Patologjia e tiroides Hipotiroidizmi Pwrcaktohet si njw situatw klinike qw karakterizohet nga prodhimi i pamjaftueshwm i hormoneve tw tiroides, ose shumw

rrallw pasojw e rezistencws sw indeve periferike ndaj kwtyre hormoneve.Ai mund tw jetw kongjenital dhe shfaqet nw fwmijwri ose nw moshwn adulte.Predominon nw femra dhe preferon moshwn 20-60 vje. Simptomatika e tij nw adultw paraqet: - dobwsi - intolerancw ndaj tw ftohtit - tharje lwkure dhe flokwsh - ngjirje zwri - enjtje e indit subkutan, sidomos nw zonwn pwrreth syve dhe quhet myxedema Nw hipotiroidizmin minor simptomatika wshtw tepwr minore dhe jospecifike.Nw raste tw rwnda T4 nw gjak wshtw nwn shifrat e normws, ndwrsa nw format e lehta mund tw jetw edhe brenda normws.TSH wshtw gjithnjw i lartw. Pwrsa i pwrket hipotiroidizmit congenital quhet kreatinizwm dhe shfaqet nw zona endemike me mungesw jodi, nw tw kundwrt shfaqja e tij sporadike flet pwr anomali tw zhvillimit apo defekte gjenetike tw sintezws sw hormoneve tw tiroides.Nw kreatinizwm hormonet tiroidiene mungojnw thuajse plotwsisht dhe nw mwnyrw tw zgjaturNwse kjo mungesw rekuperohet menjwherw pas lindjes nuk lw defekte tw tjera.Ndwrsa nwse patologjia persiston nw defekte intelektuale dhe vonesw nw rritje.Nwse hipotiroidizmi shfaqet pas vitit tw parw tw jetws shkakton vetwm vonesw nw rritje pa pasoja mentale.Shenjat e para tw kreatinizmit janw: Tumoret germinale.Janw tumore tw ngjashme me geminomat apo teratomat e gonadeve, qw zhvillohen Brenda apo nw fqinjwsi me sella turcika. - apati - probleme nw ushqyerje - macroglosia - qarja e ngjirur. Hipertiroidizmi Quhet ndryshe tirotoksikoza dhe pwrcaktohet si situatw klinike hipermetabolike dhe karakerizohet nga rritja e nivelit tw hormoneve tw tiroides nw gjak.Manifeston: - labilitet emonocional - nervozitet - takikardi - humbje nw peshw - intolerancw ndaj tw ngrohtit - djersitje - tremor tw duarve. Anomalitw e zhvillimit Aganezia tiroidiene:Karakterizohet nga mungesw totale e indit tiroidien qw rezulton me kreatinizwm.Ka dhe raste tw hemiagjenezisw ku zhvillohet vetwm njwri nga lobet tiroidiene.

Tiroidea ekoptike.Wshtw pozicionimi i tiroides nw njw nga pikat e trajektores sw rritjes embrionale tw saj, nw distancwn ndwrmjet rrwnjws sw gjuhws dhe pozicionit normal tw glandulws.Ka dhe raste tw vendosjes sw saj nw mediastinum. Tiroidea laterale aberante.Wshtw pozicionimi i indit tiroidien lateralisht nw qafw.Nuk wshtw anomaly zhvillimi por mund tw jetw jatrogjenik nga zhvendosja aksidentale e indeve tiroidiene nw strumektomi apo mund tw paraqes njw metastazw lomfonodulare tw carcinomws papilare tw tiroides. Kisti Tiroglosal.Wshtw mbeturinw e ductus thyroglossus.Ai vishet me epitel kuboid ose skuamoz, qw shpesh mund tw mungojw pwr shkak tw inflamacionit.Rrallw degjeneron nw carcinoma papilare. Struma Paraqet njw rritje tw tiroides, pasojw e hiperpazisw kompensatore pwr shkak tw deficiensws hormonale tiroidiene.Diferencohet nw strumw difuze nontoksike dhe strumw adenomatoze ose nodulare.Nuk pwrfshihen nw kwtw nozologji rritjet e tiroides pasojw e neoplazisw apo inflamacionit.Hasen dy forma epidemiologjike.Ajo endemike kur prek mw shumw se 10% tw popullatws sw njw rajoni, pasojw e mungesws sw jodit nw ujin e pijshwm dhe rrallw pasojw e defekteve gjenetikw dhe ajo sporadike qw mind tw jetw pasojw e defekteve kongenitale tw patrashwgueshme nw sintezwn hormonale, apo e marrjes sw substancave strumogane ku pwrfshihen medikamente, ushqime lakwr, lulelakwr etj.Substancat strumogjene e kalojnw placentwn dhe mund tw shkaktojnw strumw kongjenitale. Nw patogjenezwn e strumws akuzohet njw stimulim i zgjatur i TSH nw periudha deficiense tw hormoneve tiroidiene, qw shkakton hiperplazi tiroidiene.Ndwrsa struma nodulare sis tad I fundit I strumws difuze, qw shkaktohet nga ndryshime involutive tw hiperplazisw.Zhvillimi I hipertiroidizmit nw strumw quhet strumw nodulare toksike ose Swmundja Plummer.Nodujt quhen noduj tw nxehtwKlinikisht struma difuze mund tw paraqes vetwm siptoma kompresive.Rrallw paraqitet me hipotiroidizwm, bile deri nw kratinizwm, ndwrsa struma nodulare toksike paraqet siptoma tw hipertiroidizmitw qw instalohen shumw mw ngadalw se nw swmundjaen Grave. Morfologjikishtw struma difuze paraqet njw rritje simetrike tw tiroides.Mikroskopikishtw stadi hiperplastik shpreh hiperplazi epeteliale me folikula tw vogla,me epitel tw lartw tw sheshtw(struma koloidale).Ndwrsa nw strumwn nodulare gjwndra wshtw asimetrike dhe nodulatw janw me mallwsi tw ndryshme.Mikroskopikishtw paraqet strukturw heterogjene. Nodulat mund tw jene : 1. koloidale, apo degjenerative me hemoragji 2. kalcifikime apo cikatrime fibrotike deri ne degjenerim cistik. Folikujtw mund tw paraqiten - nga tw vegjwl nw tw mwdhenjw - me epitel nga tw lartw nw tw sheshtw - me epitel mokropapilar prandaj swmundja Graves mund tw ngatwrrohet me carcinoma papilare.

Swmundja Graves (stuma toxica difusa ) Quhet ndryshe swmundja Basedov apo displazia primare.Karakterizohet nga : - hipertiroidizwm - oftalmopati - rritje difuze tw tiroides - prek tw gjitha moshat - wshtw mw e shpeshtw nw dekadwn e tretw dhe tw katewrtw tw jetws - prek kryesisht femrat. Swmundja shkaktohet nga dy antikorpe : 1. tiroid stimulus 2. tiroid rritws. Kwta nntikorpe lidhen me receptorwt e TSH.Bashkwshoqwrimi I kwsaj swmundje me tiroiditin Hashimoto nw personat e tw njejtws familje tregon natyrwn auto immune tw saj, me njerwz me predispozitet hereditarw.Nw patogjenezwn e proceseve autoimmune akuzohen dwmtime tw muskulaturws sw syve . Morfologjikisht gjwndra paraqet njw rritje tw moderuar, simetrike dhe paraqitet nw prerje homogjene, hiperemike dhe mungesw tw pamjes normale koloidale.Mikroskopikishtw paraqet hiperplazi epiteliale me foikula tw vegjwl ku mingon lumeni folikularw .Epiteli wshtw I lartw, kuboidw, me plika papilare.Nukleusi shtw I zmadhuar dhe I zhvendos nw bazwn celulare.Koloidi wshtw pak I ngjyrosur dhe I vakuolizua, disa folikuj janw bosh, stroma wshtw e vaskolizuar, hasen edhe fokuset e indit limfatik me qendwr germinale.Sasia e kwtyre fokuseve wshtw nw pwrputhje me titrin antikorpal,wshtw e vwshtirw diagnoza diferenciale e carcinomws papilare dhe tiroiditin Hashimoto. TIROIDITET Tiroiditi infektiv.Wshtw njw swmundje e rallw dhe zakonisht shkaktohet - nga diseminimi bacterial per continuitatum - inflamacionet supuative pwr rreth. Tiroiditi granulomatoz.Emwrtohet dhe tiroiditi gjigantocelular subakut apo I Ouervainitit.Mendohet se ka origjinw virale.Wshtw mjaft I shpeshtw dhe prek kryesisht femrat e reja.Tiroidja zmadhohet pak dh wshtw e dhimbshme.Morfologjikisht manifestohet: - me desruksion folikular dhe infiltrim tw tyre nga neutrofilet - histiocite - qeliza gjigande multinukleare - proliferim fibroblastic - fibrozw. Swmundja mund tw diagnostikohet me citologji aspirative Tiroiditi limfocitar ose autoimun.Karakterizohe nga -infiltrimi limfocitar prania e antikorpeve twtiroides nw qarkulim.

Tiroiditi Hashimoto. Quhrt ndryshe tiroiditis limfocitar difuz apo tiroiditi strumoz autoimun.Karakterizohet nga : - zmadhim I tiroides - infiltrim imfocitarw I gjendrws - autoantikorpe pwr tiroiden. Haset mw shpesh nw femra nw periudhwn e menopauzws por edhe nw femijwri dhe adoleshencw. Hasen antikorpe kundwr disa antigjeneve tw tiroides, ndwrsa antikorpet tiroid-stimulues hasen nw kwtw patologji.Nw patogjenezw akuzohet njw defektw organ-specifik nw limfocitet T-supesore . Morfologjikishtw tiroidja varjon : - nga lehtwsishtw nw tepwr e zmadhuar - konsistenca nga e butw nw solide - sipwrfaqa nga e lwmuar nw lehtwsishtw e ashpwr - kapsula wshtw e hollw si dhe pa ndryshim. Mikroskopikisht paraqet njw infiltrim difuzw limfocitarw, me folikula limfatike.Folikujt tiroidjen janw: - tw reduktuar nw numwr - tw vegjwl - tw zbrazur nga koloidi Qelizat epiteliale paraqesin citoplazwm oksifile tw granuluar me nucleus tw zmadhuar hiperkromatik me nukleola prominente.Septat interlobular janw tw trashur dhe fibroz.Diagnoza diferenciale duhet bwrw me : - swmundjen Grave - karcinomwn folikulare - limfomwn malinje. Tiroiditi atrofik.Shkakton hipotiroidizwm spontan.Glandula paraqitet e zvogwluar.Janw prezente antikorpet tirodiene dhe folikulare.Mikroskopikisht paraqet: - infiltrim limfocitar - atrofi folikulare - fibrozw - nuk ka aftwsi regjenerative glandulare, sepse ka antikorpe qw janw bllokues tw ritjes sw tiroides Tiroiditi limfocitar fokal.Paraqet : - aggregate fokale limfocitare - qwndra germinale - alteracione epiteliale nw raste tw rwnda . Tiroiditi Riedel ose tiroiditi fibroz invaziv.Shfaqet si strumw e ngurtwsuar e aderuar me strukturat fqinje,qw shoqwrohet me siptomat kompresioni.Klinikisht ngjan me kancerin I pwrket grupit tw swmundjeve tw fibrosklerozws idiopatike multifocale ndahet mund tw shoqwrohet me : - fibrozw idiopatike retroperitoneale - mediastinale

- retroorbitale - kolangit - sklerotisant. Mikroskopikisht paraqet ind fibrozw tw hialinizuar ose jo dhe qeliza inflamtore tw cilat zvendwsojnw struktura normale tiroidiene. Tumore beninje Adenoma folikulare.Wshtw njw tumor I inkapsuluar.Pwrbwhet nga qeliza folikulare tw diferencuara.Haset mw tepwr nw femra dhe nw tw rinj. Makroskopisht adenoma paraqitet si njw nodul I vetwm dhe mund tw shkaktoj kompresion.Shkakton rritje akute tw tumorit tw shoqwruar me dhimbje.Nw prerje wshtw mw pak koloidale se indi pwrreth, me ngjyrw qw varion nga e bardha nw lejla dhe konsistencw nga e buta nw tw fortw.Nw qendwr shpesh paraqet degjenerim indor si: - kalcifikime - hemoragji - cikatrizime. Mikroskopikisht wshtw I rrethuar nga njw kapsulw fibroze e vaskularizuar.Celulat tumorale formojnw folikula tw vogla tw mbushura me sasi tw ndryshme lwndwsh koloidale.Kwto struktura ndahen nga njw stromw e hialinizuar dhe endomatoze tepwr e vaskulizuar qw I japin njw pamje sinusoide.Nukleuset e qelizave janw tw mwdha por mitozat janw tw rralla. Adenoma folikulare me qeliza oksifile ose adenoma Hurthle.Pwrbwhet nga qeliza oksifile nw formw trabekulare, por mund tw jetw dhe solide apo tw formoj folikula. Adenoma folikulare me qeliza tw qarta.Qelizat kanw citoplazwm tw qartw me sasi tw madhe glikogjeni.Diferencimi nga karcinomat metastatike renale janw tw vwshtira. Adenoma folikulare atipike, shpreh tipare tw malinjitetit si: - atipia celulare - rritje tw numrit tw mitozave. Tumori nuk paraqet penetrim kapsular apo invasion tw enwve tw gjakut. Teratoma.Wshtw mjaft e rrallw dhe shfaqet nw fwmijw.Merr origjinwn nga kapsula dhe strukturat fqinje.Ato zakonisht janw histologjikisht dhe klinikisht beninje.Ndwrsa sindroma komprimuese e strukturave fqinje wshtw e shpeshtw pwr shkak tw rritjes sw madhe tw tyre. Tumoret malinje Karcinoma tiroidiene ndahet nw katwr tipa kryesore: 1. carcinoma papilare 2. carcinoma folikulare me ngjyrosje positive pwr tireoglobulinwn 3. carcinoma medulare me ngjyrosje positive pwr kalcitoninwn 4. carcinoma e padiferencuar ose anaplazike Hasen dhe carcinoma epidermoidee, mukoepidermoide, mucinoze me qeliza kolumnare.

1. Carcinoma papilare.Haset nw do moshw dhe prek kryesisht femrat.Ai bwn rritje tw ngadaltw , dhe rrallw prek edhe strukturat nw fqinjwsi me gjwndrwn, metastazat janw tw rralla dhe pwrqwndrohet kryesisht nw mushkwri. Makroskopisht tumori wshtw i bardhw, i fortw me konsistencw fibroze jo qartwsisht tw kufizuar, por mund tw jetw edhe cistik.Tumori primar wshtw i vogwl megjithwse mund tw jap metastaza regjionale tw njw mallwsie tw konsiderueshme. Mikroskopisht pwrbwhet nga papilla tw shoqwruara nga folikuj dhe nga shtersa solide celulare. Papilat janw: - tw gjata - tw holla - kanw njw qendwr tw hollw fibrovaskulare - vishen me njw shtres tw hollw celulash tw diferencuara. Nukleuset janw : - tw zbehtw - tw mwdha - me kufij tw parregullt - nukleolw tw padallueshme - pseudoinkluzione citoplazmatike - mitoza tw rralla Folikulat janw komponenti predominantw I kwsaj karcinome.Kjo karcinomw wshtw invasive dhe inkapsulimi wshtw I rrallw. 2. Karcinoma folikulare. Prek mw tepwr femrat dhe I pwrket moshws sw vjetwr dhe tw mesme. Tumori primar wshtw I kufizuar brenda kapsulws gladulare,por ai mund tw invadoj strukturat fqinje.Metastazat limfatike regjionale janw shum tw rralla ndwrsa ato nw distancw janw tw zakonshme duke prekur kryesisht kockat dhe mushkrit. Makroskopisht wshtw e ngjashme me adenomwn folikulare ndwrsa mikroskopikisht ka njw kapsulw qw pwrmban enw tw mwdha gjaku me mure tw holla. Karcinoma folikulare shfaq diferencim folikular, por qw I mungojnw tiparet diagnostike tw karcinomws papilare. Pwrbwhet nga struktura folikulare, trabekulare apo solide.Folikulat janw tw vogla dhe tw diferencuara.Mes trabekulave dhe folikujve ka enw tw shumta gjaku me mure tw holla tw cilat marin forwm sinusoide. Karcinoma mikse medularo-filikulare.Shfaqw tiparet e asaj medulare me imunoreaktivitet pwr kalcitoninwn dhe folikulare me imuno reaktivitet pwr tiroglobulinwn. Limfoma malinje wshtw me origjinw nga limfocitet B.Prognoza wshtw mw e mirw se nw karcinomat e padiferencuara.

Patologjia e gjendrave mbiveshkore 1. Atrofia ndodh nw ato raste kur ndwrpritet stimuli hipofizarw gjatw dwmtimeve tw lobit tw pwrparshwm tw hipofizws ose gjatw mjekimit me doza tw larta me afat tw gjatw me kortikoid. 2.Hemoragjia wshtw infiltrim gjaku qw ndan koren nga medularia e shoqwruar me nekozw qeizore.Patologji e saj wshtw Waterhouse Friderichsen I cili zhvillohet nw terren tw meningokoksemis. 3.Dwmtimet inflamatore.Pwrfaqwson dwmtimin e gjwndres mbiveshkore nga agjentw bacterial,virusal ,parazitarw.Inflamacioni specifikw wshtw tuberkulozi. Sindromat e hiperfunksionit tw kores . 1.Sindroma e hiperkorticizmit glukokortikoid ose sindroma Cushing dhe lidhet me sekretimin me tepricw tw hormoneve glukokortikoide.Forma mw e shpeshtw e kwsaj swmundje zhvillohet nga hiperplazia kortiko-suprarenale e dyanwshme si dhe nga tumoret belinje ose malinje tw kores sw gjwndrws mbiveshkore. 2.Adenoma.Ato paraqiten me : - pamje tw rrumbullakwt ose vezake - tw inkapsuluara - me sipwrfaqe tw lwmuar - me konsistencw tw fortw. Nw prerje masa tumorale ka ngjyrw tw verdhw, ndwrtim lobularw, me vatra nekrotike dhe hemoragjike apo pseudokiste.Mikroskopikishtw : - qelizat e adenomave kanw pamje tw tipit spongiocitarw - anizocitoza - anizokarioza - atipi qelizore tw shpeshta - mitozat tw rralla Kortikosuprarenalomat malinje.Janw tumore hipersekretues voluminozw qw mund tw arrijnw peshwn mbi 1kg.Kanw ngjyrw tw verdhw nw kafe, infiltrojnw indet pwreth dhe japin metastaza. Hiperkorticizmi androgjenik shkaktohet nga tumore virilizante tw suprarenaleve si dhe nga njw hiperplazi e lindur ose e fituar.Nw kwtw sindromw futen: - tumori virilizantw I kores sw suprarenales - hiperplazia virilizante kongjenitale - hiperplazia virilizante e fituarw Sindromi I hiperaldosteronizmit parwsor ose sindroma Conn.Karakterizohet me sekretimin me tepricw tw aldosteronit e qw shprehet me retensionin e natriumit dhe eleminimin e kaliumit duke krijuar gjendje salkaloze.Swmundja paraqitet me : - rritje tw presionit arterial - kriza tetanie

dobwsim muskulare adenoma kortikosurenaljane

Sindromi I hiperfunksionit medulo-suprarenalian Nw ndryshim nga gjendrat e tjera endocrine shtresa medulare nuk ka gjwndje hipofunksioni.Hiperfunksioni I medulares shkaktohet nga zhvillimi I njw tumori nw qelizat kromafine qw quhet feokromocitoma,qw sekreton me shumicw aderenalin noradrenalin prandaj shfaqet hypertension arterial me karakter pa paroksistik.Tumori wshtw beninj por kurw wshtw malinjw prek tw dy gjwndrat, ka pwrmasa tw mwdha dhe jep metastaza tw mwdha.Tumori paraqitet nw formw nodusi me ngjyrw kafe ose grid he me vatra nekrotike ose hemoragjike.Mikroskopikisht tumori pwrbwhet nga qeliza polimorfe shpesh poligonale, me citoplazwm tw ollshme tw granuluar dhe bazofile.Qelizat vendosen nw kordona tw ndara nga akse vaskulare. Simpatoma embrionale ose neuroblastoma.Wshtw tumor I shtresws medularedhe I ganglioneve simpatike.Karakteristikw wshtw pwrmbajtja nw qelizw e metabolitwve hormonale tw tipit tw acidit vanylmandelik. Swmundjet e hiperfunksionit tw kores Swmundja e Adisonit.Shkaktohet nga dwmtimi I kores duke u shprehur me pakwsimin e sekretimit ose mungeswn e ndonjwrit prej hormoneve mineralo-kortikoide, glukokortikoide dhe androgjenike.Kjo swmundje prek moshat e reja dhe karakterizohet me : -asteni - ulje tw presionit arterial nwn vlerat 100mmhg - anoreksi - rregullime gjenitale - gjwndje hipoglicemie - melanodermi. Shkaqet qw krijojnw kwto rregullime janw tw shumta.Ndwr to pwrmendim: - atrofi e veantw e kores sw suprarenales - tuberkulozi I kores sw suprarenaleve I cili zhvillohet si infeksion sekondarw me rrugw hematogjene. Nw gjwndrwn mbiveshkore takohen tumore metastatike tw cilat janw tw njwanshme ose tw dyanwshme

ENDOKRONOPATITW - Endokrinopatitw janw rregullime tw punws sw gjwndrave me ekskretim tw brendshwm, apo tw veprimit tw hormoneve.Nw endokrinopati mund tw manifestohen veprimet e sforcuara apo tw dobwsuara tw hormoneve. Endokrinopatitw I ndajmw nw: 1. hiperfunksionale 2. hipofunksionale Endokrinopatitw glandulare apo tw gjwndrave pwrfshijnw rregullimet e gjwndrave endokrine dhe tw mekanizmave dhe mekanizmave tw tyre rregullues.Nwse rregullimet janw jashtw gjwndrave endocrine pwr endokrinopati - jashtwgjendrore - ekstraglandulare Endokrinopatitw glandulare mund tw jenw pasojw e cregullimeve nw gjwndwr e cila sekreton hormonin e caktuar, apo cregullime nw sistemin I cili mundbikwqyr veprimin e kwsaj gjwndre.regulimin nw gjwndwr e quajmw quajmw endokrinopati parwsore,ndwrsa regulimin I sistemit rregulator mund tw jenw new nivele tw ndryshme.Nw sistemin e gjendrave, tw cilat janw tw varura nga hipotalamusi dhe hipofiza, rregullimet nw punwn e gjendrave tw pragut(korja e gjendws mbiveshkore,gjwndra tiroide gjwndrat seksuale) tw cilat janw pasojw e rregullimit nw hipofizw I quajmw endokrino pati dytwsore, kurse rregullimet tw cilat zwnw fill pwr shkak tw rregulllimeve tw hipotalamusit, iquajmw endokrinopati tretwsore. Nw rastin e funksionit tw zvogwluar tw gjendrave,ekskretimi themelor I hormonit mund tw jetw I mjaftueshwm por rezerva funksionale tw jetw e zvogwluar, kwshtu qw shenjat e hipofunksionit paraqiten nw rastin e mbigarkesws .Endokrino patitw e tilla janw tw fshehura apo laente, pwr dallim nga ato tw shprehura apo manifeste, nw tw cilat pasojat e regulimeve hormonale manifestohen nw ecurin e swmundjes.Endrokrinopatitw mundw tw zwnw fill pwr shkakw tw rregullimit nw: - ekskretimin e hormoneve - rregullim nw mbajtjen e hormoneve - rregullime nw mekanizmin e veprimit tw hormoneve nw indet e pragut - rregullime nw metabolizmin e sekretimit tw hormoneve - Dhwnija e hormoneve Endokrinopatitw gjwndrore janw regullime tw eskretimit tw hormoneve nga gjwndrat endocrine.Endokrinopatitw jashtw gjwndrore mund ti shkaktojnw eskretimit tw hormoneve nga gjwndrat endokrine.Endokrinopatitw jashtw gjwndrore mund ti shkaktojw eskretimi I hormonit nga burimi jashtw gjwndrave endokrine si dhe mekaniznmat e tjerw themelorw. rregullimet e eskretimit tw hormoneve Shumica e rregullimeve rndokrine janw pasojw e krijimit tw shtuar apo tw mangwt tw njw ose mw shumw hormoneve.

Ekskretimi I sforcuar I hormoneve Ekskretimi I sforcuar I hormonit tw veantw mund tw ketw mw shumw shkaktarw .Ekzistojnw dy forma tw pwrgjithshme fispatologjike tw ekskretimit tw sforcuar tw hormoneve. 1. Ekskretimi I sforcuar I hormoneve nw gjwnder.Gjwndra e cila normalisht ekskreton kwto hormone fillon tw ekskretoj nw sasi tw rritur. 2. Ekskretimi ektopikw I hormoneve.Tumoret me prejardhje jo endokrine mund tw ekskretojnw hormone apo substance tw cilat veprojnw si hormone normale ky eskretim quhet ektopikw. Per shkakw tw tumorit niveli I ngritur I hormonit mund tw shkaktojw simptomaKjo gjwndje quhet sindromi ektopik hormonal,psh sindroma Cushing e cila zhvillohet tek pacientwt me carcinomwn e bronkut kur ky tumor ekskreton ACTH Depresioni gjenetik:do qelizw e diferencuar e trupit pwrmban trashgiminw gjenetike pwr tw gjitha proteinat e organizmit.Pra secila qelizw mund tw ekskretojw cilindo hormonw polipeptidik. Nw qelizwn e ndryshuar malinje mund tw aktivizohen gjene tw paaktivizuar tw cilwt e kontrolojnw krijimin e hormoneve tw caktuara nw gjwndrwn endocrine, kwshtu ai fillon tw eskretohet etopikisht. Aktivizimi I qelizave tw tjera hormonale .Qelizat tw cilat ekskretojnw hormonet nuk gjenden vetwm nw gjwndrat endokrine por edhe nw indet e tjera.Aftwsia e krijimit tw hormoneve polypeptide nw indin endodermal ka prejardhje nga qelizat me aftwsi tw ekskretimit tw hormoneve.Kwto qeliza quhen qelizat APUD tw cilat me prezencwn dhe aktivitetin e tyre nw tumore shpjegojnw krijimin ektopik tw hormonit nw disa tumore. Ekskretimi I pakwsuar I hormoneve Ekskretimi I pamjaftueshwm I hormonit shkakton gjithnjw rregullime patologjike.Kwsaj I takojnw: - infeksione psh tuberkulozi mund tw shkaktoj insuficenswn e gjwndrave mbiveshkore - lwndimi I enwve tw gjakut (infarti) - nekroza e indit - insuficenswn e gjwndrave endocrine - rregullimet imunologjike - tumoret - rregullimet e trashwguara Hipertireozat e maskuara kanw tw bwjnw me hipertireozwn, e cila gjendet nw personat e moshuar dhe manifestohet me: - rregullime kardiovaskulare - dobwsimin e muskujve - humbje nw peshw.

Hormonet qw mw sw shpeshti ekskretohen nw mwnyrw ektopike HORMONET ACTH dhe lipotropina TUMORI PASOJAT KLINIKE Carcinoma e bronkitit, Sindromi Cushing, alkaloza timoma, tumori I hipokaliemike pankreasit, tumoret e vezores, karcinoidi I bronkitit, adenokarcinomat e pankreasit, tumoret e sistemit digjestiv. Hepatoblastoma, tumoret e Sindromi Cushing, alkaloza pankreasit, dhe tw tjerw tw hipokaliemike sistemit digjestiv Carcinoma e mushkwrive, koriokarcinoma, carcinoma e gjirit, melanoma, carcinoma epidermoide e mushkwrive. Hiponatriemia dilutive, sindromi I ekskretimit joadekuat tw ADH, puberteti I parakohshwm, gjinekomastia

Vazopresina

Gonadotropinat

PTH

Hipernefroma, hepatoma, Hiperkalcemi tumori I pankreasit dhe tumoret e tjerw tw sistemit digjestiv, mieloma multiple, limfomi I Kiperkalcemi brukitit dhe limfomat e hipertireoza tjera, te kariokarcinoma, carcinoma epidermoide e mushkwrive, mezotelioma Tumoret mezodermale dhe Hiperglicemi, mezokimale, diarre feokromocitoma, hepatomat, tumoret e pankreasit, carcinoma e mushkwrive dhe

OAF TSH

Somatomedinet (IGF1 E 2) Eritropoetina VIP

eritrocitoza,

rregullimet nw indin e pragut Ka gjwndje nw tw cilat gjwndrat endocrine funksionojnw normalish, ekskretimi dhe transporti I hormoneve nuk janw tw rregulluara, por nuk ka pwrgjigje tw indit tw pragut, nwn veprimin e hormonit.Ekziston pandjeshmwria hormonale e cila mund tw jetw e shkaktuar : - mungesa e aktivimit tw hormonit kur ai vijon nw indin e pragut - rregullimet e receptorwve - me krijimin e antitrupave ndaj hormoneve apo receptorwve tw hormoneve - mungeswn e qelizave tw pragut Receptorwt hormonalw Hormonet me anw tw qarkulimit arrijnw deri tek organi ekzekutivw nw tw cilin njohin makromolekulat specifike(receptorwt).Hormonet dhe receptorwt sw bashku krijojnw kompleksin hormone-receptorw.E cila wshtw kusht themelorw pwr fillimin e veprimit periferik tw hormonit ku hormone mbartw informacioni e qelizws dhe pastaj kryhen progaramin re vetw biologjik.Prandaj hormonet quhet lajmwtari i parw.Sipas vendosjes nw membranwn qelizore apo nw qelizw receptorwt janw: 1. membranorw 2. tw brendshwm Receptorwt hormonal membranorw :lidhja e hormoneve pwr receptorwt qw janw vendosur nw sipwrfaqen e qelizws stimulon mekanizmat brenda qelzorw, tw cilwt ndwrmjetwsojnw stimulimin e pwrgjigjes qelizoe ku marin pjesw ndwrmjetwsuesit e ndryshwm kimik brenda qelizor qw quhen lajmwtarw tw dytw. Hormonet stimulojnw ose frenojnw veeprimin e adenilat-ciklazws e cila krijon adenozinw monofosfatin ciklik(cAMP). Receptorwt hormonal Brenda qelizorw.Receptirwt pwr steroide dhe hormonet tiroide gjenden nw bwrthamwn qelizore ku veprojnw si rregullator tw shprehjes gjenike. Rregullimi hormonal I receptorwve. Shumw faktorw mund ta ndryshojnw pwrqwndrimin apo afinitetin e receptorwve hormonal kurse kryesori wshtw pwrqwndrimi I hormonit homolog dhe hormoneve tw tjera. Kur hormoni e rregullon numrin e receptorwve tw vetw kemi autorregullim, psh:insulina e pwrcakton si faktor kryesor numrin e receptorwvw nw qelizat e ndjeshme kurse hetero rregullimi wshtw rregullim I receptorwve hormonal me hormone plotwsishtw tw ndryshwm psh: dukuria qw estrogjenwt nw mitwr rrisin numrin e receptorwve pwr progresteron duke pwrgatitur mitrwn pwr veprimin e progresteronit.ose rregullimi I mbindjeshmwris sw sistemit kardivaskularw me aminat -adrenergjike. rregulimet e receptorwve si shkaqet e disa swmundjeve rregulimet e receptorwve hormonal mund tw jenw tw trashwguara apo tw fituara.Mutacionet e receptorwve hormonal shkakwtojnw pandjeshmwri e strukturws sw receptorit,pra ajo wshtw active edhe kur receptori nuk wshtw I lidhur me hormonin.

Mutacionit I gjenit pwr receptorwt androgjen wshtw shkakw pwr pseudohermafroditizmit mashkullorw.Mutacionet nw mwnyrw tw ndryshme mundw ta ndryshojnw strukturwn e gjenit me pasoja tw ndryshme.mutacionet qw shkaktojnw mungeswn e receptorwve androgjen nw formwn mw tw rwndw manifestohet si feminizwm testikularw I plotw me: - kromozome XY - testikujt ndodhen nw hapsirwn e barkut - organet e jashtme seksuale kanw formwn e organeve femwrore - ekskretojnw sasi tw rritur tw testosteronit Pseudohipoparatireoza wshtw pandjeshmwri e indeve tw pragut nw parathormonin.Nw kwtw swmundje kemi hipokalciemi dhe hiperfosfatemi me pwrqwndrim tw rritur tw PTH nw plazwm.Shkaku I kwtij regullimi wshtw mutacioni I gjenit pwr nwnnjwsinw Gs- tw receptorwve pwr PTH.Mutacionet e nwnnjwsive Gs- mund tw shkaktojnw edhe aktivimin e receptorwve. rregullimet e fituara tw receptorwve tw hormoneve mund tw jenw tw shkaktuara me faktorwt 1.hormonale 2.metabolikw 3.toksikw 4.imunologjkw 5.mitacionet somatike tw gjeneve pwr receptorw . Kur hormonet kanw ndwrtim dh ereceptorw tw ngjashwm me rastin e ngritjes sw pwrqwndrimit mund tw lidhen me receptorwt heterologw dhe tw stimulojnw aktivitetn e tyre psh:ekskretimi I rritur I hormonit tw rritjes nw akromegali stimulon receptorwt prolaktin dhe tek femrat shkakton galaktoren. Funksionin e receptorwve mund ta rregullojnw helmet e ndryshme duke pwrfshirw dhe toksinat bakteriale psh;kolera-toksina shkakton diare dhe inaktivon aktivitetin e GTPazw. Mutacionet somatike nw tumore mund ti atakojnw gjenet pwr receptorwt hormonal. Qelizat tumorle kanw pwrgjigje tw ndryshme nw veprimet hormonale nga qelizat e indit normal.Mutacionet stimuluese somatike ndodhin nw adenomat adenohipofizare dhe nw adenomat e gjendrws tiroide,tw cilat prodhojnw sasi tw tepruar tw hormonit tw rritjes dhe hormoneve tiroide. Mutacionet e gjeneve pwr receptorwt estrogjen dhe progresteron nw qelizat e karcinomws sw gjirit dhe endrometrit janw tw rwndwsishme.Qelizat e ndryshuara malinje tw karcinomws sw gjirit mund tw pwrmbajnw receptorw estogjen tw cilwt funksionojnw nw qelizat e epitelit normal gjendrorw.Ekzistenca e receptorwve progresteron nw qelizat e karcinomws sw gjirit tregon se nw kwto qeliza wshtw mbajtur sistemi I veprimit tw estradiolit. Mutacionet somatike nw qelizat e karcinomws sw gjirit mund tw shkaktojnw ndwrprerjen e sintezws sw receptorwve estrogjen dhe progresteron, apo ta ndryshojnw strukturwn dhe funksionin e tyre. Ky wshtw shkak I ndryshushmwrisw sw madhe tw prwgjigjes sw karcinomws sw gjirit tw pacientwve nw veprimet dhe mjekuimin hormonal. rregullimet e metabolizmit tw hormoneve Pwrqwndrimi I hormoneve n plazwm varet nga ekskretimi dhe zbwrthimi I tyre.

rregullimi I shpejtwsisw sw zbwrthimit ndikon nw pwrqwndrimin e hormonit nw qarkullim. rregullimet e rregullimit tw sistemeve hormonale Nw ekskretimin e hormoneve nw mwnyrw tw twrthortw apo tw drejtwpwrdrejtw ndikojnw produktet e tyre pwrfundimtare apo veprimet metabolike..Mekanizma tw rwndwsishwm janw lidhjet e pwrkundwrta negative apo positive me tw cilat rregullohet aktiviteti I sistemeve hormonale. rregullimet e sistemit hipotalamus-hipofizw-gjwndwr e pragut Midis hipotalamusit dhe rajoneve tw tjera tw trurit ka lidhje nervore, pra sinjalet nervore mund ti aktivizojnw qelizat neurosekretore hipotalamike.Me ndwrmjtwsimin e hipotalamusit sistemi nervor qendror (SNQ), rregullon funksionin e lobit tw pwrparwm tw hipofizws.Ekskretimin e hormonit tw lobit tw pwrparwm tw hipofizwse mbikwqyrin faktorwt specifik hipotalamik lirues dhe inhibues. Faktorwt e lirimit tw: - CRR kortikotropinws - LHRH hormone luteotrop - CHRF hormonit tw rritjes - TRHTSH - PRF prolektinws - PIF faktorw I cili frenon lirimin e prolaktinws - GH hormone I rritjes. Nw rastin e funksionimit tw lidhjeve reciproke nw sistemin hipotalamus-hipofizwgjwndwr e pragut, sipas kohwzgjatjes I kemi: 1. Lidhjet e gjata reciproke (hipotalamus, hipofizw, gjwndwr e pragut) 2. Lidhjet e shkurtra reciproke 3. Lidhjet ultra tw shkurtra reciproke Shumica e sistemeve tw lidhjeve tw gjata reciproke wshtw inhibitore, hormoni tw cilin e ekskretojnw gjwndrat e pragut e zvogwlon ekskretimin e hormoneve hipofizare apo faktorwve lirues, tw cilwt normalisht e stimulojnw gjwndrwn e pragut.Lidhja reciproke mund tw jetw edhe positive psh:pwrqwndrimi I lartw I estrogjenit mund ta stimulojw lirimin e LHRH. Nw sistemin hipotaloamus-hipofizw-gjwndwr e pragut endokrinopatia parwsore tregon se rregullimi qwndron nw gjwndrwn ekzekutive endokrine. Endokrinopatia dytwsore wshtw e kushtwzuar me rregullimin e nw hipofizw,kurse ajo tretwsore nw hipotalamus psh:sindroma Cushing si endokrino pati parwsore mund tw zhvillohet pwr shkakw tw ekskretimit tw pavarur tw kortizolit nga kriesat e reja tw gjendrws mbiveshkore Ekskretimet e hormoneve mund tw bwhen tw pamjaftueshme pwr shkakw tw ndryshimeve nw nivelet e ndryshme tw mekanizmave rregullatore. Sindroma e Kallmannit wshtw njw shembull pwr kwtw rast. Dhe pwr hipogonadizmin tretwsor pwr shkaw tw dwmtimit tw hipofizws kemi hipogonadizwm dytwsor.

rregullimet e ekskretimit tw hormoneve pwr shkakw tw rregullimit tw homeostazws rregullimet e homeostazws e ndryshojnw ekskretimin e hormoneve rregullimi i tw cilave nuk varet nga hipotalamusi dhe hipofiza. rregullimi parwsor e shwnon rregullimin nw gjwndrwn endokrine, kurse rregullimet dytwsore ndodhin pwr shkakw tw rregullimeve tw mekanizmave homeostatike psh:aldosteronizmin dytwsor ekskretimi i rritur i aldosteronit wshtw pasojw e ngacmimit qw ka prejardhjen jashtw gjwndrws mbiveshkore ose nga qarkullimi i dobwt i gjakut nwpwr veshkw. Hormonet hipofizare dhe faktorwt rregullues hipotalamik HORMONI I HIPOFIZWS Hormoni i rritjes Somatotropina HR,STH Kortikotropina Hormoni adrenokortikotrop ACTH Tirotropina Hormoni folikulostimulues FSH, Hormoni luteinizues LH prolaktina FAKTORI RREGULLATOR NGA HIPOTALAMUSI,HORMONI Faktori i cili liron hormonin e rritjes, GHRH,GHRF Somatostatina,SRIF,SRIH Faktori i cili liron kortikotropinwn CRF Faktori i cili liron tireotropinwn TRH Faktori i cili liron gonadotropinat GnRF Faktori i cili liron LH (LHRH, LHRF) Faktori i cili frenon ekskretimine PRL (PIF)

rregullimet e funksionit tw hipofizws Ekskretimet e hormoneve tw lobit tw pwrparwm tw hipofizws e mbikwqyrw faktori specifik hipotalamik. rregullimet qw shkaktojnw ekskretimin e tepruar apo tw mangwt tw hormonit tw lobit tw pwrparwm tw hipofizws HORMONI Hormoni i rritjes Prolaktina ACTH TSH LH \ FSH SEKRETIMI I TEPRUAR Akromegalia, gjigandizmi Amenorea, steriliteti, galaktorea Swmundja e Cushing Hipertireoza hipofizare Puberteti I parakohshwm SEKRETIMI I MANGWT Shkurtabiqwsit Insuficiensa e laktacionit Funksioni dytwsor gjwndrws mbiveshkore Hipotireoza dytwsore Hipogonadizmi dytwsor I

Pasojat e mungesws sw hormoneve tw lobit tw pwrparwm tw hipofizws te tw rriturit: 1. Mungesa e gonadotropinave (LH, FSH) shkakton hipogonadizwm dytwsor , I cili te femrat manifestohet me amenoren dytwsore, kurse te meshkujt atrofia dytwsore e testikujve 2. Mungesa e ACTH shkakton hipofunksionin dytwsor tw gjwndrws mbiveshkore (I ngjashwm me swmundjen Addison).Pwr shkak tw mungesws sw kortizolit tw nevojshwm pwr ekskretimin normalw tw ujit mund tw paraqitet hollimi I plazmws dhe hiponatriemi 3. Mungesa e tireotropinws TSH shkakton hipotireozwn dytwsore 4. Mungesa e prolaktinws, PRL ka si karakteristik mosekzisistimin e laktacionit pas lindjes 5. Mungesa e hormonit tw rritjes te tw rriturit paraqitet me mungeswn e izoluar tw dy hormoneve gonadotropine Pasojat e mungesws sw hormoneve tw lobit tw pwrparwm nw moshwn fwminore Roli kryesor I hormonit tw rritjes wshtw rregullimi I rritjes qw realizohet me faktorin e rritjes.Mungesa e kwtij hormone dhe hormoneve tw tjera tw lobit tw pwrparwm wshtw shkak pwr ngecjen nw rritje dhe zhvillimin e pamjaftuar tw karakteristikave dytwsore seksuale. Ekskretimi I tepruar I hormoneve tw lobit tw pwrparwm tw hipofizws Shkaqet mw tw shpeshta tw ekskretimit tw hormoneve janw tumoret funksionale tw hipofizws (mikro dhe makroadenomat). Hormonet qw ekskrtetohen janw: 1. Prolaktina, ekskretimi i tepruar i sw cilws shkakton hiperprolaktinemi.Ndwrprerja e sistemit hipotalamus hipofizw shkakton ekskretimin e sforcuar tw prolaktinws pwr shkak tw mungesws sw kontrrollit inhibitor.Shkaqet mw tw shpeshta tw hiperprolaktinemisw janw tumoret hipofizare dhe estrogjenwt.Hiperprolaktinemia te femrat shkakton rregullimin e lidhjes hipotalamus-hipofizw-vezore dhe rregullimin e ekekretimit tw LHRH, ndwrsa te meshkujt shkakton: - inpotencw - humbjen e lipidos - hipogonadizwm - galaktore 2. Hormoni I rritjes.Ekskretimi I tepruar I kwtij hormoni wshtw prania e tepruar e hormonit tw hipofizws.Rritja e sasisw sw kwtij hormoni stimulon : - rritjen e kwrcit dhe kockws - trashjen e kwrcit tw nyjeve Ndryshimet qw ndodhin si pasojw e rritjes sw sasisw sw hormonit quhen atropati hipertrofike.Teprica e hormonit tw rritjes shkakton hiperglicemi dhe ekskretimin e sforcuar tw insulinws, rregullim nw metabolizmin e karbohidrateve 3. ACTH. Swmundja Cushing wshtw shkak pwr ekskretimin e tepruar tw ACTH.

rregullimet e lobit tw paswm tw hipofizws 1. Diabetes insipidus wshtw shkak: - i zvogwlimit tw ekskretimit tw hormonit antidiuretik - dwmtimet neoplastike - infiltrave tw hipotalamusit apo hipofizws - interventet kirurgjikale - inflamacionet - dwmtimet vaskulare - rregullimi I mekanizmit osmoreceptorik - gjwndjet e hipervolemisw. Diabeti insipid idiopatik lajmwrohet familjarisht apo nw mwnyrw sporatike 3. Ekskretimi joadekuat I hormonit ADH.Shkaqet e ekskretimit joadekuat tw hormonit janw : tumoret malinje rregullimet e sistemit nervor qwndror disa medikamente

rregullimet e funksionit tw gjwndrws tiroide Tireotoksikoza dhe hipertireoza Hipertireoza wshtw njw grup rregullimesh klinike dhe biokimike dhe shfaqen kur nw inde vepron sasia e rritur e hormoneve tw gjwndrws tiroide pwr shkak tw hiperaktivitetit tw saj. Tireotoksikoza pwrfshin tw gjitha gjwndjet madje edhe tireoksikozwn, nw tw cilat pwrqwndrimet e hormoneve tw gjwndrws tiroide nw organizwm janw tw rritura psh dhwnia e hormonit apo proceset inflamatore nw tw cilwt nuk ka hiperfunksion tw gjwndrws tiroide por wshtw i rritur lirimi i hormonit. Baza fizpatologjike e hipertireozws mund tw jetw: - swmundja e gjwndrws tiroide - ekskretimi i sforcuar dhe i parregulluar i TSH apo TRH - ekskretimi i TSH jonormale - ekskretimi jashtwhipofizarw i stimulatorit tiroid - tumoret trofoblastike - swmundja Basedow. Pacientwt me hipertireozw krijojnw nw mwnyrw tw sforcuar edhe T3 edhe T4, kwshtu qw pwrqwndrimet e tw dy hormoneve nw gjak janw tw ngritura.Ngritja e pwrqwndrimeve tw T3 wshtw mw e madhe se ngritja e pwrqwndrimit tw T4.Kjo shpjegohet me krijimin e sforcuar tw kwtij hormoni nw gjwndrwn tiroide dhe me shndrimin e sforcuar tw T3 e T4 nw periferi. Pwrqwndrimet e ngritura tw T3 ndwrkohw qw T4 wshtw normale quhet T3-hipertireoza ose toksikoza, e cila shfaqet pwr shkak tw mungesws relative tw jodit nw gjwndrwn tiroide apo pwr shkak tw shwndrimit tw sforcuar tw T4 jashtw saj. T4-hipertireoza wshtw gjwndje me pwrqwndrim tw ngritur tw T dhe gjwndje normale tw T3. Meqw nw hipertiroidozw wshtw rritur aktiviteti i gjwndrws tiroide wshtw I shtuar dhe grumbullimi i jodit nw tw.

Tireotoksikoza wshtw pasojw e - shkatwrrimit tw indit tw gjwndrws tiroide me inflamacion - dhwnies sw hormoneve - wshtw shumw e rrallw - pasojw e ekskretimit nga indi ektopik tiroid psh nw vezore - funksioni i gjwndrws tiroide wshtw i zvogwluar pwr shkak tw frenimit tw ekskretimit tw TSH me pwrqwndrim tw lart tw hormoneve tiroide nw gjak - wshtw i zvogwluar funksioni i tiroides - wshtw I zvogwluar grumbullimi I jodit nw tw. rregullimet e pwrgjithshme fizpatologjike Meqw veprimi i hormoneve tw gjwndrws tiroide nw tw shumtwn e rasteve wshtw stimulus, karakteristikat e tireotoksikozws kryesisht manifestohen me funksionin e shtuar ttw sistemeve tw ndryshme dhe ndodhin pwr shkak tw mosaftwsisw tw sistemeve tw caktuara pwr ti plotwsuar nevojat pwr energji. Pasoja kryesore e tireotoksikozws wshtw shpenzimi i shtuar i energjisw.Pwr tw plotwsuar nevojat e shtuara - rritet masa e ushqimit - rritet shfrytwzimi i energjisw sw deponuar - rritet shpenzimi i oksigjenit - rritet krijimi i nxehtwsisw - rritet absorbimi i glukozws nw zorrw - krijimi i glukozws mga glikoliza, laktateve, glicerolit dhe aminoacideve - zvogwlohen depot e glikogjenit nw mwli - shtohet shfrytwzimi i glukozws nw indin muskulor dhe yndyror - sforcohet sinteza dhe zbwrthimi i proteinave - shtohet sasia e acideve tw lira yndyrore nw gjak - rritet sinteza e kolesterolit dhe triglicerideve - rritet shpenzimi i sasisw sw kolesterolit dhe triglicerideve - zvogwlohet pwrqwndrimi nw plazwm i tyre Tonusi i sforcuar i simpatikusit wshtw shkaku i shenjave dhe simptomave nw tireotoksikozw, sepse hormonet e gjwndrws tiroide rrisin numrin e receptorwve adrenergjik.Shenjat klinike tw kwtij veprimi janw: - rregullimet e sistemit kardiovaskular - rritet frekuenca, vwllimi i goditjes dhe ai minutor i zemrws - zvogwlohet rezistenca periferike - rritet veprimi adrenergjik, inotrop dhe kronotrop - nevoja tw shtuara pwr oksigjen - metabolizwm i sforcuar - ngritje e lehtw e presionit sistolik dhe ulje e presionit diastolik pwr shkak tw dilatimit tw enwve tw gjakut lwkurw e nxehtw e lagwt pwr shkak tw krijimit tw nxehtwsisw sw tepruar e cila duhet tw lirohet me vazodilatacion dhe qarkullimin e shtuar periferik - gjwndra tiroide wshtw e shtuar pwr shkak tw irritimit tw shtuar mbi tw, ndnjwherw dwgjohen zhurma

ka simptoma neuromuskulore tremori dobwsi muskulore miopati Biopsi e muskujve atrofi e fijeve muskulore degjenerim infiltrim yndyror fibrozw.

Tireotoksikoza te meshkujt shkakton: - humbjen e lipidos - inpotencw - gjinekomasti - rritet shndwrrimi jashtwgonadik i androgjenwve nw estrogjen - rritet pwrqwndrimi I estadiolit tw pwrgjithshwm dhe tw plotw, i cili shkakton gjinekomasti dhe ndikon nw funksionin e tubuleve seminifere Te femrat kemi: - cikwl menstrual tw rregullt, por mund tw ketw hipomenore dhe amenore - intervenime kirurgjikale - sepsis - plagw - pwrgatitje e pamjaftuar medikamentoze para tiroidektomisw - keqwsimi I kwtyre shenjave on nw krizw tireotoksike, e cila kwrkon intervenim kirurgjikal dhe shpesh pwrfundon me vdekje. Swmundja Basedow.Wshtw formw e hipertireozws.Karakteristikat e saj janw : - gjwndra tiroide wshtw e rritur nw mwnyrw difuze - wshtw i sforcuar ekskretimit i hormonit - oftalmopati infiltrative, egzoftalmusi - dermopati infiltrative, edema ,pretibiale - pwrqwndrim i ulur i TSH nw gjak - varg imunoglobulinash nw gjak, tw cilat stimulojnw gjwndrwn tiroide. Egzolftalmusin e shkaktojnw dy mekanizma: 1. Imunoglobulinat nw serum bashkw me TSH apo me njw pjesw tw molekulws sw saj lidhen me indin retroorbital dhe shkaktojnw reaksion inflamator 2. Tireoglobulina me antitrupin tireoglobulinik nga gjwndra mbiveshkore nga gjwndra tiroide tw barten me qarkullim limfatik dhe lidhet me muskujt orbital Struma multinodulare toksike dhe adenoma toksike.Janw rregullime tw cilat i karakterizon autonomia, pavarwsia nga veprimi i TSH nga hipofiza, tw njw ose mw shumw rajoneve nw gjwndrwn tiroide.

 Hipotireoza Hipotireoza ndodh pwr shkak tw: - krijimit tw pamjaftuar tw hormonit tw gjwndrws tiroide - pasojw e swmundjes sw gjwndrws,hipotireoza parwsore - krijimit tw pamjaftuar tw TSH nw hipofizw, hipotireozw dytwsore - TRH nw hipotalamus, hipotireozw tretwsore - ndjeshmwrisw e zvogwluar e indeve periferike ndaj hormonit tw gjwndrws tiroide. Hipotireoza e niveleve tw ndryshme tw zanafillws 1. Hipotireoza parwsore.Skaku kryesor I saj wshtw swmundja Hashimoto, Tiroiditi I Hashimotos, konkretisht tiroiditi kronik autoimun.Mungesa e hormonit tw tiroides wshtw rregullimi themelor.Kjo shkakton: rritjen pwrkatwse tw ekskretimit tw TSH hipertrofi hiperplazi aktivitet I sforcuar I qelizave tw gjwndrws tiroide zhvillimin e gushws zhvillimin e hipotireozws me gushw disgjenezw tiroidektomi kreatinizwm sporadik jostrumogjen hipotireoza juvenile 2. Hipotireoza hipofizare, dytwsore.Ndodh : pwr shkak tw ekskretimit tw zvogwluar tw TSH nga hipofiza kur vetw gjwndra wshtw normale pas shkatwrrimit tw indit tw hipofizws(tumoreve, nekrozws postpartale tw hipofizws) pwr shkak tw intervenimit kirurgjik pwr shkak tw rrezatimit 3. Hipotireoza hipotalamike, terciare.Ndodh pwr shkak tw rregullimit nw hipotalamus dhe ekskretimit konsekutiv tw pamjaftueshwm tw TRH.Pacientwt kanw pwrqwndrim tw ulur apo normal tw TSH nw serum dhe pwrqwndrime tw ulura tw hormoneve tw gjwndrws tiroide. 4. Hipotireoza pwr shkak tw pandjeshmwrisw periferike ndaj hormoneve tw gjwndrws tiroide.Shkaku i saj wshtw mungesa e receptorwve tw bwrthamws nw T3. Karakterizohet me : - rritjen e gjwndrws tiroide - shenja tw hipotireozws - pwrqwndrime tw ngritura tw T3 e T4 nw serum - boshti hipotalamo-hipofizarw wshtw i pandjeshwm - pwrqwndrimi i TSH nw serum wshtw normale ose i ngritur

Dallimi midis shenjave tw hipotireozws dhe hipertireozws ORGANI \ FUNKSIONI Sistemi nervor Metabolizmi bazal Oreksi Tw duruarit e tw ftohtit HIPOTIREOZA - matufosja mentale - reaksionet e ngadalshme qw mungojnw HIPERTIREOZA - shqetwsimi - nervoz - hiperaktivitet psikik I rritur I rritur - Padurim I tw nxehtit - hipertermia E rritur E zvogwluar E njomw Tw shpejtuar I shpejtuar Diarre Amenorea Pwrqwndrim I ulur I rritur E rritur

tw shprehurit e kufizuar I zvogwluar - I zvogwluar apo normal - padurimi I tw ftohtit - Hipotermia Djersitja E zvogwluar Masa e trupit E rritur apo pa ndryshim Lwkura E thatw Reflekset Tw ngadalwsuar Pulsi I ngadalwsuar Sistemi digjestiv Konstipacion Menstruacinet Menoragjia Kolesteroli Pwrqwndrim I rritur Shpenzimi i oksigjeit I zvogwluar Aktiviteti I enzimave I zvogwluar oksidative

5. Hipotireoza nw moshat e ndryshme.Miksedema ka tw bwjw me ndryshimet qw ndodhin nw lwkurw.Lwkura mund tw jetw e verdhw, pwr shkak tw shndrimit tw pamjaftueshwm tw karotinws nw vitaminwn A, grumbullohet dhe deponohet pigmenti karotinoid. Simptomat zhvillohen gradualisht dhe janw jospecifike: - Metabolizmi wshtw i ngadalwsuar - Pacientwt janw hipotermik - Lwkurw e thatw dhe e ftohtw - Reaksione mentale tw ngadalwsuara, vonojnw ose mungojnw - Grumbullim i lwngut seroz - Peristaltika e zorrwve e ngadalwsuar - Zbwrthimi i kolesterolit wshtw i ngadalwsuar dhe pwrqwndrimi i tij nw plazwm rritet. 6. Kreatinizmi dhe hipotireoza:Meqw zhvillimi normal i sistemit kockor dhe nervor varet nga hormonet e gjwndrws tiroide, pasojat e mungesws sw kwtyre hormoneve janw mw tw rwnda te fwmijwt. Shkaqet e hipotireozws janw: - Ngecja nw zhvillim - Vetitw fizike tw kreatinit - Ngecja psikike

Mosekzistimi I gjwndrws tiroide rregullimi i sintezws sw hormoneve tw saj rregullimi i trashwguar enzimatik Mungesa e jodit Substancat strumogjene rregullimi i sintezws sw hormoneve wshtw i pwrcjellw me zhvillimin e gushws kompensatore Hipotireoza juvenile: - Prek fwmijwt e rritur - Kanw ngecje nw rritje - Ngecje tw zhvillimit psikik - Vonim ose mungesw tw pjekurisw seksuale. Struma e thjeshtw, jotoksike