You are on page 1of 348

o'¨ro

® ;Hk jzm wdo


Yk moem 1

t½SifÓPxHrS

todrsm;tm; jyefvnfa0iStyfaom

t½SifÓPdE´mvuFm&
omraPausmf? om-oD-"? 'DCbmPu
r[m*E¦0gpuy@dw (awmifil)\

1364ckEpS f awmfovif;vjynfh
2002ckEpS f pufwbFmv 21&uf

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


2 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 3

rmwdum
t
rSwf pmrsuf
taMumif;t&m
pOf ESm
rmwdum 3
o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moempum;OD; 11
pma&;ol trSm 25
o'¨r®okH;jzmed'gef; 27

tcef;(1) 29
0denf;ESiYf omoemok;H &yf
1/ omoemok;H &yfonf bk&mYy&dowfav;yg;vk;H ESiYf ouf 31
qdik o
f nf
2/ 0denf;onf omoemok;H &yfvyk if ef;[kw&f UJ vm; 36
3/ 0denf;onf bke;f Bu;D wdt
Yk wGuf nDnwG af &;pnf;rsO;f 37
4/ 0denf;onf t&d,moDvvm; 38
5/ bkef;BuD;tvkyfESifY vltvkyfjcm;em; 41
6/ vlom;oDvESiYf bke;f Bu;D oDv rwl 43
7/ bkef;BuD;oDv pdk;pOf;ypfxm;vnf; Ou©dwåuuHoifY 44
8/ 0denf;onf omoemokH;&yfESifY pyfçrpyf 48
9/ y&d,wfESifYpmay cGJjcm;odyg 49
10/ y#da0"rqdkufonfh oiforQ pmayomjzpf 52
11/ t|uxmtzGiaYf wGvnf; ax&fpOfquf t,lomjzpf 57

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


4 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

rmwdum(tquf)
t
taMumif;t&m pmrsuf
rSwf
ESm
pOf
12/ bk&mY0g'onf t&d,opö'óeomjzpf 59
13/ t&d,opömonf y&rw¬opömr[kwf 60
14/ t&d,opömudk y&rwfESifYxyfwl,lvsif trSm;BuD;ESpfck 65
jzpf
15/ 'd|Ed pS yf g;udk uHowåu
d ½Si;f Edik yf gYrvm; 67
16/ pmwwfwm[m w&m;odwmr[kwf 71
17/ t&d,opömw&m;udk rjrifvsif bk&m;udkrjrif 76

tcef;(2) 81
bk&mYw&m;[kwrf [kwf ppfaq;&ef
18/ bk&mYw&m;u t&d,opömw&m;awG 83
19/ tm;xnfu h sirYf S w&m;vm; 84
20/ a,m*tusiu Yf tm;xnf&h t&d,tusiu Yf vu©Pm 86
od&
21/ tm½kHaemuf vdkufuyfae&vsif a,m*vkyfief; 88
22/ t½ly'óeay:tjrif 90
23/ avmukw&å mynmonf yrmPtrSeu f o
kd jd cif;jzpf 93
24/ umrvnf; a,m*jzpf 95
25/ orxç0dyóemvnf; a,m*jzpf 97

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 5

rmwdum(tquf)
t
taMumif;t&m pmrsuf
rSwf
ESm
pOf
26/ ½kyef mrfjzpfysu½f jI cif;onf t½lya,m*vkyif ef; 104
27/ umrbkHom;rsm; t½ly0dygufusEdkif-rusEdkif 109
28/ ok;H bko H m;wd\ Yk avmutjrif 118
29/ tjzpfwpfcw k nf;udk txnf? tcsed ?f ae&m ud, k ½Yf aI xmifY 121
u ud, k jf rifMu
30/ 'da| 'd|rwåtjrifqw kd m 123
31/ 0dyóem\ a,m*tjzpf 128
32/ t½lyudavomeJY tm½ku H ckd sO;f uyfwm 0dyóem 129
33/ w&m;udrk odí bk&m;udo k wfypfonftxdjzpf&onf 133
34/ w&m;aysmuf&wm Ak'a¨ [m ]uH}tppfaysmufaevdYk 137
35/ ud, k 0Yf g'rSm;udk trSev f yk tf ,lonf;aevsif twå0g'k 138
yg'gef
36/ bk&m; twå0g'kyg'gefudky,fcJY 140
37/ a,m*Dqdkwm aZmf*sD? a,m*deDqdkwm aZmf*eD 146
38/ t&d,mjzpf&ef pkaygif;w&m;pcef;r½Sd 150
39/ bk&m;oQif aAm"dÓPfr&cif t½lyusifYcJY 154
40/ y&rwf0g'eJY tufwrf0g'twlwl 160
41/ t½lyorm;u v[mae&mudk edAmÁ efvx Ykd if 163
42/ oknwç tedrw d çå tyÜP[ d wd }qdwk m ]'ku}© &JU emrnfawG 167

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


6 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

rmwdum(tquf)
t
taMumif;t&m pmrsuf
rSwf
ESm
pOf
43/ v[mü tocFwponfv h u©Pm½Sad yrJY edAmÁ efr[kwf 171
44/ edAmÁ efonf v[mr[kw?f tewår[kwf 173
45/ r½St
d m½ku H kd edAmÁ efvYkd omoemok;H &mpkup jrifrmS ;vmMu 176
46/ 'kuú&mp&d,udk trSefxif&mu vrf;vGJvmMu 179
47/ t&d,opömudk y&rw¬jzifY rodEdkif 184
48/ t&d,opömudk uHjzifo Y modEikd f 188
49/ bk&m;\ ]uH}tppfu, G íf y&rwf\ ]uHowå}d xGiv f ;Hk jyKMu 191
50/ vlaysmufatmif½aI eMuvdYk bk&m;a[m]uH}tppfaysmuf 194
51/ ]uH}tppfrjrifvsif oóweJOY apä'rdpmä 'd|0d if 196
52/ ed*E¦&UJ pdwZå ur®0g'udk Ak'b ¨ momtm;vk;H avmuf ,lae 200
Mu
53/ y#dywftusifYrSm;MuvdkY Ak'¨\ uHtppfaysmuf& 205

tcef;(3) 207
y&d,wådo'¨r®
54/ o'¨rt ® ppfubmawGvJ 209
55/ Ak'¨0g' y&d,wådo'¨r® 211
56/ o'¨ra® wG[m bk&m;u ud, k uYf akd [maewJw
Y &m;vdo
Yk yd g 214
57/ yg&rDjynhfrS o'¨r®w¬tod &rvm; 217

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 7

rmwdum(tquf)
t
taMumif;t&m pmrsuf
rSwf
ESm
pOf
58/ w&m;wdkif;udk a,medaomreodum&vkyfzdkYvdk 219
59/ "r®pMumo'¨r®tay: a,medaomreodum& 224
60/ twåuv d rx t&aumuftrSef 230
61/ orx[m todr(YJ ½ky0f g')twåuv d rx 234
62/ 0dyóem[m t½Srd (YJ ½kyrf 0YJ g')twåuv d rx 238
63/ rdpämtusifYudk t½IcHtm½kH,lNyD; or®mtusifYa&muf& 241
64/ Oyg'geu©E¨m\ Zmwd? Z&m? Asm"d? r&P?--ponf 243
65/ tewåvu©Po'¨rt ® ay: a,medaomreodum& 248
66/ ½kyt
f ay: reodum& 249
67/ a0'em? onm? ocFg&? 0dnmPftay: reodum& 252
68/ tonowfy*k Kd¾ vt f ay: reodum& 253
69/ Oyg'gef&UJ tm½kw
H idk ;f avmuDxu kd rf xdu
k f 256
70/ a,medaomvkyfrS "r®ykHpHay: 263

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


8 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

rmwdum(tquf)
t
taMumif;t&m pmrsuf
rSwf
ESm
pOf
tcef;(4) 267
y#dywådo'¨r®
71/ t&d,mjzpfapwJv Y rf;u y#dywåo d '¨r® 269
72/ uHo;Hk yg;vGeuf sL;ol vly[ Hk efaysmuf b0opfy[ Hk efrmS 271
½Sifoef
73/ uHaMumifjY zpfwyYJ [ Hk efukd igr[kwjf rifrS ouúm,'d|u d mG 276
74/ wPSmçrmejzKw&f OD;r,f 278
75/ Oyg'geu©Em¨ xdu k w f YJ um,ça0'emçpdwçå "r®om r*f\ 281
t½IcHtm½kH
76/ y#dpöorkyÜg'fo'¨r®u Ak'¨\ur®0g'tppfudkjy 85
77/ bk&mYy#dpo ö rkygÜ 'f ed*E¦t,low G Nf y;D tzsucf x
H m;& 286
78/ uHaMumifjY zpfwYJ um,ça0'emçpdwçå "r®rmS tbdZÑmeJY a'g 289
reóudck gG
79/ 'kp½dkufuHü tbdZÑmça'greóy,fykH 292
80/ owdy|mef[lonf owdOD;pD;NyD; 0D&d,çynmtNcHt&H 295
ygonf
81 owdomusiyYf mG ;vsif owdy|mefr[kwf twåuv d rx 297
jzpf
82/ umrokp½du k uf üH tbdZÑmça'greóy,fyHk 299

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 9

rmwdum(tqkH;)
t
taMumif;t&m pmrsuf
rSwf
ESm
pOf
83/ umrukov kd u
f üH usiyYf mG ;enf; 301
84/ ½lyg½lyuHü tbdZÑmça'greóy,fyHk 305
85/ ½lyg½lyuHü usiyYf mG ;enf; 307

tcef;(5) 311
y#da0" o'¨r®
86/ y#da0"qdu k o f ul kd ÓPf½odS rl o
S d 313
87/ aomwmyefy*k Kd¾ v\ f t&d,opömav;yg;y#da0" 316
88/ bkHpOfpHaomwmyefqdkwm 320
89/ ou'g*grfy*k Kd¾ v\ f t&d,opömav;yg;y#da0" 322
90/ tem*grfy*k Kd¾ v\f t&d,opömav;yg;y#da0" 324
91/ t&[EÅyk*¾dKvf\ t&d,opömav;yg;y#da0" 330
92/ t&[efyk*¾dKvf\ tae 338

tcef;(6) 345
o'¨r®okH;jzmed*kH;
93/ o'¨r®ed*kH; 347

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


10 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 11

o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem
pum;OD;

þusr;f udk jyKpo k l t½SiÓ f PdEm´ vuFm& q&mawmfonf


pmar;yGrJ sm;udk tqifjY rifjY rifY atmifjrifcaYJ Mumif; ol\ bGUJ xl;*kPx f ;l
rsm;udk Munfh&jcif;tm;jzifY od½SdEdkifygonf/
omoe"Z od&yD 0& "r®mp&d,? omoemvuFm&omraP
ausmb f UJG ?'DCbmPu-ponfh bGUJ rsm;um; ÓPf&nfxufjrufaom
yk*Kd¾ vrf sm;om &½SEd ikd of nfh bGUJ rsm;om jzpfygonf/
xdjYk yif q&mawmfonf ]'kuE© iS 'Yf u k j© zpfpOf oabmw&m;
usr;f }udk a&;om;jyKpck &YJ m xdu k sr;f udk tar&du½Sd pmaytzGUJ tpnf;
wpfcu k *kPjf yKqk cs;D jri§ cYf oYJ nf[k od½&dS ygonf/
pma&;&mü vufom;usNy;D aom q&mawmfonf ,ckwpf
zef ]o'¨ro ® ;Hk jzm wdo
Yk moem} pmtkyu f kd a&;om;jyKpjk yefygonf/
pma&;[efrmS a[majymaqG;aEG;[ef jzpfojzifY pm½I&oltzdYk vufu
rcscsiaf tmif qGaJ qmifrt I jynfh ½Syd gonf/
aqG;aEG;xm;onfh taMumif;t&mwdrYk mS rmwdumacgif;pOf
udk Munfjh cif;tm;jzifY od½EdS ikd yf gonf/ "r®taMumif;? 0de,taMumif;?
o'¨r®taMumif;? y&d,wådo'¨r®? y#dywådo'¨r®? y#da0"o'¨r®wdkY t
aMumif; tm*r,kw?då obm0,kww då EYkd iS Yf n§í
d a0zefaqG;aEG; wifjy
xm;ygonf/
t&d,opömtjrifjzifY wifjyxm;ojzifY q&mawmf\tjrif
rSm opfviG í f wpfoiG q f ef;opf aeygonf/

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


12 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

q&mawmfonf omoemawmfü ]t&d,opömw&m; uG,f


aysmufaeonf}udk owdjyKro d nf/ omoemawmfü ]orkwo d pömESiYf
y&rw¬opöm}? opömESpyf g;udo k m ]t½Sd} xm;Muonf/ ]t&d,opömudk
ynwf}[k owfrw S íf ]orkwo d pömwGi;f } oGi;f ,lMuonf/
]'ka0 opömed tu©mod? orÁKa'¨g 0'wH 0a&m}-[k bk&m;oQif
u opömESpfyg;om a[mxm;aMumif; ]t|uxmq&mwdkY}vnf;
zGifYjyMuonf/
odtYk wGuf ]t&d,opöme 'óe} r*Fvm? ]a, t&d,opöm
ed 0dbm0,EÅ}d &weokwf ponfvm ]t&d,opöm}wdu Yk m; aysmuf
jcif;rvS aysmufMu& onf/
w&m;"r® ½IrSwf&müvnf; orkwdopömESifY y&rw¬opöm?
opöm ESpyf g;om t½Sx d m; rl0g't& ]ynwåð XaywGm tedpmö 'd0aoe
0d0ad "[d tmuma&[d yówDwd 0dyóem}-[k orkwyd nwfukd
cGgí ½kyef mrfy&rwfukd tedppö onfh vu©Pmwif qifjcifMuonf/
½kyfemrfaysmufatmif ½IrSwfMuonf/
owdy|mefav;yg;? vu©Pma&;ok;H yg;? ponfwüYkd t&d,
opöm oauFw ]tEkyóem}-[laom a0g[m&tpm; y&rw¬
oauFw ]0dyóem} a0g[m&udk wGiw f iG f ok;H cJMY uonf/
t|uxmt½SifwdkYuvnf; ygVdawmfrsm;udk t&d,opöm
tjrifjzifY rzGiqYf Mkd ubJ? y&rw¬tjrifjzifo Y m zGiq Yf kd t&aumufjy
Muonf/ xdaYk MumifY ]t&d,opöm}-[laom ]toH}-udk Mum;½kHrQom
Mum;Mu&í t"dygÜ ,furkd l em;rvnfEikd Mf uawmYay/

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 13

r*fzv kd ef Ad mÁ eftaMumif; qkawmif;pmwGif ygí ½Gwq f akd eMu


&aomfvnf; oabmt"dygÜ ,fukd rod½MdS uawmY/ t&d,opömw&m;
udk avmukw&å m-[k qdu k m rusiEYf ikd af umif;onft h &m[k rSwx f if
aeMuonf/
bk&m;oQiu f ]r*¾i½f pS yf g;½Sad om omoemrSmom t&d,m
yk*Kd¾ v½f pS af ,muf ½S\ d }-[k Asm'dwpf um; xm;cJyY gvsuf r*¾i½f pS yf g;udk
ryGm;rsm;EdkifMu/
r*¾i½f pS yf g; ryGm;rsm;onft h wGuf t&d,m rjzpf/
t&d,m rjzpfonft h wGuf r*fzv kd ef Ad mÁ ef ra&mufEikd /f
Ak'b ¨ momwd\ Yk &nfreS ;f csuyf ef;wdik f aysmuf&awmYonf/
þodkY t&d,opöm uG,f&jcif; taMumif;udk þusrf;wGif
q&mawmfu tao;pdwf aqG;aEG;wifjyxm;onf/
xdjYk yif bk&m;oQi\ f 0g'onf ]ur®0g'? ud&, d 0g'? 0D&,d 0g'}
jzpfaMumif; ygVdawmf wdu k ½f u kd af zmfjycsuf ½Syd gonf/
y#dpo ö rkygÜ 'fw&m;onf bk&m;oQi\ f ur®0g'azmfjycsu?f
'kut © &d,opömudk tus,zf iG jYf ycsuf jzpfygonf/
umravmu? ½lyavmu? t½lyavmu[laom avmu
ok;H yg;? bko H ;Hk yg; 0#f'u k o© o H &mw&m;wd\ Yk ork',? tw¬*rF (eda&m
") jzpfyçHk csKyyf w Hk u
Ykd kd y#dpo ö rkygÜ 'f tEkavmr? y#davmrwdjYk zifY azmf
jyxm;ygonf/
xdkodkYy#dpöorkyÜg'fa'oemu ]t0dZÆm ypö,m ocFg&m}ü
ocFg&t&udk yknmykn tmaeOÆ jzpfonfh umrtukov kd u
f ?H umr
ukov kd u f ?H ½lyçt½lyukov kd uf w H u Ykd kd jyqdyk gvsuf ocFg& t&udk

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


14 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

½kyef mrf"r®ocFg& tm;vk;H odr;f usK;H aumuf,al eMuonf/ ½kyef mrfukd


]'ku}© -vkyí f ½kyef mrfcsKy&f mudk ]edAmÁ ef}-vkyaf eMuonf/ ½kyef mrfcsKy&f m
tmumo? ew¬b d m0? oknw tm½kw H u Ykd kd edAmÁ ef-[k t,lrmS ;Mu
awmYonf/ xdt k m½kuH kd odaeonfph w d u f v kd nf; r*fpw d çf zdv
k pf w
d [f k
rSwfxifaeMuonf/
]oaAÁocFg&m tedpmö ? oaAÁ"r®m tewåm}-yk'w f üYkd ]oaAÁ
"r®m}-t&udk edAmÁ efyg aumuf,í l ]tewåeAd mÁ ef}-[kyif ajymqdMk u
onf/ xdo k aYkd jymqdck sut f & ]tESpo f m&r½Sad om edAmÁ ef}-[k qd&k m
a&mufawmYonf/ ]tx edAÁdE´wd 'kau©}-ü ]'kau©}-[laom aemuf
pum;udak xmufqvsif ]oaAÁ"r®m}-t&ü ]edAmÁ efrygEdik af Mumif;}
xif½Sm;vSonf/
od&Yk mwGif Ak'0¨ g'onf ]tewå0g'}-[k tewåvu©Pokwf
udk axmufí qdMk uonf/ trSerf mS rl Oyg'geu©Em¨ wdüYk Ni;D aiGUap&ef
om vu©Pmwif qifjcifjyjcif;rQom jzpfygonf/
opöu? Auwdu Yk kd qk;H r&müvnf; ,if;wd\ Yk twåt,lukd
csKd ;ESrd &f ef tESpo f m& r½Syd ?Hk rcdik Nf ryJ wHk u Ykd kd xif½mS ;apvdí k qefu Y sif
buf ]tewå}[laom a0g[m&udk bk&m;oQio f ;Hk cJoY nf/ trSerf mS
tedpçö 'kuç© tewå ok;H yk'v f ;Hk t&wlMuí? Oyg'geu©Em¨ wd\ Yk vu©
Pmom jzpfygonf/
þusr;f udjk yKpo k l t½Siu f bk&m;oQi\ f ur®0g'azmfjycsuf
y#dpo ö rkygÜ 'fa'oemonfvnf; ed*E¦\ ur®0g'tpm;xd;k cHc&YJ onf
[k ok;H oyfwifjyxm;ygonf/

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 15

bk&m;oQi\ f ur®0g'u-
]þwpfvrH Q ud, k uf m,üom avmu?avmujzpfaMumif;?
avmucsKy&f m? avmucsKyaf Mumif;tusi}Yf -wdu Yk kd nTejf yxm;\/
oHo&monf cE´m¨ ud, k üf vnfyu Hk b
kd &k m;oQi\ f y#dpo ö rk
yÜg'fu} azmfjy\/
ed*E¦w\ Ykd ur®0g'url-
]tprxifonfh oHo&mBu;D xJü vluvnfy}Hk udk azmfjy\/
ed*E¦w\ Ykd ur®0g'taMumif;udk *dZÑu#k ½f dS ausmufzsmeuf
pcef;ü w&m;usiaYf eMuonfh ed*E¦wEYkd iS Yf Ak't ¨ ½Sijf rwf uHEiS yYf wf
oufonfh aqG;aEG;csurf sm;t& odomvSygonf/
xdaYk MumifY t&d,opömudk uHjzifo Y m odEikd yf gonf/
uHuo kd rd S oHo&mudk odí oHo&mu owå0gtrsKd ;rsKd ;udk
jzpfaponfukd odygonf/ ]owå0g}-qdo k nfrmS vlrmS jzpfymG ;onfh
uH½yk çf uHemrfw\ Ykd trnfom jzpfí? tyg,fçvlçewfçjA[®m Oyg'ge
u©Em¨ rsm;om jzpfygonf/ vlyaHk ysmufí Oyg'geu©Em¨ ykrH sm; xif½mS ;
vmjcif; jzpfygonf/ ,if;owå0g Oyg'geu©Em¨ wd\ Yk vu©Pmum;
tedpçö 'kuç© tewå vu©Pmrsm;om jzpfygonf/ ,if;wd\ Yk vu©Pm
udk jrifrS 'kut © rSeu f kd odEikd rf nf jzpfygonf/
]vl\ azmufjyefaomoabmonfom ]owå0g}jzpfygonf/
acG;çaMumifponfh wd&pämefrsm;udk owå0gqdo k nf r[kwyf g/ ]t½l;}
[lonf vl\azmufjyefonfh oabmrsKd ;uJo Y Ykd jzpfygonf/
uHaMumifY vljzpfvmonf r[kw/f vlaMumifo Y m uHjzpfvm
& ygonf/ ]a½S;twdwu f aH MumifY vljzpfvm}-[k ykaAÁuwa[wk

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


16 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

taMumif;½SmMuonf/ uHEiS u Yf o H wåd txl;r½Sad omfvnf; uHowåu d kd


Buq H Muonf/ ]yXrqk;H vlom;onf rnfonfu h aH MumifY jzpfvm&
oenf;¿}-[k ar;ol½u dS tcufawGUEdik yf gonf/
]ur®H oawå 0dbZÆw}d -t& uHaMumifo Y m owå0g jzpfvm&
onf/ owå0gonf vlurkd í DS jzpf&onf/ ajcESpaf csmif;ç ajcav;
acsmif;ponfh owå0gwdo Yk nf avmua0g[m&t& owå0g-[k ac:
qdMk uaomfvnf; ,if;owå0gwdo Yk nf uHaMumifjY zpfvmaom owå0g
rsm; r[kwyf g/ rsKd ;½d;k ADZaMumifo Y m jzpfMuojzifY taxGaxGtjym;jym;
rsm;vm&ygonf/
vlurkd í
DS jzpfvmonfh Oyg'geu©Em¨ owå0grsm;om uHaMumifY
jzpfvm&ygonf/ tyg,fçvlçewfjA[®m ponfwdkYESifY v,form;?
tvkyo f rm; ponfwo Ykd nf rdrw d jYkd yKvyk o
f nfh trIut H vduk f uGjJ ym;
jcm;em;Muonfudk ]e Zmwd,m jA[®aPm a[mwdç-----ur®Kem
jA[®aPm a[mwd}-ponfjzifY 0gao|okwüf avYvmod½&dS ygonf/
uHaMumifYom ]vlaumif;?vlqdk;}-[lonfh azmufjyefonfh
owå0g jzpfvm&ygonf/'kvb ’ w&m;rsm;ESiYf BuKBH uKd u&f í vltay:
ürSí D jzpfonfh Oyg'geu©Em¨ owå0grsm; csKyNf ird ;f oGm;vsif &cJvo S nfh
]rEkowåbm0 'kvb ’ }-udk &½So d nf rnfygonf/
y&rw¬opömt& vlaysmufatmif ½kyef mrfjzifY acszsuv f sif
uHowå0g vlukd rodEikd af wmYay/ uHtppf rjrifvsif a½SUaemufb0
rsm;ESiYf oówçOapä' rdpmä 'd|rd sm; 0ifvmEdik yf gonf/
uHaMumifjY zpfonfh Oyg'geu©Em¨ owå0gyk[ H efukd ]aewH rr?
aeaom[ ro®?d e araom twåm}? ]igr[kwçf igYOpömr[kwçf igYtwå

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 17

r[kw}f -[k ½IygrS wPSmçrmeç'd|d uGmEdik yf gonf/


bk&m;oQi\ f y#dpo ö rkygÜ 'f a'oemrsm;ü t0dZmÆ ?ocFg&onf
vlrarG;rD twdwb f 0u jyKvyk cf su/f Zmwd?Z&mçr&Pwdu Yk tem
*wfb0rSm jzpfymG ;csu/f 0dnmPfçemrf½yk pf onfh tv,f½pS cf suu f
,ckypöKyeÜ üf jzpfymG ;csu-f [k razmfjyyg/ tbd"r®wo ¬ *F[ürl ]t0dZmÆ
ocFg&m twDawm t'¨g? Zmwd Z&mr&PH tem*awm t'¨g? raZÑ
t| ypöKyaÜ Eém t'¨g}-[k twdwb f 0? tem*wfb0? ypöKyeÜ b f 0[k
b0ok;H &yf qufpyfjyonfukd awGU&ygonf/
vGecf NYJ y;D onfh twdwb f 0rsm;? ra&mufvmao;onfh tem
*wfb0rsm;udk rnfoYkd odEikd yf grnfenf;/ okt Yd wGuf ]ta[moðEk
acg t[H twDw r'¨geH}-ponfjzifY ]igonf twdwb f 0u jzpfcYJ
zl;avoavm¿? tem*wfb0ü jzpfvwHaY vm¿? igaoNy;D aemuf
b,fb0odYk a&muf&OD;rnfenf;¿}-[k ,krH mS ;jcif;0dpu d pd mä ESiYf oó
wç Oapä' rdpmä tjrifrsm; jzpfymG ;&ygonf/
bk&m;oQiu f rl ]a[mwd wxm*awm y&H r&P}-ponf
jzifY ]owå0gaoNy;D aemuf jzpfçrjzpf} tjrifrmS ;rsm;udk tusKd ;rrsm;
onft h wGuf rawG;BuMH u&ef wm;jrpfcyYJ gonf/ t&d,opömw&m;
wdkYudk tusdK;rsm;onfhtwGuf awG;BuHMu&ef wdkufwGef;cJYygonf/
,if;wm;jrpfcsu?f wdu k w f eG ;f csuwf u Ykd kd edum,fig;&yf? yd#uwftESUH
awGUjrifEdkifygonf/
,if;odYk Ak'b ¨ &k m;oQi\ f y#dpo ö rkygÜ 'fw&m;udk a½SUaemuf
b0rsm;jzifY zGiq Yf Mkd uojzifY 'kut © &d,opömudk ydik ;f ydik ;f jcm;jcm; rod
Edik af wmY/ wuúo?d Buq H odrsm;om jzpf&ygonf/ ud, k wf ikd of d rjzpf

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


18 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

edik af wmYay/ t&d,opömuG,í f opömrod? owå0grod? uHEiS 0Yf yd guf


qufyHk y#doaE¨rod? y#dpo ö rkygÜ 'frod jzpfuek Mf uonf/ omoem
awmf\ tESpo f m&rsm; aysmufí vmb? ouúm&? odavmu-[l
onfh ]tumrsm;}-om vTr;f rd;k vmMuonf/
þodYk bk&m;oQi\ f omoemYr@dKijf zpfonfh ]y#dpo ö rkygÜ 'f
w&m;ESiYf t&d,opömw&m;}-wdYk wdrzf ;Hk onfv h yrm a&mif0grvif;
Edik o f nfukd awGU&ojzifY þusr;f jyKpo k t
l ½Sio f nf owdoaH 0* rsm;
pGmjzpfí Ak'b ¨ mom0ifrsm; tusKd ;rsm;Muap&ef &nfoefí þusr;f
udk jyKpak &;om;jcif; jzpfygonf/
av;uRe;f vk;H udk pMum,mOfysjH zifY vSnv hf nfí oDvapmifY
a½SmufMu&ef qk;H rcJo Y nfh pMumrif;yrm? avmuom;tm;vk;H "r®
jzifY apmifYa½SmufEdkif&ef "r®pufydkif½Sif bk&m;ocifonf avmuü
yGix Yf eG ;f ay:aygufcyYJ gonf/ pMumrif;\ pMum&wem tqufquf
vnfywfEikd &f ef om;awmfpOfquf xde;f odr;f apmifaY ½SmufcMYJ uonf/
bk&m;oQif\ "r®pufvnf; rjywfvnfywfEdkif&ef ½Sifom&dykBwm
ponfh om0upOfquf apmifaY ½SmufvmcJMY uonf/
pMumrif;wd\ Yk aemufq;Hk rif;qufü 'dApÁ uf rvnfEikd í f
'kp½du k w f &m;rsm; xGe;f um;vmykEH iS Yf EIid ;f ,SOí f bk&m;oQiu f - ]ig
bk&m;\ "r®puf? oifwv Ykd ufxufwiG f raysmufysuaf tmif apmifY
a½Smuf&pfMu}-[k rderYf mS cJyY gonf/
,cktcg bk&m;oQi\ f t&d,opöm"r®puf rvnfywfEikd f
awmYay/ t&d,opömw&m;udk y&rw¬opöm t&aumufrsm;jzifY
aumuf,Ml uojzifY t&d,opöm aysmufc&YJ onf/ r*¾t&d,opöm

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 19

ryGm;rsm;Muonft h wGuf r*fzv kd ef Ad mÁ efukd toHrQom Mum;ae&awmY


onf/
a½S;u toHMum;vsif &efow l Ykd zdezYf ed w
Yf ek af tmif aMumuf½UHG
Muonfh bm&wrif;wd\ Yk tmewpnfBu;D onf aemiftcg zm&m
ax;&m rsm;vmí rlvtoHaysmufum &efow l u Ykd raMumufMu
awmYay-[k tmPdow k v f m a'oemawmft& bk&m;oQi\ f t&d,
opöm uG,faysmufojzifY udavom&efoludk ratmifEdkifawmY/
bk&m;oQi\ f opömw&m;? arwåw&m;? r*Fvmw&m; ponfwo Ykd nf
½Gwyf mG ;½krH Qom tok;H 0ifawmYovdk jzpfc&YJ ygonf/
tbd"r®ma'oemt& cE¨mç tm,weç "mwfçopöm wdu Yk kd
cE¨mzGUJ wwf? tm,wezGUJ wwf? "mwfçopömwdzYk UJG wwf? t&aumuf
wwfaomfvnf; cE¨mçtm,weç"mwfçopöm jzpfyw Hk uYkd kd cE¨mÓPf
a&muf rodEikd o f jzifY udavomudk ry,fcgG Edik ?f pm;aq;udk vdr;f aq;
ozG,f ok;H ae&ouJo Y Ykd jzpfygonf/ a&m*g raysmufEikd af wmY/ yd#
uwfukd avYvmolrsm;tzdv Yk nf; aq;enf;omodí ukx;Hk rwwf
aom orm;uJo Y vYkd nf;aumif;? EGm;om ausmif;&í EmG;EdrYk aomuf&
aom EGm;ausmif;om;uJo Y v Ykd nf;aumif; jzpf&ygonf/
"r®pMuma'oemü jrwfpGmbk&m;\ "r®pufudk rnfonfh
orPçjA[®Pça'0çrm&wdrYk S rwm;jrpfEikd f ruefu Y u G Ef ikd -f [k a[m
xm;ygonf/ jrwfpmG bk&m;onf rnfonfyh &dowfürqdk &J0pYH mG aqG;
aEG; a[majymEdik o f nfrmS vnf; þ]opömav;yg;w&m;}-aMumifyY if
jzpfygonf/ pwka0om&ZÆÓPfawmf [lonfrmS vnf; ]opömav;
yg; w&m;}yif jzpfygonf/

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


20 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]opömav;yg;w&m;}-onf avmutm;vk;H vTr;f NcKEH ikd af om


w&m; jzpfygonf/
,cktcg urÇmBu;D onf avmbrD;? a'gorD;? arm[rD;wdYk
jzifY w[ke;f [ke;f awmufavmifaeygonf/ urÇmyY nm½Siw f o
Ykd nf
vnf; xdrk ;D rsm;udk Nird ;f apEdik o f nfh enf;vrf;rsm;udk urÇmb Y mom
toD;oD;xHrS ½SmazGaeMuygonf/ odaYk omf rnfonfh bmomw&m;
xHurS a&&monft h ajzrsm;udk &½So d nf-[k rMum;od&ao;yg/
Ak'b ¨ momonf vlom;wd\ Yk Nird ;f csr;f a&;udk tu,fay;pGr;f
Edik o
f nf qdt k /hH Ak'b
¨ &k m;oQi\ f 0g'oabmw&m;a&;&mudk urÇmY
ynm½Siw f tYkd m; wifjyEdik &f ayrnf/ tu,f arwåmoabm ra&muf
onfh arwåmoabmw&m;avmufEiS Yf rvkaH vmufyg/ urÇmb Y mom
toD;oD;üvnf; arwåmw&m; olt Y wdik ;f twmESio Yf l ½SEd ikd yf gonf/
&[ef;ajcmufusyd w f t Ykd m; omoemjyKc&D; apvTw&f mü Ak'¨
bk&m;oQi\ f Mo0g'rdecYf eG ;f awmfonf owdjyKp&m jzpfygonf/
]A[k Ze [dwm,? A[kZe okcg,? avmumEkurÜg,}?
]vltrsm; pD;yGm;çcsr;f omjzpf&ef? avmuBu;D udk apmifaY ½Smuf
&ef w&m;a[mMu}-[lí jzpfygonf/
vltrsm;Nird ;f csr;f zd&Yk ef xdw k &m;onf rnfonfw h &m; jzpfEikd f
ygoenf;¿
]opömav;yg; t&d,opömw&m;rSwyg; tjcm;r½SEd ikd yf g}/
avmb? a'go? arm[ponfh udavomrD;wdYk tNy;D wdik Nf ird ;f
onfh w&m;rSm ]t&d,opömw&m;}om jzpfygonf/

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 21

vlom;rsm; rNird ;f csr;f MuonfrmS vlom;tcsi;f csi;f ud, k çf


EIwçf ESv;Hk ok;H yg;wdjYk zifY vGeu f sL;Muonfh uHrsm;aMumifY jzpfygonf/
ud, k çf EIwçf ESv;Hk ok;H yg; vGeu f sL;rIcyford ;f Nird ;f ygu vlom;tm;vk;H
Nird ;f csr;f &rnfom jzpfygonf/
or®mr*¾iw f &m; yGm;rsm;u udavomNird ;f í uHrsm;vnf;
ukefqkH;&rnfom jzpfygonf/
pMumrif;wd\ Yk 'dApÁ ufaMumifY vlom;rsm; Nird ;f csr;f MuouJY
odYk bk&m;oQi\ f "r®pufaMumifv Y nf; urÇmv Y o l m;rsm; Nird ;f csr;f Edik f
ygonf/ urÇmv Y o l m;wd\ Yk tv,f ]"r®puf} vnfEikd zf o Ykd m ta&;Bu;D
ygonf/
xdo k Ykd "r®pufvnfEikd zf t Ykd wGuf þpmjyKpo k l q&mawmfu
]o'¨ro ® ;Hk jzm wdo Yk moem} usr;f pmjzifY wyfveS Yf EI;d aqmfcyYJ gonf/
]tm&rÇx?edurú x? ,kOx Æ Ak'o
¨ moae}-[k tbdb&l [EÅm
rax&fBu;D a<u;aMumfbo d uJo Y Ykd jzpfygonf/
okt Yd wGuf uREyfk w f tYkd m; q&mbk&m;tjzpf qdq k ;Hk rrnfh bk
&m;oQiu f , kd pf m; xm;cJo Y nfh "r®ç0de,wdo Yk nf ,cktcg rnfoaYkd om
tajctaewGif wnf½adS eygoenf;¿&m*0de,? a'go0de,? arm[
0de,- &m*ça'goçarm[wdu Yk kd y,fazsmufEikd o f nfh t&d,opö"r®?
avmukw&å "r® [kwyf g\avm¿
avmukw&å "r®\ tm½ku H 'kut © &d,opöm tm½k?H Oyg'ge
u©Em¨ tm½k?H 0#f'u k o© oH &m tm½kEH iS Yf xdt k m½kwH NYkd ird ;f &m tm½krH sm;om
jzpfygonf/ ½kyef mrfjzpfysuf tm½krH sm;onf 'kut © &d,opöm tm½kH
rsm; r[kwyf g/

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


22 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

½lyçt½ly-[lonfhtwdkif; ½ly-[laom ½kyfw&m;? t½ly-


[laom emrfw&m;? ½lyg½ly"r® avmud,0#f'u k w © &m;rsm;om jzpf
ygonf/
"r® ppfçrppfoEd ikd &f ef okw?å okwEå ak vmr? tmp&d,0g'?
twåaemrwd-[lonfh r[mya'ow&m; av;yg;ESifY n§d,l&ef
bk&m;oQif enf;ay;xm;ygonf/ ,if;av;yg;wdu Yk kd tpOftwdik ;f
tav;xm;&ygonf/
,cktcg ]okw"å r®}-udk tav;xm;í n§, d &l efxuf tmp&d
,0g' tqdt k rderYf sm;udo k m bk&m;a[mokwçå okwEå ak vmrwdx Yk uf
tav;xm;Muygonf/ tmp&d,0g'[lonf ax&fBu;D pum; ax&f
i,fMum;rQom jzpfí y&rw¬opömtjrifjzifo Y m zGiq Yf Mkd uygonf/
]t&d,opömtjrif}-udk zGiq Yf &kd mürl ]opöH oawåm y#doE¨d
ypö,mum&ar0p}-*gxmt& tmp&d,0g'udk enf;rS;D um zGiq Yf Mkd u
&ygonf/ ty&ypö,-ud, k yf ikd 'f óejzifY zGiq Yf Mkdf uonf r[kwyf g/
þusr;f jyKpo k l t½Siu f rl yd#uwfukd tqDnp§ í f tESpu f kd
xkw, f u l m y&d,wåo d '¨ru ® kd zGiq Yf &kd mü pmayESiyYf &d,wf rwly?Hk
t&d,"r®qikd &f m oifMum;em,l a[majymydcYk s aqG;aEG;avYvmrIrsm;
om y&d,wåo d '¨r® rnfy?Hk aomwmywå, d *Fw&m; av;yg;ESit Yf nD
o'¨r®w¦odolu oifMum;ay;rS o'¨r®w¬ odEdkifykH? a,medaom½SdrS
o'¨rw ® ¬ odEidk yf wHk uYkd kd a0zefaqG;aEG;xm;ygonf/
y#dywåo d '¨ru ® kd zGiq Yf &kd m0,f t&d,mjzpfapEdik o f nfh enf;
vrf;uom y#dywåo d '¨r® rnfy?Hk t&d,opömtjrif½rdS S 'd|pd ifí trSef
odEikd yf ?Hk wPSmçrmeç'd|w d u Ykd kd y,fcgG Edik yf ?Hk owdy|mefav;yg; ½IymG ;

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 23

&mü y&rw¬opömenf;jzifY ½IymG ;vsif ½lyçt½lyqdu k yf ?Hk t&d,opöm


tjrifjzifY ½IymG ;rS Oyg'geu©Em¨ odí r*fzv dk ef Ad mÁ ef &Edik yf w Hk uYkd kd owd
xm;zG,&f m aqG;aEG; wifjyxm;ygonf/
y#da0"o'¨ru ® kd zGiq Yf &kd mürl cufceJ ufev J o S nfh xGi;f azmuf
od y#da0"ÓPf jzpfay:vmyko H abmudk ½Si;f vif;pGm wifjyEdik yf g
onf/ aomwmyef? ou'g*grf? tem*grf? t&[EÅy*k Kd¾ vf toD;oD;
wdYk odyçHk y,fyçHk qdu
k yf çHk yGm;yk/H umrç½lyçt½ly bko H ;Hk yg; oHo&m0#f'u k ©
wdrYk S vGwaf jrmufomG ;ykw H u Ykd kd aqG;aEG;wifjyxm;onfrmS ]þb0ü
w&m;r&Edik af wmY}-[k pdwyf sut f m;i,f ae½Smolrsm;twGuf tm;
wufz, G &f m tm;aq;wpfcu G f jzpfygonf/
odaYk omf--odaYk omf--
þt½Si\ f t&d,opömtjrifjzifY aqG;aEG;wifjyxm;csuf
rsm;onf y&rw¬opöme,fü uRrf;0ifNyD; ½SdaeMuonfh uREkfyfwdkYtzdkY
em;0ifrcsKd Eikd pf &m aq;cg;Bu;D aomuf&ovd?k rsKd rusEikd zf , G &f m ½SEd ikd f
ygonf/
þcHpm;csuf a0'emqdk;rsm;udk a0'emy&d*¾[ ur®|mef;
pD;jzef;í a0'emwdurú a0'emvGeaf jrmufatmif yGm;rsm;Edik yf grl?
odrYk [kwf ]£'ar0 opöH armCrnH}? ]þ[mom trSe?f tjcm;t&m
tvum;}-[k twå 0 g'k y g'gef tpG J r oef b J ok H ; oyf q if j cif
a,medaom reodum& 0ifEikd v f sif edAmÁ ef[o l nf tvSr;f ra0;vS
yg/ teD;uav;om jzpfaMumif; ]oEÅad u e 0dZmeEÅd r*g "r®ó
taum0d'g} *gxmu jyqdak eygonf/

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


24 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

"r®ü rvdr®molu r*-ac:qdk a&m[dwó psmefysH&aoYvdk


avmu\tqk;H udk ½SmazGaeolrsm;tzdYk tcsn;f ES;D BuKd ;yrf;rIrsm;om
jzpfaMumif; þusr;f u tm'De0jyum edó&Pjzpfa&; vrf;nTef
ay;xm;ygonf/
owdorÜZOf ÓPfEiS , Yf OS í
f qifjcifymG ;rsm;Edik Mf uygap/
'kvb ’ w&m; ig;yg;teuf twd'v k b
’ jzpfonf-h
]o'¨ro ® 0e}udk BuKd ;pm; em,lEikd Mf uygap ownf;/

q&mBu;D OD;pd;k atmif


o?p?t? "r®mp&d,? bDat
omoema&;OD;pD;Xme?
okawoeESiu
Yf sr;f jyKXme(tNird ;f pm;)

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 25

o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem
pma&;oltrSm

onf o'¨ru ® xm[m wdo Yk moemudk aus;Zl;awG trsm;Bu;D


rsm;aprSmawGy/J wdo Yk moemrSm 'gawG arS;rSed cf wYJ m MumNy/D &wemok;H yg;
udk 0wfwmG ;ylaZmf zl;arQmMf unfnkd tm;us arQmv f ifY aezdaYk vmuf txdy/J
wdkY bkef;BuD;vkyfcJYwm ESpfokH;q,f ausmfcJYNyD/ udk&ifb0ygxnfh
vsif ESpfav;q,f0ef;usif wdkifaygY/
onfEpS af wGtwGi;f rSm wdBYk uKd ;pm;rI&v'ftjzpf wHqyd t f rsKd ;rsKd ;
wyfay;wm cH&w,f/
omoemYtqifwefqm omraPausm?f jrifjY rwfwYJ usuo f a&
aqmif omoemYtvHwcH eG f "r®q&m? 'DCedum,"r® yd#utm*kaH qmif?
usrf;pmoifMum;jzefYa0rI r[my@dwf/
'gawG&vnf; onfuwufatmif onfawmif rausmEf ikd b f /J
'g[m wdkYomoemtwGuf twdkif;rod 0rf;enf;p&maygY/
'gudkausmfvTm;ay;rSm onf o'¨r®uxm yJ/
'gaMumifY-
'guav; Mum;&&mu rSwfwrf;uav;jzpfatmif BudK;pm;NyD;
wdoYk moemtjzpf puúLay:ta&muf wifay;vdu k w
f ,f/
0rf;om em;vnfEdkifMur,f arQmfvifYvdkYyJ/
t½SifÓPdE´mvuFm&
omraPausm?f om-oD-"? 'DCbmPu
r[m*E¦0gpuy@dw (awmifi)l

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


26 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 27

o'¨r®oHk;jzmed'gef;

][l;- [l;-}
]armNyv D m;As}
]ra&mufvak o;bl;vm;}
]onfavmufeaYJ wmY b,fa&mufO;D rvJAsm}
]q&mawmfaY e&mu tawmfacgifwmyJ}
]uRefawmfvnf; acgifacgifBuD;aeolqdkNyD; pdwf0ifpm;&mu
awGUwmAs}
]onfavmuf tyef;wBuD;vm&rSyJ BudKufoavmufaeNyD;
q&mawmfx Y H aqG;aEG;ar;jref;csiw
f ,f}
]q&mwdu Yk awmY q&mawGqakd wmY q&mawmfu q&mwdYk
eJYwefwmawG rdefYygvdrfYr,fAsm}
]tJ'gawGukd rSww f rf;vnf; wifcsiwf ,f}
]'g-tvGeaf umif;wJY vky&f yfyAJ sm}
]q&mawmfu wpfyg;wnf;yJaemf}
][kwfw,fAs}
]&GHUp&mBuD;-aemf}
]arGUp&m jzpfrSmygAsm}
______________________
onfvdkESifY q&mawmfqDu tjyefrSm-
____________________

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


28 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]tacsmNy;D Nyv D m;As}


]Ny;D Ny}D
]bmawG&ovJAs}
]onfrmwdumeJpY mawGyJ Munfah wmY}
]'gudk b,fvekd mrnfay;rvJAsm}
]o'¨r®uxm} odrYk [kwf ]o'¨r®okH;jzm}vdkYyJ}
]&nf½, G cf suu f aum-Asm}
]wdaYk qGç wdn Yk mawG vrf;nTejf zpf&pfapzd-yJ
Yk }

____________________

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 29

tcef;(1)

0denf;ESiYf omoemok;H &yf

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


30 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 31

odrYk [kwf

tcef;(1)
0denf;ESiYf omoemok;H &yf
1/ omoemokH;&yfonf bk&mYy&dowfav;yg;vkH;ESifYoufqdkifonf
]wumwdYk vmMuw,f aemf}
][kwyf gw,f bk&m;}
]onfwpfcg vmMuwm ig;a,mufawmifygvm;}
]q&mawmf rawGUbl;ao;wJY wumESpaf ,mufu wynfah wmf
wd&Yk UJ q&mawGyg bk&m;/ wynfah wmfwYkd ajymMuçqdMk uwmuav;awG
em;axmifNy;D q&mawmfukd awGUjrif ar;jref;csiw f muav;awG½v dS Ykd vdu
k f
vmMuolawGygbk&m;}
]wumwdu Yk akd wGU&wm r*Fvmyg aemf}
]wynfah wmfwu Ykd vnf; r*FvmygyJ q&mawmf}
]tJonfr*Fvmuav; jynfph w Hk mxuf jynfph o
Hk mG ;atmif wum
wdpYk w d x
f rJ mS ygvmwJY jyóemuav;awG ajz;ajz;aq;aq; ar;Muyg}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


32 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]ar;jref;csiw f mu 'kw, d ygbk&m;? yXru q&mawmfukd awGUcsif


jrifcsif zl;ajrmfcsifwmyg bk&m;}
]aMomfè onfvv kd m;}
]trSeyf gyJ bk&m;}
]onfvq kd vkd sif bke;f Bu;D ikww f w k yf aJ wGUvdaYk wmY wif;wdrrf mS
r[kwb f ;l }
]oifYavsmfovdkyg bk&m;}
]onfawmY azmufxu G Nf y;D odwYJ todw&m;wpfcu k kd wumwdYk
em&atmifvm;}
]q&mawmf ESvkH;oGif;twdkif;yg bk&m;}
]o'¨ro ® ;Hk jzm omoemok;H &yftaMumif; emMum;Mu&atmif}
]tJ'gu wynfah wmfweYkd YJ qdik w f mrS [kw&f UJ vm;bk&m;}
]bmjzpfvYkd onfvakd r;wmvJ wum}
]omoemok;H &yfu t½Sib f &k m;wdv Yk kd omoemY0efxrf; &[ef;awG
eJo
Y m qdik rf mS vm;vdyYk g bk&m;}
]onfvrkd [kwb f ;l wum}
]trde½Yf ydS g bk&m;}
]omoemrSm y&dowfav;yg; ½Sw d myJ}
]tJ'g wynfah wmfwYkd rMum;zl;Mubl; bk&m;}
]onfomoemudk ud;k uG,Nf y;D onfomoem&JU y&dowfawmY
odraS ygY wum}
]odzdkYaumif;wm trSefygyJ bk&m;}
]&[ef;a,musmf ;awG[m onfomoem&JU y&dowfwpfcyk }J

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 33

]xif½mS ;ygY bk&m;}


]&[ef;rde;f rawGuvnf; omoemYy&dowfy}J
]tckawmY onfy&dowfr½Sdbl;aygY bk&m;}
]r½Sdbl;awmY r[kwfbl; wum}
]&[ef;r&,fvdkY onfomoemrSm ½Sdao;vdkYvm; bk&m;}
]½Swd ,f}
]jrefrmjynfrSmawmY r½SdawmYbl; xifygw,f bk&m;}
]omoemu jrefrmjynfwpfcw k nf; ½Sw
d mrSr[kww f myJ}
]jrefrmjynftjyifbufawmY rodbl;aygY bk&m;}
]rodwmeJY r½Sw d mrvky&f bl;av}
][kwyf gNyD bk&m;}
]aemuf-omoemYy&dowf wpfcu k Oygoumvdq Yk wkd YJ omoemY
wum y&dowf jzpfw,f}
][kwyf gY bk&m;/ 'gvnf; omoem&JUy&dowfyaJ ygY-aemf}
][kwfw,f/ aemufqkH;y&dowfu Oygodum y&dowfjzpfwJY
wumrawGy}J
]omoemYy&dowf ukeaf tmifo&d vdYk 0rf;omygw,fb&k m;}
]omoemok;H &yf[m omoemYy&dowfawGtm;vk;H eJY rqdik o f ifb
Y ;l
vm;}
]qdik &f rSmyg bk&m;}
]onfawmY omoemokH;&yf[m wumwdkYeJYrqdkifbl; txifudk
zsu&f vdrrYf ,f-aemf}
]y&d,wfpmayqdw k m bke;f Bu;D awG oifMuwmvdYk odaerdawmY

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


34 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

onfomoem[m bke;f Bu;D eJyY q J ikd w


f ,f xifrw d mygbk&m;}
]wumu y&d,wfeYJ pmayudk wpfcw k nf;vdYk rSwaf eyk&H w,f}
]yd#uwfpmay oif,al eoleYJ oifMum;ay;olawGukd y&d,wf
vkyaf eolawGvYkd rSw, f rl w
d myg bk&m;}
]'gvnf; rSm;wmawmY r[kwb f ;l }
]rrSm;bl;qdkvsif rSefwmaygY bk&m;}
]onfvv kd J r[kwb f ;l }
]b,fvykd gvJ bk&m;}
]y&d,wf&UJ t"dygÜ ,fu tJonfxuf us,w f ,f}
]onfvdkvm; bk&m;? tJ'g trdefY½SdygOD;}
]w&m; a[maeMuç w&m;emaeMuwmawGeYJ tqk;H trawG ay;
aeMuç cHaeMuwmawG[mvnf; y&d,wfawGy}J
]a[majymwmç qk;H rwmawG[mvnf; oifMum;csuaf wG [kwyf g
w,f bk&m;}
]tJonf oifMum;csuaf wGxu J ]t&d,opöm OD;wnfcsufeJY
oifMum;csuaf wG[m onfomoem&JU y&d,wf}-aygY}
]y&d,wfç y#dywfeYJ y#da0"u onfomoemrSmyJ½w dS m r[kwb f ;l
vm;bk&m;}
]b,f[w k rf vJ wum}
]b,fomoemrSm ½Sdao;vdkYvJ bk&m;}
]omoemrSmrS r[kwb f ;l / t&yfxrJ mS aeYpOf ajymqdçk jyKvyk af e
wmawGxrJ mS vnf; ½Sw d ,f}
]b,fvdk½SdwmvJ bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 35

]vlwpfa,muf pum;ajymwdik ;f [m today;wmcsn;f yJ jzpfw,f?


'g-y&d,wfy}J
]b,fomG ;vsif bmudak usmNf y;D ? b,fvo kd mG ;&w,f ajympum;
vnf; y&d,wf yJaygY bk&m;}
][kww f ,f/ b,f-oGm;eJ?Y b,fuakd usmw f ?Ykd b,fvo
kd mG ; wd&Yk UJ
teuf em;vnfatmif Munfw h mçqifjcifwm[m y#dywfy}J
]tJonf qifjcifraI MumifY trSeo f Nd y;D tJonfta&muf oGm;wwf
oGm;wm-y#da0"vm; bk&m;}
][kww f ,f/ 'g-t&yfxu J y&d,wfç y#dywfeYJ y#da0"yJ}
]onfomoemxJu y&d,wfu t&d,opömeJY pyfwYJ oifMum;ç
ajymqdkcsuf jzpf&r,f-aygY bk&m;}
][kww f maygY/ 'gaMumifY omoemYy&dowfjzpfwYJ wumç wumr
awG[m onfomoemok;H &yfeYJ rqdik b f ;l vm;}
]t&d,opömoifMum;csuf taxGaxG tp½Sw d mawG[m y&d,wfç
y#dywfç y#da0"awGjzpfNyq D akd wmY wynfah wmfweYkd YJ onfomoemok;H &yf
[m qdkifNyDaygY bk&m;}
][kww f ,f/
'gYaMumifY ]o'¨r®okH;jzm}omoemok;H &yftaMumif; emMum;Mu&
atmif ajymwm}
]em;vnf&ygNyb D &k m;/ onftaMumif; qufNy;D trde½Yf ydS g}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


36 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

2/ 0denf;onf omoemokH;&yfvkyfief; [kwf&JUvm;


]'grajymcifrmS onfpum;ajym&jcif;&JU taMumif;uav;vnf;
ajym&atmifvm;}
]b,fvdk xl;jcm;vdkYvJ bk&m;}
]xl;w,f wum/ awmfawmfBu;D udk xl;w,f}
]trde½Yf ydS g bk&m;}
]Ak'b ¨ momavmurSm w&m;tm;xkwMf urnfh olawGeYJ w&m;
tm;xkwMf uolawGa&m trsm;tjym; ½Sad eMuw,f r[kwv f m;}
]xif½mS ;ygY bk&m;}
]udk,fwdkif 0de,udk tjynfhusifYaeolawGvnf; trsm;tjym;yJ
½Sdw,f-aemf}
][kwyf gw,f bk&m;}
]Ny;D awmYvnf; w&m;tm;xkwNf y;D MuNyD qdo k al wGa&m? w&m;jy&m
pcef;awGa&m trsm;tjym;yJ ½Sdaew,f}
][kwyf gY bk&m;}
]onfomoemrSm y&d,wåd pmoifwu kd q
f Nkd y;D bk&m;a[mxm;cJY
wmawGeYJ t|uxmç#Dum qdw k mawGa&m/ tJ'gawG em;vnfEikd zf qYkd Nkd y;D
o'´gç tvuFm tp½Sw d mawGyg oifMum;ay;aeoleYJ oifMum;qnf;yl;
aeolawGvnf; trsm;tjym;yJ ½Sad ew,f}
]omoemYvyk if ef;qdNk y;D vkyaf eMuwmawGyJ bk&m;/ tJ'gawGu
omoemYvyk if ef; r[kwv f vYkd m;}
]tif;-aygYav}
]t½Sifbk&m;ajymwmu wdkvSacsvm; bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 37

]½Snf½Snfajymvnf; NcHKrdrSmrS r[kwfwmyJ wum}


]em;vnfatmif a[majymay;ygOD; bk&m;}
]tJ'gawG omoemYvyk if ef;[kwzf Ykd rvG,b f ;l }
]tao;pdwyf gOD; bk&m;}
]ajymcJNY y;D om;awGxu J omoemYvyk if ef;vdYk wumwdYk xifwmudk
wdu
Yk akd r;aygY/ tJ'g wdu Yk ajzrSmaygY}

3/ 0denf;onf bke;f Bu;D wdt Yk wGuf nDnw


G af &;pnf;rsO;f
]onfvq kd v kd sif wynfah wmf ar;yg&ap}
]ar;èwum}
]ud,k 0Yf ed nf;- ud, k ?f tusçtaygufçtajymufçtusm; r½Sad tmif
usifYaewm[m omoemYvkyfief; r[kwfbl;vm; bk&m;}
]wumu ar;wwfw,f/omoemYvyk if ef;vdYk xifp&m taumif;
qk;H [mudk aumufar;wmyJ}
]tJ'g r[kwfvdkYvm; bk&m;}
]tif;-}
]bkef;BuD;&[ef; usifYp&m[m 0denf;yJr[kwfvm; bk&m;}
]r[kwb f ;l }
]tJ'g[m em;rvnfp&myJ bk&m;}
]0denf;[m bkef;BuD;jzpfatmif vkyfwJYt&myJ}
]'gvnf; em;rvnfaygifyg bk&m;}
]em;u w,fa0;wmud;k }
]ajymvnf; cH&rSmygyJ bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


38 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]0denf;r½Sdvsif bkef;BuD;abmifu ESifxkwfcH&r,f/ ]Ou©w d u å


tvkyfcH&r,f}aygY-r[kwv f m;}
]0denf;rjynfah ewmudk pGejYf cif;? ukjcif;? ½Ijcif;rvkyvf sif Ou©w d å
u tvkyfcHxdEdkifw,f-vdkY Mum;zl;ygw,f bk&m;}
]onfawmY 0denf;jynfhatmif usifY&wmu bkef;BuD;tjzpfu
tavsmrY cH&zdq
Yk w
kd m ray:vGib f ;l vm;}
]onftwdik ;f qdv k sif ay:vGiyf gYb&k m;}
]onftwdik ;f r[kwaf o;wm ½Sad o;w,f xifvv Ykd m;}
]tjypftmywfao;ao; 0denf;rjynfph w Hk mvnf; bke;f Bu;D tjzpf
u tavsmYcH&rvm; bk&m;}
]ao;ao;? BuD;BuD;yJ/ tJ'gudk rpGefY? ruk? r½Ivsif tavsmYcH&
rSmyJ}
]0denf;usi&Yf wm[m bke;f Bu;D tjzpfu tavsmcY rH xdatmifqkd
wm xif½Sm;ygNyD/ 'gtwGufyJ 0denf;udkusifY&wmvm; bk&m;}
]wjcm; bmtwGuf 0denf;usi&Yf wmvdrYk sm; xifp&m½Sad o;vdv Yk m;}
]'gyJawmY r[kwaf o;bl;rsm;vm;vkyYd g bk&m;}
]onfvx kd ifvsif wjcm;vnf; xkwyf gOD;}

4/ 0denf;onf t&d,moDvvm;
]0denf;[m oDvr[kwb f ;l vm; bk&m;}
][kwwf ,f}
]oDvrjznfhvsif w&m;r&Edkifbl;r[kwfvm; bk&m;}
]tif;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 39

]onfawmY 0denf;[m w&m;&zdt Yk wGuyf uJ si&Yf wm jzpfraebl;


vm; bk&m;}
]onfvakd wmY r[kwb f ;l }
]b,fvdk r[kwfwmvJ bk&m;}
]0denf;jynfrh S w&m;&r,fqv kd sif 0denf;rynwfcifu w&m;&ol
r½SdbJ jzpfp&m ½Sdw,f/ onfvdkvnf; r[kwfbl;}
]0denf; rynwfcifu ynwfrnfh tJonf0ed nf;awGukd rcsKd ;
azmufMuvdkY w&m;&Muwm aerSmaygY bk&m;}
]rynwfcifu csK;d azmufoal wGxrJ mS w&m;&Muwm trsm;t
jym; ½Sdw,f}
]rynwf&ao;vdkY oDvae&m r&ao;wmaMumifYrsm;vm;
bk&m;}
]r[kwb f ;l }
]tJ'g ½Sif;ay;ygOD; bk&m;}
]w&m;&zdjYk znf&h wJY oDveJY 0denf;jynhzf Ykd jznf&h wJo Y v
D rwlMubl;}
]b,fvdk rwlwmvJ bk&m;}
]w&m;&zdkUjznfh&wJY oDvu rynwf&bl;? today;xm;cH&vdkY
jzpfomG ;wJo
Y v
D r[kwb f ;l vd-Yk qdv k w kd ,f/ em;vnfay;aemf}
]em;vnfygw,f bk&m;}
]0denf;jynfzh Ykd jznf&h wJo Y v D u today; ynwfNy;D wnfaqmuf
&wJY oDvyJ}
]tJ'g [kwfygYrvm; bk&m;}
]today;ynwfwm rvkycf ifu usL;vGeo f ul kd oDvysupf m&if;

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


40 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

oGif;NyD; ESifxkwfwm r½SdcJYbl;/ 'g oufaoyJ}


]onfvdkqdkvsif oDvqdkwJYpum;u b,fvdkt"dyÜg,f½SdvdkYvJ
bk&m;}
]ausmufwikd ?f ausmufawmif}-vdYk t"dygÜ ,f½w dS ,f}
]b,fvakd Mumifv Y J bk&m;}
]r,dkifrvJ NrJNrJrwfrwf½Sdjcif; wlwmaMumifYyJ}
]w&m;&zdYk oDveJY 0denf;jznfzh o Ykd vD teufwMl u&rSmaygY bk&m;}
]wlygw,f}
]wlvsif 0denf;jynfzh o Ykd vD vnf; w&m;&zdo Yk v
D rjzpfEikd b
f ;l vm;}
]rjzpfEdkifbl;}
]r,dkifrvJ NrJrwfwmcsif; wlwmyJ}
]r,dik rf vJ NrrJ wfwmu vu©Pm&JUemrnfy}J
]b,fvdkvJ bk&m;}
]r,dik w f v YJ u©Pm? rvJb;l ? Nrw J ,f? rwfw,f-qdw k YJ toGif
oP²mefvu©Pm jzpfvyYkd }J
]onfawmY bmjzpfvb J &k m;}
]r,dik w
f v YJ u©Pm&JU vu©Pm½Si/f r,dik rf vJ? NrrJ wfwYJ vu©Pm
&JU vu©Pm½Sif/ tJonfvdk vu©Pmcsif;wlayrJY vu©Pm½Sifcsif;u
rwlMubl;}
]b,fvv kd u©Pm½Sicf si;f rwlwmygvJ bk&m;}
]w&m;&wJo Y vD &JU r,dik rf vJ? NrrJ wfwvYJ u©Pm&JU vu©Pm½Siu f
]vlom;}yJ/ vlom;qdw k YJ vu©Pm½Si&f UJ tJonfrmS r,dik rf vJ NrrJ wfaerI
w&m;? ]oDv}yJ}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 41

]0denf;oDv&JU r,dkifrvJ NrJrwfrIvu©Pm&JU vu©Pm½Sifu


bmvJb&k m;}
]tJ'gu ]bke;f Bu;D }yJ}
]tJonfvdkvm; bk&m;}
]oabmuszYkd tcuftcJ ½Sad eovm;}
]tJonfvdkyJ ajym&rvdkygyJ bk&m;}

5/ bkef;BuD;tvkyfESifY vltvkyfjcm;em;
]0denf;oDv[m vlawGvu kd ef mzdYk vdo
k vm;}
]vdkawmY rvdkavmufygbl;/ 'gayrJY bk&m;-}
]qufajym wum}
]vlawGvu kd ef mvnf; tjypf½rdS mS r[kwb f J tusKd ;awmif &p&m
½Srd ,fxifygw,f bk&m;}
]rxifeJY wum}
]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]vlu 0denf;oDvvdu k ef mvsif toufarG;vdaYk wmif &rSm r[kwf
vdkYyJ}
]bkef;BuD;awGawmif &ao;wmbk&m;}
]olwdkYu wlMuwmrS r[kwfwmyJ}
]taoG;tom;eJY wnfaqmufcx H m;&olcsn;f yJ r[kwbf ;l vm;
bk&m;}
]tJ'gawmY [kwyf gw,f}
]onfvq kd kd r[kwwf mubmvJ bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


42 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]tvkyt f udik yf }J
]b,fvkd rwlMuwmvJ bk&m;}
]vlu vlarG;zGm;ay;wJv Y yk if ef; vkywf ,f}
]&[ef;ua&m bmvkyo f vJb&k m;}
]bke;f Bu;D u vlawG arG;zGm;ay;olawGukd ½d;k om;olawGjzpf
atmifvyk w f YJ vkyif ef;vkyo f al wGy}J
]vljzpfatmifvyk o f el YJ vlt&nftcsi;f ½Sad tmifvyk o
f v
l Ykd jcm;em;
w,faygY bk&m;}
][kww f ,f}
]'g-jcm;em;wmeJY vlu bke;f Bu;D oDv rusi&Yf awmYb;l vm; bk&m;}
]tif;}
]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]usiv Yf sif vltY vkyyf surf mS aygY}
]bkef;BuD;u 0de,usifYawmY vlYvkyfief;rysufbl;vm; bk&m;}
]ysuw f maygY}
]ysufawmY tjypfrjzpfbl;vm; bk&m;}
]rjzpfbl;}
]bmYaMumifYvJ bk&m;}
]bke;f Bu;D u vlv Y yk if ef;vkyo f rl S r[kwb
f }J
]vluvnf; vlYvkyfief;rvkyfvsifaum bk&m;}
]tJ'grvkyfvsif bmvkyfrSmvJ}
]olvnf; bke;f Bu;D vkyif ef;jzpfwYJ ½d;k om;wJY t&nftcsi;f ½Sad tmif
vkyv
f siaf um bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 43

]tJonfvq kd v
kd sif olvnf; td;k tdrrf uyfbJ ajcovk;H tdrw f ikd f
vkyfNyD; oGm;vm ae&rSmaygY}
]tdrfrSmae&if; vkyfaevsifaum bk&m;}
]tdrfrSmae&if; tJonfvkyfief; b,favmufvkyf&rSmvJ}
]enf;csifawmY enf;rSmaygY bk&m;}
]tJonfawmY pm;0wfaerI b,fv&kd rvJ}
]tvSLcHpm;rSmaygY bk&m;}
]udk,fYtdk;tdrfeJY aeolcsif;u vmawmif;vsif olawmif;pm;vdkY
todtrSwjf yKc&H p&m r½Sb d ;l vm;}
]cH&csifvnf; cH&EdkifwmyJ bk&m;}
]'gqdkvsif touf½SifzdkY vG,fygYrvm;}
]ajcom;vk;H tdrw f ikd o
f mG ;Ny;D a[majymaevsiaf um bk&m;}
]b,foel YJ oGm;rvJ}
]wpfa,mufwnf;aygY bk&m;}
]q&meJY tzGJUtpnf;eJY rnTef;Edkifvsif vlawGu olYpum;em;
axmifMuygYrvm;}
][kwfygNyDbk&m;? pum;ukef ajymMunfhwmyg bk&m;}

6/ vlom;oDvESiYf bke;f Bu;D oDv rwl


]pum;ukeaf jymMunhv f Ykd tm;&vsi?f ajymr,f-}
]ajymyg bk&m;}
]oDv[m tvkyfqdkif&m&yfwnfcsuf&JUemrnf-yJ}
]bke;f Bu;D oDv}[m bkef;BuD;vkyfief;&JU &yfwnfcsufoDvaygY

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


44 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

bk&m;}
][kww
f ,f}
]vlom;oDv}[m vlom;jzpfolawG&JU &yfwnfcsufoDvaygY
bk&m;}
][kww f ,f}
]tJonfvo l m;xJrmS bke;f Bu;D vnf; yg&JUvm;bk&m;}
]ygwmaygY}
]bkef;BuD;vkyfief; vkyfaeNyDr[kwfvm; bk&m;}
]tkww f u
kd [f m tkww f u kd v
f yk if ef; vkyaf eNyjD zpfayrJY tkwu
f
aysmufomG ;wm r[kwo f vdak ygY}
]bkef;BuD;oDveJY vlom;oDv uGJygNyDbk&m;}

7/ bkef;BuD;oDv pdk;pOf;ypfxm;vnf; Ou©dwåuuHoifY


]'guGNJ yq
D v kd sif ar;&OD;r,f}
]ar;ygbk&m;}
]bke;f Bu;D oDvjznfv h Ykd vlom;oDv jynfyh gYrvm;}
]vlom;oDvjynfah pzdYk "r®todawG rygbJeaYJ wmY bke;f Bu;D oDv
udk b,fvdkyJ tEkjrLavmuf½SdwJY bkefBuD;oDv jypfrSm;wmuav;udk
aMumufp&mvd½Yk NI y;D jznfo h jl zpfvnf; rjynfEh ikd yf gbl;bk&m;}
]onfvq kd akd wmY bke;f Bu;D oDvudk b,ftwGuf oJBu;D rJBu;D jynfh
aeapwmvJ wum}
]bkef;BuD;tjzpf yDyDoo jzpfzdkYygyJ bk&m;}
]bke;f Bu;D vkyaf eNy;D ? bke;f Bu;D oDvudk ypfxm;vsif bmjzpfrmS rdv
Yk }J

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 45

]Ou©dwåuuHxdNyD; tqifYavsmYcH&wm xdrSmaygY bk&m;}


]ao;ao;oDvrdYk *½krpdu
k wf m qdvk siaf um}
]ao;ao;BuD;BuD; *½krpdkufvsif Ou©dwåu vkyfcHxdrSmcsnf;ygyJ
bk&m;}
]onfvq kd adk wmY bke;f Bu;D vdu k ef m&wJY 0de,oDv[m bke;f Bu;D
tjzpfudk xdef;ay;wJYoDvqdkwm xif½Sm;NyDvm;}
]xif½mS ;&ygNyD bk&m;}
]ajymcsifwm½Sdvsif qufajymyg wum}
]tckvnf; onfov D vkud ef mol[m bke;f Bu;D jzpfaeawmY bke;f
BuD;tjzpf NyD;ajrmufzdkY vdkufemaew,f ajym&rvm;vdkYyg bk&m;}
]tJ'g r[kwb f ;l }
]b,fvdkvJ bk&m;}
]onf 0de,oDvudk olyJ vdu k ef maewm}
]onfvykd v J yk &f rSm r[kwv f m; bk&m;}
]r[kwb f ;l }
]olrsm;udk udk,f-ydkifwmrSr[kwfwm bk&m;}
]rydik w
f mawmY [kww f maygY}
]onfawmY olrsm;udk tvdkufemcdkif;zdkY awmfygYrvm; bk&m;}
]awmfw,f}
]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]rydik af yr,fY rqdik w f mrS r[kww f m}
]bk&m;-}
]bke;f Bu;D wpfyg;u wpfyg;udk rydik w f mjzpfayrJY wpfyg;eJw
Y pfyg;u

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


46 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

qdik af ew,f}
]b,fvdkvJ bk&m;}
]y0g&Pm vkyfxm;Muwm}
]tJ'g trde½Yf ydS gOD;bk&m;}
]bke;f Bu;D wpfyg;wdik ;f [m oDwif;uRww f ikd ;f rSm oHCmYxH zdwMf u
&w,f/ ]wynfhawmftrSm;udk jrifjrifç Mum;Mum;ç ,kHrSm;rSm; oem;aom
tm;jzifY ajymMum;Muyg}-tp½Sw d mawGeaYJ ygY}
]onfvq kd akd wmY bke;f Bu;D [m 0de,oDvudk ol-vdu k ef movdk
olrsm;vnf; vdkufemap&rSmaygY aemf}
][kww f ,f}
]olrsm;u rvdu k ef mcsivf Ykd olrsm;rcdik ;f bJ olyv J ukd ef mwmvm;rS
rodwmbk&m;}
]onfvkd rjzpfb;l }
]b,fvdkvJ bk&m;}
]olvu kd ef mwmu wu,f0Y ed ,oDv jzpfw,f}-qdv k sif olrsm;
vnf; tvdkufemcdkif;udk cdkif;&rSmyJ}
]rvdu k ef mvsif bmvkyrf vJb&k m;}
]Ou©dwåu vkyfaygY}
]onfuu H rvdu k ef mol ta&;,lw[ YJ mvm; bk&m;}
]'gaygY}
]onfvq kd akd wmY bke;f Bu;D [m 0de,oDvudk ud, k cf sn;f usiv Yf Ykd
r&bl;aygY bk&m;}
][kww f ,f}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 47

]onfvdkjzpfvsuf udk,fcsnf;usifYawmY rusifYwmxufawmY


raumif;bl;vm;bk&m;}
]aumif;ovdk jzpfwmaygY}
]b,fvdkrsm; raumif;ovdk ½Sdao;vdkYvJ bk&m;}
]bke;f Bu;D wpfyg; ajymoHMum;zl;wJpY um;eJY ajym&vsif ]vkycf s;D cs;D }-
vdjk zpfwm raumif;wmyJ}
]tJ'gu b,fvv kd J bk&m;}
]ud,
k u Yf ,
kd uf kd vkyNf y;D cs;D ajrm§ ufaew,faygY}
]vkyfNyD;csD;ajr§mufwm raumif;vdkYvm; bk&m;}
]vky}f -qdw k m ]wu,f}-vdYk qdv k w
kd mr[kwb f J ][efaqmif}wmudk
qdv
k akd wmY b,faumif;ygYrvJ}
]wu,f[efaqmifNyD; udk,fYudk,f csD;yaewmaygY bk&m;}
][kww f ,f}
]olrsm;rvkyEf ikd af yrJY ud, k u f vkyEf ikd w
f ,fqNkd y;D olrsm;udcs}]k ud,k Yf
ud,k ]f r}-oabmrsKd ; oufa&mufawmY aumif;rvdv k ekd YJ qd;k vmNyyD J bk&m;}
][kwfw,f/ 0denf;oDv[m bkef;BuD;&JUtcsif;csif;nDnGwfrI
]or*¾ oarm"ge} wnfaqmufzyYkd /J bke;f Bu;D xJu xl;jcm;wJb Y ek ;f Bu;D vdYk
todtjrifc&H zdYk r[kwb f ;l }
]vkyfcsD;csD;-teuf odygNyDbk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


48 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

8/ 0denf;onf omoemokH;&yfESifY pyfçrpyf


]onfvq kd v
kd sif 0denf;oDv[m bke;f Bu;D tjzpfwnfaqmufwYJ
oDv}-qdw k m oabmaygufa&maygY}
]'godawmY 0denf;oDv&JU tcef;u@u tus,Bf u;D çteufBu;D
r[kwb f ;l yJb&k m;}
]at;aygY/ 0denf;oDv[m y&d,wf? y#dywf? y#da0"qdkwJY
omoemokH;&yfeJY rpyfrqdkifaMumif; ajymcJYwmaygY}
]onfvkd rqdik b f eJ YJ b,fEY , S af MumifY 0de,oDvrSm ukuKú paö wG
xm;aeMuwmvJ bk&m;}
]ud, k u Yf ,kd u f kd cs;D ajrmufzaYkd ygY}
]b,fvdkvJ bk&m;}
]b,fbek ;f Bu;D u 0denf;odyaf v;pm;wm/ b,fausmif;u? b,f
*dP
k ;f u 0denf;eJt Y nDaewm}-qdw k mrsKd ; 0denf;oDveJY ud, k uYf ,
kd ?f ud,k Yf
ausmif;? udk,fY*dkPf; *kPfvkyfwmaygY}
][kww f ,f bk&m;/ b,fbek ;f Bu;D u ouFe;f udk b,fv0kd wfwm
oyÜg,fw,f/ b,fausmif;u bke;f Bu;D uav;awGu ouFe;f 0wfyeHk YJ
ta&mifukd nDaewmyJ/ b,f*P kd ;f u ouFe;f ½ku H av;awGeYJ pnf;urf;½Sd
w,f}-qdw k m ajymprSw½f adS ewmawG owdxm;rdygw,f bk&m;}
]bk&m;vufxufu bke;f Bu;D awGukd onfvkd 0denf;eJY cs;D rGr;f cH&
wJYbkef;BuD; xl;xl;jcm;jcm; Mum;zl;vdkYvm;}
][kwyf gY bk&m;}
]0denf;[m omoemokH;&yfeJY rpyfbl;}
]0denf;oifwm[m y&d,wfomoem r[kwb f ;l / 0denf;usiw Yf m

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 49

[m y#dywfomoemvnf; r[kwb f ;l / 0denf;aqmifwm[m y#da0"


omoemvnf; r[kwb f ;l aygY bk&m;}
]y&d,wf}qdkwm xdk;azmufodp&mudk oifwm&JU emrnfyJ?
]y#dywf}u xd;k azmufoad &;tusi&Yf UJ emrnfy?J
]y#da0"}u oHo&mvnf&mu xGuaf jrmuf&mudk xd;k azmufod
wm&JU emrnfyJ/ 0denf;u bm-xdk;azmufp&mrS r[kwfbl;/ 'gaMumifY
omoemok;H &yfeYJ rqdik b f ;l }
]onfawmY 0denf;udk yrmProdbJ usiaYf eMuwm[m ud, k u
Yf ,
kd f
udk csD;yifYzdkYyJaygY bk&m;}
]at;}
]0denf;oDv[m omoemok;H &yfeYJ rqdik w f m od&ygNyb
D &k m;}
]tif;-}

9/ y&d,wfESifYpmay cGJjcm;odyg
]aemufwpfck ar;yg&apOD; bk&m;}
]ar;}
]pmoifwu kd af wGziG NYf y;D pmayawG oifMum;qnf;yl; ydcYk saeMuwm
[m y&d,wådomoemYwm0efawG aqmif½Gufaewmjzpf&JUvm; bk&m;}
][iftY if;bJ}
]bk&m;a[mMum;cJcY suef YJ tJ'gawG od&modaMumif;awG oifwmyJ
bk&m;-}
][kwyf gw,f}
]tJ'g y&d,wfrjzpfbl;vm; bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


50 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]tif;}
]tJ'g bmaMumifYvJ bk&m;}
]ajymzdaYk wmYcufygw,f wum}
]jznf;jznf;jzpfjzpf ajymygOD; bk&m;}
]em;vnfatmif BuKd ;pm;em;axmif&vdrrYf ,f}
]em;axmifygYr,f bk&m;}
]pmoifay;Muwmu pmudo k ifay;wmvm;? xd;k azmuf odp&mudk
oifay;wmvm;}
]twlyJ rSwfwmyJ bk&m;}
]at;èonfvykd J rSwrf mS yJ}
]b,fvakd Mumifv Y J bk&m;}
]pmayu xd;k azmufopd &mawG&UJ trSwt f om;awG jzpfw,f/
onfawmY pmayoifay;wm[m xd;k azmufopd &mudk oifay;wmyJ? onf
vdk xifp&m ½SdvdkYyJ}
]tJonfvykd J r[kwb f ;l vm; bk&m;}
]r[kwb f ;l }
]tJ'g trdefY½SdygOD; bk&m;}
]pmayoifwmu pmayudk wwfatmifyJoifwm jzpfw,f}
]pmaywwfvsif xdk;azmufodp&mu odoGm;rcH&aybl;vm;
bk&m;}
]rcH&bl;}
]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]pmayoifMum;ay;wmu pmayyJ oifMum;ay;wm jzpfvaYkd ygY}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 51

]tJonfpmayu xd;k azmufopd &mawG aqmifxm;w,f r[kwf


ygvm; bk&m;}
][kww f ,f}
]onfvjkd zpfawmY pmayodvsif xd;k azmufopd &mvnf; od&rSmyJ
r[kwyf gvm; bk&m;}
]r[kwb f ;l }
]b,fvdkvJ bk&m;}
]pmayu xdk;azmufodp&mawG aqmifxm;ayrJY oifay;olu
pmayyJoNd y;D ? xd;k azmufopd &mudk rodawmY oifay;ol[m pmayyJ oif
ay;Edik Nf y;D ? xd;k azmufopd &mudk oifray;Edik b f ;l / onfawmY oloifay;wm
pmayyJ jzpfw,f/ xdk;azmufodp&mudk oifay;wmxJ ryg0ifapbl;}
]onfvv kd nf; ½SEd ikd af o;ovm;bk&m;}
]½SdNyDaygY}
]wynfhawmf r½Sif;bl; bk&m;}
][kwfrSmyJ}
]tJ'g enf;enf;awmY ½Sif;ygOD;bk&m;}
]onfvq kd v
kd sif wumudk enf;enf;ar;&r,f}
]ar;yg bk&m;}
]pmoifwdkufu pmcsaeMuwJY yk*¾dKvfawGxJrSm y#da0"aus;Zl;
&½Sdaeolqdkwm wpfyg;wavjzpfjzpf Mum;zl;ovm;? ajzprf;yg}
]'gawmY rMum;zl;ygbl; bk&m;}
]wumu rMum;bl;ayrJ?Y ½SEd ikd rf ,faum xifovm;? 'gvnf;
ajzMunfph rf;yg}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


52 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]olwu
Ykd olwu
Ykd ,
kd o
f wl Ykd y&d,wform;yg-vdYk ajymajymaeMuwm
axmufawmY r½Sdvnf; r½SdEdkifbl;vdkYyJ xifygw,f bk&m;}

10/ y#da0" rqdkufonfh oiforQ pmayomjzpf


]y#da0"aus;Zl; r&½Sb d ;l olu aqmifxm;wJY y&d,wfe?YJ olu
oifMum;ay;wJyY &d,wfxrJ mS y#da0"teuf ygygYrvm;}
]y&d,wfxJrSm y#da0"teufuawmY ygNyD;om;yJaer,f-vdkY
xifrw d ,f bk&m;}
][kwNf y}D
]tJonfvv kd nf; r[kwb f ;l vm; bk&m;}
]r[kwb f ;l }
]tJ'g b,fvv kd J bk&m;}
]'g-odomatmif enf;enf;ar;Munfrh ,f}
]ar;ygbk&m;}
]y&d,wfeYJ y#da0"[m b,fou l taMumif;? b,fou l tusKd ;
vJ}
]y&d,wfu taMumif;? y#da0"u tusdK;aygY bk&m;}
]onfvdkqdkvsif y#da0"-r½Sdvsif y&d,wfqdkwm ½SdEdkifrvm;ç
r½SEd ikd bf ;l vm;/ BuKd uo f vdk ajzMunfph rf;yg}
]y#da0"rS r½SdvsifawmY y&d,wf r½SdEdkif&bl;aygY bk&m;}
]y#da0"-½SdvdkY? tJonf y#da0"udk azmfjyzdkY y&d,wfu ½Sd&wm
qdak wmY wumajymwJY taMumif;çtusKd ;ajymcsuf trSe, f v
l Ykd &ygYrvm;}
][kwfygYbk&m;/ y#da0"udkazmfjyzdkY y&d,wfvkyf&wmqdkawmY

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 53

y&d,wfu tusKd ;jzpfNy;D ? y#da0"u taMumif;jzpfomG ;wmaMumifY jyif&


rSmyg bk&m;}
]teufeYJ o'´gvdyk /J o'´gudo k Nd y;D teufo&d vdYk o'´gudk taMumif;
xif&ayrJY teuf½SdvdkYo'´g½Sd&wmjzpfvdkY? teufu taMumif;jzpfw,f
r[kwv f m;}
][kwyf gw,f bk&m;}
]aumif;Ny?D 'g½Si;f vsif a½SUqufajym&atmif}
]em;axmifygYr,f bk&m;}
]teufukd vk;H 0rodb;l olwpfa,mufu o'´gudk oifr,fqv kd sif
tJonfo'´gawG&UJ teufawGukd oif,o l [
l m &ygYrvm;}
]0rf;wGi;f uef;ajymwJY ta&miftaMumif;vdyk J aerSmaygY bk&m;?
b,f-&ygYrvJ}
][kww f ,f/ y&d,wfoifwm[m y#da0" r&olu oifay;vsif
awmY y&d,wfvq Ykd w
kd YJ ]t&d,opömudk xd;k azmufojd rifzYkd oifMum;csu}f
rjzpfawmY y&d,wfjzpfrSm r[kwfbl;}
]onfvq kd akd wmY onfoifMum;csu[ f m bmoifMum;csujf zpfrvJ
bk&m;]
]pmayoifMum;csuyf aJ ygY}
]pmayu pmay&JUqdv k ckd suaf wG jyaewmyJ r[kwb f ;l vm;bk&m;}
][kwyf gw,f}
]onfvjkd zpfvsif pmaywwfo[ l m pmay&JU qdv k ckd suaf wGvnf;
&&rSmyJ r[kwfbl;vm; bk&m;}
]r[kwb f ;l }

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


54 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]b,fvdkjzpfwmvJ bk&m;}
]pmaywwfvdkY pmayqdkvdkcsuf odr,fqdkvsif pmayudk roif
awmYbJ ud, k [ Yf mud,
k yf J zwfrmS aygY/ tck onfvrkd [kwb f ;l / oifae&
w,f/ tJ'g bmvkyzf v Ykd }J
]pmudzk wfwwfzyYkd J aerSmaygYb&k m;}
]'gtwGuq f vkd sif ygVdbmomudyk J oifaygY/ tJ'guRr;f vsif zwf
wwfwmyJ r[kwv f m;}
]tJ'gyJ t"duoifwm r[kwb f ;l vm; bk&m;? a[mpmayu avU
usicYf ef; zwfpmavmufvkd oabmxm;oifwm r[kwv f m; bk&m;}
]wumajymwm [kwo f avmufyJ [kww f ,f}
]b,fvdkvJ bk&m;}
]wumu tJonfavmuf em;ra0;eJ}Y
]em;rvnfwmawmY rvnfwmyJ bk&m;}
]acwfynmoifMum;wJaY usmif;u twef;Bu;D Bu;D ausmif;om;
awG ordik ;f awG? odyaHÜ wG oifMu&w,f/ olwu Ykd tJonfbmompum;
rzwfwwfvv Ykd m;}
]tJonfvakd wmY r[kwyf gbl;bk&m;}
]b,fvjkd zpfwmvJ}
]tJonfbmom&yf ruRr;f MuvdyYk g bk&m;}
]bmompum;wwf½eHk YJ ynm&yfyikd ;f qdik &f m odp&mawGukd rodEikd f
wm[m xif½Sm;NyDvm;}
]xif½mS ;ygNyD bk&m;}
]onfvjkd zpfvsif qufajym&OD;r,f}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 55

]trde½Yf ydS g bk&m;}


]tJonfrmS oifay;&olu ordik ;f awG? odyaHÜ wGqikd &f m todr½Sb d ;l
qdvk sif oif,w l aYJ usmif;om;awGrmS ordik ;f awG? odyaHÜ wG odMuçwwfMuygY
rvm;}
]rjzpfEikd b f ;l aygY bk&m;}
]onfvykd }J
][kwyf gYb&k m;}
]oifay;olawGu y#da0"qdw k YJ t&d,opömudk xd;k azmuf&½SNd y;D
ol r[kwv f si?f oif,o l al wGukd oifay;csuaf wGu y&d,wfvq Ykd &kd wJY
t&d,opömodzdkY xdk;azmufwJY oifMum;csuf jzpfEdkifygYrvm;}
]tHMop&myJ bk&m;}
]'gu ½dk;½dk;jzpfwmyg}
]½dk;½dk;om qdk&w,f? tawmfpOf;pm;,l&ygw,f bk&m;}
]or®musr;f pmwd?Yk uk&t f efw?Ykd a0'wdu Yk kd Ak'b
¨ mom0ifu tJonf
usr;f awGa&;xm;wJY bmompum;wwfvsif zwfvYkd r&aybl;vm;}
]&wmaygY bk&m;}
]wpfv;Hk rQ rodwmr½Sad tmif tJonfbmom acgif;aqmifawGqD
rSm tao;pdwzf wf½v I Ykd wpfv;Hk ruseo f vd sif zwfwwfvsif tJonf bm
om0if jzpfrvm;}
]rjzpfavmufb;l bk&m;}
]bmjzpfvdkYvJ}
]tJonf bmomawG&UJ yifrjycsuaf wGjzpfwYJ bk&m;ocifawGurkd S
udk,fwdkif rjrifwmyJ bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


56 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]tJonfq&mawGu rjyMuvdYk rjrifwmvm;}


]r[kwyf gbl; bk&m;}
]b,fvv kd }J
]jywJq
Y &mjzpfwYJ acgif;aqmifawG ud, k w f ikd u
f rS bk&m;ocifukd
udk,fwdkif rjrifbl;MuwmyJ bk&m;}
]tJonf bmom0ifawGuawmY tJonfusr;f pmawGukd acgif;
aqmifawGqDrSm zwfrSwfNyD; bmom0ifawG jzpfaeMuw,faemf}
][kwyf gw,f bk&m;}
]tJonfusrf;&JU jycsufjzpfwJY bk&m;udkrsm; udk,fwdkif jrifMuvdkY
vm;}
]r[kwyf gbl;bk&m;}
]bmjzpfwmvJ}
]tJonf oifMum;csuf,kwådawGudk vGefatmif rawG;EdkifMuvdkY
jzpfrSmyg bk&m;}
]'gudkonfrSmyJ xm;&atmif}
]olrsm;bmomjzpfoGm;NyDrdkY odyfajymvdkY raumif;ygbl; bk&m;}
]qdv
k ckd suf jyefaumufr,faemf}
]trde½Yf ydS g bk&m;}
]usrf;pmrSma&;xm;wJY bmompum;wwfvdkY zwfwwf½kHeJY tJ
onfusrf;&JUbmom0if rjzpfwm[m rxif½Sm;bl;vm;}
]xif½mS ;ygw,f bk&m;}
]tJonfusr;f pm oifou l usr;f &JUt"dujycsujf zpfwYJ bk&m;udk
rjrifbl;yJ bk&m;½SdaMumif; oifay;wmeJY oljywJY,kwådudk ausmfatmif

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 57

pOf;pm;Edkifolu tJonfbk&m; vufrcHEdkifwmaum xif½Sm;&JUvm;}


]xif½mS ;ygw,f bk&m;}
]zwfwwf½Hk rjrifb?J oifwmcH&½keH YJ ud, k w
f ikd &f ½Sw
d ,fqw
kd m rjzpf
Edkifwm ay:vGif&JUvm;}
]ay:vGiyf gw,f bk&m;}
]ud,k w f ikd jf rif&zdu
Yk kd rjzpfapwJY oifMum;csu[ f m y&d,wåvd aYkd c:
&wJY xdk;azmufodzdkY oifMum;csufr[kwfwm ½Sif;NyDvm;}
]½Si;f ygNyb D &k m;}
]bmrsm;r½Si;f wm½daS o;vdv Yk J wum}

11/ t|uxmtzGiaYf wGvnf; ax&fpOfquft,lomjzpff


]bk&m;a[mpmayawGudk oifMum;ay;aeolawGu y#da0"
r&ayrJY tJonfoifay;olawGu olwx Ykd if&moifMum;wm r[kwb f J t|
uxmu zGix Yf m;csuaf wGtwdik ;f oifMum;ay;wmqdak wmY tJonf t|
uxmq&mawGu y#da0" &Ny;D om;jzpfvsif oif,o l al wG y#da0"-&Mu
r,f r[kwfvm; bk&m;}
]tJonfvkd ajymEdik cf iG Yf ½Syd gw,f}
]tJonfvakd jymvsiaf um bk&m;}
]pdppfMunfh&rSmaygY}
]b,fvdk pdppfrvJ bk&m;}
]pdppfp&m ESpfck½SdwmyJ}
]bmvJ bk&m;}
]tm*reJY obm0aygY}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


58 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]tm*rrSm b,fv½kd v
dS J bk&m;}
]t|uxmq&mqdw k m onfaeYrmS ½SiAf 'k a¨ CmovdyYk J odaeMu&
wmaemf}
][kwyf gYb&k m;}
]tJonfq&mawmf&UJ tpqk;H t|uxm[m ]0do'k rd¨ *f}-yJ}
]tJonfusr;f [m vufprG ;f jyusr;f qdwk m Mum;&zl;ygw,fb&k m;}
]tJonfusrf;[m ol&JU y#da0"ÓPfawGeJY a&;wmvdkY xifp&m
r½Sad ybl;vm;}
]xifp&myJ bk&m;}
]tJonfusr;f xJrmS ]r[m0d[m&0goDeH 0gpem r*¾edódw}H -vdYk
ed'gef;a&;xm;wm ygw,f}
]tJ'gu bmt"dygÜ ,fwek ;f bk&m;}
]r[m0d[m&ausmif;ae oHCmwd&Yk UJ pum;vrf;udrk ;DS Ny;D onfusr;f
a&;r,f}-vdyYk }J
]tJonfusr;f xJu pum;awGu olu Y ,kd yf ikd t
f od y#da0"xJu
[mawG jzpfrvm; xifrdwmbk&m;}
]onfvdk tm*r rawGUbl;qdkvsif xif&rSmyJ}
]aemuftzGiu Yf sr;f awGvnf; onftwdik ;f aervm; bk&m;}
]aemufusr;f [m vufprG ;f jyxuf b,fyrkd vJ}
]onfvq kd akd wmY t] |uxmawGuvnf; y#da0"eJzY iG w Yf m r[kwf
bJ ax&fBuD;pum; ax&fi,fMum;eJY zGifYxm;csufawG}-aygY bk&m;}
]'gu tm*r½Sw d myJ}
]obm0,kwedå YJ pdppfygOD;bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 59

]tJ'gu ½Snv
f sm;us,jf yefrY ,f/ tm*reJY vkaH vmufw,f rxif
bl;vm;}
]rxifvYkd r[kwyf gbl;bk&m;}

12/ bk&mY0g'onf t&d,opö'óeomjzpf


]'gqdkvsif onfpdppfrIudk xm;cJY&atmifvm;}
]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]yifrqdv k w
kd pYJ um;u jyefv Y eG ;f oGm;rSm pd;k vdaYk ygY/t|uxmq&m
eJY t|uxmq&mrScD &kd m r[m0d[m&0goDq&mawGu ]y&rw¬opö'óe}
½SdolawGyJ}
]tJ'g bk&m;&JU'óe r[kwfbl;vm; bk&m;}
]b,fuvmè}
]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]bk&m;u ]t&d,opö'óe} a[mcJw Y myJ}
]tJ'g twlyrJ [kwb f ;l vm; bk&m;}
]ZD;uGufeJY awmufwJY[m twlvm;- qdkovdk jzpfaeNyD}
]y&rwfopöm'óeu bmawGrdkYvJ bk&m;}
]pdwfçapwoduf ½kyfçemrfawGaygY}
]t&d,opömvnf; tJ'gawG½w dS myJ r[kwv f m; bk&m;}
]b,fvkd ygvdv Yk }J
]'kut© &d,opömrSmqdv k sif avmuDpw d ef YJ avmbrJY apwoduf
awG? ½kyfawG ,l&wmyJ bk&m;}
][kwNf y}D

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


60 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]ork',opömqdv k sif avmbapwoduf ,l&wmyJ bk&m;}


]'gvnf; [kwNf y}D
]eda&m"opömqdkvsif edAÁmef-bk&m;}
]tif;-vkyv f ukd yf g}
]r*¾opömqdv k sif avmukwpf w d &f UJ ,SOzf uf r*¾i½f pS yf g;apwoduf
awG bk&m;}
]'gvnf; vkyv f ukd af ygY}
]tJ'gawG r[kwv f vYkd m; bk&m;}
]r[kwb f ;l rajym0HyY gbl;}

13/ t&d,opömonf y&rw¬opömr[kwf


]'gqdkvsif t&d,opömeJY y&rw¬opöm twlyJr[kwfbl;vm;
bk&m;}
]Mum;zl;wJY pum;wpfckvdkawmY jzpfNyD}
]b,fvdkvJ bk&m;}
]rEÅav; r[mrkerd mS tzGm;wpfa,mufu rJZmawmifajc½GwNf y;D
bk&m;½Scd ;kd aeawmY Mum;vlwpfa,mufu ]tzGm;awmY ½Supf &m jzpfawmY
r,f}-qdkNyD; ]tzGm;ètJ'g bk&m;½Sdcdk;r[kwfbl;}-ajymwmaygY/ onfawmY
tzGm;ujyefajymqdyk /J ajymykuH è]jynfBu;D ocif a½Tvif;yifeYJ a½TjcaoFaY rG
pa½Ta&aomf-qdkNyD;ygwmyJ}-vdkYyJ/ 'grSm bmodvJ wum}
]&wkxrJ mS bk&m;ygayrJY onf&wk[m bk&m;½dcS ;kd pm r[kww f m
od&ygw,f bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 61

]'kuç© ork',-tp½Sw d YJ t&d,opömawGxrJ mS y&rw¬opömawG


ygwmeJY y&rw¬opömawGukd t&d,opömawG vkyaf wmY rJZmawmifajceJY
bk&m;½Sdcdk;wJY tzGm;vdk jzpfraebl;vm;}
]tJonfvkd rxifcsio f vdbk J bk&m;}
]uJè'gqdkvsif ar;r,f}
]ar;yg bk&m;}
]&efukefrSm a½Twd*kHapwDawmfBuD; xD;xD;rm;rm; txift½Sm;
½Sw
d ,faemf}
]½Syd gw,f bk&m;}
]tJonfb&k m;xJrmS tkw?f ausmuf? t*Faw? 'gawGeYJ aqmuf
xm;wm r[kwv f m;}
][kww f maygY bk&m;}
]tJonf tkw?f ausmuf? t*Faw- 'gawGz,fvu kd vf sif a½Tw*d Hk
bk&m;Bu;D u ½Syd gOD;rvm;}
]b,f-½Srd vJaygY bk&m;}
]a½Tw*d x Hk rJ mS tkw?f ausmuf? t*Faw ygwmeJY tkw?f ausmuf?
t*Faw[m a½Tw*d jHk zpfw,fajymvsif vufcv H &Ykd ygYrvm;}
]b,f-&rvJaygY bk&m;}
][kww f maygY/ tdrrf mS opfom;awG? 0g;awGygwmeJY opfom;awG?
0g;awG[m tdrjf zpfw,f-ajymvdrYk &ovdk em;vnf&r,f r[kwv f m;}
][kwyf gw,fb&k m;}
]Arm}-[m vljzpfwmeJY ]vl}qdkwm ]Arm}yJvdkYajymvsif odyf-u
av;qefwmyJ r[kwfvm;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


62 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]t&d,opömxJ y&rwfygwmeJY ]y&rwf[m t&d,opömyJ}-vkyf


rdwm rSm;ykH xif½Sm;ygNyD bk&m;}
]onf-'óetrSm;u tawmrowfEikd w f YJ trSm;awGyJ ayguf
yGm;ay;w,f}
]b,fvdkvJ bk&m;}
]bk&m;u 'ku©t&d,opömudk ]tedpö}-pwJY vu©PmawGwifzdkY
nTeMf um;cJw Y ,f}
][kwyf gw,f bk&m;}
]'kut © &d,opöm}qdw k m ]avmuD½yk çf emrfawGy}J rSwNf y;D tJonf
½kyçf emrfawG&UJ obm0awGukd Munfw h ,f}
]½kyfçemrfawG b,fvdk-jzpfçysufovJvdkYaygY bk&m;}
][kww f ,f}
]½kyçf emrfwo Ykd ufwrf;awG awGUrSmaygY bk&m;}
]'gaygY}
]oufwrf;apYvYkd ysuw f m[m ]tedp}ö -vkyrf mS yJb&k m; aemf}
][kww f maygY}
]tJonftwdkif; ESdyfpufcH&wm ]'ku©}-aygY bk&m;}
]tJonftwdik ;f yJ}
]rysufatmif vkyfr&wm[m ]tewå}-ajymrSm bk&m;}
]aocsmwmaygY}
]'gawGuvnf; rSeaf ewmyJr[kwv f m; bk&m;}
]tJ'g-y&rw¬obm0trSeyf /J 'gaMumifY 'gudk y&rw¬ ] opöm} ac:
&wmaygY}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 63

]rSeaf eawmYvnf; rawGUpbl; awGUNyq


D Nkd y;D ra½TUEdik Mf uwmaerSmyJ
bk&m;}
]ra½TUEdkifawmY 'ku©a&mufNyD}
]tJ'gra&TUEdik af wmh b,fvkd 'kua© &mufwmvJ bk&m;}
]ra&TUEdkifawmh udk,faysmufNyD;? udk,fvkyf&rSm bmqdkwmvJ
rvkyfEdkifawmhbJ 'ku©jzpfwmaygh}
]'gudk ]twåuv d rx} vdkY ajymwmvm;bk&m;}
][kww f maygh}
]tJ'gqdk&if tv,fvrf;orm; ruyf&rJY tpGef;vrf;yJ? onfrSm
olwYkd uyfa&mufaeMurSawmh bk&m;&JU tv,ftvwfvrf; ra&mufEikd f
awmhb;l ayghb&k m;}
]tJonftwdik ;f yJ}
]tv,ftvwfvrf;&JU ]'ku©t&d,opöm}u b,fvv kd J bk&m;}
]½kyçf emrfukd t½IctH m½Hx k m;Ny;D ½IrmS ;wmu]½lyg½lyuH} yJ/ tJonf
uH[m b,fvkd oHo&mvnfvmwmvJ/ tJonfuH usL;vGew f m[m vGef
usL;csiaf ewJh ]udavom}aMumifyh ?J tJonfuad vom[m vGeu f sL;zl;wm
udo k m,mwJh ]0dyguf} aMumifyh /J tJonf 0dyguf[m tvsiu f vGeu f sL;wJh
uHaMumifyh /J onfvkd vnfywfaewm[m]oHo&m} yJ/ tJonfoo H &m[m
]'kut © &d,opömyJ}
]tJonfoo H &mudo k ad wmh bmjzpfrvJ bk&m;}
]'gudo k ad wmh onfvkd vnfywfaewJh tjzpf[m wpfcak xmuf
Ny;D wpfcjk zpfaewJh t&myJ? igç igh[meJY ighu, kd x
f nfr[kwb f ;l ? ysupf ;D ae
wmyJ? qd;k 0g;aew,fy?J tok;H rusaew,fy/J onfvv kd u©PmawG

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


64 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

xifwmaygh}
]tedpçö 'kuç© tewå vu©PmawGu ]uHoo H &m} vdqYk w
kd hJ ocFg&
eJU ocFg& taMumif;? ocFg&tusdK;wdkY&JU vu©Pm? ocFg&vu©Pmaygh
bk&m;aemf}
][kww f maygh}
]bk&m;&JU aemufqHk;rSmwrf;pum;[m owd&p&myJ bk&m;}
]bmwJv h }J
][E´'ged bdua© 0 tmrEÅ,mrd a0g? 0,"r®m ocFg&m tyÜrma'e
orÜma'x} aygh bk&m;}
][kwfwmaygh ]0,"r®m} tysufoabm&SdaomqdkNyD; ocFg&eJU
0daooe 0daoos jyKNyD; 'gawGudk rarhavsmhrIESifh jynfhMuapzdkYyJ}
]ocFg&eJY olt Y aMumif;çtusKd ;awGxrJ mS ½kyçf emrfawGygrSm bk&m;
aemf}
]ygNyaD ygh}
]ocFg&eJY olYtaMumif;çtusdK; r[kwfwmawGrSmvnf; ½kyfçemrf
awG ygrSmyJ bk&m;aemf}
]'gvnf; ygwmaygh}
]onfawmh ½kyçf emrf½vI sif ocFg&eJY olaY Mumif;usKd ; r[kww f mawG
vnf; ygrSmyJ bk&m;aemf}
]yg&NyaD ygh}
]'gayrJY ocFg&-t&udk edAÁmefuvGJwJh tm;vHk;udk ,lMurSmyJ}
]pdwfçOwkçtm[m&awGaMumifhjzpfwJh t&mawGu b,fvdkvkyf
oHo&mvnfMurSmvJ}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 65

14/ t&d,opömudk y&rwfESifYxyfwl,lvsif trSm;BuD;ESpfckjzpf


]onfawmh ]y&rw¬opöm}udk ]t&d,opöm}eJY xyfwv l Ykd cH,o
l al wG
[m trSm;ESpcf k usL;vGew f mayghb&k m;}
]bmawGv}J
]yXrwpfcku bk&m;a[mwJh ]tedpö}tp&SdwJh vu©PmawG&JU
vu©Pm&Sit f jzpf ½kyçf emrfawG ,lrw d mayghb&k m;}
]tif;}
]aemufwpfcu k }r*¾opöm}&JUtm½Hjk zpfw½hJ yk çf emrfe?YJ r*¾opöm&JU
tm½Hkr[kwfwJh½kyfçemrf rcGJwwfwmaygh bk&m;}
][kwyf gh}
]tJonf ½kyçf emrf jzpfysuu f r½Ivnf; jzpf-ysuaf erSmyJ? ½Ivnf;
jzpf-ysufaerSmyJ[m? bmjzpfvdkY ½IwmwJhvJ bk&m;}
]r½Iawmh rodjzpfNyD; pGJr,f? ½Iawmh odNyD; rpGJwmjzpfw,faygh}
]pGJawmh bmjzpfowJhvJ bk&m;}
]aemifb0 jzpfr,fqykd }J
]rpGJvsifawmh aemifb0rjzpfbl;aygh bk&m;}
]'gaygh}
]tJ'gudu k vluv kd eG w
f hJ twd"g0eoabmjzpfwhJ rdpmä 'd|ad wGxJ
0ifoGm;NyD bk&m;aemf}
]onfvjkd zpfayr,fh r[m0d[m&0goD *dP k ;f q&mawGu oHo&meJY
oHo&muvGwf&m edAÁmefvdkY 'gawGyJ xifMuwm}
]b,fvdkvJ bk&m;}
]oówrdpmä 'dXjd zpfwmudk ]oHo&mvnfwm}? Oapä'rdpmä 'd|d jzpf

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


66 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

wmudk ]edAÁmefa&mufwm}-vdYk ,lqaeMuwm}


]olwu Ykd awmh onfvx kd ifrmS r[kwb f ;l bk&m;aemf}
]rxifMubl;}
]olwu Ykd onf-rdpmä awGu b,fvv kd w
G w f m-vdYk ,lMuygvdrhf
bk&m;}
]oówrdpmä 'd|d jzpfw,fqw kd m ]onftjzpfu wpfcck k aemuf
tjzpf-oGm;w,f} ,lrS-vdkYyJ}
]Oapä'udkaum bk&m;}
]onftjzpfu vkyo f rQawG aemuftjzpfqD bmrSra&mufb;l
,lqvdyYk }J
]onf- tcktjzpfeUJ aoNy;D aemuftjzpfu tquftpyf &Sw d hJ
twGuf twlvYkd ajym&wmvnf;r[kw?f tqufrw hJ thJ wGuf wjcm;pDvYkd
ajym&wmvnf;r[kwv f Ykd jzpfwmaygh bk&m;aemf}
]onfvu kd ,lvrYkd jzpfwmbJ}
]b,fvdkvJ bk&m;}
]wjcm;pDr[kw&f if twlaygh?twlr[kw&f if wjcm;pDyjJ zpf&rSmaygh}
]tJonfvdk,lawmh rdpämu vGwfyghrvm; bk&m;}
]b,fvw G rf vJ}
]bmrdpmä vJ bk&m;}
]ig;&SOfh zrf;&ovdk acsmfcRwfwJht,l tr&m0dau©yrdpäm'd|daygh}
]olwu Ykd awmh onfrpd mä -olwrYkd ,lb;l bJ ajymrSmyJxifygh bk&m;}
]ajymavmufygw,f}
]onfuoGm;Ny;D bmrQrqufyekH UJ tqufvnf;rjywfykH ajymrSm

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 67

aygh}
]rqufvsif b,fv-kd tqufrjywf&rSmvJ bk&m;}
]OmPfeçD OmPfeuf xkw&f rSmaygh}
]b,fvx kd wk &f rvJ bk&m;}
]uH&UJ owå}d udk zefvukd w
f myJ}

15/ 'd|dESpfyg;udk uHowådu½Sif;EdkifygYrvm;


]tJ'gu b,fvv kd J bk&m;}
]uH&UJ owå}d -[m uHr[kwb f ;l ? uHuvJ uH&UJ owård [kwb f ;l -vdyYk }J
]onfawmh bk&m;}
]onfbufuvlu uHuykd v J yk wf m? uHowåu d [db k ufuvlukd
vkywf m? onfawmh [db k uf-onfbufv[ l m twlvnf;r[kw?f wjcm;
vnf;r[kwf jzpfa&mh-qdkyJ}
]uHowåd[m uHr[kwfvsif y&rwfawmh r[kwfbl;aygh bk&m;}
]onfvykd J ajym&rSmyJ}
]y&rwf r[kwv f sif olw0Ykd g't& t&Srd S r[kwaf wmhbb J &k m;}
]onfvakd wmhvnf; r[kwb f ;l }
]b,fvdkvJ bk&m;}
]t&Sdy&rwf&JU t&dyf}-vdkqdkawmh t&Sdr[kwfbl; rajymEdkifbl;-
qdkwmrsdK;yJ}
]onfvrkd ajymEdik v f sif ]uHeUJ uH&UJ owå}d [m wpfcwk nf;jzpfvaYkd ygh}
]onfvq kd v kd sif taumifeUJ t&dy[ f m twlvm; ar;rSmaygh}
]t&dyf[m taumifawmhr[kwfbl;aygh bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


68 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]uHaMumifjh zpfwhJ owå[ d mvnf; uHr[kwb f ;l r[kwv f m;}


]uHowåd[m uHr[kwfayrJY uHeJUoD;jcm;NyD; jzpfwJh[mrS r[kwf
wm bk&m;}
][kwyf gw,f? t&dy[ f m taumifeUJ uif;Ny;D vnfrjzpfwm aocsm
ygw,f}
]onfawmhb&k m;-}
]bmaumufcsufrsm; qGJcsifvdkYvJ}
]uHowå}d [m ]ueH YJ tcsed w f ?l ae&mwlrmS yJ jzpfciG &hf &dS rSmaygh}bk&m;}
]tif;}
]t&dy[ f m taumifeUJ umvwl? XmewlrmS yJ jzpfciG &hf w dS m r[kwf
bl;vm; bk&m;}
][kwyf gw,f}
]onfvjkd zpfvsif onfbufujyKwhJ uH&UJ owå[ d m onfval oNy;D
wpfcsdefcsdef wpfae&m&mudk oGm;NyD;jzpfvdkY r&bl;qdkwm ay:vGifwmyJ
bk&m;}
][kww f maygh}
]b,fvdkjzpfwmvJ bk&m;}
]bk&m;&JU tjrif'óe[m onfvrkd [kwb f ;l qdw k m [kww f myJ}
]bk&m;&JU tjrif'óe enf;enf; emyg&apbk&m;}
]aoNy;D aemuf jzpfeUJ -rjzpf? wrsKd ;rsKd ;[kw&f r,f t,ltq&Sw d hJ
rmvkus &[ef;u bk&m;qDrSm ylqmw,f/ ]b,f[mrSefw,fajymyg? r
ajymvsif ol-vlxu G rf ,f}vdyYk /J tJ'god&rS w&m;usirhf ,fq&kd if tqdyjf rm;
toifch &H ol[m ol-Y jrm;ypfol taMumif;pHo k rd S jrm;EkwNf y;D aq;txnfh

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 69

cHr,fajymwmvdk tepfemcH&zdkY&Sdw,f-vdkY bk&m;jyefMum;wm&Sdw,f}


]tJ'g Mum;zl;ygw,f bk&m;}
]jzpfa&mçrjzpfa&m t,lawG[m vluv kd eG Nf y;D ,lwmawG r[kwf
vm;}
][kwyf gw,fb&k m;}
]rifh a&m*gukraeeJU ao&ifaysmufrmS qd&k if auseyf&rvm;}
]b,fèbk&m;}
]bmjzpfvdkYvJ}
]vlr&SdrS a&m*gaysmufwmajymvdkY bmvkyfrSmvJ bk&m;}
]onfvykd }J
]b,fvdkvJ bk&m;}
]a&m*g[m vlr[kwfbJ vlay:wufvmNyD; jzpfaewJht&myJ?
uHç0dygufçudavomawGuvnf; vlr[kwb f J vlay:rSND y;D jzpfvmwmawG
odatmifvkyNfyD;? odawmh NiD;aiGUcg tJ'gawGNidrf;wJhenf;udk bk&m;u
a[mwmudk onfu uHuad vomaMumifh aoNy;D aemif 0dygufjzpf-,lMuvdYk
bk&mYpum; em;rvnfwmyJ}
]r[m0d[m&0goDw&Ykd UJ ]0gpemr*¾ edów d t|uxm}awGtay:
obm0,kwedå YJ pdppfjycsuu f wynfah wmfwrYkd mS tawmfyJ aus;Zl;rsm;vS
ygw,f bk&m;}
]wumwdkYuom aus;Zl;awGrsm;vSw,f ajymMuwm? 'gu
aemuf-b,favmuf pum;½IyOf ;D r,f rodb;l }
]onfavmuf jyL;jyL;xifxif jrifae&wJh[myJ bk&m;}
]'gjrifwJhrsufaph rygolu xkeJUxnfeJUyJ? tJ'geJY wdkufrdNyD;

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


70 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

vJusomG ;awmif tJ'gudk rjrifwmèrjrifwmyJ}


]bk&m;&JUpum;awmfawG teufziG w hf hJ t|uxmawG[m u ] }H udk
trSef raumufEikd b f ;l ? 0dygufçudavomawGvnf;f onfvykd /J 'gaMumifh
'gawG wpfcu k wkd pfcak xmufNy;D pufjzpfNy;D oHo&mtjzpfukd t&raumuf
Edik b
f ;l / onf-rodawmh xif&mS ;ay:vmwJh owå0gudk rjrifb;l ? owå0g
awG&JU tedpö-pwJhvu©PmawGvnf; rxifbl;? 'gaMumifh 'ku©opömudk
ydkif;jcm;odwm rjzpfbl;? ork',vnf; ry,fEdkifbl;? 'gaMumifh oHo&m
jywf&m edAmÁ efvnf; ra&mufb;l / 'kuo © zd Ykd r*¾iaf wGvnf; ryGm;Edik b
f ;l /
'gawGaMumifh bk&m;'óeeJU cRwf,Gif;csdKUwJhaew,f/ onfvdk obm0
,kwådt& y#da0"eJU uGm[aewm od&ygw,f bk&m;}
]onft|uxmawG[m olrS y#da0"-r&bJ y#da0" &zdkY oif
Mum;csufjzpfwJh y&d,wådawGudk teufzGifhay;aezdkY awmfyghrvm;}
]ud,
k rf odbJ ajymwm[m Mum;&olukd acsmufweG ;f ovdk jzpfwm
aygY bk&m;}
]tJonftxdawmh rajymeJUawmh}
]r[kwv f vYkd m;bk&m;}
]r[kwv f Ykd r[kwyf gbl;}
]bmaMumifv h b J &k m;}
]t|uxmq&mrSmvnf; onfomoemudk aumif;apcsiw f hJ ap
wempdwf"mwf t&if;cH &Sdw,f? tJ'gudk iJhNyD;awmhaygh}
][if-bk&m;}
]vkyf&yfrSm;ayrJY apwemrrSm;vsif tJ'gudk cGifhvTwf&w,f}
]'god&wmvJ aus;Zl;ygyJb&k m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 71

16/ pmwwfwm[m w&m;odwmr[kwf


]uJ-vdk&if;jyefaumuf&atmif}
]pmayoifwt hJ cg t|uxmzGiehf n YJ aD tmif oifvYkd oifay;olu
y#da0"-r&vnf; y#da0"&zdyYk J jzpfapwmaMumifh pmayoifMum;csu[ f m
y&d,wf jzpfw,fqdkwm pdppfcJhwmyg bk&m;}
]pdppfawmh t|uxmu y#da0" r& jzpfwmaMumifh onf-pm
ayoifMum;rI[m wd;k azmufopd &mudk oifMum;ay;w,fqw kd hJ y&d,wåd
rjzpfb;l ajymcJw h myJ}
]y&d,wfoifMum;rI[m y&d,wfoifMum;rI rjzpfbJ pmayoif
Mum;rIom jzpfaMumif; em;vnf&ygw,f bk&m;}
]y&d,wfoifMum;rI[m bmoma&;bmom&yfy}J
]bmoma&;bmom&yfeYJ 0dZmÆ bmom&yf? odyb HÜ mom&yfawGu
b,fvdk jcm;em;vdkYvJ bk&m;}
]odyjf cm;w,f}
]0dZmÆ bmom&yfawGu bmompum;wd?Yk ordik ;f wdv Yk ykd ?J 'gawGu
jzpfcw
hJ m? &Scd whJ mawGukd oifMum;&wJb h mom&yfy}J
][kwyf ghb&k m;}
]odyb HÜ mom&yfu pufrw I ?Ykd aq;0g;wdv Yk akd wGy?J bmjzpfatmif
bmvky&f r,f-qdw k hJ bmom&yfy}J
]onftodawG twwfawG[m trsm;Bu;D yJ bk&m;aemf}
][kww f ,f? 'gaMumifh 'gawGukd oifMum;ay;zdq Yk v kd sif pmoif
ausmif;awG? wuúov kd af wGvwkd ,f}
]vdw k t hJ wGuf &Sv d nf;&Sad ewmyJ r[kwv f m; bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


72 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

][kww f ,f}
]bmoma&;bmom&yf oifMum;zdt Yk wGuu f onfvkd vdw k mr
[kwb f ;l }
]rvdb k ;l omqdw k ,f bk&m;? urÇmUtapmqH;k wuúov kd pf m&if;0if
emvE´m qdv k sif bke;f Bu;D wpfaomif;ausmaf vmuftxd pmoifom;&Sw d ,f
rSw&f zl;ygw,f bk&m;}
][kww f ,f}
]tdE, d´ &JU AD[me,fxrJ mS vnf; bke;f Bu;D wpfaomif;avmuf ae
MuwJh ausmif;&mawG awGUqdkyJ bk&m;}
]Mum;zl;l yg&JU}
]wynfah wmfwYkd jrefrmjynfrmS vnf; pmoifom;wpfaxmifausm?f
ESpfaxmifeD;eD; &SdaewJh pmoifwdkufawG &SdaewmyJbk&m;}
]tJonfvq kd D tOD;rlaewJh pmoifwu kd u
f av;awGuvnf; 'keUJ
a';yg}
]y&d,wfoifzdkY tJ'gawGrvdkbl;vm; bk&m;}
]vd-k rvdk od&atmif y&d,wfqw kd hJ pum;vH;k &JU t"dygÜ ,fukd Munfh
aygh}
]t"dygÜ ,fu t&d,opömudk xd;k azmufoad tmif oifMum;jcif;vd-Yk
&rSmygbk&m;}
]t&d,opömu vlxrJ mS &Sw d mvm;? pmayxJrmS &Sw d mvm;}
]vlxrJ mS ayghb&k m;}
]vlrmS yif olrsm;xJu t&d,opöm xd;k azmufo&d rSmvm;? ud, k xf J
u[m od&rSmvm; }

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 73

]ud, k u
hf ,
kd x
f u
J [maygh bk&m;}
]'godzYkd bk&m;a[mavorQ w&m;awGtm;vH;k eJY tm;vH;k eD;eD;
oifrS jzpfrSmvm;}
]onfvakd wmh [kwrf ,frxifygbl; bk&m;}
]bmjzpfvdkYvJ}
]bk&m;vufxufu bk&m;u w&m;wpfy'k af [mwmeJY t&d,
opömodomG ;MuwmyJ bk&m;}
]t&d,opöm[m? t&d,tjzpf&UJ tpGe;f a&mufaewJh tJonfol
&JUtusiu hf kd tjypfjrifatmifjyjcif;eJyY J &ap&wmr[kwv f m;}
][kwyf ghb&k m;}
]a[molu t&d,rjzpfawmh emolUqDrmS b,f-te&d, jzpfae
w,f rodjzpfNyD; t&d,opöm rjzpfMuwmyJ}
]t&d,rjzpfwm a[mol cRw, f iG ;f vdaYk yghb&k m;}
]onfvckd sn;f awmh rajym&bl;aygh}
]b,fvdkvJ bk&m;}
]emoleUJ pum;ul;atmif rajymEdik w f mvnf;ygw,f}
]emolu wvGrJ mS pdu k vf eG ;f aevsiv f nf; pum;rul;wmjzpfrmS aygh
bk&m;}
]bke;f Bu;D awGrmS tckvkd pmoifwu kd Bf u;D awGziG Nhf y;D bk&m;a[mcJh
orQeYJ bk&m;a[m&JU teD;tyg;usa&mufwhJ "r®awGukd pGr;f Edik o f avmuf
oifMum;ae&wmuawmh tvky[ f w k rf mS r[kwb f ;l }
]bkef;BuD;rSm&SdwJh 0efESpfckxJu ]*E¦"k&}qdkwm onfvdkvkyfwmyJ
r[kwb f ;l vm; bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


74 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]tJonf 0efESpfckqdkwmawmif bk&m;a[mcJYzdkY r&Sdbl;}


]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]bk&m;vufxufu usr;f pmrSr&Sw d myJ}
]EIwaf qmifawmh &Sw d myJb&k m;}
]&Sw
d mawmh [kwyf gw,f}
]tJ'gawmY ]*E¦"k&} jzpfrvm;bk&m;}
]odyjf zpfzYkd r&Sad vmufb;l }
]bmaMumifhvJ bk&m;}
]bk&m;u wpfae&mrSm a[mxm;csufwpfck ½Sdw,f}
]EIwfaqmifeJY qefYusifbufuvm; bk&m;}
][kww f ,f}
]b,fvw kd v YJ J bk&m;}
]&[ef;wdYk iga[mxm;wJh w&m;awmfukd azmifu;l wdv Yk kd oabm
xm;&r,f qdkwmrsdK;yJ}
]azmifukd b,fvo kd abmxm;vdv Yk J bk&m;}
]azmif[m onfbufuab;vGw&f m [db k ufurf; ul;zdyYk J tok;H
cs&rSm/ ab;vGwaf tmif aus;Zl;jyKw,fqNkd y;D oGm;av&m o,frae&bl;-
vdkYyJ}
]iga[mxm;wJw Y &m;awG rSwo f m;Ny;D ? avmuudk ig-a[mwJY
twkid ;f qufjzefw Y w YJ m0efukd ,lMu&r,f-vdYk nTe;f wm r½Sb d ;l vm; bk&m;}
]tJ'gu 0denf;rSmyJ ½Sdw,f}
]b,fvdkvJ bk&m;}
]odum© yk'yf nwfrt I opf vkyNf y;D wdik ;f &[ef;wdYk 'gudk vcGw J ikd ;f

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 75

&[ef;rsm;udk nTejf yMu&r,f-vdyYk }J


]w&m;a[mNy;D wdik ;f aum tJonfvkd bk&m;rdezYf ;l vm; bk&m;}
]r½So d avmufygyJ}
]'gayrJèY bk&m;}
]qufajymcsifwm ajymyg}
]onfusrf;awGoif&vdkY t½Sifbk&m;vnf; onfw&m;&wm r
[kwv f m;}
][kwyf gw,f}
]'gqdkvsif onfvdk pmoifwdkufBuD;awGzGifYNyD; oifay;raevsif
tcktcsed rf mS ]t&d,opöm}qdw k m pum;vk;H awmif ½Srd mS -r[kwaf wmYwm
jzpfr,fr[kwv f m; bk&m;}
]'gvnf; [kwyf gw,f}
]wjcm;[kwfwm bm½Sdao;vdkYvJ bk&m;}
]onfèpmoifwu dk zf iG Yf pmoifwYJ *E¦"&k pHepf xGe;f um;ay:ayguf
vmwmu t&d,opömudk &[ef;rsm; raqmifEdkif&mu jzpfvmwmyJ}
]'gawmYèbk&m;}
]bmjzpfvJ}
]ajymxdu k yf gYrvm;-vdyYk g bk&m;}
]vkypf rf;ygOD;}
]bk&m; y&dedAÁmefteD;rSm t½SiftmeE´mu-
]toQib f &k m; vGeNf y;D vsif toQib f &k m;ae&mrSm b,fox Yl m;Ny;D
qnf;uyf&rvJ}-ar;w,f bk&m;aemf}
][kww f ,f}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


76 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]bk&m;uè]tmeE´mèw&m;eJ0Y ed nf;awGu oifwq Ykd &mbk&m;aygY}-


vdrYk ed w
Yf ,f bk&m;aemf}
]rdeyYf gw,f}
]onfawmY w&m;awGukd bk&m;trSwjf yKNy;D &[ef;awGu qnf;
uyfwJYtaeeJY oifMum;Mu&wm rjzpfEdkifbl;vm; bk&m;}
]jzpfEikd o
f vdk ½Syd gw,f}
]onftwdkif;yJ jzpfrvm; bk&m;}
]rjzpfbl;}
]b,fvdkvJ bk&m;}
]w&m;udk bk&m;trSwjf yK qnf;uyfw,fqw kd m bk&m;a[mcJY
wmawGukd oifMum;½Gwzf wf wwfajrmufaewmawGrS r[kww f myJ}

17/ t&d,opömw&m;udk rjrifvsif bk&m;udkrjrif


]bk&m;trSwfjyKNyD; w&m;udk b,fvdkqnf;uyf&rSmvJ bk&m;}
]t&d,opömaygufa&mufol tjzpfeYJ qnf;uyf&rSm}
]a[mxm;wJYw&m;awG[m t&d,opömjzpfzdkYyJ r[kwfbl;vm;
bk&m;}
][kwyf gw,f}
]tJonf w&m;qnf;uyfo[ l m t&d,mjzpf&rSmyJ r[kwvf m;
bk&m;}
]w&m;taMumif;ajymwJpY um;udk pum;twdik ;f aqmif,q l nf;
uyfaeNyD; tJonf pum;teufqDtxd tawG;tac: todtjrif
ra&mufoq l w
kd m r½Sb
d ;l vm;

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 77

]½SEd ikd w
f maygY bk&m;}
]tJonfol[m t&d,m jzpfEkdifygYrvm;}
]rjzpfEkdifbl;aygY bk&m;}
]t&d,mrjzpfbJ bk&m;-odEdkifygYrvm;}
]odrsm; odEdkifrvm;yJ bk&m;}
]tJonfvrkd vkyef YJ wum}
]bk&m;a[mxm;wJY w&m;awGeYJ tw¬Kyw Ü af wG zwf&çrSw&f ç0ifpm;
&NyD; bk&m;odaer,f-vdkY xifrdvdkYyg bk&m;}
]bk&m;vufxuf t½Si0f uúvq d w kd YJ &[ef;wpfyg;½Scd w
YJ mudk Mum;
zl;rvm;yJ}
]Mum;zl;ygw,f bk&m;}
]tJonf&[ef;[m bk&m;udkMunfndkvGef;vdkY wMunfhMunfh
wjrifjrif zl;aeolqdkyJ}
]Mum;zl;w,f bk&m;}
]onfvakd erSawmY bk&m;a[maewJY w&m;awGqv kd sif rMum;csif
tqkH; jzpfrSmyJ r[kwfvm;}
][kwyf gYb&k m;}
]tJonfou l kd bk&m;u b,fvakd jym,l&ovJ}
]w&m;udkrjrifvsif olYudkrjrifbl;}-vdaYk ygY bk&m;}
]a,m "r®H eyówd? aom rH eyówd}-vdkYaemf}
][kwyf gw,f bk&m;}
]"r®H eyówd = w&m;rjrifb;l qdw k m w&m;a[mwmudk Mum;zl;
jrifzl;r½Sdwmudk qdkvdkwm [kwf&JUvm;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


78 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]½Sif0uúvdaxmufvsif r[kwfwm-ay:vGifygNyD bk&m;}


]w&m;rjrifwm&JU t&[m ]t&d,opöm rjrifwm}yJaygY}
][kwyf gw,f bk&m;}
]t&d,mrjzpfbJ bk&m;jrifol ½SEd ikd yf gYrvm;}
][kwyf gY bk&m;]
]onfvq kd akd wmY bk&m;a[majymcJw Y YJ w&m;awGukd oifMum;
aqmif,½l eHk YJ w&m;qnf;uyfNy;D bk&m;ud;k uG,&f m a&mufygYrvm;}
]xif½mS ;&ygNyD bk&m;}
]onfvq kd v kd sif onf-pmayoifMum;ay;aewJY pmoifwu kd Bf u;D
awG[m wvGjJ zpfxeG ;f aewmrdYk Ak'b ¨ momw&m;"r®t& vdv k m;p&mr[kwf
bl;-vdkY tajymcH&zdkY ½dSw,f}
]tusKd ; bmrQr½Sb d ;l awmY [kwrf mS r[kwb f ;l xifygw,f bk&m;}
]xifEikd yf gw,f}
]tJ'g b,fvv kd J bk&m;}
]tESpçf tom;ç tacgufçtcGH r&vnf; tcufçt½Guaf vmuf
awmY &vdaYk ygY}
]tJonf tcufçt½Guu f bmawGvJ bk&m;}
]vmb? ouúm&? odavmu}-awGaygY}
]tJ'gu b,fvdk&rSmvJ bk&m;}
]pmayawGoifMum;ay;aewJY pmoifwu kd Bu
f ;D qdNk y;D csO;f uyfraI wG
&wmaygY}
]'geJNY yaD &mvm; bk&m;}
]onfx h uf bm½Sad o;vJ}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 79

][kwaf wmY [kww f ,fb&k m;-aemf/ pmoifom;oHCm ESpaf xmif


eD;eD;½Sw
d YJ ausmif;wdu k Bf u;D ? tJonfausmif;wdu k uf &[ef;? tJonfausmif;
wduk &f UJ q&mawmfBu;D ? tJonfvakd wmY ausmaf pmudw½då w dS m trSeyf b
J &k m;}
]onfawmYvnf; vmbfawG? ylaZmfoumawGvnf; &a&maygY}
]tJ'gawGu b,fvkd tcufçt½Gujf zpfwmvJ bk&m;}
]omoemawmf&UJ ]tESp}f u ]t&d,opöm}-yJ}
]tom;}uaum bk&m;}
]wefcdk;£'d̈yg'f} &wmaygY}
]tacguf}uaum bk&m;}
]psmef}&wmyJ}
]tcGH}uaum bk&m;}
]oDv tmpm&}eJY jynfhpkHwmaygY}
]tcufçt½Gu}f u ]vmbfçtausmt f apm}&wmqdak wmY 'geJaY wmY
awmfawmf t&rawmfwmygvm; bk&m;}
]rawmfvnf; 'gyJtzwfq,fp&m ½Sw d myJ}
]wjcm; r½SdawmYbl;vm; bk&m;}
]wumuar;vdYk ajymp&m owd&w,f}
]bmvJ bk&m;}
]Zmwfawmfxu J w&m;usiw Yf &YJ aoYu a0'½Gwzf wfwYJ jA[®Pudk
ajymwJY pum;aygY}
]b,fvw kd vYJ J bk&m;}
]rusib Yf J usizYf aYkd wG½w
G af evdaYk wmY a0'ok;H usr;f ru a0'usr;f
wpfaxmif½w G v f nf; tvum;yJ-vdyYk }J

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


80 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]½GwEf ikd yf gayY}-qdw k *YJ P


k yf J &rSmaygYb&k m; aemf}
][kww f ,f}
]pmayoifMum;rI[m y&d,wåo d moemrQ rjzpfb?J omoemok;H
&yfeYJ rqufpyfyu Hk kd Mum;&awmifMY um;&cJ Mum;&wJt Y wGuf twdik ;f rod
todawGjzpf&ygw,f bk&m;}
]'gqdkvsif onftaMumif; &yfMupdkY}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 81

tcef;(2)

bk&mYw&m;[kwfr[kwf
ppfaq;&ef

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


82 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 83

tcef;(2)
bk&mYw&m;[kwrf [kwf ppfaq;&ef
18/ bk&mYw&m;u t&d,opömw&m;awG
]onfvq kd akd wmY wynfah wmfwYkd Ak'b ¨ momrSm w&m;tm;xkwMf u
wJY &[ef;½Siv f al wGeYJ w&m;&Ny;D MuolawG? tJonfoal wGu jyoaeMuwJY
w&m;pcef;? 'gawGyJ omoemtjzpf rSw, f pl &m ½Sad wmYrvm; bk&m;}
]'gawGvnf; ppfMunfhzdkY vdkwmyJ}
]w&m;tm;xkww f myJ bk&m;? b,fvkd ppfp&m½Sad o;vdv Yk }J
]ppfp&mr½Sdbl;awmY [kwfygYrvm;}
]bmeJpY pfrmS vJ bk&m;}
]bk&m;omoemu t&d,opömomoem r[kwv f m;}
]t&d,opömw&m;awGuo kd v
d Ykd bk&m;jzpfwmyJ/ tJonf t&d,
opömawGyJ w&m;tjzpfa[mcJw Y m-qdak wmY onfomoem[m ]t&d,
opömomoem} [kwyf gw,f bk&m;}
]w&m;tm;xkww f ,fqw kd m trsKd ;rsKd ;½SEd ikd w
f ,faemf}
]tmemygewd?Yk jzpfçysuw f Ykd trsKd ;rsKd ;½Sw
d m [kwyf gw,fb&k m;}
]tJonfvkd trsKd ;rsKd ;udak jymwm r[kwb f ;l }
]trsdK;rsdK;uvnf; b,favmuf½SdvdkYvJ bk&m;}
]½Iyu
f ek Nf y}D
]t½Sib f &k m;udk ½Si;f ay;oltjzpf qnf;uyfvmolawGyg bk&m;}
]vmbf&zdw Yk &m;? *kP&f zdw Yk &m;? tmPm&zdw Yk &m;? b0aumif;
&zdwYk &m;? ewfjzpfzw Ykd &m;? jA[®mjzpfzw Ykd &m; tJonftrsKd ;udk ajymwmyg}
][kwyf gY bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


84 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]tJonfw&m;awGu omoemawmf&UJ w&m; [kwrf mS r[kwb f ;l }


]t&d,opöm&zdw
Yk &m; r[kwv
f sif omoemawmf&UJ w&m; r[kwf
bl;aygh bk&m;}

19/ tm;xnfhusifYrS w&m;vm;


]onfuaeYu usi&hf wJw h &m;rSeo
f rQ w&m;vdYk vkyrf o d vdjk zpfae
w,f}
]a&ikyfçrD;vIHçwkH;ckefvdk tusifhawGawmh ryg-ygbl; bk&m;}
]tJ'gyJ rygwmbJ}
]onfavmufyJvm; bk&m;}
]usi&hf wm rygvsif w&m;r[kwb f ;l vdaYk wmif odrw
S af eMuw,f
ajymrS jynfhpHk vdrfhr,f}
]usi&hf wm rygvsiaf wmh wu,fvnf; w&m;r[kwb f ;l r[kwf
vm; bk&m;}
]tJonfvkd rajymxdu k bf ;l }
]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]t&d,opömw&m;udk odzdkYeJY ½SdzdkYu usifh&wmvdkYajymvsifyif
tjynft h 0rSerf mS r[kwv f bYkd }J
]t&d,opöm odzdkYç½SdzdkYtwGuf rusifh&bl;vm; bk&m;}
]tJonfvkd ajym&vdrrYf ,f}
]rusib hf eJ YJ b,fv&kd rvJ bk&m;}
]wumawmh em;awmfawmf½yI o f mG ;NyD xifw,f}
]em;èrubl; bk&m;? wpfacgif;vH;k ½Iyw f m}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 85

]onfvq kd v kd sif wumudk enf;enf;ar;r,f? ajzMunfyh g}


]ar;yg bk&m;}
]wumwdYk i,fpOfujzpfjzpf? wumwdYk om;çorD; i,fawGu jzpf
jzpf aysmyf g;Ny;D ajrawGça&awGeaYJ qmhvu kd ?f aeylçavwdu k xf J aevduk f
vkyaf wmh olwu Ykd , kd v f ufawG ayusn H pfywfwmawG rjzpfb;l vm;}
]jzpfNyDaygh bk&m;}
]tJ'gawG oefjY yefo Y mG ;apcsiv f sif tJonf npfywfwmawGuykd J
azsmufzsuf &wm r[kwfvm;}
][kwyf gw,f bk&m;}
]tJonfrmS npfywfw,fqw kd m b,fv[ kd mvJ}
]uav;awGu, kd af y:rSm wG,u f yfaewJh taMu;çtan§maf wG
&Sdwmyg bk&m;}
]oefjY yefwY ,fqw kd mua&m}
]tJonfètaMu;çtan§maf wG uav;awGu, kd af y:rSm r&Swd myg
bk&m;}
]tJonfrmS npfywfeo YJ efjY yefw Y m b,f[mu vky, f xl m;cH&wm
vJ}
]npfywfwmaygh bk&m;}
]oefjY yefw Y mvnf; vky, f &l w,f ajymrvm;}
]ajym&rvm;vdkYyg bk&m;}
]npfywfatmifvyk v f Ykd vlay:rSm tnpftywfawG wufvmo
vd?k oefjY yefaY tmifvyk v f Ykd vlay:rSm bmawG-tydt k rdk wufvmao;ovJ}
]'gawmhèr&Syd gbl; bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


86 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

20/ a,m*tusifYu tm;xnfh&? t&d,mtusifYu vu©Pmod&


]vlay:rSm tydjk zpfvmatmifu vky&f wm? tJ'gawG-rjzpfatmif
u jzpfatmif vkyfwmawGudk &yf&wmyJ r[kwfvm;}
]tJ'guawmh trSeyf gyJ bk&m;}
]'grSev f sif b,f[mvdak o;ovJ}
]jzpfatmifvkyfwmawGudk &yfatmifuvnf; vkyf&ao;wmyJ
r[kwb f ;l vm; bk&m;}
]vky&f ygw,f}
][kwv f sif tJonfvyk w f mvnf; vkyw f myJ r[kwb f ;l vm; bk&m;}
][kwo f vdak wmh jzpfw,f}
]b,fvkd jcm;em;ao;vdv Yk J bk&m;}
]vkyw f ,fqw kd m tm;xnf&h wm&JU emrnfy}J
]tJ'g [kwyf gw,f bk&m;}
]vkyw f mawGu&kd yfatmif vkyw f mu tm;rxnf&h wmbJ? 'g
aMumifh 'gudk vkyfw,fajymvdkY tjynfht0 r&bl;yJ }
]½Sif;ygNyD bk&m;}
]b,fvdkrsm; ½Sif;oGm;wmvJ}
]t&d,opöm odzçYkd ½Szd aYkd wGu tm;xnfu h sizhf Ykd r[kwb f ;l ? tm;xnfh
NyD;usifhaewJh umrç½lyçt½lyuHawGeJU tJonf uHtusdK;awGudk olwdkYrSm
&SdMuwJh vu©PmawGtwdkif; odjrifzdkYyJ-vdkY ½Sif;oGm;wmyg bk&m;}
]onfae&mrSm vky&f w,fqw kd meJY usi&hf w,fqw kd m teufwl
pum;aemf? vky&f wmr[kwb f ;l qdw k meJY usi&hf wmr[kwb f ;l qdw k mvnf;
teufwyl }J

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 87

][kwyf gNyD bk&m;}


]usi&hf w,fqw kd m rjzpfao;wmwpfcck k jzpfvmatmif vkyw f m&JU
emrnfy}J
]t&d,opömuvnf; rjzpfao;wmbJ r[kwb f ;l vm; bk&m;}
]wpfcg xyfvmjyefNyv D m;}
]pum;½Sif;atmifvdkYyg bk&m;}
]t&d,opöm&w,fqdkwmu uHeJY uHtusdK;awG rjzpfwmawG
&wm&JU emrnfawGyJ}
]oHo&mvnfatmifu usi&hf wm? oHo&mjywfatmifu usihf
wmawGukd zsu&f wmvdYk r[kwv f m; bk&m;}
][kwNf yaD ygh}
]onfvq kd v
kd sif bk&m;a[mcJw h hJ t&d,opömw&m; &atmifusihf
wmeJU a,m*usifhwm rqdkifbl;jzpfrvm; bk&m;}
][kww f ,frqdik b f ;l ? tJ'gudk b,fvo kd o d vJ}
]t&d,opömtusiu hf a,m*tusiu hf kd zsuw
f myJ bk&m;}
][kww f ,f/ a,m*tusifhu oljzpfcsifcsuf wpfckckudk wnf
aqmufwmyJ? t&d,opömtusiu hf tJonfwnfaqmufcsuu f kd zsuf
wmyJ}
]onfvdkqdkawmh t&d,opöm&atmif usifhaeoludk a,m*DvdkY
ac:wmvnf; rSerf mS r[kwb f ;l bk&m;aemf }
]rrSeb f ;l ? bmaMumifrh rSew f mvdYk odovJ}
]t&d,opömtvkyu f a,m*r[kw½f rHk ubJ a,m*tusiahf wG
udk zsuq
f ;D wmjzpfvYkd a,m*usio hf u l okd m a,m*Dac:&wmjzpfNy;D a,m*

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


88 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

zsuof u
l kd a,m*Dac:awmh rrSeb f ;l aygh bk&m;}
][kwwf ,f}
]onfvq kd akd wmh a,m*DawG[m y#dywåo d momemvkyif ef; vkyf
aeolawG [kwaf o;&JUvm; bk&m;}
]a,m*D[m a,m*vkyo f vl Ykd odNy;D om;yJ[m}
]a,m*[m t&d,opömw&m; r[kwb f ;l vdYk ajymcJw
h ,fb&k m;
aemf}
]tckyJ ajymaewmyJ}

21/ tm½kHaemuf vdkufuyfae&vsif a,m*vkyfief;


]a,m*[m b,favmuftrsdK;trnfawG ½SdvJ bk&m;}
]'gajymaevdYk b,fNy;D rvJ}
]tJ'gqdk Ny;D atmif b,fvakd r;&rvJ bk&m;}
]a,m*[m b,foabm½Sv d -J vdaYk ygh}
][kwyf ghb&k m;? olu b,foabm&Sw d mygvJ}
]a,m*oabm[m ½Ipw d uf kd t½Ict H m½Hrk mS uyfxm;&wmjzpf
w,f}
]½Ioul kd ½Ip&maemuf vduk af eapwJv h yk if ef;[m a,m*vkyif ef;
vm;-bk&m;}
][kww f ,f}
]t&d,opömvkyfief;vnf; onfvdkyJ r[kwfbl;vm; bk&m;}
]r[kwb f ;l }
]b,fvdkvJ bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 89

]t&d,opömrSm ]r*¾t&d,opömu 'kuu


© ½kd w
I ,f}- onfvrkd [kwf
vm;}
][kwyf gw,f bk&m;}
]'kuo
© ad wmh 'kuj© zpfaMumif;vkycf siw f mawG uGmw,f}
][kwyf gYb&k m;}
]uGmawmh 'kut © jzpford ;f w,f? Nird ;f w,f? onfvakd um [kw&f UJ
vm;}
][kwyf gw,f bk&m;}
]onfawmh t&d,opömu t½Ict H m½Hak emufvu kd Nf y;D jzpfae&wm
[kwaf o;&JUvm;}
]onfvdkawmh r[kwfawmhbl;aygh bk&m;}
]onfawmh 'kut © &d,opöm ½Iou l 'kuN© ird ;f &ma&mufaewm
aemf}
][kwyf gw,f bk&m;}
]tJonf'u k N© ird ;f &ma&mufwm[m ½Iot l m½Hrk mS jrif&wm r[kwf
bl;-aemf}
]b,fvdkvJ bk&m;}
]temudk temMunfo h u
l jrif&w,fr[kwv f m;}
][kwyf gw,f bk&m;}
]temaysmufwmudk temaysmufou l a&mufaeayrJY jrif&vdYk
vm;}
]jrif&w,fajymvdYk r&bl;vm;}
]bmudk jrifvdkYvJ}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


90 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]temr&Sdwmudk jrifwmaygh bk&m;}


]r&Sad erSbJ b,fvjkd rifrmS vJ}
]r&Sdaebl;vdkYbJ jrifrSmaygh bk&m;}
]wjcm;r&Sad ewmawGeUJ ra&maxG;atmif b,fvv kd yk rf vJ}
][kwyf gh bk&m;}
]t&SZd mwford ;f ? Nird ;f aewmjzpfvYkd todejYJ rifvrYkd &bl;? a&mufvYkd
yJ&wm}
]todtopfawG od&ygw,f bk&m;}
]onfpum;u a,m*eJY rZÑrd y#dy'g uGaJ tmifvYkd ajymvmcJ&h wm}

22/ t½ly'óeay:tjrif
]b,fvkd ½Iyaf xG;p&m&Sv d v
Ykd J bk&m;}
]t&d,opömu t½Ict H m½Hak emuf vdu k uf yfaeatmif ½Iwmr
[kwb f ;l ? a,m*uawmh vdu k u f yfaewm}
]b,fvkd vdu k u f yfvvYkd J bk&m;}
]cHpm;csu½f &I mu cHpm;csuu f Nird ;f oGm;NyqD v
kd sif tJonfNird ;f wm
udyk J uyfaeatmif vkyw f maygh}
]a,m*rSeforQ onfvdkyJ uyfrSmvm; bk&m;}
]a,m*qdw k phJ um;udu k uyfwmajymrSmyJ}
]½kyf½INyD;tm½Hku ½kyfNidrf;&ma&mufoGm;vsif tJonf½kyfNidrf;&m
tm½HkudkyJ uyfwmqdkawmh tJ'gvJ ½kyfa,m*yJ bk&m;aemf}
]'gaygh}
]onfae&mrSm ar;csiw f mwpfcak y:w,f bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 91

]ar;yg}
]½kyw
f çYkd a0'emwd½Yk w I thJ cg tpawmh ½kyw f çYkd a0'emwdyYk J awGUayrJY
aemufrmS ½kyrf çhJ a0'emrJq
h u D kd tm½Hu k ajymif;oGm;w,f? tJ'g bmoabm
vJ bk&m;}
]tJ'g olUoabmyJav}
]b,fvkd olUoabmvJ bk&m;}
]½Ioo Yl abmaygh}
]½Iolu ½kyfwdkYça0'emwdkY ½IwmyJ bk&m;}
]tJonfvakd vmuf r[kwb f ;l yJ}
]b,fvykd gao;vdv Yk J bk&m;}
]½kywf çYkd a0'emwd½Yk o I [ l m tJ'gawG&UJ jzpfysuv f u©Pm wifwm
awG rygbl;vm;}
]ygygèrygyg 'guawmh ay:wmaygh bk&m;}
][kwyf gNy}D
]onfawmh bmjzpfvJ bk&m;}
]jzpfçysuf awGUrSawmh ½kyw f çYkd a0'emwdu
Yk kd t½Sx d m;vdYk rjzpfwmqD
a&muf&rSmyJ r[kwv f m;}
][kww f maygh bk&m;}
]rjzpfcifueJU jzpfqrJ mS awmif t&Srd [kwb f ;l txd tod jzpfMu
&wmyJ}
]tJonfvjkd zpfawmh raumif;bl;vm; bk&m;}
]aumif;w,fvnf; ajymvd&Yk ? raumif;bl;vnf; ajymvd&Yk wmaygh}
]qefYusifbufESpfckBuD; &wmvm; bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


92 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

][kww f ,f}
]em;rvnfp&mBu;D bk&m;}
]odrSyJ em;uvnfrSm}
]odatmifvnf; vkyaf y;ygOD; bk&m;}
]vlrSm ykxkZOfvl? t&d,mvlvdkY tMurf;tm;jzifh ESpfrsdK;&Sdwm
odNy;D om;yJ r[kwv f m;}
]odygw,f bk&m;}
]t&Srd hJ od&wmudk ykxZk Ofvu l aumif;w,fajymNy;D ? t&d,mvl
u raumif;bl;ajymvdrrhf ,f? 'gaMumifh aumif;çraumif;ajymvd&Yk w,f
ajymcJhwm}
]enf;enf; em;vnfatmif csJUygOD; bk&m;}
]ykxZk Ofv[ l m jzpforQawGukd &Si;f atmifMunfEh ikd w
f hJ todÓPf
(OD;aESmuf) r&Sdbl;}
][kwyf ghb&k m;}
]onfawmh jzpforQawGukd olow d wfovdo k wfrw S Nf y;D wkjYH yefrI
awGvyk wf ,f}
]'gvnf; vkyfrSmyJ bk&m;}
]ydu
k -f rdwohJ m;aumif[m ½ke;f awmh yd½k yI w f mvdk olwpYkd w d n
f pfMu
&w,f}
]npfrmS yJ bk&m;}
]npfawmh onftjzpfawGo&d wmu vGwcf siw f mjzpfa&maygh}
]onfvdkvnf; jzpf&rSmyJ bk&m;}
]vGwcf siaf ewke;f vGw&f mudk tm½Hjk yKEikd v
f mawmh olwrYkd mS aumif;

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 93

awmhwmaygh}
]olwrYkd mS tJ'g wu,faumif;wmvm; bk&m;}
]onfvakd wmh b,f[w k rf vJ}
]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]awG;yJ Munfph rf;ygOD;}
]b,fvakd wG;&rSmvJ bk&m;}
]bmrSr½Sv d sif bmeJUtouf½iS &f yfwnfrmS vJ}
]r&SdwmeJUbJ &yfwnf&rSmaygh bk&m;}
]tJonfvkd &yfwnfvsif t ] odynmaysmufw'hJ Pf}udk olc&H rSm
aygY}

23/ avmukwå&mynmonf yrmPtrSefudkodjcif;jzpf


]r&Swd modwhJ todÓPfynm olUrSm&Sad ew,f r[kwb f ;l vm;
bk&m;}
]onftodrsKd ;udk ykxZk Ofuom ÓPfynmac:wm? t&d,mu
ÓPfynm rac:bl;}
]ykxZk Ofuomac:Ny;D t&d,mu rac:wm bmaMumifv h J bk&m;}
]ykxZk Ofuom ]t½Srd t YJ od]a&mufatmif cGjJ crf;a0zef&vdYk ÓPf
ac:&ayrJY tJ'g[m t&d,mwdkY&JU cGJjcrf;a0zefrI r[kwfbl;? 'gaMumifhyJ}
]t&d,mwdYk cGjJ crf;a0zefru I b,fvv kd J bk&m;}
]jzpfjzpforQawG[m olUtwdik ;f txGmyrmPeJU oljzpfaeMuwm?
onfyrmPeJU aoGznfNy;D ud, k o f cd sio
f vdo
k Nd y;D wkjYH yefwhJ wkjYH yefcsuaf wG&UJ
ysufpD;? qdk;0g;? tvum; jzpfaewmrsdK;udk cGJjcrf;a0zef odwmrsdK;yJ}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


94 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]ykxkZOfcGJjcrf;a0zefodeJY t&d,mcGJjcrf;a0zefod[m cGJjcrf;a0zef


wmcsi;f wlayrJY cGjJ crf;a0zefc&H wJY t&ma&m? cGjJ crf;a0zefycHk si;f a&m rwl
Mubl;bk&m;-aemf}
]tJ'g avmuDynmeJY avmuukw&å mynm&JU uGjJ ym;csuyf }J
]olwdkY&JU r½SdwmoddaewJYtod[m jzpf&yfawG&JU yrmPtrSefudk
rodapEdkifwmawmY trSefyJ bk&m;}
]yrmPtrSef rodvsi?f jzpf&yfu b,favmuf½iS ;f ½Si;f ½Iyrf mS yJ/
odvsifawmY jzpf&yfu b,favmuf½Iyf½Iyf ½Sif;rSmyJ}
][kwyf gY bk&m;}
]tckacwf uGeyf sLwm['f0w J pfck Munfyh gvm;/ olY BuKd ;qufypHk H
awG b,favmuf rsm;ovJ/ rsm;rsm;-rsm;av? rsm;rsm; tok;H usavyJ/
tm;vk;H onfvykd }J
]tJ'g r½Iyfbl;vm; bk&m;}
]0ifwBYJ uKd ;u0ifNy;D xGuBf uKd ;rSm jyefxu G w
f myJ}
]yrmPodvsif tok;H wtm;uswmyJb&k m;-aemf}
]tJ'gyJ/ ½IyfwmyJqdkNyD; r½Sd&mMunfhaevsif bmrQ rokH;&wm
jzpfrmS yJ}
]½Sif;ygNyD bk&m;}
]'g½Si;f vsif a,m*awGtaMumif; jyefaumuf&atmif}
]a,m*qdw k m ud,
k ,f v
l &Ykd wJtY m½kaH emuf uyfaewm&JUemrnf
qdak wmY umrtm½kaH wGaemuf uyfvu kd af ewmvnf; a,m*vdyYk J ajymvd&Yk
rvm; bk&m;}
]&wmaygY}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 95

24/ umrvnf; a,m*jzpf


]½d;k &mumr*kPaf emuf vdu k af ewJo Y al wGvnf; a,m*orm;awG
aygY bk&m;}
][kww f ,f}
]onfa,m*usifYoludkawmY ]a,m*D}-vdkY ac:&JUvm; bk&m;}
]tJonfvakd wmY rac:Mubl;/ ac:vsiaf wmY &wmyJ}
]&vsuf? bmYaMumifYrac:wmvJ bk&m;}
]trsm;jzpfaevdYk rxl;jcm;wmaMumifaY ygY}
]rac:wmeJY a,m*Dr[kwb f ;l ajymvsif &rvm;bk&m;}
]r&bl;? a,m*D-yJ}
]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]a,m*usio Yf l jzpfvaYkd ygY}
]tJ'gu a,m*rsm; rjzpfvdkYavvm; bk&m;}
]r[kwb f ;l }
]obm0tjyif tm*rrsm; ½Sd&JUvm; bk&m;}
]½Sw d ,f}
]tJ'g rSwfyg&apbk&m;}
]bk&m;&JU w&m;OD;a[muGux f rJ mS ygw,f}
]b,fvw kd v YJ J bk&m;}
]umarok umrokcv’u d mEka,ma*g}-vdyYk }J
]bm-qdv k w kd mvJ bk&m;}
]t"dygÜ ,fuè]umrcsr;f omNiu d yfraI emufvukd wf YJ a,m*}-vdaYk ygY}
]tJ'gu a,m*-vdq Yk v kd wkd mrS [kw&f UJ vm; bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


96 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]b,fvx kd ifvv
Ykd }J
]a'oemt& pum;tjzpfavmufrsm; jzpfrvm;vdkYyg bk&m;}
]tJ'gawGuvnf; wu,frmS ,SOu f yf tm;xkw&f wJ[
Y m
awG r[kwv f vYkd m;}
]r[kww f mawmY r[kwyf gbl;bk&m;? 'gayrJ-Y }
]qufajymyg}
]owdy|mefymG ;p&mawGrmS rsm; tJonfvpkd um;vk;H eJY a[mrvm;
vnf; pOf;pm;rdvdkYygbk&m;}
]um,? a0'em? pdwå? "r® awGrSmvm;}
][kww f ,f bk&m;}
]ra[mygbl;}
]tJonfrmS b,fvakd [mvdv Yk J bk&m;}
]uma, um,mEkyóD 0d[&wd}-vdyYk J a[mygw,f}
]tJonfvdkvm; bk&m;}
]uma, um,mEka,ma*g 0d[&wd}-vdkY r½Sdygbl;}
]wynfah wmfwYkd Ak'b ¨ momawGu a,m*D-vdYk qdMk uwm[m w&m;
xJrsm; ygrvm; atmufarYvdkYyg bk&m;}
]onfvrkd [kwyf gbl;}
]b,fvakd MumifY onftok;H u wynfah wmfwYkd Ak'b ¨ momyg;pyf
xJ a&mufae&wmvJ bk&m;}
]rSm;NyD;a&mufaewm r[kwfygbl;}
]b,fvkd rSew f mvJb&k m;}
]wu,f-Y a,m*udk usiBYf uH jyoaeMuvdYk a,m*DjzpfwmaMumifY
yJ}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 97

25/ orxç0dyóemvnf; a,m*jzpf


]a,m*-[m orxvkyfief; r[kwfbl;vm; bk&m;}
]orxvkyif ef;csn;f a,m*ac:wm r[kwyf gbl;}
]b,fvdkvJ bk&m;}
]umra,m*-Munhaf ygY/ tJ'g orxvm;}
]onfvv kd m; bk&m;}
]umra,m*[m orxr[kwv f sif a,m*udk orxcsn;f rvkyf
eJaY ygY}
]tJonfawmY bmqkv df wkd mvJ bk&m;}
]0dyóemvnf; a,m*jzpfw,f-vdkYyJ}
]a,m*-u bk&m;w&m;r[kwb f ;l r[kwyf gvm;bk&m;}
][kww f ,f? bk&m;w&m; r[kwb f ;l }
]0dyóem[m bk&m;w&m;yJ bk&m;}
]'gaMumifY a,m*xJrmS 0dyóemrygbl; ajymvdw k mvm;}
][kww f maygY bk&m;}
]'gèppfaq;oifw Y myJ}
]tJ'gvnf; ½Sif;oGm;atmif vkyfygOD;bk&m;}
]0dyóem-teufzGifYMuolawGu ]tedpöm'd0aoe 0d0da"[d
tmuma&[d yówDwd 0dyóem}-vdYk 0dN*Kd [af wGvyk Nf y;D ]tedppö wJt Y pGr;f
eJY xl;xl;jym;jym; tjcif;t&mawGeJY Munfhwwfwm 0dyóem-vdkYyJ}
]tJonft"dyÜg,frsdK;yJ Mum;zl;wmyJ bk&m;}
]tedppö wJt Y pGr;f eJY xl;jcm;wJtY jcif;t&mawGeYJ b,fou Yl kd Munfh
&rSmwJYvJ}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


98 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]½kyçf emrfy&rwf Munf&h r,fqw kd m taotcsm rdeMYf um;aeMu


wmyJ bk&m;}
]aumif;Ny/D onfvq kd vkd sif yg;pyfeaYJ ygYaemf? vkyMf unf&h atmif}
]Munfyh gbk&m;}
]½kyyf &rwfukd tm½k, H Nl y;D wjcm; pdwrf ul;rdbJ ½kyrf mS yJ pdwwf nf
atmifxm;edik o f q l wkd m r½SEd ikd b f ;l vm;}
]½SEd ikd w
f maygY bk&m;}
]onfvx kd m;Edik o f [l m umrudavomawG jzpfao;vm;}
]b,fjzpfrvJ bk&m;}
]bmjzpfvdkYvJ}
]½kyt f m½ku H , kd Nl y;D a½SUawGç aemufawG? ta0;awGçteD;awG? t
,kwfawGçtjrwfawG? tppawGeJY arTaESmufMunhfrS vdkcsifp&m? rvkdcsif
p&m qdkwmawGu ay:wmyJ bk&m;}
][kwNf y}D
]tckawmY ½kyt f m½ku H ae pdwu f rcGgbJxm;awmY umrtm½kH
rS ray:wmyJbk&m;}
][kww f maygY}
]umrtm½krH &yJ umrudavomuvnf; rjzpfb;l aygY bk&m;}
]umrudavomrjzpfvsif umruHawGvnf; rjzpfb;l aygYaemf}
tcdu k t f wefyY J umrudavomu rjzpfwmyJ bk&m;}
]tJonftcdu k t f wefyY J umruHvnf; rjzpf&rSmaygY}
]'gawmY rjzpfbl;aygY bk&m;}
]tJonftcdu k t f wefrY mS yJ tJonf ½kyt f m½kjH yKaewJY tm&r®Pu d

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 99

jzpfol[m bmjzpfaeovJ}
]tJ'g em;rvnfbl; bk&m;}
]onfvdkqdkvsif jznf;jznf; ar;r,faemf}
]ar;ygbk&m;}
]½kyf-tm½kHjyKaevdkY umrudavomNidrf;aeol[m umr0dyguf
jzpfaeOD;rvm;}
]umr0dygufqw kd m umruHeYJ umruHt Y m½k?H 'grSr[kwf umruH&UJ
jzpfyGm;rnfh tm½kH ? 'gawGtm½kHjyK jzpf&wmyJ/ 'gaMumifY umr0dyguf
rjzpfb;l yJ ajym&r,fb&k m;}
]aemufwpfceG ;f ar;OD;r,f}
]ar;-bk&m;}
]½ky-f tm½kjH yKaevdYk umrudavom Nird ;f aeol[m umrBu, d m
awGrsm; jzpfaervm;}
]'gvnf; rjzpfEdkifbl; bk&m;}
]taMumif;uav;vnf; jyygOD;}
]umrudavom taMumif;rcHbJ umrtm½kaH wGukd tm½kjH yK&rS
umrBu, d mu jzpf&wmyg/ onfrmS tm½ku H ½kyt
f m½kjH zpfaewmaMumifY
umrBud,m rjzpfEdkifygbl; bk&m;}
]½kyt
f m½kuH kd tm½kjH yKaevdYk umrudavom Nird ;f aeol[m tJonf
tcdkuftwefYrSm bmpdwfrS rjzpfbl;vm;}
]jzpfwmaygY bk&m;}
]bmpdwv f }J
]tJ'gawmY rodatmifbJ bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


100 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]onfvrkd vkyef aYJ v}


]tJ'g bmpdwfvJ bk&m;}
]umrtukov kd u f ?H umrukov kd uf pH w d af wG r[kww f m ajymcJY
Ny;D Ny-D aemf}
]ajymNyD;ygNyD bk&m;}
]umr0dygufpdwf rjzpfwmvnf; ajymNyD;NyDvm;}
]ajymNyD;ygNyD bk&m;}
]umrBu, d mpdwf r[kww f mvnf; ajymcJNY yyD }J
][kwyf gw,f bk&m;}
]onfvq kd akd wmY tJonfo[ l m umrpdwf rjzpfwmudak wmY t
aotcsm ajymvdkY &rvm;}
]&-&awmYrSmaygY bk&m;}
]ajzwmu ud, k yf ikd of rH xGub f ;l }
]wcsed uf wynfah wmfwYkd xifxm;wmu umrpdwv f yYkd J jzpfae
awmY onfvdk jzpfoGm;wmyg bk&m;}
]umrpdwu f ukov kd ?f tukov kd ?f 0dyguf? Bu, d m onfèZmwfav;
rsKd ;eJcY v
JG sif tvGwf umrpdwq f w
kd m ½Sad o;vdv Yk m;}
]r½Syd gbl; bk&m;}
]tJonfo[ l m umrpdwjf zpfaewm r[kwb f ;l -vdYk qk;H jzwfcsuf
rcsoifb Y ;l vm;}
]csoifyY gw,f bk&m;}
]½ky-f tm½kjH yKNy;D umrudavom Nird ;f aeol[m avmukw&å mpdwf
rsm; jzpfaeolvm;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 101

]rjzpfEdkifygbl; bk&m;}
]taMumif;èb,fvjkd yr,f¿}
]½kyt
f m½kjH yKwek ;f umrudavom Nird ;f rSmqdak wmY orkapä'qdw
k YJ
umrudavom jyefrjzpfEdkifwJYtxd Nidrf;wm r[kwfvdkYaygY bk&m;}
][kwyf gY? [kwyf gY}
]r[kwfvdkYvm; bk&m;}
]r[kwv f Ykd r[kwyf gbl;}
]b,fvdkjzpfvdkYvJ bk&m;}
]avmukw&å mpdwf r[kwaf Mumif; avmukw&å mpdwu f y,fwYJ
udavomeJY ajymoGm;vdyYk g}
]tJonfvu kd Mum;zl;xm;wmud;k bk&m;}
][kwyf gY/ 'gvnf; Ny;D wmygyJ}
]avmukw&å mpdwu f kd wynfah wmfvnf; rodb;l bk&m;}
]aemufwpfrsKd ; ppfr,f}
]ppfygbk&m;}
]½kytf m½Hjk yKaevdYk umrudavomNird ;f ol[m t½lypdwrf sm; jzpf
rvm;}
]tJ'gvnf; odyNf y;D awmh rodb;l bk&m;}
]b,fvkd enf;enf;rsm; odovJ}
]r[kwb f ;l xifwmyJvyYkd J odwmygbk&m;}
]xifwmyJvYkd odwmqdak wmh odw,fawmh ajymvd&Yk rSm r[kwf
bl;aemf}
]r&avmufygbl;bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


102 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]'gayrJY xifwmavmufawmh ajymMunfyh gOD;}


]t½lypdwx f uJ yXrpdw[ f m tmumoynwftm½Hjk yKNy;D jzpf
w,f Mum;zl;ygw,f bk&m;}
][kwo f m;yJ}
]tckèolu ½kyt f m½Hjk yKaeolqakd wmh t½lypdwaf wmh rjzpfavmuf
bl; xifwmyg bk&m;}
]onftxif[m rSew f myJ}
]rSeaf yr,fh tmumoynwftm½Hw k ?Ykd tJonftm½Hu k kd tm½Hjk yKwhJ
tmumomeOöm,wepdww f Ykd qdwk mawmh odz;l wmr[kwv f Ykd tav;t
euf r[kwfbJ txifvdkY ajym&wmygbk&m;}
]onfo[ l m umr? t½ly? avmukw&å mèonfpw d af wG rjzpfb;l ?
bmpdwfrS rjzpfwmvJ r[kwfbl;qdkawmh onfolYrSm jzpfaewJhpdwf[m
½lypdwv f Ykd rSwcf sucf s&awmhr,faemf}
]pdwu f bHt k m;jzifq h v kd sif onfav;yg;yJ &Sw d mrSm? oH;k yg;rjzpfrS
awmh usefwpfyg; jzpfwJh ]½lypdwf}-jzpfw,fyJ ajym&awmhrSmyg bk&m;}
]tJonf ½lypdw[ f m ukov kd pf wd v f m;? 0dygufpw d v f m;? Bu, d m
pdwv f m; qdv k sif bmajzrvJ}
]rajymwwfb;l aygh bk&m;}
]onfvdkawmh b,fjzpfrvJ}
]½ly&m*eJU ½kyfudktm½HkjyKNyD;jzpfwJhpdwf qdkvsif ukodkvfpdwf? ½ly
&m*rygbJ ½kyu f kd tm½Hjk yKNy;D jzpfwphJ w d q f vkd sif ½lyBu, d mpdwaf ygh? ½ly&m*
eJYyJ ypöKyÜef½kyfudk tm½HkjyKwmr[kwfvsif ½ly0dygufpdwfyJ}
]½ly&m*udk ry,f&ao;wmqdak wmh ½kyu f t
kd m½Hjk yKNy;D jzpfwphJ wd rf Ykd

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 103

½lyukovkd pf w
d f jzpfrmS ayghb&k m;}
]½lyukov kd pf w d u
f kd b0èvdaYk jymvsif ½lyur®b0? ½lyonDb0?
½lyyOöa0gum&b0èonfvakd wG ajym&r,f}
]onfvq kd akd wmh tJonfb0[m jA[®mb0vm; bk&m;}
][kww f ,f}
]tJonfpw d jf zpfaewJv h [ l m jA[®mvm; bk&m;}
]r[kwb f ;l }
]b,fvdkvJ bk&m;}
]tJonfpw d u f tJonfpw d jf zpf&m vlvm;}
]onfvakd wmh b,f[w k rf vJaygh bk&m;}
]tJonfpw d u f vlrmS jzpfaewJh trsKd ;rsKd ;pdwaf wGxu J wpfrsKd ;yJ?
b,f-]vl}[kwrf vJaygh}
][kwyf ghb&k m;}
]'gaMumifh tJonfvu l awmh jA[®mr[kwb f ;l aygh? tJonf pdwf
tpOfu vlukd vTr;f rd;k xm;awmh tJonfv&l UJ aeyH?k xdik yf ?kH vIy½f mS ;yH?k
trlt&mawGyJ odMu&awmhw,f? tJonftodc&H wmawGu jA[®maygh}
]vlu jA[®mr[kwb f ;l ? jA[®mu vlrmS rSND y;D jzpfwthJ &m}- onfvkd
vm; bk&m;}
][kww f ,f}
]tJonfjA[®mu jA[®vu©PmawG ½Sd&JUvm; bk&m;}
]jA[®mjzpfraS wmh jA[®vu©PmawG ½Srd mS aygh? Mum;zl;em;0awG
awmh tukef &SdcsifrS&Sdr,faemf}
]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


104 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]Mum;zl;em;0uvJ [kwfcsifrS[kwfrSm jzpfvdkYyJ}


][kwyf gh bk&m;}
]onfpum;awGawmif tawmf½n S vf mNy}D
]tusdK;rsm;ygw,f bk&m;}
]tckajymcJhwmawG[m ½kyfy&rwfudk yg;pyfeJY ½IMunfhvdkY odcJY&
wmawG taMumif;yJ}
][kwyf gw,fb&k m;}
]onfrmS tedp-ö tp½Sw d hJ txl;xl;? taxGaxG tjcif;t&mawGeUJ
½IMunfw
h m rygao;bl;aemf}
][kwyf gw,f? ½kyrf mS pdwu f w kd nfatmif xm;wmrQyJ jzpfygao;
w,f bk&m;}
]tJonfvx kd m;vdYk umrudavomNird ;f wmaMumifh 'gudk Nird ;f wJh
t&m ]orxw&m;}-vdkY ac:wmyJ}
]orx-qdkwm odcGifh&ygNyDbk&m;}
]tJ'D orxvnf; tm½Hu k ukd yfNy;D ½Iae&wmjzpfvYkd a,m*yJ aemf}
][kwyf gw,fb&k m;}

26/ ½kyef mrfjzpfysu½f jI cif;onf t½lya,m*vkyif ef;


]0dyóem½IMunfhMuOD;pdkYvm; (yg;pyfeJUaemf)}
]emcsifygw,f bk&m;}
]½kyyf &rwfrmS pdwu f kd wnfatmifxm;wm rsm;vm&if tJonf½yk f
y&rwf&UJ obm0vu©PmjzpfwhJ jzpfysuaf ewJv h u©Pmudk awGUvmwJh
tjzpf a&mufw,f}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 105

]½ky&f UJ obm0vu©Pmuawmh ½kyu f tkd Munfrh sm;vmvsif awGU


rSmygyJ bk&m;}
]taMumif;awGqv kH jYkd zpfNy;D taMumif;awGuMJG uawmh ysuw f mawGU
NyD; taMumif;awGqHkwkef;uvnf; wu,fjzpfaewm[kwfvdkYvm;vdkY
ar;cGe;f udk azmfEikd v
f mw,f}
]onfar;cGe;f [m ay:&rSmyJb&k m;}
]onfawmh ]tjzpf}qdw k m ]ywf0ef;usit f aMumif;awG pkaygif;ae
wm}-vdyYk jJ rifawmh ½ky[ f m t½Srd [kwaf wmhbJ v[mjyifjzpfawmhwmaygh}
]'gèt½ly p-a&mufwmyJvm; bk&m;}
][kwfw,f? ½kyfrSr½Sdawmh t½ly jzpfNyDaygh}
]tJonf t½lytm½Hu k bmtm½Hak c:rvJb&k m;}
]tmumoynwftm½Hak ygh}
]tJonftm½Hu k kd wynfah wmfwu Ykd edAmÁ eftm½Hv
k Ykd rSwaf eMu&wm}
]rSwf&rSmaygh}
]rSefvdkYvm; bk&m;}
]b,fuvm}
]bmjzpfvdkY rSwf&rSmvJbk&m;}
]wumwd&Yk UJ bd;k ab;bDbif q&m½Siaf wG&UJ q&mjzpfwhJ pmayu
tJonfvkd ,lqvmcJw h maMumifyh }J
]b,fpmvJ bk&m;}
]y0wåm ocFg&m tyÜ0wåH edAÁmeH}- qdkwmaygh}
]tJ'g b,fusr;f rSmygwmvJb&k m;}
]rdvdE´yO§m0w¬KeJU 0dok'¨dr*f wdkYrSmyJ}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


106 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]t"dygÜ ,fu b,fvw kd vhJ J bk&m;}


]jzpfwmu ocFg&? rjzpfwmu edAÁmefvdkYyJ}
]½kyu f èjzpfwm? ½kyrf o hJ mG ;wm v[mjyifjzpfomG ;wmuèrjzpfwm}
vdkYvm; bk&m;}
][kwyf gY}
]wynfah wmfwu Ykd ]t½lytm½Hkudk edAÁmefvkyfNyD; t½lypdwfawGudk
r*fzdkvf vkyfrdaeMuwm}uvm; bk&m;}
]taotcsmyJ}
]onf½IuGufrSm vdk&if;ar;zdkY arhvdkYrjzpfbl;}
]bmvJ bk&m;}
]onf½IuGufa&mufzdkY ½kyfudkNidrfNyD;Munfhae½HkeJY jzpfyghrvm;}
]NidrfNyD;Munfhaewmqdkvsif ½lyyJa&mufrSmaygh bk&m;}
]Nird Mf unfah evdYk r&bl;aemf}
][kwyf gw,f bk&m;}
]onf½u I uG af &mufzYkd b,fvMkd unfch o hJ vJ}
]½kyf&JU jzpfwmçysufwmbuf tm½Hk,lMunfhygw,f bk&m;}
]onf - jzpfwmçysuw f mudk tm½H, k al wmh bmaMumifh jzpfysuaf e
w,fqw kd mvnf; odrvmEdik b f ;l vm;}
]od&NyaD yghb&k m;}
]ywf0ef;usit f aMumif;awG&UJ aygif;qHrk u I kd tjzpfvyk Nf y;D aygif;
qHrk &I UJ ysujf y,fru I kd tysuv f yk w f m xif&mS ;wmaygh}
][kwyf gw,f bk&m;}
]onfawmhvJ olUtjrifu ydMk unfvmr,f}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 107

]b,fvdkvJ bk&m;}
]aygif;qHvk Ykd jzpfw,fqw kd m wu,fjzpfwm[kw&f UJ vm; qdw k myJ}
]tJ'gu b,fvv kd J bk&m;}
]jrifomatmif ajym&vsi-f }
]ajymygbk&m;}
]azsm&f nfqykd gawmh/ (oHy&k m+oMum;+qm;+a&) = azsm&f nfy}J
][kwyf gw,f bk&m;}
]tJonfxu J wpfcck si;f [m azsm&f nfr[kwMf ubl;? tJonfav;ck
tjyifvnf; azsm&f nfqw kd mr&Sbd ;l ? 'gawG[m wu,fawGaemf}
][kwyf gw,f bk&m;}
]onfawmh azsmf&nf[m v[mjyifyJaygh}
]ajym&NyDaygh bk&m;}
]½kyaf wGvnf; onfvykd ?J azsm&f nfwnfaeqJrmS yJ azsm&f nfr&Sad e
ovdk ½kyfwnfqJrSmyJ ½kyfr&Sdaewmjrifwm r[kwfvm;}
][kwyf gw,f bk&m;}
]onftjrifjzpfwJh ½kyfrJhtjrifjrifzdkY[m tawG;tac:? tajrmf
tjrifawG NidrfaevdkY &yghrvm;}
]r&wmxif&mS ;ygw,f bk&m;}
]'gaMumifh onf-t½lyjrifzYkd ]tedpmö 'd 0aoe 0d0ad "[d tmum
a&[d yówDwd 0dyóem}-qdw k t hJ wdik ;f tedppö wJh txl;xl;tjym;jym;
tjcif;t&mawGeUJ Munf&h wmawG rvky&f bl;vm;}
][kwyf gh bk&m;}
]onfawmh onft½ly½Iuu G [
f m orxvm;? 0dyóemvm;

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


108 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

ar;vsif b,fvkd ajzMu&rvJ}


]orx b,f[w k vf rd rhf vJaygh bk&m;? 0dyóemeJU vky, f &l w,fyJ
ajz&rSmaygh}
]onfvq kd akd wmh onftmumot½lytm½Hu k kd tm½Hjk yKaeol[m
umrudavom? ½ly&m*udavomawG jzpfay:Murvm;? Nird ;f Murvm;}
]Nird ;f MurSmaygh bk&m;}
]bmaMumifq h w kd mvJ jzefjY yygOD;}
]umrtm½Hk r&vdYk umrudavomvnf; ray:ovd?k ½lytm½Hk
vnf; r&vdYk ½lytm½Hek UJ ae&wmtay: Niu d yfwhJ wPSmç&m*çudavom
vnf; ray:vdaYk yghb&k m;}
]onftmumotm½Hek UJ aewJh umrç½lyudavomawG Nird ;f aeol
[m pdwrf &Sad ewmr[kwaf wmh olUrSmjzpfaewJph w d [f m bmpdwv f }J
]'gèajzzdkYrSm a&S;utodBuD;wpfck&JU t[efYjyKaewmcH&w,f
bk&m;}
]b,fvv kd J wum}
]ud, k u hf , kd u
f kd umrbko H m;vdYk odrad eawmh tJonfpw d vf nf;
umrpdwyf v J aYkd yghb&k m;}
]ajzcsiv f nf; ajzMunfah ygh? ajzvsif uefu Y uG rf mS yJ}
]b,fvdk uefYuGufrSmvJ bk&m;}
]w&m;eJU uefu Y u G &f rSmaygh}
]tJonftajz uefu Y u G jf yprf;yg bk&m;}
]umrpdwjf zpfw,fqv kd sif jzpfoq l rD mS umrudavom &S&d vdrhf
r,f? umrtm½Hkvnf; tm½HkjyK&vdrfhr,f? tJ'g [kwf&JUvm;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 109

]tJ'g enf;enf;&Sif;ygOD; bk&m;}


]umrudavom r&SdbJ umruHvkyfvdkY r&bl;? umruHr&SdbJ
umr0dyguf jzpfvdkY r&bl;}
]uHeJU0dygufjzpfwJh umrpdwfawGu udavomr&SdbJ jzpfvdkY r&
awmh umrukov kd ?f tukovkd ef UJ 0dygufawGawmh jzpfvrYkd &bl;aygh bk&m;}
][kww f ,f}
]umrBu, d maum bk&m;}
]tJ'guvnf; umrtm½Hkudkr&bJ jzpfvdkYr&bl;yJ}
]'gaMumifhvnf; umrBud,mawGvnf; rjzpfbl; ajym&rSmaygh
bk&m;}

27/ umrbkHom;rsm; t½ly0dyguf usEdkifçrusEdkif


]tJ'gawGtjyif umrpdwq f w
kd m &Sad o;vdv
Yk m;}
]r&Sad wmh r&Syd gbl;bk&m;}
]r&SdbJ b,fvdk umrpdwfjzpfw,fxifwmvJ}
]tarh0rf;xJa&mufcsdefu tpqHk;jzpfwJhpdwftwdkif; b0ifawGç
pkwad wG usr,f qdx k m;wmyJb&k m;}
][kww f ,f? tJonft,ltqrSm;awmh ausmaf wmhryS }J
]b,fvdk ausmf&rvJbk&m;}
]cspfaZmapmol[m cspfb0ifuswmawG? rkef;aZmapmolvnf;
onfvykd J rke;f b0ifuswmawG txift&Sm;&Sad ewm MunfNh y;D ausm&f rSm
aygh}
]tJonf tjzpfrsKd ; a&S;t,ltqt&aum rjzpfEidk b f ;l vm;bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


110 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

][kww f ,f}
]b,fvv kd b
J &k m;}
]csppf w d af ZmapmNy;D rarG;rDu&H UJ tusKd ;0dygufb0ifyu J sw,f-
qdv
k sif cspb f 0if b,fvu kd srvJ? rke;f aZmeJU rke;f b0ifawGvnf; onfvykd ?J
tarh0rf;xJ tpqH;k jzpfwphJ w d yf J jzpfw,fqv kd sif rke;f b0if b,fvu kd srvJ}
][kwyf ghb&k m;}
]vlrSm cspfNyD; rkef;NyD;aemuf tcspfçtrkef; b0ifawG rusMuvdkY
vm;}
]usMuwmayghb&k m;}
]tJonfb0ifawG b,fu&MuwmvJ}
]onfvykd J ar;zdaYk umif;awmhwmaygh bk&m;}
]cd;k wJq Y ;kd wJuY vH yk o f [ l m olc;kd çolq;kd rjzpfb;l vm;}
]jzpfwmaygY bk&m;}
]rcd;k çrqd;k bJ olc;kd çolq;kd jzpfwmvm;}
]cd;k vdèYk qd;k vdYk jzpfwmaygh bk&m;]
]olcdk;çolqdk;tjzpf[m vuf? ajc? acgif;? udk,f rjzpfcifueJY
bmxl;ovJ}
]twlygyJ bk&m;}
]wlvsuef UJ bmaMumifh olc;kd çolq;kd ajym&wmvJ}
]tvsiu f cd;k cJçh qd;k cJv
h yYkd aJ ygh bk&m;}
]tJonf cd;k cJçh qd;k cJw h mudk b,forl rS odb;l ? cd;k olçqd;k olu, kd w f ikd u
f
vnf; rodawmhb;l qdv k sif tJonfo[ l m olc;kd çolq;kd tjzpfuvGwNf yaD ygh}
]onfvakd wmh r[kwb f ;l bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 111

]tvsiu f cd;k cJwh myJjzpfNy;D cd;k olqrD mS bmrSr&S&d ifawmh tJonf


vdkyJ jzpf&rSm r[kwfbl;vm;}
][kwyf gw,f bk&m;? 'gayrJ}Y
]ajymcsiw f m qufygOD;}
]olc;kd tjzpfuawmh rvGwb f ;l bk&m;}
]tJ'gqdv k sif olc;kd qdok q l rD mS olc;kd vdYk ajym&avmufwhJ tjzpf
wpfck tckvufiif;rSmyJ &SdvdkYyJ}
]tJ'g bmvJb&k m;}
]0dyguf-aygh}
]tJ'g rjrif&ygvm; bk&m;}
][kww f ,f? olu ikyaf ew,f}
]oluY kd b,fvo kd ad tmifvyk &f rSmvJ bk&m;}
]bk&m;uawmh ]ZmwdçZ&m-r&P odzYkd q&maumif;&Sm}-vdYk a[m
cJw
h myJ? Zmwdç Z&m-r&Pqdw k m tJonf0yd guf&UJ 'kw, d emrnfawGaygh}
]tckacwfrSm b,folrS odraebl;xifygh bk&m;}
]trsm;rodMuwmeJY ud, k vf nf; onfrodxJ a&mxnfv h u
kd rf ,f
awmh vkyzf b Ykd ,faumif;rvJ}
]rvkyaf umif;ygbl; bk&m;}
]olcdk;çolqdk;[m cdk;p&mçqdk;p&mtm½Hkudk cdk;pOfçqdk;pOfu
pdw0f n
d mPfawG? tJonfpw d 0f n
d mPfet YJ wljzpfwhJ tazmfawGè½kyaf wG?
tm,weawG? awGUxdraI wG? cHpm;rIawG rjzpfb;l vm;}
]jzpfwmayghb&k m;}
]tck cdk;qdk;NyD;csdefrSm cdk;p&mtm½Hkr&SdawmhvdkY cdk;qdk;raeayrJY tJ

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


112 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

onf cd;k aecJph Ofutwdik ;f 0dnmPf?emrfç½ky?f oVm,we? zó? a0'em


awG-jzpfaew,f}
]tJ'gawGu b,ftm½Hu k kd ,lrmS vJ bk&m;}
]cd;k wke;f çqd;k wke;f utm½Hak ygh}
][kwyf gY bk&m;}
]b,fvv kd }J
]i,fpOfu cspcf w hJ mtcktxd cspw f ek ;f yJ?tckcspw
f t
hJ cg b,ftm
½HkjyKvJ}
]i,fpOfcspw f ek ;f u tm½Hak yghb&k m;}
][kwNf y}D
]tckcspfpdwfu tvsifucspfcJhwm r&SdbJ jzpfrvm;}
]b,fjzpfrvJ bk&m;}
]tJ'cD sppf w d u f awG;rdwt YJ cgrS &Swd mvm;}
]b,f[w k rf vJb&k m;? tNr&J w dS maygh}
]olu b,frmS jzpfwnfaewmvJ}
]vlrSmyJaygh bk&m;}
]'gaMumifh olcdk;çolqdk;qdkwm vlrSmjzpfwnfaewJh t&mudk t
aMumif;jyKNy;D ac:wJh emrnfjzpfw,f-ajym&wm}
][kwyf gw,f bk&m;}
]onfavmuf ajymcJw h m Mum;Ny;D vsif 0dygufb0if[m tarh0rf;
tppdwef UJ xyfwq l w kd mudk vGeEf ikd af vmufNyD xifygw,f}
]aus;Zl;ygbk&m;? vGeEf ikd yf gNy}D
]onfvjkd zpfvsif aemufjyefqufr,f}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 113

]qufygbk&m;}
]umrtm½Hek UJ umrudavomr&Sv d sif umrukovkd ?f tukov kd ?f
0dyguf? Bud,m bmpdwfrS rjzpfEdkifbl;aemf}
][kwyf gw,f bk&m;}
]tJonf tmumoudktm½HkjyKNyD; umrç½ly&m*udavomawG
r&Sdol[m ½lypdwfawGa&m jzpfEkdifygOD;rvm;}
]½lyudavomr&Sdawmh ½lyuH r&Sdbl;? uHr&Sdawmh ½ly0dyguf r&Sd
bl;? ½lytm½Hk r&Sdawmh ½lyBud,mvnf; r&Sdbl;? ½lyrSm ukodkvf? 0dyguf?
Bu,d mpdwq f w
kd myJ &Sw d mqdak wmh 'gawGvnf;r&Sad wmh ½lypdwf rjzpfEikd f
ygbl;bk&m;}
]ajzyHu
k aumif;vdu k w f m}
]r[kwfvdkYvm; bk&m;}
][kwv f eG ;f vdYk ajymvdu k w f myg}
]odvmaeNyD bk&m;}
]aumif;Ny?D aemufwpfck xyfar;OD;r,f}
]ar;yg bk&m;}
]tJonftmumo tm½Hjk yKNy;D umrç½ly&m*udavomawG Nird ;f
aeolu avmukwå&mpdwfaum jzpfrvm;}
]rjzpfygbl; bk&m;}
]bmaMumifq h w kd m csUJ jyygOD;}
]umrç½ly&m* udavomawGukd t<uif;rJph eG w Yf m r[kwv f yYkd gbJ
bk&m;}
]&wmyJ}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


114 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

][kww f ,fb&k m;? avmukw&å mpdwq f vkd sif umrç½ly&m*udav


omawG? orkapä' t<uif;rJhNidrf;oljzpfrSmyJ bk&m;}
]aemufwpfck xyfar;r,f}
]ar;ygbk&m;}
]tmumotm½Hjk yKNy;D umrç½lyudavom&m*awG Nird ;f aeol[m
t½lypdwfrsm; jzpfrvm;vdkYyg}
]tm½Hjk yKwmu tmumo/ oly,fxm;wJh udavomu umreJY
½lyudavom&m*qdak wmh t½ly&m*udavom[m olrY mS &Sw d myJ/ onf
awmh t½lypdwfjzpfr,f bk&m;}
]t½lyrSm b,fZmwf&SdwJhpdwf jzpfrvJ}
]ukov kd ef 0YJ yd guf wpfcck ak ygh bk&m;}
]0dygufjzpfw,fqv kd sif 0dygufu jA[®mrSmrS jzpf&rSmaemf}
][kwyf gw,fb&k m;? 0dygufjzpfwm[m jA[®mjzpfwmyJaygh bk&m;}
]onfjA[®mu t½lyjA[®maemf}
][kwyf gw,fb&k m;}
]olYrSm ½kyfr&Sd&bl; jzpfr,f}
]olu ½kyfudk 0d&m*vkyfxm;olyJ? b,f-½kyfjzpfvdfrfhrvJ}
]onfvq kd v kd sif t½lyjA[®mudk ½kyMf unfNh y;D odwwfoal wG b,fvkd
odrvJ}
]odvrYkd &wmaygh bk&m;}
]b,fvo kd u l olwu Ykd kd odrvJ}
]olxY uf todjrifo h rl yS J odrmS ayghb&k m;}
]olwu Ykd b,fvo kd pd &mawG &Sv d v
Ykd }J

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 115

]tJ'gawmh a&a&&m&m rajymwwfygbl;bk&m;}


]wumudk ar;&r,f}
]ar;ygbk&m;}
]pdwåZyef;csD ac:aeMuwJh j'yfrJhyef;csDyHkudk Munfhzl;&JUvm;}
]jrifawmh jrifb;l ygw,fb&k m;? em;rvnfwmqdak wmh Munfah wmh
rMunfhzl;ygbl; bk&m;}
]aemuf armf'efuAsmvdaYk c:&wJh um&efvw G uf AsmawGa&m zwf
zl;ovm;}
]tJ'gvnf; onfvykd gyJb&k m;? em;rvnfwmqdak wmh awGUzl;½Hrk Q
ygyJ? rzwfz;l ygbl;}
]z&D;oifYuif;(Free Thinking)qdw k YJ vGwv f yfwt YJ awG;tac:
qdwk ma&m Mum;zl;vm;}
]olrsm;pnf;urf;twdik ;f vdu k rf awG;ol-vdyYk J tzsm;tem; Mum;zl;
wmygyJ bk&m;}
]ygazmefrifY(Performance)qdw k mawGaum Munfzh ;l vm;}
]Mum;zl;½kHyJ ½Sdygw,f/ rMunfhzl;ygbl; bk&m;}
]tdr½f vdS al wGeYJ ypön;f ypö,awG z½dzk &JviG u
Yf saJ ewJY tdraf wG awGU
zl;vm;? tJ'g bmjzpfwmvJ}
]tJ'gawGawmY awGUzl;ygY bk&m;/ bmjzpfwmvJawmY rodbl;
bk&m;}
]tJ'g t½lyvljzpfwYJ jA[®mawG&UJ vuf&mawGy}J
]bk&m;è}
]onft h jyif bmoma&;e,frmS vnf; trsm;Bu;D ½Sad o;w,faemf}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


116 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]t½lyjA[®mu rsupf çd em;çESmçvQmçud, k çf ESv;Hk awG r½Sb


d ;l qd?k r[kwf
vm;-bk&m;}
]ajym&wmaygY/ olu tJ'gawGev YJ ufcNH y;D bmrQ tvkyrf vkyo f yl }J
]b,fvdkvJ bk&m;}
]olu olYtawG;eJY-ol aewmyJ}
]onfvdkolrsdK; ½SdawmY½Sdw,f bk&m;}
]trsm;BuD;½Sdwmyg? rodvdkYomyg}
]olu rsupf çd em;çESmçvQmçud, k çf ESv;Hk eJoY &d wJY tqif;?toH?teH?Y
t&om? tawGUeJY cspjf cif;çrke;f jcif;-pwmawGukd bmrQvufcpH Of;pm;wm
rvkyo f v
l m;}
][kwwf ,f}
]onfvq kd akd wmY ½l;aeolvakd erSmvm; bk&m;}
]tJonfvv kd nf; r[kwb f ;l }
]t½l;vnf; jrif&? Mum;&-tppawGudk trSeftwdkif;vkyfwm
r[kwfbJ olvkyfcsif&mvkyfwmyJ r[kwfvm; bk&m;}
]trSetf wdik ;f vkyw f m r[kww f mcsi;f awmY wlygw,f? 'gayrJèY }
]qufygOD; bk&m;}
]t½l;u pnf;r½Sdçurf;r½Sd z½dkz&JawG vkyfw,f/ t½lyjA[®mu
tJonfvkd rvkyb f ;l }
]olu b,fvv kd yk of vJ bk&m;}
]oluawmY ½kyrf t YJ od½aI xmifu Y rSew f ,f-vdYk jrif&ovdk vkyw f m
aygY}
]'gaMumifY rsujf rif?em;Mum;awG vufrcHvYkd rsupf ?d em;-pwmawG

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 117

y,fwmaygYb&k m;}
][kww f ,f}
]t&pöww kd ,fw?Ykd bmx&ef&yfqv J w
f aYkd wmif tJonfvjkd zpfyHk
&w,f bk&m;}
]bmjzpfvdkYvJ}
]tck rsuaf pYejYJ rif&wmawG[m trSeaf wGr[kwb f ;l / tJonf&UJ
aemufu, G rf mS trSe[ f m½Sw d ,f-qdw k mrsKd ;aygY bk&m;}
]'gaMumifY olwaYkd oaomfvnf; raobJ jzpfaewmud;k }
]c&ZfwYkd rd[ k r®uw f vYkd nf; onfvykd aJ erSm bk&m;-aemf}
]jzpfMurSmyJ}
]olwjYkd rifwmvnf; aumif;w,f bk&m;-aemf}
]bmjzpfvdkYvJ}
]pGJp&menf;vdkYaygY bk&m;}
]pGpJ &muenf;qdk olpw JG muav; wpfcyk ½J w dS tYJ xd-qdak wmY t
awmfyJ enf;wmyJ}
]olwb Ykd ufuMunfah wmY tpGrJ ½SNd y?D edAmÁ efa&mufNyv D rYkd sm; xifr
vm; rodbl; bk&m;}
]bmjzpfvdkYvJ}
]olwpYkd w JG mawmY olwu Ykd rjrif&bl; r[kwv f m;-bk&m;/ onf
awmY bmrQrpGb J ;l xifrmS aygY}
]'gaMumifY olwu Ykd 0drw k adå &mufaewJo Y ?l z&D;oifu Y if; jzpfaeolvYkd
rSwMf uwmaygY}
]xifvnf; xifavmufwmyJ bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


118 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

28/ okH;bkHom;wdkY\ avmutjrif


]'gjzwfNy;D ajymNy;D wJt
Y xJu ajymzdcYk sex f m;&wmuav; ajymcsif
w,f}
]ajymygbk&m;}
]t½l;eJY t½lyjA[®meJY trSeftwdkif;vkyfwm r[kwfwmcsif;yJ
wlw,f/ 'gayrJY t½l;vdk pnf;rJu Y rf;rJY z½dzk &Jvyk wf m r[kwb f ;l -vdYk ajym
cJYwm rSwfrdvm;}
]rSwfrdygw,f bk&m;}
]tJonfrSm pum;ausmjywfrSmpdk;vdkY jzwfxm;cJY&wm ½Sdw,f}
]bmvJ bk&m;}
]t½lyjA[®mrS t½l;vdv k yk w
f m trSet f wdik ;f rvkyw
f m r[kwb f ;l -
vdkYyJ}
]b,foal wG t½l;vdk trSet f wdik ;f rvkyw f mawG ½Sad o;ovJ
bk&m;}
]½lyjA[®mawGvnf; onfvykd /J umra'0wmawGvnf; onfvkd
yJ/ umrtyg,awGvnf; onfvykd /J owå0gawGtm;vk;H onfvykd /J
ud,k x f if&m ud, k v
f yk Mf uwmyJ}
]b,fvdkBuD;rsm;vJ bk&m;}
]½lyjA[®mawGrSm rsufpd? em;eJY ESvkH;om;awG ½Sdw,f/ umra'0
wmeJY tyg,awGqrD mS uawmY tpk½H w dS ,f/ 'gayrJèY tJ'gawGeYJ odwt YJ cg
rSmawmY trSefodwm r[kwfbl;/ odcsifwm odwmyJ}
]olwu Ykd b,fvakd wG jrifMuvdv Yk J bk&m;}
]'da|'d|rwå tjrifu aoGznfwJYtjrif jzpfMuvdkYyJaygY}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 119

]tyg,eJY a'0wmavmuom;awGu tjrif? tMum;? teH?Y t&


om? tawGUeJY tawG;avmuudk b,fvjkd rifMuvdv Yk J bk&m;}
]b,favmuf vdck sipf &maumif;w,f? b,favmuf vdck sipf &m
raumif;bl;-vdkY jrifMuwm}
]tJonfavmuu vdck sipf &meJY rvdck sipf &mjzpfvYkd vdck sief YJ rvdk
csif jzpfMuwmvm;rS rodwm bk&m;}
]r[kwb f ;l }
]b,fvdkvJ bk&m;}
]tm½kaH vmuu vdck sipf &mrdYk vdck siw f mjzpfw,f-qdv k sif tJonf
tm½kaH vmuudk awGUolwikd ;f yJ vdck si&f r,f/ tJonfvkd jzpfovm;}
]tJonfvakd wmY rjzpfb;l bk&m;}
]onfawmY tm½kHavmurSm vdkcsifp&meJY rvdkcsifp&m r½Sdbl;/
tJonf tm½k, H o l q l rD mS om vdck sief rYJ vdck sipdf ] wZå udavom}½Sv d Ykd vdck sif
eJY-rvdkcsifawG jzpfMuwmyJ}
]onftm½kHavmuudk ½lyjA[®mavmuom;awGu b,fvdk
jrifMuowJYvJ bk&m;}
]umrom;awGjrifovdk onftm½kaH vmuudk rjrifMubl;/ onf
tm½kaH vmuudk txnfçtzwfçj'yftjzpfukd rjrifMubl;/ rwnfa½GUvsm;
ajy;oGm;ajymif;vJaewJt Y &myJ-vdYk olwjYkd rifMuw,f}
]½lyavmuom;u jrifp&m?Mum;p&mtp½Sw d YJ tm½kaH vmuudk
rwnfazmufjym; a½GUvsm;ajymif;vJaewJYt&m-vdkY jrifovm; bk&m;}
][kww f ,f}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


120 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]onfvq kd v kd sif olwu Ykd tm½kaH vmuudk azmufjyefajymif;vJae


wJtY &m-vdYk jrifwmqdv k sif olwu Ykd ajymif;vJrt
I pOftwef;Bu;D -vdYk jrif
rSmyJ}
]jrpfukd umrom;u ]jrpf}-vdjYk rifayr,fY ½lyjA[®muawmY tNrJ
ajymif;vJaewJY ajymif;vJjcif;tpOftwef;BuD;tjzpf jrifrSmyJ}
]½lyaA'ynm&yfqdkwm tJonfajymif;vJrItpOfeJY pyfwJY tod
ynmyJ bk&m;}
]onfvq kd v kd sif tJonfynmudk u ] m&ynm}-vdYk ajym&vdrrYf ,f}
]um&}-qdw k m bmvJb&k m;}
]um&}-qdw k m t"dygÜ ,fuawmY ]jyKvyk jf cif;}-ygyJ/ jyKvyk af jymif;vJ
apwmaygY/ tJonf ajymif;vJwmudyk J ]a½GUvsm;rItcsed }f - ac:wmyJ/ 'g
aMumifY ]um&}-[m ]umv}yJvdkY o'´gynm½SifawGu ajymMuwmyJ}
]onfvq kd v kd sif ½lyjA[®m&JU avmutjrif[m a½GUvsm;ajymif;
vJrI tcsdefumvtjrif-yJaygY bk&m;}
][kww f ,f/ umra'0awGvkd txnf0w¬Kj'yfvYkd tm½kaH vmuudk
rjrifb;l }
]t½lyjA[®musawmY tqif;? toH-tpp tm½kaH vmuudk tm
umo-vdkYyJ jrifwmqdkawmY umrç½lywdkYeJY oD;jcm;tjrif jzpfjyefwmaygY
bk&m;}
][kww f ,f}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 121

29/ tjzpfwpfcw k nf;udk j'yf?tcsed ?f ae&m ud,


k ½Yf aI xmifu
Y ud,
k jf rifMu
]jrifp&m? Mum;p&m tqif;? toHtpp tm½kaH wGyJ j'yfypön;f vdYk
jrifwJYolu- jrif? a½GUvsm;ajymif;vJtpOf tcsdefumvvdkY odwJYolu-
od? [if;vif;tmumovdYk cH,o l ul -cH,?l onfvkd jzpfMuwmvm; bk&m;}
]jzpfvu Ykd vnf; &aewmud-k av}
][kwyf gY bk&m;}
]jrpfwpfpif;wnf;yJ umrvl½aI xmifu Y Munfah wmY onfjrpf[m
a½S;ya0oPDupNyD; ESpfaygif;rsm;pGm wnf½SdvmcJYwm-vdkY jrifNyD;? ½ly½I
axmifu Y Munfah wmY jrpfqw kd m ajymif;vJjcif;yJ? onfjrpfxJ ESpcf gqif;vdYk
r&bl;-vdYk jrifw,f/ t½ly½Iaxmifo Y rm;usawmY a&rIeaf wG[m jrpfvm;-
qdkNyD; tmumoudkyJ jrifw,f/ jrpfqdkwm pdwfqef;xm;wJYt&myJ-vdkY
txdaygY}
]tjzpfwpfc&k ,fvYkd jzpfvmvsif txnfvnf; ½Srd mS yJ? tcsed v f nf;
½Srd mS yJ? ae&mvnf; ½Srd mS yJ/ 'gudk wpfaxmifw Y pfem;qDu jrifMuwmaygY
bk&m;}
][kww f ,f/ onfvakd wG jrifae&wmaMumifY tjzpf&UJ yrmPt
rSefudk rjrifEdkifMuwmaygY}
]tjzpfwpfckrSm tjzpfwpfck&JU yrmPtrSeftwdkif; jrifwmu
]'da| 'd|rwå}vm; bk&m;}
][kww f ,f}
]jrifvsif jrifwmrSmyJ-&yf? Mum;vnf; Mum;wmrSmyJ-&yfèqdw k mu
'da|'d|rwå r[kwfbkl;vm; bk&m;}
]tJ'gqdv k sif a½GUvsm;ajymif;vJtjrifjzpfwYJ ½lytjrif jzpfomG ;rSm

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


122 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

aygY}
]tm½kHwpfckwnf;rSm onfvdk tjrif½IaxmifYokH;rsdK; jzpf&wmu
bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]twdkcsKyfajym&vsif ]Munfo h &l UJ pdwZå }- aygY}
]b,fvdkvJ bk&m;}
]umrpdwZå -vdq Yk w kd YJ umr&m*udavomjzpfaevsif ]j'yf}-jrif
rSmyJ}
][kwyf gY bk&m;}
]½lypdwZå -vdqYk w
kd YJ ½ly&m*udvom jzpfaevsif azmufjyefajymif;
vJ a½GUvsm;-jrifrSmyJ}
[kwyf gw,f bk&m;
]t½lypdwZå -vdq Yk w kd YJ t½ly&m*udavo jzpfaevsif v[mç tm
umotjzpf-jrifrmS yJ}
][kwyf gY bk&m;}
]wynfah wG&UJ tuJ od&atmif q&mu wynfah wGukd jyóem
wpf&yf ar;w,f/ tar;uè]nOfo Y ef;acgif,H wdwq f w d pf mG Mu,fawGv
awG xGe;f aecsed rf mS rif;wdYk b,fvkd tok;H csovJ? rif;om;uajzw,fè
vQKd U0Suw
f ikd yf ifp&mawGukd tazwdw Yk ikd yf ifMuw,f-vdaYk ygY}
][kwfNyD bk&m;}
]ola|;om;uajzw,fèonfvw kd w
d q f w d cf sed rf mS pdeaf umif;awGukd
at;at;aq;aq;Munfw h ,f-vdyYk }J
][kwfNyDaygY bk&m;}
]olc;kd om;uajzw,fèonfvt kd csed rf mS cd;k 0Suzf Ykd vkyMf u&ygw,f-

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 123

vdkYyJ}
][kwfNyD bk&m;}
]noef;acgifuav; wpfcw k nf;yJaemf? ausmif;om;ok;H a,muf
u olYZmwdeJYol ajzoGm;Muwm}
][kwyf gw,f bk&m;}
]oef;acgif,wH pfcwk nf;yJ tok;H cscsiof al wG&UJ ½IaxmifuY ok;H rsKd ;
jym;vmawmY tokH;csykHokH;rsdK; jzpfwmyJ}

30/ 'da| 'd|rwåtjrifqdkwm


]'gqdkvsif olurSef? udk,furSef rjiif;oifYbl;aygY bk&m;}
]ud,k t Yf jrifeYJ ud,
k yf /J ud,
k pf u
D ,
kd if taumif;jyp&mawG ½SMd u
w,f/ tqdk; jyp&mvnf; onfvdkyJ udk,fpD½SdMuwmcsnf;yJ/ ]wpfzl;pD ½kH
wmyJ}-qdw k YJ t½l;ajympum;vdyk }J
]'gaMumifrY sm; ]ykxZk aÆ em Or®waå um}-vdYk ykxZk OfawG[m t½l;yJ-
vdkY a[mcJYwmvm; bk&m;}
]jzpfwef&mw,f}
]tJonf tm½kHavmuudk 'da| 'd|rwåjzpfatmif MunfhEdkifrS
j'yf? umv? tmumotjrifawGu vGwrf mS qdak wmY b,fvjkd rif&rSmvJ
bk&m;}
]½IaxmifhoHk;ckrS jrifp&moHk;ck&SdaewJhtm½Hkudk b,f- jrifp&m ½I
axmifrY S ruyfyJ tJonftm½H&k UJ trIur®ukd jrifatmifMunfw h m[m 'da|
'd|rwå jzpfatmifMunfw h myJ}
]tJonfavmufBu;D rsm;oGm;awmh odyef m;rvnfawmhb;l bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


124 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]tm½Hwk pfcu k kd ½Iaxmifo Y ;kH ckteuf b,f½aI xmifu Y rS ruyf&bl;


qdw
k m em;vnfvm;}
]vnfw,f bk&m;}
]tJonftm½H&k UJ trIur®ukd jrifatmifMunfv h jYkd rifwm[m 'd|rwå
jzpfwmyJ}
]trIur®qw kd m ]t&nftcsi;f }qdw k hJ a0g[m&eJU zvS,v f u
kd v f sif
&rvm; bk&m;}
]&w,f}
]rdb&JU trIur®[m rdb&JUt&nftcsi;f yJ? om;r,m;&JU trIur®
[m om;r,m;&JU t&nftcsif;yJ? tdrf? um;wdkY&JU trIur®[m tdrfwdkY?
um;wdkY&JU t&nftcsif;yJaygh bk&m;}
][kwyf gw,f}
]jrif&wJt
h m½Hrk mS jrif&wJt h m½H&k UJ yrmPrSet f wdik ;f jrifwm jzpf&
r,f-qdw k m jrif&wJth m½H&k UJ t&nftcsi;f twdik ;f jrifw,fçjzpfw,fv-Ykd
qdkcJhwm bk&m;aemf}
]t&nftcsi;f qdw k m ud, k ef pYJ yfwthJ &nftcsi;f aygh}
]tJ'g b,fvv kd J bk&m;}
]pm;p&m? 0wfp&m? aep&m? aq;0g; tpptm½Hak wGrmS pm;p&m
tp&Sw d mawG&UJ yrmPtrSeq f w kd m tJ'gawG&UJ ud, k ef pYJ yfwt hJ &nftcsi;f
trSefawGtwdkif; jrifwmodwm jzpf&r,fvdkY qdkvdkwmaygh}
]tJ'gawGrmS ud, k ef pYJ yfwt hJ &nftcsi;f awGu bmawGqw kd m
enf;enf;ajymygOD; bk&m;}
]pm;p&mtm½Hq k ykd gawmh}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 125

]aumif;NyDbk&m;}
]olUrSm j'Aftm½Hkvnf; &Sdw,f}
][kwyf ghb&k m;}
]azmufjyefa&GUvsm;wJh umvtm½Hkvnf; &Sdw,f}
]rSeyf gw,fb&k m;}
]ae&mtm½Hv k nf; &Sw d myJ}
]trSefayghbk&m;}
]tJ'gawGxuf tydt k rdjk zpfwhJ ud,k ef pYJ yfwhJ t&nftcsi;f awG
vnf; &Swd ,f}
]b,fvv kd bJ &k m;}
]igpm;vsif ighudk rQwrIudkjzpfapEdkifwJh t&nftcsif;aygh}
]ud, k ef rYJ pyfwhJ t&nftcsi;f a&m tJonf pm;p&mtm½Hrk mS &Sad o;
vdkYvm; bk&m;}
]trsm;Bu;D &Sw d maygh}
]bmawGygvdrfh bk&m;}
]pm;olukd aysmjf rL;apwmwd?Yk Zdru f sapwmwdYk qdw k mawG r&Sb
d ;l
vm;}
]&Syd ghb&k m;}
]tJ'gawG[m ud, k ef rYJ pyfwhJ pm;p&mt&nftcsi;f awGaygh}
]0wfp&mtm½Hk? aep&mtm½Hk? oHk;p&mtm½HkeJY vlrIqufqHp&m
tm½Hk tm;vHk; onfvdkcsnf;jrif&wm jzpf&vdrfhr,fayghbk&m;}
][kww f ,f}
]tJonfxu J vlrq I ufqpH &mtm½Hrk mS tJonftm½H&k UJ yrmPrSef

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


126 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

jzpfwhJ ud, k ef UJ pyfwhJ t&nftcsi;f udk odjrifyu kH av; wynfah wmfoyd g&ap
bk&m;}
]ud, k q f ufq&H rnfo h [l m rdwjf yKrnfo h vl nf; jzpfcsijf zpfr,f? &ef
jyKrnfo h v l nf; jzpfcsijf zpfr,f}
]&Swd mayghb&k m;}
]rdwjf yKr,fo h [
l m bmaMumifrh w d jf yKwmvJqv kd sif ud, k uf olUudk
rdwfoabm0ifatmif qufqHxm;vdkYyJ? &efjyKolvnf; onfoabmyJ?
onfawmh olU&JU rdwçf &eftjzpf[m ud, k zf efw;D xm;wmyJvv Ykd nf; odjrif
&rSmyJ}
][kwyf ghb&k m;}
]onfoal wGqw kd hJ tm½Hak wG[m ud, k u f b,fvq kd ufq&H if tJ
onftm½Hak wGu b,fv'kd u k a© wG jzpfapvdrrhf ,f? b,fvq kd ufqrH S tJ
onftm½Hak wGuay;rnf'h u k a© wG b,fvNkd ird ;f apvdrrhf ,f? onfvjkd rif&wJh
tm½Htk ay:rSm jrif&wJyh rmPjzpfwhJ ud, k ef pYJ yfwt hJ &nftcsi;f rSeu f kd od
jrif&r,f}
]tm½Hak wGu ud, k u hf 'kd u
k a© y;Edik w f mawG[m ud, k ef q YJ ikd wf thJ m½H&k UJ
yrmPvd-Yk qd&k wJh t&nftcsi;f trSeyf aJ ygh bk&m;}
]'gaygh}
]'guawmh awmfawmfozd Ykd aumif;wmyJb&k m;}
]'gaMumifY onfvo kd w d mudk rZösrd y#dy'gqdNk y;D vl&Y UJ yifrA[du k swhJ
tusiv hf Ykd a[mcJw h maygh}
]w&m;u 'gyJaygh bk&m;}
]jrif&? Mum;&? eH&? vsu&f ? awGU&? od&wJt h m½Hak wGrmS 'kuj© zpfrnfh

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 127

yrmP&Sdwmqdkvsif 'ku©jzpfrnfhyrmP&Sdwm? 'ku©Nidrf;rnfhyrmP &Sdwm


qdkvsif 'ku©Nidrf;rnfh yrmP&SdwmvdkY jrifatmif? Mum;atmif? eHatmif?
vsufatmif? awGUatmif? odatmif jzpf&vdrfhr,faygh}
]&Si;f ygNyb D &k m;}
]'g&Si;f vsif a&SUquf&atmif}
]usew f mav;vnf; enf;enf;ar;cJyh g&ap bk&m;}
]ar;yg}
]tmumo t½lytjzpf[m xif&mS ;cJ&h ygNy?D aemuft½lyawGu
rvif;bl; bk&m;}
]½kyrf t hJ jrifu tmumot½lyyJ}J
]'kw, d t½lyuaum bk&m;}
]tmumo[m teEÅyJ odwmu 'kw, d t½lyyJ}
]wwd, t½lyuaumbk&m;}
]0dnmOfvnf; teEÅyJ odwmu wwd,t½ly}
]pwkwu ¬ aumbk&m;}
]bmrSr&Sdbl; odwmyJaygh}
]a0'emwd?Yk pdww f Ykd oabm"r® wpfrsKd ;rsKd ;wdYk ½Iwmu b,fvv
kd J
bk&m;}
]olwu Ykd ½kd v I nf; tmumo aygufwmygyJ}
]½kyrf S tmumoaygufwm rubl;vm; bk&m;}
]a0'empwJh y&rwfuvnf; olwdkY&JU jzpfysuf tedpöqdkwmudk
Munfvh sif olwv Ykd nf; tmumoaygufwmygyJ}
]ar;csiw f mukeyf gNyb D &k m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


128 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

31/ 0dyóem\ a,m*tjzpf


]tck ajymcJw h mawG[m ½Snaf yr,fh 0dyóemvnf; a,m*txJ
ygw,f-qdw k m ay:vGizf yYkd gyJ}
]y&rwfu½kd w I hJ 0dyóema,m*uawmh umrokcv’u d aemuf
vdu
k w
f ahJ ,m* r[kwaf wmhb;l aygh bk&m;}
]r[kwaf wmhb;l }
]0dyóema,m*usawmh bma,m*ajymrvJ bk&m;}
]ajymNyD;om; &SdwmyJ}
]b,frmS vJ bk&m;}
]w&m;OD;a[mpOfuyJ}
]b,fvakd jymvdv Yk bJ &k m;}
]twåuv d rxaemufvu kd wf ahJ ,m* vdaYk ygY}
]twåuv d rxaemufvu kd w f ahJ ,m* qdw
k m y&rwfukd 0dyóem
½Iwm&JU emrnfvm;bk&m;}
][kww f ,f}
]twåuv d rxqdw k m&JU t"dygÜ ,fu rdryd ef;EGr;f aMumif;vd&Yk w,f
r[kwyf gvm; bk&m;}
][kwo f m;}
]y&rwfukd tedppö wJh tjcif;t&mawGeYJ 0dyóem½Ivsif csr;f om
wmr[kwv f m; bk&m;}
]a0'emvdak wmh [kwyf gw,f}
]b,fvv kd b
J &k m;}
]tqif;? toH? teH?Y t&om? tawGU? tawG;tm½Hw k pfcck uk kd

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 129

umr?½ly?t½ly udavom&m*eJY csO;f uyfMuvd&Yk wJh csr;f om[m a0'em


csr;f omcsn;f yJ? 'gayrJèY }
]quftrde&Yf ydS g bk&m;}
]a0'emcsi;f wlayrJY umr&m*udavomeJY csO;f uyfv&Ykd wJh a0'
emxJrmS rSm;rSm;,Gi;f ,Gi;f csO;f uyfv&Ykd wJh a0'emxufawmh rSerf eS u
f efuef
csOf;uyfvdkY&wJh a0'emu omvGefw,f}
][kwyf ghb&k m;}
]tJonfa0'emxuf omvGefwmuawmh ½ly&m*udavomeJY
tJonftm½Hak wGukd csO;f uyfv&Ykd wJh a0'emu ydrk o kd mvGejf yefw,f}
][kwyf gw,fb&k m;}
]tJonfa0'emxuf omvGew f muawmh t½ly&m*udavomeJY
tm½HkawGudk csOf;uyfvdkY&wJh a0'emyJ}
]tJ'guawmh tomvGefqHk;aygh bk&m;}
][kwfw,f? a0'emxJrSmawmh tomvGefqHk;aygh}

32/ t½lyudavomeJY tm½kHudkcsOf;uyfwm 0dyóem


]t½lyudavomeJY tm½Hak wGuckd sO;f uyfwmudk 0dyóemvdYk ac:
ovm; bk&m;}
]t½ly&m*udavomeJY tm½Hak wGqD csO;f uyfenf;ud,k w
f ikd u
f 0dy
óemenf;eJYrS &wmyJ}
]bk&m;a[mwJh tedpt
ö p&Sw
d hJ vu©PmawGeYJ 0dyóemvkyw f m
vm; bk&m;}
][kwyf gw,f}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


130 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]tJ'g b,fvjkd zpfwmvJb&k m;}


]tedpt ö p&Sw d v hJ u©Pmqdw k m tedppö onfeYJ rSwo
f m;p&mrQy}J
]vu©Pmqdw k mawmh rSwo f m;p&mrQcsn;f yJ r[kwyf gvm;bk&m;}
][kwyf gw,f? 'gayrJ}Y
]qufygOD;bk&m;}
]tJonfrw S o f m;p&m&JU trSwo f m;cHw&m;u &Sad o;wmud;k }
]tJ'gu b,fvdkrdkYvJ bk&m;}
]bk&m;a[mwJh trSwo f m;cHw&m;eJY t½lyjzpfatmif 0dyóem
½Io&l UJ trSwo f m;cHw&m; rwlMubl;}
]bk&m;u y&rwf½I&r,fvdkY ra[mbl;vm; bk&m;}
][kww f ,f}
]tJonfvdkra[mvsif b,fvdka[mvJ bk&m;}
]'ku½© &I r,f}-vdaYk ygh}
]'kue© YJ y&rwfbmxl;vdv Yk J bk&m;}
]xl;NyDaygh}
]b,fvx kd ;l wmvJ bk&m;}
]xl;wm wdw k ykd aJ jymr,f}
]ajymygbk&m;}
]'ku©[m y&rwf&JU Bud,m0daoo}-yJ}
]y&rwfawG&UJ xl;jcm;wJt h rlt&m}-vm; bk&m;}
][kww f ,f}
]xl;jcm;wJt h rlt&mqdv k nf; y&rwfrmS yJ jzpfwmr[kwb f ;l vm;
bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 131

][kwyf gw,f}
]onfvdkqdkvsif y&rwfeJY bmxl;rSmvJ bk&m;}
]y&rwf&JU xl;jcm;wJhtrlt&mqdkwm y&rwfr[kwfbl;yJ}
]b,fvdkvJ bk&m;}
]½TUH eJUvkyx f m;cH&wJh EGm;½ky?f usm;½ky[ f m &TUH [kw&f UJ vm;}
]EGm;½kyf? usm;½kyf[m &THUeJUvkyfxm;ayr,fh &THUr[kwfbJ &THU&JUtrl
t&m xl;jcm;wmyJ bk&m;}
]tJonf &TUH eJUvkyx f m;wJh EGm;½ky?f usm;½kyu f kd &TUH wefz;kd eJY wefz;kd jzwf
vsif rSeyf ghrvm;}
]rrSeEf ikd af vmufygbl; bk&m;}
]tkwef aYJ usmufeYJ vkyx f m;cH&wJh bk&m;apwDukd tkw?f ausmuf
wefzdk;eJY wefzdk;jzwfvdkY&wmrS r[kwfwmbJ}
][kwyf gw,f bk&m;}
]onfvykd J em;vnf&r,f}
]tJ'g enf;enf; ]'ku©eJY y&rwf uyfay;ygOD;} bk&m;}
]'kuu © kd wefz;kd jzwfwthJ cg 'kuq © w kd hJ Bu,d m0daoojzpfwhJ txJ
rSm tajccHtjzpfyg&wJh y&rwfeJY wefzdk;rjzwf&bl;aygh}
]y&rwf&UJ Bu, d m0daoojzpfw'hJ u k u © kd tedppö wJv h u©PmawGeYJ
wefz;kd owfrw S w f t hJ cg tJonf-'kuv © qYkd w kd hJ Bu, d m0daooudjk zpfapwJh
y&rwf&JUtedpöpwmawGeJY wefzdk;rjzwf&bl;aygh-bk&m;}
][kww f ,f? t½kyu f opfom;&JUtrlt&mxl;yJ? opfom;r[kwf
bl;? t½kyfudk opfom;wefzdk;eJYjzwfvsif b,frSefrvJ}
]bk&m;u tedpöpwJh vu©PmawGeJY 'ku©udk½I&r,fvdkY rdefYcJhwm

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


132 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

odMuygw,f? 'gayrJY 'ku[ © m y&rwfawGxifNy;D y&rwfu½kd rI Md uwmyg


bk&m;}
]tJ'g rSm;wmyJ/ y&rwf[m t½kyfxkcH&wJhopfom;eJY wlw,f?
'ku[ © m onf-opfom;wH;k &JU Bu, d m0daoojzpfwhJ t½kyef w YJ w
l ,f}
][kwyf gh bk&m;}
]t½ky&f UJ rSwpf &mvu©Pm[m opfom;&JU rSwpf &mvu©Pmvm;}
]b,f[kwfrvJaygh bk&m;}
]'g a&moGm;Nyq D v
kd siaf wmh ]uav;}jzpfomG ;NyyD }J
]tm;vHk; ]uav;} jzpfrSmygyJ bk&m;}
]tm;vHk;jzpfvnf; tm;remEdkifbl; ajym&rSmyJ}
]tm;emaezdYk r[kwaf wmhygbl;bk&m;}
]uav;}-[m avmuudk bmrSo;kH r&wJh oknjzpfatmif rdu k rf J
cJhNyD}
]'gayrJY omoemawmfukd ESpaf ygif;ESpaf xmifausmaf tmif vuf
qifhurf; vmMuygw,f bk&m;}
]EGm;awGudk bk&m;&Sifu arG;ay;xm;cJhw,fqdkvsif avmuudk
EGm;ausmif;ckdif;csifvdkY r[kwfbl;-vdkYrSwf&r,f wum}
]bk&m;-}
]EGm;EdkYwdkufcsifvdkY arG;ay;cJhwm}
]tck EGm;EdaYk wmh wpfpufrrS aomuf&bJ ESpaf ygif;ESpaf xmifausmf
avmuf avmurSm EGm;yJausmif;vmcJh&&Smwm bk&m;}
]avmuudk MuifemzdaYk umif;vdu k w
f m}
]bk&m;vJ tm;emzdkY tvGefyJaumif;yghbk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 133

33/ w&m;udrk odí bk&m;udo k wfypfonftxd jzpf&onf


]bk&m;twGuaf wmh rajymcsiaf wmhb;l }
]olwu Ykd vnf; bk&m;udOk ;D xdy&f u G Nf y;D ajymaeMuwmyJb&k m;}
]olwdkY OD;xdyf&Gufwmu aMumufp&mBuD;}
]b,fvdkvJ bk&m;}
]Zmwfxu J tzezl;udu k af ewJjh cifukd usnaf yGUeJ½Y u
kd w
f hJ om;rdu
k &f UJ
tzOD;xdy&f u
G w f mrsKd ;Bu;D }
]onfavmufyJvm; bk&m;}
]uav;[m acgif;ay:uypönf;vnf; cseif;csif eif;wm rvkyf
wwfb;l vm;}
]vkyfNyDaygh bk&m;}
]onftwdik ;f yJ}
]b,fvdkvJ bk&m;}
]olwYkd bk&m;udk owfypfMuw,ftxd ajym&r,f}
]tJonfvkd jrifv&Ykd ovm; bk&m;}
]w&m;aovsif bk&m;&SOd ;D rvm;}
]onfvakd wmh r&S&d bl;aygh bk&m;}
]apwDawG? ½kyyf mG ;awG awmufawmuf<um;<um;&Sad evdYk bk&m;udk
ouf0if &Sio f efaew,f jrifcsiaf o;vdv Yk m;}
]tJ'gawGuae bk&m;rSe;f Ny;D qGr;f a&csr;f ? yef;qDr;D awGeYJ vlwikd ;f
ylaZmfaeMuwmyJ bk&m;}
]bk&m;udjk rifatmif olwu Ykd bmeJrY eS ;f MurSmvJ}
]a[mMum;csufw&m;awGeJY rSef;&rSmaygh bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


134 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]olwuYkd bmw&m; odMuvdv Yk }J


]bk&m;a[mxm;cJhwJh pmayudk aqmifEdkifMuolawGyJ bk&m;}
][kwyf gw,f? t&d,opömtouf aysmufaewJh pmayawGy}J
]tJ'gawGoMd urSmaygh? Oyrmèbk&m;*kP?f w&m;*kPw f aYkd ygh bk&m;}
]bk&m;wd?Yk w&m;wdq
Yk w kd hJ j'yfrodbeJ YJ *kPcf sn;f odvYkd rSe;f Edik rf wJh
vm;}
]onfvdk rSef;&wmyJr[kwfbl;vm; bk&m;}
]a&S;tcgu oDwmckEpS w f ef? owå&befeYJ ar½kukd *kP&f nfawG
odNy;D rSe;f cJMh uwm tckb,favmufreS v f }J
]vufawGUodEdkifawmh tukefvGJyJaygh bk&m;}
]olwYkd bk&m;rSe;f wm raygufEikd yf gbl;}
]olwYkd ud, k af wG? pdwaf wG ajymif;vJomG ;wmawmh jzpfMuygw,f
bk&m;}
]'gèpdwZå awGyg}
]onfvdkajymvdkY awmfyghrvm; bk&m;}
]ewf½kyfudk;uG,frIeJY ,SOfMunfhvsif odEdkifwmyJ}
]olwv Ykd nf; ewf0ifw,fqw kd mawmh awGUEdik w
f m [kwyf ghrvm;
bk&m;}
]oGif;vdkufvsifawmh 0ifrSmyJ}
]bm0if0if 0ifvsiaf wmh ajymif;wmvnf; [kwyf gw,fb&k m;}
]bk&m;rodbJ bk&m;"mwfoiG ;f awmh bk&m;r[kww f mbJ t0ifc&H
rSmyJ r[kwfvm;}
]b,fvkd bk&m;r[kww f mu 0ifrmS vJ bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 135

]a&SUaemufb0awGeYJ y&rwf[m t&d,opömjzpfw,f}- 'gawG


a[mw,fqw kd bhJ &k m; 0ifrmS aygh}
]bk&m;*kPaf wmf[m bk&m;a&mufatmif a[mcJw h myJ r[kwb f ;l
vm; bk&m;}
]bk&m;tjrif pdwf"mwfjrifhrm;zdkYyJ}
]*kPfawmfu tJ'gawG rwm;bl;vm; bk&m;}
]bk&m;j'yfurS 'gawGwm;EdkifwmyJ}
]bk&m;j'yfu b,fvv kd J bk&m;}
]bk&m;&JU "r®awGaygh}
]"r®u twdck sKyq f vkd sif b,fvrkd v Ykd }J bk&m;}
]or®myJ}
]or®mqdkwm rdpämr[kwfwmvdkY-qdkvdkwmvm; bk&m;}
]'gaygh? a&S;b0? aemufb0 jzpfeJYrjzpfawGu or®mawGvm;?
rdpmä awGvm;}
]bk&m;a[m tm*rudkuf &SdNyD;om;yg bk&m;}
]y&rw¬opömrSm igçolv-Ykd &Edik v f v
Ykd m;}
]r&Edkifygbl; bk&m;}
]ig çol r&Sdvsif ay;vdkYçcdk;vdkY &yghrvm;}
]tjyKco H ?l jyKorl &Sad wmh cd;k ,lw,f? ay;vSLw,fqw kd mawG Bud
,mawGyb J &k m;? tJ'gawG b,f&awmhrmS vJaygh bk&m;}
]cdk;wmç vSLwmr&Sdvsif cdk;jcif;? vSLjcif;&JU taMumif;a[wkeJY
tusKd ;0dyguf awGaum &Sv d &Ykd ygOD;rvm;}
]jyKvyk jf cif;r&Srd aS wmh jyKaMumif;eJjY yKusKd ;awmh bmajymzdYk &Sad wmh
rSmvJayghb&k m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


136 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]jyKjcif;eJY jyKaMumif;çjyKusdK;vufrcHwmawG[m rdpämawGvm;?


or®mawGvm;}
]rdpämrS ed,wrdpämawGyg bk&m;}
]a&SUaemufb0jzpf rjzpft,leJY y&rw¬t,lawG[m rdpämjzpf
w,fqdkvsif 'gawG[m w&m;"r®[kwfyghrvm;}
]or®mrS w&m;"r®qakd wmh 'gawG w&m;"r® r[kwEf idk yf gbl;bk&m;}
]bk&m;&JU j'yf[m "r®j'yf}-yJ? tararG;ay;xm;cH&wJh j'yf r[kwf
bl;}
]'gaMumifh ]"r®rjrifvsif ighrjrifbl;} bk&m;a[mwmud;k bk&m;}
]bk&m;rjrifwmurS awmfao;w,f}
]bk&m;rjrifwmxuf qd;k wm&Sad o;vdv Yk m;bk&m;}
]&Sw
d ,f}
]b,fvo kd v
l J bk&m;}
]bk&m;r[kwfwmudk bk&m;vkyfNyD; jrifaeolyJ}
]olu b,fvakd Mumifh ydq k ;kd wmvJ bk&m;}
]rjrifou l rjrifreS ;f odNy;D jrifvmEdik pf &mtaMumif; &Sad o;ayr,fh
bk&m;wk jrifaeolu bk&m;ppfukd b,fvrkd S rawGUEdik af wmhwmaMumifyh }J
]tJèbk&m;}
]'g y&rw¬opömeJY t&d,opöm vGJMu&mu pwmyJ}
]y&rwfukd taysmufazsmufzt Ykd wGurf mS tedpt
ö p&Sw
d hJ vu©Pm
awGu aumif;wmud;k bk&m;}
]tJonf-taysmufazsmufvYkd y&rwfawGaysmufwmudk edAmÁ efxif
awmh 'gèwdkYawGUNyDqdkNyD; rmefwufwmyJ}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 137

34/ w&m;aysmuf&wm Ak'¨a[m ]uH}tppfaysmufaevdkY


]onfvdkqdkawmh w&m;rSm;zdkY&JU vufonf[m 0dyóem½Iwm
jzpfaeovm; bk&m;}
]onfvakd wmhr[kwb f ;l }
]b,fvv kd b
J &k m;}
]uH}-aysmufwmyJ}
]uHaysmufwmu b,fvv kd J bk&m;}
]uH&UJ t&udk &atmif raumufEikd af wmhwmaygh}
][kwyf ghb&k m;? uHaysmufawmh uHtaMumif;a&m? tusKd ;a&m
aysmufawmhwmaygh bk&m;}
]tJonfvakd ysmufawmh oHo&mudk olwrYkd odawmhwmyJ}
]oHo&mrodawmh oHo&muzefvu kd v
f Ykd xifvmwJo
h wå0g rod
awmhb;l aygh bk&m;}
]tJonfowå0g rodawmh tJonfowå0g&JU tedp?ö 'ku?© tewå
tjzpf vu©Pmb,fvx kd ifrvJ}
]'g rxifawmh awGUwJhy&rwfqGJNyD; vu©Pmwifrdwmvm;
bk&m;]
]'gaygh}
]uHrodvYkd y&rwf 0dyóemwifwmvm;? y&rwf 0dyóemwifrd
vdYk uHrodwmvm; bk&m;}
][kww f ,f? wpfcjk zpfvsif aemufwpfcv k J jzpfawmhwmyJqakd wmh
MuufOeJY Muufr-vdak wmhjzpfwmyJ? uHrodvYkd 0dyóemvkyrf w d myJawmh
rsm;rSmyJ}
][kwyf gw,f bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


138 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

35/ udk,fY0g'rSm;udk trSefvkyf t,lonf;aevsif twå0g'kyg'gef


]0dyóem[m a,m*jzpfaMumif;ajym&if;? ajymcJw h m odyBf u;D udk
w½Snfwa0; jzpfoGm;NyD}
]onfavmufajymwmawmif qiftyd &f m qdwEf ;Id avmuf jzpfO;D
rvm;yJbk&m;}
][kww f ,f? wpfurÇmvH;k Ak'b ¨ momawG[m wnDwñGww f nf;
pdwcf sxm;cJMh uwmu 0dyóem[m w&m;yJ? w&m;wnfaqmufenf;vdykY }J
]0dyóem[m y#dywåo d moemvdYk tm;vH;k rSwaf eMuwmbk&m;}
]tJ'g ½dk;om;pGmrSm;,Gif;aeMuwmyJ}
]awmfao;wmayghb&k m;}
]b,fvakd wmfwmvJ}
]½d;k om;pGmjzpfvaYkd yghb&k m;}
]tJ'g ydq k ;kd wm}
]bmjzpfvv Ykd b
J &k m;}
]r½dk;rom;eJY vkyfBuHNyD;rSm;wmqdkvsif rSm;rSef;olodw,f}
][kwyf ghb&k m;}
]onfvrkd [kwaf wmh rSm;rSe;f olrodb;l }
]odatmifajymEdkifvdkY olodvsif trSm;u uRwfrSmr[kwfvm;
bk&m;}
]odvsiu f awmh uRwrf mS ygyJ}
]ajymvsif odrSmyJr[kwfvm; bk&m;}
]r[kwb f ;l }
]b,fvdkvJ bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 139

]oltY rSm;udk rSew f ,fxifNy;D pdwcf sxm;Ny;D om;rdYk trSeaf jymwmudk


acgif;xJ xnfhrpOf;pm;bl;}
]onftjzpfuvJ aMumufp&mygvm; bk&m;}
]tJonftjzpfaygh? omoemyom;awG rynwfEikd w f hJ useaf ewJh
Oyg'gefy}J
]tJ'g bmOyg'gefvJ bk&m;}
]twå0g'kyg'gef-aygh}
]tJ'g&JU t"dygÜ ,fu b,fvv kd b
J &k m;}
]'gvnf; t"dyÜg,fu ESpfrsdK;&Sdw,f}
]ESpfrsdK;vHk; trSefvm;bk&m;}
]wpfrsdK;yJ trSefaygh? wpfrsdK;awmh trSm;yJ}
]trSeu f b,fvv kd bJ &k m;}
]ud, k 0hf g' t,lonf;rI-vdkYyJ}
]trSm;uaum bk&m;}
]twå0g' t,lonf;rIvUkd yJ}
]udk,fh0g'eJY twå0g' bmxl;vdkYvJ bk&m;}
]ud, k 0hf g'qdw k m ud,k , f wl t
hJ ,l ajymwmyJ}
]twå0g'qdw k mua&m bk&m;}
]twå(t,l)udk ,lwo hJ al ygh}
]bmjzpfvdkY onfvdk vGJoGm;&wmvJ bk&m;}
]tcsuEf pS cf suaf Mumifyh }J
]bmawGvJ bk&m;}
]twå0g'udk bk&m;y,fveS w f ,fxifwmu wpfcsuyf ?J aemuf

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


140 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

wpfcsuuf ud,k t
hf ,lukd t,lonf;wmrSm rodwmcsi;f omoemyom;
awGeJYtwl jzpfwmaMumifhyJ}

36/ bk&m; twå0g'kyg'gefudky,fcJY


]twå0g'udk bk&m;y,fcw hJ m wu,ftrSeyf J r[kwb f ;l vm;
bk&m;}
]onfar;cGef;rsdK; bk&m;udkar;wm bk&m;rajzbl;aemf}
]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]qefuY siaf jzajz? tavsmaf jzajz rodot l wGuf trSm;yJ jrifp&m
jzpfvdkYyJ}
]rodolu bmrodwmvJ bk&m;}
]ur®0g'oHo&maygh}
]'grodawmh b,fvdktajzESpfrsdK;vHk; rSm;rSmvJbk&m;}
]bk&m;u twå0g' y,fw,fajymvsif bk&m;[m vl&Sdwmudk
vufrcHolyJ-vdkY rSm;r,f}
]twå0g' ry,fbl; ajymvsifa&mbk&m;}
]oHo&m[mvnf; tewår[kwb f ;l vdYk bk&m;a[mw,f-vdYk rSm;
r,faygh}
]onfawmh 'gtwGuf b,fvakd jymrvJb&k m;}
]t&SnBf u;D ajym&rSmaygh}
]ajymygOD; bk&m;}
]oHo&mxJrmS vlvnfaewm r[kwb f ;l ? vlxrJ mS oHo&mvnf
aewm/ tJonfoo H &mqdwk m uHaMumif-h 0dygufjzpf? 0dygufaMumif-h

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 141

udavomjzpf? udavomaMumif-h uHjzpf? onfvv kd nfywfaeMuwm? onf


awmh ]oHo&m[m vlr[kwb f ;l ? oHo&m[m 'kuj© zpfw,f? vl[m 'ku©
r[kwb f ;l ? vl[m 'kuc© &H olomjzpfw,f}? 'gawGaMumifh oHo&mudk twå
,lwmudk bk&m;y,fw,f? vlukd twåv, Ykd w
l mudk bk&m;ry,fb;l ? onf
vdak wG ajym&vdrrhf ,f}
]rsm;vdu k w f m bk&m;}
]'gaygh}
]'gawG[m w&m;yGJaygif;rsm;pGm a[mrSyJ em;vnfrSmawGyJ
bk&m;}
]'gaMumifh 'gawG onfvakd r;wm-r[kwb f ;l vdcYk sn;f bk&m;uajym
wmyJ}
]twå0g'udk bk&m; ry,fb;l çy,fw,fajymzdYk em;vnfcufygyJ
bk&m;}
]onftxJrmS ½kyçf emrf½MI uawmh tJonf½yk ef mrf&UJ tewåukd awGU
MuwJt h cgrSm Ak'0¨ g'[m tewåjzpfw,f? wpfavmuvH;k vlqw kd mr&Sb d ;l
vdYk t,l t0ifc&H awmhwmyJ}
]onfawmh twå0g'kyg'gefqw kd m ]twå0g't,lonf;rI}-vdYk em;
vnfMuawmhwmvm; bk&m;}
]'gyJaygh}
]twå0g'kyg'gef&UJ t"dygÜ ,freS u f ]ud, k 0fh g'ud, k rf eS v
f yk rf I t,l
onf;wm}-aygh bk&m;}
][kww f ,f}
]onfvq kd akd wmh t&d,opömqdw k m y&rw¬opömygyJvYkd vGw J o
hJ l

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


142 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

uvnf; t&d,opöm jyefvnfem;vnfzYkd rvG,af tmifbaJ yghb&k m;}


][kww f maygh}
]onfvkd omoemzsuef nf;[m txda&mufq;kH zsuef nf; jzpfrmS yJ
bk&m;}
]ajymygOD;}
]omoemtwGif;udk teuf½dIif;qHk;0ifNyD;zsufwm jzpfvdkYaygh
bk&m;}
]tJ'g trSeyf }J
]t&Sib f &k m;&JU ajymMum;csuaf wGMum;&wm[m wynfah wmfwrYkd mS
cHpm;csuf ESpfrsdK;udk jzpfay:ap&ygw,f bk&m;}
]bmawGv}J
]wpfckeJYwpfckuvnf; rwlwJhcHpm;csufawG bk&m;}
]b,fvkd rwlwmvJ}
]wpfcku atmufqHk;cHpm;csuf bk&m;}
]tif;èaemufwpfcu k a&m}
]txufqHk; cHpm;csuf bk&m;}
]b,fvjkd zpfwmvJ}
]tm;odyf&SdoGm;wJh cHpm;csufvnf; cHpm;&w,f bk&m;}
]tif;}
]tm;odyfi,foGm;wJY cHpm;csufvnf; cHpm;&w,f bk&m;}
][mèqefu Y sibf ufBu;D }
][kww f ,f bk&m;? tJonftwdik ;f yJ}
]b,fvjkd zpfEikd rf mS vJ}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 143

]wu,fyjJ zpfw,f bk&m;}


]ajymprf;ygOD;}
]wynfah wmfwYkd omoemawmf[m wpfprSaumufvYkd &Edik pf &mr&Sd
atmif vGaJ csmcf w hJ m od&vdYk twdik ;f rod tm;i,fcpH m;&wm jzpf&ygw,f
bk&m;}
]temrodvsif aq;r&SdjzpfrSmpkd;vdkY tem&JU jzpfaMumif;ukefpif
ajymvdu k wf myJ}
]onfvdkjzpfayrJY tukefrSm;cJhMuNyDjzpfvdkY tm;i,fwJhcHpm;csuf
rjzpfatmif rwwfEdkifwmygyJ bk&m;}
]bóm&mr}-vdq Yk w
kd hJ pum;t&om cHcsiv f Ykd onfvakd jymaewm
r[kwaf Mumif;odNy;D tm;i,fwchJ pH m;csuf jzpfay:apwJh tajymtwGuf
cGifYvTwfay;zdkY ajym&rSmyJ}
]tJonfpum; rajymeJY bk&m;? t&Sib f &k m;ajymvdYk tm;i,fcpH m;
&wm r[kwb f J wynfah wmfwt Ykd jzpf&UJ ,lBuKH ;r&p&mjzpfvYkd cHpm;&wmjzpf
vdyYk g bk&m;}
]temod&wmtwGuf 0rf;enf;&wmxuf 0rf;om&wmjzpfzu Ykd
ydak umif;ygw,f}
][kwyf gw,f? 'gaMumifh qefu Y sibf ufcpH m;csut f jzpf tm;ody&f dS
oGm;wJh cHpm;csufvnf; cHpm;&wmyg bk&m;}
]tJ'g ajymygOD;}
]wynfhawmfwdkYtawG;[m rSefcsifrSvnf; rSefr,faygh bk&m;}
][kwNf y}D
]omoemtrSef toduawmh wdv Yk l vufwpfqyk af wmif rjynhf

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


144 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

awmhwhJ olawG&UJ vufxrJ mS yJ&adS wmhw,f/ onfomoem raysmufysuf


atmifeYJ wd;k yGm;atmif[m wdrYk mS yJ wm0ef&adS wmhw,f? omoemawmf&UJ
r@dKif[m wdkYjzpfaecJhNyDyJ-vdkYyg bk&m;}
]tif;ètif;}
]tJ'g rrSefbl;vm; bk&m;]
]rSeNf yaD ygY}
]'gaMumifh ud, k hf ud,
k pf rG ;f ?çpdwpf rG ;f rSeo
f rQawGukd b,ftwGurf S
jzKe;f wD;ypfaezdYk roifah wmhb;l vdYk todyg}
]tif;ètif;}
]tJonfvdk tjrifhqHk;cHpm;csufvnf; jzpf&ygw,fbk&m;}
]aMomfèa[m-om"k? om"k}
]quftrdefY&Sdp&mudk quftrdefY&SdygOD; bk&m;}
]wumwdYk cHpm;csuMf um;&vdYk tawmfuav; 0vifomG ;wm jzpf
oGm;NyD}
]y#dywfomoem vkyif ef;eJY pyfNy;D cGjJ crf;pdwjf zmjyrI[m aMumufc
ref;vdvd jzpfw,f r[kwyf gvm;bk&m;}
]at;èy#dywfomoemqdw k m t&d,opöma[mcsuu f kd a&muf
oGm;atmif ESv;kH oGi;f rI&UJ emrnf jzpf&rSmr[kwv f m;}
][kwyf gw,f bk&m;}
]tck y#dywfvyk w f ,fqNkd y;D vkyMf uolcyford ;f u y&rwfopöm&JU
vu©Pmta&muf armif;aeMuwmawG jzpfaew,f}
]tJ'gawG a,m*jzpfaewmvnf; rodMubl;vm; bk&m;}
]odwmaygh}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 145

]a,m*[mtpGe;f w&m;jzpfwm owdr&Muawmhb;l vm; bk&m;}


]½lyg½lya,m*vkyv f sif umr&m*Nird ;f wmu vufawGU jzpfae
w,f r[kwfvm;}
][kwyf gw,f bk&m;}
]tJonfNird ;f wmudk olwrYkd ufMuNy}D
]onftNird ;f u bk&m;-}
]bmjzpfvJ}
]armif;axmif;ae&vd?Yk a&tcyf Nird ;f w,f}-qdw k mrsKd ;Bu;D yg bk&m;}
]'gawmh 'gaygh}
]wpfcv k yk af e&vdYk rtm;wmaMumifh wpfcNk ird ;f wmrsm; tqef;
vm;bk&m;}
]rjrifbl;? rl;jrpfxif}- qdkwJhpum; Mum;zl;rSmyg}
]rl;u jrpfr[kwfbl;vm; bk&m;}
]jrpfrl;r[kwfbl;? azgufrl;udk ajymwm}
]ajrmif;vm; bk&m;-}
]umr&m* 0du©rÇey[meudk olwdkY rjrifMubl;av}
]'gaMumifh tJ'gudk w&m;xifwmvm; bk&m;}
][kww f ,f? tJonfw&m; yGm;rsm;aeMuolawGuakd wmif ]a,m*D
wdçYk a,m*Dw}Ykd -eJY r&Surf aMumuf ac:a0:aeMuw,f}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


146 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

37/ a,m*Dqdkwm aZmf*sD? a,m*deDqdkwm aZmf*eD


]a,m*D}-ac:wm &Supf &mvm;bk&m;}
]&Supf &mBu;D aygh}
]bmjzpfvv Ykd bJ &k m;}
]aZmf*sv D aYkd c:wmeJY twljzpfvyYkd }J
]b,fvq kd ikd wf mvJ bk&m;}
]aZmf*sDqdkwm a,m*Dudk aZm*Dac:&mu aZm*D=aZmf*D=aZmf*sD
jzpfvmwm}
][kwaf wmh[w k wf ,f bk&m;}
]b,fvv kd }J
]Zmwfyx JG aJ wGU&wJh aZmf*sq D w kd mawG[m ½l;aMumifaMumif ajymif
acsmaf csmef YJ b,foUl udrk S ta&;rpdu k b f ;l qdw
k hJ rme&So d q
l wkd m cefrY eS ;f vdYk
&w,f bk&m;}
]olrsm;udk jyKpm;wwfoq l w kd hJ teufa&m r&bl;vm;}
]tJ'grodb;l bk&m;}
]trsKd ;orD;a,m*Dqv kd sif ygVdpnf;t& a,m*dev D Ykd ac:&w,f}
]a,m*Deq D akd wmh bmjzpfvb J &k m;}
]a,m*DeDqdkwm aZm*DeD=aZmf*eD qdkwm jzpfvmwmaygh}
]aZmf*eDqdkwm pkef;rBuD;vdkvdk wynfhawmfwdkY odaerdMuwm
bk&m;}
]onfvkd odaerdMuwm tcsn;f ES;D r[kwb f ;l }
]b,fvdkvJ bk&m;}
]aZmf*seD aYJ Zmf*eDjzpfomG ;vsif olwu Ykd omrefval wGeYJ rwlawmh

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 147

bl;}
]b,fvdkjzpfoGm;vdkYvJ bk&m;}
]olwpYkd w
d af wG olwu Ykd ,
kd x
f rJ mS r&Sad wmhovdBk u;D yJ}
]b,fvakd wGU&vdv Yk J bk&m;}
]t½kyw f pfck csxm;ovdak ygh}
]t½kyfu b,fvdkrdkYvJbk&m;}
]t½kyf[m iHkYwm? armhwm? vSnfhwm? acgif;u bmrSrvkyfbl;?
rsupf ud vnf; b,frrS a&GUbl;? vufawG? ajcawG vIyw f mvnf; puf½yk f
vkad ygh}
]onfvq kd akd wmh vleYJ rwlb;l bJ bk&m;}
]vleJYrwloludk vlu tjrifwpfrsdK;jrifwmcH&r,f r[kwfvm;}
][kwyf ghb&k m;}
]vlpdrf;wpfOD;vdkvdk vlpGrf;aumif;vdkvdk aMumufp&m? rufp&m
txifc&H rSmyJ}
]tJonfvkd bmaMumifjh zpfomG ;wmvJ bk&m;}
]a,m*psmef 0ifxm;cH&vdaYk ygh}
]t&d,opöm bm0empsmef0ifoal um tJonfvrkd sKd ; rjzpfb;l vm;
bk&m;}
]bmqdik w f mrSwv f }Ykd
]psmef0ifwmcsi;f twlwyl J r[kwb f ;l vm;bk&m;}
]psmeftm½Hku wpfckwnf;rS r[kwfwm}
]b,fvdkjcm;wmvJ bk&m;}
]obm0tavsmuf jzpfwnfaewJh tm½H&k w dS phJ smefeYJ vlujyKvyk rf I

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


148 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

aMumifh jzpfwnfaewJt h m½H&k w


dS phJ smefvYkd uGjJ ym;w,f}
]obm0tavsmuf jzpfwnfaewJh tm½H&k w dS hJ psmefawGu a,m*
psmefawGvm; bk&m;}
][kww f ,f}
]t&d,psmefu onfvrkd [kwb f ;l }
]vljyKvkyfrIeJY jyKvkyfrIaMumifh jzpfwnfaewJh tm½Hk&SdwJhpsmefvm;
bk&m;}
][kww f ,f}
]onfvdk jcm;jyawmh bmjzpfvJ bk&m;]
]obm0jzpfwnftm½Hk&SdwJh psmef0ifpm;olu tJonftm½HkvdkyJ
toufr0ifoyl kH jzpfvmwmyJ}
]a,m*D? a,m*deaD wGu onfvv kd m; bk&m;}
][kww f ,f}
]t&d,mawGu bm½kyfaygufrvJ bk&m;}
]vlvkyfjzpfwnftm½Hk&SdwJh psmef0ifpm;oluawmh vlYtrIawGrSm
aumif;xufaumif; &Sio f efojl zpfawmh ouf0if&iS o f efwhJ vlNyo
D wmaygh}
]t&d,mpsmefyGm;vsif vleJYtwlqHk;vl jzpfr,faygh bk&m;}
]tJ'g trSeyf }J
]onfvq kd akd wmh a,m*psmefusiyhf mG ;MuwJh a,m*D?a,m*DejD zpfwhJ
aZmf*sDeJY aZmf*eDawG[m vlyHkysufMur,faygh bk&m;}
][kww f ,f}
]vlyqkH wkd mu b,fvakd jym&rvJ bk&m;]
]olrsm;&JU &efjyKc&H wm? pdwrf sucf &H wm? qif;&Jc&H wm? ud, k cYf sr;f

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 149

omud, k f raqmifEikd wf mawG rvdv k m;bl;? 'gaMumifh olrsm;udk olu&efjyK


wm? pdwrf suw f m? qif;&Japwm rvkyb f ?J olUcsr;f omolaqmifEikd af tmif
ulnDw,f? 'gvnf; vlyHkwpfrsdK;yJ}
]vSyygw,f bk&m;]
]ud,
k u f sa&mufaewJh 'kuu © vGwaf jrmufcsiw f ,f? olrsm;'ku&©
aewmu vGwaf tmifvnf; ulnw D ,f? 'gvnf; vlyw kH pfrsKd ;yJ}
]aumif;vSygw,f bk&m;}
]ud,k &f aewJjh ynfph rkH uI rysupf ;D apcsibf ;l ? olrsm;&aewJh pnf;pdrf
uvnf; rysufpD;atmif apmifha&Smufw,f? 'gvnf; vlwpfrsdK;yJ}
]csppf &myg bk&m;}
]udk,frSm;vdkY udk,fcH&wmrsdK;jrifNyD; cHEdkifatmifaew,f? olrsm;
rSm;vdYk olrsm; cH&wmtwGuv f nf; jrifNy;D wkev
f yI rf rI &Sad tmif aew,f?
'gvnf; vlyHkwpfrsdK;aygh}
]vlt Y aetxdik yf [kH m ay:vGiv f yS gw,f bk&m;}
]onfyakH wG cRw, f iG ;f aeol[m vluaygufzmG ;oljzpfayr,fh vlY
taygif;tazmf jzpfygYrvm;}
][kwfygY bk&m;? onfol[m vlyHkray:wJholyg bk&m;}
]onfolawG&JU y#dywf[m t&d,mtjzpfa&mufapwJh y#dywf
jzpfyghrvm;}
]aZmf*sDeJY aZmf*eDyJjzpfapr,fh y#dywfyg bk&m;}
]t&d,mtjzpfa&mufapwJh y#dywfr[kwv f sif omoemoH;k &yfxJ
u y#dywf [kwfyghrvm;}
]r[kwaf wmhb;l ayghb&k m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


150 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

38/ t&d,mjzpf&ef pkaygif;w&m;pcef;r½Sd


]t&d,mtjzpfa&mufapwJh y#dywfu pkaygif;avhusizhf Ykd vdt k yf
yghrvm;}
]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]bk&m;vufxufu omoemrSm w&m;pcef;qdw k m rMum;bl;
vdkYyg}
]bk&m;ujyay;wJh w&m;pcef;qdkwm r&Sdbl;vm; bk&m;}
]r&Sbd ;l }
]&Sio
f m&dyw k &å mwdYk &Siaf rm*¾vmefwYkd &Sit
f meE´mwdYk qdw
k hJ xif&mS ;
wJh ud, k af wmfawGjyay;wJh w&m;pcef;qdw k mrsm; pmxJayxJrmS rSwrf w S f
om;om; r&Sdbl;vm; bk&m;}
]r&Sbd ;l }
]b,folYw&m;pcef;rS pmayxJ rawGU&Sdbl;vm; bk&m;}
]awGUawmh awGUzl;wmaygh}
]tJ'g b,folYw&m;pcef;vJ bk&m;}
]ed*E¦wdkY w&m;pcef;yJ}
]ed*E¦wdkYu Ak'¨bmomrSr[kwfwm bk&m;}
]awGUzl;wm ajym&wmyJ}
]Ak'¨bmomr[kwfoltaMumif; Ak'¨pmayxJyg&ovm; bk&m;}
]ygw,f}
]b,fvakd Mumifv h J bk&m;]
]Ak'¨u *dZÑuk#frSm½SdpOf ed*E¦w&m;pcef;uvnf; *dZÑuk#f&JU
ausmufzsmeufpcef;qdw k mrSm w&m;pcef;zGiNYf y;D usiahf eMu&m Ak'<¨ uNy;D

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 151

aqG;aEG;wmeJpY yfawmh Ak'p¨ mayxJ ygwmaygh}


]wjcm;w&m;pcef;rsm;aum pmayxJrSm awGUzl;wm&Sdao;vm;
bk&m;}
]trsm;Bu;D &Syd gw,f}
]bmawGvJ bk&m;}
]tmVm& w&m;pcef;? O'u w&m;pcef;? uóynDaemifwdkY
w&m;pcef; pwmawGaygh}
]olwu Ykd a,m*awGusiMhf uwmaygh bk&m;}
]'gaygh}
]tmVm&wdq Yk v kd sif t½lyusiw
hf ,fo&d wm bk&m;}
][kww f ,f?'ku&ú p&d,umvu bk&m;ud, k w
f ikd f 0ifczhJ ;l wJph cef;
aygY}
]olwdkYu b,fvdkrsm;usifhMurvJ bk&m;}
]½kyfçemrf ½IrSmaygh}
]tJonfvkd rvkyyf geJY bk&m;}
]tck Ak'¨bmomw&m;pcef;awG xdcdkufyghr,f bk&m;}
]bmjzpfvdkYvJ}
]olwdkYuvnf; ½kyfçemrf½IMuwm bk&m;}
]rwwfEikd b f ;l }
]bmaMumifhvJ bk&m;}
]t½ly½Iol[m ½kyfçemrfr½IbJ bm½IrvJ}
]wjcm; wpfckck ½IrSmaygh bk&m;}
]tJonfwpfcck u k bmvJ}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


152 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]tJ'gawmh rodb;l bk&m;}


]rodbeJ YJ wpfcck ½k w I ,fxifoal wmh zrf;&vdrrhf ,f}
]bmeJY zrf;rSmvJb&k m;}
]t½lypnf; wpfckckeJYaygh}
]zrf;Munfhyg bk&m;}
]t½lyyk*Kd¾ v[
f m bmudyk ,fovJ}
]tJ'gvnf; rodbl; bk&m;}
]t½lyyk*Kd¾ vqf rkd aS wmh ½lyy,fwmaygh}
][kwyf ghb&k m;? y,frmS yg}
]tJonf½yl udk 0d&m*vkyzf t Ykd wGuf ½lyrf ½IbJ ½ly0d&m*vkyv
f Ykd &r
vm;}
]½kyfr½Ivsif ½kyftjypf rjrifEdkifwmqdkawmh y,fvdkYr&p&mygyJ
bk&m;}
][kww f maygh? ½ky½f rI -S ½kyjf rif? ½kyjf rifr-S ½kyrf ek ;f ? ½kyrf ek ;f rS-½kyqf ;Hk rSm
r[kwv f m;}
][kwyf ghb&k m;}
]½kyq f ;kH wm ½kyyf ,fNy;D oGm;wmyJaygh}
]rke;f vsiaf wmh qH;k rSm[kwyf gw,fb&k m;? ½kyjf rifwmeJY ½kyu f kd bm
jzpfvdkY rkef;&wmvJ}
]½kyu f rwnfa&GUvsm; azmufjym;ajymif;vJwhJ vu©Pm&Sw d ,f}
]½kyfawGUvsif 'gawmhawG;p&myJ bk&m;}
]'gawGUvsif jzpfNyD;r&SdaewJh ][kwGm tbm0vu©Pm}jzpfwJh
tedpö awGU&NyDaygY}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 153

][kwyf gY bk&m;}
]tedpaö wGUvsif 'kue© t YJ ewåvu©PmawGvnf; rvGrJ aoG awGU
awmhwmaygh}
]awGUrSmyJ bk&m;}
]'gawGawGUvsif ½kyrf mS tzwfqnfp&mtjzpf xifEikd Of ;D rvm;}
]xifr&awmhb;l aygY bk&m;}
]tJ'g ½kyfrkef;wmyJaygh}
][kwyf gh bk&m;}
]onfvdkrkef;ol[m ½kyfjyefrjzpfbJ qHk;wmayYh}
]½kyfqHk;awmh t½lyjzpfoGm;vm;bk&m;}
]'gaygY
]½kyrf ek ;f Ny;D rS t½lyjzpfrmS vm;? t½lyjzpfNy;D rS ½kyrf ek ;f rSmvm;bk&m;}
]wpfcsed w f nf; jzpfMuwmaygY}
]½ky½f oI [ l m ½kyuf kd vu©PmrwifEikd cf ifuawmh bmjzpfvb J &k m;}
]oluawmh umronmawGyJ y,frmS aygY}
]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]½kyfyJjrifol[m j'yfr&awmhbl;yJ}
][kwrf mS ayghb&k m;}
]j'yfr&vsif vdkçrvdk ay:p&mrS r&SdawmhwmyJ}
][kwyf gYb&k m;}
]½kyjf rifawmh umronmy,f? ½kyrf t hJ xdjrifawmh ½lyonmy,f
w,fqdkawmh? ½kyfrJYqdkwm v[mjyifvm;bk&m;}
]'gaygh}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


154 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]emrfawGawmh ry,fb;l vm;bk&m;}


]y,fNy;D om;yJ}
]b,fvv kd b
J &k m;}
]pdwfyJ½I½I? cHpm;csufyJ½I½Iaygh? v[mjyifyJ ½I½I? umronm
y,fNy;D yJ? umronm[m emrfyrJ [kwv f m;? tJ'geJY orÜ,wk "å r®awGvnf;
emrfawGyJ}
][kwyf ghb&k m;}
]onfawmh ½lyeJYt½lyw&m;pcef;&JU t½IcHtm½HkawG[m ½kyfeJY
½kyfrJhjzpfwJh emrfeJYv[mynwfawGyJ}
]a&S;u w&m;pcef;awG&UJ ½Iuu G t
f m½Hak wG odMuzdaYk umif;vdu
k f
wm bk&m;}
][kwfw,f? udk,fh½IuGufeJY EdIif;cGifh&wmaygh}

39/ bk&m;oQif aAm"dÓPfr&cif t½lyusifYcJY


]tckvdk wlaewmawGU&vsif wdkY[m bk&m;jzpfrSa[mwJhw&m;
yGm;Muwm r[kwfyJ bk&m;rjzpfcifu usifhcJhNyD; bk&m;pGefYypfcJhwJhw&m;
yGm;rdwmodvsif udk,fvnf; jrifEdkifwmaygh bk&m;}
][kwwf maygh? 'gayrJèY }
]bm-qufred cYf siv
f vYkd J bk&m;}
]t½lytusijhf zpfwhJ 'ku&ú mp&d,tusiu hf kd omoemy tusiv hf Ykd
rxifwmu cufw,f}
]xifMurSmyJ r[kwfbl;vm; bk&m;}
]rxifMubl;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 155

]rxifMuaMumif; tm*r &Sdovm;bk&m;}


]&Sdwmaygh}
]b,frmS vJb&k m;}
]rdvEd y´ O§m0w¬KrmS }
]b,fvdk qdkxm;vdkYvJ bk&m;}
]bk&m;[m 'ku&ú mp&d,usiphf Ofu t&d,opömtod r&wm 'kuú
&mp&d,tusiu hf rSm;vdrYk [kwb
f ;l vdyYk }J
]bmjzpfvdkY r&wmvdkY ajymxm;vJ bk&m;}
]qGrf;pm;wm jzwfxm;wmaMumifhvdkY ajymw,f}
]aMomfèbk&m;}
]qGrf;jyefpm;vdkufvdkY w&m;&wmqdkyJ}
]onfvdkqdkawmh tvsifuusifhwmawG rrSm;bl;-qdkvdkwmaygh
bk&m;}
][kww f ,f}
]tvsiu f usiw
hf m[m t½lyawmh aocsm&JUvm; bk&m;}
]aocsmygw,f? O'uqDu ae0onmemonmudk wwfajrmuf
cJw
h ,fqwkd m twdtvif;yg}
]tJonfu cGgvmNy;D wjcm;w&m;rsm; usirhf aeEdik b
f ;l vm;}
]bmusirhf mS vJ}
]onfvdkawmh rodbl;ayghbk&m;}
]w&m;qdkwm trsdK;tpm;tm;jzifh avmurSm okH;yg;yJ&Sdwm}
]bmawGvJ bk&m;}
]umrw&m;? ½lyw&m;eJY t½lyw&m;yJ}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


156 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]onfhtjyif r&Sdbl;vm; bk&m;}


]avmukwå&myJ &SdawmhwmyJ? wjcm; r&Sdbl;}
]avmukwå&mw&m;rsm; usifhaervm; bk&m;}
]'gqdkvsif bmaMumifh tpmrpm;wmvJ}
]ydkNyD; owdç0D&d,xm;csifvdkYrsm;vm; bk&m;}
]avmukw&å mw&m;xJu owdç0D&, d u 'grsKd ;rS r[kwwf m}
]tJ'gawmh rodbl; bk&m;}
]tpm;tpmu ½kyfudktm;ay;wJht&m r[kwfvm;}
][kwyf gw,f bk&m;}
]tpmjzwfwm ½kyfudk tm;ray;csifvdkYaygh}
]bmjzpfvdkY ½kyfudktm;ray;csifwmvJ bk&m;}
]½kyrf ek ;f 0g'jzpfaeol[m ½kyt
f m;ay;csiyf ghrvm;}
]onfvv kd m; bk&m;}
]Ny;D awmhvnf; wGupf &m&Sad o;w,f}
]b,fvdkvJ bk&m;}
]'óewpf&yf&yf[m &Ny;D aemuf tJonf'óeudk ausmv f mT ;
acszsuwf m rcH&vsif tJonf'óeu b,frrS a&GUbJ tJonf'óerSmyJ
0dygufvukd af eNrJ xH;k pH&wdS ,f}
]tJ'g ajz;ajz;ajymygOD; bk&m;}
]cd;k wmçqd;k wmudk aumif;w,fqw kd hJ tjrif'óe&So d u
l kd awGUzl;
rSmyJ}
]awGUzl;wmaygY bk&m;}
]tJonfol[m tJonf'óeudk acszsufEdkifwJh 'óeudk r&

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 157

rcsif; tJonf'óeeJYyJ aew,f}


]tJonf'óeudk tNrJatmufarh yGm;rsm;aewmvm; bk&m;}
]onfvakd wmh [kwaf umif;rSvnf; [kwrf ,f}
]b,fvdkvJ bk&m;}
]0dygufvu kd af ewmaygY}
]0dygufvu kd af ewmudk olord vm; bk&m;}
]odaumif;rSvnf; odr,f}
]b,fvdkjzpfwmvJ bk&m;}
]tJonf 'óetay: b0ifusaewmaygY}
]b0ifusw,fqw kd m tJonf'óetay: taumif;jrifaewm
vdkY ajymvnf;-&rvm; bk&m;}
]&w,f}
]taumif;jrifwm[m owd&aumif;rS &rSmyJ-bk&m;? 'gayrJh
taumif;jriftjzpfu owdr&ayrJY ra&GUwmawmh odcGifh&SdygNyD bk&m;}
]tJonftwdik ;f aygh}
]em;vnfygNyD bk&m;}
]onftwdik ;f qdv k si-f }
]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]'ku&ú mp&d,umvu od'w ¨ [
¬ m t½ly'óeeJyY J ae&zdYk &Sw
d ,f}
]'kuú&mp&d,udk pGefYvTwfausmcdkif;wJhtcgusrS t½ly'óeudk
pGefYvTwfausmcdkif;cJhwm}-vdkY qdkvdkwmvm; bk&m;}
][kww f maygh}
]O'uqDu ae0onmemonm,wet½ly wwfNy;D tJonfu

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


158 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

cGgvmuwnf;u t½lypGefYcJhNyD rSwfwm bk&m;}


]xifEikd yf gw,f}
]r[kwb f ;l vm; bk&m;}
][kwaf wmh r[kwb f ;l }
]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]ae0onmemonm,we t½lyudk oltjypfrjrifcb hJ ;l }
]tJonfu cGgvmcJrh yS J bk&m;}
]cGgvmwmu oifwmwwfNy;D jzpfwmuwpfcsu?f a&SUqufoif
ay;p&m r&Sdawmhbl; tajymcH&wmuwpfcsuf wdkYaMumifh cGgcJhwmyJ}
]cGcJ gG vmNy;D tJonft½lyudk qufusiahf eygOD;rvm;}
]usichf siv f nf; usiahf er,f? usiahf ecsirf vS nf; usiahf er,f}
]bmaMumifh onfvdkajymEdkifwmvJ bk&m;}
]usiphf &mw&m; wjcm;r&Sv d aYkd ygh}
]r&Sad wmhb;l vm; bk&m;}
]&Sdw,fxifvsif tJonfw&m; xkwfjyMunfhaygh}
]onfvakd wmh rjywwfygbl;? 'gayrJY wpfcck ak wmh &Sad ervm;vdyYk g
bk&m;}
]onfvq kd vkd sif tJonfoo H ,udk azsmufMunfrh ,f}
]b,fvdk azsmufrvJ bk&m;}
]tJonfoo H , jzpfwmudMk unfNh y;D azsmuf&rSmaygh}
]tJonfoo H ,u b,fvakd Mumifh jzpfwmvdYk jrif&ovJ bk&m;}
]ae0onmemonm,wet½lyudk rodwmaMumifh jzpfwmyJ}
]tJ'g [kwfr,fbk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 159

]tJ'gudk rodb;l r[kwv f m;}


]rodbl; bk&m;}
]ae0onmemonm,we a&mufaeol[m wjcm;trSwo f nm
awG bmrSr&Sdawmhbl;? olYqDrSm trSwfonm r&Sdbl;awmhvnf; rajym
&bl;? olrY mS &Sw
d hJ trSwo f nmu ]bmrSr&Sb d ;l }-vdYk odae&wmuav;[m
trGefjrwf? tNidrf;at;qHk; jzpfw,f qdkwmyJ}
]bmrSr&Sb d ;l }-qdw k m bmawG bmrSr&Sw d mwJv h J bk&m;}
]avmurSm &Sw d ,fvaYkd jym&wmu bmawGrv Ykd }J
]y&rwfawGaygh bk&m;? t&yfxu J vlawGuawmh ynwfawGaygh
bk&m;]
]bmrSr&Sdbl;qdkwm tJonf-y&rwfawG? ynwfawGaygh}
]½kyf"mwf? emrf"mwf y&rwfawG[m txift&Sm;&SdaevsufeJY
bk&m;}
]onfvkd rajymeJaY v}
]bmaMumifh rajym&rSmvJbk&m;}
]ynwfjzpfwhJ igçolwyg;ça,musmf ;çrde;f rawG txift&Sm;udyk J
y&rwftjrifaygufoal wGu r&Sb d ;l ajymMuwmyJ}
]tJ'gu [kwfwmajymwmyJ bk&m;}
]b,fvkd [kww f mygvdr}hf
]tJonf a,musmf ;çrde;f rawGukd pdwjf zmMunfv h ukd vf sif ½kyef mrf
udyk &J wmqdak wmh tJonf½yk ef mrfxrJ mS a,musmf ;çrde;f r r&Sw d mrdv
Yk ?Ykd r&Sb
d ;l
ajymwm [kwfwmayghbk&m;}
]vlawGtodxrJ mS xif&mS ;aewJh a,musmf ;çrde;f rawGukd pdwjf zm

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


160 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

Munfw h t hJ cg a,musmf ;çrde;f r-r&Sb d J jzpfysuaf jymif;vJaewJh ½kyef eYJ mrfyJ


awGUw,fr[kwv f m;}
][kwyf gw,f bk&m;}
]tJonf jzpfysuaf jymif;vJaewJh ½kyef mrfuv kd nf; wzef pdwjf zm
Munfw h thJ cg tJonf jzpfysuaf jymif;vJaewJh ½kyef mrfukd rawGUawmhb;l
qdak wmh b,fvv kd yk rf vJ}
]jzpfysuaf jymif;vJaewmBu;D u txift&Sm;yJ bk&m;}
]a,musmf ;çrde;f r jrifpOfuvnf; a,musmf ;çrde;f r[m txif
t&Sm;yJ r[kwfvm;}
]oluY kd pdwjf zmMunfah wmh ]ol}-rSr&Sw d myJ bk&m;}
]jzpfysuaf jymif;vJaewmvnf; olu Y kd pdwjf zmMunfvh sif txift
&Sm;rjzpfbJ raeEdkifaybl;vm;}
]olu tajccH(y&rwf) jzpfNyDyJbk&m;? bmeJY pdwfjzmrSmvJ}
]'gu tJ'gudyk o J od t
l aeeJY ajymwJh pum;oHy}J
]b,fvdkvJ bk&m;}

40/ y&rwf0g'eJY tufwrf0g'twlwl


]q,fuh ;kd &mpkEpS u f taemufwikd ;f odyyHÜ nm&Siaf wGajymwJh toH
eJY wlaew,f}
]olwu Ykd bmajymcJv h vYkd J bk&m;}
]y&rwfqw kd phJ um;eJw
Y w l hJ pum;wpfv;kH yJ}
]bmwJv h J bk&m;}
]tufwrf(Atom)wJ}h

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 161

]b,fvw kd w
l mvJ bk&m;]
]tufwrfqw kd phJ um;[m &if;jrpfu *&dpum;vdYk od&w,f}
]olYt"dyÜg,fu bmwJhvJ bk&m;}
]aemufxyf cGpJ w d v
f rYkd &wJt h &m}-wJ}h
]onft"dygÜ ,feYJ y&rwfu b,fvw kd rl vJb&k m;}
]y&rwfudk teufzGifhawmh ]y&arm Owåarm t0dy&dawm
taw¬m y&raw¬m}-vdkY &w,f}
]tJ'gu b,ft"dyÜg,fvJ bk&m;}
]razmufrjyef tajccHusNy;D jzpfwt hJ eufaMumifh y&rwfjzpfw,f
vdkYyJ}
]t"dygÜ ,fu b,fvv kd J bk&m;}
]y&rwftjzpfu tajymif;tvJr&Sad wmhb;l -qdw k maygh}
]tufwrf&UJ t"dygÜ ,fvkd aemufxyf cGpJ w d v
f rYkd &awmhb;l qdw
k meJY
wlwmaygh bk&m;}
][kww f ,f}
]tJ'g bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]tJ'D tufwrfyJ q,fu h ;kd &mpkuek Nf y;D wJh ESpq f ,f&mpkxJ a&mufwhJ
tcgusawmh cGJr&wm r[kwfawmhbl; jzpfoGm;w,f}
]tufwrfqdkwJh emrnfu cGJr&bl;vdkYodcJhwJh emrnfyJjzpfNyDaygh
bk&m;}
]y&rwfvnf; onfvykd }J
]b,fvdkvJ bk&m;}
]jzpfysuçf a&GUvsm;çajymif;vJaewmawG awGUvdYk 'gyJxif&mS ;&Sw d m

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


162 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

vdYk xifcMhJ uwm}


]jzpfysuçf a&GUvsm;çajymif;vJaewm[m xif&mS ;w,f r[kwyf gvm;
bk&m;}
][kwyf gw,f? 'gayrJ-Y }
]bmvJ bk&m;}
]tJ'g[m umvtjrifyJ &Sad o;w,f}
]em;rvnfaygif bk&m;}
]jzpfw,f? ysuw f ,f? a&GUvsm;ajymif;vJw,fqw kd m tcsed ef rYJ ywf
oufb;l vm;}
]ywfoufygw,f bk&m;}
]tJonf tcsed af wGyjJ rifawmh a,musmf ;çrde;f roP²mefj'yfawG
xif&mS ;wm aysmufu, G u f ek af wmhwmaygh}
]tJonf jzpfysuaf jymif;vGjJ zpfwt hJ csed f xif&mS ;wmuawmh rSef
w,f r[kwfvm; bk&m;}
]rSefygw,f? 'gayrJY-}
]bmjzpfao;vdv Yk J bk&m;}
]ol[ Y meJoY yl J rSew f m}
]b,fvdk olY[meJYolvJ bk&m;}
]a,musmf ;çrde;f r xif½mS ;½Sw d m rSeo f vdk ol[ Y meJoY v
l Ykd qdv
k w kd m
aygY}
]'g-wu,fxif½mS ;wm [kww f ,fr[kwv f m; bk&m;}
]onfvakd wmY ajymvdrYk &bl;}
]bmYaMumifYvJ bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 163

]jzpfysuaf jymif;vJaewmawG[m twnfr½Sw


d t
YJ &myJjzpfw,f
r[kwv
f m;}
]tJ'g em;vnfatmif ½Sif;ygOD; bk&m;}

41/ t½lyorm;u v[mae&mudk edAÁmefvdkYxif


]a&jyifudk wkwfi,fwpfacsmif;eJY t½kyftjzpfa&;r,fqdkvsif
t½kyx f ifrvm;}
]b,f-xifrvJ bk&m;}
]ra&;vdv Yk m;}
]a&;wmaygY bk&m;}
]a&;ayr,fY a&;wJYtcg-]jzpf}NyD;? ]ysuf}w,f r[kwfvm;}
]ysuyf gw,f bk&m;}
]a&;wJwY w k ?f wpfae&muae wpfae&mudk a½TUvdu k vf sif ta½TUcH
&wJaY e&m[m cGuaf eao;&JUvm;}
]b,f-aervJ bk&m;}
]tJonfae&mu wjcm;ae&mudk a½TUoGm;vsiaf um? tJonf ae
&m[m cGuu f secf aYJ o;&JUvm;}
]b,f-userf vJaygY bk&m;}
]onfvq kd akd wmY t½kyaf &;Ny;D ? t½ky-f useyf gYrvm;}
]b,f-usefrvJ bk&m;}
]t½kyfrusefvsif t½kyfa&;NyD;? bmusefw,f ajymrvJ}
]t½kyfa&;xm;wJYae&myJ-usefw,f ajym&zdkY½Sdygw,f bk&m;}
]tJonfae&m[m rxif½mS ;bl;vm;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


164 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]odawmYvnf; xif½mS ;om; bk&m;}


]onfv-kd ae&myJtjrif½w dS oYJ u
l y&rwf&UJ xif½mS ;½Scd suu
f kd tod
trSwfjyKEdkifygOD;rvm;}
]y&rwf&JU jzpfysufajymif;vJu a½GUvsm;aewJY tcsdefumvrQyJ
jzpfawmY? 'gudx k if½mS ;½Svd Ykd b,f-todtrSwf jyKEikd af wmYrvJaygY bk&m;}
]onfawmY bmudk ]xif½mS ;½S}d -vdYk todtrSwjf yKrvJ}
]tJonf y&rwfawG jzpfysuaf ½GUvsm; ajymif;vJomG ;wJY -ae&myJ
]xif½Sm;½SdvdkY} todtrSwfjyK&rSmaygY bk&m;]
]tJonfae&mu ysuaf o;vm;? rysub f ;l vm;}
]rysufbl;aygY bk&m;}
]tJonfae&mu vky, f rl S jzpfwmvm;? tvdv k kd ½Sad ewmvm;}
]tvdkvdk ½SdaewmaygY bk&m;}
]onfvq kd akd wmY 'gu ]tZmwd? tZ&m? tAsm"d? tr&P?
tocFw jzpfraebl;vm;}
]tJ'gu edAÁmef&JU tjzpfawGyJ bk&m;}
][kwyf gvdrrYf ,f}
]onfrSm onftjzpfawG jzpfzdkYrawmfbl; xifygw,f bk&m;}
]onftjzpfawGukd ]edAmÁ ef}rSmyJjzpf&r,fvYkd rSwyf w Hk ifxm;wm ½Sv d Ykd
vm;}
][m-bk&m;}
]onftjzpf½w dS oYJ al wG[m ]edAmÁ ef}tjzpfewYJ w
l meJY rjzpfbJ vuf
a½Smifay;&rSmvm;}
]onfvakd wmY r[kwb f ;l aygY bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 165

]Ny;D awmYvnf; ajym&OD;r,f}


]ajymygbk&m;}
]'gawGrmS onftjzpfawGu olzY momol ½Sad ewmvm;? jrifou l
r½Sb
d -J xifwmvm;}
]olYzmomol ½Sdaewmudk jrifolu jrifwmyg bk&m;}
]½S}d -vdYk jrifwmud?k jrifwmu ]edAmÁ ef}eJwY al ew,f-qdNk y;D rMunfb h J
vTw&f rvm;}
]onfvdkawmY r[kwfygbl; bk&m;}
]½Sw d mudk odwmqdak wmY uefu Y u G v
f Ykd &ygYrvm;}
]r&Edkifygbl; bk&m;}
]onfvo kd w
d o
JY u l 'g[m-Nird ;f at;w,f? rGejf rwfw,f-vdYk rjrif
aybl;vm;}
]tJ'guvnf; ]edAÁmef}&JU vu©PmyJ bk&m;}
]jzpfcsif jzpfaygY}
]rGejf rwfw?YJ Nird ;f at;wJY vu©PmawG ½Sad erSawmY tJ'gu ]edAmÁ ef}
jzpfaevdkYvm; bk&m;}
]ae&m}yg qdkaerSy?J ]edAÁmef}- b,f[w k yf gYrvJ}
]edAmÁ ef} r[kwv f siaf wmY onfvu©PmawG jzpfvrYkd &&bl; xifyg
w,f bk&m;}
]xifvsif ppfMunf&h atmifvm;}
]ppfygbk&m;}
]ae&m}-[m? yk*v ¾ ? ZD0? owåpwJY tm½kaH wG ½So d vm;? okO;f qdwf
aeovm;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


166 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]ae&m}qdw k m ]v[mjyif tmumo}yJ bk&m;/ tJ'gawG okO;f qdwf


aewmaygY bk&m;}
][kwNf y}D
]bmqufar;OD;rvJ bk&m;}
]ar;p&mawG ½Sad o;w,f}
]ar;yg bk&m;}
]ae&m}-[m jzpfysuaf jymif;vJ a½GUvsm;aewmawG&UJ "r®wmjzpf
wJY wpkHw&medrdwåvdkYac:&wJY tem*wftajymif;tvJrsm; ½Sdovm;}
]'gvnf; b,f½rdS mS vJ/ ]v[m}[m ]v[m}yJaygYb&k m;? twdwçf
tem*wf r½Syd gbl;}
]'gqdkvsif tJonf]ae&m}[m bm-arQmfvifYawmifYwp&mrS
r½Sbd ;l aygY}
][kwyf gY bk&m;}
]tJ'gawGtwGuf auseyfrI ½Sd&JUvm;}
]b,f-odyaf useyfrvJ bk&m;}
]bmjzpfvdkYvJ}
]'gawGu ]edAÁmef]&JU emrnfawGyJ bk&m;}
]Asm-}
]r[kwfvdkYvm; bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 167

42/ oknwç tedrw d çå tyÜP[ d w


d }qdw k m ]'ku}© &JU emrnfawG
]oknwç tedrw d çå tyÜP[ d wd }awG[m ]edAmÁ ef]&JU emrnfawGwYJ
vm;}
][kwyf gw,f bk&m;}
]ajymif;jyefvefatmif vGMJ uwmuvm;}
]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]oknwç tedrw d çå tyÜP[ d wd }qdw k YJ emrnfawGu ]'ku}© &JU em
rnfawGy}J
]'ku©}u ]edAÁmef]&JUqefYusifzuf r[kwfvm; bk&m;}
][kww f maygY}
]edAÁmef&JUemrnfu edAÁmefeJUqefYusifwJY 'ku©&JUemrnf jzpfEdkifygY
rvm;}
]wu,fawmY rjzpfEdkif&bl;? 'gayrJY-}
]b,fvdkvJ bk&m;}
]jzpfaew,f-aygY}
]rjzpfEikd b f J jzpfaevsif ]'ku&© UJ emrnf}tjzpfow d m rSm;aevdv Yk m;-
bk&m;}
]onfvakd r;wm rw&m;avmufb;l }
]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]emrnfwpfrsKd ;udk wpfcek w YJ pfcq k efuY siwf YJ t&mESprf sKd ;rSm &ae
wm[m wpfrsdK;wnf;yJ rSm;aevdkYvm;- ar;vdkYaygY}
]b,fvakd r;&rSmvJ bk&m;}
]ESprf sKd ;xJu b,forl mS ;aevdv Yk -J ar;rS w&m;rSmaygY}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


168 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

][kwfygw,f bk&m;? avmoGm;vdkYyg bk&m;}


]avmvdYk r[kwyf gbl;}
]avmvdkYr[kwfvsif bmYaMumifYvdkY ajym&rvJ bk&m;}
]oknw}-tp½Sw d mawG[m edAmÁ efemrnftppfawGvYkd ,lxm;vdYk
aygY}
]tJonfvakd wmY [kww f maygY bk&m;}
]edAÁmef&UJemrnftjzpf odwmuawmY rrSm;EdkifvdkYvm;}
]awG;&rSmyg bk&m;}
]onfvrkd S w&m;rSmaygY}
][kwyf gw,f bk&m;}
]oknwç tedrw d çå tyÜP[d wd qdw
k YJ emrnfawGu edAmÁ efexYJ u
kd f
ovm;? 'kue© x YJ u
kd o
f vm;? a0cG&J rSmaygY}
]bmeJY a0cGJ&rSmvJ bk&m;}
]edAÁmefu taumif;? 'ku©u tqdk;yJ? tJ'g r[kwfbl;vm;}
][kwyf gw,f bk&m;}
]oknwç tedrw d çå tyÜP[d wd qdw
k YJ trnfawGu taumif;&JU
trnfawG jzpfEikd rf vm;? tqd;k &JUtrnfawG jzpfEikd rf vm; Munf&h rSmaygY}
]oifjY rwfvyS gw,f bk&m;}
]oknw}-qdw k t
YJ rnf[m taumif;&JUtrnfvm;? tqd;k udn k eT jf y
wJY trnfvm;}
]a½S;uawmY taumif;&JUtrnf-vdkY rSwfxm;rdwmyJ bk&m;}
][kwNf y}D
]rSef&JUvm; bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 169

]ppfMunf&h OD;rSmaygY}
]ppfygbk&m;}
]oknw}qdw k m teufo&d UJ vm;}
]tJ'g wdwu d susawmY rodb;l -bk&m;}
][kwrf ,f/ ]okn}-aemufu ]w}-ygaevdyYk g/ ]okn}-u odrmS yg}
]odygw,f bk&m;}
]b,fvv kd }J
]okn}qdw k m ]0vk;H }-vdyYk g}
]0vkH;}-[m bmtESpfom& tzwfq,fp&m ½SdovJ}
]0vkH;}uawmY r½Sdygbl; bk&m;}
]okn}-aemufu ]w}ygaewJY ]oknw}eJY ]okn}[m teufrxl;
ygbl;}
]rxl;vsif bmjzpfvYkd ]w}ygaewmvJ bk&m;}
]bm0}jzpfwJYtaMumif; azmfjyzdkYyJ}
]b,fvdkvJ bk&m;}
]okntjzpf}-[m ]oknw}-yJ vdaYk ygY}
]okn}-u ]0vk;H }qdak wmY ]0vk;H tjzpf}[m ]oknw}-yJvYkd qdvk wkd m
vm; bk&m;}
][kwwf ,f}
]onfvq kd akd wmY ]oknw}-eJY ]okn}-[m teufwal ygY bk&m;}
][kwyf gY}
]onfvq dk akd wmY ]oknw}-[m taumif;r[kwb f ;l yJ bk&m;}
]oknw}teuf[m b,faumif;rvJ}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


170 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]onfvq
kd akd wmY ]oknw}[m edAmÁ ef&UJ emrnf rjzpfavmufb;l
bk&m;}
]edAÁmefu taumif;-qdkawmY b,fjzpfavmufygYrvJ}
]oknw}[m 'ku&© UJ emrnfyq J wkd m jzpfEikd w
f ,f bk&m;}
]bmjzpfvdkYvJ}
]'ku©}u ]tqdk;}yJ bk&m;}
][kwfw,f? onfvdk pdppfMunfhNyD; od&rSm}
]'ku}© [m bm-tESpo f m&rS r½Sb d ;l / onfawmY ]okn}yJaygYb&k m;?
]okn}[m ]oknw}qdak wmY 'ku[ © m ]oknw}yJaygY bk&m;}
][kww f ,f/ oknw-[m ]'ku&© UJ emrnf}yJ}
]tedrw d w å Ykd tyÜP[ d wd wdaYk um bk&m;}
]olwv Ykd nf; onfvykd aJ ygY/ olwt Ykd eufawG azmfMunfah ygY}
]tedrdwå}&JUteufu b,fvdkazmf&rvJ bk&m;}
]t}-&,f ]edrw d }å -&,f aygif;xm;wJY pum;yJ}
][kwyf gNyD bk&m;}
]t}-u wm;jrpfjcif;jy pum;? qdk;0g;jcif;jy pum;yJ/ ]edrdwå}-
u ]edrw
d }f vdv
Yk nf; jyw,f/ ]tvm;tvm}vnf; jyw,f/ ]tm½k}H -vdv Yk nf;
jyw,f}
]tedrw d }å -qdak wmY ]edrw d rf ½S?d edrw d rf aumif;? tvm;tvm r½Sçd
raumif;? tm½krH ½Sçd raumif;} qdw k mawG jzpfrmS aygYb&k m;}
][kww f ,f}
]onfvq kd vkd sif olvnf; ]'ku&© UJ emrnf}yJ jzpf&vdrrYf ,f bk&m;}
]bmjzpfvdkYvJ}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 171

]'ku}© [m tedrw d u
å xGuw f YJ teuft"dygÜ ,f ½Sad evdaYk ygY bk&m;}
]tJ'g trSeyf }J
]tyÜP[ d wd }teufu b,fvx kd u
G v
f J bk&m;}
]yPd[w d }eJY ]t}yJ/ ]t}-u ]wm;jzpfjcif;}jy/ ]yPd[wd }-u ]vdk
vm;awmifw Y p&m}-yJ}
]ESpfckaygif;awmY vdkvm;awmifYwp&m r[kwfwm-vdkY &rSmaygY
bk&m;}
]trSeyf }J
]edAmÁ ef[m vdck sipf &mtaumif;qk;H jzpfvYkd qkawmif;wdik ;f ygatmif
a½SUwef;u xnfaY e&wm/ onfawmY olvnf; edAmÁ efemrnfawmY rjzpfEikd f
bJ 'ku©emrnfyJjzpfwm taotcsmaygY bk&m;}

43/ v[mü tocFwponfhwu©Pm½SdayrJY edAÁmefr[kwf


]pdppfw,fqw kd m pum;vk;H &JUt&awGukd rdr&d &aumufNy;D onf
pum;eJY b,fpum;[m pyfEdkif&JUvm;? rpyfEdkifbl;vm; vkyfwmawGyJ}
]onfvjkd zpfvsuef YJ onfemrnfawG[m edAmÁ ef&UJ emrnfpm&if;rSm
b,faY MumifY 0ifaewmvJ bk&m;}
]tJ'guawmY enf;enf; ydNk y;D av;eufomG ;Ny}D
]b,fvdkvJ bk&m;}
]edAmÁ eftrSeef vYJ w
JG mudk edAmÁ efxifvv
Ykd nf; jzpfEikd w
f ,f? aemuf
wpfcsuv f nf; ½Sad o;w,f}
]tJ'g ajymygOD;bk&m;}
]edAÁmefu &p&mudpöyJ ½Sdwm? tJ'g&zdkY y,fp&mudk y,f&w,f/

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


172 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

tJonf y,fp&mudk y,fEdkifzdkY odp&mudk od&w,f/ tJonf-]odp&mudk


odwek ;f u 'kuu © kd oknwvdYk odovm;? tedrw d çå tyÜP[ d w d wdeYk YJ odo
vm;? tJonf odwJYemrnfeJY&wJY edAÁmefudk trnfwyfwmvnf; jzpfEdkif
w,f}
]onfEpS cf rk mS b,f[mjzpfr,f xifygovJ bk&m;}
]edAÁmefudk vGJodvdkYyJ xifw,f}
]bmaMumifY onfvx kd ifovJ bk&m;}
]'ku©&JUemrnfeJY edAÁmef? rawmfvGef;vdkYyJ}
]onfvq kd vkd sif edAmÁ efvo JG zd v
Ykd u
Ykd bmaMumifx Y ifwmygvJ bk&m;}
]edAmÁ ef[m Zmwd? Z&m? Asm"d? r&PwdUk &JU Nird ;f &mjzpfvYkd ]tZmwd?-
-}pwmawGeJY a[mcJYw,f}
][kwyf gY bk&m;}
]Ny;D awmYvnf; edAmÁ ef[m taMumif;w&m;aygif;qkH jyKjyifc&H wJY
t&m r[kwv f Ykd ]tocFw}vdv Yk nf; a[mcJw Y ,f}
]Mum;&zl;ygw,f bk&m;}
]vkyx f m;wmr[kwv f Ykd ]tuw}? jzpfaewmr[kwv f Ykd ]tblw?
tZmw}? onfvakd wGvnf; a[mcJw Y ,f}
]onfvdkvnf; rSwf&zl;ygw,f bk&m;}
]yk*Kd¾ vçf owå0gr&-oknw? tm½kçH edrw d rf &-tedrw d ?å awmifw Y
p&mr&-tyÜP[ d w d -vdv Yk nf; a[mw,f od&ygw,f}
][kww f ,fb&k m;}
]twdwfçtem*wfçypöKyÜef? a0;çeD;çwGif;çjyif? Murf;çEkç,kwfçjrwf-
q,fw Y pf&yfu vGwv f yfwt YJ &mjzpfvYkd ]rkw}å -vdv Yk nf; rSw&f zl;ygw,f}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 173

]'gvnf; odz;l ygw,fb&k m;}


]uJèedAÁmefeJYpyfNyD; odwmawG rsm;oGm;ygNyD}
][kwyf gY bk&m;}

44/ edAÁmefonf v[mr[kwf? tewår[kwf


]tJ'gawGtm;vk;H [m bmrSr½Sb d ;l qdw
k YJ ]v[mjyif}rSm ½Sad ew,f}
]t½ly}rSm tJ'gawG ½Sad ewmvm; bk&m;}
][kww f ,f/ ae0onmemonm,we&JU tm½krH mS tJ'gawGtm;
vk;H ½Sad ew,f}
]vGrJ sm;aeygYr,f bk&m;}
]ae0onmemonm,we&JU tm½kHjzpfwJY ]bmrSr½Sdbl;-qdkwJY
tm½kH[m trGefjrwfqkH; tat;Nidrf;qkH;}-qkdwmyJ r[kwfvm;}
][kwyf gw,f bk&m;}
]tJonftm½kHrSm ZmwdçZ&m-Asm"dçr&PawG ½SdygYrvm;}
]b,f-½Srd vJaygY bk&m;}
]tJonftm½kH&JU ]tZmwdç tZ&mç tAsm"dç tr&P}tjzpf[m
edAmÁ ef&UJ tjzpfeYJ oGm;wlraebl;vm;}
][kwyf gYb&k m;}
]tJonftm½k[ H m taMumif;w&m;awG aygif;qkpH ak 0;Ny;D rS jzpfwm
[kw&f UJ vm;}
]b,f-[kwfrvJaygY bk&m;}
]edAÁmef&JU ]tocFw}teufeJY tJonftm½kH&JU tJonftjzpf[m
xyfwu l sraebl;vm;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


174 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]xyfwyl J bk&m;}
]tJonftm½k[ H m ]umvçXmeçya,m*}qdw k YJ wpfq,fw Y pfaxG
tjym;awG bm½Sv d v Ykd }J
]bmrSr½SdwmyJ bk&m;}
]edAmÁ efu tJ'gawGuvGwaf jrmufwYJ tjzpfe?YJ tJonf ae0onm
emonm,wetm½k&H UJ tjzpfukd b,fvu kd aJG tmif cGrJ vJ}
][kwyf gYb&k m;}
]Zmwdç--}tppawG r½Sad erSawmY bm-rNird ;f csr;f wm ½Sad o;ovJ/
onfvdk Nidrf;csrf;aerSawmY bm-rrGefjrwfwm ½Sdao;ovJ}
]Nidrf;csrf; rGefjrwfwmaygY bk&m;}
]'guvnf; edAmÁ efrmS a&m r½Sb d ;l vm;}
]½Sw
d maygY bk&m;}
]ae0onmemonm,we tm½krH mS vnf; 'gu½Sad eawmY ae0
onmemonm,we&JUtm½keH YJ edAmÁ ef? b,fvckd rJG vJ}
]ruGEJ ikd af tmifygyJ bk&m;}
]ae0onmemonm,we&JU tm½H[ k m ]ud,
k }f [kw&f UJ vm;}
]b,fu-vm ]ud, k }f [kwrf mS vJ bk&m;}
]onfvq kd akd wmY ]tewå}aygYaemf}
][kwyf gw,f bk&m;}
]edAmÁ ef}udk ]twå}vdYk ajymMuovm;? ]tewå}vdYk ajymMuovm;}
]tewå}vdYk ajymMuygw,f bk&m;}
]tJonfvakd jymwm[m bk&m;a[m [kwzf rYkd vG,b f ;l }
]tJ'g bk&m;a[mr[kwb f ;l vm; bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 175

]tm*r} r½Sdbl;}
]obm0}awmY us&JUr[kwfvm; bk&m;}
]obm0}vnf; rusb;l }
]b,fvv kdf J bk&m;}
]tedpçö 'kuç© tewå vu©Pm}awG[m ]'kuo © pöm&JUvu©Pm}awGyJ
r[kwv f m;}
][kwyf gY bk&m;}
]edAmÁ ef(eda&m"opöm)}u ]'kuo © pöm&JU qefu Y sib f ufopöm}yJ r
[kwv f m;}
][kww f maygY bk&m;}
]qefu Y sib f ufopömESpcf [ k m vu©PmoGm;wlaevdYk jzpfygYrvm;}
][kww f myJ bk&m;}
]Ny;D awmY ajymp&m½Sad o;w,f}
]bmawGvJ bk&m;}
]tewåvu©Pm&JUteuf}u ]ud, k t Yf vdrk vdu k w f m}-vdYk jzpfw,f}
][kwyf gY bk&m;}
]edAmÁ ef&UJ teuf}u tJonf ]ud, k tYf vdrk vdu k }f wJY ]olprd ;f çjyifyç
ya,m*}jzpfwYJ ]'kuw © &m;awGNird ;f wm}-vdYk jzpfw,f}
]ud, k tYf vdt k BuKd uf rvdu
k w f mawGNird ;f wm qdak wmY? ud, k u Yf ,kd u
f kd
ydkifwm-vdkY t"dyÜg,f&wmyJ-r[kwfbl;vm; bk&m;}
][kww f ,f}
]onfawmY ]tewåteuf}eJY ]edAÁmefteuf}uawmY wjcm;pDyJ
bk&m;}
]onfvkd obm0ruswmyJ}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


176 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

45/ r½Sdtm½kHudk edAÁmefvdkY omoemokH;&mpkup ,lrSm;vmMu


]onfvkd obm0rusb?J bk&m;a[m tm*rvnf; r½Sb d ?J edAmÁ ef
udk tewå-vdYk bmaMumifY ,laeMuwmvJ bk&m;}
]tJ'g ajym&rSmyJ}
]ajymygbk&m;}
]edAmÁ efeYJ vu©PmawG wpfxyfwnf;avmuftxd tawmfrsm;
rsm;wlwYJ ae0onmemonm,we&JU tm½ku H kd edAmÁ ef-vdYk ,lrwS rf mS ;Mu
wmaMumif-Y vdyYk J ajym&r,f}
][kwfygYrvm; bk&m;}
]bmYaMumifY onfvakd r;wmvJ}
]ae0onmemonm,wew&m;u t½lyw&m;qdak wmY bko H ;Hk
yg;xJu [myJ}
][kwyf gw,f}
]bkHokH;yg;xJuw&m;[m 'ku©w&m;yJ bk&m;}
]tJ'gvnf; [kwyf gw,f}
]'ku©w&m;[m yGm;p&mw&m;rS r[kwfwmyJ/ odp&mw&m;yJ
r[kwv f m;bk&m;}
][kww f maygY}
]onfvkd odp&mw&m; jzpfvsuef YJ yGm;rsm;p&mw&m;tjzpf onf
omoemawmfu vkyrf Md uygYrvm; bk&m;}
]tJonfvakd wmY awG;p&m½Sw d ,f}
]onfvdkyJjzpfrSm r[kwfbl;vm; bk&m;}
]rjzpfbl;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 177

]b,fvdkvJ bk&m;}
]'gudk omoemYordik ;f u azmfjyaewmyJ}
]onfomoemrSm ordkif;vdkY pdwfpdwfjzmjzm rSwfom;xm;wm
½Svd vYkd m;bk&m;}
]vufO;D ydik ;f rSm pmayrSww f rf; rwifMuawmY pdwpf w d jf zmjzmawmY
b,f½rdS vJ}
]onftaMumif;udk pdwpf w d jf zmjzmr½Sw
d YJ ordik ;f u rSeu
f efatmif
azmfjyEdkifygYrvm; bk&m;}
]usecf w
YJ YJ usaJ wmufawmuf ordik ;f avmufeyYJ J onftaMumif;u
ay:vGiaf eygw,f}
]tJ'g wynfah wmfwv Ykd nf; odyg&apbk&m;}
]wpf - omoemESpfwpf&mrSm 'kwd,tBudrf oHCmckepf&meJY
oH*g,emvkyw f mudk (a0omvDrmS ) oHCmwpfaomif;eJY pifNyKd io f *H gF ,em
vkyMf uw,f qdw k m&,f/ ESpf - tJonf&UJ aemuf ESpw f pf&mtwGi;f oHCm
*dP
k ;f wpfq,f½Y pS *f P kd ;f uGaJ ew,fqw kd m&,f/ ok;H - oHCmq,f½Y pS *f P kd ;f
teuf ESpf*dkPf;rSmyJ tbd"r®m½Sdw,f qdkwm&,f/ av; - omoemESpf
ESpf&mausmf wwd,o*Fg,emrSm tmPmpufokH;cJY&w,f qdkwm&,f-
wdyYk /J 'g-omoemordik ;f xJu pum;av;cGe;f yJ}
]onfordik ;f xJu tcsut f vufav;ckukd tm;vk;H u vufcMH u
ovm;bk&m;}
]vufcw H maygY]
]todcw H &m;udk tyGm;cHw&m;tjzpf} vkyaf ewmudk omoemY
ordkif;u b,fvdkazmfjyvdkYvJ bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


178 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]wwd,o*Fg,emrSm tmPmpuftuleYJ tbd"r®m½Sw d YJ wpf*Pkd ;f


&JU"r®udk ]omoemawmf&UJ "r®} jzpfapcJw Y ,fqw kd m od&w,f}
]tJ'gu b,fvdkod&wmvJ bk&m;}
]*dP
k ;f tm;vk;H udk o*Fg,emyGw J ufzeYkd YJ o*Fg,emtwdik ;f vdu k ef mzdYk
tmPmokH;cJYw,f/ NyD;awmY rif;udk;uG,fcHq&mu pdppfcJYw,f}
]'gu onfvykd J vky&f rSm r[kwb f ;l vm; bk&m;}
]b,f-[kwrf vJ}
]b,faY Mumifv Y J bk&m;}
]"r®pufeJY tmPmpuf[m qefYusifbufyJ}
]"r®pufvnfywfzdkY tmPmpuf rokH;oifYbl;vm; bk&m;}
]tvif;udk ydkvif;atmif tarSmifeJYulvdkY&wJY xkH;pH½SdvdkYvm;}
]onfvdkawmY [kwfwmyJ bk&m;}
]onfvkd tmPmpuf0ifawmY rif;ud;k uG,cf *H P kd ;f &JU "r®[m oH*g
,emrSm atmifycJG aH wmYwmaygY}
][kwfygYrvm; bk&m;}
]onfoH*g,emrSm ]tbd"r®m}ygvmwm oufaoyJ}
]tbd"r®mu bk&m;a[mxJ rygvdv Yk m; bk&m;}
]bk&m;a[mxJygw,fqv kd sif *dkPf;wdkif;rSm ]tbd"r®m ½Sd&rSmyJ}
r[kwv f m;}
]r½SdwJY*dkPf;u raqmifMuvdkY r½Sdwmrsm;vm; bk&m;}
]½Swd EYJ pS *f Pkd ;f &JU tbd"r®csi;f rwlwmawmY b,fvakd jymrvJ}
]onfvq kd akd wmY ]tbd"r®m[m bk&m;a'oemtppf r[kwfbJ
*dkPf;ykdifa'oemvdk jzpf&NyD}-aygY bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 179

]onftjzpf[m trSefyJ}
]bmYaMumifYvJ bk&m;}
]bk&m;&JUw&m;awGudk csJUNyD;jzpfjzpf? csKHUNyD;jzpfjzpf ,liifwmudk
]tbd"r®m}vdaYk jym&wmyJ}
]tbd"r®m[m tJonf*P kd ;f awGu bk&m;w&m;udk ud, k jf rifovdk
tcsKYHUtcsJUjyKnTefjycsufjzpfw,f qdkvdkwmvm; bk&m;}
]'gaMumifY tbd"r®mESpfck rwlwm[m 'gudk xif½Sm;apwmyJ}

46/ 'kuú&mp&d,udk trSefxif&mu vrf;vGJvmMu


]onf*dkPf;u onftbd"r®mudk bmYaMumifYtjrifjzpfwmvJ
bk&m;}
]olw½Ykd wI YJ w&m;aMumifaY ygY}
]olwdkY[m bm½IvdkYvJ bk&m;}
]pdwfNidrfwJY ½Ip&mudk ½IwmaygY}
]tJ'g raumif;bl;vm; bk&m;}
]pdwu f Nird w f ikd ;f aumif;vdv Yk m;}
]tJ'gawmY rodb;l bk&m;}
]pdwNf ird w
f ½YJ pI &mudk olwu Ykd bmYaMumif½Y MI uwmvJ bk&m;}
]bk&m;tavmif;udk twkvu kd Mf uwmav}
]bk&m;avmif;&JU bmudw k Mk uwmvJ bk&m;}
]'ku&ú mp&d,-udak ygY}
]bmtwGuf 'kuú&mp&d,udk wkwmvJ bk&m;}
]'ku&ú mp&d,u bk&m;jzpfapw,fqNkd y;D yJ}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


180 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]olwu Ykd vnf; bk&m;w&m;&zdYk 'ku&ú mp&d,vkyw f mvm; bk&m;}


][kww f ,f}
]'kuú&mp&d,udk pGefYcGgrS bk&m;jzpfwmr[kwfbl;vm; bk&m;}
][kwyf gw,f}
]olwt Ykd jrifrmS 'ku&ú mp&d,udk pGecYf gG wmr[kwb f ?J 'ku&ú mp&d,
usifYpOfrSm qGrf;tpmrpm;wmudk pGefYcGgwm-vdkY odMuw,f}
]tpmjyefpm;NyD; 'kuú&mp&d,usifYvdkY w&m;&wm-vdkY odMuwm
vm; bk&m;}
][kww f ,f}
]'gaMumifY olwdkY 'kuú&mp&d,udk usifYMuwmvm; bk&m;}
][kww f maygY}
]'ku&ú mp&d,tusiq Yf wkd mu b,fv[ kd mawGvJ bk&m;}
]pdwNf ird af tmifusiw Yf YJ tusit Yf rsKd ;rsKd ;awGaygY}
]pdwfNidrfwm 'kuú&mp&d,vm; bk&m;}
]tif;è}
]bmYaMumifY onfvdkjzpf&wmvJ bk&m;}
]tJ'g jznf;jznf;ajymr,f-aemf}
]ajymygbk&m;}
]pdw[f m qGaJ qmifnUdI iifEikd w f YJ tm½kaH wGukd tm½kjH yKaevsif Nird v f Ykd
&ygYrvm;}
]tqGJaqmif cHae&rSawmY NidrfvdkYr&bl;aygY bk&m;}
]qGJaqmifnIdUiifwwfwJY tm½kHqdkwm ykHoP²meftrsdK;rsdK;½SdwJY
tm½kyH }J

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 181

]tJ'g bmtm½kHvdkY ac:&rvJ bk&m;}


]umrtm½k}H aygY? ]orkwyd nwftm½k}H vnf; ac:w,f}
]pdwNf ird cf sio
f [ l m tJonftm½ku H kd tm½krH jyK&bl;aygY bk&m;}
][kww f ,f}
]onfawmY b,ftm½ku H kd tm½kjH yKrvJb&k m;}
]tJonftm½ku H vGww f YJ tm½ku H kd tm½kjH yK&rSmaygY}
]tJonftm½Hu k vGww f YJ tm½ku H bmvJb&k m;}
]ykHoP²mefudkjzpfapwJY tajccHuswJY tpdwftydkif;tm½kHqdkvsif
yHo
k P²mefu vGww f myJ}
]tJ'gudk b,fvakd c:rvJ bk&m;}
]y&r}-vdYk ac:aygY}
]y&rw¬w&m;}qdw k m tJonfy&ryJvm; bk&m;}
][kww f maygY}
]tJonf y&rw¬w&m;u pdwu f kd rqGaJ qmifb;l vm; bk&m;}
]olu jzpfNyD;ysufwm-yJ/ bmrSr½SdawmYwm-qdkawmY pdwfudk
b,f-qGaJ qmifEikd rf vJ}
]onfawmY pdwu f b,frrS ajy;awmYb;l vm; bk&m;}
]tJonf tjzpfçtysu-f udk pdwu f trDvu kd af e&awmY b,f-
twdwçf tem*wfawG pdwu f ;l Edik af wmYrvJaygY}
]uav;awGajymMuwJY tcsdef-oknjzpfoGm;wmrsdK;vm; bk&m;}
]ajymaygY}
]'gqdv k sif tawmfaumif;r,f[ Y myJaygY bk&m;}
]onfvkd xifcMYJ uwmyJ}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


182 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]r[kwv f v Ykd m;bk&m;}


]rjrifbl; rl;-jrpfxif} qdkwmrsdK;yg}
]rl;-u jrpfr[kwfvdkYvm; bk&m;}
]rl;-u ESpfrsdK;½Sdw,f}
]tJ'g vkyfygOD;bk&m;}
]ewfrl;eJY azmufrl;-yJ}
]bk&m;è}
]ewfrl;u ]jrpf}ygyJ/]rjrifbl; rl;-jrpfxifpum;u azmufrl;udk
]jrpf}-xifwmudk ajymwm}
]azmufrl;-qdkwm ½Sif;ay;ygOD;bk&m;}
]rl;jrpfu azmufxm;wJw Y ;l ajrmif;udk ajymwmyJ}
]ewfr;l -uaum bk&m;}
]jrpfr;l udak c:wJY a½S;tac:yJ}
]onfxufaumif;wm rjrifb;l vdYk onftaumif;udk taumif;-
vdxYk ifMuwm-vdYk qdv k wkd maygY bk&m;}
]'gaygY}
]onftaumif;rSm tjypf½SdvdkYvm; bk&m;}
]½SdNyDaygY}
]enf;enf;yg;yg;vm;? rsm;rsm;pm;pm;Bu;D vm; bk&m;}
]trsm;Bu;D yJ}
]rjrifEikd af tmifbJ bk&m;}
]rsupf rd ½Sv d sif b,f-jrifrvJ}
]tJonftjypfudk enf;enf; ajymjyay;ygvm; bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 183

]tcsdefokn jzpfaeol[m olYrSm bmtod-jzpfaerSmvJ}


]tod&yfaewm- jzpfrSmyJ bk&m;}
]vl[m tod-tvkyv f yk af eoifo Y vm;? tod-&yfaeoifo Y vm;?
tJ'g ajzMunfhygOD;}
]vkyaf eoifw Y myJ bk&m;}
]&yfaevsif bmjzpfrvJ}
]&yfaevsif vlYtqifY avsmYoGm;rvm;yJ bk&m;}
][kww f ,f/ vlt Y cef;u@ aysmufr,f}
]vltY cef;u@u b,fvakd ysmufrmS vJ bk&m;}
]vlrSm tm;tif-ESpfrsdK;yJ ½Sdwm/ udk,ftm;eJY pdwftm;-vdkYaygY/
pdwfrul;vsif pdwftm;udk vlu tcsdKUwJYcH&NyD r[kwfvm;}
]t½kyBf uKd ;jywfovdv k m; bk&m;}
]pdwrf ul;awmYvsif BuKd ;eJv Y yI &f wJY t½ky[f m BuKd ;jywfvYkd vIyrf &
ovdk jzpfNyDaygY}
]pdwu f ;l vdYk rSm;oleYJ pdwrf ul;vdYk vlt Y cef;u@aysmufo?l b,fol
u tomçtem ajymp&mr½Sd jzpfwmaygY bk&m;}
][kww f ,f}
]'gudk bmYaMumifY taumif;-vdkY xifaeMuwmvJ bk&m;}
]rawGUbl;ao;wJ'Y u k -© jzpfvYkd rodao;wmaMumif-Y vdYk ajym&rSmyJ}
]tJonf 'kua© wGUawmY tJonf'u k u
© jyefxu G Mf ua&mYvm;
bk&m;}
]b,f-xGurf vJ}
]bmaMumifY jyefrxGufwmvJ bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


184 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]tJonf'u k u
© kd 'kur© eS ;f odwt
YJ xd tod½odS rl S r[kwaf wmYwmyJ}
]rxGuw f wfMuawmYwmvm; bk&m;}
]'gaygY}
]onfvrkd xGuw f wf&atmif olwu Ykd b,fvakd wG odaevdv Yk J
bk&m;}
]olwu Ykd vl[m t½Srd [kwb f ;l vdYk odaew,f}
]vlr½Sv d sif bmu t½Sw
d v
YJ J bk&m;}
]y&rawG-aygY}
]½kyf"mwfçemrf"mwf y&rwfawGyJ t½SdwJYvm; bk&m;}
][kww f ,f/ ynwfawG[m 0dnmOfjrifawGw/YJ t½Srd [kwb
f ;l vdYk
olwjYkd rifMuw,f}
]olwdkY&JU onf½IuGufawGaMumifY tbd"r®mtjrifawGjzpfwm
qdkwm xif½Sm;&ygNyD bk&m;}
]onftbd"r®mawG[m ]y&rw¬opömtbd"r®m}-awGy}J

47/ t&d,opömudk y&rw¬jzifY rodEdkif


]bk&m;&JU t&d,opöm}udk csO;f uyfwt
YJ cg y&rw¬opömtbd"r®meJY
csOf;uyfvdkY &&JUvm; bk&m;}
]b,f-&rvJ}
]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]t&d,opöm}[m y&rw¬opömrS r[kww f myJ/ onfawmY tbd
"r®mcsi;f vnf; jcm;wmaygY/ 'gaMumifY y&rw¬opömtbd"r®meJY csO;f uyfwm

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 185

t&d,opömtbd"r®m b,f-jzpfvmrvJ}
]'gayrJY bk&m;è}
]ajymcsifwm ajymyg}
]t&d,opömav;yg;t&udk y&rwfawGyaJ umuf&wm r[kwf
vm; bk&m;}
]vkyfygOD;}
]'kut © &d,opöm qdyk gawmY bk&m;}
]tif;-}
]avmuDpw d çf avmbMuOfapwoduef YJ ½kyaf wG aumufxm;wmyJ
bk&m;}
][kww f ,f}
]ork',t&d,opömusawmYvnf; avmbapwoduf aumuf
wmyJ bk&m;}
][kwo f m;}
]r*¾t&d,opömqdv k siv
f nf; r*fpw
d af v;yg;eJ,
Y OS w
f YJ r*¾i½f pS yf g;
aumufwmyJ r[kwv f m; bk&m;}
][kwyf gw,f}
]onfawmY t&d,opömawG&UJ t&awG[m y&rwfawGyJ jzpfae
w,f r[kwfygvm; bk&m;}
]rSeyf gw,f}
]t&d,opömudk y&rw¬opömeJY csO;f uyfv&Ykd w,f-vdYk ajym&rSmaygY
bk&m;}
]enf;enf; pdppfjyr,f}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


186 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]vkyfOD; bk&m;}
]'kut © &d,opöm t&udk avmuDjzpfwYJ y&rw¬opömw&m;awG
aumufxm;w,f}
][kwyf gw,f bk&m;}
]tJonfavmuDjzpfwJY y&rw¬w&m;awGu b,fvdk-'ku©udk
jzpfapvdv Yk -J ar;vsif b,fvakd jzrvJ}
]tJonf avmuDw&m;awG[m jzpfNy;D ysuv f Ykd r½S-d aeMuw,f/
tJonftaeuvnf; ESyd pf ufaeMuw,f/ onf-ESyd pf ufwm rjzpfbYkd wm;
vdkYvnf;r& jzpfaeMuw,f/ onfvdk 'ku©jzpfapMuw,f-ajz&rSmaygY
bk&m;}
]jzpfwm-'ku©vm;? ysufvkdY r½Sdwm 'ku©vm;}
]ESpfckvkH;yJ 'ku©vdkYajymw,f xifygw,f bk&m;}
]onfvakd wmY jzpfv&Ykd ygYrvm;}
]bmYaMumifYvJ bk&m;}
]jzpfwm-'ku©jzpfvsif ysufvdkYbmrSr½Sdwm[m okcjzpf&p&m
r½Sbd ;l vm;}
]jzpfwm-raumif;vsif rjzpfwmuawmY ]aumif;}-vdYk jzpf&rSmyJ
bk&m;}
]ysufwm-'ku©jzpfvsif jzpfwm-okcjzpf&p&m r½Sdbl;vm;}
]ysufwm-raumif;vsif jzpfwmu ]aumif;}&rSmyJaygY bk&m;}
]aemufwpfck qufar;OD;r,f}
]ar;yg bk&m;}
]jzpfwmu 'kuj© zpfvnf;? jzpfwm[m csucf si;f ysuNf y;D r½Sw
d mqdk

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 187

awmY 'kuv © Ykd ajymavmufygY rvm;}


][kwyf gY bk&m;}
]ysufwmu 'ku©jzpfw,fqdkvnf; taMumif;oifYvsif jzpfwm
vmOD;rSmqdak wmY 'ku-© vdYk ajymavmufygYrvm;}
]onfpdppfcsuft&qdkvsif y&rwfawGjzpfysufvdkY 'ku©opöm&JU
tedpv ö u©Pm xifygw,f-qdw k m rSezf rYkd vG,af tmif jzpf&NyaD ygY bk&m;}
]'gawGuESyd pf ufvYkd ESyd pf ufwmrwm;Edik v f q Ykd w
kd YJ y&rwf&UJ 'kue© YJ
tewåvu©PmawGvnf; 'kuo © pöm&JU vu©PmawGeYJ awmfygOD;rvm;}
]tedpu ö ryDjyifawmY tedpaö y:rSmrSND y;D ajymqd&k wJY 'kue© t YJ ewå
vnf; b,f-yDawmYrvJaygY bk&m;}
]aemufwpfcv k nf; ajymp&m½Sad o;w,f}
]trdefY½SdygOD;bk&m;}
]onf-avmuDw&m;awG[m tedpçö 'kuç© tewåvu©PmawG½v dS Ykd
'kut © &d,opöm xdu k w f ,fqv kd sif ork',eJY r*¾opömxdu k w
f YJ y&rwf
w&m;awGuaum jzpfNy;D ysuv f Ykd r½Sad ewm rjzpfvv Ykd m;-ar;&r,f}
]ar;xdkufygY bk&m;}
]tJonftysuu f aum rESyd pf ufvv Ykd m;? ESyd pf ufwmudk wm;vd&Yk
&JUvm;-ar;&vdrrYf ,f}
]ar;&rSmyg bk&m;}
]wPSmeJY r*¾iaf pwoduf y&rwfawGvnf; tedpçö 'kuç© tewå
vu©PmawG ½Sv d suef YJ ]bmYaMumifY 'kut © &d,opöm t&raumufwmvJ}-
vdkYyJ}
][kwyf gY bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


188 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]edAmÁ ef-vdq
Yk &kd wJY ]eda&m"t&d,opöm}&JU t&aumufawmYvnf;
onfy&rwfawG&UJ r½S&d myJ aumufw,f-aemf}
]½kyçf emrfy&rwfw&Ykd UJ eda&m"-vdYk [kwyf gw,fb&k m;}
]½kyfçemrfy&rwf&JU r½Sd&maygY}
][kwyf gw,f bk&m;}
]½kyfçemrfr½Sdvsif bm½SdrSmvJ? v[m-yJ ½SdrSmaygY}
]tJ'gèedAÁmefvdkY od&wmyJ bk&m;}
]aMumufp&mBu;D / t&d,opömudk y&rw¬opömeJY csO;f uyfwmu
jzifY-}

48/ t&d,opömudk uHjzifYomodEdkif


]onfvq kd v
kd sif t&d,opömt&udk bmeJaY umuf&rSmvJ bk&m;}
]'gtwGuf ]ur®0g'}udk bk&m;a[mxm;Ny;D om;yJ}
]enf;enf; zGifYjyygOD; bk&m;}
]ur®0g' a[majymcsurf mS uH&UJ ed'gef;tjzpf-udavomeJ?Y ed*;Hk t
jzpf- 0dygufukd a[mxm;Ny;D ed*;Hk u ed'gef;udk jzpfapcg oHo&mudk jyw,f}
]onf-oHo&mu vlay:rSmvnfrSmvm; bk&m;}
]'gaygY}
]oHo&m}-u owå0gtrsKd ;rsKd ; jzpfapw,f-vdo Yk &d wm rSm;rvm;
bk&m;}
]b,f-rSm;rvJ}
]owå0g}-u vlrarG;rDeJYaoNyD; rygbJ b,fvdkjzpfrvJ bk&m;}
]owå0g}-qdw k m uRaJ wGçEGm;awG taumifyavmifawG ajymwm-
xifvv Ykd m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 189

]tJ'gyJ r[kwb f ;l vm; bk&m;}


]vGNJ y}D
]owå0g}-qdw k m vlrmS jzpfymG ;aewJY uH½yk çf uHemrfawG&UJ emrnfy} J
]rMum;zl;ygbl; bk&m;}
]owå0g}qdw k m ]owå}eJY ypön;f -]0g}yJ/ ]owå}qdw k YJ ygVdpum;u
jrefrmjyefvsif ]xif½mS ;jcif;}-vdYk &w,f/ ]0g}-qdw k yYJ pön;f u ]½S}d -vkYd teuf
xGufw,f/ aygif;awmY ]xif½Sm;½Sdjcif;}-yJ}
]vlrSm xif½Sm;vmwmawG ½SdwmaygYèbk&m;}
][kww f ,f}
]vlrSm xif½Sm;vmwJYykHawGawmY ½Sdom;-bk&m;}
]tJ'gawGrmS uH½yk çf uHemrfawGaMumifjY zpfwYJ xif½mS ;½Sw d mawG[m
owå0g-awGyJ}
]b,fv[ kd mawGvJ bk&m;}
]om;&J½yk ?f bDv;l ½ky?f wapä½yk ?f ewf½yk ?f jA[®m½ky?f olc;kd ½ky?f vlvrd f
½ky-f -tppawGaygY}
]i&Jouf?ewfouf?jA[®moufawG[m ESpaf ygif; ra&rwGuEf ikd f
atmif ½Snfw,f Mum;zl;ygw,f bk&m;}
]tJ'g [kww f ,f}
]vlrmS jzpfwYJ i&JeeYJ wfjA[®mu vlraocif aorSmyJ r[kwv f m;}
]aorSmaygY}
]onfvq dk kd b,f-touf½n S vf v
Ykd J bk&m;}
]½lyjA[®mvkyif ef;[m ESpb f ,favmufu pay:w,fvJ rodb;l ?
b,fawmYusrS uG,rf ,fvJ rodb;l r[kwv f m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


190 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]onfvadk wmY [kwyf gw,f bk&m;}


]tJ'g tJonfjA[®m&JU toufyaJ ygY}
]a'0wmvnf; onfvykd v J m; bk&m;}
]bk&ifpepf[m ay:cJw Y mMumNy?D onfaeYtxd raysmufcsiaf o;
bl; r[kwv f m;? 'g-a'0wmtoufaygY}
]vlwpfa,mufu wpfa,mufukd owfjzwfnO§ ;f qJwYJ pepfvnf;
onfvykd aJ ygY-bk&m;}
]tJ'gèi&Joufy}J
]onfvdkawmY [kwfwmyJ bk&m;}
]onf-uH½kyfçuHemrfaMumifY jzpfay:aewJY ]owå0g}awG[m
qd;k 0g;wJY vu©PmawGukd odow l Ykd jrifapvdrrYf ,f}
]owå0g-jrifraS wmY tJonf-owå0g&JU vu©Pmudk jrifa&maygY
bk&m;}
]tJonf vu©PmawG jrifNyq D akd wmY tJonf ]uHooH &m}&JU 'ku©
tjzpfudk vdyyf wfvnfatmifow d YJ ]'kut © &d,opömtod} jzpfwmyJ}
]t&d,opöm}[m y&rwf½yk çf emrf jzpfçysuef nf;eJY csO;f uyfr&wm
xif½Sm;wmyJ bk&m;}
]y&rwf½yk çf emrf jzpfçysut f odeYJ b,fvkd oHo&mudak wGUrSmvJ-
pOf;pm;rdzdkY vdkwmaygY}
]oHo&mu aemufb0aMumifY tckb0jzpf? tckb0aMumifY
aemif b0jzpfvdkYvnfrS &awmYrSmyJ bk&m;}
]aemufeJUaemif rodbJ vufcH&wmjzpfawmY wuújzpfNyD;?
rdpmä 'd|u
d b,fvv dk wG af wmYrmS vJ-aygY}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 191

49/ bk&m;\]uH}tppfuG,fí y&rwf\]uHowåd} xGifvkH;jyKMu


]y&rwf½yk çf emrfu jzpfNy;D çysuv f Ykd r½Srd aS wmY uHe0YJ yd gufçudavom
awGawmif b,fvjkd zpfw,fvYkd od&awmYrvJ bk&m;}
]tJonf y&rwf½yk çf emrfawGrmS owå½d w dS ,fqNkd y;D ajymaeMuwm
yJ}
]owå}d u b,fv[ kd mvJ bk&m;}
]owå}d qdw k m Armvdu k awmY ]pGr;f &nf}-yJ/ tJonf ½kyçf emrfy&rwf
awG&UJ pGr;f &nfuakd wmY rajymwwfatmify}J
]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]jzpfNyD;çysufwmqdkawmY b,fvdk-pGrf;&nfudk jy&rSmvJ}
]jzpfwkef;upGrf;&nfudk ajymwmrsm;vm; bk&m;}
]jzpfwek ;f upGr;f &nfqw kd mvnf; ysuw f t YJ csed rf mS tJonfprG ;f &nf
vnf; ysufNyD}
]onfvdkqdkawmY aemufwpfckudk b,fvdk jzpfapygYrvJ bk&m;}
]opfapYu opfyifjzpfwmrSm opfapYowåv d Ykd ajym&wmu opfapY
ysuNf y;D rS opfyifjzpfwmr[kwb f ;l ? opfapYu opfyiftjzpf ajymif;vJvm
wm}
]uH}-u ur®owåed YJ 0dygufujkd zpfapw,f qd&k mrSm ]uH}ysuNf y;D rS
0dygufu b,fvjkd zpfwmvJ bk&m;}
]wu,fawmY ]owåd}qdkwm teufrJYpum;-vdkY ajym&r,f/
wu,f t&aumufp&m r&bJ okH;EIef;xm;wJY pum;yJ}
]owå}d qdw k YJ pum;u bk&m;a[mpum; r[kwb f ;l vm; bk&m;}
]b,f-[kwrf vJ}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


192 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]onfaeYawmY onfpum;[m wGiu f s,w f pYJ um;yJ bk&m;}


]rodwmrSm okH;Muwmyg}
]rodwmrSm b,fvdkokH;wmvJ bk&m;}
]uH}[m ]0dyguf}udk jzpfapw,f}-vdYk bk&m;a[mxm;w,f/ ]uH}-
uvnf; jzpfNy;D ysuw f ,fqakd wmY ]0dyguf}udk b,fvjkd zpfapovJ rodawmY
bl;/ rodvv Ykd nf; ]jzpfapw,f}-ajymvdYk rjzpfb;l / onfawmY ]uHowå}d vdYk
xGi&f wmaygY}
]onfvt kd jzpfrsKd ; b,faMumifjY zpf&wmvJ bk&m;}
]y&rwf½v I yYkd }J
]y&rwf½w I meJY onfvjkd zpf&ovm; bk&m;}
]y&rwf½IawmY jzpfçysufawGUw,f/ jzpfçysuf[m ]umv}yJ/
umv-odo[ l m j'yfod csKd UwJw Y ,f/ 'gaMumifY oHo&mrodawmYb;l / uH
aMumifY 0dygufjzpfykH rodawmYwmaygY}
]uH}u ]0dyguf}udk b,fvjkd zpfapwmvJ bk&m;}
]uHjyKo[ l m ]uH}vdaYk jym&wJY apwemeJt Y wl pdwçf apwoduçf ½kyf
awG twkjl zpfMuw,f r[kwv f m;}
]apwemwpfcw k nf;awmY b,fjzpfciG ½Yf rdS vJaygY bk&m;}
]tJ'gawG[m 0dnmPfçemrf½yk çf tZÑwu då m,weçzóça0'em
awGvYkd ajym&wmawGy}J
]tJ'gawGu tusKd ;0dygufw&m;&JU emrnfawG r[kwb f ;l vm;
bk&m;}
][kww f maygY}
]uHet YJ wljzpfw,fvYkd ajymcJw Y ,f r[kwv f m;bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 193

]ajymcJw
Y myJ}
]uHeJYtwljzpfvsif uH-yJ r[kwfbl;vm; bk&m;}
]uH}u apwemwpfcw k nf;&JU emrnfy/J tJ'geJY twljzpfwmawG
aygY}
]'gawGu uHeJYtwl jzpfvdkY&ovm; bk&m;}
]&vdoYk m twljzpfwmaygY}
]b,fvdk twljzpfwmvJ bk&m;}
]uH}u tjzLqdkvsif 'gawGvnf; tjzL-jzpfwmaygY}
]uH}-uaumif;vsif uHeJYtwljzpf&wJY pdwfçapwodufç½kyfawG
aumif;w,f-vdYk qdv k w
kd mvm; bk&m;}
]'gaygY}
]tJ'g b,fvu kd ;l wmvJ bk&m;}
]qm;eJiY g;a&mxm;vsif ig;rSm qm;rul;bl;vm;}
]ul;NyaD ygY bk&m;}
]apwem}eJY ]pdwçf apwoduaf wGuvnf; a&mxm;ovdk wNyKd if
eufjzpfMuawmY tm;aumif;wJaY pwemu ul;wmygyJ}
]apwemuH r½Sw d aYJ emufrmS jzpfwYJ 0dygufawGusawmY b,fvu kd ;l
wmvJ bk&m;}
]apwemuHeYJ twljzpfwek ;f u tul;cH&wJt Y wdik ;f qufjzpfae
wmaygY}
]qm;tul;cH&Ny;D wJY ig;[m ul;rnfq h m; r½Sad wmYwaYJ emufrmS
vnf; ig;-iefaeovdkvm; bk&m;}
][kww f ,f}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


194 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]onfvq kd akd wmY ]uH}u jzpfNy;D -ysuo


f mG ;? ]uHowå}d u wcsed cf sed u
f s
rS 0dygufujkd zpfap-qdw k YJ ]owå}d [m pum;rQyq J wkd m xif½mS ;&ygNyD bk&m;}

50/ vlaysmufatmif½IaeMuvdkY bk&m;a[m]uH}tppfaysmuf


]onf-pdwZå pum;jzpfwYJ ]uHowå}d [m bmYaMumifY ay:vm&wm
xifovJ}
]bmYaMumifY teufrodwJY onfpum;udk vufcHaeMuwmvJ
bk&m;}
]uH}tppf&JU t&udk rodMuawmYvdkYyJ}
]bmYaMumifY ]uHtppf}udk t&-raumufEikd Mf uawmYwmvJ bk&m;}
]½kyfçemrfjzpfysuf ½IrdMuvdkYyJ}
]½IrdwmeJY ]uH}aysmuf&ovm; bk&m;}
]½IawmY orkwo d pömjzpfwYJ ]vl}-aysmufc&H w,f r[kwv f m;}
]½kyfçemrfjrifvsifawmY ]vl}-txif aysmuf&rSmyJaygY bk&m;}
]vl}r½Sv d sif vlrmS jzpfw]YJ uH}u b,fv½kd adS wmYrmS vJaygY}
]tJ'g ]uH}Nidrf;wmrsm; jzpfrvm; bk&m;}
]b,fu vmNird ;f wmvJ}
]uH}rS r½SdwmyJ bk&m;}
]Nird ;f &m]vl}aum ½Sv d v
Ykd m;}
]'gawmY r½Sdbl;aygY bk&m;}
]vl}r½Sv d Ykd ]uH}r½Sw
d mudk ]uHNird ;f w,f}ajymvdaYk wmY &,fp&mpum;
ajymaeovdk jzpfNyDaygY}
]b,fvdkvJ bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 195

]a&m*g&aeolwpfa,muf aooGm;awmY a&m*gaysmufNyD ajym


wmrsKd ;aygY}
]tJonfvakd um rajym&bl;vm; bk&m;}
]rajym&bl;}
]a&m*g½Sdao;vdkYvm; bk&m;}
]onfvakd wmY b,f½rdS vJ}
]r½SdvdkY r½Sdbl;-ajymwmyJ bk&m;}
]'gvnf; rajym&bl;}
]bmYaMumifYvJ bk&m;}
]a&m*gtaysmufcH&ol r½SdbJ ajymwmjzpfvdkY pum;tESpfom&
rJYNyD; pum;rjzpfvdkYyJ}
]onfvakd wmY [kwyf gw,fb&k m;}
]Ak'b ¨ mom0ifawG[m ]uH}ud, k v l rYkd &atmif ½SMd uayr,fY Ak'a¨ [m
csufawGxJrSm ]uHa[mcsuf}awGu ½IrqkH; ygaew,f r[kwfvm;}
]Ak'¨&JUw&m;"r®}u ]uH}rlwJYw&m;"r®qdkawmY ]uHa[mcsuf}awG
trsm;tjym;aygY bk&m;}
]y&rwf½NI y;D ]vlaysmuf}jrifawmY y&rwfrjrifbJ ]vl}jrifoal wGt
wGuf ]vleo YJ wå0g}awG b,fvjdk zpfaewJt Y aMumif; ajymwm[m ]uH-
a[muGu}f yJ-vdYk Ak'b ¨ momawGu rSw, f Ml uw,f}
]tJonfvkd rSw, f w
l mu rrSev f v Ykd m; bk&m;}
]rSefrSmvdkvdk ½Sdw,f/ 'gayrJY rrSefbl;}
]b,fvdkjzpfwmvJ bk&m;}
]vleo YJ wå0g}awG b,fvjkd zpfaewJt Y aMumif; ajymjywm ]uHa[m

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


196 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

uGu}f -yJ rSw, f w l mrSm ]vleo


YJ wå0g}awG&UJ t&-aumufrjyvsif rSm;w,f-
vdYk rajymombl;/ tJ'gawG&UJ t&awG[m ]taruarG;ay;wJY vlaumifeYJ
acG;çewfaumifawG}udk aumufvsifawmY rrSefawmYvdkYbJ}
]olwu Ykd bmudak umufMuvdv Yk J bk&m;}
]arG;wJt Y aumif]awGaygY}
]olwu Ykd bmjzpfvYkd onfv-kd aumufMuwmvJ bk&m;}
]uH}-rjrifvdkYaygY}
]uH}-rjrifwmeJY onfvkd aumuf&a&mvm; bk&m;}

51/ ]uH}tppfrjrifvsif oóweJYOapä'rdpäm'd|d0if


]uH}rjrifawmY ]uH}aMumifjY zpfwYJ ]uH½yk ?f uHemrf}awGeYJ wnfaqmuf
xm;wJY ]owå0g?vlol}udk rjrifbl;yJ}
]tJonf ]owå0gçvl}awGu arG;vlawGeJY wjcm;pDvm; bk&m;}
]wjcm;pDawmY r[kwb f ;l }
]olwu Ykd twlwal wGvm; bk&m;}
]twlwv l nf; r[kwb f ;l }
]b,fvdkvJ bk&m;}
]OyrmeJY ajym&r,f}
]ajymyg bk&m;}
]t½l;}[m ]arG;vl}vm;}
]r[kwb f ;l yJ bk&m;}
]t½l;}[m ]arG;vl}eJY oD;jcm;vm;}
]onfvv kd nf; r[kwyf gbl; bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 197

]tJ'g b,fvv kd }J
]t½l;}[m ]arG;vl}&JU azmufjyefaewJt Y jzpf jzpfygw,f}
]onfvykd ?J ]owå0gçvlo}l [m arG;vl&UJ azmufjyefaewJt Y jzpfy}J
]onfawmY arG;vleYJ ]uHowå0gvl} tcGcJ ufomG ;NyaD ygY bk&m;}
]vl}udk ½kyçf emrfeaYJ cszsuNf y;D vsiaf wmY ]uHowå0gvl}udk odEikd yf gOD;
rvm;}
]a0;NyaD ygY bk&m;}
]xif½mS ;aewJY arG;vlay:rSm ]tpGOJ yg'gefpw d Zå eJY vnfywfjzpfymG ;
rIaMumifY ay:vm&wJY owå0g}? b,f-odawmYrvJaygY}
][kwyf gY bk&m;}
]onfawmY arG;vleYJ arG;owå0gawGyJ uHaMumifjY zpfwmawG-vdkY
rSw,f al wmYwmaygY}
]b,f-uHaMumifYvdkY ajymrvJ bk&m;}
]uH}-rjrifvYkd jzpf&wmqdak wmY ]uH}-udv k nf; r] arG;rD a½S;twdwf
b0u ]uH}-vdYk ,lNyaD ygY}
]tJonfv, kd al wmY olwYkd o
] ów'd|}d jzpfw,fvYkd rodMubl;vm;
bk&m;}
]oów'd|-d jzpfw,fvYkd rodMubl;}
]bmaMumifYvJ bk&m;}
]vloo l wå0g}awG[m ]t½Sad wGr[kwb f ;l }-vdYk olwo Ykd ad eMuw,f}
]t½S-d r[kwv f sif tJ'gawGu bmawGwv YJ J bk&m;}
]oabmw&m;awG&UJ toGio f P²mefç[efyefawG-wJ}Y
]onfvjkd zpfvsuef YJ onf-oabmw&m;awG&UJ toGio f P²mefç

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


198 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

[efyefjzpfwYJ ]vlol owå0g}awGu bmjzpfvYkd jzpfae&wmwJv Y J bk&m;}


]tJ'gawGukd wu,ft Y [kwaf wG-vdYk xifjrifpv JG ef;vdYk jzpfwm}-
vdYk ajymMuw,f}
]olwdkYuawmY wu,fYt[kwfawGvdkY rxifjrifçrpGJvef;atmif
½kyçf emrfjzpfysuf oabmw&m;oufouf-vdYk jrifawmY ]aemifjzpf&w,f}qdk
wJY ]oówrdpäm'd|d}tjzpfrsdK;u vGwfw,faygY bk&m;}
][kww f ,f}
]Oapä'rdpäm'd|d}-uaum olwdkYvGwfMuygYrvm; bk&m;}
]tJ'gawmY vGwrf mS r[kwb f ;l }
]tJ'g enf;enf;ajymygOD; bk&m;}
]pGv
J ef;vsi-f jzpfw,f}-qdak wmY ]rpGv J ef;vdYk rjzpfwm}rSm olwu Ykd
]rpGJvef;awmY rjzpfbl;}-,lawmYwm jzpfvdkYyJ}
]onfvdkqdkvsif olwdkY Ak'¨bmomeJY qefYusifaerSmaygY bk&m;}
]bmjzpfvdkYvJ}
]Ak'¨bmomu ]or®m'd|d},lwmyJ bk&m;}
]onfvdkvnf; qefYusifw,f xifMurSm r[kwfbl;yJ}
]bmaMumifYvJ bk&m;}
]tck ]vloçl owå0g}awGrS r½Sw d mvd-Yk odaeMuolawG r[kwv f m;}
]'gayr,fY bk&m;-}
]bmjzpfvJ}
]tck vloel YJ tckvo l rl jzpfcifu vloal wGvnf; wu,fvo l l
r[kwMf uwmcsn;f -yJ/ 'gayrJY wu,fv Y o l v
l Ykd tpGt
J vef;½Scd v
YJ Ykd tckvo l l
jzpfvm&wm/ tck vloludkawmY rpGJvef;vdkY aemifvlol rjzpf&awmYrSm

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 199

qdak wmY ]vlo}l [m t[kwjf zpfap? r[kwjf zpfap rjzpfawmYbJ ]jywfw,f}


-vdkYawmY a&mufwmyJ bk&m;}
][kwyf gw,f}
]olwYkd ]Oapä'}u rvGwrf mS qdak wmY Ak'b ¨ momeJaY wmY Niwd maygY
bk&m;}
]'gusrSawmY pGJcsuf wifraeygeJYawmY}
]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]arG;zGm;wJY vloo l wå0g[m wu,fv Y o l ol wå0g r[kwb f ;l qdw k m
olwdkY wu,f,kH&JUvm;yJ ppfMunfhygOD;}
]bmaMumifYvJ bk&m;}
]wu,fv Y o
l o l wå0g r[kwb f ;l qdv
k sif ]aewH rr? aeaom
[ro®?d earaom twåm}vdq Yk w
kd YJ ]igY[m? igeJY igYtwåu, kd }f r[kwf jrifNy;D ?
]igY[m? igeJY igYtwå}-vdYk ,lvrYkd &jzpfcg ]igY[m? igeJY igYtwå}vdYk Nipd eG ;f rIrYJ
w,f/ 'gaMumifY ]igY[m? igeJY igYtwå}t,lu vGwaf jrmufol jzpf&r,f}
]olwv Ykd nf; tJonfvykd J vGwaf jrmufMurSmyJ xifygw,f bk&m;}
]r[kwaf vmufb;l }
]bmawGUvdv Yk J bk&m;}
]tJonfvjkd zpfvsif tpm;çt0wfçtaeçaq;0g;awGeYJ olwu Ykd ,kd f
olwYkd rjyKpak vmufb;l / tck jyKpak eMuwm awGU&w,f}
]igY[m? igeJY igYudk,ftwå} r[kwfbl;qdkvsif pm;0wfaea&;
use;f rma&;awGeYJ apmifaY ½SmufaewmawGawmY rvky&f avmufwm trSef
yJ bk&m;}
]onf-apmifYa½SmufrI vkyfaeNyD; ]igY[m? igeJY igYudk,ftwå}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


200 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

r[kwb f ;l ajymaeMuolawGukd b,fvekd m;vnf&rvJ}


]olwaYkd jymwJt Y wdik ;f olwu Ykd ,kd w
f ikd f r,kMH unfMuwmawGrsm; jzpf
aevdkYvm; bk&m;}
]tajymwjcm; tvkyfwjcm;awmY jzpfaewm trSefyJ}
]tajymcsUJ Ny;D tvkyrf v YJ siaf wmY tuJ&Y UJ rvGwf jzpf&NyaD ygY bk&m;}
]onfoal wG[m ud, k u Yf ,
kd u f kd tvSnphf m;cHae&wJY pdwZå orm;
awGyJ}
]'gaMumifY Oapä'rdpämtjrifeJY NidaevdkY Ak'¨bmomeJYqefYusifykH
ppfraebdkY ajymwmvm; bk&m;}
]'gaygY}

52/ ed*E¦&JU pdwåZur®0g'udk Ak'¨bmomtm;vkH;avmuf ,laeMu


]onf-vl&UJ taMumif;udk rarG;rD a½S;b0twdwu f aH Mumifv
Y Ykd ,l
awmY tJonf]uH} olwYkd odMuygYrvm; bk&m;}
]vlrarG;rDu jzpfw,fqdkwmtwGuf b,fodEdkifygYrvJ}
]rodbeJ YJ b,fv, kd Ml uwmvJ bk&m;}
]uH}aMumifY owå0gçvlolawGjzpfw,f}-a[mxm;csufawGudk
vGrJ mS ;wJt
Y odeYJ axmufqNy;D ,lrmS aygY}
]onf v d k q d k a wmY onf - uH cH , l c suf [ m BuH a umif ; pD &
cH,cl suaf ygY bk&m;}
][kww f ,f? wuúm0p&uH-yJ}
]onfuH cH,v l u
kd af wmY vlrjzpfreD YJ jzpfNy;D aemufawGtxd t,l
awGa&mufuek af wmYrmS aygY bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 201

]tif;-twd"g0eoabm jzpfuek af wmYwmaygY}


]onfvq kd v
kd sif ed*E¦em#ykw&å UJ avmutjrifeYJ bmjcm;awmYvJ
bk&m;}
]b,fvv kd }J
]ed*E}¬-u vl[m tprxifoHo&mu vmcJYwm? uHawGukef
atmif rvkyEf ikd v f sif tqk;H rjrifoo H &mtxd ajy;oGm;vdrrYf ,f}-qdw k m
rsdK;aygY bk&m;}
][kww f ,f/ olwv Ykd nf; avmuudk onfvykd jJ rifMuwmyJ}
]ed*E¦t,ludk Ak'¨bmomu rdpäm'fd|djzpfol-vdkY ajymwmqdkawmY
Ak'b ¨ momawGu, kd w
f ikd u
f vnf; ed*E¦eYJ tjrifwq l akd wmY olwv
Ykd nf; rdpmä
'd|dyJ ajymvsif cH&rvm; bk&m;}
]onfvakd wmY cHMurSm r[kwb f ;l }
]b,fvkd a½SmifvTJrvJ bk&m;}
]tckb0vleYJ aemufçaemifb0awGu vlawG[m wpfa,muf
wnf;tjzpf olwrYkd cH,Ml ubl;-vdaYk jymNy;D vS;D vTMJ uw,f}
]tJ'g wu,fyJvGJatmif a½SmifEkdifygYrvm; bk&m;}
]b,fuvm-}
]tJ'g enf;enf; trdefY½SdygOD; bk&m;}
]tckvkyfwm tckb0pHr,f? aemifb0jzpfwm aemifb0cHvdrfY
r,f}-vdYk vky0f MYH uvdv Yk m;udk tajzcdik ;f Munfah ygY}
]b,fvdk ajzMurSmrdkYvJ bk&m;}
]b,frmS onfvv kd yk 0f rYH vJ}
]bmYaMumifY olwrYkd vky0f w YH mwJvY J bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


202 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]aemifudk,f cH&rSm aMumufvkdYaygY}


]aemifu,
kd u
f olwrYkd [kwb
f ;l qdv
k sif olwYkd aBumufv&Ykd ygYrvm;
bk&m;}
]aemifu,
kd u
f tcku,
kd f r[kwq
f w
kd m tajymyJqw
kd m ay:vGif
wmaygY}
]tajymeJYawmY a½SmifvTJvdkY vGJygYrvm; bk&m;}
]b,fvyJG gYrvJ}
]onfvq kd akd wmY bmrStvkyrf jzpfbeJ YJ onfc, H cl supf um;Bu;D
udk bmYaMumifY ajymae&wmvJ bk&m;}
]onfvakd wmY r[kwb f ;l }
]b,fvdk r[kwfwmygvJ bk&m;}
]bmrS tvkyfrjzpfbl;qdkwm r[kwfwmbJ}
]b,fvdk tvkyfjzpfvdkYygvJ bk&m;}
]odyrf awG;wwfwo YJ al wG onfbmomxJrmS r½SEd ikd b f ;l vm;}
]½Sw
d maygY bk&m;}
]tJonfoal wGukd onfc, H cl surf mS Nird o
f mG ;atmif rjzpfapEdik b
f ;l
vm;}
]onfvakd wmY jzpfrmS aygY bk&m;}
]tJ'gu Ak'¨bmomawG rdpäm'd|djzpfwmudk jzpfrSef;rodatmif
tvkyfcHvdkuf&vdkY NidrfoGm;MuwmyJ bk&m;}
]bmrS tvkyfrjzpfwm r[kwfaMumif; ajym&wmyJ}
]tckb0vleYJ aemufçaemifb0uvlawG wpfa,mufwnf;r[kwf
bl;qdkwJY pum;vkH;[m odyfrdkufwJY BuHvkH;BuD;yJ bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 203

]aemufçaemifb0 qdw k mudu


k pdwZå pum;vk;H qdak wmY 'gay:rSm
qufBuNH y;D ajymwJY pum;vk;H qdak wmY Buv H ;Hk uawmY trSeyf }J
]onfBuv H ;Hk [m wu,fvnf; rrdu k bf ;l vm; bk&m;}
]rduk w f mawmY rajymeJaY wmYy}J
]enf;enf; ajymygOD;bk&m;}
]rdu
k w f ,f}qdw k m ]tarSmifus}vdYk rjrif&wm&JUemrnf r[kwv f m;}
][kwyf gw,f bk&m;}
]Ak'b ¨ mom ynm½Siçf ynmrJt Y m;vk;H udk rdpmä 'd|x
d rJ mS vJavsmif;
aeapNy;D rdpmä 'd|rd eS ;f vk;H 0rodMubJ? olwaYkd ewm[m or®m'd|jd zpfw,f-
vdkY arGYpufaysmf½TifaeapwJYtxd tarSmifvTrf;rIudk jzpfapwmyJ}
]onftarSmifxu J Ak'b ¨ mom ynm½Siw f pfa,mufwavrsm;
Ed;k xrvmbl;vm; bk&m;}
]wpfa,mufrS Ed;k xrvmbl;}
]tJ'g b,favmufMumu jzpfcJYwmvJ bk&m;}
]ESpfaygif; ESpfaxmifausmfu-}
]onfvq kd akd wmY Ak'b¨ momu bmomaoBu;D vm; bk&m;}
]'gaygY/ Ak'0¨ g'Dr½Sw d YJ bmomaoBu;D aygY}
]Ak'b ¨ momudak oapwJY onfBuv H ;Hk [m usr;f pmxJrmS onfaeY
txd ½Sdao;&JUvm; bk&m;}
]½SdwmaygY}
]b,fvw kd v YJ J bk&m;}
]e p aom e p tanm}-vdkYygyJ}
]tJ'g&JU Armvdkvnf; vkyfygOD; bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


204 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

][du k vlvnf; r[kwb f ;l ? wjcm;vlvnf; r[kwb f ;l }-vdkYyJ}


]b,fvdkjzpfr,f qdkvdkwmvJ bk&m;}
][du k vlaMumifY jzpfwv YJ -l aygY}
]onfuvl[m [du k vlaMumifjY zpfwv YJ l jzpfvnf;? onfvjl zpfwYJ
qif;&JcH&rI[m ][dkvl} qif;&JcH&wmr[kwfwm taotcsmyJ bk&m;}
][kwyf gw,f}
]onfvq kd v kd sif onfvt Yl wGuf [du k vlu qif;&JrcH&atmifawG
bmYaMumifY vkyw f mvJ? oleb YJ mqdik o f vJ-ar;&rSmyJ bk&m;}
]ud,k o Yf m;[m ud, k u f jzpfapwm jzpfayr,f?Y ud, k o Yf m;cHpm;&wm
rsKd ;awmY ud,k u f rcHpm;&bl;/ 'gayrJY ud, k o Yf m; rcHpm;&apcsiw f mrsKd ;vdk
qifajcay;p&mawmY ½SdwmaygY}
]'gu ud, k o Yf m;udk ud, k -f vdYk rSw, f w l YJ pdwZå ½Sod al wG vkyMf uwmyJ
bk&m;}
]pdwZå r½Sv d nf; ud, k o Yf m;jzpforQawGukd wm0ef,&l wJY rdbawG
[m om;cHpm;&rSm pdk;MuwmygyJ}
][kwyf gw,f bk&m;/ tJ'gu om;eJu Y , kd f twl½adS eMuNy;D ? om;
wm0efudk rdbu xrf;&vdkYyg bk&m;}
][kwyf gw,f}
]onfu vljzpfcsdefrSm [dkuvl r½SdawmYwmjzpfvdkY om;twGuf
rdbu yl&wmrsdK;awmY r½Sdbl;aygY bk&m;}
]wu,fawmY qdik o f vdv k kd vSnt hf xm;cH&vdyYk g/ av;uvGwv f m
wJY jrm;[m ypfrw S u f kd xdzçYkd rxdzt Ykd wGuf av;rSm bmwm0efrS r½Sad wmY
ygbl;}
]tJ'g trSefygyJ bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 205

53/ y#dywftusifYrSm;MuvdkY Ak'¨\ uHtppfaysmuf&


][du
k vl r[kwaf yrJY [du k vleYJ wjcm;vlvnf; r[kwb f ;l qdw
k YJ
Buv H ;Hk udk tm;vk;H u bmYaMumifOY ;D xdy½f u G Nf y;D yefqifaeMuwmvJ bk&m;}
]y&rw¬opöm}udk Ak'b ¨ momt&d,opömae&mrSm tpm;xd;k cH,rl d
vd-Yk vdYk ajym&r,f}
]onfx Y uf pdypf yd u f av;ajymvsif ed*E¦ueH YJ tvm;wlwYJ a½SUç
aemufb0uH cH,lrdvdkY ajym&rSmyJ r[kwfvm; bk&m;}
][kwwf ,f}
]tJonfvkd cH,rl w d m Ak'b¨ momuH a[muGujf zpfwYJ ypöKyeÜ v f l
ay:rSmjzpfwJY]uH} aysmufvdkYaygY bk&m;}
]trSeyf }J
]tJonf ]Ak'u ¨ }H aysmufwmu y&rwfukd t½Ict H m½kw
H &m;tjzpf
yGm;rdvYkd r[kwv f m; bk&m;}
][kwyf gw,f}
]y&rwfuykd mG ;rdwmvnf; bk&m;&JU 'ku&ú mp&d,twdik ;f usizYf v Ykd kd
w,fqNdk y;D usiv Yf aYkd ygY bk&m;}
][kww f myJ}
]onfvq kd akd wmY Ak'b ¨ momudk taoowfwm[m ]tusirYf mS ;}
jzpfw,f ajym&vdrfYr,f bk&m;}
][kwyf gY-}
]tusirYf mS ;[m ]y#dywftrSm;}yJ bk&m;-aemf}
][kwyf gw,f}
]y#dywfrSm;}qdkwm umrtm½kH? jzpfçysuftm½kH? jzpfçysufrJYtm½kH?

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


206 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

onftm½kaH wGukd tm½kjH yK usio


Yf ;Hk MuwmawGyJ r[kwv
f m; bk&m;}
][kww f maygY}
]'gawGusifYvsif ajymcJYwJY rdpämu rvGwfapEdkifwJY trSm;awG
a&mufwm ay:vGifygNyD bk&m;}
]'gqdv
k sif y#dywftrSm;ajymcsuf onfavmufeYJ ed*;Hk csKy&f atmif}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 207

tcef;(3)

y&d,wåo
d '¨r®

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


208 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 209

tcef;(3)
y&d,wådo'¨r®

54/ o'¨r®tppfu bmawGvJ


]o'¨r®okH;jzm omoemokH;&yf}taMumif; ajymMu&atmifqdkNyD;
ajymvmvdu k w
f m tawmfrsm;oGm;Ny}D
]rsm;ayrJY tawmfoo d ifw Y mawGyg bk&m;}
]ajymcYNJ y;D wmawG[m rsm;ayr,fY o'¨ro ® ;Hk jzmtaMumif; r[kwf
ao;bJ o'¨r®okH;jzm rajymrDrSm ajym&jcif;taMumif;awGyJ}
]o'¨ro ® ;Hk jzmxuf o'¨ro ® ;Hk jzmajym&jcif; taMumif;u ydNk y;D ajymzdYk
vdkrSmyg bk&m;}
][kwfw,f/ 'gYaMumifYvnf; odyfrsm;oGm;wmyJ}
]o'¨ro ® ;Hk jzmtppf}udk ajymcsiv f sif o'¨ro ® ;Hk jzmr[kwb f J o'¨r®
ok;H jzma,mifaqmifaewJY o'¨ro ® ;Hk jzmtwkawGukd rIwaf zsmufypfwmu
rvGJraoGvkyf&r,fYwm0ef ½Sdwmyg bk&m;}
]trIwaf zsmufcaH wG emrSmudk tm;remvdaYk wmY r[kwaf Mumif;
ajym&r,f}
]olwdkYvnf; 0rf;omMur,fxifygw,f bk&m;}
]rxifeJY-}
]bmYaMumifYvJ bk&m;}
]olwcYkd ,H Ml uwJY o'¨ra® wG[m tvk;H pkjH ynfph NHk y;D om;vdYk wxpfcs
cH,Ml uolawG jzpfw,f}
]r[kwfaMumif;ajymwm Mum;&vsif olwdkYjyifrSmaygY bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


210 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]rvG,b f ;l }
]bmYaMumifYvJ bk&m;}
]tJonfxaJ rQmvdu k f om,maeolu rsm;w,f}
]olwdkY trSefudk rvdkcsifavmufbl;vm; bk&m;}
]vdkcsif&aumif;rSef; rodMubl;}
]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]tJ'gu olwb Ykd 0} jzpfaeMuvdkYyJ}
]tJ'gu rsm;ovm; bk&m;}
]tm;vkH;eD;yg;yJ}
]onfvq dk akd wmYvnf; emrnfo h al wGukd tm;awmYemp&myJ bk&m;}
][kwyf gw,f}
]tm;emvdkYrajymvsif rajymwmu ydkqkH;½IH;cH&p&m ½Sdrvm;yJ
bk&m;}
]'gaygY}
]ajymrnfo h ul vnf; ajymcsiOf ;D awmYawmifrS rodvsif ajymvdYk
&rSmrS r[kwfwm bk&m;}
][kww f ,f}
]Ny;D awmYvnf; odorl mS ajymzdw Yk m0efuvnf; ½Su d ½kd w
dS myJ r[kwf
vm; bk&m;}
]'gaMumifv Y nf; o'¨ro ® ;Hk jzmqdik &f m taMumif;r[kwb f J t
aMumif;vkyaf ewmawGukd w½Snw f vsm; ajymrdcw YJ myJ}
]rajymvsif b,folrS rodrSmqdkawmY ajymcJYwmawG[m rvGef
ygbl; bk&m;}
]apY½kHyJajymcJYwmvdkYawmY xifygw,f}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 211

]ajymp&mawGu tjynfhjzpfaevdkY rsm;wmygbk&m;}


]uJ-onfvq kd v
kd sif y&d,wåo
d '¨ru
® kd ajym&atmif}
]oifjY rwfvyS gw,f bk&m;}

55/ Ak'¨0g' y&d,wådo'¨r®


]y&d,wådo'¨r®}qdkwm Ak'¨0g'y&d,wådo'¨r®-aemf}
][kwyf gw,f bk&m;}
]t&d,opö"r®qikd &f m a[majymçydcYk sçwifjyçaqG;aEG;ça&;om;csuf
awGukd oif,al vYvmp&mawG[m ]o'¨r®}awGy}J
]tJ'gawG oifMum;ç em,ljcif;? a[majymç ydcYk sç wifjyç aqG;aEG;ç
a&;om;jcif;awG[m ]y&d,wf}-aygY bk&m;}
][kwfw,f/ tJ'g ]y&d,wådo'¨r®}-yJ}
]jrwfpGmbk&m;u yOö0*¾Dig;OD;wdkYudk rd*'g0kefrSm "r®pMumw&m;
a[majymaewmvnf; ]y&d,wåo d '¨r}® vkyaf ewmajymvsif &rvm; bk&m;}
]jrwfpmG bk&m;u ud, k w
f ikd x
f ;kd xGi;f odxm;wJY t&d,opöo'¨ra® wG
udk yOö0*¾w D x
Ykd tH a&muf oifMum;çydcYkd sça[majymay;aewm jzpfwt YJ wGuf
]y&d,wåo d '¨r}® [kwyf gw,f}
]½Sit f óZdu ½Sio f m&dyMk wmavmif;vsm Oywdóy&dAZkd f (wuú
wGe;f )&JU ]t½Siq Yf &mu b,fov l ?J b,fvkd tqk;H trawGukd ay;wmvJ}-
--tp½Sw d YJ tar;awGukd jyefajzwJt Y aeeJaY jymwJ-Y
]a,"r®m a[wkyb Ü 0g? awoHa[wkH wxm*awm/
tm[ awoOö a,meda&ma"g? {0H0g'D r[moraPm/}- qdw k YJ
pum;vnf; ]y&d,wåo d '¨r}® yJvm; bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


212 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]'gvnf; Oywdóudk t&d,opömtod jzpfomG ;atmif ajzMum;


csuf jzpfwJYtwGuf ]y&d,wådo'¨r®}yJ jzpfygw,f}
]yk*Kd¾ vw
f pfyg;yg;u ½Sit
f óZda[mwJY onf*gxmudyk J pmayoif
Mum;ydkYcswJY taeeJYjzpfjzpf? w&m;a[mwJY taeeJYjzpfjzpf vkyfvsif?
]y&d,wådo'¨r®} jzpfNyDvm; bk&m;}
]rjzpfb;l ajym&r,f}
]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]tJonfy*k Kd¾ vu f t&d,opömodaeol r[kwv f yYkd }J
]tJonf oifay;wJYyk*¾dKvfu t&d,opöm rodOD;awmYawmifrS
oiftay;cH&wJY ]a,"r®m---}tp½SdwJY*gxmu ]o'¨r®}yJ r[kwfygvm;
bk&m;}
]onf*gxm[m ]o'¨r}® -[kwyf gw,f}
]o'¨r}® oifay;rSawmY ]y&d,wåo d '¨r}® rjzpfao;bl;vm; bk&m;}
]rjzpfbl;}
]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]o'¨r}® jzpfwYJ onf*gxmudk oifay;olu onf*gxm&JU o'¨r®
teufukd odygYrvm;}
]o'¨r}® u onf*gxmeJY aqmifxm;cH&wJt Y euf r[kwb f ;l vm;
bk&m;}
][kwyf gw,f}
]*gxmoifo[ l m *gxmteuford mS jzpfwtYJ wdik ;f ]o'´r}® odr,f
xifygw,f bk&m;}
]onfvq kd v
kd sif onf*gxmoifay;ol[m t&d,mjzpfNyv D m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 213

]'gawmY jzpfcsifrS jzpfrSmyJ bk&m;}


]t&d,m]qdw k mbmvJ}
]o'¨r}® odwmaygYb&k m;}
]t&d,m}rjzpfbJ ]o'¨r®}odcGifY ½SdygYrvm;}
]o'¨r}® odwmudyk J ]t&d,m}vdYk ajym&wmqdak wmY t&d,mrjzpf
vsifawmY ]o'¨r®}odvdkYr&bl;vdkY ajym&awmYrSmaygY bk&m;}
]onfawmY onf*gxm oifay;ol[m t&d,mrjzpfvsif onf
*gxmoifcsuu f vnf; ]y&d,wf} rjzpfb;l aygY}
]o'¨r}® odcsio f [
l m ]o'¨r}® jzpfwYJ bk&m;a[mcJw Y mawGukd oif,l
ae½keH YJ r&bJ? t&d,mjzpfwYJ oifay;ol&rS ]o'¨ro ® w
d YJ t&d,m} jzpfr,f
qdv
k w kd mvm; bk&m;}
]onfvadk wmY r[kwyf gbk;l }
]NyD;cJYwJY ajympum;awGt& tJonft"dyÜg,fyJ a&mufw,f r
[kwfvm; bk&m;}
]r[kwyf gbl;}
]tJ'g em;vnfatmif ½Sif;ay;ygOD; bk&m;}
]o'¨rw ® ¬ rodoq l u
D oif,v l Ykd ]o'¨rw® }¬ r&Edik af Mumif;bJ ajymcJY
wmyg}
]rodoq l uD oif,v l Ykd ]o'¨rw® }¬ r&Edik v
f sif ]o'¨rw ® }¬oo
d l t&d
,mr½Sdvsif ]o'¨r®w¬}odzdkY rsdK;jywfNyDvdkY ajymvdkYr&bl;vm; bk&m;}
]r&ygbl;}
]tJ'g ajymygOD;bk&m;}
]'gyJ ajymaewmyg}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


214 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]tJonf ra&mufao;bl; bk&m;}


]odcsifaZmu odyfavmaevdkYyg}
]avm&rSmyJ bk&m;}
]bmYaMumifYvJ}
]bk&m;a[mo'¨ra® wG½v dS suf tJonfo'¨r&® UJ teuftw¬jzpfwYJ
]o'¨r®w¬}u taysmufcH&awmYrvdk jzpfvdkYaygY bk&m;}
]rylygeJY}
]oifay;olqu D r&Edik b
f ;l qdak wmY bmeJY rylbaJ e&rSmvJ bk&m;}
]'gvnf; [kww f myJ}
]onftylajyatmif ajymygOD;bk&m;}

56/ o'¨ra® wG[m bk&m;u ud, k uYf akd [maewJw Y &m;vdo Yk yd g


]jznf;jznf; ppfMunfyh g}
]bmudpk pf&rSmvJ bk&m;}
]o'¨r}® awGuakd ygY}
]b,fvdk ppf&rSmvJ bk&m;}
]onfo'¨ra® wG[m tvdv k w kd nf½adS ewJY t&mawGvm;-vdYk aygY}
]'gawmY ppfzdkYvdkrvm; bk&m;}
]vdNk yaD ygY}
]'gppfawmY bmawG awGUrSmrdkYvJ bk&m;}
]tvdv k kd jzpfwnfaewJt Y &m r[kwb f ;l -vdYk odrmS aygY}
]'g-odNy;D om;yg bk&m;}
]o'¨r}® awG[m tvdv k jkd zpfwnfaewm r[kwv f sif b,fvw kd nf½dS
aewmvJ ar;&rSmaygY}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 215

]'gvnf; odNyD;om;yg bk&m;}


]b,fvkd wnf½w dS mwJv Y }J
]bk&m;a[mcJYvdkY wnf½Sdwm-vdkYaygY bk&m;}
][kwNf y}D
]tJonfvdkod&awmY bmjzpfovJ bk&m;}
]jzpfwmaygY}
]b,fvdkvJ bk&m;}
]bk&m;[m olu, kd af wmfwikd o f w
d YJ o'¨ra® wGukd uRwx f u kd of l
a0ae,sawG uRwzf Ykd a[mcJw Y ,f}-vdkYaygY}
]onfvo kd &d awmY b,fvjkd zpfvv Ykd J bk&m;}
]onfo'¨ra® wG[m ]igwdu Ykf akd [maewJY o'¨ra® wGjzpfwm}odwmyJ}
]'gvnf; ]o'¨r}® avYvmolwikd ;f odNy;D om;aerSmygyJ bk&m;}
]onfvakd wmY rajymeJ}Y
]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]'godvsif ]o'¨r}® avYvmwm ]o'¨rw ® }¬ &MurSmaygY}
]bmYaMumifYvJ bk&m;}
]w&m;emw,fqw kd m bmvkyzf Ykd emMuwmvJ}
]w&m;&zdkY}-yJaygY bk&m;}
]o'´r}® avYvmolawG terw*¾y?J wpfa,mufwavawmif &Mu
vdkYvm;}
][kwyf gYb&k m;? [kwyf gY}
]'gaMumifY onf]o'¨r}® awG bk&m;a[maewm[m igwdu Yk akd [m
aew,f-vdkY vlwdkif;odaer,f rajymeJY-vdkY ajymwm}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


216 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]o'¨r}® avYvmaeolawG&UJ tjrifrmS ]o'¨r}® awG[m ud,k aYf [mae


wm-vdkY rjrifvsif b,fvdk jrifMurSmvJ bk&m;}
]bk&m;vufxufu yk*¾dKvfawGudk bk&m;ua[maewm}-vdkY
jrifwmaygY}
]tJonfvjkd rifwm rSm;vdv Yk m; bk&m;}
]rSm;w,fawmY r[kwb f ;l aygY}
]rrSm;vsif bmjzpfao;vdkYvJ bk&m;}
]tjynfht0vnf; rrSefwm jzpfwmaygY}
]b,fvdkvJ bk&m;}
]bk&m;u w&m;a[mwm[m tJonfy*k Kd¾ vt f wGuv
f nf; a[m
w,f? tJonfy*k Kd¾ vef YJ tvm;wlwYJ yk*Kd¾ vaf wGtwGuv f nf; a[mwm
jzpfvdkYyJ}
]tJonfvdkawmY jrifMurSmyg bk&m;}
]onfvjkd rifvsif w&m;udk ]a,medaom} vky&f rSmaygY}
]vkyvf nf;vkyMf ur,f xifygw,f bk&m;}
]vkyfvsif &MurSmaygY}
]a,medaom}vkyfwdkif; ]o'¨r®w¬} &MuygYrvm; bk&m;}
]&-&rSmaygY}
]tck r&aewmawmY trSefyJ bk&m;}
]tJ'g bmYaMumifv Y }J

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 217

57/ yg&rDjynhfrS o'¨r®w¬tod &rvm;


]tcky*k Kd¾ vaf wGu bk&m;vufxufu yk*Kd¾ vaf wGvkd yg&rDrjynfMh u
ao;olawG jzpffaevdkYrsm;vm; bk&m;}
]onfvakd wG;MuwmyJ}
]onftawG;[m rSm;ovm; bk&m;}
]rSm;NyaD ygY}
]b,fvdkrSm;wmvJ bk&m;}
]bk&m;vufxufu yk*Kd¾ vaf wGeYJ ud, k uf rwlb;l / 'gaMumifY onf
w&m;[m ud, k u Yf akd [mwJw Y &m; r[kwb f ;l -vdYk jzpfNy;D ? ]a,medaom} rvkyf
MuwJYtjzpf a&mufapw,f r[kwfvm;}
]tJonfvkd rxifbJ aoaumifaygif;vJ vkyMf uolawGvnf;
o'¨rw® ¬ r&Mubl;r[kwv f m; bk&m;}
]onfvrkd &Muwm[m ]yg&rDr½Sv d cYkd sn;f }cswm aumif;ygYrvm;}
]'gyJ csp&m½Sdwm r[kwfvm; bk&m;}
]onfvakd wmY b,f[w k rf vJ}
]yg&rDcswm bmcsdKU,Gif;wm jrifvdkYvJ bk&m;}
]yg&rDu w&m;r&jcif;&JUtaMumif;vdYk ajym&avmufatmif vlod
olowd &m; r[kwb f ;l }
]b,fvdkvJ bk&m;}
]yg&rDu rarG;rDtwdwfu vkyf&yfawGyJ}
]yg&rDqdkwm bk&m;ra[mvdkYvm; bk&m;}
][kwydå wåad [mr,f rxifrb d ;l }
]bmaMumifYvJ bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


218 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]rarG;rDb0qdik &f mu taMumif;awG jzpfaevdaYk ygY}


]'gjzpfawmY onftjrif[m ]rdpämtjrif}jzpfaew,faygY bk&m;}
][kww f ,f}
]vkH;vkH; ra[mbl;-vdkYawmY rajymEdkifbl; r[kwfvm; bk&m;}
]onfvdkawmY rajymEdkifygbl;}
]a[mvsif tJonf'óeeJY Nird vm; bk&m;}
]rNiad tmif a[mrSmyJ}
]b,fvakd [mrSmvJ bk&m;}
]yg&rD}qdw k m ]y&r+þ}qdak wmY ]y&r=tajccH? þ=½Sw d ,f}qdNk y;D
t&d,mjzpfzdkY tajccHjznfhxm;&rnfh w&m;awG-vdkY a[mrSmyJ}
]tckvnf; tJonfvykd J r[kwb f ;l vm; bk&m;}
]aemufb0 vkycf w YJ mawG-vdk jzpfaew,f}
]b,fvdk jzpf&rSmvJ bk&m;}
]arG;NyD;b0rSm vkyfcJYcsufawG-vdkY jzpf&rSmyJ}
]tJonfyg&rDyJ rjynfv h Ykd ]o'¨rw ® }¬ tod r&wm-vdYk qdv
k siaf um
bk&m;}
]onfvdk b,fajymxkdufvdrfYrvJ}
]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]olu, kd w
f ikd f w&m;tm;xkww f tYJ qifY a&mufaeNyyD ?J b,f-yg&rD
vdw
k ,f ajymvd&Yk ygYrvJ}
]yg&rDu q,fyg;awmif ½Sw d myJ bk&m;}
]q,fyg;vk;H w&m;tm;xkww f mxJ 0ifrmS yg}
]'geyg&rDqdkvsif b,fvdk0ifrSmvJ bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 219

]'ge}[m w&m;ay;Edik of el YJ taygif;toif;jzpfzYkd vky&f wJv


Y yk if ef;
yJ r[kwb f ;l vm;}
]onfvdkqdkawmY yg&rDrjynfhvdkY o'¨r®w¬tod r&wm-vdkY
ajymzdkYr½Sd jzpfoGm;wmaygY bk&m;}
]'gaygY}

58/ w&m;wdkif;udk a,medaomreodum&vkyfzdkYvdk


]ud,
k yYf g&rD ykrH csvsif o'¨rw ® ¬ r&wm&JUtaMumif;udk bm-csrvJ
bk&m;}
]o'¨r&® UJ teufukd odxifjrifwt YJ xd bk&m;a[mwJw Y &m; emMum;
csuaf wGukd ]a,medaom}vkyrf I cRw, f iG ;f wmaMumif-Y vdYk csvrYkd &Edik b
f ;l vm;}
]b,fvdk ]a,medaom}u cRwf,Gif;vdkYvJ bk&m;}
]a,medaomqdw k YJ pum;&JU teufukd b,fvekd m;vnfovJ}
]a,medaom reodum&vkyw f ,f}-qdw k m ]taMumif;tavsmuf
ESvkH;oGif;w,f}-vdkYyJ odygw,f bk&m;}
]a,medaom vkyw f ,f}-qdw k m taMumif;udk taMumif;&JU t
avsmuf odatmifvyk w f ,f}-qdwk YJ ESv;Hk oGi;f reodum&rIjyKwmyJ r[kwf
vm;}
][kwyf gw,f bk&m;}
]onfvq kd v
kd sif enf;enf;ar;r,f}
]ar;ygbk&m;}
]bk&m;a[mxm;wJY w&m;wpfy'kd yf 'kd [ f m taMumif;vm;ç tusKd ;
vm;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


220 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]taMumif;aygY bk&m;}
]bmjzpfvdkY taMumif;vkdY ajymEdkif&wmvJ}
]wynfhawmfwdkY w&m;&zdkY&JUtaMumif; jzpfvdkYaygY bk&m;}
]tJonfw&m;u b,forl S &atmif-tvkyrf cH&bl;/ pmtkyx f J
rSm ol[
Y molaevsiaf um taMumif;yJvm;}
]onfvakd wmY taMumif;r[kwb f ;l aygY bk&m;}
]taMumif;r[kwv f sif bmvJ}
]bmrS ajymp&mr½Sdwm-vdkY xifygw,f bk&m;}
]onfvdkawmY rvkyfeJYav}
]b,fvakd jym&rSmvJ bk&m;}
]onfpmtkyx f rJ mS w&m; tvdt k avsmuf ½Sv d mwmvm;}
]b,f[w k rf vJ bk&m;}
]onfw&m;u onfpmtkyx f aJ &mufatmif b,fuvmwmvJ}
]bk&m;a[m&mu vmwmaygYb&k m;}
]bk&m;rSm a[mp&mw&m;u b,fvjkd zpfvmwmvJ}
]udk,fwdkif w&m;-&vdkYaygY bk&m;}
]onfvq kd akd wmY bk&m;ud, k wf ikd f w&m;&wmu bk&m;a[mxm;
wJY w&m;½Sd&jcif;&JU taMumif;jzpfraebl;vm;}
]onfvdkawmY trSefaygY bk&m;}
]'grSev
f sif bk&m;a[mxm;wJY pmtkyx f u J w&m;awG[m tusKd ;
awGvm; taMumif;awGvm;? tJ'g b,fvakd jzrvJ}
]tusdK;aygY bk&m;}
]tJonf tusKd ;jzpfwYJ pmtkyx f u J bk&m;a[mxm;wJY w&m;&JU

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 221

taMumif;u b,f[mvJ}
]bk&m;&xm;cJYwJY ]o'¨r®w¬}-qdkwJY w&m;yJaygY bk&m;}
][kwNf y}D
]o'¨r® o0e}-qdw k YJ w&m;emwJt Y cg ]a,medaom reodum&}-
vkyw f ,fqw kd m ]o'¨r}® udk a[majymaeol&UJ ajymvdck suf ]0wåpd mä }udk ESv;Hk
oGif; vkyf&rSmvm; bk&m;}
]'gr[kwv f sif bm[kw&f rSmvJ}
]o'¨r®}a[majymwmemvsif a[majymcsuftjyifbuf xGuf
awG;wmrvkyb f J a[majymcsuef m;axmifwmudk ]a,medaom]vkyw f m-
vdkY rSwfMuwmyJ bk&m;}
]em;axmifwmtjyifbuf pdwrf a&mufatmifxm;wmudk a,med
aom reodum&vkyfvdkY b,fjzpfrvJ}
]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]em;axmifwmyJ jzpfao;vdaYk ygY
]o'¨r® o0e}yJ jzpfao;w,faygY bk&m;-}
]o'¨r® o0e}eJY ]a,medaom reodum&}[m t*Fg&yf wpfcpk yD }J
][kwyf gw,f bk&m;}
]o'¨r® o0e}vkyfw,f-qdkwJY emqJrSmjzpfjzpf? emNyD;rSm jzpfjzpf?
tJonfemMum;&csuf ]o'¨r]® udk ]a,medaomreodum&} vky&f rSmjzpfw,f}
]tJ'g b,fvdk ]a,medaom reodum&} vkyfrvJ bk&m;}
]onf-emMum;&wJY o'¨r&® UJ taMumif;jzpfwYJ ]o'¨rw ® }¬ [m bmvJ
qdw
k mudk ESv;Hk oGi;f wmudk vkyw f myJaygY}
]o'¨r}® udk em&Ny;D ? tJonf]o'¨r}® &JUtaMumif;udk qifjcifwmvm;

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


222 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

bk&m;}
][kwwf maygY}
]taMumif;udk b,fvq kd ifjcifrvJ bk&m;}
]a[majymcsuu f kd ykaH zmfNy;D atmufarYMunfw h maygY}
]a[majymcsufudk ykHay:atmif razmfEdkifvsifaum bk&m;}
]tJ'g ]a,medaom reodum&} vkyv f rYkd &wmyJaygY}
]a[majymcsufeJYvGJwJY ykHay:aevsifaum bk&m;}
]tJ'gvnf; a,medaomreodum& rvkyEf ikd w f mxJyJ xnf&h rSmyg}
]o'¨r}® a[majymcsu[ f m ]o'¨rw ® }¬ yku
H kd wnfaqmufjycsuvm; f
bk&m;}
][kww f ,f}
]tJonf wnfaqmufjycsuu f kd Munfw
h mrSm ]o'´rw
® }¬ ykH ay:
atmif MunfhEdkifwm[m ]a,medaomreodum&} jzpfwmvm; bk&m;}
]'gaygY}
]tJ'gawmY odyrf vG,b f ;l xifygw,f bk&m;}
]bmYaMumifYvJ}
]tckacwf pmorm;çayorm;awGajymwm ½Syd gw,fb&k m;}
]b,fvw dk vYJ }J
]pmwpfcck k zwfwt YJ cg trSe&f zdYk tJonfpmudak &;ol&UJ tavY
tx? a&;wJYacwfumveJY a&;wJYae&m}-qdkwmawG wD;rdacgufrd ½SdzdkY
vkw
d ,f-vdYk ygyJ}
][kww f maygY}
]o'¨rw ® }¬ udk ykaH zmfwYJ ]o'¨r}® a[majymcsuaf wGukd avYvmNy;D ?

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 223

]o'¨rw® }¬ &atmif ]a,medaomreodum&}vkyzf v Ykd nf; o'¨ra® [majymol


&JU tavYtx? acwfumveJY ae&ma'oawG wD;rdacgufrdzdkY vdkrvm;
bk&m;}
]vdkrSmyJ}
]tJonfacwfumveJY ae&ma'ou a0;vHaeNyD jzpfwt YJ wGuf
tcuftcJ r½Sad ybl;vm; bk&m;}
]r½Sdygbl;}
]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]tJonfacwf[m tckacwfeYJ a0;ayr,fY tJonfacwfu "avY
p½dkufeJY tckacwf"avYp½dkufcsif;csif; rjcm;MuwmaMumifYygyJ}
]ae&maum bk&m;}
]tJonfvykd gyJ ae&mjcm;ayrJY yifr "avYp½du k cf si;f u Munfvh Ykd
r&atmif rjcm;Muygbl;}
]o'¨r}® a[majymol tavYtxuaum bk&m;}
]'gvnf; Munfw h wfvsif jrif&avmufatmifu raysmufygbl;}
]bmYaMumifY onfvjkd zpf&wmwJv Y J bk&m;}
]umvça'o tjcm;Bu;D jcm;wJo Y al wGrmS jzpfMuwJaY &m*g? a&m*g
aysmufreI YJ a&m*g&aMumif;? aysmufaMumif;awG rjcm;Muovdk jzpfvyYkd gyJ}
]vlvyk w f t YJ rIawGrmS tck'u k a© &mufwt YJ rIawG[m a½S;uvnf;
'ku©a&mufwmyJ jzpfwmcsif; wlnDvdkYvm; bk&m;}
][kww f maygY}
]onfvq kd akd wmY bk&m;&JUa[majymcsuf o'¨ra® wGukd a,medaom
reoDum& rvkyfEdkifp&m r½Sdbl;aygY bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


224 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

][kwaf wmY [kww f ,f}


]b,fvdk ½Sdao;vdkYvJ bk&m;}
]a,medaom reodum&} rvkyEf ikd pf &m r½Sad yrJU rvkyEf ikd o f al wG
awmY ½SdwmyJ}
]b,fvakd Mumifv Y J bk&m;}
]tpGJaMumifY aygY}
]tJ'gu b,fvv kd J bk&m;}
]bk&m;&JU a[majymcsuu f kd ud,
k t
Yf pGeJ m;eJY em;axmifNy;D ? Mum;wm
aygY}
]tpGJem;eJY em;raxmifrdatmif bmvkyf&rSmvJ bk&m;}
]ajymol&UJ ajymwJt Y aMumif;t&mudk ajymcsurf mS yg0ifwmeJo Y m
ykaH zmfMunfwh m vkyzf aYkd ygY}
]ajymol&UJ ajymcsuef o YJ m ajymwJt Y aMumif;t&mudk ykaH zmfwmudk
vky&f r,fvm; bk&m;}
]'gyJ-}
]ajymcsufxJryg0if roufqdkifwmawGeJY jznfhNyD;jzpfjzpf?
EkwfNyD;jzpfjzpf ajymwJYtaMumif;t&mudk ykHrazmf&bl;aygY bk&m;}
][kww f ,f}

59/ "r®pMumo'¨r®tay: a,medaomreodum&


]tJ'gav;udk enf;enf; ykHpHxkwfNyD; ½Sif;jyygOD; bk&m;}
]vdkcsifwJYykHpH xkwfaygY}
]"r®pMum}xkwrf ,f bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 225

]aumif ; w,f ? "r® p Mum[m bk & m;a[mcJ Y w J Y w&m;xJ r S m


w&m;OD;yJ}
][kwyf gY bk&m;}
]bk&m;a[mwJY ]"r®pMumo'¨r}® [m yOö0*fawG o'¨ro ® 0evkyzf Ykd
jzpfwJY nTefjycsufa'oem jzpfygw,f}
]tJ'gudk wynfah wmfwYkd zwfçrSwçf emMum;&awmY wynfah wmfwYkd
twGuf ]a'oem}jzpfwmaygY bk&m;}
]'gvnf; wumwdu Yk kd bk&m;&JUoifMum;csujf zpfwt
YJ wGuf bk&m;&JU
a'oem-aygY}
]tJonfoifMum;csuu f kd ]a,medaomreodum&} b,fvv kd yk &f
rvJ odyg&ap bk&m;}
]onfa'oem[m yOö0*fawGu ]a,medaomreodum&} vkyEf ikd f
MuawmY ]y&d,wf}-jzpfwmyJ}
]wynfah wmfwu Ykd ]a,medaomreodum&} vkyEf ikd Mf uvsiv f nf;
wynfhawmfwdkYtwGuf ]y&d,wåd}-jzpfrSmyJ r[kwfvm; bk&m;}
]jzpfrSmyJ}
]tJ'g a0zefjyygOD; bk&m;}
]"r®pMuma'oem}[m bk&m;½Sit f aeeJY "r®puf,EÅ&m;udk wDxiG f
atmifjrifaMumif; xkwfazmfaMujimcsuftjzpf ajymqdknTefjywmyJ}
][kwyf gw,f bk&m;}
]"r®puf,EÅ&m;}&JU tpdwftydkif;tjzpf ½dk;om;oltjzpf jzpfwJY
t&d,mjzpfaMumif; trSeaf v;yg; yg0ifw,fvYkd jyw,f}
][kwyf gY bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


226 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]onf-t&d,mjzpfaMumif; trSeaf v;yg;rSmvnf; wpfyg;wdik ;f rSm


odp&m ok;H csupf ½D adS Mumif; jyw,f}
]tJ'g trdefY½SdygOD; bk&m;}
]opö? udpeö YJ uw-aygY}
]onftrSeaf v;csuf ]t[kww f u,f½w dS tYJ aMumif; odcsuf}u
]opö}vm; bk&m;}
][kww f ,f}
]tJonftrSeaf v;csu&f UJ ]olYvkyfp&m½SdwmeJYol½dSwJY odcsuf}u
]udpö}vm; bk&m;}
]rSeyf gw,f}
]onfav;csurf mS yJ ]vyk pf &m½dw
S mawG vkyNf y;D oGm;NyD odcsuf}u
]uw}aemf bk&m;}
][kwyf gw,f}
]tJonf opömav;csurf mS b,fopömu p-odwmvnf; bk&m;}
]r*¾t&d,opöm}-yJ}
]tJonfopömu ]bmvkyif ef;½Sv d }J bk&m;}
]aqmifçyGm;zdkY ½dSw,f}
]olaY qmifawmY bmjzpfvJ bk&m;}
]'ku©t&d,opöm odNyD;? ork',t&d,opöm y,fcg? eda&m"
t&d,opöm qdu k af &mufwm}-aygY}
]onfawmY ]r*¾t&d,opöm}u t&d,opömav;yg;vk;H vnfywf
vmzdkY tp-cvkwfyJaygY bk&m;}
][kww f maygY}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 227

]r*¾t&d,opöm}yGm;vsif ]'ku©t&d,opöm} tvdktavsmuf


odwmyJvm; bk&m;}
]odw,f}
]bmaMumifY od&wmvJ bk&m;}
]'kut© &d,opöm}u ]r*¾t&d,opöm}&JU tm½kyH ?J r*¾t&d,opömu
tm&r®Pdu? tm&r®Pdu zGifYawmY ]tm½kH'ku©} odwmaygY}
]'ku©}odawmY ork', bmaMumifY y,f&wmvJ bk&m;}
]ork', t&d,opöm}u ]'kut © &d,opöm}&JU taMumif;yJ}
]taMumif;jzpfwmeJY y,f&ovm; bk&m;}
]'ku©}odawmU ]tokH;rusçqdk;0g;çysufpD;wm} jrifawmY? tJ'gudk
rvdck siw
f mjzpfawmY? ]ork',}u vkcd siw f m&JUemrnfy?J onfawmY ork
', y,fwmaygY}
]ork',}y,fwmeJYyJ ]eda&m"t&d,opöm}udk a&muf&ovm;
bk&m;}
]ork',}y,frSawmY ]'ku©}u b,fvdkjzpfygYrvJ}
]'ku©}awmY jzpfvdkYr&bl;aygY bk&m;}
]tJonf 'kuj© zpfvrYkd &awmYwYJ tjzpf[m ]eda&m"t&d,opöm}yJ?
'gaMumifY ]ork',}y,fawmY ]eda&m"}a&mufwmyJ}
]'gaMumifY ]r*¾t&d,opöm}[m ]usifYçaqmif&r,fhudpö} ½SdwmyJ
bk&m;-aemf}
][kwfw,f/ tJ'gudk bk&m;u awGUoGm;NyD;aqmifvdkufawmY
aemuft&d,opömawG jzpfymG ;ay:aygufvmNy;D "r®puf jzpfwmaygY}
]bk&m;rSm tJonf ]r*¾t&d,opöm"r®}u b,fu&wmvJ bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


228 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]tpGe;f a&muf w&m;"r®EpS &f yfukd ruyfra&mufbJ azmufxu G &f m


u &wmyJ}
]tpGe;f a&muf"r®awGu azmufxu G w
f meJY r*¾t&d,opöm"r®qD
b,fvakd &mufwmvJ bk&m;}
]tpGe;f a&muf"r®awGeYJ r*¾t&d,opöm"r®u ajymif;jyeftcsKd ; jzpf
MuwmaMumifYyJ}
]b,fvdk ajymif;jyeftcsdK;jzpfwmvJ bk&m;}
]tvif;eJYtarSmifvdk} ajymif;jyeftcsdK; jzpfwmyJaygY}
]em;rvnfEikd af tmifygyJ bk&m;}
]tpGe;f a&muf"r®}awGu ]ukr*® }¾ ? r*¾t&d,opöm"r®u ]or®mr*¾}
yJ/ vrf;ysufroGm;vsif vrf;aumif;a&mufrSmyJ r[kwfvm;}
]tpGe;f a&muf"r®}awGu ]vrf;}vm; bk&m;}
][kww f maygY}
]r*¾"r®}rS ]vrf;}vm;vdyYk g bk&m;}
]r*¾"r®}vnf; ]vrf;}yJ}
]bmxl;vdv Yk J bk&m;}
]vrf;ysuf}eJY ]vrf;aumif;} xl;wmaygY}
]tpGe;f a&muf"r®awGukd bmaMumifY ]vrf;}vdaYk jym&wmvJ bk&m;}
]tpGe;f a&muf"r®awGvnf; ]tusi}Yf awGy}J
]tusi}Yf udk ]vrf;}vdYk bmaMumifaY jym&wmvJ bk&m;}
]tusi[ Yf m rwlwt YJ usiuYf kd owfNy;D oGm;w,f} r[kwv f m;}
][kwyf gw,f bk&m;}
]vrf;uvnf; yef;wdik rf [kww f mawGukd jzwfausmof mG ;wmyJ? 'g

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 229

aMumifY ]tusifY}udk ]vrf;}vdkY ajym&wmyJ}


]tpGef;a&muf"r®}awG[m ]tusifY}awG b,fvdkjzpfMuwmvJ
bk&m;}
]'g-od&atmif ]tpGe;f a&mufr}I awGu bmawGv}J
]umrokcv’u d mEka,m*}eJY ]twåuv d rxmEka,m*}wdaYk ygYb&k m;}
]umrokcv’u d mEka,m*}&JU t"dygÜ ,fu bmwJv Y }J
]umrcsrf;om NiduyfrIaemufvdkufwJY tusifY}aygY bk&m;}
]tJ'gudk t&aumufawmY bmaumufrvJ}
]tJ'gawmY rodbl; bk&m;}
]umrcsr;f om Niad eol[m umrcsr;f om&zdYk vkyif ef;awGvyk w f m-
&rSmyJ r[kwfbl;vm;}
][kwyf gY bk&m;}
]tJonftvkyaf wG[m tpdwt f ydik ;f b,favmuf½o dS vJ}
]tJ'gvnf; rodbl; bk&m;}
]tvkyfrSm tpdwftydkif; ½Spfck½Sdw,f}
]bmawGvJ bk&m;}
]tjrifçtawG;? tajymçtvkyçf tae? BuKd ;pm;çEd;k Mum;çpdwx f m;
aygY}
]tvkyfvkyfwmeJY tjrifçtawG;awGeJY b,fvdkqufpyfvdkYvJ
bk&m;}
]tjrifçtawG;awG r½Sb d J bmeJv
Y yk rf mS vJ}
]tajymçtvkyçf tae}awGuaum bk&m;}
]tvkyv f yk w
f ,f}qdwk m ajymwmvm;? jyKwmvm;? rsuEf mS ud, k f

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


230 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

vuf [efyefxm;wmvm;? 'gawGyJ vkyfp&m½Sdwm r[kwfvm;}


]BuKd ;pm;çEd;k Mum;çpdwx
f m;}awGuaum bk&m;}
]tJonftvkyaf wGrmS BuKd ;pm;çrBuKd pm;? Ed;k Mum;çrEd;k Mum;? pdwf
xm;çrxm;awG yg&rSmaygY}
]tJ'gawGu ]r*¾if}awGvm;atmufarYwm bk&m;}
]r*¾i}f awmY r*¾iyf ?J 'gayr,fY ]or®mr*¾i}f r[kwb
f J ]ukr*® i¾ }f awG
jzpfaew,f}
]umrokcv’u d mEka,m*}udk t&aumufvsif umrcsr;f omNiNd y;D
vkyw f YJ ]ukr*® i¾ }f awG aumuf&rSmvm; bk&m;}
]'gaygY}

60/ twåuv d rx t&aumuftrSef


]twåuv d rxmEka,m*}&JU t"dygÜ ,fuakd um b,fvkd aumuf&
rvJ bk&m;}
]rdrdudk,fudk yifyef;EGrf;e,fatmifusifYwJY tusifY}vdkY &rSmaygY}
]tJ'g t&aumufawmYvnf; ]ukr*® i¾ ½f pS yf g;}yJ aumuf&rSmvm;
bk&m;}
]'gyJaygY}
]a½SUtpGe;f eJY aemuftpGe;f u t&wljzpfvsuef YJ b,faY MumifY ESpf
yg;jym;ae&wmvJ bk&m;}
]ukr®*¾}tjzpf ]tpGef;a&muf"r®}csif; wlayrJY ]udk,fcsrf;omzdkY}eJY
]udk,fyifyef;zdkY}qdkwJY rwluGJjym;jcm;em;vdkY ESpfyg;jzpfaewmyJ}
]twåuv d rx}vkyw f ,fqw kd m b,fvv kd yk w
f mvJ bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 231

]twå}udk ]udvrx}jzpfatmif vkyw f maygY}


]twå}qdw k YJ ]rdru
d ,kd }f udk ]udvrx}qdw k YJ ]yifyef;EGr;f e,fatmif}
u b,fvdkvkyfwmrsdK;vJ bk&m;}
]a&ikyçf rD;vIçH wk;H ckeçf Z,fcwf--} vkyw f mrsKd ;rsm; ]twåuv d rxvkyf
wm} xifrvm;}
]tJ'gawGvnf; ]twå}udk ]udvrx}jzpfapwmawmY rSefwmyJ
r[kwb f ;l vm; bk&m;}
]rSeyf gYrvm;}
]b,fvrkd rSew f mvJ bk&m;}
]tJonfvakd wG vkyw f m[m aumif;w,fçcsr;f omw,f xifol
r½SEd ikd b
f ;l vm;}
]½SdEdkifwmyJ bk&m;}
]onfv½kd v dS sif tJonfot Yl wGuf tJonfvkd vkycf suaf wG[m
]udvrx} rjzpfbl; r[kwfvm;}
]olpY w d rf mS csr;f omw,fxifaeayr,fY olu Y , kd u
f m,uawmY
yifyef;aewmyJ bk&m;}
]twåuv d rx}-yk'x f u J ]twå}-t&[m ]pdw}f rygbJ ]ud, k uf m
,}yJ ygwmvm;}
]tukefawmY ygrSmyJ bk&m;}
]twå}t& ]ud, k af &mpdwyf g} ESpjf zmvk;H udk ,l&vsiaf wmY a&ikyçf rD;
vIHpwmawG vkyfwmawG[m ]twåudvrxmjzpfrSm r[kwfbl;yJ} jzpf
vdrrYf ,f}
][kwyf gY bk&m;/ ulvu D il mS ; txrf;tyd;k tvkyaf wG[m ud, k yf if

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


232 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

yef;ayrJY ]tc}&rSmtwGuf pdwcf sr;f omaewmjzpfvYkd ]twåuv d rx}xJ


r0ifrSm jzpfygw,f bk&m;}
][kww f maygY}
]onfvq kd akd wmY twåuv d rx} t&aumufay;OD;rSyJ bk&m;}
]twåudvrx}udk ]twå}eJY ]udvrx}vdkY ESpfyk'fcGJNyD; oD;jcm;pD
aumufMunf&h atmif}
]aumif;ygY bk&m;}
]twå}udk t&-bmaumufrvJ}
]wynfah wmfwYkd ½d;k &mAk'b ¨ mom todt&qdv k sif ]twå}qdw k m
t&aumufp&m r½SdwmyJ bk&m;}
]r½Svd aYkd wmY b,fjzpfygYrvJ}
]bmYaMumifYvJ bk&m;}
]Ak'b
¨ mom0ifawG&UJ acgif;aqmifjzpfwYJ Ak'u ¨ ,kd w
f ikd u
f ]twå}
qdwk pYJ um;vk;H ok;H cJw Y myJ}
]avmupum;t& ajymvdkufwmrsm;vm; bk&m;}
]onfvdkawmY rvkyfeJYav}
]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]wu,fr½dw S mudk avmuuajymwmeJY bk&m;u vdu k af jymrSm
rdv
Yk vYkd m;}
]tJonfvakd jymwmvdYk ajym&rSmyJ bk&m;}
]onfvq kd kd ykpH w
H pfck xkwMf unfrh ,f}
]bmykpH v H J bk&m;}
]avmupum;ykpH aH ygY}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 233

]bmvJ bk&m;}
],kcH sKd ? vdyaf rG;-qdw k maygY}
]tJ'g bmjyKzdkYvJ bk&m;?}
tJ'gawG uwåm;ae&mxm;Ny;D 0guswnf aqmufr,f qdyk gawm}Y
]bmjzpfvJ bk&m;}
]tJonf0gusrsKd ; bk&m;ajymygYrvm;}
]0gusaqmufjyygOD; bk&m;}
],kcH sKd [m wpfxmG avmuf½n S w f ,f-aygY}
]onf0gusrsdK;awmY bk&m;rrdefYavmufygbl; bk&m;}
]bmYaMumifYvJ}
]uwåm;u teufr½Sv d yYkd g bk&m;}
]avmuu ,kcH sKd çvdyaf rG;vdyk v J Ykd ajymaeMuwm r½Sv d v Ykd m;}
]em;vnf&ygNyD bk&m;}
]onfvekd m;vnfvsif ]twå} t&-aumufp&mr½Sb d ;l qdw k m jyef
odr;f Ny;D aumufjy&r,f}
]twå}qdw k m ]ud,k u Yf , kd u f }kd ok;H EIe;f wJpY um;vdYk ajym&rSmygbk&m;}
]tJonfvkd vkyrf aS ygY}
]twåuv d rx}-qdw k m ]rdru d kd yifyef;EGr;f aprIvm;} bk&m;}
]'gaygY}
]yef;EGr;f w,f}qdw k m ]pdwyf ifyef;EGr;f }wmvm;? ]½kyyf ifyef;EGr;f wm
vm;} bk&m;}
]rdr}d qdw k mrSm pdwaf &m?ud, k af &m ESpcf yk gwmqdak wmY pdwyf ef;ayrJY
½kycf sr;f omaer,fqv kd si?f ½kyyf ef;ayrJY pdwcf sr;f omaer,fqv kd sif rdryd ef;

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


234 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

w,f-ajymvdYk b,f&rvJ}
]pdwaf &mud, k yf g yef;EGr;f rS ]twåuvd rx}jzpfr,fqv kd sif tJonf
vdkjzpfatmif udk,fwdkifusifYwm ½SdrS½SdygYrvm; bk&m;}
]bmaMumifY onfvakd jymwmvJ}
]ud, k af MumifY pdwt f yef;EGr;f cHw,f-qdv
k sif ud, k cf sr;f omatmif
vdyYk J ud,
k t f yef;EGr;f cHvsiv f nf; pdwcf sr;f omatmifvyYkd J onfvckd MH uwm
awGyJvdkY od&vdkYyg bk&m;}
]onfawmY rdryd efErG ;f atmif rdru d usiBYf uv
H yk af qmifwm rawGU
rdb;l qdv k w kd mvm;}
]'gyJaygY bk&m;}
]½Sdwmudk rodrdwm jzpfrSmaygY}
]tJ'godatmif trde½Yf ydS gOD;bk&m;}

61/ orx[m todrJY(½kyf0g')twåudvrx


]avmurSm orxç0dyóemvkyo f al wG r½Sb
d ;l vm;}
]½SdNyDaygY bk&m;}
]orxvkyw f ,f-qdw k m bmjzpfatmifvyk w f mvJ}
]pdwfNidrfatmifaygY bk&m;}
]pdwNf ird w
f ,fqw kd m b,fvjkd zpfwmvJ}
]pdwful;awG rjzpfwmaygY bk&m;}
]pdwfrul;vsif pdwfu r½SdawmYwmvm;}
]½Syd gw,f bk&m;}
]pdwfrul;&awmY b,frSm½dSwmvJ}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 235

]jzpfqJtm½kHrSmyJ ½Sdygw,f bk&m;}


]onfawmY pdwfu tm½kH½Sdvsif-½Sd? tm½kHr½Sdvsif-r½Sd aygY}
][kwyf gw,f bk&m;}
]onfawmY pdwu f tm½kaH MumifjY zpfwt YJ &mvm;}
]tJ'gawmY rajymwwfygbl; bk&m;}
]onfvakd jym&rvdk rjzpfb;l vm;}
]jzpfygw,f bk&m;}
]tm½ku H ½kyaf wGy}J
]"r®m½kHu ½kyfcsnf;r[kwfygbl; bk&m;}
]pdwrf ul;wJpY w d uf kd jzpfapwmawGxrJ mS "r®m&krH ygbl; r[kwv f m;}
]tJ'gawmY [kww f ,f}
]tm½kHaMumifY pdwfjzpfvsif? tm½kHuvnf; ½kyfjzpfvsif? pdwfu
½kyfaMumifYjzpfwJYt&mvdkY ajym&rvdk rjzpfbl;vm;}
][kwyf gY bk&m;}
]onfvq kd v
kd sif pdwfNidrfatmifvkyfol[m ½ky0f g'orm;yJ}
]pdwNf ird af tmiftusi[ Yf m ½ky0f g'DreS ;f tckroS ad wmYw,f bk&m;}
]½kyf0g'D tusifYaygufoGm;vsif bmjzpfr,fxifovJ}
]tJ'g trde½Yf ydS gOD;bk&m;}
]vkH;0 pdwfrul;wwfawmYol jzpfrSmyJ}
]bmaMumifYvJ bk&m;}
]pdwrf ul;avYusicYf ef;&JU yef;wdik q f ukd af &muf&m[m pdwrf ul;wwf
wmyJ jzpf&rSm r[kwfvm;}
]at;-bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


236 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]pdwfrul;wwfolqdkwm avmurSm ½Sdovm;}


]tJ'g rodbl; bk&m;}
]tonowåjA[®mqdw k m Mum;zl;ovm;}
]Mum;zl;umrQyJ ½Sdw,f bk&m;}
]tJonfo[ l m pdwrf ul;wwfoyl }J
]olu b,fvjkd zpfwmvJ bk&m;}
]olu jrifp&meJYtwl jrifwJYpdwfu ysufwmyJ}
]vlwikd ;f vnf; onfvykd J ysuw f ,fr[kwb f ;l vm; bk&m;}
]vlwikd ;f u ysuo f mG ;wmudk jyefpw d u f ;l w,f}
]ysuo f mG ;Ny;D om;tm½ku H kd jyefpw d uf ;l wm tydv k yk &f m ra&mufb;l
vm;bk&m;}
]'g-tydv k yk &f ma&mufw,fvYkd bmYaMumifY xifwmvJ}
]r½SdawmYwm pdwful;vdkYaygY bk&m;}
]tck r½Sad wmYayr,fY wu,f jzpfwnfcw YJ mawmY trSeyf rJ [kwf
bl;vm;}
]'gawmY trSefaygY bk&m;}
]tJonftrSe[ f m pdwrf ul;avmufb;l vm;}
]pdwful;vdkY bmtusdK;½SdSrSmvJ bk&m;}
]pdwu f ;l vdYk &wJt Y usKd ;u ajymrqk;H atmif ½Sw d ,f}
]b,fvakd wGrsm;vJ bk&m;}
]jrifp&mtm½k&H vdYk jrifwmjzpfwt YJ cg? j rifp&mtm½ku H kd jrifp&m
tm½kt
H wdik ;f odwm[m pdwu f ;l vdyYk /J usew f mawGvnf; onfvykd }J
]pdwrf ul;vsif tJ'gawGrodb;l vm; bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 237

]pdwrf ul;vsif jrifp&mtm½keH t YJ wl jrifwpYJ w


d u
f csKyo
f mG ;wmrdYk
bmjrifw,f b,foad wmYrvJ}
]onfvdkrodawmYvsif pdwfNidrfvkyfief;[m raumif;bl;aygY
bk&m;}
]raumif;bl;-vdaYk jymwm rvkaH vmufao;bl;
]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]rdrdudk yifyef;EGrf;e,fapw,f}-vdkY ajym&rSm}
]twåudvrx jzpfw,f}- ajym&rSmvm; bk&m;}
][kww f ,f}
]b,fvjkd zpfapwmrdv Yk J bk&m;}
]bmrSrodwv YJ [
l m b,fvw kd UHk jyefwwfrvJ}
]bmrSrodrSawmY wkHYjyefrIr½SdawmYbl;aygY bk&m;}
]bmrSrwkHYjyefvsif oifYavsmfwJY wkHYjyefrIvnf; rvkyfrSawmY
b,fvkd csr;f ajrrh vJ}
][kwyf gY bk&m;/ onfvjkd zpfwm ]udvrx}yJaygY bk&m;}
]onfvdk udk,fYudk,fudk yifyef;EGrf;atmifudk udk,fwdkifvkyfwm
r[kwv f m;}
]xif½mS ;ygNyD bk&m;}
]'gu ]orx}&JU ]twåurd x jzpfy}Hk - aemf}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


238 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

62/ 0dyóem[m t½SdrJY(½kyfrJY0g')twåudvrx


]0dyóem}&JU ]twåuv d rx} jzpfyv Hk nf; odatmif trde½Yf ydS gOD;
bk&m;}
][kww f maygY}
]0dyóemudk bk&mYw&m;qdNk y;D Ak'b ¨ mom0ifawG trsm;tjym;yJ
vkyaf eMuwm bk&m;}
]olwu Ykd b,fvakd wG vkyMf uwmvJ}
]y&rw¬obm0awGukd ]rNrb J ;l qdNk y;D ½IMunfMh uwmyJ bk&m;}
][kwNf y}D
]tJ'g trSefvm; bk&m;}
]rSeyf gw,f}
]b,fvrkd eS w f mvJ bk&m;}
]y&rwfjzpfwJY ½kyfçemrfawG t½Sdr[kwfwm rSefwmaygY}
]y&rwfawGr½Sdvsif bm½SdovJ bk&m;}
]y&rwfawGr½Sw d myJ - ½Swd maygY}
]r½Sw d mawG} - ½Sdwmvm; bk&m;}
]'gyJaygY}
]'godvdkY bmtusdK;½SdrSmvJ bk&m;}
]Nird ;f at;wmaygY}
]onf-Nird ;f at;w,fqw kd mudk rNird ;f at;bl;-vdaYk wmY rajymwwf
ygbl; bk&m;}
]rajymwwfvsif rajymeJYawmYaygY}
]rajymbJvnf; raecsiaf o;bl;bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 239

]bmajymcsiv f v Ykd }J
]bmrSr½Sdwm tm½kHjyKaevdkY bmtod&rSmvJ bk&m;}
]bmrSr½SSdwm r[kwfbl;/ ]r½Sw d mqdw k YJ t½S}d udk tm½kHjyKwmyJ}
]r½Sd}wmeJY ]r½SdqdkwJYt&m½Sdwm} bmxl;vdkYvJ bk&m;}
]r½S}d wmu Bu, d mjzpfwYJ trlt&mjy pum;vk;H ? ]r½Sq d w kd t YJ &m&JU
tjzpf}u um&uemrfpum;vkH;? 'gawmY xl;rSmaygY}
]uw,f}-qdkwJY pum;vkH;eJY? ]tu}-qdkwJY pum;vkH;av;vdkyJ
r[kwb f ;l vm; bk&m;}
]uw,f}-qdw k mu ]Bu, d m}-yJ/ 'gudk ]tu}-vdYk vkyv f u kd af wmY
](Bud,m)emrf} jzpfwmvdkygyJ? [kwfygw,f}
]twlyrJ [kwb f ;l vm; bk&m;}
]twlvdkYawmY ajymvdkY b,f&rvJ}
]bmxl;vdv Yk J bk&m;}
]Bu,d m}[m ]emrf}[kwv f vYkd m;}
]r[kwb f ;l bk&m;}
]emrf}uaum ]Bu, d m}[kwv f vYkd m;}
]'gvnf; r[kwyf gbl;bk&m;}
]olwYkd owåcd si;f uGjJ ym;aewm[m xl;wmyJaygY}
]r½Sbd ;l }-qdw k t YJ &m&JU ]t½S}d tjzpf jzpfweYJ mrfukd tm½kjH yKaeawmY
aum bmjzpfrSmvJ bk&m;}
]bmrSrjzpfwm}-&rSmaygY}
]tJ'gu aumif;ovm; bk&m;}
]BuKd uv f sif aumif;rSmaygY}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


240 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]rBudKufvsifawmY raumif;bl;vm; bk&m;}


][kww f ,f}
]b,fvrkd aumif;wmvJ bk&m;}
]vl[m bmrSrjzpfatmif ae&wm r[kwb f vJ su?f bmrSrjzpf
atmif-aeaevdaYk ygY}
]bmrSrjzpfatmifaewm raumif;bl;vm; bk&m;}
]tJ'grSm b,fvakd umif;w,f xifvv Ykd }J
]Nidrf;rsm; Nidrf;rSmvm;vdkYyg bk&m;}
]tJonfou l rpm;awmYb;l vm;}
]pm;rSmaygY bk&m;}
]t0wfaum r0wfawmYb;l vm;}
]0wfrmS yJaygY bk&m;}
]om;çr,m;aum om;çr,m;rrSwaf wmYb;l vm;}
]rSwfrSmygyJ bk&m;}
]rdwaf qGawGuakd um rdwaf qGawGvYkd rrSwaf wmYb;l vm;}
]rSwfrSmygyJ bk&m;}
]Nird ;f vsif tJonf pm;p&m? 0wfp&m? om;çr,m;? rdwaf qGawGu
b,fu &ygYrvJ}
]olrsm;qDu &rSmaygY bk&m;}
]olu olrsm;udk bmvkyfay;vdkYvJ}
]Nird ;f aeolqakd wmY bmrSawmY vkyaf y;rSmr[kwb f ;l aygY bk&m;}
]olrsm;udk bmrSray;bJ olrsm;qDuyJ,o l ql vkd sif olrsm;a<u;
wifrSmaygY}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 241

]ajym&rSmyJ bk&m;}
]a<u;wifo[ l m wu,fNird ;f ygYrvm;}
]b,f-Nird ;f ygYrvJaygY bk&m;}
]wu,frNird ;f ayr,fY olu Y , kd of al wmY wu,fNird ;f w,fvYkd jrifae
ol[m taumif;vm;ç t½l;vm;}
][kwyf gY bk&m;}
]bk&ifr[kwaf yrJY ud, k u
Yf ,kd u f kd bk&ifxifaeolqw kd m avmurSm
r½Sb
d ;l vm;}
]½SdEdkifwmyJ bk&m;}
]onfo[ l m taumif;vm;ç t½l;vm;}
]0dyóem}yGm;rI&JU t ] wåuv d rx}tjzpf[m xif½mS ;&ygNyD bk&m;}
]'gqdv k sif ]twåuv d rx}udk ud, k w
f ikd u
f sio
Yf rl ½Sb
d ;l }-xifwmudk
z,f½mS ;&r,f-aemf}
]z,f½Sm;NyD;ygNyD bk&m;}

63/ rdpämtusifYudk t½IcHtm½kH,lNyD; or®mtusifYa&muf&


]orxawG 0dyóemawG jzpfzu Ykd vnf; ½kyçf emrftjriftawG;eJY
½kyçf emrfw&Ykd UJ rNrw
J t
YJ jzpf-qdw
k mudk tjriftawG;rygbJeYJ jzpfv&Ykd ygYrvm;}
]r&bl;aygY bk&m;}
]tJonf tjriftawG;awG&UJ atmufrmS ½Sw d YJ tajymçtvkyçf tae
eJY BudK;pm;çEdk;Mum;çpdwfxm;awGvnf; rygbJ aervm;}
]ygrSmyJaygY bk&m;}
]'gawGusiaYf wmY ]t&d,}jzpfovm;ç ]te&d,} jzpfovm;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


242 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]t&d, rjzpfbJ? r½dk;om;oltjzpf}-qdkwJY ]te&d,}jzpfygw,f


bk&m;}
]onfvq kd vkd sif onftusiaYf wGuaum ]t&d,r*¾tusi}Yf awG
vm;? ]te&d,r*¾tusifY} awGvm;}
]te&d,r*¾tusi}Yf awGyg bk&m;}
]onfvq kd akd wmY onftusi[ Yf m rdpmä tusiv Yf m;? or®mtusiYf
vm;}
]rdpmä tusi}Yf yg bk&m;}
]rdpmä tusi}Yf qdw k mudk cGMJ unf&h atmif}
]trde½Yf ydS g bk&m;}
]rdpäm}qdkwm ]rdpäm'óe}&JU trnfaemf}
]rSeyf gw,f bk&m;}
]tusi}Yf qdw k mu ]ud, k çf EIwçf ESv;Hk tvkyu f r®}-qdwk YJ ]uH}awG&UJ em
rnfawG r[kwv f m;}
][kwyf gw,f bk&m;}
]rdpmä tusi}Yf qdw k m ]umrç½lyg½lyuH}awGyJ r[kwyf gvm;}
][kwyf gw,f bk&m;}
]tJonf ]rdpmä tusi}Yf ruyfawmY tJonf ]rdpmä tusi}Yf &JU tm½kH
awG vnf; tm½kHrjyKawmYbJ tJonf ]rdpämtusifY}awGudk tm½kH,lNyD;
]or®mtusi}Yf udk a&mufwmaygY}
]tpGe;f a&mufw&m;}awG ruyfvYkd ]t&d,r*¾w&m;} azmfEikd w f ,f
qdkwm oabmaygufygNyD bk&m;}
]t&d,r*¾w&m;}usiv Yf Ykd ]'kut © &d,opöm} odwmvnf; a,med

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 243

aomreodum& vky&f r,f}


]b,fvdkvJ bk&m;}
]t&d,r*¾tusi}Yf u tpGOJ yg'gefruyfwYJ tusi-Yf yJ}
][kwyf gw,f bk&m;}
]t&d,r*¾tusi}Yf xJrmS aevsif tpGOJ yg'gefeuYJ siw
Yf YJ tpGe;f a&muf
tusifYawGeJY vGwfaerSmyJ}
][kww f maygY bk&m;}
]onfvjkd zpfvsif vGwaf ewJY tpGe;f a&muftusiaYf wG&UJ ]ysupf ;D ?
qddk;0g;? tokH;ruswJYtjzpf}awGudk ydkif;jcm;od&rSmyJ}
]jrifrSmyJ bk&m;}

64/ Oyg'geu©E¨m\ Zmwd? Z&m? Asm"d? r&P?--ponf


]tJonf ]tpGef;a&muftusi}fY awG[m ]Oyg'geu©E¨m}vdq Yk &kd wJY
t&mawGy}J
]tJ'g ]'kut© &d,opöm}xdu k w f YJ t&mawGyJ bk&m;}
]onfawmY ]'ku©t&d,opöm} t&aumufawmY ]tdkçemçaoç-
tppawG aumufvdkY&ygY rvm;}
]tdçk emçaoç---}tppawGu ygVdrmS wdu k ½f u
kd yf gaew,f r[kwf
vm; bk&m;}
][kww f ,f}
]onfawmY aumufrw d maygY bk&m;}
]tpGe;f a&muftusiu Yf kd usiaYf eol[m aumif;ovm;ç raumif;
bl;vm;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


244 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]b,faumif;rvJ bk&m;}
]tJonfraumif;wmudyk J ]tw kd ,f}ajym&wm}
]emwm}uaum bk&m;}
]tpGe;f a&mufusiv Yf jYkd zpfwYJ cE¨mawG[m taumif;cE¨mvm;? t½l;
cE¨mvm;}
]t½l;cE¨m}yg bk&m;}
]t½l;}[m vlaumif;vm;ç vlemvm;}
]vlem}? [kwNf yD bk&m;}
]Oyg'geu©E¨m} tjzpfcHae&ol[m yuwdvl - ½SdygYrvm;}
]r½Syd gbl; bk&m;}
]tpGyJ a,m*jzpfwYJ pdwZå t0ifc&H ol[m ]yuwdv}l [kw&f UJ vm;}
]r[kwyf gbl; bk&m;}
]yuwdv}l bmjzpfaeovJ}
]aoaew,f}yJ ajym&rSmaygY bk&m;}
]Zmwd}qdw k YJ y#doaE¨jzpfw,f-qdw k mvnf; ]Oyg'geu©Em¨ }qdw
k YJ
tpGef;a&muftusifYcE¨mawG&JU ]tjzpfawG jzpfwm&JU emrnf}-yJ}
]em;vnf&ygNyD bk&m;}
]cspu f ?JG rke;f wGeJ YJ vdwk mr&}awGvnf; a0'emqd;k awG&UJ emrnfawG
vdYk rrSwef aYJ emf}
]tJ'gawGu a0'emvdu k vnf; qd;k w,fr[kwv f m; bk&m;}
]qd;k w,f}
]onfawmY b,fvrkd w S &f rvJ bk&m;}
]a0'emqdk;vdkY onfrSm }'ku©}-ajym&wm r[kwfbl;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 245

]bmaMumifY ]'ku}© -ajym&wmvJ bk&m;}


]cspfçrkef;eJY vdkwmr&-udk,fwdkifu tpGJOyg'gefeJY jzpfwmawG qdk
awmY cE¨mvdkusawmYvnf; ]Oyg'geu©E¨m}awGyJjzpfr,f r[kwfvm;}
]Oyg'geu©E¨m}jzpfvdkY ]'ku©}ajym&wmaygY bk&m;}
]'gyJ}
]tpGe;f a&mufw&m;}awG ruyfvYkd ]r*¾}jzpfwmeJY ]r*¾}yGm;vdYk ]'kuo© d
wm}udk oabmaygufygNyD bk&m;/ ]'ku©odvdkY ork',y,fwm} jyygOD;
bk&m;}
]'ku}© jzpfwYJ Oyg'geu©Em¨ udk odw,f-qdwk m? 'g-Oyg'geu©Em¨ yJvYkd
odwm r[kwb f ;l }
]b,fvo kd w
d mvJ bk&m;}
]Oyg'geu©Em¨ rSm vu©PmawG ½Sw d ,f}
]b,fvakd wGvJ bk&m;}
]Oyg'geu©E¨mu ysufpD;jy? qdk;0g;jy? tokH;rusjy aewmawGyJ}
]b,fvdk ysufpD;jywmvJ bk&m;}
]ysufpD;jywm ay:vGifzdkY ykHuav;wpfck aqmifjy&r,f}
]jyyg bk&m;}
]t½l;wpfa,muf[m aumif;aumif;çqd;k qd;k trsKd ;rsKd ; pdwx f aJ y:
ovdvk yk rf mS yJ r[kwv f m;}
][kwyf gw,f bk&m;}
]t½l;&JU tJonf trsdK;rsdK;tvkyfawG[m tysufawGvm;çt
aumif;awGvm;}
]taumif;vkyw f muawmY aumif;rvm;yJ bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


246 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]t½l;u ay;w,f? ½Scd ;kd w,f-'gawG[m taumif;awGy/J tJ'gawG


u aumif;ovm;}
]½l;vdv Yk yk w f mawGqakd wmY tysuaf wG-vdyYk J ajym&rSmygyJ bk&m;}
]tpGJOyg'gefaMumifYjzpfwJY cE¨mawG[mvnf; onfvkdyJ}
][kwyf gw,f bk&m;? aumif;aumif;çqd;k qd;k b,ftrsKd ;jzpfjzpf
ysupf ;D jyaerSmygyJ bk&m;}
]qd;k 0g;jy? tok;H rusjywmvnf; ay:vGirf mS yg}
]t½l;vkyw f mrSeo f rQ aumif;aumif;çqd;k qd;k yJ? qd;k 0g;wm? tok;H
ruswmcsnf;jzpfwm ay:vGifygNyD bk&m;}
]onfvu©PmawG jrifawmY onfOyg'geu©Em¨ awG tay:rSm
vdv
k m;wG,w f mwmawG jzpfygOD;rvm;}
]b,fjzpfawmYrvJaygY bk&m;}
]vdvk m; wG,w f mwmudk ork',-ajym&wmyJ}
]'ku}© -odvYkd ork',y,fwm oabmaygufygNyD bk&m;}
]ork',}-y,fvdkY eda&m"qdkufwmyg qufajymMuOD;pdkY}
]emcsifygw,f bk&m;}
]eda&m"}-qdw k m b,fvo kd x
d m;vJ}
]'ku}© wd&Yk UJ csKy&f m}-vdyYk g bk&m;}
]ork',} r½Sdvsif ]'ku©}jzpfvdkY &ygOD;rvm;}
]r&awmYb;l aygY bk&m;}
]ork',}-r½Sdwmuvnf; trsdK;rsdK;awmY ½Sdw,f}
]b,fvdkvJ bk&m;}
]taMumif;roifv Y Ykd r½Sw
d m? tm½krH ½Sv
d Ykd r½Sw
d meJY jzwfypfxm;vdYk
r½Sdwm-vdkYyJ}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 247

]b,f-ork',r½Sed nf;eJY r½Sw d mudrk S ]'kuc© sKy&f m eda&m"}-ajym&


rvJ bk&m;}
]jzwfy,fypfxm;vdkY ork',r½SdwmaMumifY 'ku©rjzpfwmudkrS
]eda&m"} ajym&r,f}
]ork',}-y,fvdkY eda&m"-a&mufwmvnf; od&ygNyD bk&m;}
]onfvq kd akd wmY ar;&r,f}
]trde½Yf ydS g bk&m;}
]"r®pMuma'oemxJrmS tcktxd topfjzpfwYJ pum;ajcmufv;Hk ç
ckepfv;Hk yJ awGUcJaY o;w,f r[kwv f m;}
][kwyf gw,f bk&m;}
]tJonfpum;vk;H wpfv;Hk csi;f udk a,medaomreodum& rvky&f
ao;wm ½So d vm;}
]r½Syd gbl; bk&m;}
]tJonfpum;vk;H awG aygif;wJt Y cgrSm aygif;vdrYk &bJ ud;k ,d;k um;
,m;jzpfaewm awGU&ovm;}
]rawGU&ygbl; bk&m;}
]aygif;Munfw h YJ a,medaomreodum&vkyaf wmY ]"r®y}Hk wpfck ay:
rvmbl;vm;}
]tJ'grsm; ]"r®mEk"r®}vm; bk&m;}
]'gaygY}
]"r®a'oemawGukd a,medaomreodum& vky&f wm[m "] r®mEk
"r®}vdkYqdk&wJY ]w&m;eJYnDnGwfwJY w&m;ykH} ay:zdkYaygY bk&m;}
]'gyJaygY}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


248 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

65/ tewåvu©Po'¨r®tay: a,medaomreodum&


]tewåvu©Pm "r®a'oem}udk zwfrw S ef mMum;oljzpfwYJ wynfh
awmfwdkY a,medaomreodum& vkyfykHuav; wdkpdavmuf trdefY½SdygOD;
bk&m;}
]tewåvu©Pa'oem}u bmudn k eT jf y a[majymwmvJ}
]umvçXmeçya,m*ra½G; ½kyçf a0'emçonmçocFg&ç0dnmPfcE¨m
awGukd ]igçigYOpömeJY igYtwår[kw}f -vdYk jrifatmif½zI Ykd nTejf yygw,f bk&m;}
]tJonfcE¨mawGu b,fvjkd zpfaevdYk onfvjkd rif&rSmwJv Y }J
]tedpçö 'kuç© tewå}jzpfaevd-Yk vdYk nTejf yygw,f bk&m;}
]tewå}u b,fvjkd zpfaewmwJv Y }J
]tJonfcE¨mawG ]twå}jzpfvsif ud, k t
Yf vdv k u
kd Nf y;D emusiw f m
awGrjzpfbJ ae&r,f}-vdkY nTefjyygw,f bk&m;}
]tedp}ö eJY ]'ku}© udak um b,fvnkd eT jf yovJ}
]tewåvu©Pm}xifwYJ ½ky-f pwJY cE¨mawGukd ysupf ;D ç wd;k wufeYJ
tqd;k çtaumif; bmjzpfw,f xifMuovJ}-vdYk bk&m;u ar;cGe;f xkwaf wmY
]ysupf ;D aewmawG? qd;kd 0g;aewmawG jzpfw,f}-vdYk ajzjy nTeMf um;Muyg
w,f bk&m;}
]onfvdkqdkawmY tedpö? 'ku©? tewåvu©Pm½SdwJY umvçXmeç
ya,m* ra½G; ½kyfpwJYcE¨mawG[m ]igç igY[meJY igYtwår[kwfbl;}-vdkY
jrifzdkY nTefwmyJ}
][kwyf gw,f bk&m;}
]onfneT jf ycsuu f o'¨ra® 'oemaygY}
][kwyf gY bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 249

]onfneT jf ycsuu
f kd zwfçrSwçf emMum;çodjrif&wmu o'¨ro
® 0e
aygY}
][kwyf gw,f bk&m;}
]tJonf emMum;ç zwfçrSw&f vdYk odjrifcsuu
f kd a,medaomreod
um& vky&f r,f}
]tJ'g vkyfjyzdkYyg bk&m;}
]½kyçf a0'emçonmçocFg&ç0dnmPfawG[m tedpçö 'kuç© tewå jzpf
Muw,fvq Ykd wkd ,f? tJ'gawG [kwof vm;aygY}
]a'oemed*kH;rSm ],HudOdö ½lyH twDwmem*w ypöKyÜEéH -- (v)--
oAÁHwH}-qdkNyD; ½kyftm;vkH; tewåjzpfw,fqdkwm xif½Sm;ygw,f bk&m;}

66/ ½kyftay: reodum&


]½kyftm;vkH;qdkawmY ½kyfb,fESpfrsdK; ½SdvdkYvJ}
]trde½Yf ydS g bk&m;}
]OwkaMumifjY zpfwYJ ½ky?f tm[m&aMumifjY zpfwYJ ½ky?f pdwaf MumifY
jzpfwJY ½kyf? uHaMumifYjzpfwJY ½kyfvdkY r½Sdbl;vm;}
]½Sw
d maygY bk&m;? ½kyt f m;vk;H qdrk aS wmY tJ'gawGtm;vk;H jzpfrmS aygY
bk&m;}
]Owk? tm[m&awGaMumifjY zpfwYJ ½kyt f m;vk;H vnf; tok;H rus
tewåjzpfovm;}
]tJ'gawmY rodbl; bk&m;}
]rodb;l vkyv f aYkd wmY b,fjzpfrvJ}
]b,fvv kd yk &f rvJ bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


250 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]tjyifu tyltat;[m OwkyJ r[kwv f m;}


][kwyf gw,f bk&m;}
]avsmufywfwOYJ wku&kd vsif csr;f omwJ½Y yk jf zpfr,f r[kwv f m;}
]jzpfrSmaygY bk&m;}
]tJonf½yk [ f m tok;H rus tewåyv J m;}
]tokH;rusbl; ajymvdkYawmY r&wef&mygbl; bk&m;}
]pm;zG,af omufz, G &f mawG[m tm[m&awGyJ r[kwv f m;}
][kwyf gw,f bk&m;}
]avsmufywfoifjY rwfwYJ tpm;tpm&vsif use;f rmcsr;f omwJ½Y yk f
jzpfr,fr[kwv f m;}
][kwyf gw,f bk&m;}
]tJonf tm[m&aMumifYjzpfwJY½kyfuaum tokH;rusbl;vm;?
tewåyv J m;-aygY}
]'gvnf; tokH;rusbl; ajymvdkYawmY r&Edkifbl;aygY bk&m;}
]'g-tok;H rusb;l qdv k siv
f nf; rpm;bJaeMuawmYzyYkd J r[kwv f m;}
]w&m;&Ny;D ola&m? r&ao;olyg b,forl S tok;H rus tewåjzpf
w,fqNkd y;D pm;aomufvjYkd zpfrnf½h yk u
f kd jzwfwtYJ aeeJY rpm;raomufwo YJ l
udk rMum;zl;ygbl; bk&m;}
]aysm½f iT w
f mç0rf;enf;wmawG[m pdwaf wGyJ r[kwb f ;l vm;}
][kwyf gw,f bk&m;}
]aysmf&Tif0rf;omwJYpdwfjzpfvsif vef;qef;usef;rmwJY½kyfawG
jzpfr,f r[kwv f m;}
]jzpfrSmygyJ bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 251

]tJonfvjkd zpfwYJ ½kyaf wGvnf; tok;H rustewåqNkd y;D tJonf½yk f


rjzpfatmif aysmf&Tif0rf;omrIudk a½SmifMuovm;}
]rawGUzl;ygbl; bk&m;}
]vGeu f sL;wJY ud, k çf EIwçf ESv;Hk trI wpfcck [ k m ]uH}yJ r[kwv f m;}
][kwyf gw,fb&k m;}
]udk,fçEIwfçESvkH;wpfckck vGefusL;rIjzpfvsif tJonfvGefusL;rIeJY
twljzpf&wJY ]o[Zmw½kyf}awG jzpfMur,f r[kwfvm;}
][kwyf gw,f bk&m;}
]olwyg;tay: vGeu f sL;w,fqw kd YJ trI[m aumif;rvm;ç qd;k r
vm;}
]vGefusL;rSawmY b,faumif;rvJ? qdk;rSmaygY bk&m;}
]tJonftrIawGukd qd;k w,fqv kd sif tJonftrIawGxu J wpfrsKd ;
rsdK;aMumifYjzpfwJY ½kyfuaum aumif;rvm;çqdk;rvm;}
]qdk;NyDaygY bk&m;}
]tJonf½yk [ f m tok;H usw½YJ yk f jzpfrvm;ç tok;H rusw½YJ yk f jzpfr
vm;}
]tok;H ruswYJ tewå½yk }f jzpfNyDaygY bk&m;}
]tJonf½yk u f kd ]igç igY[meJY igYtwå} odr;f ydu k vf sif oifyY gYrvm;}
]roifb Y ;l aygY bk&m;}
]jzpfaMumif;}ay:rSm rSjD zpfwYJ ½kyt f rsKd ;tpm; av;rsKd ;teuf Owkç
tm[m&çpdwfawGaMumifYjzpfwJY ½kyfawGudk ]igç igY[meJY igYtwå}tjzpf
jzpfay:atmifvkyfNyD; apmifYa½Smuf xdef;odrf;aeMu&wmyJ}
][kwyf gY bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


252 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]uHaMumifjY zpfw½YJ yk }f wpfcyk J ]igç igY[meJY igYtwå}vdYk odr;f ydu


k v
f Ykd
raumif;wm awGU&rSmyJ r[kwfvm;}
][kwyf gY bk&m;}

67/ a0'em? onm? ocFg&? 0dnmPftay: reodum&


]a0'emç onmç ocFg&ç 0dnmPf}awGvnf; tm;vk;H yJ ]igç igY[meJY
igYtwå}tjzpf rodr;f ydu k bf x
J m;vsif oifjY rwfrvm;qdw
k m a,medaom
reodum& vkyf&rSmyJ}
]b,fvdkvkyfrvJ bk&m;}
]a0'emç onmç ocFg&ç 0dnmPf}tm;vk;H udk ]igç igY[meJY igYtwå}
r[kwb f ;l vkyv f u kd v f sif aumif;rvm;}
]trde½Yf ydS g bk&m;}
]tJonfvjkd rifvsif tJonf ]a0'emç onmç ocFg&ç 0dnmPf}awG
udk NiD;aiGYNyD; rpGJawmYbJ vGwfajrmufoGm;rSmyJ? tJ'g aumif;ovm;}
]aumif;rSmyJ r[kwfbl;vm; bk&m;}
]vGwaf jrmufw,fqv kd Ykd aumif;w,f xifwmvm;}
]vGwfajrmufzdkYyJ usifYaewmr[kwfvm; bk&m;}
]vkyNf y}D
]b,fvdkvJ bk&m;}
]vGwaf jrmufwmwdik ;f aumif;a&mYvm;}
]aumif;&rSmyJaygY bk&m;}
]onfvq kd v kd sif vGwaf jrmufMunf&h atmif}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 253

]vGwfajrmufjyyg bk&m;}
]r*fçzdv
k çf edAmÁ efawGu vGwaf jrmufr,fqykd gawmY}
]'gawmY b,fjzpfrvJ bk&m;}
]onfvq kd v
kd sif vGwaf jrmufwikd ;f aumif;w,fxifwmudk jyef
odrf;ay;}
]odr;f ygw,f bk&m;}
]a0'emç onmç ocFg&ç 0dnmPf}awGtm;vk;H u vGwaf jrmufomG ;
vsif touf½Sifol jzpfEdkifygYrvm;}
]touf½Sifw,f-ajymzdkY rvG,fygbl; bk&m;}
]ajymzdrYk vG,w f mavmufyv J m;}

68/ tonowfyk*¾dKvftay: reodum&


]tonowfy*k Kd¾ vq f vkd sif tJ'gawGr½Sb d ;l vdYk Mum;zl;vdyYk g bk&m;}
]tJonfMum;zl;wmvnf; a,medaomreodum& rvkyfzl;bl;
r[kwv
f m;}
]b,fvdkvkyf&r,fawmif rodygbl; bk&m;}
]a½S;uMum;zl;wJY ykjH yifxu J vdk jzpfrmS aygY}
]trdefY½SdygOD; bk&m;}
]o'´goifaewJY ud&k ifi,fukd ]pmudBk u&H r,f? awGUwmBu}H -vdYk
q&muajymawmY ud&k ifi,fu uk#w D uf&if; uEkwu H kd Buw
H ,fqykd }J
]b,fvBkd uw H mwJvY J bk&m;}
]uEk=uEk? wH=oifu Y }kd -vdyYk }J
]uEkw}H u ygVdrrS [kwb f J bk&m;? tdro f mok;H wkwaf csmif;yJ}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


254 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]rodawmY b,fupNy;D a,medaomreodum& vkyw f wfrvJaygY}


][kwyf gw,f bk&m;}
]a0'emç onmç ocFg&ç 0dnmPf}awGr½Sv d sif tJonf ton
owfyk*¾dKvf[m ausmufwkH;çxif;wkH;eJY bmxl;rSmvJ}
]½kyfcsif;rwlbl;rsm; jzpfrvm; bk&m;}
]olrY mS ]touf½yk }f ½Sw
d ,fyJ xm;ygOD;? opfyifvvkd m;? arYaeolvkd
vm;}
]onfvkdavmufjzpfvnf; raumif;ygbl; bk&m;}
]onfae&mrSm tvsOf;oifYvYdk ajym&r,f}
]trde½Yf ydS g bk&m;}
]tonowfy*k Kd¾ vu f akd ygY}
]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]tonowfy*k Kd¾ vrf mS ]a0'emçonmçocFg&ç 0dnmPf}awG r½Sd
bl;vdkY ajymcJYwm oifYjrwfzdkY taMumif;r½Sdbl;}
]bmaMumifYvJ bk&m;}
]olu ½lyom;yJ}
]½lybkHom;jzpfwmeJY roifYjrwf&bl;vm; bk&m;}
]'gaygY}
]b,fvdkvJ bk&m;}
]½ly orxbm0emorm;[m umrvGeaf jrmufwmyJ ½Sw d ,f}
]tJ'gawmY [kww f maygY bk&m;}
]umrvGefajrmufolu ]umrjzpfwJY a0'emç onmç ocFg&ç
0dnmPf}-yJ r½Sd&rSmyJ r[kwfvm;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 255

]emru©Em¨ tm;vk;H u vGeaf jrmufw,fawmY pmayrSm ½Sad ewmyJ


bk&m;}
]½lyg½lyeJY avmukw&å ] a0'emç onmç ocFg&ç 0dnmPf}awGukd
vGefajrmufatmif yGm;vdkYvm;}
]umronmvGefajrmufatmif yGm;w,fyJod&ygw,f bk&m;}
]ryGm;bJeJU olYzmomol vGefajrmufEdkifrvm;}
]onfvdkawmY rjzpf&bl;aygY bk&m;}
]ryGm;bJeJY olY[mol vGefajrmufw,fqdkwm ½Sdvsifvnf; ½Sdyg?
½Sv
d sif vnf; tJonfveG af jrmufo[ l m ]½ly}eJrY qdik o f yl J jzpfrmS aygY}
]tonowfy*k Kd¾ vu f akd wmY ]½ly}yk*Kd¾ vv f Ykd ajymMuwmyJ bk&m;}
]½lyyk*Kd¾ v}f qdvk sif umronmpwmyJ vGew f maygY}
][kwyf gY bk&m;}
]uJ-'gxm;awmY}
]a0'emç onmç ocFg&ç 0dnmPf}awGukd ]ig}-pwmawGrvkyaf wmY
]a0'em}pwmawGu vGwaf jrmufo[ l m ]olao}vdyYk J rSw&f ygw,f bk&m;}
]onfvq kd akd wmY ]a0'emç onmç ocFg&ç 0dnmPf}tm;vk;H udak wmY
]igç igY[meJY igYtwå}r[kwb f ;l -vdYk ½IzrYkd [kwaf Mumif; reodum& vky&f r,f}
]tm;vk;H ]a0'emç onmç ocFg&ç 0dnmPf}ud½k zI Ykd bk&m;rdeMYf um;
csuf ½SdaewmyJ bk&m;}
]tm;vk;H qdak yr,fY ]tedpçö 'kuç© tewå}xdu k w f YJ ]a0'emç onmç
ocFg&ç 0dnmPf}yJajymw,fvdkY rSwf&rSmyJ}
]tJ'gvnf; bk&m;u ]a0'em bdua© 0 tewåm? onmç ocFg&mç
0dnmPH bdu©a0 tewåm}eJY a[mcJYwmyJ bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


256 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]'gvnf; a,medaomreodum& vkyf&rSmyJ}


]b,fvdkvkyfrvJ bk&m;}
]a0'emçonmçocFg&ç0dnmPf}awG[m t½Icw H &m;awG r[kwf
bl;vm;}
]t½IcaH wGyg bk&m;}
]t½Icu H pd w
ö &m;[m t&d,opömav;yg;rSm b,fopömxdu k wf YJ
w&m;vJ}
]'ku©opömxdkufwJY w&m;yg bk&m;}
]'kuo© pöm}[m ]a0'emçonmçocFg&ç0dnmPf}tm;vk;H xdu
k rf
vm;}
]xdkufrvm;yJ bk&m;}

69/ Oyg'gef&JUtm½kHwkdif; avmuDxdkufçrxdkuf


]xduk w
f ,fxifvsif tJ'g-ppfwYJ a,medaomreodum& vkyOf ;D
rSyJ}
]vkyfyg bk&m;}
]r*¾*FeJY zv*F½Spfyg;eJY orÜ,kwå"r®jzpfwJY ]a0'emçonmçocFg&ç
0dnmPf}awG r½SEd ikd b
f ;l vm;}
]½Sw
d maygY bk&m;}
]tJonf ]a0'emçonmçocFg&ç0dnmPf}awGvnf; 'kuo © pömxdu
k f
rvm;}
]onfvdkawmY rxdkufbl;aygY bk&m;}
]'gawmY bmYaMumifY rxdkufwmvJ}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 257

]'gawGu avmukwå&mw&m; jzpfvdkYaygY bk&m;}


]avmuD a0'emçonmçocFg&ç0dnmPf}awGjzpfvsif 'kuo © pöm
xduk rf vm;}
]xdkufrSmaygY bk&m;}
]bmYaMumifY xdu k w
f mvJ}
]avmuDw&m;- jzpfvdkYaygY bk&m;}
]avmuDjzpfwmeJY bmYaMumifY 'kuj© zpf&ovJ}
]avmuD}u Oyg'gef&JUtm½kH jzpfvdkYaygY bk&m;}
]avmuDw&m;wdkif; Oyg'gef&JUtm½kH jzpfovm;}
]jzpf&rSmaygY bk&m;}
]tJ'gvnf; a,medaomreodum& vkyMf unfOh ;D rSy}J
]vkyfyg bk&m;}
]Oyg'gefw&m;awG[m udavo0#fxu kd w
f YJ w&m;awGjzpfwm
od&UJ vm;}
]odygw,f bk&m;}
]tJonf udavo0#fw&m;awG[m bmudk y#dpövkyfNyD;jzpfwJY
orkygÜ ' w&m;vJ}
]0dygu0#f]awGukd y#dpv ö yk Nf y;D jzpfwYJ orkygÜ 'w&m;yg bk&m;}
]Oyg'gef[m 0dygu0#faMumifjY zpfw,f qdak wmY O] yg'gef&UJ tm½k}H
qdw k m ]0dygu0#f}awGyJ ajym&r,f r[kwfvm;}
][kww f maygY bk&m;}
]Oyg'gef&UJ tm½k}H jzpfwYJ w&m;[m ]0dyguf}awGeYJ ]uo k v
kd çf tuk
odv
k }f pdwKå ygÜ 'fawGyjJ zpfwm rxif½mS ;bl;vm;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


258 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

][kwyf gY bk&m;}
]onfawmY ]avmuDw&m;}[m ]uH}eJY ]0dyguf}pdwKå ygÜ 'fawGyJ ½dw
S m
vm;}
]b,f[w k rf vJ bk&m;}
]bmawG½adS o;vdv Yk }J
]Bud,mpdwåKyÜg'f}awGvnf; ½SdwmaygY bk&m;}
]tJ'gawGu Oyg'geftaeeJY tm½kjH yKzYkd vufvrS ;f rDww
YJ &m; [kwf
vdkYvm;}
]aumif;vdu k w f m bk&m;? 'guav; enf;enf;ay:vGio f mG ;zdYk ykpH H
uav; wdkYpdavmufjzpfjzpf vkyfygOD; bk&m;}
]avmurSm ay;p&m½Sw d m-ay;? ,lp&m½Sw d m-,l? tv’my ov’m
ytjzpf ajymp&m½Swd m-ajym? rsuEf mS aersuEf mS xm;awGvnf; xm;p&m
½dw
S m-xm;? onfvt kd vkyaf wGukd vlawG rvkyMf ubl;vm;}
]vkyMf uwmaygY bk&m;}
]'g-um,ç0pDçraem tvkyaf wGy}J
][kww f maygY bk&m;}
]tJ'gawGrmS Oyg'gefrygbJ vkyMf uwmqdv k sif ]uH}ajrmufygYrvm;}
]Oyg'gefr½SdvsifawmY ]uH}r½Sd&bl;aygY bk&m;}
]tJonftvkyaf wG[m ]uH]r[kwv f sif bmawG[w k &f rSmvJ}
]tJ'g rodatmifyJ bk&m;}
]rodrjzpfeJY-}
]rjzpfatmif b,fvdkvkyf&rSmvJ bk&m;}
]jyKvyk w
f ,fqNkd y;D ]uH}vnf; r[kwb f ;l qdvk sif uHtusKd ;r[kwv f Ykd

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 259

]0dyguf}vnf; r[kwb f ;l qdak wmY onfemru©Em¨ awG[m ]Bu, d memru©Em¨ }


awGaygY}
]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]emrfw&m;awGudk ZmwfcGJvsif av;rsdK;yJ&wm/ ukodkvfç tuk
odkvfuHvnf; r[kwf? ]0dyguf}vnf; r[kwfvsif bm-[kwf&rSmvJ}
]Bud,m}yJ [kwf&rSmqdkwm ajy;rvGwf jzpfNyDaygY bk&m;}
]'g-tvG,q f ;Hk a,medaomreodum& vkyv f u
kd w
f m}
]wjcm; a,medaomreoD} vkyfp&m½dSao;vm; bk&m;}
]½SdNyDaygY}
]tJ'gvnf; enf;enf;vkyjf yygOD; bk&m;}
]ajymp&mçjyKp&m½SdvdkY ajymvdkufçjyKvdkufwmrSm Oyg'gefrygbl;-
qdak wmY ]uH]rajrmufb;l / ]uH]rjzpfawmY ]0dyguf}ray:wmaMumifY jyKwmç
ajymwm[m jyKwmçajymwmrQyJ rjzpfbl;vm;}
]ajymvdkYvnf; ]ajymol} rjzpfbl;vm; bk&m;}
]rjzpfbl;}
]bmaMumifYvJ bk&m;}
]"r®"d|mefusvdkYaygY}
]jyKwmvnf; onfvdkyJ ]jyKol}rjzpfbl;vm; bk&m;}
]rjzpfbl;yJ? "r®"d|meftrI jzpfvdkYyJ}
]ajymolçjyKo}l rjzpfb;l qdw k m ajymzwfçjyKzwf wifrusecf w
YJ mvdYk
rSw&f rvm; bk&m;}
]'gyJaygY}
]'gaMumifY 'gudk ]Bud,m}vdkY ajym&wmudk; bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


260 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]Bud,m}qdkwm Armvdk ]jyKumrQç ajymumrQ}vdkYyJ t"dyÜg,f&rSm}


]'gqdkvsif vlwdkif; 'gawGvkyfaeMuwmyJ bk&m;}
][kww f maygY}
]wynfhawmfwdkYu 'gawG bk&m;ç&[EÅmrsm;rS jzpf&wmawGvdkY
odaeMuwm}
]'gaMumifY a½S;u onfvo kd al wG tavSmifc&H wmyJ}
]b,fvakd vSmifoaH wG Mum;zl;vdv Yk J bk&m;}
]oiftu H surf w S xf m;wmudk jyef½w G jf yajymqdw
k mudk Mum;&vsi?f
usux f m;vd&Yk wJpY mjzpfvYkd ]usupf m]vdYk ajymr,ft Y pm; ]Muufpm}vdYk ajym
wmyJ}
]usufxm;vdkY &wmudk ½Gwfjywm raumif;bl;vm; bk&m;}
]aumif;ygw,f-vdYk ajym&rSmyJ}
]onfvq dk akd wmY ]Muufpm}vdaYk jymwm aumif;ygYrvm; bk&m;}
]'gvnf; aumif;ygw,f-vdkY ajym&rSmyJ}
]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]usufxm;vdkY &wJYpm ½GwfjywmeJYawmY ajymqdkqkH;rrItydkif;rSm
bmrS xda&mufrmS rS r[kww f mjzpfvYkd onfae&mrSm MuufauR;zdt Yk pm[m
bmrS tokH;r0ifovdk tokH;r0ifwmjzpfvdkY ]MuufpmyJ}-ajymwmvnf;
aumif;wmaygY}
]½Gwjf ywmaumif;wmu b,fvv kd J bk&m;}
]½GwfjyEdkifwJYtxd oiftHusufrSwfxm;wm[m o'¨r®o0evdkY
qd&k wJY aomwmywå, d *Fw&m;t*Fg ajrmufvYkd aumif;w,f-ajym&wmaygY}
]o'¨ro ® 0e}[m aomwmywå, d *FjzpfwYJ orÜwpdå ufxJ a&muf

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 261

aeNyjD zpfvYkd ]Muufpm}vdo Yk a&mfwm aumif;w,f-qdw k m jzpfEikd yf gY rvm;


bk&m;}
]jzpfEikd yf gw,f}
]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]o'¨r®o0e}jzpfayrJY tJonfu a½Swdk;vkyf&rJY ]a,medaom
reodum&}qdw k YJ pufb;D oGm;udk Ni&d rSm rNiv d ?Ykd bmrSrjzpfwmaMumifaY ygY}
]a,medaomreoD}&JUeufeJrI od&vdkY tawmfyJ tm;&ygw,f
bk&m;}
]'g-tm;&vsif aemufupum;quf jyefaumufvu kd rf ,f}
]aumufyg bk&m;}
]Bu, d mpdwKå ygÜ 'f}awG[m avmuDw&m;awGqakd yrJY 'kut © &d,
opöm xdkuf&JUvm;}
]Bu, d mpdwKå ygÜ 'f}awGu Oyg'gef&UJ tm½kH r[kwaf wmY Oyg'geu©Em¨
rS r[kwfwmjzpfNyD; 'ku©t&d,opöm rxdkufygbl; bk&m;}
]tJonf Bu, d mpdwKå ygÜ 'fawGxrJ mS ]a0'emçonmçocFg&ç0dnmPf}
awGygw,f r[kwv f m;}
]ygygw,f bk&m;}
]'kuo © pömrxdu k w f YJ tJonf ]a0'emçonmçocFg&ç0dnmPf}awG
vnf; ]'ku}© -vdYk ½IzaYkd umif;ygYrvm;}
]raumif;ygbl; bk&m;}
]onf-]a0'emçonmçocFg&ç0dnmPf}awGukd 'kut © &d,opöm ydik ;f
jcm;odzYkd ½I&wJY 'kut © &d,opöm&JU vu©PmawGjzpfwYJ ]tedpçö 'kuç© tewå}
wifv&Ykd ygYrvm;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


262 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]'kut © &d,opömxdu k wf YJ w&m;rS r[kwaf wmY 'kut © &d,opöm&JU


vu©PmawGjzpfwYJ ]tedpçö 'kuç© tewå}awG ½Srd -S r½Sw d myJ/ b,f-wifNy;D ½IvYkd
&ygYrvJaygY bk&m;}
]½lyH bdua© 0 tewåm? ]a0'emç onmç ocFg&mç 0dnmPH bdua© 0
tewåm}-qdv k nf; ]½kyçf a0'emçonmçocFg&ç0dnmPf}tm;vk;H ,lv&Ykd ygYr
vm;}
]r&bl;aygY bk&m;}
]bmYaMumifrY &wmvJ}
]'kuo © pömrxdu k w f YJ ]½kyçf a0'emçonmçocFg&ç0dnmPf}awG ygae
vdkYaygY bk&m;}
]b,f ]½kyfça0'emçonmçocFg&ç0dnmPf}yJ &rvJ}
]Oyg'geu©Em¨ xdu k w f YJ }½kyçf a0'emçonmçocFg&ç0dnmPf}yJ &ygY
r,f bk&m;}
]bmaMumifY 'gyJ&wmvJ}
]Oyg'geu©E¨mrS 'ku©opömxdkufvdkYyg bk&m;}
]'kuo © pöm rxdu k w f mawGu bmYaMumifY r&wmvJ}
]tewåçtedpçö 'ku}© vu©PmawGu 'kuo © pöm&JUvu©PmyJ jzpf
vdyYk g bk&m;}
]onfvjkd zpfvsuef YJ ]½lyçH a0'emçonmçocFg&mç 0dnmPH}vdYk 'ku©
opömxdu k wf ma&m rxdu k w f ma&m &Edik w f pYJ um;awGukd bk&m; bmYaMumifY
a[m&ovJ}
]tJ'gudk q&mawmf trdefY½Sdyg bk&m;}
]onfa[majymcsuw f &m;udk emMum;aeolawGu raeYeYJ wpfaeY

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 263

uyJ t½IcH y&dZmeeudp½ö w dS m[m ]'kuo


© pöm}yJvYkd opöç udpçö uwÓPf
a&muf aygufajrmufxm;Ny;D olawGjzpfvYkd ]½ly}H qdv
k nf; ]Oyg'geu©Em¨ ½ky}f
ajymwmyJ odNyD;jzpfvdkY cGJa[mwm rvkyfbJ ]½lyHç a0'em}pwJY pum;
a[mwmygyJ}
]rSefvSygw,f bk&m;}

70/ a,medaomvkyfrS "r®ykHpHay:


]'guav; qufajym&OD;r,f}
]trde½Yf ydS g bk&m;}
],HudOöd ½lyH twDwmem*w ypöKyÜEéH tZÑwåH 0g A[d'¨g 0g
MoVm&duH 0g okcrk H 0g [DeH 0g yPDwH 0g ,H'al & oEÅad u 0g oAÁH wH}-
vdkY ygVd½Sdw,f}
][kwyf gw,f bk&m;}
]a0'emonmçocFg&ç0dnmPf}awGvnf; onfvykd ½J w dS ,f r[kwf
vm;}
]½Syd gw,f bk&m;}
]onfygVdt& b,f-]½kyçf a0'emçonmç ocFg&ç0dnmPf} jzpfjzpf
vdYk ,lcsiw f wfw,f}
][kwyf gY bk&m;}
tJ'gu tJonfv, kd zl Ykd ajymwm r[kwb
f ;l }
]tJ'gu bmajymwmvJ bk&m;}
]wpfq,fw h pfaxG jym;aewJY b,f-]½kyçf a0'emç onmç ocFg&ç
0dnmPf}jzpfjzpf ,lEikd af tmif ],HuOd dö ½lyH --(v)-- oAÁw H }H vdYk ajymwmyJ}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


264 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]o'¨r®o0ejzpfwJY emMum;&wJYo'¨r®udk emMum;&wmtwdkif;


rxm;bJ a,medaomreodum&vkyzf Ykd vdw k mudk onf-o'¨rE® pS cf t
k ay:
vkyjf ycsuef YJ oabmaumif;aumif;ayguf&ygNyD bk&m;}
]o'¨ro ® 0eudk a,medaomreodum& rvkyv f sif tajymifcuH
rvGwfEdkifbl;}
]b,fvdk ajymifrSmvJ bk&m;}
]Muufpmav}
][kwyf gY bk&m;}
]i,fi,fu oN*KØ [o f ifwek ;f u pm&Ny;D t"dygÜ ,frodawmY q&m
awmfu wpfrsdK;oa&mfw,f}
]b,fvw kd v
YJ J bk&m;}
]arsmuftek ;f oD;&ovdyk J rcGw J wfvYkd pm;vnf; rpm;&? rpm;&ayrJY
pm;p&mrdkY ypfvnf;rxm;cJY&ufjzpfNyD; ausmydk;o,f&/ arsmufqdkawmY
tckeftysHawGvnf; vkyfawmY tkef;oD;uausmudkaqmifYwm cH&wmyJ
tzwfwifw,f}-vd}Yk
]q&mawmfBuD;&JU ajymifavSmifcsufu ydkxdw,fbk&m;}
]'gaMumifY o'¨ra® wGukd oif,çl emMum;ç zwfçrSww f t
YJ cg a,med
aom-vdu k &f r,f}
]a,medaom-vdu k rf S ]"r®mEk"r®}jrifrmS jzpfwmudk aumif;aumif;
odygNyD bk&m;? onfawmY-}
]bmajymcsiaf o;ovJ}
]tJonfvkd a,medaom-vku d vf sif onfoifMum;çzwfçrSwcf suf
[m y&d,wfjzpfNyDvm; bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 265

]y&d,wfjzpfzdkY taMumif;udk ajymNyD;NyDyJ}


]b,fvdkygvdrfY bk&m;}
]t&d,mtjzpfa&mufapwJY vrf;c&D;-vdaYk ygY}
][kwyf gw,f bk&m;}
]t&d,mtjzpf ta&mufydkYEdkifwJY vrf;c&D; jzpfNyDqdkvsif tJ'g
y&d,wåd jzpfNyaD ygY}
]a,medaom-vkyw f t
YJ wGuf odwmu a[majymol&UJ "r®ew YJ w
l YJ
"r®ykHpH ay:½kHyJ½Sdygao;w,f bk&m;}
]'gqdvk sif olrsm;&JU"r®ypHk H odoyl J jzpfO;D rSmaygY? b,frmS t&d,m
jzpfao; vdkYvJ}
]t&d,mu b,fvdkrS jzpfrSmvJ bk&m;}
]odxm;wJY "r®ypHk t H wdik ;f ud,k jYf zpfatmif vkyEf ikd o f mG ;rSaygY}
]b,fvdk vkyf&rSmvJ bk&m;}
]"r®ykHpHjzpfwJY ]"r®mEk"r®}twdkif; todtjrifç tawG;tac:ç
tajymtqdkç tjyKtrlç taetxdkifeJY BudK;pm;ç Edk;Mum;ç pdwfxm;awG
jznfph u
G çf Ekwyf ,fç jyifqifwmawG vkyNf y;D oGm;vsif ud, k yf ikd "f r®ojd rifol
jzpfomG ;rSmaygY}
]t&d,m[m udk,fydkif'óe½SdolyJ bk&m;}
][kww f ,f}
]tJ'g ykHay:atmif enf;enf;xkwfygOd; bk&m;}
]ocsFmjyóemwpfckudk q&mu qifjcifjyr,f}
][kwfNyD bk&m;}
]ud,
k u f a,medaom-vdu k v
f yk rf ,fqv kd sif tJonfjyóem&JUt

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


266 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

ajzudk q&mqifjcifjycsuft& ykHpHay:vmr,f r[kwfvm;}


][kwyf gw,f bk&m;}
]tJonfjyóemudk ud, k wf ikd w
f u
G cf suMf unfah wmYvnf; tJonf
tajztwdik ;f &awmY tJonfjyóemudk ud, k wf ikd o
f jd rifojl zpfNyD r[kwf
vm;}
]onfvq kd akd wmY "r®mEk"r®ukd ]y#dywf}vkyf&r,faygY bk&m;}
]'grS t&d,mjzpfrSmaygY}
]y&d,wfqw kd m t&d,mtjzpfa&mufapEdik w f YJ vrf;c&D;jzpfwYJ t
wdik ;f t&d,mtjzpfa&mufomG ;wJY zwfçrSwçf oifMum;csuf o'¨rr® sKd ;rS ]y&d
,wådo'¨r®}jzpfwm od&ygNyD bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 267

tcef;(4)

y#dywådo'¨r®

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


268 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 269

tcef;(4)
y#dywådo'¨r®

71/ t&d,mjzpfapwJYvrf;u y#dywådo'¨r®


]ajymvmvdu k w
f YJ pum;awG ody½f n S of mG ;Ny}D
]rarmygeJYOD; bk&m;}
]em;armrSmpdk;NyD; ajymwmyg}
]y#dywåo d '¨r}® vnf; wdpk ad vmuf trde½Yf ydS gOD;bk&m;}
]t&d,mtjzpfa&mufapEdik w f YJ vrf;c&D;udo k mG ;wJt
Y jzpf[m ]y#d
ywåo
d '¨r}® -yJ}
]t&d,mtjzpfa&mufapwJY tusi[ Yf m ]y#dywåo d '¨r}® vdYk em;vnf
vsif rSm;rvm; bk&m;}
]rrSm;ygbl;}
]y#dywåo d '¨r}® tjzpf w&m;usiw Yf ,f-vkYd ajym&r,fxifygw,f?
tJonf w&m;usiw Yf ,fqw kd m bmudk b,fvu kd si&Yf rSmvJb&k m;}
]avmurSm tjriftawG;awG ½Sw d ,f}
]½Syd gw,f bk&m;}
]tajymçtvkyçf taeawGvnf; ½Sw d myJ}
][kwyf gw,f bk&m;}
]BuKd ;pm;çEd;k Mum;çpdwx f m;}awGvnf; ½SMd uwmyJ}
]½dw
S mygyJb&k m;}
]tJ'gawGrmS rSm;wmawGvnf;½S?d rSew f mawGvnf; ½SMd uw,f}
][kwyf gw,f bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


270 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]vl[m olY[molyJ xm;vdkufvsif rSm;aewm[m "r®wmyJ}


]olY[mol rSefaewm-vdkY r½SdEdkifbl;vm; bk&m;}
]r½Sb d ;l }
]bmYaMumifYvJ bk&m;]
]t&d,opömtjrif} r½SMd uvdyYk }J
]tajymçtvkyçf tae razmufjyefoal wG r½SEd ikd b f ;l vm; bk&m;]
]½SdEdkifygw,f}
]olwdkYu t&d,mopömtjrif r½SdMubl;r[kwfvm; bk&m;}
][kww f ,f}
]tJ'gu b,fvv kd }J
]tJ'gawGu taMumif;ray:cifbJ razmufjyefMuwmawGy]J
]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]razmufjyef&jcif;&JUtjrif r½Sv d aYkd ygY]
]onftjrifu b,fu&rSmvJ bk&m;}
]udk,fYa½SUu tjrif½SdaeolqDu &rSm}
]tJonftjrifu b,fvjkd zpfvv Ykd J bk&m;}
]azmufjyefwJYtjzpf&JU ysufpD;ykH? qdk;0g;ykHeJY tokH;ruskykHawG
od&vdyYk }J
]azmufjyefwt YJ jzpfawGu b,fv]kd ysupf ;D }-vdkYvJ bk&m;}
]vlu azmufjyefwt YJ jzpf vkyvf u kd v
f sif ]vltjzpf taysmufcH
&NyD;? azmufjyefoltjzpf ysufpD;}-wmyJ}
]b,fvkd ]qd;k 0g;}w,fvJ rdefYygOD; bk&m;}
]vlt Y jzpf taysmufysucf &H awmY qd;k 0g;Ny}D -aygY}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 271

][kwyf gw,f bk&m;}


]vltjzpf tok;H r0ifawmYwmudk tok;H rusb;l }-ajymwmaemf}
]xif½mS ;ygw,f bk&m;}

72/ uHokH;yg;vGefusL;ol vlykH[efaysmuf b0opfykH[efrSm½Sifoef


]ud,k çf EIwçf ESv;Hk } azmufjyefwt YJ jzpfawG[m jzpfNy;D vsi?f rjzpfcif
uvdk tjzpfudk jyefra&mufapbl;}
]b,fvdkjzpfvdkYvJ bk&m;}
]azmufjyefot l jzpf tjzpfc&H vdyYk }J
]tJonfo[ l m razmufjyefcifu ]vl}-yJ r[kwb f ;l vm; bk&m;}
]r[kwb f ;l }
]em;rvnfatmifyJ bk&m;}
]tJ'g em;vnfzdkY Oyrmwpfck aqmifMunfhr,f}
]vkyfygOD; bk&m;}
]AD',D Bkd uKd ;acG wpfcak ygY}
][kwfNyD bk&m;}
]tJ'gudk AD', D ½kd u kd pf ufxJ xnfNh y;D ½du
k vf u kd rf ,f}
]tJ'g bmjzpfvJ bk&m;}
]tJonf AD', D Bkd uKd ;acG[m tvsit f ½kyt f wdik ;f [kwaf o;&JUvm;
]r[kwfawmYbl;aygY bk&m;}
]b,fvjkd zpfvv Ykd }J
]topft½kyf½SdwJYBudK;acG jzpfoGm;vdkYaygY bk&m;}
]ta[mif;acGwek ;f u zGipYf ufxJ xnfzh iG v Yf sif bmjzpfrvJ}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


272 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]ta[mif;½kyfyJ jzpfrSmyg bk&m;}


]topft½kyyf gwJaY cG zGiv Yf siaf um}
]topft½kyaf wG xGuv f mrSmyg bk&m;}
]ta[mif;acGeYJ topfacG wlovm;ç rwlb;l vm;}
]rwlwm aocsmygw,f bk&m;? 'gayrJYbk&m;-}
]ajymcsifwm ajymyg}
]BuKd ;acGuawmY twlyJ r[kwb f ;l vm; bk&m;}
]BuKd ;acGeYJ BuKd ;xJut½ky?f onfEpS cf rk mS vlawG bmudt
k odtrSwf
jyKMuwmvJ}
]t½kyf todtrSwfjyKygw,f bk&m;}
]vlvnf; onftwdik ;f aygY}
]b,fvdkvJ bk&m;}
]vlaumifBu;D &,f? tJonftaumifBu;D &JU trI&,f? onfEpS cf rk mS
b,f[mudk vlu wefz;kd xm;ovJ}
]tJ'g odyfrajymwwfatmifyJ bk&m;}
]bmtrIrS rvkyw f wfwYJ OD;aESmufrjynfo h [l m taumifr½Sb
d ;l
vm;}
]½Syd gw,f bk&m;}
]wefz;kd ½S&d UJ vm;}
]r½Syd gbl; bk&m;}
]'gaygY}
][kwyf gw,f bk&m;}
]vluvlukd todtrSwjf yKwt YJ cg taumifukd todtrSwjf yKwm

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 273

r[kwb f ;l }
]tJ'g ay:ay:vGifvGifuav; rdefYygOD; bk&m;}
]uHpw d af wGeYJ uHpw d ef t
YJ wljzpfwYJ ½kyaf wGçemrfawG? 0dygufpw d af wG
eJY 0dygufpw d ef t YJ wljzpfwYJ ½kyaf wGçemrfawG? Bu, d mpdwaf wGeYJ Bu, d mpdwf
eJYtwljzpfwJY ½kyfawGçemrfawG? 'gawGudk todtrSwfjyKwm}
]'gawGu onftaumifay:rSm jzpfwnfwt YJ &mawGvm; bk&m;}
]'gaygY}
]t½kyo f auFwawG BuKd ;acGay: wnfaeovdak ygY bk&m;}
][kww f ,f}
]vlrmS jzpfay:wJyY u Hk vnf; tJonfyq Hk akd wmY vGeu f sL;wJt
Y rIjyK
vsif tJonf vGeu f sL;wJt Y jzpfyyHk J ay:Ny;D ? tvsiu f ½Sw d yYJ Hk aysmufysucf &H
wm oabmaygufygNyD bk&m;}
]vGeu f sL;qJrmS om tJonfyu Hk ay:wm r[kwb f ;l / vGeu f sL;Ny;D rSm
vnf; tJonfyyHk J qufay:aewm/ tJonfyyHk suaf pwJY aemufxyfveG f
usL;rI rvkyfrcsif;txdyJ}
]tJonfykHu ykHrQyJvm; bk&m;}
]bmudk qdv k w kd mvJ}
]tJonfykH½Sdoltjzpf ouf0if½Sifoef vIyf½Sm;rIrsm; jzpfovm;?
rjzpfb;l vm;vdyYk g bk&m;}
]ykq H w kd mu ay:vGizf yYkd J ajymwm/ ]y½Hk o dS }l -vdaYk jymrS jynfph rHk ,f/
ouf0if½SifoefrI ½SdwmaygY}
]tJonfvq kd akd wmY b0ajymif;oGm;wmvm; bk&m;}
]ajymif;wmaygY}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


274 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]tvsiyf ½Hk o dS u
l wu,faooGm;wmvm; bk&m;}
]wu,faowmaygY}
]tJ'gudk wynfhawmfwdkY rjrifMubl; bk&m;}
][kww f maygY}
]topfyHk tay:cH&olu topfb0qdak wmY tJonfou l tJ
onfb0eJYyJ qufvIyf½Sm;aervm; bk&m;}
]aeNyaD ygY}
]tJ'gay:vGiaf tmif enf;enf;rdeyYf gOD; bk&m;}
]tJonforl mS ½kyaf wGç emrfawGç 0dnmPfawGç tm,weawGeYJ
qdak wmY vGeu f sL;cH&wke;f u tm½ku H av;awG jyef,Nl y;D ? awGUxdcpH m;rIawG
vkyw f maygY}
]tHhMop&myJ bk&m;}
]rtHMh oeJ}Y
]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]tJonftm½k, H &l wmu r0rvifjzpfNy;D ? vufiif; jrifaeMum;ae
&wJY tm½kaH wGukd tJonftm½kH trSwrf sKd ;awGeYJ awGUxdcpH m;wmawGvnf;
vkyaf o;vdyYk }J
]onfou l tpkv H yk w
f maygY bk&m;}
][kww f ,f}
]tJonftm½kaH wG cHpm;&awmY tJonftm½kaH wGtay:rSm xyfNy;D
vGeu f sL;csiw
f pYJ wd af wG rxbl;vm; bk&m;}
]x-NyaD ygY}
]onfvdkjzpfvsif xyfvGefusL;wJYvkyfief;udk ol-vkyfrdawmYrSmyJ

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 275

bk&m;}
][ k
w f
w , f ' gu dk0#f
/t J ] vukd w
f ,f}? ]oHo&mvnfw,f}-ac:wm
yJ}
]tJ'g bmoHo&mvJ bk&m;}
]b0oHo&m}-aygY? 'grSr[kwv
f nf; ]'u
k o
© o
H &m}-vdv
Yk nf; ac:
w,f}
][kww f myJ bk&m;}
]bm-[kww f mvJ}
]onf-]oHo&m0#f'u k b
© 0} tjrif&vsiaf wmY vGeu
f sL;rIcyford ;f
Nidrf;rSm trSef[kwfwmyg bk&m;}
]'gYaMumifaY jymwmaygY-}
]trde½Yf ydS g bk&m;}
]oHo&m0#f'u k t
© jrifrS ormwJaY vmutjrifjzpfw,f}-ajym&
wm}
]tJ'g ]or®m'd|d&JU emrnf}-yJ r[kwfvm; bk&m;}
][kww f maygY}
]onftjrifrygbJ tajymçtvkyçf taeawG b,fvykd J rvGeu f sL;
ayrJY ykHjyifxJu bdk;awmf&JUaMumifvdkyJ jzpfrSmyg bk&m;}
][kww f ,f/ 'óerygbJ rvGeu f sL;wmuawmY tJonfaMumif
vdr®mvdkyJ jzpfr,f}
]onftjrif[m vlprG ;f taumif;qk;H xJu vlryS -J ud, k wf ikd f &p&m
½Sv
d rd rYf ,f bk&m;}
][kww f maygY}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


276 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]a½SUu wpfa,muf&NyD;vsifawmY tJonfol&JUnTefjycsufeJY


aemufvlawG r&p&mr½Sdwm trSefygyJ bk&m;}
]tjrif[m b,ftjrifrqdk oifMum;ç a[majymvdkY &wmyJ}
]t&d,mawG&UJ oifMum;a[majymcsuaf wG[m onftjrifawGyJ
vm; bk&m;}
]'gyJaygY}
]tJonftjrif&olu tJonftjriftwdik ;f b ,fvu kd sirYf vJ
bk&m;}
]onftjrifen YJ w
D YJ tawG;? tajymçtvkyçf taeeJY BuKd ;pm;çEd;k
Mum;çpdwxf m;awG jzpfatmif vkywf maygY}

73/ uHaMumifYjzpfwJYykH[efudk igr[kwfjrifrS ouúm,'d|duGm


]wcgwnf;eJv Y yk vf sif wpfcgwnf;eJyY J &oGm;rvm; bk&m;}
]jrifp&mcyfodrf;udk wpfcgwnf;eJY jrifEdkifrSmrdkYvm;}
]jrifp&mcyford ;f qdak wmY jrifp&mu b,favmufrsm;vdv Yk J bk&m;}
]uHaMumifjY zpfwYJ tjzpfawG[m ud, k rYf mS jzpfaeayrJY ud,k rf [kwf
wm jrifwm[mvnf; jrifp&myJ jzpfw,f}
][kwyf gY bk&m;}
]aemufNy;D awmY uHawGuvnf; taxGaxGtjym;jym; rsm;w,f}
]b,fvakd wGvJ bk&m;}
]raumif;uHjzpfwYJ tukov kd u
f aH wGvnf; ygw,f}
]'gvnf; jrifp&maygY bk&m;}
][kww f ,f}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 277

]wjcm;vnf; rdefYygOD; bk&m;}


]umrtm½k½H w dS YJ aumif;uHawGjzpfwYJ umrukov kd u
f aH wGvnf;
jrifp&mxJrSm ygw,f}
]jrifp&m-'gyJvm; bk&m;}
]½lyg½lyuHawGjzpfwYJ ½lyg½lyukov kd u f aH wGvnf; jrif&r,fw Y &m;yJ?
csKyfajymawmY 'gygyJ}
]tjrifcHw&m;awGu rsm;awmY wcgwnf;eJYawmYjrifzdkY rjzpfEdkif
bl;aygY bk&m;}
]'gaMumifY wcgwnf;vkyfvdkufwmeJY wcgwnf;eJY&oGm;r,f
txifawmY jyefEw k &f r,f}
]Ekw&f rSmyg bk&m;}
]onfawmY b,favmufusi&Yf rvJ ar;&r,f}
][kwyf gw,f bk&m;}
]uHeJY uHaMumifYjzpfwJY ½kyfawGçemrfawG[m rdrdr[kwfaMumif;
odNyD;ol&JU nTefMum;csuf,lNyD; udk,fydkiftjrifjzpfatmif usifY&r,f}
]tJonftusiYf atmifjrifvsif bmjzpfrvJ bk&m;}
]w&m;em;vnfol? w&m;usol}- jzpfwmaygY}
]ygVdvdk b,fvdkac:rvJ bk&m;}
]aomwmyef}-aygY}
]olrsm;tjrifukd ud, k ef m;vnfNy;D vsif ud, k t Yf jrifjzpfatmif b,f
vdkvkyf&rSmvJ bk&m;}
]ud,k ef YJ ud,
k o f wd o YJ al wGrmS uHeu YJ aH MumifjY zpfwYJ ½kyaf wGçemrfawG
&JU oHo&mpuf[m ud, k ef o
YJ w l Ykd r[kwaf Mumif; qifjcif&rSmyJ}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


278 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]olrsm;tjriftwdik ;f ud, k af wGUjzpfatmif qifjcifvYkd ud,


k af wGUjzpf
NyD;vsif ]ud,k yf ikd t
f jrif}-jzpfNyDaygY bk&m;}
]'gaygY}
]'gqdkvsif rNyD;ao;bl;vm; bk&m;}
]b,fu-vmNy;D rvJ}
]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]onfvjkd rifvYkd tjrifrmS ;yJ uRwrf ,f}
]'guRwfvsif NyD;NyDr[kwfygvm; bk&m;}

74/ wPSmçrmejzKwf&OD;r,f
]uHeYJ uHaMumifjY zpfwYJ ½kyaf wGçemrfawGu tjrifrmS ;wpfcw k nf;
jzpfaewm r[kwb f ;l }
]tjrifrmS ;tjyif bm½Sad o;ovJ bk&m;}
]igY[m}-vdYk vkyx f m;wmawGvnf; ½Sad o;w,f? ]ig}-vdYk vkyx f m;
wmawGvnf; ½Sw d ,f}
]tJ'g em;rvnfp&myJ bk&m;}
]avmurSm ]ig-vkyx f m;w,f}qdkwJY vGefusL;rIawG r½Sdbl;vm;}
]½SdEdkifwmyJ bk&m;}
]tJ'gawG[m igY[mawG}-vdYk odr;f yku d rf xm;Edik b
f ;l vm;}
]xm;Edik w f myJ bk&m;}
]tJ'gawGeJYpyfNyD; tjrifvif;NyD;om; r½Sdvsif? tJ'gawGu vGwf
EdkifygY rvm;}
][kwfwmaygY bk&m;? b,fvGwfEdkifygYrvJ}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 279

]uHeJYuHaMumifYjzpfwmawG[m u ] ,kd -f r[kwb f ;l }-jrifayrJY? uHeJY


uHaMumifjY zpfwmawGaMumifjY zpfwYJ t½Sed t f apmfawGay:rSm &yfwnfae&
olu tJ'gawGpGefYzdkY usifY&wmyJ}
]enfenf;awmY em;vnfvmygNyD bk&m;? 'gayrJY bk&m;-}
]qufajymyg}
]tJ'gu b,fvu kd si&Yf rSmvJ bk&m;}
]tJ'gawG ay:vmvsijf zpfjzpf? ray:vmvnf; ay:atmifazmfNy;D
awmY jzpfjzpfaygY? tJ'gawGukd tedp-ö pwJY ysupf ;D jcif;awGwifNy;D Munfjh rif
wmawG vky&f rSmyJ}
]tJonfvdkvkyfwm wpfcgqdkvsif &NyDvm; bk&m;}
]wpfcgvkyv f Ykd tukejf rifvsif wpfcgaygY? rukev f siaf wmY txyf
xyfvyk &f rSmyJ}
]tJonf ]txyfxyfvyk w f mudrk sm; usiw Yf m} ac:wmvm; bk&m;]
]'gaygY}
]wpfcgvkyv f Ykd tukejf rifEikd w
f YJ taetxm;aum ½S&d UJ vm; bk&m;}
]r½Sb
d ;l }
]bmYaMumifYvJ bk&m;}
]tMunfch t H m½k&H UJ taetxm;awGu rwlujGJ ym; jcm;em;MuvdyYk }J
]b,fvdkvJ bk&m;}
]tMunfch t H m½kx H rJ mS raumif;rI vGeu f sL;csuaf wGvnf; ygr,f?
umraumif;rI vGeu f sL;csuaf wGvnf; ygrSmyJ? ½lyg½lyaumif;rI vGeu f sL;rI
vnf; ygvdyYk }J
]'gawGtm;vk;H wpfcgwnf;jrifomG ;atmif Munfv h Ykd bmaMumifY

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


280 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

r&wmvJ bk&m;}
]raumif;rItm½ku H tm½kt H jzpf ½Sad evsi?f aumif;rItm½kaH wGu
tm½kt H jzpf r½Sw d myJ/ aumif;rIrmS vnf; umraumif;rI tm½kjH yKaevsif
r[*¾waumif;rIu tm½kHjyKr&bl;? 'gawGaMumifYyJ}
]'gqdv k sif tenf;qk;H ok;H cgawmY jrif&zd½Yk w dS maygY bk&m;}
]onftm½kaH wG&UJ tjypf jrif&wmqdak wmY onfvykd J jzpfwmaygY}
]onftjrif[m qufwu kd of ;Hk cg jrifvaYkd um &Edik yf gYrvm; bk&m;}
]r&Edik b f ;l awmY r[kwb f ;l aygY? 'gayrJ-Y }
]b,fvdkvJ bk&m;}
]tukov kd 'f pk ½duk v f yk af eol jzpfvsif olu tjypf½v I sif olvyk af e
wJY 'kp½du
k rf aI vmufyJ ½IEikd rf mS qdak wmY tJonfot Yl wGuaf wmY r&Edik b f ;l
aygY}
]'gawmY [kwfwmaygY bk&m;}
]'kp½duk af wGjyKzYkd pdwu f ;l yifr&bJ 'geoDvçumrukov kd af wGxJ
arGUavsmaf eolqv kd siaf wmY tJ'gawG&UJ tedppö wJY ysupf ;D rItjypfawG jrif
r,f qdv k sif tJ'gawG&UJ a½S;u tukov kd t
f jypfjrifwmudk jzpfap&rSmjzpfvYkd
onftjrifEpS cf k qufwu kd jf zpfEikd w f ,f}
]'gvnf; [kwfrSmyJaygY bk&m;}
]r[*¾Kwu f o
k v kd f yGm;aeolqv kd siaf wmY tJonfo h w l &m;em;vnf
oGm;vsif umr tjypfwifzv Ykd nf; rcufawmYb?J r[*¾w&JUtjypfjrifvsif
qufwdkufyJ tjrifjzpfp&m ½SdwmaygY}kH
]tjypfwif&rSmu ]ueH YJ uHtusKd ;awG}-yJvm; bk&m;}
]'gyJaygY}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 281

]"mwfobm0awG&UJ wokwo f w
k ?f wvIyv
f yI f jzpfymG ;aewmawG
rygbl;vm; bk&m;}
]uHeYJ uH&UJ tusKd ;qdik &f m "mwfobm0awG&UJ jzpfymG ;csuaf wGxyJ J
ygr,f? tJ'grSmyif wokwfokwf? wvIyfvIyfjzpfysufaewJYtjzpf ygrSm
r[kwb f ;l yJ}

75/ Oyg'geu©E¨mxdkufwJY um,ça0'emçpdwåç"r®om r*f\t½IcHtm½kH


]um,ça0'emçpdwçå "r®}qdw k YJ tEkyóem½Ip&mawGaum rygbl;
vm; bk&m;}
]tJ'gvnf; uHeJYuHtusdK;qdkif&m um,ça0'emçpdwåç"r®jzpfrSyJ
ygr,f? tJ'grSmyif tJ'gawG&JU jzpfysufobm0awG ygrSmr[kwfbl;}
]um,ça0'emçpdwçå "r®}wdik ;f uHtusKd ;csn;f jzpfw,f-ajymvsif
rSm; rvm; bk&m;}
]rSm;NyaD ygY}
]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]Owkçtm[m&çpdwaf MumifjY zpfwYJ um,awGeYJ Bu, d mjzpfwYJ um
,ça0'emçpdwçå "r®awG ½Sv
d aYkd ygY}
]tJ'gawGu tEkyóem rxdu k v
f v
Ykd m; bk&m;}
]'gaygY}
]bmYaMumifY rxdu k w f mvJ bk&m;}
]y&dZmee-jzpfwJY ydkif;jcm;todcHw&m;awG r[kwfMuvdkYaygY}
]bmYaMumifY r[kwfwmvJ bk&m;}
]'kut © &d,opöm-r[kwv f yYkd }J

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


282 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]bmjzpfvdkY 'ku©t&d,opöm rjzpfwmvJ bk&m;}


]tJ'gawGu Oyg'geu©Em¨ rxdu k Mf ubl;yJ}
]uHeu YJ t H usKd ;r[kwv f Ykd rxdu
k wf mvm; bk&m;}
]'gyJaygY}
]wynfah wmfwt Ykd odawGawmY vGu J ek Nf yb D &k m;}
]b,fvv kd }J
]tmemyge½Iwt YJ cg xGuaf vç0ifavudk odaeatmif yXr ½Iwm
yg bk&m;}
]a0'emçpdwçå "r®awGvnf; onfvykd v J m;}
][kwfygw,f/ odaeatmifyJ yXr½Iwmyg bk&m;}
]½IawmY oda&mYvm;}
]½IprSmawmY b,fodrvJaygY bk&m;}
]bmawGoo d vJ}
]um,qdv k nf; ig½SLaew,f? igxkwaf ew,f-aygY/ a0'emqdk
vnf; igemaew,f? igomaew,f-aygY/ pdwq f v kd nf; igYpw
d af wG Nird af e
w,f? vGiaYf ew,fv-Ykd aygY/ "r®usawmYvnf; igY-eD0&PawG jzpfaew,fç
Nidrf;aew,feJY-aygY bk&m;}
]½Ipudv k eG v f mawmY bmjzpfovJ}
]xGuaf vç0ifavudyk J um,½Iorl mS xifygw,f? a0'emçpdwçå "r®
½IolawGrSm cHpm;rIeJY pdwfçoabm"r®vdkYyJ xifvmygawmYw,f bk&m;}
]ig½SL½Iu d w f ,f? igcHpm;w,f? igpdwu f ;l w,f? igjzpfymG ;w,f-vdYk
]ig}-rygawmYwmaygY}
][kwyf gY bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 283

]a½SUquf½aI wmY b,fv½kd o I vJ}


]tJ'gawGtm;vk;H jzpfNy;D -ysuwf ,f? qd;k 0g;w,f? tok;H rusb;l -
vdkYygyJ bk&m;}
]'gawGjrifawmY bmjzpfovJ}
]'gawGukd rvdv k m;pdwjf zpfwmaygY bk&m;}
]onfawmY bmjzpfovJ}
]rvdkvm;awmY 'gawGNidrf;wmaygY bk&m;}
]b,fvkd Nird ;f wmvJ}
]aemufxyf rjzpfawmYwmaygY bk&m;}
]rjzpfvsif-aorSmaygY}
]raovdYk tckvakd jymEdik wf maygY bk&m;}
]raovsif qufjzpfaevdaYk ygY}
]½Iaewkef;yJ qufrjzpfwmaygY bk&m;}
]½Iaewkef;rSm tjzpfawGNidrf;&m tm½kHjyKoGm;w,f ajym&rSmaygY}
][kwyf gw,f bk&m;}
]tJ'g b,fa&mufomG ;wm xifovJ}
]edAÁmef}-vdkY xifwmaygY bk&m;}
]b,fuvm-}
]b,fa&mufwmvJ bk&m;}
]t½ly-yJ}
]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]v[m-jzpfvaYkd ygY}
]tJ'gawmY [kwfwmyJ bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


284 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]a&mufcsiw f mu tJonf[w k &f UJ vm;}


]b,f[w k rf vJ bk&m;}
]bmaMumifY tJonfa&mufwmvJ}
]tJ'g rdefYygOD; bk&m;}
]um,ça0'emçpdwçå "r®awGukd um,ça0'emçpdwçå "r® oufouf
jrifatmif ½IvdkYyJ}
][kwyf gY bk&m;}
]bmjzpfvYkd 'gawG½w I mvJ}
]bk&m;nTefjyvdkYaygY bk&m;}
]nTejf ycsuu f kd a,medaomreodum& rvkyb f J usiMYf uwmud;k }
]a,medaomreodum&-u b,fvv kd yk &f rSmvJ bk&m;}
]bk&m;u um,ça0'emçpdwçå "r®awG-½IvYkd ajymvsi?f 'gawG[m
t½IcaH wGy?J 'gaMumifY 'kut © &d,opömawG jzpfw,f? onfawmY Oyg'ge
u©E¨m jzpf&rSmaygY/ Oyg'gefaMumifYjzpfwJY uHeJYuH&JUtusdK;jzpfwJY um,ç
a0'emçpdwåç"r®awGyJ bk&m;nTefjywmjzpfw,f-vdkY vkyf&rSmaygY}
]tJonfvdkawmY rvkyfrdbl;aygY bk&m;? 'gayrJY-}
]qufajymygOD;}
]onf-um,ça0'emçpdwçå "r®awG tm;vk;H udyk J uHtusKd ;awGvYkd
,lrad eMurvm;yJ bk&m;}
]uHeJYuHusdK; tjrifr½SdawmY onfvdkjzpfwmyJ}
]uHeu YJ &H UJ tusKd ;qdik &f m bk&m;a[mcsuu f b,f[mwke;f bk&m;}
]Ak'0¨ g'udk ur®0g'-vdYk odxm;Ny;D uHa[mcsuu f b,f[mvJ ar;
&ovm;}
]rodar; rpifaq;}-qdkwmvdk ar;&wmyJ bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 285

76/ y#dpöorkyÜg'fo'¨r®u Ak'¨\ur®0g'tppfudkjy


]y#dpöorkyÜg'fa'oemudk odNyD;om; r[kwfvm;}
]'godygw,f bk&m;}
]'gu bmudak [mwJaY 'oemvJ}
]oHo&mvnfyHk a[mwmyJ bk&m;}
]b,fvv kd nfwmwJv Y }J
]0#fokH;yg;eJY vnfwmaygY bk&m;}
]0#fo;Hk yg;u bmawGv}J
]udavo0#fç ur®0#fç 0dygu0#faygY bk&m;}
]onfo;Hk cku b,fvv kd nfMuovJ}
]udavo0#faMumifY ur®0#fjzpf? ur®0#faMumifY 0dygu0#fjzpf?
0dygu0#faMumifY udavo0#fjzpf-vdkYaygY bk&m;}
]0#fwpfcw k ikd ;f twGuf usew f 0YJ #fEpS cf t
k euf wpfcu
k taMumif;?
wpfcu k tusKd ;jzpfMuw,f r[kwv f m;}
][kwyf gY bk&m;}
]ur®0#fqw kd m uHw&m;awG r[kwv f m;}
][kww f maygY bk&m;}
]ur®0#f-taMumif;u b,fov l }J
]udavo0#faygY bk&m;}
]ur®0#f&UJ tusKd ;uaum}
]0dygu0#faygY bk&m;}
]onfy#dpo ö rkygÜ 'fa'oem[m uH&,f? uHtaMumif;&,f? uHt
usdK;&,f a[mxm;awmY ]uHa[mcsuf}rSm rjynfYpkHao;bl;vm;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


286 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]onfy#dpöorkyÜg'f wpfckwnf;yJ uHa[mwmvm; bk&m;}


]y#dpo
ö rkygÜ 'fu bk&m;a[ma'oemawGxrJ mS wpfcw k nf;ygw,f
xifvv
Ykd m;}
]tJonfvkd r[kwb f ;l vm; bk&m;}
]tJ'g raumif;bl;}
]bmjzpfvkdYvJ bk&m;}
]wpf&mru a[mcJYvdkYyJ}
]rsm;vScsnv f m; bk&m;}
]'gu wdu k ½f ukd af [mcsuyf }J
]oG,0f u
kd uf ½Sad o;vdv Yk m; bk&m;}
]trsm;Bu;D }
]b,favmufrsm;vdv Yk J bk&m;}
]tm;vk;H vdyYk J ajym&r,f}
]bk&m;-}
]'gaMumifY ]Ak'¨0g'}udk ]ur®0g'}-vdkY ajymwm}

77/ bk&mYy#dpöorkyÜg'f ed*E¦t,loGwfNyD;tzsufcHxm;&


]onfvjkd zpfvsuef YJ onfaeY bmYaMumifw
Y rd jf rKyaf e&wmvJ bk&m;}
]y#dpo
ö rkygÜ 'fa'oem zsut f xm;cH&vd-yJ
Yk }
][kwrf S [kw&f UJ vm;bk&m;}
]taotcsmyg}
]b,fvkd zsut f xm;cH&wmvJ bk&m;}
]y#dpöorkyÜg'frSm tpdwftydkif; t*Fgwpfq,fYESpf&yf ½dSwmxJu

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 287

a½SUESpf&yfeJY aemufESpf&yfudk rarG;rDeJY aoNyD;b0awGrSm xm;jycH&wmy}J


]tJonftwdik ;f yJ bk&m;u a[mvdrYk sm;vm; bk&m;}
]onfvdka[mcsufrsdK; vkH;0r½Sdbl;}
]bk&m;&JU tmabm* ESvkH;oGif;u tJonfvdk jzpfvkYdrsm;vm;
bk&m;}
]vk;H 0-r[kwb f ;l }
]b,faMumifYvJ bk&m;}
]bk&m;[m owå0g aoNy;D aemufepYJ yfNy;D ar;vmorQar;cGe;f wdik ;f
udk jiif;qdkwJYpum;yJ ajymcJYvdkYyJ}
]ar;vmorQ ar;cGe;f wdik ;f qdak wmY ar;cGe;f u-rsm;vdv Yk m; bk&m;}
]trsm;tjym;yJ}
]b,foal wGu ar;MuwmvJ bk&m;}
]&[ef;a&m? ykPÖm;a&m? y&dAdkZfawGa&m tpkHyJ}
]onfvdkqdkawmY bk&m;&JU aemifb0eJYpyfNyD; jiif;qdkwJYpum;u
tcdkiftrmyJ bk&m;}
]'gu tm*rvdk cdkifrmrIyJ ½Sdao;w,f}
]'gaMumifY y#dpöorkyÜg'ftzsufcH&w,f ajymEdkifwmudk; bk&m;}
]y#dpo ö rky'Ü w
f &m;u 'kut © &d,opöm&JU ykBH u;D tcsUJ cHxm;&wJyY yHk }J
]tJonfawmY bmjzpfvv Ykd J bk&m;}
]'kut © &d,opöm}qdkwm ]yikd ;f jcm;todcu H pd }ö ½SdwmyJ}
][kwyf gY bk&m;}
]y#dpo ö rkygÜ 'fu ok;H b0pyfaevsif b,fvv kd yk Nf y;D ydik ;f jcm;odawmY
rSmvJ}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


288 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]a½SUeJaY emufb0awGu vufiif;½Sad ewmawG r[kwaf wmY Buq H
NyD;rSom odawmYrSmyJ? ydkif;jcm; rodEdkifawmYbl; r[kwfvm;}
]'gaMumifY y#dpöorkyÜg'f rodEdkifawmYwmvm; bk&m;}
]'grodawmY rodwmawG woDBu;D xGuv f mw,f}
]bmawGvJ bk&m;}
]t&d,opömvnf; b,fvrkd S rodb;l }
][kwyf gY bk&m;}
]owå0gvnf; rodb;l }
]rodawmYbl;aygY bk&m;}
]y#doaE¨vnf; rodawmYb;l aygY}
]tJonfvrkd sKd ; t|uxmq&mBu;D -Ni;D wm? Mum;zl;ygw,f bk&m;}
]b,fvkd Ni;D owJv Y }J
]ygVd*gxmav;eJYyJ? twdtus r&awmYbl; bk&m;}
]vkypf rf;ygOD;}
]opöH oawåm y#doE¨d ypö,um& ar0p? {0H [d pwka&m"r®m
twd*rÇD& 'k'´om}-vdkYrsm;vm;yJ rSwfw,f bk&m;}
]qdvk w kd mu onfav;csuf tvGeef ufeJ jrifEikd cf v
J w
S ,f-vdyYk J
r[kwv f m;}
][kwyf gY bk&m;}
]y#dpoö rkygÜ 'ftysuBf u;D odaeawmY onfav;csuf jrifc&J awmY
wmaygY}
]y#dpöorkyÜg'ftrSefodvsif rcJ,Of;bl;vm; bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 289

]trSefodvsif y#dpöorkyÜg'f[m rjrifEdkifp&m r½Sdbl;/ 'godvsif


'ku©t&d,opömodNyD; ork',çeda&m"çr*¾awGyg odw,f/ owå0ga&m
y#doaE¨a&myJ todray:p&m r½SdatmifyJ}
]onfav;cku y#dpöorkyÜg'fodvsif odwmyJvm; bk&m;}
]odw,f}
]a,medaomreodum& vkyzf rYkd mS vnf; tajccH ]u}HtjrifrmS ;Ny;D
vsifawmY vkyfvdkYr&EdkifawmYwmyJ bk&m;}
]onfawmYvnf; um,ça0'emç pdwçå "r®awGukd tEkyóem
w&m;awGqdkNyD; yGm;ayrJY ½lyg½lyyGm;rsm;rIjzpfwJY ]twåudvrx}qdkwJY
vrf;vGJ a&muf&awmYwmyJ}
]tvGe0f rf;enf;p&myJ bk&m;}
]bmjzpfvdkYvJ}
]rvkyfvdkYr&wm r[kwfbJ? vkyfvsuf r&vdkYaygY bk&m;}
]tJ'g [kww f myJ}

78/ uHaMumifYjzpfwJYum,ça0'emçpdwåç"r®rSm tbdZÑmeJYa'greócGg


]uJ-bk&m;? uHeu YJ aH MumifjY zpfwYJ um,ça0'emçpdwçå "r® yGm;rsm;ykH
enf;enf; quftrde½Yf ydS gOD; bk&m;}
]uHeYJ uHtusKd ;awGjzpfwt YJ cg um,ça0'emçpdwçå "r®awG jzpfMu
w,f r[kwfvm;}
]jzpfMuygw,f bk&m;}
]tJonf um,ça0'emçpdwçå "r®awGrmS tbdZÑmeJY a'greóawG
jzpfMuw,f}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


290 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]tukov kd u
f eH 0YJ yd guf&UJ um,ça0'emçpdwçå "r®awGrmS tbdZÑmeJY
a'greóu jzpfygYrvm; bk&m;}
]jzpfMuw,f}
]'gawGu tukov kd u
f pH wd &f UJ tazmfawGyJ r[kwb f ;l vm; bk&m;}
][kww f ,f}
]tJ'gu b,fvv kd J bk&m;}
]uHe0YJ yd gufreS vf sif b,fujH zpfjzpf olt Y vdtk avsmuf jzpfMuwm
r[kwb f ;l }
]udavomaMumifjY zpfwm oabmaygufygw,f bk&m;}
]'gawG[m umrç ½lyg½lyukov kd u
f eH YJ 0dygufpw
d af wG&UJ tazmfawG
[kwv f v Ykd m;}
]r[kwyf gbl; bk&m;}
]onf-uHe0YJ yd gufawGxu J um,ça0'emçpdwçå "r®awG ½Iwt YJ cg
tJonfuaH wGeYJ uHawGaMumifjY zpfwYJ tusKd ;xJu um,ça0'emçpdwçå "r®
awGtay:rSm om,mrI? pdwfysufrI rjzpfatmif owdyGm;wmyJ}
]om,mrIeYJ pdwyf surf q I wkd m tbdZÑmeJY a'greówd&Yk UJ emrnf
[kw&f UJ vm; bk&m;}
][kww f ,f}
]b,ftusKd ;arQmNf y;D tJ'gvky&f wmvJ bk&m;}
]tJonfw&m;ESpyf g;½Sv d sif tJonfuaH wG xyfjzpfr,f? tJ'gawG
rjzpfbaYkd ygY}
]tJonf-uHeJYuHaMumifYjzpfwmawGu rdrdeJY rdrdOpöm? rdrdtwå
r[kwfMuvdkY rjzpfatmifvkyf&wmvm; bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 291

]'gaygY}
]tJonf-uHeu YJ t
H usKd ;awGu ud,k wf ikd v
f yk w f meJYjzpfwmjzpfwJY
um,ça0'emçpdwçå "r®awGrmS om tbdZÑmeJaY 'greó rjzpfatmif usi&Yf
rSmvm; bk&m;}
]r[kwb f ;l }
]b,fvdkvJ bk&m;}
]uHeu YJ aH MumifjY zpfwmawGjzpfatmif wdu k wf eG ;f vdjzYk pfwYJ olrsm;&JU
uHeYJ uHaMumifjY zpfwmawGxu J um,ça0'emçpdwçå "r®awGrmS vnf; tbd
ZÑmç a'greó rjzpfatmif usifY&rSmyJ}
]'gyJvm; bk&m;}
]rubl;}
]tJ'gawGvnf; qufred yYf gOD; bk&m;}
]olrsm; uHeJYuHaMumifYjzpfwmawGrSm csD;rGrf;axmremvkyfwm?
oabmusEpS Nf cKd uw f m-avmuf vkyw f m/ 'gawGrmS jzpfwYJ um,ça0'emç
pdwåç"r®awGrSmvnf; tbdZÑmeJY a'greó rjzpfatmif usifY&rSmyJ}
]Owkç tm[m&ç Bu, d mpdwaf MumifY jzpfwmawGeYJ Bu, d mpdwKå ygÜ 'f
awGrmS jzpfwYJ um,ça0'emçpdwçå "r®awGrmS vnf; tbdZÑmça'greó rjzpf
atmif rusifY&bl;vm; bk&m;}
]rusifY&bl;}
]bmYaMumifYvJ bk&m;}
]tJ'gawGu ]uaH MumifjY zpfwmawG r[kwv f }?Ykd tJonfrmS tbdZÑm
eJY a'greó rudef;wmaMumifYyJ}
]uHaMumifYjzpfwmawGrSmawmY tbdZÑmeJY a'greó ½SdvdkYvm;
bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


292 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]xifxif½mS ;½Sm;awmY r½Sb d ;l }


]r½SdbJ b,fvdkusifYrSmvJ bk&m;}
]tudef;tjzpfawmY ½SdvdkY? usifY&wm}
]tude;f }-qdw
k mu b,fvv kd J bk&m;}
]uHu tbdZÑmça'greóaMumifjY zpfwm r[kwv f m;}
][kwyf gw,f bk&m;}
]tJonf vGeu f sL;csujf zpfwu YJ x
H rJ mS tbdZÑmeJaY 'greó Nc&H aH e
w,f r[kwfvm;}
][kwyf gw,f bk&m;}
]tJonf uHaMumifjY zpfwmusawmYvnf; tJonfuyH w Hk jl zpfwm
qdkawmY tbdZÑmça'greó tNcHt&H udef;wmaygY}

79/ 'kp½dkufuHü tbdZÑmça'greóy,fykH


]uHeJY uHaMumifYjzpfwJY av;XmerSm tbdZÑmça'greó rjzpf
atmif usifY&wm oabmaygufygNyD bk&m;? 'gayrJY-}
]ajymcsiw f m qufajymyg}
]uHawGodzdkY qufavQmuf&r,f xifygw,f bk&m;}
]avQmufav}
]'kp½dkuftukodkvfuHawGawmY odNyDvdkY xifygw,f bk&m;}
]tJ'g b,fuodwmvJ}
]'kp½dkufuHawGawmY vlBuD;olrwdkif;vdku wm;jrpfaewmrdkYyg
bk&m;}
]odNyyD J xm;vdu
k yf gawmY}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 293

]vdkao;vdkYvm; bk&m;}
]vdak vmufygw,f}
]b,fvdkvJ bk&m;}
]tJonf 'kp½du k u f u H kd b,fvo kd v
d v
Ykd }J
]raumif;wJY ud, k çf EIwçf ESv;Hk trIvyYkd aJ ygY bk&m;}
]tJ'g&JU taMumif;eJt Y usKd ;awGu bmawGv}J
]tJ'gawGawmY twdtusrodb;l bk&m;}
]tJ'gawG&UJ vnfywfyaHk um odovm;}
]tJ'gvnf; rodbl; bk&m;}
]tJonf 'kp½du k u f eH YJ uHaMumifjY zpfwYJ jzpfwmawGxu J um,ç
a0'emçpdwçå "r®awGrmS tbdZÑmeJaY 'greóazsmufwmaum vkyzf ;l vm;}
]rvkyfzl;ygbl; bk&m;}
]onfvq kd akd wmY 'kp½du k u
f uH wm;vd&Yk ygYrvm;}
]wm;qJyJ &wmaygY bk&m;}
]azsmufwek ;f aysmufcg azsmufNy;D awmY jyefay:wmqdak wmY usiv Yf Ykd
qk;H ygYrvm;}
]azsmufNyD;jyefay:ayrJY azsmufwkef; aysmufwmudkyJ acgif;yg;
atmifvkyfwmqdkNyD; vkyf&wmyJ bk&m;}
]bk&m;nTejf ywJY acgif;yg;atmifvyk w f mu onfvrkd [kwb f ;l }
]b,fvdkvJ bk&m;}
]'kp½du
k u
f eH YJ uHaMumifjY zpfwmawGxyJ gwJY um,ça0'emçpdwçå "r®
awGrmS tbdZÑmeJaY 'greó azsmufwt YJ usiYf usiw Yf mrS acgif;yg;atmif
vkyw f myJ}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


294 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]'g-usiv Yf Ykd acgif;yg;ykaH y:atmif enf;enf;rdeyYf gOD; bk&m;}


]'kp½du
k u f eH YJ uHaMumifjY zpfwmxJygwJY um,ça0'emçpdwçå "r® wpf
ckcu k kd um,ça0'emçpdwçå "r® wpfcck t k avsmuf Munfw h ,fqw kd m jzpf
atmif Munfzh v Ykd w kd ,f}
]b,fvMkd unf&h rSmvJ bk&m;}
]onf-um,ça0'emçpdwåç"r®[m 'kp½dkufuHeJY uHaMumifYjzpfwJY
um,ça0'emçpdwçå "r®awGy/J onfueH YJ uHaMumifjY zpfwmu b,faY MumifY
jzpfwmvJ/ udavomaMumifY jzpfw,f/ onfuad vomu bmaMumifY
jzpfwmvJ/ 0dygufaMumifyY /J 'gawG[m ysupf ;D çqd;k 0g;çtvum;[mawGy-J
vdYk qifjcifNy;D onf-um,ça0'emçpdwçå "r®awGrmS om,mrIçrom,mrI
rjzpfatmifusiaYf wmY onf'pk ½du k uf aH wG acgif;yg;wmaygY}
]um,½Iou l ud, k u Yf m,[m uHeu YJ aH MumifjY zpfwmvm;ç r[kwf
wmvm;upNyD; owdOD;pD;&rSmaygY bk&m;}
][kww f ,f? tJonftwdik ;f yJ}
]a0'emçpdwçå "r® wpfcck ½k o I ul vnf; ud, k rYf mS jzpfymG ;aewJY a0'
emçpdwçå "r®wpfcck [ k m uHeu YJ aH MumifjY zpfwm [kwçf r[kwu f pNy;D oHo&m
tjrifta&muf olt Y ½Ict
H m½kt H ay:rSm tbdZÑmça'greó ay:r&atmif
½Iae&rSmaygY bk&m;}
]tJonftwdik ;f yJ}
]onfvq kd akd wmY rvG,yf gvm; bk&m;}
]ynm&yfwpf&yf[m olY[meJY-olaygY}
]wynfah wmfwv Ykd ½kd v I sif vG,yf gw,f}
]vkypf rf;ygOD;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 295

]xGuaf vç0ifav um,½Ivsif xGuaf vç0ifavum,udk xGuf


avç0ifavum,-vdYk ½IwmaygY}
]onfawmY bmjzpfovJ}
]onfvo kd w d mjzpfaeawmY tbdZÑmeJY Asmyg'(a'greó) rjzpf
bl;aygY}
]bmYaMumifrY jzpfwmvJ ppfprf;ygOD;}
]xGuaf v0ifavu ]½kyf}yJ? ½kyx f rJ mS tbdZÑmvnf; rygbl;? Asm
yg'vnf; rygbl;? odwpYJ w d u
f vnf; ]½kyfyJodaewm}qdak wmY tJonf
xJrmS vnf; tbdZÑmçAsmyg'rygbl;aygY}
][kww f ,f/ tJonf½eI nf;u vG,w f myJ}
]wu,fvm; bk&m;}
]wu,fyg/ xGuaf vç0ifavudk owduav;wpfcw k nf; xm;
vdu
k ½f yHk ½J w
dS m r[kwv f m;}
]onfvq kd kd bmYaMumifY onfvrkd nTejf ywmvJ bk&m;}
]owdy|mefjzpfatmifvaYkd ygY}

80/ owdy|mef[lonf owdOD;pD;NyD; 0D&d,çynmtNcHt&Hygonf


]wynfah wmfwYkd xGuaf vç0ifav½IwmuawmY owdy|mefrjzpfvYkd
vm; bk&m;}
]at;aygY}
]owdxm;wm owdy|mefrjzpfvdkY bmjzpfrSmvJ bk&m;}
]owdxm;wmeJY owdy|mefvyk w f m wlvv
Ykd m;}
]bmxl;vdv Yk J bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


296 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]owdxm;wmu ]owdyx J m;wm} r[kwv f m;}


]owdy|mefvkyfwmu bmygao;vdkYvJ bk&m;}
]0D&d,çowdçynm}awG tvkyv f yk af p&wmyJ/ ]owd}udk acgif;
aqmifwifxm;wJY w&m;? owdjy|mef;wJYw&m;jzpfvdkY ]owdy|mef} ac:
wmyJ}
]0D&,d çynm}awG rygvnf; tbdZÑmeJAY smyg' Nird ;f wmyJ r[kwb f ;l
vm; bk&m;}
]tJonfNird ;f wmu raumif;bl;}
]Nidrf;wmcsif;twlyJ bmYaMumifY raumif;wmvJ bk&m;}
]tJonf tbdZÑmça'greó Nird ;f wmu rjzpftm;vd?Yk 'grSr[kwf
jzpfciG rYf BuKvH -Ykd Nird ;f wm/ y,fvNYkd ird ;f wm r[kwb f ;l / 0D&,
d çynmawGeYJ Nird ;f
wmurS y,fvNYkd ird ;f wm/ onfvkd xl;Muw,f}
]tvdv k Nkd ird ;f wmeJY y,fNy;D Nird ;f wm Nird ;f wmcsi;f twl aumif;wmyJ
r[kwb f ;l vm; bk&m;}
]r[kwb f ;l }
]b,fvdkvJ bk&m;}
]tvdv k Nkd ird ;f wmu jyefay:rSm? y,fNy;D Nird ;f wmu jyefray:awmY
bl;}
]tvdkvdkNidrf;wmu acgif;yg;wm r[kwfbJ? y,fNyD;Nidrf;wmurS
acgif;yg;wmaygY bk&m;}
][kww f ,f}
]acgif;yg;atmifusiw Yf mrSm owdwpfcw k nf;xm;vdYk r&bl;/ owd
a½SUxm;NyD; tNcHt&H 0D&d,çynmygrS ]owdy|mef}-wJ?Y owdjy|mef;wJY

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 297

w&m;awGeJYrS jzpfr,faygY bk&m;}


]tJ'g trSeyf }J
]owdy|mefukd onfvo kd &d wmtwGuf eud, k u
f todeaYJ wmY odyf
jcm;oGm;awmYr,f bk&m;}
][kww f ,f? opömjcm;oGm;wJtY xd jzpfrmS }

81/ owdomusifYyGm;vsif owdy|mefr[kwf twåudvrxjzpf


]b,fvkd opömjcm;rSmvJ bk&m;}
]owdxm;wmwpfcw k nf;vkyvf sif y&rw¬opömqD a&mufrmS ?
t&d,opömeJY a0;a&mYyJ}
]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]xGuaf vç0ifavudk owdxm;wmrsm;vsif xGuaf vç0ifavyJ
jrif awmYr,f? vl-rjrifawmYbl;}
]tJ'g r[kwfbl;vm; bk&m;}
][kwyf gw,f? 'gayrJ-Y }
]b,fvdkvJ bk&m;}
]tod pdwrf ESo YH mG ;wmaygY}
]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]0ga,myJ-[kww f ,f? 0ga,meJY wjcm;awGyg yg0ifw-YJ vlqwkd m
rjrifwtYJ jzpf a&mufomG ;cH&vdaYk ygY}
]onftod[m aMumifoGm;wmaygY bk&m;}
]pdwfrESHYwmeJY aMumifwmeJY twlaygY}
]onfvq kd kd onfou l dk ]vlaumif;}-ajym&ygYrvm; bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


298 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]b,fajymEdik af wmYrvJ}
]olYudk b,fvdkajymrvJ bk&m;}
]olYudk,fol ½SmrawGYatmifaeol}-vdkY ajym&rSmyJ}
]xl;xl;qef;qef;vlyJ bk&m;}
]b,fvx kd ;l vdv Yk }J
]vlqw kd m ud, k u Yf ,kd u f kd xif½mS ;ay:vGiaf tmif aeMu&wm? olu
aysmufaysmufysuyf sujf zpfatmif vkyw f ,f-qdak wmY xl;wmaygY bk&m;}
]bk&m;uvnf; olu Y kd emrnfay;cJw Y ,f}
]b,fvw kd v YJ J bk&m;}
]twåuv d rxtusio Yf rm;}-vdyYk }J
]ud,
k u Yf , kd u f kd qif;&JwiG ;f wl;olv-Ykd t"dygÜ ,f&rvm; bk&m;}
][kww f ,f/ wGi;f wl;Ny;D rdu k wf ,f-qdw k v
YJ yl }J
]tJonf-0ga,mawGUvdkY NyD;rSmr[kwfbl;-bk&m;}
][kwfwmaygY/ 0ga,mu jzpfçysufjywmyJ jrifOD;rSmaygY}
]jzpfwmwdkif;u cPrqdkif;ysufwm jrifawmY rjzpfcifuvnf;
ysuaf ewmtxd jrifwm-bk&m;}
]tJ'gjrifawmY ½kyt f jrifuausmNf y;D ½kyrf t YJ jrif a&mufawmYwm
aygY}
]aemufqkH;ydwfrSm olwdkY b,fqkH;rSmvJ bk&m;}
]bmrSr½Sw d mudk odae&wmyJ tNird ;f csr;f trGejf rwfq;Hk }-qdw k mrSm
qk;H r,f}
]udk,fu udk,fudk arS;rSdefatmifvkyfMuwm bk&m;}
]'gaMumifY onfvrf;udk tpGe;f a&mufvrf;xJu wpfvrf;tjzpf

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 299

]twåudvrxvrf;ç y&rw¬opömvrf;} ajym&wmaygY}


]bk&m;u ]owdy|mef} tyGm;cdik ;f wmu tv,ftvwfrZÑrd
y#dy'gvrf;jzpfwJY t&d,opömvrf; oGm;zdkYyJ bk&m;}
][kww f ,f}
]od&wm? twdkif;rod 0rf;om&ygw,f bk&m;}
]onf-owdy|mefyGm;enf;BuD;u ½Iyfvdkufwm rvkyfeJYaemf}
]½IyfvdkY ½Iyfw,fajymwmyJ bk&m;}
][kwaf wmY [kww f ,f}

82/ umrokp½dkufuHü tbdZÑmça'greóy,fykH


]tckawmif ½Sif;apcsifwm qufavQmuf&OD;r,f bk&m;}
]uJ-vkyfprf;ygOD;}
]'kp½du
k u f eH YJ uHaMumifjY zpfwYJ um,ça0'emçpdwçå "r®awGuakd wmY
'kp½dkufuHeJY uHaMumifYjzpfwmawG odNyD;om;jzpfvdkY olwdkYoHo&modNyD;
tbdZÑmça'greóaysmufatmif usifYEdkifMuNyDaygY bk&m;}
][kwNf y}D
]umrokp½du k f ukov kd uf eH YJ umrokp½du k u f o k vkd u
f aH MumifjY zpfwYJ
um,ça0'emçpdwçå "r®awGrmS tbdZÑmça'greóaysmufatmif usiw Yf wf
zdkY rdefYygOD; bk&m;}
]umrokp½du kd u
f o
k v
kd u f qH w kd m bmvJ}
]tJ'g quftrde½Yf adS y;yg bk&m;}
]umrtm½kjH yKNy;D taumif;vGeu f sL;vkyrf -I aygY}
]umraMumifY taumif;vGeu f sL;rI[m okp½du k f umrukov kd u
f H

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


300 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

aygY bk&m;}
][kwyf gw,f}
]tJonfxrJ mS 'geygovm; bk&m;}
]ygwmaygY}
]oDva&m ygovm;bk&m;}
]ygw,f? bm0emawmif ygw,f}
]yknBu, d awGtm;vk;H vnf; ygrvm; bk&m;}
]ygNyaD ygY}
]tJ'gawGxyJ gwJY um,ça0'emçpdwçå "r®awGrmS tbdZÑmça'gre
óaysmufatmif usifY&rSmvm; bk&m;}
]usifY&rSmyJ}
]raysmufvsif bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]tJonf umrukov kd u f çH 0dygufawGrmS tbdZÑm jzpfcsif jzpfae
r,f? a'greó jzpfcsifjzpfaer,f}
]b,fvdkjzpfwmvJ bk&m;}
]tJonf umrukov kd u f eH YJ 0dygufukd tvGef tvd&k rufprJG ufwm
aMumifY jzpfwJY tbdZÑmjzpfr,f? tJ'gjzpfvsif a'greóvnf; jzpfrSmyJ}
]bmaMumifYvJ bk&m;}
]arS;rSed o
f mG ;vdYk pdwEf v S ;Hk romr,mwmjzpfwYJ a'greó jzpfwm
aygY}
]tJ'gawGjzpfawmY bmjzpfvJ bk&m;}
]onf-umrukov kd u f rH sKd ; jyefvyk cf siw
f ,f? jyefvyk &f rSaumif;
r,f? jyefvkyfudk vkyf&r,f- jzpfwmaygY}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 301

]wPSmçt0dZÆmçOyg'gef}-jzpfw,f qdkvdkwmvm; bk&m;}


][kww f ,f}
]onfawmY bmjzpfvJ bk&m;}
]umrukov kd uf vGeu f sL;rItopfawG jzpfymG ;awmYwmaygY}
]tJonfvykd mG ;awmY umroHo&m csmcsmvnfNy;D umrowå0g
jzpfNyD;? vl-paysmufr,faygY bk&m;}
][kww f ,f/ 'gYaMumifY umrukov kd u f vH eG u
f sL;rI 'geçoDvçbm0
em yknBu, d mawGxyJ gwJY um,jzpfjzpf? a0'emçpdwçå "r®jzpfjzpf? tJ'gudk
umrukov kd uf v H eG u f sL;rI&UJ taMumif;eJt Y usKd ;awG csmcsmvnfNy;D aMumuf
p&maumif;ykH qifjcifNy;D ? tJonf umrukov kd uf H vGeu f sL;rItay: vdv k m;
rItbdZÑmeJ?Y aysmufysucf &H vdYk ESv;Hk romr,mrIa'greóudk azsmufzsuf
wmyJ}
]umrukov kd u f vH eG u
f sL;rI ykpH aH wGuvnf; 'geeJv Y m;? oDveJv
Y m;
tpprsm;wmqdak wmY tawmfMumatmif usi&Yf rvm;yJ bk&m;}
]wpfcu k siv Yf sif wpfcyk o J wd ,fqv kd siaf wmY MumrSmyJ/ wpfcu k siYf
vsif tvm;wlawGyg qufaygif;Munfw h Ó YJ Pfxu G Nf y;D tm;vk;H qifjcifod
jrifvsiaf wmYvnf; cPaerSmygyJ}

83/ umrukodkvfuHü usifYyGm;enf;


]t½Sifbk&m; b,fvdkusifYcJYygvJ bk&m;}
]usi&Yf aumif;rSe;f awmif rodygbl;}
]'gawGtay: tbdZÑmça'greó b,fvakd ysmufco YJ vJ bk&m;}
]yGe;f jywf-jywfw,fvYkd ajym&ravmufygyJ}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


302 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]tJ'gvnf; vkyyf gOD; bk&m;}


]ukov kd çf tukov kd uf jzpfwYJ aumif;uH-jzpfjzpf? raumif;uH-jzpf
jzpf? b,furH qdu k vGeu f sL;wJt Y jzpfcsn;f yJ jzpfMuwmuvm;}
][kwyf gY bk&m;}
]vleYJ vGeu f sL;rIuu H kd uGjJ ym;aeatmif odNy;D ? olu vGeu f sL;rIuH
wpfcck jk zpfwikd ;f avsmueJ om,mwJt Y bdZÑm rjzpfb;l / 'gaMumifY 'garS;rSed f
oGm;vdkY ESvkH;rom,m&wJY a'greóvnf; rjzpfbl;}
]onfvq kd vkd sif tJonfveG u f sL;rI umrukov kd u
f u
H kd bmYaMumifY
vkyfwmvJ bk&m;}
]umrukodkvfuHvGefusL;rI vkyf½Sdefu&aeawmY udk,fvkyfp&m?
ud,
k [ Yf m-vdYk rSw, f l vkyaf qmifrw d mygyJ}
]tJonf vkyaf qmifcsut f ay: tbdZÑmu vk;H vk;H rjzpfawmYb;l
vm; bk&m;}
]b,f-onfvakd wmY [kwrf vJ}
]b,fvdkvJ bk&m;}
]vkyw f t YJ m;tavsmufaf wmY ½Sw d maygY}
]tJ'g b,fvakd ysmufovJ bk&m;}
]udOmö ydaw a[mEÅd bkoH yrwåm? e aw b0H t|r rm'd,EÅ}d -
qdw
k t YJ wdik ;f wa½GUa½GUawmY a½GUwmaygY}
]tJ'g vkyfygOD; bk&m;}
]umrukov kd u
f H vGeu f sL;rIxu J um,vnf; r½Ib;l ? a0'emç
pdwåçawGvnf; r½Irdbl;? "r®udk ½Iqifjcifrzd , G &f m a&mufw,f}
]b,fvkd ½IqifjcifwmvJ bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 303

]'gu bmvkyw f mvJ? 'gu bmjzpfwmvJ? onftvkyaf wGçtjzpf


awGu twdik ;f txGmrSeef YJ b,favmufnn D w G of vJ? a0;uGmovJ tpp
aygY}
]tJonfawmY b,fvjkd zpfvJ bk&m;}
]'d|yrmPç okwyrmPç rkwyrmPç 0dnmwyrmPeJY aoGznf
wmawG? tusKd ;rrsm;wmawG awGUvmatmif qifjcifEikd v f mw,f}
]onfawmY b,fvjkd zpfvJ bk&m;}
]onf- umrukov kd uf H vGeu f sL;rI[m t"dygÜ ,fr½Sb d ;l -qdNk y;D
tbdZÑm uGmw,f}
]onfawmU umrukov kd u f v H eG uf sL;rIjzpfwYJ 'geçoDv-tppawG
rvkyaf wmYb;l vm; bk&m;}
]vkyfwmyJ}
]bmYaMumifY vkyfwmvJ bk&m;}
]aMumufvaYkd ygY/ rvkyb f aJ e&rSm aMumufwmyJ}
]onfawmY bmvkyo f vJ bk&m;}
]'geçoDv-tpp&JU oabmrSefudk qifjcif&w,f}
]b,fvq kd ifjcifvJ bk&m;}
]'geçoDv-tppawG[m raumif;wmawG r[kwb f ;l / rvkyo f ifY
wmawG r[kwb f ;l / &nf½,
G cf suv f Ykd qd&k wJY a] pwem}rSmyJ ajymp&m½Sw d ,f-
vdYk awGU&w,f}
]b,fvakd pwemawGvJ bk&m;}
]olrsm; jrifaumif;apcsifwmwdkY? olrsm; jrifvdkYraumif;rSm
aMumufwmwd-Yk tpp uaygufwu d aygufcsm &nf½, G w
f mawGyg}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


304 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]tJ'gawGNi;D aiGUawmY topf½mS wmaygY bk&m;}


][kwwf ,f}
]bmawGUvJ bk&m;}
]rvkyrf jzpf vkyo f ifv
Y yk x
f u
kd v
f v
Ykd yk w
f YJ 'geçoDv-tppawGukd
aygY}
]bmYaMumifY rvkyfvsif rjzpfwmvJ bk&m;}
]wm0efus-vdaYk ygY}
]rvkyfvsif bmjzpfrvJ bk&m;}
]wm0efysuw f m-aygY}
]ysufawmY bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]vlpOfrrDwm jzpfwmaygY}
]cufvScsnfvm; bk&m;}
]rcufe}YJ
]em;vnfatmif rdefYygOD; bk&m;}
]ud,
k af y;oifw
Y m? vkyaf qmifoifw
Y m cRw,f iG ;f vsif oDvysuf
wmyJ}
]bmoDvrsKd ;vJ bk&m;}
]pm&dwo å vD aygY}
][kwNf yD bk&m;/ 0wå&m;ysuw f mqdak wmY ]pm&dwoå v
D }ysuw
f m
trSefygyJ bk&m;}
]pm&dwo å vD ysuv f sif vlpOfryD gYrvm;}
][kwyf gw,f bk&m;}
]tJ'gawG[m umrBu, d mawG-vdYk qifjcifrv
d mw,f}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 305

]tJ'gawGtm;vk;H umrBu, d mawGyv J m; bk&m;}


]pm&dwåoDvjznfhvnf; &nf½G,fcsufapwem rSm;vsifawmY
b,f-Bud,mjzpfrvJ ukodkvfuHyJ jzpfrSmaygY}
][kwNf yb
D &k m;}
]y#dywådo'¨r®}taMumif; ajymMum;wmxJ ajymolYtaMumif;
ygoGm;r,f/ awmfMupdkYvm;}
]'guvnf; em;vnfrI yd&k apygw,f bk&m;}
][kwNf yaD ygY}

84/ ½lyg½lyuHü tbdZÑmça'greóy,fykH


]wjcm; okp½dkufwpfrsdK;jzpfwJY ½lyg½lyukodkvfuHeJY tJonfuH
aMumifY jzpfwmawGxu J um,ça0'emçpdwçå "r®awGawmY b,fvu kd si&Yf
rvJ bk&m;}
]yXrawmY onfuaH wGukd odaezdYk vdw k ,f}
]½lyg½lyukodkvfuHpdwf udk;yg;½Sdw,f-vdkYvm; bk&m;}
]onfvkd od&rSmr[kwb f ;l }
]b,fvdkvJ bk&m;}
]umrtm½ku H kd rsuEf mS vTNJ y;D obm0gbm0jzpfwYJ tm½kw
H pfcck rk mS
pdwaf &mufaewJY trIawG-vdYk odavmufygw,f}
]obm0tm½kq H w
kd mu b,fvv kd J bk&m;}
]pdwrf ul;&bJ wnf½adS ewJt Y m½kaH ygY}
]tJ'gvnf; em;rvnfb;l bk&m;}
]umrtm½ku H kd tvsief m;vnfay;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


306 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]trde½Yf ydS gbk&m;}


]tm½kw H pfck pdwrf mS xifvmwJt Y cg tJonftm½k&H UJ a½SUaemufawG
eJY pdwuf ;l &w,f/ onfawmYrS tJonftm½k[ H m ykpH tH opfwpfc½k w dS YJ tm½kH
tjzpf ajymif;vmw,f}
]tJ'gu bmtm½kHvJ bk&m;}
]umrtm½kyH }J
]umrtm½ku H kd em;vnfNyD bk&m;}
]tm½kw H pfck pdwrf mS xifvmwJt Y cg tJonftm½krH mS yJ pdwu f ½kd adS e
apNy;D ? a½SUaemufawG pdwrf ul;}-vsif tJonftm½k[ H m ]obm0tm½k}H yJ}
]obm0tm½ku H kd t&aumufvsif bmawGvJ bk&m;}
]½kyaf wGçemrfawG}-aygY}
]pdwfrul;rS obm0tm½kH&rSm-bk&m; aemf}
][kww f ,f}
]onfvkd obm0tm½ku H kd wynfah wmfwYkd ,lz;l Muygw,f bk&m;}
]onfvjkd zpfvsuef YJ bmaMumifaY r;wmvJ}
]tm½k&H zl;ayrJY b,fv&kd w,fusawmY wynfah wmfwu Ykd rodMu
bl; bk&m;}
]'g[m ]obm0tm½k}H -yJ/ ]tbm0tm½k}H -qdw k maum odNyv D m;}
]odcsif odrvm;ygyJ? tJ'gvnf; trdefY½SdygOD; bk&m;}
]tbm0tm½ku H ysupf ;D ajymif;vJwv YJ u©Pm ½Sw d ,f}
][kwyf gY bk&m;}
]tJ'gudk tm½kjH yKzefrsm;vmvsif ]jzpfNy;D rSysuw f mrQ rubJ rjzpfrD
uvnf; ysuaf ew,ftxd tjrifjzpfw,f}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 307

]rSeyf gw,f bk&m;}


]onfawmY ]bmrSr½Sdwm}udk odwmaygY}
]tJonftjzpfuvnf; wynfah wmfwYkd a&mufz;l wmyJ bk&m;}
]tJ'g ]tbm0tm½k}H -yJ}
]od&ygNyD bk&m;}
]onf-obm0gbm0tm½kH wpfrsdK;rsdK;eJY ae&wm aumif;w,f-
qdkNyD; aewJYvGefusL;rI[m ]½lyg½lyukodkvfuH}yJ-vdkY od&rSmyJ}
]obm0gbm0qdw k m ]obm0? tbm0}vm; bk&m;}
]at;aygY}
]tJonfuaH wG&UJ 0dygufqw kd m tJonfuaH wGjyKNy;D jyKwt
YJ wdik ;f
jzpfwnfuseaf ecJw Y mawG bk&m;-aemf}
][kwyf gY}
]tJonfueH YJ uHaMumifjY zpfwmawGxu J um,ça0'emçpdwçå "r®
wpfckckrSm tbdZÑmeJYa'greó aysmufatmifusifYwm t ] &[wår*¾y#d
ywf}yJaygY bk&m;}
]tJ'g trSeyf }J

85/ ½lyg½lyuHü usifYyGm;enf;


]um,ça0'emçpdwçå "r® wpfcck u k kd owdxm;wJo Y [
l m tJonfwpf
ckc[
k m b,fuaH MumifjY zpfaewJY wpfcck v
k ?J tJonfrmS tbdZÑmeJY a'gre
óu bmutaMumif;jyKovJ? tbdZÑmeJY a'greó&JU wpfjzpfvt J jzpf
vJ? od&rSmaygY bk&m;}
]'gawGoNd y;D tJonfueH YJ uHaMumifjY zpfwmawG&UJ oHo&mudk

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


308 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

vu©PmodMuawmY tbdZÑmeJaY 'greó rygwJY um,ça0'emçpdwçå "r®yJ


jzpfwmaygY}
]tJonf bm0emqD udk,fawGU0ifykHuav; enf;enf; ay:vGif
atmif rdefYygOD; bk&m;}
]yk*v
¾ "d|mef"r®[m "r®"|d mef"r® ajym&wmavmuf raumif;bl;/
'gaMumifY onfpum; csecf &YJ atmif}
]t&[wår*¾bm0emta&muf onfum,ça0'emçpdwçå "r® wpf
ckckudk b,favmufMumatmif yGm;&rvJ bk&m;}
]tm½kHjzpfwJY ½lyg½lyuHeJY 0dygufudk todESHUwmjrefoavmuf
jrefrSmyJ? tJonfrSmaES;vsif aES;rSmyJ}
]½lyuH odO;D awmYawmifrS t½lyuHu rodbaJ ecsif aeEdik rf vm;
bk&m;}
]aeNyv D m;}
]ESpfckvkH;aum rodbJ aeEdkifrvm; bk&m;}
]onfvakd wmY raebl;}
]bmYaMumifYvJ bk&m;}
]igYu, kd t f wå-txife?YJ igY[m-txifawG jzpfwYJ ]'d|ed YJ wPSm}
y,fxm;awmY ]ig}-vdkY xifp&m ]uH}-yJusefwm r[kwfvm;}
]tJ'gu ½lyg½lyuHyJvm; bk&m;}
][kww f ,f}
]½lyg½lyuH}[m b,fvdkvkyfNyD; ]ig-rmef} wuf&wmvJ bk&m;}
]bmjzpfvYkd 'gar;wmvJ}
]½ly}qdv k sif ypöKyeÜ t
f m½ku
H racsmv
f Ykd bmrSrodb;l ? t½ly qdv
k sif

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 309

vnf; ]v[mtjzpf} tm;vkH;udkjrifvdkY bmrSr½Sdbl;? onfvdkjrifwmawG


r[kwfvm; bk&m;}
][kww f ,f}
]todeJYt½Sd} uif;uGmaeolawGjzpfvsuf bmrmefwufwmvJ
bk&m;}
]todet YJ ½S}d r½Swd meJU rmefrwuf&bl;vm;}
]ud,k of w d m? ud,k ½f w dS m b,favmufrsm;w,fçenf;w,feyYJ J rmef
udk odaerdvdkYyg bk&m;}
]tJ'gu ][DeçyPDwço'dormef}awGyJ}
]onfrmefu bmrmefvJ bk&m;}
]ok'¨rmef}
]tJ'gu b,fvv kd J bk&m;}
]½Sdwmodwm tenf;trsm;eJY rqdkifbl;}
]b,fvdkvJ bk&m;}
]olu Y , kd o f l ,pfr;l aewmeJyY J qdik w
f ,f}
]b,fvdk ,pfrl;vdkYvJ bk&m;}
]ol[m t[kwq f ;Hk ? t[efq;Hk -qdw
k mrsKd ;aygY}
]onfvrkd mef0ifwm b,fvjkd zpfvYkd udavomxJ 0ifwmvJb&k m;}
]onfrmef[m olYudk onf-½lyg½lyu rvGwfajrmufapEdkifvdkYyJ}
]onfvdkjzpfaevnf; csrf;omjynfh0aewmyJ r[kwfbl;vm;
bk&m;}
]a0'emcHpm;rIvakd wmY [kww f ,f/ b0-vdu k awmY csmcsmvnfwYJ
tjzpfu rvGwaf jrmufoyl }J

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


310 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]onfrmS um,ça0'emçpdwçå "r® wpfcck ½k &I wmu umr


tukov kd 'f pk ½du
k af vmu? umrukov kd f okp½du k af vmu? ½lyg½lyukov dk f
okp½du
k af vmuteuf b,favmuu um,ça0'emçpdwçå "r® wpfcck k
v
k nf;odNy;D tJonfavmuudk ]igç igY[meJY igYtwår[kwv f }Ykd -jrifapcg
tJonfavmuxJu tbdZÑmeJY a'greóudak zsmufzyYkd J r[kwv f m; bk&m;}
]tcsKyu f awmY 'gyJ}
]em;vnf&wm tawmfBu;D jynfph o Hk mG ;Nyv
D Ykd xifygw,f bk&m;}
]y#dywåo d '¨rt
® aMumif;} onfavmufeYJ Ny;D &atmif}
]oifYjrwfygw,f bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 311

tcef;(5)

y#da0" o'¨r®

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


312 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 313

tcef;(5)
y#da0" o'¨r®

86/ y#da0"qdkufoludk ÓPf½SdolrSod


]usefwJY ]y#da0"o'¨r®}udk enf;enf;ajymMuOD;pdkY}
]trde½Yf ydS gbk&m;}
]y#dywådo'¨r®}-[m r*ftaMumif;awGjzpfNyD; ]y#da0"o'¨r®}-
uawmY zdkvfawGtaMumif;awGyJ jzpf&vdrfYr,f}
]onfvq kd akd wmY bmrS txl;½Srd mS r[kwb f ;l aygY bk&m;}
]bmjzpffvdkYvJ}
]r*f}-eJY ]zdkvf}-qdkwm uHeJY0dygufyJvdkY odxm;awmY 0dygufqdkwm
uHtwdkif;yJ r[kwfbl;vm; bk&m;? 'gYaMumifYyg}
]ajymwJt Y wdik ;fawmY [kwyf gw,f/ 'gayrJY ajymp&m r½Sw d mawmY
r[kwb f ;l }
]emMum;csiv f yS gw,f bk&m;}
]y#da0"o'¨r}® -eJpY yfNy;D vGv J aJG csmaf csmf odaewmawGu tm;vk;H
avmufy}J
]y#dywåo d '¨r}® -rodawmYvnf; onfvjkd zpfwmaygY bk&m;}
]y#dywåo d '¨r}® -odz[ Ykd mvnf; ]y&d,wåo d '¨r}® -&MurS r[kwv f m;}
]tJ'grS r&awmY tvGJvGJtacsmfacsmf jzpf&NyDaygY bk&m;}
]tJonfawmY ]y#da0"o'¨r}® uvnf; ajymp&mawG jzpfvm&wm
aygY}
][kwyf gY bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


314 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]y#da0"o'¨r}® wpfcck k &Ny;D ol t&d,mqdv k sif yk*Kd¾ vxf ;l Bu;D tjzpf


todtrSwjf yKMuawmYwm}
]yk*Kd¾ vx f ;l yJ r[kwb f ;l vm; bk&m;}
]r[kwb f ;l awmY r[kwb f ;l -aygY}
]b,fvdkvJ bk&m;}
]yk*¾dKvfxl;wJYtjzpf odNyD;? yk*¾dKvfxl;-vdkY todtrSwfjyKMuwmrS
r[kwb f /J olwpYkd w d x f xJ ifwYJ tjzpfeYJ yk*Kd¾ vx f ;l ajymMuwmawGy}J
]b,fvx kd ifMuvdv Yk J bk&m;}
]ajrvQK;d çrd;k ysv H u kd vQKd ;Edik çf ysEH ikd wf ,ftxdaygY}
]tJ'gu wu,fvkyfEdkifol r½SdvdkYvm; bk&m;}
]t&d,}-qdw k m olwYkd ajymwJçY vkyw f çYJ aewJY t&mcyford ;f [m vl
wdik ;f em;vnfEikd w f mawG jzpfw,f/ tJ'g-r[kww f mudk olwrYkd ajymbl;?
rvkyb f ;l ? raebl;}-yJ}
]onfvq kd akd wmY b,fvv kd yk Nf y;D yk*Kd¾ vx f ;l jzpfrvJ bk&m;}
]t&d,m}&JU yk*Kd¾ vx f ;l tjzpfu vlrvkyEf ikd w f mawG vkyEf ikd v f Ykd r
[kwfbJ vlwdkif;vkyfEdkifwm twGif;rSmyJ vkyfoljzpfvdkYyJ}
][kwfygYrvm; bk&m;}
]b,fvx kd ifvv Ykd }J
]olwo Ykd Md uwJY oabmw&m;udk vlawGrodMubl; r[kwv f m;
bk&m;}
][kww f ,f}
]onfawmY vlwikd ;f em;vnfEikd w f myJ ajymqdçk vkyu f idk çf aexdik o
f l
[kwyf gYrvm; bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 315

][kwyf gw,f}
]b,fvdkvJ bk&m;}
]olwYkd oabmw&m;tjrift& jyKrçl ajymqdçk aexdik rf aI wG[m vl
wdkif;em;vnfwJY tjyKçtajymeJY taeawGcsnf; xm0&jzpfvyYkd gyJ}
]'gawmY rjiif;Edkifygbl; bk&m;}
]vlwikd ;f em;vnfEikd w f YJ tjyKtrlç tajymtqdçk taetxdik af wG
csnf; xm0&vkyfEdkifoludk ]t&d,m}tjyifbufrSm ½Sdr,f xifovm;}
]onfvakd wmY rxifygbl; bk&m;}
]'gaMumifY t&d,m[m yk*Kd¾ vx f ;l awmY [kww f ,f? vlawGxifo
vdak wmY r[kwb f ;l -ajymwm}
]vlawGu t&d,mudk rodMubl;vm; bk&m;}
][kww f ,f}
]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]t&d,tjzpf[m tusiÓ Yf Pfaygufol tjzpfy}J
]tJ'gawmY rodEikd b f ;l vm; bk&m;}
]rodEikd b f ;l }
]bmaMumifYvJ bk&m;}
]ÓPfudk ÓPf½SdrS odEdkifwm}
]oDv½Sçd r½Sd aygif;Munfrh ?S todÓPf½çdS r½Su d awmY aygif;Munfu
h m
rQeUJ rNy;D bJ? Munfo h u l todÓPf½rdS }S -qdw k mawmY Mum;zl;ygw,f bk&m;}
]tJonftwkid ;f [kww f ,f}
]ÓPf½o dS u l kd ÓPf½odS rl S odEikd w
f mjzpfayrJY ÓPfr½So d ul ÓPf½dS
olukd ud, k wf ikd rf odEikd af omfvnf; ÓPf½o dS l trSt
D cdu
k ,
kd v
l sif ÓPf½o
dS l

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


316 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

vdk odcGifY&Edkifr,f r[kwfvm; bk&m;}


]tif;-tif;-}
]tJonf trSDtcdkuav;,lNyD; odcGifY&yg&apvm; bk&m;}

87/ aomwmyefyk*¾dKvf\ t&d,opömav;yg;y#da0"


]aomwmyefyk*¾dKvf&JU y#da0"udk ajym&atmif}
]tJonfy*k Kd¾ vf psmef&ovm;bk&m;}
]&wmaygY}
]bmpsmefvJ bk&m;}
]aomwmywåzd v kd pf smefawGaygY}
]tJ'gawGu b,fv[ kd mawGvJ bk&m;}
]psmeft*FgawGuawmY wjcm;psmefawGeJY twlygyJ}
]onfvq kd v
kd sif bmYaMumifY aomwmywåzd v kd pf smef ajym&wmvJ
bk&m;}
]aomwmywådr*f tm½kHyJ tm½kH½SdvdkYaygY}
]aomwmywåzd v kd pf smeft*FgawGu tJonftm½kaH y:rSm aomwm
ywåzd v
kd pf wd uf kd wifay;wm? ok;H oyfwm? ESpo f ufwm? csr;f omwm? pl;pduk f
wm tp½SdwmawG vkyfwmaygY bk&m;}
][kww f ,f}
]wefcdk;£'¨dyg'faum aomwmyefrSm &ovm; bk&m;}
]&wmaygY}
]olu b,fvw kd efc;kd awG &wmvJ bk&m;}
]ykaAÁe0d gomEkówd? 'dApÁ u©K? tmoGu, © £'¨yd g'fawG &w,f}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 317

]tJ'gawGu b,fvakd wGvJ bk&m;}


]uHev YJ l twl-vdo Yk Nd y;D aecJzY ;l wmawG? tJonfvakd evdYk &½Sw
d tYJ
jzpf jrifrIawG? onfvdkjrifvdkY ]'d|mo0} ukefoGm;wmawGygyJ}
]onfwefc;kd £'dy¨ g'f&wmudk vlawG rodMubl;vm; bk&m;}
]b,ford vJ}
]'d|mo0}ukefw,fqdkawmY b,fvdkjzpfwmvJ bk&m;}
]uHev YJ l twl}-vdYk rSww f mu ]tjrifrmS ;rdpmä 'd|}d -yJ/ tJonf t
jrifrSm;rI rjywfpD;qif;çjzpfyGm;rI[m ]tmo0}yJ r[kwfvm;}
][kwyf gw,f bk&m;}
]uHtay: tjrifreS o f mG ;awmY tJonf-rdpmä 'd|ed YJ tJonf-,dpk ;D rI
ukew f maygY}
]tJonfy*k Kd¾ vf 0dpu d pd mä udavomvnf; ukew f ,f-od&ygw,f/
tJ'gu b,fvv kd J bk&m;}
]0dpdudpämuvnf; uHtjrifrrSefwmu jzpfwmyJ}
]uHeYJ onf-vltjzpfukd qufpyfNy;D bmYaMumifjY zpfovm;ç b,fvkd
jzpfovm;çrjzpfwmvm;-tpptm;jzifY ckçaemufçaemifawGrmS ,krH mS ;wm
awG r[kwfvm; bk&m;}
]uHjrifawmY 'gawG jzpfp&m ½SdygYrvm;}
]uHu vlay:rSmjzpfwt YJ &myJ bk&m;}
]uHrjzpfcifa½S;u vlu jzpfwnfcJYwmyJ}
]uGefysLwm ['f0JeJY aqmYzf0JvdkaygY bk&m;}
]b,fvv kd }J
]aqmYzf0Jqdkwm ['f0Jay:rSmrS wnf½Sd&wJYt&myJ bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


318 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]uHaMumifY vljzpfw,fqakd wmY vGNJ yaD ygY]


]aqmYzf0JaMumifY ['f0Jjzpfw,fqdkwmvdkaygY bk&m;}
][kwNf yaD ygY}
]aomwmyef&JUedAÁmef}qdkwm enf;enf;rdefYygOD; bk&m;}
]uH][m vluckd s,v f , S wf ,f-aemf}
]b,fvdk cs,fvS,fwmvJ bk&m;}
]tedrt Yf jrift Y rsKd ;rsKd ; jzpfatmifaygY}
]a&m*gb,vdkaygY bk&m;}
]tJonfxuf qd;k w,f}
]trdefY½SdygOD; bk&m;}
]a&m*gu tjzpfc&H vsif cH&rSe;f odNy;D ? aysmufatmif vk;H yef;cH&
w,f}
][kwyf gY bk&m;}
]uH}u tjzpfc&H vdv Yk nf; cH&rSe;f rodb;l / 'gaMumifY aysmuf
atmifvnf; tvkyfrcH&bl;? tvkH;yef; rcH&bl;}
]onfawmY uHjzpfvsif raysmufawmYbl;vm; bk&m;}
]raysmuf½kHrubl; ydkydkus,fyGm;vmwmawG rqkH;Edkifatmif jzpf
w,f}
]taumif;uHawG yGm;vmvsif ydkaumif;rvm; bk&m;}
]raumif;bl;/ tJonf taumif;awGxu J ae raumif;wmawG
jzpfwmyJ}
]raumif;uHvnf; onfvykd v J m; bk&m;}
]onfvykd ?J raumif;awG usiyYf mG ;&if;u taumif;buf vJcsiv f J

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 319

vmwm}
]t½l;vdyk gyJvm; bk&m;}
]aomwmyefy*k Kd¾ v[ f m uHawG&UJ 'kuj© zpfwYJ tjzpfe?YJ vl-r[kww f YJ
tjzpf emMum;&wmudq k ifjcifNy;D ? onftjzpfawGukd tjrifçtawG;? t
ajymçtvkyfçtae? BudK;pm;çEkd;Mum;çpdwfxm;rsm; jzpfyGm;oljzpfw,f}
]r*¾ifw&m; yGm;rsm;olaygY bk&m;}
][kwfw,f/ 'gaMumifY uHeJY0dygufcyfodrf;udk vlay:vmNyD; rSm;
,Gif;pGm jzpfyGm;aewJYtjzpf-jzpfaMumif; ydkif;ydkif;jcm;jcm; odoljzpfw,f}
]'kut © &d,opömudk ykid ;f jcm;odoal ygY}
]onfvjkd zpfvYkd onf-uHç0dygufawGukd ud, k u
Yf , kd tf wå-vdYk xifrmS ;
rIeYJ ud,k uYf , kd t f wåavvm;-vdYk ,krH mS ;rIawGukd y,fov l nf; jzpfw,f}
]ork',t&d,opöm y,fwmaygY bk&m;}
][kww f ,f/ tJonftjrifçtawG;rSm;awG r½Sad wmY uHç0dygufawG
[m ]ud, k u Yf , kd t f wå}-vdYk tjzpf,rl v I nf; tNy;D wdik cf sKyNf ird ;f olvnf; jzpf
w,f? r[kwv f m;}
][kwyf gY bk&m;? aomwmyef&UJ edAmÁ ef}-udk teufxif&ygNyD bk&m;}
]aomwmyef&JUedAÁmef[m vdkvm;p&maumif;w,f xifyg&JU}
]rxifvdkY b,fjzpfrvJ bk&m;}
]tJ'g enf;enf;ajymygOD;}
]'g-t½l;aysmufwmyJ bk&m;}
]½l;ykHay:vGifatmif vkyfygOD;}
]vltjzpf-jzpfwm[m ]uH}aMumifq Y Nkd y;D aemufxyfval umif;awG
jzpfzdkY uHocFg&awGudk bmrSrodbJ xyfçxyfvkyfaewm? tppawGaygY

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


320 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

bk&m;}
]'ku©Nidrf;&m&JUwefzdk;[m tNidrf;cH&wJY'ku©udk odrSyJ jzpfwm}
]trSeyf gyJ bk&m;}
]'gawG[m aomwmyefy*k Kd¾ v&f UJ ]y#da0"o'¨r}® -awGaygY}
][kwyf gYb&k m;}

88/ bkHpOfpHaomwmyefqdkwm
]ou'g*grd y#da0"o'¨r®}- qufrdefYygOD; bk&m;}
]tJ'g aeOD;}
]bmtrde½Yf rdS vdv Yk J bk&m;}
]bkpH OfpaH omwmyefqw kd m Mum;zl;wm r½Sb d ;l vm;}
]Mum;zl;wmaygY bk&m;? tJ'gu b,fvv kd J bk&m;}
]owåuw © Kå y&raomwmyef}udk bk&m;a[mcJw Y mrSND y;D ajymMuwm
yJ}
]bk&m;u bma[mwmvJ bk&m;}
]aomwmywård *f y#da0"&Ny;D ol[m ckepfBurd ef YJ tqk;H owfr,f
ajymwmyJ}
]b,fvdk ckepfBudrfvJ bk&m;}
]tck&aewJY aomwmywåzd v kd yf *k Kd¾ v?f ou'g*grdç tem*grdç t&
[wåwdkY&JU r*fyk*¾dKvfçzdkvfyk*¾dKvf ajcmufBudrfeJYaygif;NyD; ckepfBudrf-aygY}
]0domcg[m ewfjynfrmS bkpH OfpaH ew,ftxd ajymwm Mum;&zl;
wmyg bk&m;}
]oluawmY y&dedAÁmef 0ifoGm;a&mYr,f}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 321

]y&dedAÁmef0ifaMumif; ra[mygvm; bk&m;}


]b,f-a[mrvJ}
]bmaMumifYvJ bk&m;}
]bk&m;y&dedAÁmefjyKcsdefrSm 0domcgtoufu ig;q,f0ef;usif ½Sd
ao;-qdyk }J
]olu aomwmyeftjzpf aorvm; bk&m;}
]rvG,b f ;l }
]bmYaMumifYvJ bk&m;}
]udOmö ydaw a[mEÅd bkoH yrwåm? e awb0H t|r rm'd,EÅ}d -
qdw
k pYJ um; Mum;zl;rSmyg}
]y&dwfxJu pum;yJ bk&m;}
][kwyf gw,f}
]tJ'gu bmajymvdkYvJ bk&m;}
]bk&m;a[mcsuef m;0ifo(l aomwmywård *fy*k Kd¾ v)f [m wu,fvYkd
jyif;jyif;xefxef arYaeOD;awmYawmifrS ol[m ½Spcf ak jrmuftjzpfukd r,l
awmYbl;-vdkYyJ}
]0domcgu arYavsmrY nfo h al wmif r[kww f mqdak wmY y&deAd mÁ ef
jzpfrSm taotcsmyg bk&m;}
]0domcg&JU bkpH Ofpq H wkd mudk tm;usvv Ykd m;}
]b,fvdkvkyfNyD; usawmYrvJ bk&m;}
]bmaMumifv Y }J
]jrwfpmG bk&m;&JU *rÇ&D ynmeJY aumif;pGmvrf;nTeu f kd aqG;aEG;wif
jycH&wmaMumifY xif½Sm;aeMuNyDrdkYaygY bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


322 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]auseyfp&mygvm;}
]onfpum;[m wynfah wmfwt Ykd wGuf aumif;cs;D pum;yg bk&m;}
]aqG;aEG;wifjycsuf xif½Sm;aeykHvnf; ajymygOD;}
]jyKorQuaH wG&UJ 0dygufawG[m jyKoal y:rSmyJ jzpfw,f/ wjcm;rSm
rjzpfb;l / onftjyKet YJ jzpfawGyJ 'kua© wGjzpfMuw,f-vdkYaygY bk&m;}
][kwNf yaD ygY}
]onfawmY aoNy;D aemifrmS bkpH Ofpv H Ykd b,f&awmYrmS vJ bk&m;}
]bkHpOfpHcsifvsifawmY pH&rSmyg}
]b,fvdkpHrSmvJ bk&m;}
]raocif vlay:rSmaygY}
]b,fvb kd aHk wGvJ bk&m;}
]aomwmywåzd v kd bf ?Hk ou'g*grdr*fbçHk zdv k b
f ?Hk tem*grdr*fbçHk zdv
k f
bk?H t&[wår*fbçHk zdv k b f ?Hk aygif;-ckepfbaHk ygY}
]onfvrkd [kwb f J vlr½Sw d aYJ emuf bkpH OfawG,rl w d m Ak'0¨ g'rsuf
apYjzpfwJY uHtjrifor®m'd|d r½SdvdkYbJ bk&m;}
]rodvdkY ,lrdwmyJ ajym&atmifvm;}
]trSeyf gyJ bk&m;}

89/ ou'g*grfyk*¾dKvf\ t&d,opömav;yg;y#da0"


]ou'g*grf&UJ y#da0"udk jyMu&atmif}
]aumif;vSygw,f bk&m;}
]ou'g*grfu bmtodç bmtawG;awG &ovJ}
]trde½Yf ydS g bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 323

]umrtukov kd uf H oHo&m&JU ud,k OYf pömr[kwyf Hk tjriftawG;


awG &w,f}
]onfawmY tajymçtvkyfçtppawGvnf; &rSmaygY bk&m;}
]tjrifçtawG;tavsmufjzpfwYJ tajymçtvkyçf tppawGvnf;
&wmaygY? 'g- ou'g*grdr*¾ y#da0"-yJ}
]'g-yGm;p&m&awmY odp&mudk b,fvt kd od&ovJ bk&m;}
]umrtukodkvfuH oHo&m[m vludk vltjzpfaysmufNyD; i&Jç
wd&pämefçNydwåmçtol&um,fawGxJu wpfckcktjzpf a&mufapwJYtxd
ysufpD;rIç qdk;0g;rIç tokH;rusrIawG jzpfapw,f-vdkY odwmudk &ygw,f}
]'g-ou'g*grd 'kut © &d,opö y&dnmwy#da0"vm; bk&m;}
][kww f ,f/ 'g-&awmY umrtukov kd u f &H UJ taMumif;jzpfwYJ
udavomawGukd y,fwmudk &awmYwmyJ}
]'gu ou'g*grf&JU ork',t&d,opö y[meudk &wmaygY
bk&m;}
]onfvykd ,fawmY taMumif;½Srd jS zpf&wJY umrtukov kd u
f 0H yd guf
awG b,f-jzpfcGifY&awmYrvJ? 'g[m ou'g*grdr*¾ eda&m"t&d,opö
opäduwtjzpf&wJY y#da0"-yJ}
]aomwmyef&UJ y#da0"jzpfwYJ t&d,opömav;yg;eJY ou'g*grf&UJ
y#da0"jzpfwYJ t&d,opömav;yg;rSm t&d,opömcsi;f ? ta&twGucf si;f
wlMuayrJY t&d,opömwpfcck si;f &JU t&nftcsi;f jcif; rwlMubl;yJ bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


324 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

90/ tem*grfyk*¾dKvf\ t&d,opömav;yg;y#da0"


]tem*grf? t&[wfw&Ykd UJ y#d0"jzpfwYJ t&d,opömav;csuv f nf;
av;csujf cif;yJ wlw,f/ t&nftcsi;f jcif;uawmY wjcm;pDcsn;f jzpfMu
r,f}
]tem*grf&JU y#da0"jzpfwJY opömodcsufu b,fvdkvJ bk&m;}
]ou'g*grfu rodao;wJY umruHawG½w dS ,f}
]ukov kd af wGvm; bk&m;}
]tJ'gawGukd ud, k [Yf mtjzpford ;f ydu k rf &I UJ odr;f yduk pf &mr[kwyf uHk kd
azmfEikd wf YJ tjrifçtawG;awG jzpfw,f}
]tJ'gawG&JUaemufvdkuf r*¾ifawGa&mvm; bk&m;}
][kwfw,f? 'gawG[m tem*grf&JU r*¾t&d,opöm y#da0"-yJ}
]tem*grf&JU r*¾y#da0" od&awmY usefwJYopömawGvnf;
odciG &Yf ygw,f bk&m;}
]b,fvkd odvv Ykd }J
]'kut
© &d,opömu r*¾t&d,opöm&JU tm½kyH ?J r*¾t&d,opömu
'ku©t&d,opöm&JU tm&r®PduyJ- bk&m;}
][kwNf y}D
]ork',t&d,opömeJY eda&m"t&d,opömawGu 'kut © &d,
opöm&JU taMumif;eJY tJonftaMumif;csKyv f Ykd 'kuN© ird ;f wm&JU emrnfawGyJ
r[kwfvm; bk&m;}
][kwyf gY}
]'gayrJY umrukov kd af wG&UJ ]igY[m}-tjzpf odr;f ydu k pf &mr[kwf
wmawmY rodbl;aygY bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 325

]umrvdv k m;rIeYJ yknBu, d mvkyw f mawG[m umrukov kd af wGyJ


r[kwv f m;}
[kww f maygY bk&m;}
]vkyfawmY umrvdkvm;rI jynfhrSmvm;}
]rjynfhwmvnf;½Sd? jynfhwmvnf;½SdrSmaygY bk&m;}
]bmaMumifY rjynfw h mvJ? jynfw h mu bmYaMumifv Y }J
]tJ'g rodbl; bk&m;}
]rjynfw h mu cRwaf csmw f oYJ ;Hk oyfreI YJ vkyw f m jzpfvyYkd ?J jynfw h mu
rawmfwq-aygY}
]rawmfwqqdw k m b,fvv kd J bk&m;}
]taMumif;nDnw G wf mvdYk ajym&r,f}
]wduk q f ikd wf m&JUemrnfaygY bk&m;}
][kww f ,f}
]t½l;uvkyw f YJ yknBu, d mavmuf-vdYk qdv k w kd mvm; bk&m;}
]b,fvv kd }J
]t½l;uvkyw f tYJ vky[ f m jzpfcsirf jS zpfr,f? jzpfcsiv f nf; jzpfr,f
r[kwfvm; bk&m;}
]bmYaMumifYvJ}
]tjzpf&UJ tod rygbJ vkyv f aYkd ygY bk&m;}
]tJonftwdik ;f yJ}
]onfvq kd akd wmY umrukov kd f vkycf suBf u;D u tcsn;f ES;D Bu;D yJ
bk&m;}
]onfpum;u ]umrukov kd &f UJ tewå}jrifol&JU pum;yJ}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


326 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]onfvjkd zpfraS wmY b,faumif;rvJaygY bk&m;}


]tJ'gu ]umrukov kd &f UJ 'kuv © u©Pm} jzpfcsufyJ}
]onftjyKtrl[m ysufpD;rIjzpfw,faygY bk&m;}
]'gu ]umrukov kd &f UJ tedpv ö u©Pm}jrifwm jyqdw k myJ}
]'gawGaygif;awmY umrukov kd [ f m vdck sipf &mtjzpf rjrif&awmY
bl; bk&m;}
]umrukov kd &f UJ 'kut © &d,opöm[m onfvykd ikd ;f jcm;odwm? tem
*grf&JU 'ku©t&d,opö y&dnmwy#da0"-aygY}
]tem*grf&UJ ork',t&d,opöm y[Dey#da0"-u b,fv&kd wm
vJ bk&m;}
]umrukov kd [
f m tukov kd rf [kwv f Ykd tbdZÑmç wPSmç Oyg'gef
udavom0ifw&m;awGeYJ yg0if,OS pf yfwmawmY r[kwb f ;l aygY}
]rSefygY bk&m;}
]'gayrJY tJonf umrukov kd u f oljzpfcsio f vdjk zpfwm [kw&f UJ
vm;? taMumif;rJYjzpfwm [kwf&JUvm;-aygY}
]b,f-[kwfrvJaygY bk&m;}
]ud,k wf çYkd olwYkd wpfO;D OD;u vkyv f ukd v f jYkd zpfvmwma&m [kw&f UJ wJY
vm;}
]b,f-[kwfrvJaygY bk&m;}
]bmaMumifY jzpfwmwJYvJ}
]udavomaMumifaY ygY bk&m;}
]onfawmY udavomu rsKd ;apYqv kd sif uHu tyifaygY? tJonf
rSm tyif[m rsdK;apY[kwfao;&JUvm;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 327

]r[kwaf wmYb;l aygY bk&m;}


]tyif[m rsdK;apYeJY bmrSrqdkifawmYbl;vm;}
]onfvv kd nf; b,f[w k rf vJaygY bk&m;}
]tJ'g b,fvakd jymrvJ}
]tyif[m rsdK;apY&JU wpfjzpfvJtjzpf-vdkYyJ ajym&rSmaygY bk&m;}
][kww f ,f/ rsKd ;apYu ]yuwd}-qdv k sif tyifu ]0duwd}-aygY}
]tJ'g em;rvnfbl; bk&m;}
]rsdK;apYu a½T-qdkvsif? tyifu a½Tvufaumufç a½TvufpGyf-
qdkwm rsdK;aygY}
]a½Tukd vufaumufç vufpyG v f yk af yrJY a½Ttjzpfukd pGerYf oGm;bl;
qdw
k mrsKd ;vm; bk&m;}
][kwfw,f/ ]yuwd}-u ]rlv}? ]0duwd}-u ]azmufjyef}-aygY?
azmufjyefrSm rlvtoGifr½SdayrJY ]rlvobm0} ½Sad ew,f}
][kwyf gY bk&m;}
]ukov kd uf [ H mvnf; udavomeJY r,SOaf yrJY tJonfuo k v
kd u
f H
jzpfzdkYu udavom½Sd&wm r[kwfvm;}
][kwyf gw,f bk&m;? uH[m udavomwjzpfv?J 'grSr[kwf
udavom&JU 0duwdjzpfwt YJ &mqdw k m xif½mS ;&ygNyD bk&m;}
]'gaMumifY tJonfuu H kd udavomemrnfeYJ ac:MuwmaygY}
]b,fvakd c:vdv Yk J bk&m;}
]0Dwu d rú udavom}-vdaYk ygY}
]Mum;zl;NyD bk&m;}
]onf-ukov kd u
f x H rJ mS udavom,SOv f v Ykd m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


328 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]r,SOyf gbl; bk&m;}


]onfvjdk zpfvsuef YJ b,faY MumifY 0Dwu d rú -qdw
k YJ udavomemrnf
eJY ukov kd uf u H kd ac:&wmvJ}
]uHu udavom-qdw k YJ a½Tuvkd yk x
f m;wJY vufaumufvrkd sKd ;
0duwd-jzpfvyYkd J bk&m;}
]vufaumuftjzpf tjyKc&H ayrJY vufaumuf[m a½Ttjzpfukd
pGeoYf mG ;NyvD m;}
]rpGeyYf gbl; bk&m;}
]uHaMumifjY zpfwYJ 0dyguf-qufajymMunfOh ;D pd}Yk
]trde½Yf ydS g bk&m;}
]ukov kd uf &H UJ tusKd ;0dygufawG[m udavom,SOaf zmf,OS zf uft
jzpf udavom ½Sd&JUvm;}
]r½Syd gbl; bk&m;}
]'gayrJY tJonf0yd gufawGukd t ] Eko,udavom}-vdaYk um rac:
rajymMubl;vm;}
]ajymMuygw,f bk&m;}
]0dygufqw kd muvnf; uH&UJ wpfjzpfvjJ zpfymG ;csuyf J r[kwb f ;l
vm;}
][kwyf gw,f bk&m;}
]uHu udavom&JU wpfjzpfvJqdkawmY uH&JU wpfjzpfvJjzpfwJY
0dygufvnf; ]udavompifMu,faewm} jzpfv&Ykd ygYrvm;}
]onfrsKd ;apYu aygufwYJ opfyif? onfopfyifuoD;wJY opfo;D qdk
awmY rsdK;twdkif;yJ jzpf&rSmaygY bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 329

]0dyguf[m udavomjzpfvdYk tEko,udavom ajym&wm


r[kwb f ;l aemf}
]em;vnf&ygNyD bk&m;}
]0dygufvnf; udavom&JUwpfjzpfvJ ypön;f &JU? aemufxyfwpfjzpf
vJyJ-jzpfvdkY ]tEko,udavom}-vdYk ajym&wmyJ}
]ukodkvfuHeJY 0dygufawGudk udavomemrnf trsdK;rsdK;&aewm
aumif;aumif;em;vnfygNyD bk&m;}
]onfueH 0YJ yd gufawG[m }'kut © &d,opöw¬}-awGyJ r[kwb f ;l vm;}
][kww f maygY bk&m;}
]'gawG&UJ vu©PmawGjrifawmY usL;vGeNf y;D jzpfcw YJ YJ ]0Dwu d rú
udavom}eJY 0dygufjzpfwYJ ]tEko,udavom}awG jzpfciG ½Yf ydS gawmY rvm;}
]b,f½ydS gawmYrvJ bk&m;}
]onfawmY ]y&d,k|me}jzpfwJY ]umrwPSm} y,fawmYwmaygY?
'g[m tem*grf&JU ork',t&d,opö y[DejzpfykH &½Sdcsuf y#da0"-yJ}
]tem*grf eda&m"qdkufykHuawmY onf-]umrwPSm}-y,fNyD;
umrukov kd bf 0u vGwaf jrmufNird ;f csr;f wJt
Y jzpf a&mufwmaygY bk&m;}
][kww f ,f/ tJ'g tem*grf&UJ eda&m"t&d,opö opäu d wtjzpf
&½Sdcsuf y#da0"-yJ}
]'geJpY yfNy;D enf;enf;avQmufMunfyh g&ap}
]bmvJ}
]tem*grfy*k Kd¾ vaf oNy;D vsif onfumrq,fw Y pfbb Hk 0qD jyefr
vmawmYb;l -qdw k m bk&m;}
]tem*grfrjzpfbJ aovsiaf wmY umrq,fw h pfbb
Hk 0qD jyefvm

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


330 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

Edik wf ,f-qdv k wkd mvm;}


]tJonft"dygÜ ,fvnf; &wmaygY bk&m;}
]onfpum;u rdpäm'd|dpufuGif;u vGwfuif;EdkifygY rvm;}
]b,fvakd Mumifv Y J bk&m;}
]aoNyD; jyefvmjzpfçrjzpfawG rdkYyg}
]onfvdkqdkawmY tem*grf&JU umrbkHb0 jyefrvm-qdkwmudk
rdpäm'd|dpufuGif;u vGwfuif;atmif b,fvdka[mcJYwmvJ bk&m;}
]tyg,*red,uH}eJY ]umrok*wd *red,uH}jzpfwYJ umrtuk
odv k çf ukov kd uf aH wGeYJ 0dygufawG&UJ taMumif;jzpfwYJ ]umrudavomawG
y,fNy;D }jzpfvYkd tJonfumrb0eJb Y aHk wG jyefra&mufwv YJ Ul tjzpf-vdYk a[mcJY
wmaygY}
]tem*grf&UJ a&mufaewJY eda&m"t&d,opöma[mcsuu f kd tem
*grfqw kd m vlrmS jzpfymG ;wJwY &m;-vdYk rodou l aoNy;D aemuf ,lvu kd v
f Ykd
rdpäm'd|djzpfoGm;&wmyJ bk&m;}

91/ t&[EÅyk*¾dKvf\ t&d,opömav;yg;y#da0"


]t&[ef&JU y#da0"o'¨r®uxm vkyfMu&atmif}
]oifYjrwfygY bk&m;}
]t&[EÅy*k Kd¾ v[ f m r*¾t&d,opömudk b,fvkd y#da0" jzpfovJ}
]trde½Yf ydS g bk&m;}
]eda&m"tjzpf rsuaf rSmufrjyK&ao;wJY uHe0YJ yd gufqv
kd Ykd ½lyg½ly-
yJ<uif;awmYwm r[kwfvm;}
][kwyf gw,f bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 331

]tem*grfy*k Kd¾ vu f vnf; umrudavomcyford ;f y,fpeG NYf y;D Nyq D kd


awmY umruHç0dyguftrsKd ;rsKd ;jzpfwYJ b0eJb Y aHk wGu vGwcf NYJ yyD }J
]trSeyf gyJ bk&m;}
]umruHç0dygufukd vGeaf jrmufw,fqw kd m j'yftm½keH pYJ yfNy;D vGef
usL;rI r½SdwmyJ-aemf}
][kwyf gY bk&m;}
]onfawmY bmtm½kHeJY aervJ}
]j'yftm½kHtay:rSm twdkif;txGm½Sd½Sd aerSmaygY bk&m;}
]'da| 'd|rwå?H okaw okwrwå?H rkaw rkwrwå?H 0dnmaw 0dnm
wrwå}H -qdw k mrsKd ;aygY}
][kwyf gY bk&m;}
]olrY mS vGeu f sL;qdwk m bmrSrvkyaf wmYb;l vm;}
]j'yfr[kww f m ½Sad o;w,fqv kd sif vGeu f sL;csif vGeu
f sL;rSmyJaygY
bk&m;}
][kww f ,f}
]j'yftm½kHr[kwfwJY tm½kH[m bmtm½kHvJ bk&m;}
]umvtm½kH eJY Xmetm½kH}-awGaygY}
]tcsdefuvnf; tm½kH? ae&muvnf; tm½kHyJvm; bk&m;}
]tm½kHawGaygY? 'gawG tm½kHjyKwmawG r½Sdbl;vm;}
]bmawGvJ bk&m;}
]jzpfçysu}f -[m umvtm½k}H -yJ? ]tjzpfçtysurf &YJ m}-[m Xmetm
½k}H -aygY}
]j'yfrygwJY tjzpfçtysufeJYae&m ½SdygYrvm; bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


332 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]r½Sb d ;l }
]tjzpfçtysufrygwJY ae&meJYj'yfa&m ½SdygYrvm; bk&m;}
]r½Sb d ;l }
]ae&mrygwJY j'yfeJYtjzpftysufa&m ½SdygYrvm; bk&m;}
]r½Sb d ;l }
]j'yftm½kt H ay:rSm usL;vGezf Ykd udavomukeNf yq D vkd sif tjzpfçt
ysuef YJ ae&may:rSm usL;vGezf Ykd udavomaum jzpfv&Ykd Edik yf gYrvm; bk&m;}
]&w,f}
]b,fvdkvJ bk&m;}
]j'yfr½Sad yrJY tjzpfçtysu½f aI xmifu Y jzpfap? ae&m½Iaxmifu Y
jzpfap? Munfh½I tm½kHjyKEdkifvdkYyJ}
]j'yftm½kjH yKov l nf; tjzpfçtysuef YJ ae&mudk tm½krH jyKvo Ykd myJ?
tJ'g awG ½SdaewmyJvm; bk&m;}
]½daS ewmaygY}
]'gaMumifY j'yftm½kH,lNyD; rusL;vGefayrJY tjzpfçtysufeJYae&m
tm½kH,lNyD; usL;vGefEdkifwmvm; bk&m;}
][kww f ,f/ j'yftm½kH ,lou l vnf; olu Y ,
kd of l j'yftm½k, H al e
w,f odwm r[kwb f ;l ? umveJXY me tm½k, H ol u l vnf; onfvykd J rodbJ
tm½k, H El ikd wf ,f}
]tJonftm½kaH wGukd tJonfvt kd m½kaH wGreS ;f rodbJ ,lrv d nf;
tm½kHt&omu ,pfrl;EdkifwmyJvm; bk&m;}
][kww f ,f}
]umvtm½keH YJ Xmetm½kaH wGu b,fvkd ,pfr;l p&m½Sv d vYkd J bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 333

]ig-umvtodç XmetodawGeYJ aeEdik Nf y?D onftodawG[m 'ku©


cyford ;f Nird ;f wJU todawGy-J vdaYk ygY}
]igvdkvl ZrÁL½Sm;}-vdkY pdwfjzpfwmvm; bk&m;}
][kww f ,f}
]tJonftm½kaH wGu wu,f 'kuN© ird ;f wm r[kwv f v
Ykd m; bk&m;}
]at;aygY}
]umveJXY metm½kaH wGu b,fvkd 'kua© y;wmvJ bk&m;}
]tJ'gawGu oG,0f u kd f 'kua© y;wmyJ}
]b,fvdkvJ bk&m;}
]tJonftm½kaH wGyJ odaeawmY j'yftm½kH uG,af ew,f}
]j'yftm½kHrjyKawmY rodwmaygY bk&m;}
]j'yftm½kHr&vsif w&m;eJYrw&m; ruGJbl;}
]umvçXmetm½kHawG odaevdkY w&m;çrw&m; rodEdkifbl;aygY
bk&m;}
][kww f ,f}
]rw&m;rodvsif rw&m;udk tjypfrjrifEikd b f ;l }
]rjrifayrJY rw&m;rjzpfbl; r[kwfvm; bk&m;}
]rw&m;rjzpfayrJY rw&m;-rodawmY rw&m;-ry,fEikd b f ;l aygY]
]ry,f&ao;ayrJY rjzpfvsif rNidrf;bl;vm; bk&m;}
]Nird ;f ygw,f}
]Nidrf;vsif raumif;bl;-ajymp&m ½Sdao;vdkYvm; bk&m;}
]½Swd ,f}
]vkyfygOD; bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


334 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]onftNidrf;rsdK;udk ]rsuaf rSmuftNird ;f }-vdYk ac:&w,f}


]rsuaf rSmufyJ Nird ;f zdvYk w
kd m r[kwb f ;l vm; bk&m;}
]rsuaf rSmufNird ;f }qdwk m ]vkyq f eJ YJ tvkyt f usKd ;jzpfxeG ;f qJrmS om
Nidrf;wm}-&JU emrnfy}J
]tJ'gvnf; raumif;bl;vm; bk&m;}
][kww f ,f}
]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]Armpum;ykw H pfck jzpfwYJ ]&if;axmif-axmifawmY ajymif? &if;
axmifvaJ wmY-rG}J -qdw k m Mum;zl;rSmyg}
]Mum;zl;ygw,f bk&m;}
]tJ'g aumif;ovm;}
]vkyw f ek ;f yJ pm;&w,f-qdak wmY raumif;bl;aygY bk&m;}
]tckvnf; umvçXmetm½kH ½IqJeJY? ½INyD;-tusdK;rSmyJ Nidrf;awmY
tJonftm½keH YJ ae&oltjzpf[m raumif;bl;aygY}
]tJ'gu b,fvrkd aumif;wmvJ bk&m;}
]tJonftjzpf[m ]a0'em&JUtjzpf}-yJ}
]a0'emjzpfvnf; aumif;vsif NyD;wmyJ r[kwfbl;vm; bk&m;}
]tJonfa0'emu ]Zmwd}-jzpfovdk ]Z&mçr&P}-rjzpfbaJ ewm
r[kwb f ;l }
]jzpfawmY bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]jzpfawmY ]tJ'grsKd ; xyfvckd siw f m} ay:wmaygY}
]onfawmY 'gawGyJ xyfçxyf-jzpfaerSmrdkYvm; bk&m;}
]'gaygY}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 335

]onfawmY t&[ef&UJ r*¾t&d,opöm bm0dwy#da0"-u b,f


vdkjzpfrSmvJ bk&m;}
]umvçXmetm½kaH wGeYJ arGUpufaerS&wm&JU tjypfçtemçtqm
awG jrifEdkifçawG;EdkifwmawG jzpfw,faygY}
]tJonf tjrifçtawG;awGeYJ nDnw G wf YJ tajymçtvkyçf tae?
BudK;pm;çEdk;Mum;çpdwfxm;awGvnf; jzpfrSmaygY bk&m;}
]jzpfNyaD ygY}
]'g-t&[ef&JU r*¾t&d,opöm bm0dw y#da0"-aygY bk&m;}
][kww f ,f}
]'ku©t&d,opöm y&dnmw y#da0"-u b,fvdkvJ bk&m;}
]t&[ef&UJ tjrifçtawG;rSm ½lyg½lyuH wpfcck w k ikd ;f [m umvç
Xmetm½kH ,lNy;D a0'emxaecsuaf wGy?J 'gawG[m udavomaygufNy;D
oHo&murvGwb f J 'ku-© tjzpf jzpfw,f}
]onf-½lyg½lyuHawG[m ig-r[kwfygvm;-vdkYaygY bk&m;}
][kww f ,f}
]t&[efu ork',t&d,opöm y[Dey#da0"-uaum bk&m;}
]t&[ef[m ½lyg½lyuHeYJ 0dygufawG&UJ tedpçö 'kuç© tewåawG jrif
awmY tJonf-½lyg½lyuH jzpfapaMumif; udavo0#fawG jywfawmYwm
aygY}
]t&[ef&UJ eda&m"t&d,opö opäu d wy#da0"-[m ½lyg½ly
udavom csKyv f ?Ykd ½lyg½lyuHe0YJ yd gufawG udavomeJt Y wl rjzpfymG ;awmY-
vdkY ajym&rvm; bk&m;}
]'gyJaygY}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


336 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]t&[ef[m udavomukefatmif y,fw,f Mum;zl;ygw,f


bk&m;? tJ'g b,fvykd gvJ}
]udavomu umrç½lyçt½lyudavomqdkNyd; 'gyJ½dSaewmyJ?
'gawG tukefy,fNyD;aerSawmY udavomukefNyDaygY}
]udavomyJ ukew f mvm;-bk&m;? oHa,mZOfçOyg'gefawG? tJ'g
awGaum bk&m;}
]ygyw&m;awG tuke-f ukew f maygY/ tmo0çMoCça,m*ç *E¦ç
Oyg'gefç eD0&Pç tEko,-- tm;vk;H aygY}
]'g[m t&[ef&UJ ork', t&d,opö y[Dey#da0"vm; bk&m;}
][kww f maygY}
]'kue© ad &m"t&d,opö opäu d w y#da0"udk t&[ef&ykH trde½Yf dS
ygOD; bk&m;}
]'kuv © nf; jzpfp&m? tukeyf -J taMumif;eJw
Y uG csKyNf y;D aeNy}D
]pdwfqif;&J? udk,fqif;&J bmrSr½SdawmYbl;vm; bk&m;}
]onfvakd wmY b,f[w k rf vJ}
]b,fvdkvJ bk&m;}
]Owkazmufjyefr?I tm[m&azmufjyefr?I pdwrf usupf m;rI wpfcck k
aMumifY cHpm;rItrsdK;rsdK;awGawmY jzpfEdkifwmyJ}
]tJonfvdkqdkawmY 'ku©tm;vkH;Nidrf;NyD-vdkY ajymvdkYjzpfygYrvm;
bk&m;}
]'ku©-qdkwm pum;eufazmfcsuf jcm;vdkYyJ}
]tJ'gu b,fvv kd J bk&m;}
]'kuq © w kd m ]rvkyfaumif;}-vdYk teuft"dygÜ ,f xGu&f vdrrYf ,f}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 337

]bmaMumifYvJ bk&m;}
]uHeJYuHaMumifY jzpfwmawGeJYyJ ywfoufvdkYaygY}
]onfvdkqdkawmY uHeJYuHaMumifYjzpfwmeJY rpyfwmqdkvsifawmY
bmrSNidrf;wmr[kwfbl;-ajymvsif &rvm; bk&m;}
]&w,f}
]onfawmY t&[ef[mvnf; tylex YJ v
d sif ylNy;D ? tat;eJx Y vd sif
at;rSmyJvm; bk&m;}
]'gaygY}
]onfvq kd v
kd sif t&[efvnf; avmu"Hxv d sif cH&rvm; bk&m;}
]cH&wmaygY}
]xdvnf; rwkev f yI bf ;l -vdYk Mum;zl;wm bk&m;}
][kwyf gw,f rwkev f yI yf gbl;}
]cH&wm[m wkev f yI wf myJ r[kwb f ;l vm; bk&m;}
]r[kwyf gbl;}
]b,fvdkvJ bk&m;}
]cH&wJt Y wGuf rawmfrw&m; wkjYH yefrjI yKwmeJ?Y jyKz-Ykd udavomawG
xwmudk wkev f yI wf ,f ajym&wmaygY}
]t&[ef[m tcsr;f tylumuG,zf ?Ydk qmavmifrw G o
f yd f rjzpfz?Ykd
t0wfçtpm; jynfhpkHatmifr&vsif pdwfqif;&Jrvm; bk&m;}
]qif;&Javmufygw,f}
]bmaMumifYvJ bk&m;}
]csrf;çyl? qmrGwfwm cH&vdkYaygY}
]t&[efukd jrwfE;kd ole&YJ efvyk o f al wG&UJ qufqw H mcH&vsif wlnD

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


338 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

wJYpdwf jzpfrvm;ç rjzpfbl;vm; bk&m;}


]rwlnaD vmufygbl;}
]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]tqufqcH &H wmcsi;f rwlvaYkd ygY}
]&efo&l UJ rawmfwa&mf qufqcH &H vsif t&[efpw d [
f m b,fvkd
aervJ bk&m;}
]pdwfwdkrSmaygY}
]t&[efy?J pdww f akd o;vm; bk&m;}
]wdwk maygY}
]bmaMumifYvJ bk&m;}
]tqufqcH &H wmu pdw½f n S pf &m rjzpfvaYkd ygY}
]pdwfwdkudk t&[efu ry,fbl;vm;bk&m;}
]ry,fb;l }
]bmaMumifYvJ bk&m;}
]a0'emqd;k vdaYk ygY}
]cHpm;csufqdk;vsif pdwfwdk&ovm; bk&m;}
]pdww f w
kd ,f? ½kyyf g-awmif wdwk ,f}

92/ t&[efyk*¾dKvf\ tae


]Oygoum? OygoduD wpfO;D OD;[m t&[efta&muf ayguf
ajrmufatmifymG ;Ny;D olqv
dk sif vif,çl om;arG; tdraf xmifa&; vkyOf ;D rvm;
bk&m;}
]tJ'g ajym& enf;enf;cufygw,f}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 339

]bmjzpfvdkYvJ bk&m;}
]onfaeY tdrfaxmifa&;rsdK; r[kwfvdkYyJ}
]b,fvdkrdkYvJ bk&m;]
]tzdçk trESpOf ;D [m twlawmYaygif;aeMurSmyJ? 'gayrJ-Y }
]bmajymcsiv f v Ykd J bk&m;}
]tzdu k trudjk zpfjzpf? tru tzdu k jkd zpfjzpf ,lxm;wmeJY t,lcH
&wmrsKd ; r[kwb f ;l }
]bmYaMumifYvJ bk&m;}
]olwu Ykd vGwv f yfMuolawG jzpfvyYkd }J
]bmqdik v f v Ykd v Ykd }J
]ud, k u Yf , kd u f kd olrsm;ay;vsif vGwv f yfygawmYrvm;? ud, k u f
olrsm;,lxm;vsiaf um olrsm;u vGwv f yfygawmY rvm;}
]vlvY w G v f yfrq I w kd m vGeuf sL;rIawGu vGwv f yf&rSm r[kwb f ;l
vm; bk&m;}
][kwyf gw,f}
]'gu b,fvdkvJ bk&m;}
]'gvnf; vGeu f sL;rIy}J
]b,fvdkjzpfvdkYvJ bk&m;}
]olu
Y kd ud, k t Yf ok;H taqmifjzpfatmif vkyw f mxuf vGeu f sL;wm
½Syd gYrvm;}
]udk,fYudk,lwm cH&vsifaum bk&m;}
]tJ'gvnf; vGeu f sL;wmyJ}
]b,fvdkjzpfvdkYvJ bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


340 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

]ud, k u Yf kd olrsm;ay;vdu k w
f m ud,k t Yf jzpfukd azsmufzsuw f m qdk
awmY vGefusL;NyDaygY}
]ud,
fk uYf kd tvum; t,lcw H mr[kwb f ?J olu
Y &kd zdYk t,lcwH mqdk
vsifaum bk&m;}
]tJ'g ESpfcsufvkH; vGefusL;wmaygY}
]olwdkY r,lMu&awmYbl;vm; bk&m;}
][kww f ,f/ ,lvnf; r,lb;l ? t,lvnf; rcHb;l }
]onfvq kd akd wmY olwYkd raygif;Mu&awmYb;l vm; bk&m;}
]aygif;Mu&ygw,f}
]b,fvakd ygif;rSmvJ bk&m;}
]ud,
k u f olu Y kd tazmfvyk af y;Ny;D ? oluvnf;ud, k u
f Ykd tazmfvyk f
ay;awmY aygif;wmaygY}
]olwYkd om;orD;arG;zGm;atmifaum aqmif½u G Mf u&JUvm; bk&m;}
]aqmif½u G rf mS yg}
]r,lbJ b,fvdkaqmif½GufrvJ bk&m;}
]aygif;Ny;D aqmif½u G rf mS aygY}
]&rS aqmif½GufEdkifrSm r[kwfbl;vm; bk&m;}
]aygif;Ny;D aqmif½u G vf sif rjzpfEikd v
f v Ykd m;}
]rjzpfEdkifbl;awmY r[kwfbl;aygY bk&m;}
]wpfOD;udkwpfOD;u ,lxm;wmeJY? wpfOD;eJYwpfOD; aygif;aewm
bm xl;vdkYvJ bk&m;}
]xl;NyDaygY}
]b,fvx kd ;l wmvJ bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 341

]om;orD;&zdYk aqmif½u G rf uI pd rö mS ,lxm;olawGu wpfO;D qE´eYJ


jyKvdkY&w,f? aygif;aeoluawmY ESpfOD;qE´nDrS jyKvdkY&w,fyJ}
]t&[efjzpfwo YJ al wGqrD mS onfvq kd E´u ay:OD;rSmrdv Yk m; bk&m;}
]ray:&rJYtaMumif; jrifvdkYvm;}
]tJ'gawGudk y,fNyD;a&mYrvm;vdkYyg bk&m;}
]onfupd u ö vlt Y avsmrf [kwb f ;l vm;? vGeu f sL;wm jzpfovm;}
]vGefusL;wmrsm; jzpfrvm;vdkYyg bk&m;}
]um,ç0pDçraem aumif;çraumif;? umrç½lyçt½ly b,fuaH wG
ajrmufvv Ykd }J
]tJ'gawmY rajymwwfb;l bk&m;}
]'gu vlrSm r½SdrjzpfwJYt&m r[kwfbJ? r½SdbJjzpfwJYt&mvm;}
]r½Sdvnf; jzpfwJYt&mawmY r[kwfbl; bk&m;}
][kwfwmaygY/ r½Sdvsif vl-rsdK;jyKwfoGm;rSmaygY}
][kwyf gw,f bk&m;}
]bk&m;&JUw&m;[m vl-rsdK;jzKwfw&m;vm;}
]r[kwyf gbl; bk&m;}
]bk&m;&JUw&m;u wpfa,mufwavyJ &&rnfw Y &m;vm;? vlcyf
odr;f &&rnfw h &m;vm;}
]vlcyford ;f &zdw Yk &m;yg bk&m;}
]onfawmY onfupd u ö kd w&m;tqk;H a&mufol t&[efu pGeYf
vTw&f rSmr[kww f m aocsm&JUvm;? pGev Yf sif vl-rsKd ;jyKwrf mS yJ r[kwv f m;}
][kwyf gNyD bk&m;}
]onfvq kd vkd sif onfupd aö qmif½u G w f m[m vlt Y usiu Yf akd qmif

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


342 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

½Guw f m jzpfwt YJ wGuf umrBu, d mrQyv J Ykd ajym&r,f? umruH rajrmufvYkd


vGeu f sL;wmr[kwb f ;l rSwaf y;aygY}
]rSwf&rSmyg bk&m;? 'gayrJY-}
]bmvJ-}
]todrjywfao;wm ½Sdaeygw,f bk&m;}
]tJ'gajymaygY}
]olwEYkd pS Of ;D rSm b,fou l vufO;D qE´jyKrmS vJ bk&m;}
]'guawmY cE¨mud, k &f UJ vIUH aqmfcsuf jzpfymG ;cH&oluaygY}
]aemufwpfOD;qDu qE´wlr&vsifaum bk&m;}
]onf;cH&rSmaygY? qE´&wJYtxd iHU&r,f qdkvdkwmyg}
]tJ'g ryifyef;bl;vm; bk&m;}
]ryef;ygbl;}
]bmYaMumifYvJ bk&m;}
]tcsi;f csi;f qE´r&vsif obm0tavsmuf aysmufu, G Nf ird o
f uf
oGm;wmrdkYyJ}
]olwrYkd mS ud, k o Yf bm0udk azmfjyEdik w f YJ 0wfpm;qif,if cs,o f rI
rsdK; ½SdEdkifovm; bk&m;}
]½SdEdkifwmaygY}
]jr§LqG,fzdkYvm; bk&m;}
]olYrSmjzpfyGm;wmeJY nDnGwfrQwatmifvdkYyg}
]olwdkY&JU pD;yGm;Opöm ½SmazGpkaqmif; pm;okH;rIuaum bk&m;}
]ESpfOD;vkyfaqmifrIeJY ESpfOD;ydkifqdkifrI jzpfavmufygw,f}
]om;orD;awG arG;zGm;ydkifqdkifrIaum bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 343

]vdktyfoavmuf arG;zGm;NyD; ESpfOD;ydkifqdkifMurSmygyJ}

]odcsiw
f mawGawmY trsm;Bu;D yJ ½Syd gao;w,f bk&m;? 'gayrJY
vnf;-}
]ajymyg}
]q&mawmfajymcsiw f mu o'¨ra® wGtaMumif; jzpfaeawmY tJ'g
udk xdcu kd rf mS pd;k ygw,f bk&m;}
][kww f ,f/ onf-tar;pum;eJY ajzMum;csuaf wGu Bu, d mrwå
jzpf&yfawG jzpfaeNyaD ygY}
]'gayrJv Y nf; 'gawG[m wynfah wmfwYkd rMum;bl;MuwJY pum;?
rawG;bl;MuwJY taMumif;t&mawG jzpfaeawmY tusdK;rsm;vSygw,f
bk&m;}
]onftaMumif;awG aemifusrS qufajymMuwmaygY}
]aumif;vSygNyD bk&m;}
]onfvq kd v
kd sif t&[ef&UJ eda&m"t&d,opö opäu d wy#da0"
&ykH vkaH vmufNyaD ygY}
][kwyf gw,f bk&m;}

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


344 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 345

tcef;(6)

o'¨ro
® ;Hk jzm ed*;Hk

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


346 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


o'¨ro
® ;Hk jzm wdo
Yk moem 347

tcef;(6)
o'¨r®okH;jzm ed*kH;
93/ o'¨r®ed*kH;
]o'¨r®okH;jzm ajymqdkcsuf[m rsm;vnf;rsm;NyD? jynfhpkHwJYtjzpf
a&mufavmufNyaD ygY}
]tvGejf ynfph v
Hk yS gw,f bk&m;}
]onfvdkqdk 'gudk onfrSmyJ &yfMu&atmif}
]wynfah wmfwu Ykd kd onfvkd w½Snw
f vsm; cs;D ajrm§ ufwmtwGuf
twdkif;rod 0rf;omMuygw,f bk&m;/ wynfhawmfwdkYudk t½Sifbk&m;eJY
t½Sibf &k m;a[majymwJY w&m;"r®ukd qnf;uyfot l jzpf rSw, f al y;awmf
rlyg bk&m;}
]om"k-om"k-om"k}

o'¨r®okH;jzm NyD;\/

t½SifÓPdE´mbdvuFm&
omraPausm?f om-oD-"? 'DCbmPu
r[m*E¦0gpuy@dw (awmifi)l
pnfyif*dkPf;tkyfausmif;? awmifilNrdKU

1364ckEpS ?f awmfovif; vjynfah eY


2002ckEpS ?f pufwbFmv 21 &uf
D:\3tja\3adhma\3SadhmaA.pm6(sym)

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)


348 o'¨r®okH;jzm wdkYomoem

(udk,fwdkif zwf½IavYvm okawoejyK avYusifY&ef ul;,lygonf/ wpfqifYjzefYa0cGifYrjyK)

You might also like