Kalplerin sapmasndan ve gnaha girmekten Allaha snrz. Bu vasiyette anlatlan zellikler ve sz edilen mkfatlar Allahn dininde, tm kitaplarn en faziletlisi olduu halde Kurn yazan kimse iin bile szkonusu deildir. erisinde kfr cmleleri, yalan ve aslsz eyler bulunan vasiyeti yazana nasl bu mkfatlar verilir? Subhnallah! Sen ne ycesin ki Allahm, sana kar yalan syleyene bile hilim zelliinle muamele ediyor, hemen cezalandrmyorsun. 4- Bu vasiyetin aslsz ve apak bir yalan olduunun delili udur ki, vasiyetin bir yerinde: Bu vasiyeti tasdik eden, cehennem azabndan kurtulur, kim onu yalanlarsa kafir olur diyor. Bu da daha ncekiler gibi bu vasiyetin Allaha kar yalan sylemede ki cretin bykln ve irkin bir btl olduunu gsterir. ftirac btn insanlar iftirasn tasdike davet edip, onlarn bylece cehennem azabndan kutrulacaklarna, yalanlayann ise kafir olacana inanyor. Allaha andolsun ki bu sper yalanc Allaha en byk bir iftirada bulunmutur. Bir de kim onu yalanlarsa diyor. Bu bile vasiyetin btl, yalan iftira olup, dorulukla hi ilgisi bulunmadn gsterir. Biz, Allah ahit tutarz ki bu vasiyet yalan, iftiracs sper yalancdr. Bu yaptyla insanlara Allahn izin vermedii bir din yolu gsterip, mevcut dinlerine ondan olmayan bir ey sokmak istemektedir. Oysa Allah bu mmetin dinini bu iftiradan ondrt asr nce tamamlam ve ikml etmitir. Aziz kardeler ve ey okuyucu! Uyann ve dikkatli olup bunu ve benzeri iftiralar tasdik etmekten saknn. Zira hak olan bir ey zerinde yle bir nur olur ki, hakk arayan o nur ile aydnlanr, kark gelmez.O halde hakikati deliliyle araynz. Cevabn bulamadnz bir mklnz olursa, bir bilenden sorunuz. Yalanclarn yeminine aldanmaynz. Vaktiyle iblis de babanz deme, ananz Havvaya yemin ederek onlara nasihat etmek istediini sylemiti. Oysa blis, hainlerin en by, yalanclarn en yalancs idi. Nitekim onun bu aldatmacasn Allah Arf suresinde yle haber veriyor: Ve onlara ben gerekten size t verenlerdenim diye yemin etti. (Arf, 21) Bu iftiraclardan ve yolundan giden-lerden saknn. Onlarn nice yalan yeminleri ve aldatc sz vermeleri, sapt-mak ve aldatmak iin nice ssl szleri vardr. Allah beni, sizleri ve dier Mslmanlar eytanlarn errinden, sapklarn fitnesinden ve aldatclarn aldatmasndan korusun. Onlar Allahn nurunu azlaryla sndrmek, insanlarn dinini kartrmak istiyorlar. Allahn dman durumunda olan eytanlar, eytann yolunu izleyen kafirler ve inkrclar holanmasalar da Allah nurunu tamamlayacak, dinine yardm edecektir.
50

Bu iftiracnn ileri srd birtakm ktlklerin ortaya kmasna gelince: Bunlar gerektir. Kurn- Kerim ve hadis-i erifler bu ktlkleri bildirmi ve sakndrmtr. Zaten bu iki kaynakta hem hidyet, hem yeterli bilgi vardr. Allahtan mslmanlarn hallerini dzeltmesini, onlara Hakka uymalarn lutfetmesini, hak zere dosdoru olmalarn ve dier gnahlarndan tevbe etmelerini myesser klmasn dileriz. O tvbeleri kabul eden ve kullarna merhamet edendir. Onun gc her eye yeter. Bu vasiyette geen kyamet almet-lerine gelince: Peygamber bunlar hadislerinde bildirmi, Kurnda bunlardan bazlarna iaret etmitir. Bunlar bilmek isteyen hadis kitaplarnda ve imanl limlerin kitaplarnda bulabilir. nsanlarn byle iftiraclarn aklamalarna hakk batla kartrarak kafalarn bulandrmalarna ihtiyalar yoktur. Allah bize kafidir ve O ne gzel vekildir. G ve kuvvet ancak ulu ve yce Allahn sayesindedir. Alemlerin Rabbine hamdolsun. Al-lah kulu ve peygamberi doru ve gvenilir Muhammede, kyamete kadar iyilikte ona uyanlara ve arkadalarna salt ve selam eylesin.

51

TASAVVUFULAR VE TRBELER

Soru: Bulunduumuz yerde trbelere (kabirler zerine yaplm) kubbelere nem veren tasavvuf eyhleri var. nsanlar bu kimselerin iyi ve mbarek kiiler olduklarna inanmaktadrlar. Eer bu davranlar meru deil ise onlara nasihatiniz ne olur? Bu eyhler halkn ounluu nazarnda nder kimselerdir. Bir cevap lutfeder misiniz? Allah sizi bereketlendirsin. Cevap: Bu soruya Abdulaziz b. Bzn cevab yle olmutur: Tasavvuf erbab olsun olmasn ilim ehli insanlara nasihatmz udur: Kurn ve hadisin gsterdiini alsnlar ve bunu insanlara retsinler. Kurn ve hadise aykr olan hususlarda kendilerinden ncekilere uymaktan insanlar sakndrsnlar. Din, eyhlere ve bakalarna uymak deildir. Din, ancak Allahn kitabndan ve Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem-in snnet (hadisler)inden, sahbe ve onlara uyan ilim ehlinin icma/gr birlii ettikleri meselelerden alnr. te dinin alnma/renilme yolu budur. Yoksa din taklit yoluyla falandan, filandan alnp renilmez. Peygamberden sahih olarak rivyet edilen sahih hadislerle sabittir ki kabirler zerine bina yapmak, mescit edinmek ve kubbeler yaptrmak veya baka bir bina yaptrmak ciz deildir. Bunlarn hepsi Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellemden gelen nasslarla/ hadislerle haram klnm eylerdir. Buhr ve Mslimde ie radiyallhu anh dan rivyet edilen bir hadiste Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- yle buyurmutur: Allah, Yahudilere ve Hristiyanlara lnet etsin! Onlar peygamberlerinin kabirlerini ibadet yeri haline getirdiler. ie diyor ki: Peygamber -sallallAhu aleyhi ve sellem- (bu hadisiyle) onlarn yaptndan (Mslmanlar) sakndryordu. Yine Buhr ve Mslimde mm Habibe ve mm Selemenin Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem-e Habeistanda bir kilise grdklerini, bu kilise ierisinde birtakm resimlerin bulunduunu sylediler.Bunun zerine Allahn Rasl yle buyurdu: Onlar halkn iinden slih/iyi bir adam lnce kabrinin zerine ibadethane yaptlar ve o (sizin grdnz) resimleri yaptlar. Onlar, Allah katnda yaratlmlarn en erli olanlardr. Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- bu hadisiyle kabirlerin zerine ibadethane yapanlarn, yaratlmlarn en erlisi olduunu haber vermitir. Kabirlerin olduu yere resimler asanlar da byledir. Zira resimler ortak komay /irki artran eylerdir. Zira halk bir kabrin zerinde kubbe yapldn grnce oraya defnedilmi bulunan kimseyi ululamaya balar, onlardan yardm ister, adak adamaya, Allahn yansra ona dua etmeye ve ondan medet beklemeye
52

balarlar. Oysa bu davran byk irktir. Mslimin Sahhinde yer verdii Cndeb b. Abdullahn, Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem-den naklettii hadis yledir: Allah brahim peygamberi dost edindii gibi beni de dost edinmitir. Eer ben mmetimden bir dost edinecek olsaydm, mutlaka Eb Bekri dost edinirdim. Dikkat edin! Sizden evvel geenler peygamberlerinin ve salih/ hayrl kimselerin kabirlerini ibadet yeri edindiler. Dikkat edin! Siz kabirleri ibadet yeri edinmeyiniz. Ben size bunu yasaklyorum. Bu hadis-i erif Eb Bekir es-Sddkin faziletini ifade etmektedir. Nitekim o, sahabenin en hayrls ve en faziletlisidir. Hadiste ifade edildii zere eer Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- iin dost edinmesi ciz olsayd, onu dost edinirdi. Allah ondan raz olsun. Lakin Yce Allah, peygamberinin birisini dost edinmesini men etmitir. Ta ki sevgi besleyecei varlk sadece Allah olsun. Zira dostluk sevginin en yksek mertebesidir. Bu hadis-i erif ayrca kabirlerin zerine bina yaplmasn ve ibadet yeri yaplmasn ve bunu yapann kt bir ey yapm olduunu cihetle ifade etmektedir. 1- Bunu yapan Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- ktlemitir. 2- Hadiste: Kabirleri ibadet yeri edinmeyin buyurulmutur. 3- Yine hadiste: Ben size bunu yasaklyorum denmitir. Bu noktadan dolay kabirler zerine bina yapmaktan Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellemsakndrmtr. Nitekim hadisteki: Dikkat edin! Sizden evvel geenler peygamber-lerinin ve slih/hayrl kimselerin kabir-lerini ibadet yeri edindiler. Dikkat edin! Kabirleri ibadet yeri edinmeyin ifadesi de bunu gsteriyor. Yani: Onlar rnek alp, onlara uymayn. Ben size bunu yasaklyorum. Bu ifadeler kabirler zerine bina yapp oralar ibadet yeri edinmekten ak bir sakndrmadr. Bunun hikmeti alimlerin dedii gibi, byk irke, kabirdeki kiiye ibadet etmeye; dua, adak, kurban, yardm ve medet dileme gibi hususlara yol amas, sebep olmasdr. Nitekim Msrda Seyyd Bedev, Hseyin, Seyyde, Nefise, Zeynep ve dier kabirlerde yaplanlar byledir. Su-danda pek ok kabirde ve baka lkelerde de benzeri hareketler vardr.Hatta baz chil haclar Peygamberin Medinedeki kabrinde, Bak kabristanlnda ve Mekkede Haticenin kabrinde ve dier kabirlerde benzeri eyleri yapmaktadrlar. Bu chil kimseler uyarlmaya, aklamaya ve limlerin ilgisine muhtatr. Bu itibarla ister tasavvuf mensubu olsun, ister olmasn btn din alimlerine Allah korkusu ile hareket ederek Allahn kullarna t vererek, dinlerini onlara retmeleri, kabirler zerine kubbeler yapp oralar ibadethane haline getirmekten sakndrmalar, llere dua edip,onlardan yardm ve medet ummaktan kandrmalar vaciptir. Dua sadece Allaha yaplan bir ibadettir.
53

nk Yce Allah : O halde Allah ile birlikte kimseye yalvarmayn. (Cin, 18) Ve Allah brakp da sana fayda ya da zarar vermeyecek eylere tapma. Eer bunu yaparsan mutlaka zalimlerden olursun. (Yunus, 106) buyurmutur. yetteki zalimlerden olursunun manas mriklerden olursun demektir. Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- de: Du ibadetin ta kendisidir Ve: stediin zaman Allahtan iste. Yardm istediinde dahi Allahtan yardm iste buyurmutur. len kimsenin insanlarla ve bir i grmekle ilgisi kesilir. len kii kendisine bakalarnn dua etmesine ve merhamete nail olmasn dilemesine muhtatr. Byle birine Allah brakp dua edilmez. Zaten lnn buna ihtiyac yoktur. Nitekim Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- yle buyurmutur: demolu vefat ettii zaman ameli sona erer. Ancak kimse byle deildir. Devamllk zellii olan bir hayr yapan, faydalanlan bir ilim brakan ve kendisine dua eden bir ocuu olan kimse. Peki, durumu byle olan birine Allah brakp bunlara dua edilmez, bunlardan yardm istenmez. Kabirdekiler -ister peygamber, isterse slih kimseler olsun- melekler ve cinler de byledir. Bir taraftan Allaha; Allah ile birlikte de bunlara dua edilmez. Nitekim Yce Allah: ve size melekleri ve peygamberleri ilhlar edinin diye emretmez. Siz Mslman olduktan sonra, hi size kafirlii emreder mi? (l-i mran, 80) buyurmutur. yet-i kerimede melekleri ve peygamberleri kendilerine dua ederek ve yardm dileyerek Rab edinmenin kfr olduu bildirilmitir. Keml sfatlara sahip eksik sfatlardan beri olan Yce Allah byle bir eyi emretmez. Mslimin Cbir radiyallhu anhdan rivyet ettii hadiste: Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- kabirleri kirele (boya)may yasaklad. Kabirler zerine oturmay ve zerlerine bina yapmay da yasaklad buyurulmutur. Zira byle yapmak, irke yol aar. Kabir zerine bina yapmak, kabre rtler rtmek, kire (vesaire ile boyama ilemi yap)mak, kabir zerine kubbeler yapmak; oraya sayg gstermeye, kabirde bulunan kiiye dua edip istekte bulunmaya ve takn hareketler yapmaya yol aar. Kabir zerine oturmak meselesine gelince, kabir zerine oturmak kabri ve altndaki yatan deersiz saymaktr. Bu itibarla kabir zerine oturmak ciz deildir. Kabre defnedilmi olan kimse saygndr, zerine oturarak kmsenmez, zerine baslmaz ve kabre dayanlmaz. Kabir zerine su
54

dkme (idrar) ve dk yaplmaz. Mslmana saygdan dolay bunlarn yaplmas yasaktr.Mslmann dirisi de, ls de sayg deerdir. Kabri inenmez, kemikleri krlmaz, kabri zerine oturulmaz. zerine idrar yaplmad gibi zerine erp de dklmez. Bunlarn hepsi yasaklanmtr. Mslman bir l deersiz saylp, bunlar yaplmaz ayn zamanda ar giderek Allah brakp lye tapnma da yaplmaz. Demek oluyor ki slam dini orta bir hkmle kabirlere saygszlk yaplmamasn, kabirde medfun bulunan l iin du, hatalarnn balanmas ve Allahn rahmetine ermesini istenmeyi salk vermi, onlara dua ve istifar etmek iin ziyaret edilmesini istemi, kabirdeki llere zerlerine oturmak, pislik, idrar vs. ile onlara eziyet edilmesini yasaklamtr. Bundan dolaydr ki, sahih bir hadiste Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem-in yle buyurduu rivyet edilmitir: Kabirlerin zerine oturmayn. Kabirlere doru (kble gibi ynelerek) namaz klmayn. Demek oluyor ki kabir zerine oturulmaz ama kble gibi kabre ynelerek namaz da klnmaz. Mkemmel ve byk eriat, Allah brakarak dua edip, adakta bulunup yardm istemek gibi kabirde ki l hakknda taknl haram klmakla, kabirde ki ly hie sayarak zerine oturmak, basmak, dayanmak, zerine pislik atmak gibi hareketlerle eziyet etmenin yasak olmasn ngrerek bu iki hareketin ortasn tlemitir. Hakkn ne olduunu renmek isteyen Mslman kimse buradan hareketle bilir ki slmiyet orta yolu tutan bir dindir. lye kar yaplmas gereken hareket itibariyle irk koulmayaca gibi, lye eziyet ve saygszlk da yaplmaz. Kabirde ki l peygamber veya salih bir kimse de olsa kabri ziyaret edildiinde ona selam verilir, kendisi iin dua ve istifar edilir. Fakat Allah brakp ona dua edilmez. Ziyaret srasnda: Ey efendim! Medet, medet veya bana yardm et yahut hastama ifa ver veya filan ite bana yardm et denmez. Byle eyler Allahtan istenir. Bunlar yaplmad gibi (daha nce sylediimiz zere) kabir zerine erp koyarak, zerine basp ineyerek lye saygszlk da yaplmaz. Yaamakta olan bir kimseden yardm isteyip, yardm almakta bir saknca yoktur. Zira dini bakmdan ciz olan bir sebebi yerine getirerek yaayan kimsenin bir bakasna bir eylerle yardmda bulunmas szkonusudur. Nitekim Yce Allah: Kendi tarafndan olan, dmana kar ondan yardm istedi. Kasas, 15) buyuruyor. Bu yette Musa peygamberin bir olayndan sz edilmektedir. Burada Musa peygamber kendisinden yardm istenilen yaayan birisidir. Kavga eden iki kiiden biri olan israilli, dman olan Kptye kar ondan yardm istemitir. nsan tarlada ev ina ve onarmnda, araba onarmnda ve baka eylerde ihtiyalarnn giderilmesi hususunda, insann gc yettii ve duyu organlaryla alglanabilen yardmlar din kardeinden, akrabalarndan ister ve bylece insanlar yardmlarlar. Hatta telefon, telgraf, faks yoluyla yardmlaarak da g yeten
55

meselelerde yardm isteme olur. Bunda bir saknca yoktur. Lakin yardm istenilen husus ibadet ieren bir eyse bu diriden de, lden de istenmez. Yaayan veya lm bir kimseye hastalma ifa ver veya kaybolan eyimi geri getir denmez. stekte bulunulan kimsede bunu yapacak bir sr olduuna itikt edilecei iin byle bir ey olmaz. Dmanmza kar bize yardm et de denmez. Bunun gerekesi de aynen az nceki mesele gibidir. Lakin yaamakta olan bir kimseden yapmaya gcnn yettii ve duyu organlar ile alglanabilen silah, bor para istemek gibi bir yardm istemekte bir saknca yoktur. Bir kimsenin doktora giderek ondan (kendisini tedavi edecek) ila istemesi de byledir. Fakat doktor da bir sr olup bu srra itikat ederek bana ifa ver demesi -ki tasavvufularda byle bir srra inanarak ifa istemek mehurdur- ite bu kfrdr. nk insan bu kainata sz geirip dilediine ifa verme gcne sahip deildir. nsann ancak duyu organlaryla alglanabilen eylere gc yeter. Nitekim doktor da bu durumda olan ilalarda sz sahibidir. Duyu organlaryla alglanabilen meselelerde yaamakta olan ve gc yeten kimse de doktor gibidir. Bir kimseye, onunla birlikte olarak bedenen yardm eder, dn para verir veya bina yapmnda bir yardmda bulunur yahut araba iin bir yedek para verir yahut yardm istemesi szkonusu olan birisine arac olarak yardm etmesini salar. Btn bunlar duyu organlaryla alglanan eylerdir ve bunlarda bir saknca yoktur. Bunlar lye tapnmak ve lden yardm istemek gibi deildir. Pek ok irk propagandacs (ller iin yaplanlar) bu sylediklerimize benzetmektedir. Oysa bizim sylediklerimiz apak eylerdir. Ancak insanlarn en cahiline benzeme yoluyla bunlar birbirine kartrmak szkonusu olabilir. Yaamakta olan kimselerle yardmlamak bilinen artlaryla ciz olan bir eydir. llerden istekte bulunup, onlardan yardm istemek ve onlara adak adamak ise yasaklanmtr ve bilinmektedir ki ilim erbabnca bunlar irktir. Bu konuda ilim ehli arasnda gr birlii vardr. Sahabe ve onlardan sonra gelen ilim iman ve basiret erbab arasnda tartma yoktur. Kabirler zerine bina yapp oralar ibadet yeri edinmek ve kubbeler yapmak kt bir eydir ve slam eriatnca yasaklanm bir ey olduu ilim erbabnca bilinen bir eydir. Bu konuda alimler iin bir karmaa sz konusu deildir. O halde bir kere daha ifade edelim ki ilim adamlarnn zerine farz olan grev nerede olursa olsunlar, Allah korkusuyla davranp, Allahn kullarna nasihat etmeleri ve onlara Allahn dinini retmeleridir. Bunu yaparken falan veya filan kimseye irin grnme gayreti iinde olmamal, bakana da, bye de, ke de (gerekeni) retmeli, herkesi Allahn haram kld eylerden sakndrmal ve onlar Allahn eriat olan dinine ynlendirmelidir. Alimler bu grevi yerine getirirken szl, yazl, kitap yazmak, toplantlarda konumak, telefon, faks, teleks gibi var olan her aratan yardm alarak Allahn yoluna davet ve Allahn kullarna
56

nasihat vazifesini yerine getirmelidirler. Herkes iin Allahtan hidyet dileriz. G ve kuvvet ancak Allahn sayesindedir.

57

FALCILIIN HKM NEDR?

lm aratrmalar ve fetva daimi komisyonuna yle bir soru gelmitir: Baz gazete ve dergilerde olak burcu, boa burcu, ikizler burcu ve dier burlardan sz eden bir blm bulunmaktadr. Bu blmde her bir burtan sz ederken:Bu burta doanlar devaml sevimsizdirler.Mizalar devaml deikendir. Bunun sebebi -dergide sylendiine gre- uzaydaki seyyareler arasndaki elikiden dolay neredeyse birbirine arpacak durumda olmasym! gibi eyler sylenmektedir. Bu yaynlardan birisi sorunun ekinde sunulmutur. Mslman genler bu tr bur bilgilerini izlemektedir. Bu durum hakkndaki dinin hkmnn ne olduunu aklamanz umarz. Mslmanlara ve bu dergi ve gazeteleri karanlara bir nasihatiniz var m? Komisyon 17727 sayl kararnda bu soruya yle cevap vermitir: Soruda sz edilen ey, uur, uursuzluk, baht ve bahtszlk zerine kurulmu falclarn ilgi duyduklar bir konudan ibarettir. Bu, cahiliye dnemi dncesi ve inancdr. Dini ynden haramdr. Falclkla megul olmak, falcya bavurmak ve bunlarn yaymn yapmak ciz deildir.zellikle gazetelerde yaymlanmas sapkl ve mslmanlarn inancn fazlasyla bozmaktadr.Bunu yapanlarn syledikleri gelecei bilmek iddiasn tar. Oysa bu aziz ve celil olan Allaha mahsus zelliklerdendir. Aadaki yetler bunu ifade etmektedir. De ki: Gklerde ve yerde Allahtan baka kimse gayb bilmez. Ne zaman diriltileceklerini de bilmezler. (Neml, 65) Gaybn anahtarlar Allahn yanndadr. Onun iin gayb ancak O bilir. O, karada ve denizde ne varsa hepsini bilir. Onun bilgisi dnda bir yaprak dahi dmez. Yerin karanlklar iindeki tek bir tane, ya ve kuru ne varsa hepsi apak bir kitaptadr. (Enm, 59) Allah Tel, peygamberi Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem-in diliyle gayb bilmek iddiasnn mmkn olmadn yle bildirmektedir: De ki: Ben size Allahn hazineleri yanmdadr demiyorum. Gayb da bilmem. Size ben bir meleim de demiyorum. Ben, bana vahyolunan (Kuran)dan bakasna uymam. De ki: Krle gren bir olur mu? Siz hi dnmez misiniz? (Enm, 50) Ben size Allahn hazineleri benim yanmdadr demiyorum. Gayb da bilmem. Ben bir meleim de demiyorum. Sizin gzlerinizin hor grd kimseler iin, Allah onlara asla bir hayr vermeyecektir diyemem. Onlarn kalplerinde olan, Allah daha iyi bilir. Onlar kovduum taktirde ben gerekten zalimlerden olurum. (Hud, 31)
58

Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-: Her kim yldzlardan bir blm ilim almsa, kesinlikle byclkten bilgi edinmi demektir. oka bilgi alann bycl fazladr buyurmutur. Bu konuda yet ve hadisler oktur. Fal ve by konusundaki hkm mslman-larn gr birlii/icma ettikleri bir hkmdr. Bunun haram olduu dini delillerle bilinen bir eydir. Bu itibarla kendisine ve mmetine iyiyi tleyen her mslmann insanlarn akl ile oynayan, inanlarn oyuncak haline getiren bu tr eylerden uzaklamas, hem kendisi, hem mmeti hakknda Allahtan korkmas ve bu gibi sapklklar onlar arasnda yaymamas gerekir. Yneticilerin -Allah onlar muvaffak etsin- bu tr yaynlara engel olup, yaynlayanlar dini bakmdan uygun bir ekilde cezalandrmalar gerekir. Muvaffakiyet Allahtandr. Allah, peygamberimiz Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem-e ve onun arkadalarna ve ailesine salt ve selam eylesin. lmi Aratrmalar ve Fetva Daimi Komisyonu

Bakan: Abdulaziz b. Abdullah Bz ye: Abdullah b. udeyyn

59

ABAN AYININ YARISINDA BERAT GECESN KUTLAMANIN HKM1

Dinimizi bizim iin mkemmelletirip nimetini tamamlayan Allaha hamdolsun. Rahmet ve tevbe peygamberi olan Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem-e salt ve selam olsun. Hamd ve salt-u selamdan sonra derim ki: Allah buyuruyor: Bugn size dininizi ikmal ettim, zerinize nimetimi tamamladm ve sizin iin din olarak slam beendim. (Maide, 3) Yoksa onlarn, dinden Allahn izin vermedii eyleri dini eriat klan ortaklar m var? (r, 21) Buhr ve Mslimde ie radiyallhu anhdan rivyet edilen hadiste Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- yle buyuruyor: Kim ki u bizim iimiz (olan dinimiz)de ondan olmad halde yeni bir ey karrsa, o ey reddedilmitir. Mslimin Sahhinde yer alan bir hadiste hadisin rvisi Cbir diyor ki: "Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- Cuma hutbesinde yle buyurdu: phesiz szlerin en hayrls Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem-in yoludur. lerin en kts sonradan karlanlardr. (Dinde) her sonradan karlan ey sapklktr. Bu manada yetler ve hadisler oktur. Bu yet ve hadisler ak bir ekilde ifade ediyor ki Yce Allah, Muhammed mmetinin dinini mkemmelletirmi ve nimetini tamamlamtr. Bu tamamlama ve mkemmelleme, szl ve uygulamal olarak peygamber tarafndan Allahn dini mmete aklanp tebli etmesinden sonra ve henz vefat etmeden gereklemitir. Peygamber bu hadisinde ak bir ekilde ifade buyurmutur ki, kendisinden sonra sz veya davran olarak ortaya karlp slam dinine nispet edilen her ey bidattr ve karan kimseye -bunu yaparken iyi niyetle yapm da olsa- gerisin geriye reddedilmitir. Peygamberin arkadalar/ashab ve daha sonra gelen slam limleri meseleyi hakkyla anlamlar ve bidatlarn ktl-n ortaya koyarak insanlar bundan sakndrmlardr. Nitekim peygamberin snnetine sayg, bidatn ktl ve ondan sakndrlmas izgisinde kitap yazan alimlerin hepsi bu gerei ortaya koymu-lardr. bn Vaddah, Tartu, Eb me ve dierleri gibi. Baz insanlarn kard bidatlerden birisi aban aynn yarsnda Berat
1

eyh Abdulaziz b. Bz tarafndan hazrlanmtr.

60

gecesini kutlamak ve gndzden zel olarak oru tutmak eklindeki uygulamadr. Bu konuda itimat edilecek bir delil yoktur. Bu gecenin fazileti hakknda zayf hadisler vardr. Bu hadislere itimat etmek ciz deildir. Bu gecede namaz klmann faziletine dair hadislere gelince; bunlarn hepsi uydurmadr. Nitekim bu hususta pek ok ilim adam uyarda bulunmutur. Bunlardan bazlarna ilerde yer vereceiz. -naallahBu konuda am diyarnn ve baka yerlerin baz selef limlerinden birtakm rivyetler gelmitir. Lkin alimlerin ounluunun icma/gr birlii ettii husus udur ki aban aynn yarsnda Berat gecesinin kutlanmas bidattir. Bu gecenin fazileti hakknda rivyet edilen hadisler zayftr.Hatta bu hadislerin bazs uydurmadr.Byle olduu hakknda Hfz bn Receb ve bakalar tenbihte bulunmutur. bn Recebin Letiful-Merif isimli kitabnda ifade ettiine gre zayf hadislerle uygulama yaplmas, ancak asl sahih delillerle sabit olan ibadetlerde szkonusudur. aban aynn 15. gecesini kutlamak, sahih bir temele dayanmyor ki, zayf hadislerle desteklensin. Bu deerli kurala Ebul-Abbs eyhul-slm bn-i Teymiyye rahmetullhi aleyh de yer vermitir. Kymetli okuyucu, bu meselede limlerin sylediklerini sana aktaracam. Ta ki elinde akla kavumu bilgi ve belge bulunsun. limler gr birlii etmilerdir ki insanlarn anlama halinde olmayp, tartma konusu yaptk-lar meselelerde yaplmas gereken ey, meseleyi Azz ve Cell olan Allahn kitabna ve Allahn peygamberinin snnetine/hadislerine sunmaktr.Bu ikisinden birinin, mesele hakknda verdii hkm mutlaka uyulmas gereken hkmdr. Fakat mesele bu iki kaynaktan birine ters derse, o meselenin terk edilmesi gereklidir. badet alannda Kurnda ve hadiste yer almayan bir eyden sz ediliyorsa, ite bu bidattir. Durumu byle olan bir ibadetin yaplmas ciz deildir. Nerde kald ki byle bir ibadeti sevimli gstermek iin almak ve ona daveti olmak nasl ciz olsun? (Aadaki yetler bu meseledeki ana tespiti yapmaktadr): Ey iman edenler! Allaha itaat edin. Peygambere ve sizden olan emir sahiplerine (idarecilere) de itaat edin. (Nisa, 59) (Raslm!) De ki: Eer Allah seviyorsanz bana uyun ki, Allah da sizi sevsin ve gnahlarnz balasn. (l-i mran, 31) Hayr, Rabbine andolsun ki aralarnda kan anlamazlk hususunda seni hakem klp, sonra da verdiin hkmden ilerinde hibir sknt duymakszn kabullenmedike iman etmi olmazlar. (Nisa, 65) Bu manada yetler oktur. Bu yetler hakknda anlamazlk olan meselelerin Kurna ve hadislere arz edilmesi hususunda nass/belgedir. Bu nassa gre Kurn ve hadisin hkmne rza gstermek de gereklidir. Zira bu imann gereidir. Hakknda anlamazlk olan meselelerde byle davranmak hem sonu olarak en gzel
61

seenektir, hem de kullar iin dnyada ve ahirette en hayrlsdr. Hafz bn Receb Letaiful-Merif isimli kitabnda daha nce aktarlan sznden sonra yle diyor: aban aynn onbeinci gecesinde amda yaayan Halit b. Midan, Mekkl, Lokmn b. Amir ve dierleri gibi tabindan bazlar bu geceyi sayg ile karlarlar ve bu gecede ibadet etmek gayreti iinde olurlard. nsanlar, bunlardan (rnek) alarak bu gecenin faziletini ve sayg gsterilmesini benimsemilerdir. Hatta yle dendii de olmutur: nsanlara bu konuda srailiyyat rivyetleri ulamtr. eitli memleketlerde bu gece hakknda nakledilenler hret bulunca insanlar bu mesele hakknda gr ayrlna dtler.Kimisi onlardan geleni kabul etti ve bu geceyi sayg ile karlamakta onlara uydu. Basra halknda ibadete dknl ile tannan bir gurup da onlara uymutur. Hicaz limlerinden bir ounluk bunu kabul etmemi ve uygun grmemitir. Ata, bn Ebi Muleyke; Abdurrahman b. Zeyd b. Eslemin nakline gre bunlardandr. Medine fakihlerinden mm Mlikin arkadalar ve dierleri de byledir. Bunu kabul etmeyenler: Bu geceyi kutlamak bidattir demilerdir. am limleri bu gecenin nasl geirilecei, geirili tarz hakknda gr ayrlna derek iki gr ileri srmlerdir: Birinci gre gre bu gece, camilerde cemaat halinde deerlendirilir.Hlid b. Midan ve Lokman b. Amir aban aynn 15. gecesinde en gzel giysilerini giyer, gzel kokularla ttslenir, gzlerini srmeler ve bu geceyi camide ibadet ederek geirirlerdi. shak b. Rahuye de bunlarn bu grlerine uymu ve Harb b. el-Kirmannin Mesil isimli kitabnda naklettiine gre: Bu gece camide cemaat halinde ibadet etmek, bidat deildir demitir. kinci gre gre bu gecede camilerde namaz, dua ve bir eyler anlatmak iin toplanmak mekruhtur. nsann tek bana bu gecede namaz klmas mekruh deildir. am halknn imam fkh limi Evza bu grtedir. nallah (geree) en yakn budur. bn Receb bunlar ifade ettikten sonra yle diyor: Ahmed b. Hanbelden bu gecede ibadet etmenin mstehap olduuna dair bir ey bilinmiyor. Ancak bir baka meseleden k yapmak suretiyle bu gece ibadet etmenin mstehap olduuna dair iki rivyet vardr. k noktas olan mesele, bayram gecesinde ibadet etmek hakknda ondan gelen iki rivyettir ki bu rivyetler yledir: a) Bayram gecesi ibadet etmek mstehap deildir. Zira ne Peygamberden, ne de ashabndan byle bir rivyet gelmitir. b) Bayram gecesi ibadet etmek ms-tehabtr. Zira Abdurrahman b. Yezid b. Esvedden byle yapt rivyet edilmitir. O tabindendir. aban aynn yarsnda gece ibadet etmek de byledir. Fakat peygamberden ve ashabndan byle bir rivyet gelmemitir.Bu konuda sabit olan bilgi, am fkhlarnn ileri gelenlerinden olan tabinden bir guruptan gelen rivyetten ibarettir. -bn Recebin sz ve bunu
62

aktarmaktan ama burada bitiyor.- bn Recebin sznden ak bir ekilde reniyoruz ki aban aynn yarsnda gece ibadet etmek hakknda peygamberden ve ashabndan bir ey nakledilmemitir. Fakat Evz rahimehullahn bu gecede cemaat olmakszn ibadet etmenin mstehap olmasn tercih ediine ve bn Recebin bu gr tercih etmesine gelince: Bu zayf ve garip bir tercihtir. Zira dinde yeri olduu dini delillerle ispat edilmemi bir eyi Allahn dinine sonradan koymak Mslman iin ciz deildir. Bu ey ister tek bana yaplsn, ister cemaat halinde yaplsn; ister gizli yaplsn, ister aktan yaplsn hkm deimez. Peygamberin bir kimse bizim yolumuzda olmayan bir ey yaparsa, o ey reddedilmitir hadisinin genel ifadesi, bidatlardan sakndran ve onlarn kt bir ey olduunu bildiren delillerin genel ifadesi bunu gerektirir. mm Eb Bekir Tart el-Havdisu vel-Bideu isimli kitabnda unlar sylemektedir: bn Vaddah, Zeyd b. Es-lemin yle dediini bildiriyor: Hocalarmzdan ve fkh limlerimizden yetitiklerimizden hibiri aban aynn yarsnda geceyi kutlamaa ve Mekhul hadisine ilgi duymazlard. O gecenin dier gecelerden stn olduu grn benimsemezlerdi. bn Eb Muleykeye: Ziyad en-Nem-r abann yars 15. gecesinin kadir gecesi gibi insanlarn ecir ve sevap kazandklar bir gecedir diyor denildiinde bn Eb Muleyke yle demitir: Ben onu iitseydim, elimde bastonum olduu takdirde kendisini dverdim. Ziyad hikyeci birisidir. Allame evkni el-Fevidul-Mecmua isimli kitabnda yle der: Ali radiyallhu anhden rivyet edilen Ey Ali! Her kim aban aynn yars gecesinde her rekatnda Fatiha ve Kulhuvallahu surelerini onar defa okuyarak yz rekat namaz klarsa, Allah onun btn ihtiyalarn giderir hadisi uydurmadr. Bu rivyetin, byle bir namaz klan kimseye verileceini bildiren szlerinde, iyiyi ktden ayracak zellii bulunan hibir kimse uydurma olduunda phe etmez. Bu rivayeti aktaranlar mehul kimselerdir. Ayn rivyet ikinci ve nc bir yoldan da rivyet edilmitir ki hepsi uydurmadr ve rvileri mehul kimselerdir. Muhtasar isimli kitabnda evkni yle der: aban aynn yar gecesinde namaz klmak ile ilgili hadis btldr. bn Hibbnn, Aliden rivyet edilen; aban aynn yars olunca geceyi ibadetle, gndz orula geirin hadisi zayftr. Lel isimli kitapta yle denilmitir: aban aynn yarsnda on kere ihls okuyarak yz rekat namaz klmak hadisi, bunu rivyet eden Dey-lemnin ve dierlerinin engin faziletlerine ramen uydurmadr. Rvile-rinin ounluu yoldan da mehul ve zayf kimselerdir. Ayrca 30 ihls okuyarak 12 rekat namaz veya 14 rekat namaz uydurmadr. Fkh limlerinden bir gurup -hy kitabnn sahibi ve dierleri gibi- bu hadise aldanmlardr. abann yarsnda gece klnan namaz hadisi pek ok eitli
63

yerlerde rivyet edilmitir ki hepsi de btl ve uydurmadr. Bu durum Tirmiznin, ie radiyallhu anhdan rivyet ettii Peygamberin bu gecede Bak kabristanna gittiini ve Allahn bu gecede dnya semsna inip, Kelb oullar kabilesinin koyunlarnn tyleri adedince birok kimsenin gnahlarn affedeceini bildiren rivyetle elimez. Zira konuulan mesele bu gecede klnmas ngrlen uydurma namazdr. Bununla beraber, ie radiyallhu anh hadisinde zayflk ve inkta /kopukluk vardr. Daha nce geen Ali hadisi de bu namazn uydurma olmas ile elimez. Kald ki ifade edildiine gre hadiste zayflk vardr. Hfz Irk: abann yarsnda klnacak namaz hadisi Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- adna uydurulmu bir hadistir ve yalandr diyor. Nevev Mecm isimli kitabnda diyor ki: Receb aynn ilk Cuma gecesinde klnmas mehur olan, akam ile yats arasnda klnan 12 rekatlk Reib Namaz ve aban aynn yarsnda gece klnan 100 rekatlk namaz, bidattr ve iyi olmayan yersiz bir eydir. Ktul-Kulb ve hyu Ulumid-dn isimli kitaplarda bunlarn yer alm olmasna ve bunlar hakknda (var olduu sylenen) hadislere aldanmamaldr. nk bunlarn hepsi btl/aslszdr. Baz limlerin kendilerine bu mesele kark gelip de bu namazlarn mstehap olduu hakknda kitaplar yazmalarna da aldanmamaldr. Zira bu konuda yanlmlardr. eyh Eb Muhammed Abdurrahman el-Makdis bu iki namazn btl oluu hakknda deerli bir kitap yazm ve ok gzel ve deerli bilgiler vermitir. Bu mesele hakknda elde ettiimiz bilgilerin tamamn aktarmaya kalksak sz uzar. Hakikat arayan kimse iin yazdklarmz yeterlidir ve ikna edicidir. Buraya kadar yer verdiimiz yetler, hadisler ve limlerin szleri, hakikat arayan iin aka ortaya koymutur ki aban aynn yarsnda geceyi namaz veya baka eylerle kutlamak, gndzn oru tutarak geirmek kt bir bidattr. Peygamberin temiz eriatnda bunun asl, bir dayana yoktur. Bilakis sahabe radiyallhu anhum dneminden sonra ortaya km ve slama sokulmu bir eydir. Gerek bu konuda, gerek (benzeri) dier konularda Allahn; Bugn size dininizi tamamladm. (Maide, 3) yeti ve bu manadaki dier yetler; Peygamberin kim bizim iimiz (olan dinimiz)de ondan olmayan bir eyi ortaya karrsa, o ey reddedilmitir hadisi ve bu manadaki dier hadisler, gerei arayan kimse iin yeterlidir. Mslimin Sahhinde Ebu Hureyreden rivyet edilen hadiste Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem- yle buyurmutur: Geceler arasnda Cuma gecesini zel bir ekilde ibadet iin ve gnler arasnda Cuma gnn oru tutmak iin zel bir ekilde ayrmaynz. Ancak Cuma gn tutmaya devam ettiiniz bir orucunuz Cuma gnne denk gelirse o baka. Demek oluyor ki eer geceler arasnda bir geceyi ibadet iin ayrmak ciz olsayd, Cuma gecesi bunun iin en elverili gece olurdu. Zira Peygamber -sallallahu aleyhi
64

ve sellem-den gelen sahih hadislerle biliyoruz ki Cuma gn zerine gne doan gnlerin en hayrlsdr. Peygamber Cuma gnnn bile gndznde oru tutmay, gecesinde ibadet yapmay zellikle tercih etmekten sakndrdna gre, bu gerek dier gecelerin zellikle kutlamak iin seilmemesi gerekir. Demek ki baka gecelerin ibadetle geirilmesini tercih etmek, ancak bunun yaplabileceini gtseren sahih delil ile olur. Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- kadir gecesini ve Ramazan gecelerini ibadetle geirmeyi meru saym, bu konuda mmeti uyarp tevik etmi ve kendisi bizzat bu geceleri ibadetle canlandrmtr. Nitekim Buhr ve Mslimde Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-in yle buyurduu rivyet edilmitir: Her kim Ramazan (gecelerini) ibadetle geirir, bunu inanarak ve mkfatn Allahtan bekleyerek yaparsa gemi gnahlar balanr ve her kim kadir gecesini inanarak ve mkfatn Allahtan bekleyerek ibadetle geirirse gemi gnahlar balanr. Eer aban aynn yarsnda veya Receb aynn ilk Cuma gecesinde yahut mira gecesinde kutlama veya zel bir ibadetle merasim yaplmas meru olsayd, Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- bizzat kendisi yapard ve mmetine bunun yolunu mutlaka gsterirdi. Eer Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-in bir ey yapt vki olsayd, sahabe mutlaka bunu iletir, gizlemezdi.Onlar peygamberlerden sonra insanlarn en hayrls ve mmete en iyi nasihat eden kimselerdir. -Allah onlardan raz olsun- Az nce limlerin szlerinden aktardmz bilgilerden renmi bulunuyoruz ki aban aynn yars gecesinde veya Recep aynn ilk Cuma gecesinde ne peygamberden, ne de sahabeden bir ey sabit olmutur. Bundan biliniyor ki bu gecelerde kutlama yapmak slamda sonradan ortaya km bir bidattr. Recep aynn 27. gecesi de byledir. Baz kimseler bu gecenin peygamberin mira gecesi olduuna inanrlar. Bu gecenin de zel bir ibadetle kutlanmas yukardaki deliller karsnda ciz deildir. Bu hkm Receb aynn 27sinin mira gecesi olduunu bilmeye gredir. Bunu nasl bileceksin ki alimlerden nakledilen sahih gr itibariyle bu gecenin kesin olarak o gece olduu (kesin olarak) bilinmemektedir. Mira gecesinin Recebin 27. gecesi olduunu kim sylerse bu aslsz bir szdr. Sahih hadislerde bu szn bir dayana yoktur. u iiri syleyen ne gzel sylemitir: Hidyeti geride brakp geen ey, slama sonradan sokulmu bidat ilerdir hey! Kendisinden dilekte bulunulan Yce Allah bizleri ve dier Mslmanlar snnete sarlp bu yolda devaml olma ve snnete aykr olan eylerden kanmakta baarl klsn. O cmerttir ve kerem sahibidir. Allah kulu ve peygamberi olan peygamberimiz Muhammed -sallallahu aleyhi ve selleme, onun linin ve ashabnn hepsine salt ve selam eylesin.
65

MRA GECESN KUTLAMANIN HKM NEDR?1

Hamd Allaha mahsustur. Allahn Raslne, onun line ve ashabna salt ve selam olsun. Hamd, salt ve selamdan sonra derim ki: Hi phe yok ki Peygamberin gecenin bir parasnda Mekkeden Kudse gitmesi/sra olay ve Mira, onun doruluu ve aziz ve celil olan Allah katndaki mertebesinin bykln gsteren Yce Allahn byk mucizelerinden biridir. Bu olay ayn zamanda Allah Telnn btn yaratklarndan yce olup, apak ortada olan kudretini de gsteren bir olaydr. Allah Tel buyuruyor ki: Bir gece, kendisine yetlerimizden bir ksmn gsterelim diye (Muhammed) kulunu Mes-cid-i Haramdan evresini mbarek kldmz Mescid-i Aksaya gtren Allah, noksan sfatlardan mnezzehtir. O, gerekten iitendir, grendir. (sr, 1) Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-den tevtr derecesinde rivyet edilmitir ki o, gklere karlm, kendisine gklerin kaplar almtr.O derecedeki yedinci kat semay geerek, Allah kendisi ile dileince konumu ve bu gece be vakit namaz farz klnmtr. Allah namaz ilk olarak elli vakit olarak farz klmt. Peygamber dnp dnp bu emrin hafifletilmesini istiyordu. Nihyet Allah namaz be vakit olarak kararlatrd. Farz klnan namaz be vakittir, mkfat bakmndan ise elli vakittir. Zira iyilikler on misliyle mkfatlandrlr. Btn nimetlerinden dolay Allaha hamd ve krler olsun. sr ve Miran meydana geldii gecenin hangi gece olduu sahih hadislerde belirlenmemitir. Mira gecesinin belirlenmesi konusundaki rivayetlerin peygamberden geldii sabit deildir. Hadis ilmi ile megul olan alimlerce durum budur. Allahn bu geceyi insanlara unutturmu olmasnda, mevlann nice hikmetleri vardr. Varsayalm ki mira gecesi belirlenmi olsun, yine de ms-lmanlarn bu gecede zel bir ibadet yapmalar ve kutlayc merasimler icra etmeleri ciz olmaz. Zira Peygamber ve ashab byle bir ey yapmamlardr. Eer kutlama merasimlerinin yaplmas meru olsayd, Peygamber mmetine bunu ya kendisi de yaparak veya yaplanlar kabul ederek mutlaka aklard. Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- byle bir ey yapsa veya yaplanlar kabul etmi olsayd, bilinir, mehur olur ve kesinlikle sahabe bunu naklederdi. Sahabe mmetin muhta olduu her eyi peygamberden nakletmiler, dinde hibir eyi ihmal etmemilerdir. Bilakis onlar her hayrda nde gidenlerdir. Bu gecenin merasim (veya ibadet) ile kutlanmas meru olsayd onlar insanlarn bunu en nde ve en evvel yapanlardan
1

eyh Abdulaziz b. Bz tarafndan hazrlanmtr.

66

olurlard. Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- insanlarn, insanlara en iyi nasihat edeniydi. Risalet (peygamberlik) grevini sonuna kadar tebli edip, emaneti yerine getirmitir. Bu gecenin ululanmas ve kutlanmas, slam dininden olsayd, peygamber (ha) gaflet edip onu gizlemezdi. Byle bir durum olmadna gre anlyoruz ki bu gecenin kutlanmas ve ululanmasnn din ile bir ilgisi yoktur. Allah bu mmetin dinini ikml etmi, nimetini tamamlamtr. Ayrca Allahn izin vermedii bir hususta dinde bir eyi dindenmi gibi ortaya koyan kimseyi reddetmitir. Allah Tel buyuruyor ki: Bugn size dininizi ikml ettim, zerinize nimetimi tamamladm ve sizin iin din olarak slam beendim. (Maide, 3) Yoksa onlarn, dinden Allahn izin vermedii eyleri dini kide klan ortaklar m var? Eer azab erteleme sz olmasayd derhal aralarnda hkm verilir (ileri bitirilir)di. phesiz zalimler iin can yakc bir azap vardr. (r, 21) Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-den gelen sahih hadislerde bidatlerden sakndrlm ve bidatn sapklk olduu aklanmtr. Ta ki tehlikenin nemi hususunda bir tenbih olsun ve bidat ilemekten nefret etsinler. Bu hadisler unlardr: a) Buhr ve Mslimde ie radiyallhu anhdan rivyet edildiine gre Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- yle buyurmutur: u bizim (din) iimizde kim sonradan ortaya bir ey koyarsa, o reddedilmitir. Ayn hadisin Mslimde ki ifadesi yledir: Bir kimse bizim yolumuzda olmayan bir ey yaparsa o ey reddedilmitir. Mslimin Sahhinde Cabir radiyallhu anhdan rivyet edildiine gre Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- Cuma hutbesinde yle buyurmutur: phesiz szlerin en hayrls Allahn kitab (Kurn)dr. Gidilecek aydnlk yolun en hayrls Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem-in yoludur. lerin en kts sonradan karlanlardr. (Dinde) her sonradan karlan ey sapklktr. Sunende rbd b. Sriyeden yle bir rivyet yer almaktadr: Allahn Rasl bize bir gn vaz etti. yle etkili bir konuma oldu ki kalpler rperdi, gzlerden yalar boand. Biz: Ey Allahn Rasl! Sanki bu konumanz bir vedalamadr. Bize tavsiye(ler)de bulun dedik. Bunun zerine Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem-: Size takvay (Allah korkusunu) tavsiye ederim. Bana geip bakan olan kimse kle dahi olsa, (emirlerini) dinleyin ve itaat edin. Sizden hayatta kalanlar gelecekte pek ok anlamazlklar grecektir. (Her durumda) benim ve benden sonra (gelecek olan) hidyete ynlendirici olan
67

halifelerimin snnetine sarlnz. O snnete az dilerinizle srrcasna (gl bir ekilde) sarlnz. (Dini konularda) sonradan karlan ilerden saknnz. Zira her sonradan karlan bidattr. Her bidat sapklktr buyurdular. Bu manada hadisler oktur. Peygamberin ashabndan ve onlar-dan sonra gelen selef-i salihinden, bidattan sakndran ve (bidatn kt sonularndan) korkutan rivyetler gelmitir. Bu sakndrma ve korkutmann yegne sebebi bidatn dinde bir fazlalk/ilave olmasndan Allahn izin vermedii bir eyin din imi gibi ortaya konmasndan ve Hristiyanlardan, Yahudilerden Allah dman birtakm kimselerin, Allah izin vermedii halde dinlerine ilaveler yapmasna benzemesindendir. Dine sonradan bir ey eklemenin (zorunlu olarak) sonucu dinde bir eksikliin bulunmas ve mkemmellemeden sonra noksanlk thmetine yol amasdr. Ayrca dine sonradan bir ey nispet etmekteki byk fesat, irkin ktlk Allahn: Bugn size dininizi ikml ettim. (Maide, 3) yeti ile atmak ve peygamberin bidatten sakndrlp uzaklatrc manadaki hadislerine apak aykrlk bilinen eylerdendir. mit ederim ki, bu bidat -mira gecesini kutlama bidatn- inkar etmek, ondan sakndrmak ve onun slam dini ile bir ilikisi olmad hususunda, hakikati arayanlar iin bizim anlattklarmz ikna edici ve yeterlidir. Allah Mslmanlara nasihat edip, onlara Allahn dini hakknda aklamalar yapmak ve ilmi gizlememek Allah tarafndan yklenen bir grev olduu iin din kardelerimi bu bidat hakknda uyarmay grev bildim. Bu bidat -mirac 27. Recep gecesinde kutlama yapma bidat pek ok lkede yle yaygnlamtr ki, baz kimseler onu dinden bir para sanmaya balamlardr. Allahtan dilerim ki, tm mslman-larn halini dzeltsin.Onlara dini iyi anlamalarn lutfetsin. Bizleri ve onlar hakikate sarlp, bunda sebat etmeyi ve hakikate aykr olan eyleri terk etmeyi baarmay nasip etsin. Onun buna gc yeter dileimizi yerine getirir.

68

MEVLD MERSM BDAT 1

Allaha hamd olsun. Allahn Ras-lne, onun line ve ashabna ve onun yolundan gidenlere salt ve selam olsun. Hamd ve salt-u selamdan sonra derim ki: Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-in doumu dolaysyla yaplan mevlit merasiminin, merasim esnasnda ayaa kalkmann, peygambere selam vermenin ve mevlitlerde bunlardan baka yaplanlarn hkmnn ne olduu hakknda tekrar tekrar sorular sorulmutur. Bu sorulara verilecek cevap udur: Ne peygamberin, ne de bakasnn doumu dolaysyla (dini) bir merasim/ kutlama yapmak cizdir. nk byle bir ey dinde sonradan ortaya kan bir eydir. Zira Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- sahabeden -Allah onlardan raz olsun- raid halifeler ve dierleri, fazilet alarnda onlara uyanlardan hibirisi byle bir ey yapmamtr. Oysa onlar snneti en iyi bilen, peygamberi en mkemmel ekilde sevip, kendisinden sonra gelenler olarak onun eriatna uyan kimselerdir. Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-den sabit rivyette buyurulmutur ki: u bizim (din) iimizde, kim sonradan ortaya bir ey atarsa, o reddedilmitir. Bir dier hadiste de; Benim ve benden sonra (gelecek) hidyete ynlendirici olan hafifelerimin snnetine sarln. O snnete az dilerinizle srrcasna (gl bir ekilde) sarln. (Dini konularda) sonradan karlan ilerden saknnz. Zira her sonradan karlan bidattr. Her bidat sapklktr buyurulmutur. Bu iki hadiste, dinde sonradan bir ey karmaktan ve bunu uygulamaktan iddetli bir ekilde sakndrma vardr. Kurnda (ayn paralel de) yetler vardr: Peygamber size ne (emir) verdiyse onu aln. Size neyi yasakladysa ondan da vazgein. (Har, 7) Onun (peygamberin) emrine aykr davrananlar, balarna bir bela gelmesinden veya kendilerine ok acl bir azap isabet etmesinden saknsnlar. (Nur, 63) Andolsun ki, Raslullahta sizin iin Allaha ve ahiret gnne kavumay umanlar ve Allah ok zikredenler iin en mkemmel bir rnek vardr. (Ahzb, 21) (slam dinine girme hususunda) ne geen ilk muhacirler ve ensar ile onlara gzellikle uyanlar var ya ite Allah onlardan raz olmutur. Onlar da Allahtan raz olmulardr. Allah onlara, iinde ebedi kalacaklar, zemininden rmaklar akan cennetler hazrlamtr. te bu, byk kurtulutur. (Tevbe, 100)
1

eyh Abdulaziz b. Bz tarafndan hazrlanmtr.

69

Bugn size dininizi ikml ettim, zerinize nimetimi tamamladm ve sizin iin din olarak slam beendim. (Maide, 3) Bu manada yetler oktur. Bu tr doum gn merasimlerinden anlalan udur: Allah bu mmetin dinini tamamlamam, Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- mmetinin ne yapmas gerektiini tebli etmemi de, sonradan gelenler gelmi, Allah izin vermedii halde Allahn dininde sonradan bir eyler karmlar; bunu yaparken una inanmlar ki, yaptklar bu i onlar Allaha yaknlatran bir itir. Hi phe olmasn ki, bu byk bir tehlike ve Allaha ve Onun peygamberine kar gelmektir. Halbuki Allah kullar iin dini tamamlam, Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- apak bir ekilde insanlara gereken teblii yapmtr. Cennete ulatran, cehennemden uzaklatran her yolu mmete aklamtr. Nitekim Abdullah b. Amrdan rivyet edilen bir hadiste yle buyurulmutur: Allahn her gnderdii Peygamber, mutlaka mmetine hayrl olacan bildii eyin yolunu onlara gstermi, onlar iin erli olacan bildii ey hakknda onlar uyarmtr.1 Bilindii zere bizim peygamberimiz peygamberlerin sonuncusu, en faziletlisi, nasihat ve tebli ynnden en umumi olan yapandr. Eer mevlit merasimi Allahn holand dinden olsayd, mutlaka peygamber mmete onu tebli ederdi veya hayatnda onu yapard yahut ashab bunu yapard. Byle bir ey olmadna gre bu merasimin din ile ilgisi olmad, bilakis -daha nce geen iki hadiste bildirildii gibi- peygamberin mmetini sakndrd dinde sonradan karlm eylerdendir. Bu iki hadisin manasnda baka hadisler de vardr. Nitekim Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- bir Cuma hutbesinde: Muhakkak szn en hayrls Allahn kitab (Kurn)dr. Gidilecek yolun en hayrls Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem-in yoludur. lerin en kts (dinde) sonradan karlan eylerdir ve her sonradan karlan ey sapklktr buyurmutur.2 Bu konuda yetler ve hadisler oktur. Bu delillerden hareketle limlerden bir gurup mevlit merasimini kabul etmemi ve bundan sakndrmlardr. Bu gre son devir alimlerinden bazlar kar km ve bu merasimleri ciz grmlerdir. u kadar ki ciz olabilmesi iin peygamber hakknda ar gitmemek, kadn erkek karkl, alg aleti kullanlmas ve bakaca dinde ho grlmeyen eylerin ilenmemesi gerektii ileri srlmtr. Mevlit merasimini bu artlarla ciz grenler onun bidat- hasene (gzel bidat) olduunu sanmlardr. Oysa dini kural udur: nsanlar arasnda tartmal olan konular Allahn kitabna ve Peygamber 1 2

Hadisi Mslim, Sahihinde rivayet etmitir. Hadisi Mslim Sahihinde rivayet etmitir.

70

sallallahu aleyhi ve sellem-in snnetine/hadisine sunulur. Nitekim byle olmas hakknda Allahn buyruu vardr: Ey iman edenler! Allaha itaat edin. Peygambere ve sizden olan emir sahiplerine (idarecilere) de itaat edin. Eer bir hususta anlaamazsanz -Allaha ve ahiret gnne gerekten inanyorsanz- onu Allaha ve Raslne gtrn. (Onlarn talimatlarna gre halledin.) Bu hem hayrl, hem de netice bakmndan daha iyidir. (Nisa, 59) Ayrla dtnz herhangi bir eyde hkm vermek, Allaha ma-hsustur. (r, 10) yetleri gibi. Mevlit merasimi meselesini Allahn kitabna sunduumuzda orada, Allah Raslne uyup, onun emirlerini tutmann sakndrd eylerden kanmann emredilmi olduunu gryoruz. Ayrca Allah dininin ikmal edilmi, onda bir eksikliin kalmam olduunu haber veriyor. Bu mevlit, peygamberin getirdii bir ey deildir. Netice itibariyle, Allahn bizim iin tamamlayp, peygambere uymamz emrettii dinden olamaz. Mevlit merasimi meselesini peygamberin snnetine sunduumuzda, Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-in ne onu yaptn, ne de yaplmasn emrettiini ifade eden bir ey buluyoruz. Peygamberin ashab da bunu yapmtr. Bundan anlamaktayz ki bu merasim dinden deildir. Bilakis dinde sonradan karlm bidatlardandr. Hristiyan ve Yahudilerin bayramlarnda yaptklarna benzemektir. Bylece aka ortaya kyor ki hakk aramakta istekli ve insafl olan ve en aa derecede basireti olan, mevlit merasiminin slam dininden olmadn, bilakis Allahn ve peygamberin bize terk edip saknmamz emrettii, sonradan km bir ey olduunu anlar. Akll bir kimseye gereken odur ki baka yerlerde dahi bunu yapanlarn ok olduuna aldanmaz. Zira hakikat, yapanlarn okluu ile deil, dini deliller ile bilinir. Nitekim Yahudiler ve Hristiyanlar hakknda yle buyurulmaktadr: (Ehl-i kitap) Yahudi ve Hristiyanlar dnda hi kimse cennete girmeyecek dediler. O iddia, onlarn kuruntusudur. Sen onlara de ki: Eer doru sylyorsanz delilinizi getirin. (Bakara, 111) Yeryznde bulunanlarn ouna uyacak olursan, seni Allahn yolundan saptrrlar. En-m, 116) Sonra bu merasimlerin ounluunda bidat olmakla beraber bakaca dini ynden ho grlmeyen eyler de bulunur. Kadn erkek bir arada kark olmak, elence aletleri ve mzik, akla zarar veren ahlaki maddelerin kullanlmas ve baka sakncalar gibi. Bazen bundan daha byk sakncaya dld de olur ki bu en byk irktir. Peygamber veya evliyadan biri hakknda ar giderek Allaha deil de ona dua edip ondan yardm ve medet isteyerek onun gayb bildiine
71

inanmak gibi. nsanlardan pek ou mevlit merasimlerinde veya evliya adn verdikleri kimseler iin yaptklar merasimlerde benzeri eyler olmaktadr. Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-den nakledilen bir hadiste yle buyurulmutur: Dinde taknlk yapmaktan saknn. Sizden evvelkileri ancak dinde taknlk helak etmitir. Bir dier hadis de yledir: Hristiyanlarn Meryem olu say (hakknda Allahn olu diyerek) uurduklar gibi, beni uurmayn. Ben ancak bir kulum. Bana Allahn kulu ve elisi deyin. lgin ve tuhaftr ki pek ok kimse bidat olan bu merasimlerde bulunmak iin aktif bir gayret iinde olurlar ve bu merasimi savunurlar. Oysa Allahn farz kld Cuma ve cemaat namazlarnda hazr olmadklar gibi balarn bile kaldrmazlar. Yaptklarnn slamda ho grlmeyen byk bir ey olduu grnde deillerdir. Hi phesiz bu durum iman zayflndan, basiret azlndan ve kalplerde ilenen gnahlarn izinin younlamasndandr. Bize ve dier Mslmanlara Allah Telnn afiyet vermesini dileriz. Mevlitlerde yaplan yanllardan birisi de udur: Baz kimseler Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem-in mevlit merasiminde hazr bulunduunu sanrlar. Bundan dolay onu sevgi ile karlamak zere ayaa kalkarlar. Bu, en byk btl ve en irkin bir cahilliktir. Zira Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- kyamet gnnden nce kabrinden kmaz, insanlardan hibir kimse ile iliki kurmaz ve insanlarn toplantlarnda hazr bulunmaz. Bilakis o, kyamete kadar kabrinde kalcdr. Ruhu ise Rabbinin yannda ycelerin ycesinde ikram yurdundadr. Nitekim Allah insanlarn durumunu yle anlatyor: Sonra, muhakkak ki siz, bunun ardndan elbet leceksiniz. Sonra da, phesiz sizler kyamet gnnde tekrar diriltileceksiniz. (Muminn, 15-16) Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- de bir hadisinde yle buyurmutur: Kyamet gn yeryznn (kabrinden kmak zere) kendisi iin ilk yarld kimse ben olacam. Ben ilk efaat eden, efaati ilk kabul edilen kimse olacam. Rabbinden ona salt ve selamlar olsun. Yukardaki yet-i kerime, hadisi erif ve bunlarn manasndaki dier yetlerin ve hadislerin hepsi, peygamberin ve dier vefat etmi kimselerin kabirlerinden ancak kyamet gn kacaklarn gstermektedir. Bu, Mslman alimlerin gr birlii ettikleri bir husustur. Bu konuda alimler arasnda anlamazlk yoktur. Her mslmann bu meselelerde uyank olmas ve cahil kimselerin ve benzerlerinin sonradan kardklar bidat ve hurfelerden saknmas gerekir. Bu hurafeler hakknda Allah hibir delil indirmemitir. Kendisinden yardm istenilen ve kendisine
72

dayanlan Allahtr. G ve kuvvet ancak Allahn sayesindedir. Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-e salvat okumaya gelince: Bu, gzel amellerden ve ibadetlerin en faziletlilerindendir. Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-e salvat okumak hususunda yle buyurulmutur: Allah ve melekleri, peygambere oka salt ederler. Ey mminler! Siz de ona salt edin ve tam bir teslimiyetle selam verin. (Ahzb, 56) Peygamber de ayn konuda yle buyurmutur: Kim bana bir salvat okursa, Allah ona on salvatla karlk verir. Peygambere salvat okumak her vakit merudur. Btn ilim adamlarna gre namazn sonunda mutlaka okunmas gerekir. Her namazn son oturuunda tahiyyattan sonra salvat- erifenin okunmas vaciptir. Pek ok yerde salvat okunmas mekked snnettir. Ezandan sonra, peygamberin ad anld zaman, Cuma gn ve gecesinde salvat okunmas hakknda pek ok hadis vardr. te bu vakitler, salvatn snnet-i mekkede olduu yerlerdir. Allahtan bizleri ve dier Mslmanlar dini iyi bir ekilde anlamak, dinde sebat gstermek hususunda muvaffakiyet versin. Hepimize snnete sarlmay ve bidatlardan saknmay lutfeylesin. O ok cmerttir ve kerem sahibidir. Allah peygamberimiz Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem-e ve onun line ve ashabna salt ve selam eylesin. (Amin)

73