You are on page 1of 481

TNG PHONG (NG NH NHU)

Chnh

Vi t Nam

L I TR N TNH

V TR C A VI T NAM TRONG TH GI I HI N I HON C NH L CH S C A C NG NG QU C GIA C NG S N V S PHN CHIA LNH TH NG L I PHT TRI N C A DN T C * * * T p ti li u b n ang c trong tay l k t t nh ng nghin c u v phn tch d a trn kinh nghi m l ch s c a c v n Ng nh Nhu cng m t s ph t thn c n nh m gip nh ng cn b qu c gia n m v ng con ng xy d ng v pht tri n dn t c. Cng cu c hnh thnh m t l c thch h p cho tng lai dn t c v a nhen nhm th bi n c ngy 1 thng 11 nm 1963 lm s p , h u qu l nh ng tn ph su

r ng v c m t nh n th c l n nhn tm, khi n t n c ti p t c chm m trong chi n tranh, ngho i v b cc th l c ngo i lai kh ng ch . M t ph n nh ng ti ny c th o lu n trong hng ng cn b lnh o d i th i Nh t C ng Ha, nhng cha c o su v p d ng, nh t l cng cu c xy d ng t ng l p lnh o c kh nng gnh vc tr ng trch trong giai o n m i c n nhi u th i gian chu n b , nn l c xy d ng cho tng lai dn t c b gin o n t . Trung thnh v i kht v ng chung, v cng m p l t ng xy d ng m t tng lai lu di cho t n c, m t s chi n h u trung kin cho in t p ti li u ny nm 1964, nhng tnh hnh chnh tr b t n, v chnh quy n qun s lc y ang ch u nh ng p l c t nhi u pha, v v y t p ti li u qu hi m ny b coi l di s n c a ch c nn b chn vi n qun lng. Ti p n l bi n c 30 thng T nm 1975 y kh i ng i Vi t qu c gia vo tuy t l , gi a lc c tan hoang, lng dn th t v ng n t t cng. K ng i i, t ng ng i dn lnh nh theo v n n c, con ng gi i phng dn t c kh i ch c ti ng tr c a c ng s n ti xy d ng m t qu c gia ph c ng ch cn l o nh. Kht v ng xy d ng t n c c a nh ng ng i h ng thao th c v n ng lng v i qu hng r sot l i, v nh n ra r ng con ng c s n, lm sao cng kh i ng ti n t i vi c ti c u

trc m hnh b b d tr c y. Nm 1988, t p ti li u c ti b n t i Hoa K do m t nhm thn h u cng st cnh bn nhau trong nhi u nm, trong y ph i k n cc ng Cao Xun V , L Vn ng, Phan X ng, La Lam, v m t s thn h u khc. Nhng n l c l n ny cng khng i xa hn, t p ti li u g n nh bi n m t trn th tr ng sch bo. Trong khi l p cn b qu c gia m t th i ng gp cho t n c l n l t ra i theo nh lu t c a th i gian, th h k ti p lm m t xch n i k t chu k l ch s cha s n sng b t tay vo cng vi c cn dang d ; trong khi t n c b C ng S n y vo ngho i ch m ti n v l c h u su t hn ba th p nin qua. ng tr c hon c nh Vi t Nam hm nay nh ng ng i th t s quan tm t i v n m nh dn t c khng kh i u lo khi nhn th y c c a t tin ang b k th phng b c bao vy v g m nh m t ng ph n t kh p m i lnh v c; bn trong th b l tham ngu d t ang ti p tay cho gi c lm b i ho i s c khng, nh m tri t h ch qu t c ng c a dn t c nn nguy c n c ta l i ri vo ch th ng tr phng b c khng cn l v n bn ci, m ch l th i gian, n u chng ta khng s m th c t nh. Tm l i nh ng bi h c l ch s c a ti n nhn p d ng vo con ng c u n c v d ng n c trong th i i hm nay, th t ra c s n ngay trong t p ti li u ny. N u em i chi u nh ng di n bi n chnh tr ton c u c nh h ng tr c ti p n Vi t Nam

trong m y ch c nm qua, th chng ti v a ng c nhin v a khm ph c, v nh ng di n ti n y c c p n, v phn tch m t cch chnh xc cch nay g n 50 nm. Do i m h i t nh ng trn tr c a l p s phu trong n c cng nh h i ngo i mu n nhn th y h ng i tng lai c a dn t c hi n r nt ngay trong t p Chnh Vi t Nam ny. T p ti li u khng v ch ra nh ng chi ti t, v l m t l c mang tnh l ch s , khng ph i ch m t hai th h , m l s n i ti p c a m t ngn nm l ch s , v s ko di n hng ngn nm v sau. Do l c ny c n c nghin c u su r ng so n th o thnh nh ng ti li u chi ti t c a t ng v n , h u c th p d ng hi u qu vo cng cu c chung c a t n c. y l m t cng trnh nghin c u c n s gp s c c a nhi u kh i c trong n c cng nh h i ngo i. V v y d g p mun vn kh khn, nhm ch trng quy t nh n hnh t p ti li u ny, nh m ti kh i ng s c ph n u c a dn t c trong giai o n c p bch hi n nay. Chng ti mong c t p ti li u ny s c n nh n v tr thnh nh ng m t xch n i k t nh ng ng i c cng kht v ng pht tri n v xy d ng m t n c Vi t Nam c ng th nh, trong ng i dn th t s quy t nh l y v n m nh c a chnh mnh. n hnh t p ti li u ny, nhm ch trng khng nh m m c ch ti chnh, do khng gi ti n nh nh ng n ph m lu hnh trn th tr ng, m l

mu n gi gn m t cng trnh nghin c u c gi tr v t th i gian b chn vi n qun lng g n n a th k qua; m theo thi n ngh c a chng ti khng th nh gi cng trnh tr tu th ng th ng ny b ng ti n b c c. Hn n a cng trnh ny nn tr thnh s h u chung c a m i ng i, nh t l nh ng ai c d p c qua, ch c ch n khng th ph nh n gi tr ch th c c a n, v nn chia s v i nh ng ng i cng chung ch h ng gp s c cho m t tng lai t t p hn. i u mong c sau cng c a chng ti l t p ti li u ny s khng l nguyn c cho b t k phi n ph c no cho ai, d u trong n c hay t i h i ngo i. Chng ti h t lng knh tr ng v bi t n nh ng b c n anh nu gng yu n c v kin tr khch l cc th h tng lai n i ti p con ng c a cha anh. Si-gn, Ma Xun 2009. B I C NH C A V N

N c Vi t Nam l m t n c nh , nh v dn s , nh v lnh th , nh v kinh t km pht tri n, v nh v s gp ph n c a chng ta vo vn minh nhn lo i. Trong su t ph n l ch s nhn lo i m chng ta c bi t t i ngy nay, s ph n c a cc qu c gia nh , t xa v n khng thay i. Lc no cc qu c gia nh cng ph i b chi ph i b i nh ng tr n phong ba bo tp v trch nhi m do cc n c l n gy ra. V lc no cng s ng d i s e d a lin t c c a m t cu c ngo i xm. T ngy l p qu c, hn m t ngn nm l ch s ch ng minh r ng Vi t Nam chng ta khng thot ra ngoi v n m ng thng th ng . H t ph i ch ng B c, r i ph i ch ng Ty, r i l i ph i ch ng B c. Lin t c, v lc ny hn lc no h t, n n ngo i xm v n e d a dn t c Vi t Nam. duy tr ch th ng tr c a mnh, cc c ng qu c xm lng th ng p d ng, i v i cc dn t c b tr , nhi u bi n php, tuy c khc nhau v hnh th c, nhng chung qui v n thu c hai lo i chnh: * Ngn ng a khng cho cc quy n l i kinh t thu c vo tay ng i b n x . * Ki m hm khng cho dn tr pht tri n. Cc lo i bi n php th nh t nh m m c ch tiu di t t t c cc phng ti n v t ch t c a ng i b tr . Cc lo i bi n php th hai nh m m c ch tiu di t nh ng ng i c kh nng x d ng cc phng ti n

v t ch t trn, ngha l cc nh lnh o x ng danh. i v i cc dn t c b tr hai lo i bi n php trn u c nh ng h u qu v cng th m kh c. Tuy nhin, n u khng c phng ti n c a mnh th cn c th tm phng ti n khc, ch n u khng c ng i lnh o, th d c phng ti n cng khng x d ng c. V v y cho nn, i v i m t qu c gia m n n c l p b e d a hay m t, th phng php h u hi u nh t v i u ki n thi t y u nh t ch ng l i ngo i xm l nui d ng v pht tri n s lnh o. Trong th c t , nui d ng v pht tri n s lnh o c ngha l t o hon c nh thu n l i cho ci tinh ty c a t p th hun c nn thi u s lnh o x ng danh. Nh th no l lnh o x ng danh? Thi u s lnh o v s th u tri t v n c a c ng ng Trong ton b c a c ng ng, g m c thi u s lnh o c ng ng v i a s ch u s lnh o. C ng ng lnh m nh khi no gi a thi u s lnh o v a s ch u s lnh o, s thng c m ch y u, d n d t n m t s ph i h p h u hi u trong m i cng cu c c a c ng ng. - Thi u s lnh o x ng danh ph i bao g m nh ng ng i c o c. Ngha l c Nhn theo c nhn. - Thi u s lnh o x ng danh ph i g m nh ng ng i c kh nng v t ch t, l tr v tinh th n ng ph v i cc tnh th . Ngha l c Dng v c L c

theo c nhn. - Thi u s lnh o x ng danh ph i g m nh ng ng i th u tri t v n c n ph i gi i quy t c a t p th . Ngha l c Tr theo c nhn. i s ng c a m t c ng ng cng nh i s ng c a m t c nhn, c th chia thnh t ng th i k. Trong i s ng c a m t c nhn, m t th i k trung bnh m i nm. i v i m t c ng ng, m i th i k c nhin ph i tng x ng v i i s ng c ng ng v c th l m t vi th k . Trong m i th i k c a i s ng, m i c nhn ph i ng u v i m t t v n chnh v c bi t c a th i k . V m i c ng ng cng ph i gi i quy t m t s v n chnh, thi t y u cho c ng ng, trong m i th i k. - Thi u s lnh o x ng danh ph i th u tri t v n h ng d n c ng ng trn ng ti n ha, thch nghi ch ng nh ng v i khung c nh c a th h hi n t i, m l i cn v i i s ng vnh c u c a c ng ng. Cc c tnh Nhn Dng L c pht sinh t m t cn b n thin ph, n u c hon c nh bn ngoi x h i v c g ng bn trong c nhn nui d ng v rn luy n, s pht tri n n ng m c. Nhng n u khng g p c c h i rn luy n v pht tri n, cc c tnh trn, v l thin ph, v n t n t i trong b n ch t. Do , cc c tnh Nhn Dng L c l nh ng i u ki n ch quan. Tr ngha l th u tri t v n c n ph i gi i quy t c a c ng ng, l m t i u

ki n khch quan. B i v s th u tri t v n ch c th c th c hi n b ng cch su t m, kh o c u, phn tch, lnh h i, quan st v t ng k t nh ng ti li u bn ngoi lin quan n v n . Khng c ti li u bn ngoi th m t b c d thng minh xu t chng, cng khng lm sao hi u c v n . Cc c tnh trn u c n thi t cho m t s lnh o x ng danh. Tuy nhin, trong th c t , s khi m khuy t m t trong cc c tnh, khng mang n nh ng h u qu nh nhau. M t s lnh o c Nhn Dng L c nhng khng th u tri t v n c n ph i gi i quy t c a c ng ng khng th a con thuy n c ng ng n chi n th ng. M t s lnh o, d thi u Nhn Dng L c, nhng l i th u tri t v n c a c ng ng, v n c hy v ng mang th ng l i v cho c ng ng, d r ng th ng l i ph i tr b ng nh ng gian lao v tang tc. Chng ta c th v tr ng h p th nh t v i tr ng h p c a m t ng i c xe v nh xe r t ti, pht t c , k m cng ng a t i, ko ng a lui, quanh ph i, quanh tri v a mau l , v a khoan thai khng ai b k p. Nhng l trnh l i khng bi t. Nh th , d xe c phng n c l n v v t nghn d m cng khng a c khch n ni c n ph i n, v chnh ng i nh xe cng khng bi t l ni no. Tr ng h p th hai l tr ng h p c a m t ng i khng xe v

cng khng bi t nh xe, nhng l i th u tri t l trnh. Nh v y nh ng ng i ng hnh v i ng i ny, c ngy s n ni ph i n, tuy bi t r ng cu c hnh trnh s y gian lao v i h i nhi u kin nh n. Suy lu n nh trn y khng c ngha l mu n ch ng minh r ng Nhn Dng L c khng thi t y u cho s lnh o. Nhng ch r r ng m c d cc c tnh Nhn Dng L c Tr u c n thi t, tuy nhin s th u tri t v n c n ph i gi i quy t c a c ng ng l quan tr ng hn c . Nh th th, t i y, chng ta lm sng t c ba i m: 1. Vi t Nam c a chng ta l m t n c nh v y u, lc no cng b n n ngo i xm e d a. 2. Trong cng cu c ch ng ngo i xm, m t kh gi i h u hi u nh t l pht tri n lnh o. 3. Trong cng cu c pht tri n lnh o, i u ki n thi t y u c n c th a mn l: Thi u s lnh o ph i th u tri t v n c n ph i gi i quy t c a c ng ng. a s ch u lnh o v v n c n ph i gi i quy t c a c ng ng. S th u tri t v n c a c ng ng quan h nh th no i v i thi u s lnh o, trn y chng ta th y. M t c ng ng trong ton b g m nhi u ph n t c nhn h p thnh, chia lm hai kh i, thi u s lnh o v a s ch u s lnh o. Thi u s lnh o c trch

nhi m v i v n m ng c a c ng ng. C ng ng c t n t i m i b o m c pht tri n c a c nhn. C ng ng t n t i nh c g ng v hy sinh c a c nhn, tnh nguy n hay c ng bch, ng gp. Nhng l do c a cu c s ng l s th a mn c v ng chnh ng c a c nhn. Ni m t cch khc, l do c a cu c s ng l l do c nhn. M i u ki n c a cu c s ng l i u ki n c ng ng. V th cho nn, ngay trong b n ch t c s mu thu n gi a quy n l i c a c ng ng v quy n l i c a c nhn trong c ng ng. M t mu thu n nh th thu c vo lo i mu thu n lc no cng c trong n i tm[1] c a m i cu c ph i h p sng t o gi a hai l c l ng tng ph n. C u cnh c a s lnh o l th c hi n m t tr ng thi i u ha tuy t i gi a hai quy n l i mu thu n, c nhn v c ng ng. N u s i u ha c th c hi n d i hnh th c m t s thng b ng ng ti n, ngha l hai l c l ng tng ph n s d a nhau v kch thch nhau ti n, th ton th c ng ng s ti n tri n. N u s i u ha c th c hi n d i hnh th c m t s thng b ng tnh ch , ngha l hai l c l ng tng ph n s ng khung v k m gi nhau, ton th c ng ng s m t ti n v tr thnh tr ng. N u s i u ha khng c th c hi n, c ng ng s tan v . Nhng s mu thu n gi a hai quy n l i c nhn v c ng ng khng ph i lc no cng quy t li t. Trong nh ng th i k bnh th ng c a c ng ng, c ng ng

khng ng tr c m t th thch kh khn, v khng i h i nhi u s ng gp c a c nhn. Trong nh ng th i k , s mu thu n d u i v cng cu c lnh o ch tr ng n vi c gi cho tr t t x h i c m i ng i tn tr ng, v i s ng c a m i c nhn c pht tri n. Nhng vo nh ng th i k m c ng ng ph i ng u v i m t cu c th thch nghim tr ng, v v s s ng cn c a c ng ng, i h i nh ng ng gp to tt c a c nhn, s mu thu n trn ln n c c . S lnh o ngoi s b o v tr t t x h i cn ph i qui t nh ng phng ti n v t ch t v nhn s v t qu m c thng th ng a c ng ng l t qua cc tr l c. S mu thu n tr thnh c c k tr m tr ng. Tr ng thi i u ha r t kh th c hi n v s tan v c a c ng ng c th n b t c lc no. Nh th , s mu thu n, khi nh khi n ng, lc no cng c. Trong th c t , s mu thu n gi a hai quy n l i, c ng ng v c nhn, s bi n hnh thnh s mu thu n gi a thi u s lnh o v a s ch u s lnh o, v thi u s lnh o nhn danh c ng ng i h i s ng gp c a a s ch u s lnh o. S mu thu n cng c li t, n u i a s khng th c c ng ng v khng hi u bi t v n c n gi i quy t c a c ng ng. Tr ng h p ny cng d x y ra trong cc c ng ng ngho nn v v t ch t v u tr trong t ch c. a s ch u lnh o khng c c ng ng b o

m cho nh ng c n thi t t i thi u v s ng nn khng c l do tm l bi t n c ng ng, v, m i b n tm gi i quy t cc v n c a i s ng h ng ngy, khng c th i gi m hi u bi t v n c a c ng ng. Trong nh ng th i k bnh th ng, c th mi n c ng thay th s t tham gia c a a s ch u s lnh o vo i s ng c a c ng ng b ng s c ng bch tn tr ng lu t l c a c ng ng. Nhng trong nh ng th i k th thch th uy tn v ng ch c c a m t lnh t , hay s c ng bch b ng v l c cng khng thay th c s ng gp c th c vo nhu c u c a c ng ng. V i u ki n thi t y u th c hi n s t gic ng gp nh v y l a s ch u s lnh o ph i th c c ng ng v hi u bi t v n c n ph i gi i quy t c a c ng ng. C nh v y thi u s lnh o v a s ch u s lnh o m i ph i h p i u ha v t o cho c ng ng sinh l c c n thi t v t qua cc th thch quy t li t ang i ch . Nhi u h u qu tr c ti p S lin h ng nhin gi a thi u s lnh o v a s ch u s lnh o trong m t c ng ng cng t cho a s ch u lnh o s c n thi t ph i hi u bi t v n c n ph i gi i quy t c a c ng ng. Hn n a, trong th c t , n u a s ch u lnh o th c v n c a c ng ng, th c ng ng cn c th trnh c nhi u b c l l m m h u qu s r t tai

h i cho cc cng cu c chung. a s ch u lnh o cng th c c v n chung, th ng t xoay tr cng r ng cho chi n thu t hnh ng c a thi u s lnh o. Cu c tranh u cng gay go, chi n thu t cng tr nn khu t khc v b t ng . V nh v y s ph i h p gi a thi u s lnh o v a s ch u lnh o s khng s t m v ci s c bn c a chi n thu t khng b s n. K ch khng l i d ng c hon c nh nghim kh c do cu c th thch t o ra ly gin gi a thi u s v a s c a c ng ng. M i s lnh o u ph i ch u s ph bnh. C ph bnh xy d ng v c ph bnh ph. Ngay trong lc bnh th ng, a s ch u lnh o cng khng d dng phn bi t c s ph bnh xy d ng v i s ph bnh ph. Trong nh ng lc nhi t khng kh tranh u ln cao v bao trm m i vi c th s nh n nh cng d b nh l c h ng v thi n ch cng d b l i d ng b i nh ng ch trng ph ho i. Tuy nhin, n u a s ch u lnh o th c v n c a c ng ng, th t nhi u cng s c m t tiu chu n nh n xt tnh ch t c a s ph bnh v khng b nh ng ch trng ph ho i l a g t. V nh hnh khch, c th khng th u l trnh nh ng i li xe, nhng n u nhi u hnh khch c th c v l trnh th ng i li xe kh m mang m t l trnh l vo thay th cho l trnh m nhi u ng i bi t qua. M t s lnh o chn thnh v quy n l i c a c ng

ng cng c lc ph m vo nh ng l i l m m h u qu s c h i cho c ng ng. Nhi u cu c u c kho ng y trang c th l a g t a s ch u lnh o c a c ng ng. Trong hai tr ng h p trn a s c th b li cu n vo nh ng cng vi c tai h i. V do c th d n d t c ng ng n ch s p . a s ch u lnh o d khng th u tri t v n c n ph i gi i quy t c a c ng ng, nhng n u c th c, cng c th k p th i nghe theo nh ng l i c nh t nh xy d ng v t ch i khng d vo nh ng cng cu c a c ng ng vo vng tiu di t. Cng phn tch cc tr ng h p nh trn, chng ta cng nh n th y tnh cch thi t y u c a s hi u bi t v n c n ph i gi i quy t c a c ng ng i v i a s ch u lnh o. Nhi u h u qu gin ti p i v i m t c ng ng qu c gia nh v y u nh qu c gia c a chng ta, lc no cng b n n ngo i xm e d a, s th c v n c a c ng ng i v i a s ch u lnh o cn hm nhi u h u qu tuy gin ti p nhng r t l quan tr ng. Trong nh ng th i k ph i ng u v i nhi u th thch quy t li t, v n m ng c a c ng ng b e d a, thi u s lnh o b t bu c ph i i h i a s ch u lnh o nhi u c g ng phi th ng, nhi u hy sinh n ng n v nhi u ng gp to tt. Nhng n u trong hon c nh , a s ch u lnh o l i khng th c ng m c v n c a c ng ng, th ch ng nh ng s

gp ph n c a h s mi n c ng v khng x ng ng, m l i cn s pht sinh m t hi n t ng tm l r t nguy hi m cho c ng ng. V tin r ng b c ng bch ng gp m t cch qu ng vo m t cng cu c m h khng hi u, a s ch u lnh o cng ngy cng b t mn i v i thi u s lnh o. V l n l n s b t mn bi n thnh cm th v cu i cng vng ln thnh ph n n . n c c ny, a s ch u lnh o s tr thnh m t cng c s c bn cho b t c m t k ngo i xm no bi t th a c h i ng ln khoc o ngha hi p gi i phng cho a s t cho l b thi u s lnh o bc l t. Trong l ch s c a chng ta, s th t b i c a nh H v cu c xm lng n c ta c a qun Minh ti p theo , l m t s ki n l ch s i n hnh cho tr ng h p v a phn tch trn y. H Qu Ly quy t nh th c hi n m t cu c cch m ng ton di n cho dn t c Vi t Nam. Xt l i s li u, cu c cch m ng theo nh H quan ni m, n u thnh cng thay i h n cu c ti n ha c a dn t c. Ngha l con ng nh H v ch ra l con ng v cng l i ch cho c ng ng. Nhng H Qu Ly, th c hi n chng trnh, c ng bch a s ch u lnh o ng gp n ng n , trong khi a s khng th c c v n c a c ng ng. V nh ng bi n c x y ra nh ta bi t: Qun Minh l y danh ngha gi i thot dn t c Vi t Nam kh i tay m t tn son ngi, c p c n c c a chng ta. Trong v d l ch s trn y, n u a s ch u lnh o

hi u bi t c t nhi u v n , trnh cho chng ta m t trong b y cu c xm lng m n c T u dnh cho chng ta trong m t ngn nm l ch s . Nhng s hi u bi t v n c a c ng ng i v i a s ch u lnh o khng nh ng c m t hi u qu tiu c c i v i n n ngo i xm, nh chng ta v a th y trn y, m l i cn c m t hi u qu tch c c trong cng cu c ch ng l i n n ngo i xm lc no cng a d a chng ta. Nh ng l l ch ng minh s ki n ny l i n m trong m t ngn nm l ch s c a dn t c Vi t ch ng l i Trung Hoa. Kinh nghi m l ch s c a chng ta ch ng t r ng, r t cu c l i, khng ph i ngo i giao, cng khng ph i qun l c gip cho chng ta m y l n nh b i cc cu c xm lng c a Trung Hoa v m y l n qu t kh i s th ng tr c nghi t c a h . B i v, ngo i giao ch m nh khi no c qun l c m nh lm h u thu n. V b i v, d dng l c c th a, nhng ti nguyn v t ch t v nhn l c c a chng ta gi i h n th qun l c c a chng ta cng gi i h n. Chng ta nh b i qun xm lng v qu t ch th ng tr v chng ta c ng i lnh o v th c qu c gia c hun c v nui d ng cng nh v n c a qu c gia c gi i thch su r ng trong a s ch u lnh o. Nh v y th s a s ch u lnh o th c c ng ng qu c gia v hi u bi t v n c n ph i gi i quy t c a c ng ng l l i kh s c bn nh t cho m t qu c gia nh v y u nh chng ta ch ng l i

n n ngo i xm. Cc tr ng h p phn tch trn y ch ng minh r ng s a s ch u lnh o hi u bi t v n c n ph i gi i quy t c a c ng ng hm ch a nhi u h u qu ch l i thi t y u cho c ng ng. N u chng ta nhn nh n r ng, s a s ch u lnh o hi u bi t v n m c nhin s a n s a s ch u lnh o tham gia tr c ti p hay gin ti p vo chnh s c a c ng ng. V n u chng ta l i nhn nh n r ng, s a s ch u lnh o tham gia tr c ti p hay gin ti p vo chnh s c a c ng ng l b n ch t c a tinh th n dn ch , th cc i m sau y l i c sng t : 1. Ch c s tn tr ng tinh th n dn ch m i l m t l i kh s c bn nh t cho m t n c nh v y u nh n c chng ta ch ng l i ngo i xm. 2. Pht huy s hi u bi t c a a s ch u lnh o i v i v n c n ph i gi i quy t c a qu c gia l gp ph n tch c c nh t vo cng cu c xy d ng v c ng c tinh th n dn t c. M t v d c th v kh c tn Trn y chng ta d n ch ng qu quy t hai i u. * Thi u s lnh o th u tri t v n c n ph i gi i quy t c a c ng ng l m t i u thi t y u cho c ng ng. * a s ch u lnh o hi u bi t v n c n ph i gi i quy t c a c ng ng l m t i u thi t y u cho c ng

ng. Cc bi n c d n d p x y ra trong l ch s Vi t N m t hai mi nm nay m m i ng i u cn ghi nh c th l y lm m t v d c th v minh xc ch gi i hai i u trn y. Thi u s lnh o v v n T hai mi nm nay v cn trong nhi u nm n a, cc bi n c chnh tr Vi t Nam u pht sinh t s tranh ginh nh h ng gi a hai ch trng Qu c Gia v C ng S n. M c d ton b Vi t Nam u b s chi ph i n ng n c a hai th gi i T Do v C ng S n, s hn km gi a hai ch trng v n ty thu c m t s y u t n i b quy t nh, trong s s lnh o chi m m t vai tr quan tr ng. Sau ny trong ph n chnh c a quy n sch, chng ta s phn tch v i nhi u chi ti t nh ng l do v sao ch trng C ng S n ch ng nh ng s khng gi i quy t c v n c a qu c gia Vi t Nam trong th i k n y c a c ng ng m l i cn s a dn t c vo m t con ng en t i cho nhi u th h trong tng lai. M c d l tr c a ph n ng cha quan ni m c m t cch r r t hi m h a trn, nhng s ng i trong m i t ng l p ngy cng ch ng l i ch trng C ng S n cng tng, v gh s phng php cai tr tn b o c a h v th c t nhi u v s h t ch i khng nhn nh n l do c nhn c a cu c s ng. th m t s ki n khng kh i lm cho chng ta suy ngh. V sao, trong hon c nh , ch trng C ng

S n l i cng ngy cng l n p ch trng Qu c Gia?... Cc lnh t qu c gia, lo cho v n m ng c a n c nh, nhi u tm tr tm cu tr l i. L thuy t tranh u Nhi u ng i tin r ng, s d ch trng C ng S n th ng th l v nh c m t l thuy t tranh u. i ph v i ch trng C ng S n th ng c l i ch trng Qu c Gia khng c m t l thuy t tranh u. Do t hai mi nm nay, nhi u l thuy t c t o ra. Nhi u l thuy t l y m t h c thuy t tri t h c hay tn gio lm cn b n. M t s khc m n n n t ng c a m t ch ngha tranh u chnh tr , trong m t lc no v t i m t ni no trn th gi i, ch ng l i ch ngha C ng S n. i v i m t vi l thuy t, t t ng hon ton ng khung trong gi i h n dn t c. M t vi l thuy t khc khong t hn d a trn m t h th ng t t ng c a cc tri t h c danh gia th gi i. C nhi u xu h ng l i mang l p tr ng Qu c Gia ch i l i l p tr ng Qu c t , xem nh l l p tr ng c a C ng S n. V qun i r ng i v i m t qu c gia, ngay c cc qu c gia C ng S n, m i ch trng u c nghin c u v a trn l p tr ng Qu c Gia v a trn l p tr ng Qu c t . Cc l thuy t a ra lm l thuy t tranh u ch ng l i ch ngha C ng S n c nhi u. V hi n nay v n cn c ng i ang i tm m t l thuy t khc n a v i

tc d ng trn. Gi tr t t ng cc l thuy t r t khc nhau nhng t t c u b t l c trong vai tr mong m i: Gip cho ch trng Qu c gia chi n th ng ch trng C ng S n. Ch ng nh ng th t t c cc l thuy t u mang n m t k t qu b t ng v tri ng c: M i l thuy t c m t s ng i tin t ng, nh t quy t trung thnh v i l thuy t c a nhm mnh v thnh th t hay mi n c ng b o v l thuy t . Thnh ra kh i ng i theo ch trng Qu c Gia chia nm x b y lm cho sinh l c ch ng l i k ch cn y u hn l lc khng c l thuy t. Th t l khng c g lm cho ng i C ng S n vui s ng b ng tnh tr ng . V h ch c mong kh i qu c gia t o ra thm nhi u l thuy t tng t . M t quan ni m c n ch nh n. Nguyn do c a m t tnh tr ng nh v y r t d hi u. l m t l thuy t th khng ph i l th c t . N u l thuy t l i l y m t thuy t h c tri t l lm cn b n th l i cng khng th c t n a. Nh chng ta u bi t: Hai ng i ch trng hai h c thuy t tri t h c khc nhau c th ci v nhau n t n th m khng bao gi i n m t s th a thu n. V thi u cn b n thi t th c cho nn cc l thuy t a ra d c m t gi tr t t ng kh cao i n a, cng khng c nng l c pht quang thuy t ph c ai c . T t cho mnh m t l thuy t thi u cn b n th c t l i cn mang n m t h u qu tai h i khc. Nh ng

ng i tin t ng vo l thuy t t b t bu c ph i tn tr ng nh ng nguyn t c thi u th c t m l thuy t ra. n khi hnh ng v ng ch m v i th c tr ng c a v n th ph i lm vo m t tnh th khng l i thot. B i v th c tr ng c a v n u c chi u c a tc gi l thuy t m u n n n mnh vo khun kh cc nguyn t c ra. Trong tr ng h p th, ho c ph n b i l thuy t m theo th c t , ho c tn tr ng l thuy t m ph nh n th c t . Trong tr ng h p th nh t thi u s lnh o s m t uy tn, d n d n m t tin t ng c a a s v s i n th t b i. Trong tr ng h p th hai th t b i s n ngay. V th c t khng th ph nh n c. S c m nh c a sng v gi Khi nhn th y mnh l c qui t c a l thuy t tranh u C ng S n v b mnh l c m nh, cc nh lnh o c a kh i Qu c Gia m i suy th u c m t n a ng. H cha nhn th y r ng l thuy t C ng S n ch l m t phng ti n tranh u v s d phng ti n tranh u c m t mnh l c nh chng ta u bi t, l nh c h u thu n c a m t cng trnh nghin c u s ki n th c t l ch s c a nhi u th h t t ng gia. Trong tr ng h p no kh i C ng S n l y l thuy t lm m t phng ti n tranh u, chng ta s th y sau ny trong ph n chnh c a quy n sch. L lu n trn y gip cho chng ta th y ngay v sao m t l thuy t tranh u do m t nhm ng i ng i l i

n o c ra vi t khng th ph h p v i th c t c. khng ph h p v i th c t th lm sao mang n nh ng k t qu mong m i c v s m mu n g cng b o th i. Ng i ta nhn th y mnh l c c a l thuy t tranh u, nhng khng nhn th y cng trnh nghin c u th c t l ch s lm h u thu n cho mnh l c , cng nh nhn th y mnh l c c a l n sng m khng nhn th y s c m nh c a gi t o ra l n sng. C ng S n v Ty phng N u c th t o c m t l thuy t ch ng l thuy t tranh u C ng S n th lu r i, trong cu c chi n u c li t gi a x h i Ty phng v C ng S n, Ty phng t o ra th kh gi i s c bn . Nhng, bi t r ng l thuy t C ng s n l m t phng ti n tranh u ch tm c mnh l c c a n trong s nghin c u th c tr ng x h i, nn Ty phng nh t l nh g dn t c c c th c t nh Anh, M tm gi i quy t cc v n do th c tr ng x h i t o ra th ng ch ngha C ng S n. H thnh cng. Ngy nay, u M , s d ch ngha C ng S n xu ng tro, khng ph i v gi tr t t ng tuy t i km. Nhng v th c tr ng x h i u M hi n nay thay i khc xa nhi u v ci l thuy t m C ng S n dng lm phng ti n tranh u khng cn ph h p v i th c tr ng hi n nay c a x h i u M n a. y l nguyn nhn chnh c a s tu ch nh l thuy t Ccmc L-nin m nhi u lnh t C ng S n ang ch

trng. S ki n trn l i ch ng minh r ng s c m nh c a m t l thuy t tranh u khng ph i gi tr t t ng c a l thuy t m s th u tri t th c tr ng c a i t ng. Nh th th, khi t o ra nh ng l thuy t ch ng l i C ng s n m khng tm hi u th c tr ng c a v n , cc nh lnh o c a kh i Qu c Gia lm m t vi c c a nh ng ng i lnh o khng th u tri t v n . V l thuy t tranh u, m c d l m t kha c nh ng c a v n , tuy t nhin cha ph i l v n . V n x h i Ty phng th ng ch ngha C ng S n trong n i b x h i c a h , b ng cch gi i quy t cc v n x h i cho l p ng i st km v kinh t . Nhn ci gng , nhi u lnh t Qu c Gia cng cho r ng n u gi i quy t cc v n x h i trong n i b c a chng ta th chng ta s th ng C ng S n. Nh n xt trn ng m khng ng. ng v v n x h i cng chi m m t ph n quan tr ng trong v n c a chng ta, nhng tuy t nhin cha ph i l v n . M t m t khc th c tr ng c a x h i Ty phng lc ch ngha C ng S n honh hnh khng ph i l th c tr ng c a x h i c a chng ta ngy nay. Tn ng ng L i c nhi u ch trng l y tn ng ng m ch ng l i C ng S n. Tn ng ng l m t nhu c u thing ling c a t t c m i ng i. V th kh nng qui t c a m t tn gio i v i cc tn l m t i u ki n khng th ph nh n c. Tn ng ng l m t tn hi u t p h p

h u hi u. Cc ch C ng S n n p tn gio chnh v kh nng qui t ni trn, lc no cng e d a s c quy n lnh o c ng ng m theo h nh t thi t ph i dnh cho ng C ng S n. Nhng tc d ng th t s v ng nhin c a s qui t c a tn ng ng l m t tc d ng tn gio ngha l ch tr ng v ph n linh h n, v ph n sau c a cu c i hi n t i. V n u khng c C ng S n th s qui t cng v n c. Ni m t cch khc s qui t t n khng c m c ch ch ng l i ch trng C ng S n. Ch khi no, v d trong m t ch C ng S n, c s n p tn gio, b i v ch C ng S n khng th dung d ng m t s qui t no khc hn s qui t l ng C ng S n, th s qui t tn gio m i tr thnh m t hnh ng ch ng C ng S n. Nhng s ch ng l i v n l m t hnh ng tiu c c, ngha l s ch ng l i c m c ch t b o v v n u n p ch m d t th s ch ng l i cng ch m d t. S qui t tn gio ch c hi u l c chnh tr khi no c ng ng tn gio ng vo th i l p v tiu c c ch ng l i m t ch trng. trong m t tr ng h p m s ki n C ng S n n p tn gio v n cn l m t vi n nh cha thnh hnh th s qui t tn gio t n cha c i u ki n ch ng C ng S n. N u m cc tn c nhn c xa v nh t quy t khng mu n s ng c nh n p tn gio c a C ng S n, v do nh t quy t ch ng l i C ng S n, th hnh ng cng v n cn l m t hnh ng

tiu c c cha c th mang l i th ng l i. Mu n cho kh nng qui t tn gio tr thnh m t l i kh ch ng C ng S n th ph i mang ci kh nng qui t m dng vo m t cng cu c c m c ch gi i quy t v n thi t th c c a c ng ng. Ngha l cc nh lnh o ch trng l y tn ng ng m ch ng l i C ng S n, ph i th u tri t v n cn ph i gi i quy t c a c ng ng v x d ng kh nng qui t c a tn ng ng gi i quy t v n . Ni tm l i, tn ng ng t n khng ph i l m t l i kh ch ng l i ch trng C ng S n. Tn ng ng s tr thnh l i kh ch ng l i C ng S n trong hai tr ng h p: 1.Khi b C ng S n n p. 2.- Khi kh nng qui t c a tn ng ng c x d ng trong cng cu c gi i quy t cc v n do th c tr ng x h i t o ra. L thuy t C ng S n m nh nh c m t h u thu n phong ph: S nghin c u cc s ki n thi t th c l ch s . Tn ng ng s l m t l i kh m nh ch ng l i ch trng C ng S n khi cng c m t h u thu n nghin c u s ki n thi t th c l ch s . Ch trng l y tn ng ng th ng C ng S n l i c th a n m t k t qu b t l i, cng tng t nh k t qu b t l i mang n b i cc l thuy t ch ng ch trng C ng S n. Ranh gi i cc c ng ng tn gio khng n kh p v i cc c ng ng qu c gia. M t qu c gia g m nhi u c ng ng tn gio v m t tn gio c

th c tn trong nhi u qu c gia. Thm vo s ki n ng nhin l m i tn ng ng u c ci ph n gio l ring bi t c a mnh th ng khng dung n p cc gio l khc. Thnh ra s huy ng thi u tinh vi l c l ng tn c a nhi u tn gio c th mang n xung t v chia r trong n i b c a c ng ng qu c gia. Tiu c c ch ng v tch c c ch ng Nh v y th cc bi n c chnh tr Vi t Nam t hai mi nm nay l m t v d c th minh xc r ng s th u tri t v n c n ph i gi i quy t c a c ng ng r t l thi t y u cho thi u s lnh o. V ph n h , cc nh lnh o C ng S n c ph i l m t thi u s lnh o th u tri t v n c n ph i gi i quy t c a c ng ng khng? Trong ph n chnh c a quy n sch sau ny, chng ta s th y r ng c ng i m c a h ch cng v i s thu nh n l thuy t C ng S n lm l i kh tranh u, h th a h ng c a C ng S n qu c t m t cng trnh nghin c u s ki n th c t l ch s r t phong ph. Tuy nhin, nh c i m c a h cng ch h tr vo m t di s n ngo i lai, trong khi th c tr ng v n Vi t Nam ngy nay khng ph i l th c tr ng v n cc qu c gia C ng S n m h l y lm gng m u. Tm l i cc i m d i y c th dng lm k t lu n cho o n trn. L thuy t C ng S n l m t phng ti n tranh u c a m t ch trng. S c m nh c a ch trng ny do di

s n c a c ng s n qu c t : M t cng trnh nghin c u th c tr ng x h i r t phong ph. Trn chnh tr ng c a Vi t Nam t hai mi nm nay, ch trng c ng s n a ra lm m t gi i php cho v n c n ph i gi i quy t c a c ng ng qu c gia Vi t Nam. Ton b c a v n ny do th c tr ng l ch s c a c ng ng Vi t Nam trong th i k ny t o ra. Th i k ny c nhin g m nhi u th k v a qua v s g m nhi u th k s p n. Gi i php C ng S n c thch h p cho c ng ng hay khng, ph n chnh c a quy n sch s tr l i t m cu h i ny. Nay ch bi t r ng s c m nh c a ch trng C ng S n ch ch trng ny l y lm h u thu n s nghin c u n ni th c tr ng c a v n . Nh th th, n u mu n cho ch trng C ng S n th t b i, th ph i lm hai vi c: 1.- Tm hi u r th c tr ng c a v n c n ph i gi i quy t c a c ng ng. 2.- C m t gi i php khc thay th cho gi i php C ng S n. Nhng thay v hai vi c thi t th c trn, th, cho n ngy nay, cc nh lnh o c a kh i Qu c Gia ch t v n ch ng l i ch trng C ng S n m t cch tiu c c. Tiu c c y khng c ngha l khng nhi t thnh m ch ng l i, nhng c ngha l t s ch ng lm m c ch. V sau ci vi c ch ng khng c m t gi i php cho v n c n ph i gi i quy t c a c ng ng dn t c.

N u v n cha gi i quy t, th, d ch trng C ng S n b nh b i b ng nh ng phng php no trong nh t th i ci nguyn nhn cho ch trng C ng S n t n t i v n cn. Hn n a, th c hi n s ch ng l i ch trng C ng S n, ch ng nh ng t t ng c a kh i Qu c Gia tiu c c, m l i kh x d ng l i khng s c bn. Cc ch trng chnh tr khng c kh nng qui t , nhng m t khi qui t r i th l i khng x d ng c s qui t v thi u chng trnh gi i quy t v n c a dn t c. N u c n m t v d lm sng t suy lu n trn y, chng ta c th v thi u s lnh o C ng S n v i m t s ng i, tr c khi xy m t ngi nh th a h ng k t qu c a m t cu c o c n th n cho n t n , v trn ci kh i v ng ch c , h t n n mng cho m t ngi nh theo quan ni m c a h . Nhng h ng, kch th c, v ki n trc c a ngi nh c thch h p v i c ng ng khng? Chng ta s tr l i sau ny. Nay ch bi t r ng ngi nh h mu n xy d ng, c t trn m t n n mng v ng vng c th ch u ng c s lay chuy n c a bi n c . Trong khi thi u s lnh o kh i Qu c Gia khng n l c o n , khng quan ni m tr c s xy ngi nh ra sao, l i b t c trn bn trn ct cng h p t p xy nh, ci nh , ci l n. Nhng n n mng khng v ng, cc bi n c x y n gy s p l n l t ci ny n ci khc. N u kh i Qu c Gia nh l i c kh i

C ng S n, lm cho ch khng xy c ngi nh m h quan ni m, th s nghi p o n m h th a h ng c a C ng S n Qu c T v n cn , v quan ni m c a h v ngi nh v n cn . V n c a thi u s lnh o Qu c Gia l ph i o cho n , trn t n n mng cho m t ngi nh c quan ni m r r t cho thch h p v i c ng ng. Ch c cch kh i Qu c Gia m i thay th c v lo i h n ra c ngi nh c a ch trng C ng S n. S d kh i Qu c Gia lm vo tnh tr ng sa l y nh trn ch v thi u s lnh o khng th u tri t v n . Nh v y th cc bi n c chnh tr Vi t Nam hai mi nm nay l m t v d r t c th v minh xc cho s ki n thi u s lnh o ph i th u tri t v n c n ph i gi i quy t c a c ng ng. a s ch u lnh o v v n Thi u s lnh o khng th u tri t v n c n ph i gi i quy t c a c ng ng, t t nhin a s ch u lnh o khng lm sao hi u c v n . V nh th nh ng s ki n kh d lm v s i u ha gi a thi u s lnh o v a s ch u lnh o, nh chng ta bi t, s l i x y ra cn tr m tr ng hn l trong tr ng h p m thi u s lnh o th u tri t v n nhng a s ch u lnh o khng hi u bi t v n . Gi a hai ph n, thi u s v a s , c a c ng ng ch ng nh ng khng c m t s ph i h p i u ha, l i cn c m t s o n tuy t kinh kh ng. i v i b t c

m t v n g, ch trng c a thi u s lnh o u khng c a s hi u bi t v tn thnh. Do , thi u s lnh o ch cn c phng php m nh b t bu c a s ph i tun theo. K th khng b l c h i, c tm n l c o su ci h gi a thi u s v a s . Lc no s b t mn c a a s i v i thi u s cng ng m ng m, v bng n d d i trong nh ng lc kh ng ho ng. Th nh tho ng uy tn c nhn c a m t vi ng i c th th c hi n c s qui t c n thi t cho s ti n tri n c a qu c gia trong m t th i gian. Nhng v nh ng y u t cn b n c a s i u ha gi a hai kh i thi u s v a s khng c, nn khng bao lu, vi c u l i hon y. n l i v phn tch cc bi n c chnh tr x y ra t hn hai mi nm nay trong kh i Qu c Gia Vi t Nam, t t c u c th hi u c khi ta bi t r ng nguyn do chnh ch khng c s ph i h p gi a a s ch u lnh o v thi u s lnh o. Trong nh ng h u qu m s o n tuy t gi a thi u s lnh o v a s ch u lnh o mang n cho c ng ng, h u qu sau y th hi n m t cch r r t trong nh ng bi n c hi n ang ti n di n. Chng ta bi t r ng, mu thu n ng nhin lc no cng c gi a thi u s lnh o v a s ch u lnh o tr nn v cng tr m tr ng khi hai i u ki n d i y x y ra m t lc. 1.- C s o n tuy t gi a thi u s lnh o v a s

ch u lnh o. 2.- Nhu c u c a c ng ng b t bu c thi u s i h i m t s ng gp n ng n c a a s ch u lnh o. a s ch u lnh o khng hi u bi t l do c a s ng gp c a mnh v ngh r ng b thi u s bc l t. S ph n n do cng ngy cng ln. Lc b y gi b t c m t k xm lng no ng ln ph t c gi i phng, a s ch u lnh o s h ng vo m t cch m qung. Tr ng h p trn y x y ra m t cch i n hnh, t c, g n y trong kh i Qu c Gia c a Vi t Nam. V nhu c u pht tri n, thi u s lnh o i h i nhi u n l c a s ch u lnh o, nh t l thn qu vo nh ng nm 1958-1959 trong nh ng chng trnh g i l pht tri n c ng ng. Nhng v m t khi m khuy t c a thi u s lnh o, cho nn a s ch u lnh o khng th c s c n thi t c a nh ng n l c i h i. Do s b t mn nhen nhm v l n l n lan trn. Nh c m quy n C ng S n H N i khai thc ngay c h i v nm 1960 a qun xm lng vo mi n Nam v i danh ngha qun Gi i phng. C nhin l nh ng ng i t cho mnh b thi u s lnh o mi n Nam bc l t h ng ng v hi n nay chng ta cn ang m c kch hi n t ng ni trn. mi n B c Vi t Nam tnh tr ng mu thu n gi a thi u s lnh o C ng S n v a s ch u lnh o cng khng km gay go. Thi u s lnh o C ng S n th c v n pht tri n

c a c ng ng, nh chng ta s th y trong ph n chnh sau ny. Nhng phng php pht tri n c a h i h i m t s ng gp t t b c c a a s ch u lnh o. V v y cho nn, m c d k thu t dn v n c a h c hi u qu , s b t mn c a a s ngy cng cao v tuy ch c nh st c a h r t nghi t, th nh tho ng v n c nh ng cu c n i d y ch ng t s ph n n c a a s ch u lnh o. N u th i c a n, b t c m t ng i no ph t c gi i phng mi n B c, s c a s ch u lnh o h ng ng n ng nhi t. Nh v y cc bi n c x y ra Vi t Nam t hn hai mi nm nay l m t v d c th , minh xc tnh cch thi t y u c a s hi u bi t v n c ng ng c n ph i gi i quy t i v i a s ch u lnh o. xu t i t ng Thi u s lnh o th u tri t v n c n ph i gi i quy t c a c ng ng l m t i u ki n thi t y u cho c ng ng. a s ch u lnh o hi u bi t v n c n ph i gi i quy t c a c ng ng l m t i u ki n thi t y u cho c ng ng. i t ng c a quy n sch ny l tm xem v n c n ph i gi i quy t c a c ng ng Qu c Gia Vi t Nam trong th i k ny c a c ng ng l v n g. Trong khun kh vi ba trm trang gi y, v i v i m t v n ng nhin quan h cho dn t c v t n ph c t p nh v n nu ln y, c v ng c a tc

gi khng lm sao v t ln qu c ci m c cng vi c ch nu ln cc kha c nh c a v n , v, nh ng dy lin h gi a cc kha c nh trong ton b . M c d tham kh o m t s l n ti li u trong n c cng nh ngo i qu c v tm nghin c u v n trong nhi u nm, tc gi khng kh i l y lm lo s v n o khi ph i trnh by k t qu suy lu n ring c a mnh. ng c duy nh t khi n cho tc gi th ng c s e d c a mnh l n i lo u m tc gi chia s v i ton dn Vi t Nam tr c tnh th r t bi quan c a dn t c. V v y m nh b o ng gp m t ph n nh nh t vo cng cu c tm l i thot cho c ng ng Qu c Gia. Ba b i c nh i t ng chnh v n l v n c n ph i gi i quy t c a c ng ng dn t c. Nhng, bao gi cng v y, m t ph n c a ton b lc no cng c sng t hn khi c t vo ton b . V th nn v n c n ph i gi i quy t ring c a Vi t Nam s c t trong ba b i c nh. B i c nh th nh t l b i c nh r ng l n c a tnh hnh chnh tr th gi i. B i c nh th hai, nh hn, g m cc n c trong th gi i ang ng ph v i m t th thch tng t , nh th thch c a Vi t Nam. V sau cng, b i c nh th ba l m t b i c nh h p g m cc qu c gia thu c v m t kh i vn ha v i Vi t Nam: Cc n c lng gi ng ng v ng Nam . Th k s d[2] M t m t khc m i th i k c a c ng ng dn t c

g m nhi u th h tr c v sau th h hi n t i. V l i, th c tr ng l ch s m chng ta nhn th y tr c m t l h u qu c a nh ng s ki n x y ra h ng m y th k tr c v l nguyn nhn c a nh ng s ki n sau ny. V th n u mu n tm hi u th c tr ng hi n t i v d on cc bi n c trong tng lai, b t bu c ph i xt l i l ch s c a nhi u th k qua. V nh chng ta hi u c c t truy n ang di n t trn mn b c v on c t nhi u nh ng c nh s p t i, l khi no chng ta xem qua cc o n tr c c a cu n phim. Do , s c nhi u chng dnh cho l ch s c a nhi u qu c gia trong nh ng th k qua. Gi i php Sau khi, nh nh ng s phn tch trn, v n c n ph i gi i quy t c a Vi t Nam trong th i k hi n t i c a c ng ng sng t , nhi u chng s dnh cho s nghin c u m t gi i php m tc gi ngh r ng thch h p cho dn t c. Nhng tr c khi bn t i gi i php ngh , th, theo gng cc ng i l hnh, tr c khi ln ng, chng ta s ki m i m l i ci v n tinh th n v v t ch t m chng ta c, cng nh nh ng mn n ph i mang theo mnh. Vi chng s c dnh cho b n m c l c . Cu i cng vi chng s dnh phc h a gi i php m tc gi thi n ngh r ng thch h p cho v n . Cc kha c nh chnh tr , kinh t v vn ha s c c p n. Nh trn ni, i v i m t v n bao la v ph c

t p nh v y v trong khun kh c a vi ba trm trang, c v ng c a tc gi khng th v t qu ci m c cng vi c ch nu ln cc kha c nh c a v n . Ph n nghin c u t m v ch gio xin trn tr ng dnh cho cc b c h c gi trong n c. V tr c a tc gi B t c m t i t ng no cng c th c nhn t nhi u v tr. V tr khc, k t qu c a s nhn s khc, ngha l hai ng i t hai v tr khc nhau cng nhn m t v t th , m i ng i s th y m t v t th khc. Trong cc o n nh n xt, phn tch v suy lu n d i y, i v i m t v n hay nhi u v n , ty theo hon c nh tc gi s ng t nh ng v tr khc nhau. V d c nhi u s ki n s c khi c nh n xt t m t v tr qu c gia, v c khi t m t v tr c a m t c ng ng ngoi qu c gia. Lc no tr ng h p n, ng i c s nh n th y ngay l v tr no. Tuy nhin, c hai v tr c n ph i c s th a thu n tr c gi a tc gi v ng i c. V n u khng c s th a thu n tr c, th nhi u v n ho c kha c nh c a v n s khng c sng t , v tc gi v ng i c sch s ng vo nh ng v tr khc nhau. V tr th nh t l m t v tr lc no tc gi cng s ng vo nhn t t c cc v n trnh by: l v tr th c t l ch s . B i v th c t l ch s khng c th ph nh n c. V trn n n t ng v ng ch c m i c th l y c khoa h c m suy lu n khng s ph m vo nh ng l i l m cn b n.

V tr th hai l v tr khng bao gi tc gi dm ng vo nhn b t c v n no c trnh by: l v tr tri t l tn gio, v l thuy t l nh ng lnh v c m s i ch i gi a hai ch trng tri ng c c th ko di v cng t n. B t c trong lnh v c no c a i s ng c a c ng ng: chnh tr , vn ha, v kinh t , s nh n xt phn tch v suy lu n c a tc gi u cn c trn nh ng s ki n l ch s v m t bn t t c cc l thuy t. Hnh ng nh trn khng c ngha l ph nh n s ch l i c a l thuy t v gi tr c a nhi u l thuy t. Nhng c nh ng ngoi v tr tri t l v l thuy t trnh t t c cc s bi n lu n khng thi t th c v do khng thch h p v i m c ch c a quy n sch. Ti li u tranh u M y trm trang d i y khng ph i l m t ti li u tranh u theo ngha thng th ng c a danh t ny: Ngha l l i vn s khng anh thp, v vn s khng cao b t c ci g c a dn t c hay c a kh i Qu c Gia. Hnh th c s khng c v nhi u ng i ng ln d n thn vo m t cng cu c chung v n i dung s khng c tnh binh v c m t l p tr ng quy t nh tr c. Nhng m y trm trang d i y c th l m t ti li u tranh u, n u g i l m t ti li u tranh u, ti li u no kh d mang th ng l i t i cho ch trng Qu c Gia Dn T c. B i v m y trm trang d i y l m t ti li u nghin

c u s ki n th c t c a l ch s . M th y c th c tr ng c a v n , bi t mnh v bi t chung quanh mnh l m t y u t quy t nh cho s th ng l i. Chnh v l p trng nghin c u s ki n th c t c a l ch s cho nn t ti m c c m tuy t nhin khng c, khi nh n xt r ng Vi t Nam l m t qu c gia nh v y u. Nh v y u v dn s , v kinh t km m mang, v v s gp ph n vo vn minh nhn lo i. Tri l i, chnh v khng t ti m c c m nn m i c nh n xt nh v y. C g c m t dn s kh ng l , m t kinh t phong ph m i l m t dn t c l n. V chnh l khi chng ta dm nhn th ng vo th c tr ng c a dn t c, chng ta m i i u ki n a dn t c v t ln. V cng v l do trn m ti li u ny khng c p n b n ngn nm vn hi n c a dn t c, l i ch ni n m t ngn nm l ch s . Cng nh trn, lm nh v y khng ph i v t ti m c c m. Nh ng g trong l ch s c a chng ta ch c m t ngn nm sau ny m i c ti li u ch xc lm n n t ng cho suy lu n. L i hnh vn Sau h t tc gi c tnh s d ng m t l i hnh vn dng nhi u danh t . Cc ngn ng trn th gi i chia lm hai lo i, lo i c th v lo i tr u t ng. Ngn ng c th dng nhi u ng t trong cu vn di n t nh ng ng tc. Ngn ng tr u t ng dng nhi u danh t di n t nh ng khi ni m. Vn ha c a m t dn t c cng ti n b , nh ng khi ni m tr u t ng cng nhi u, ngn

ng cng tr u t ng. V m t khi ni m tr u t ng lc no cng di n t m t t t ng phong ph hn m t tc ng c th , ngha l m t danh t bao gi cng di n t m t t t ng phong ph hn m t ng t . Gi a hai cu: ng A n Saigon. v: - S n Saigon c a ng A. Cu th nh t ch di n t hnh ng c th n Saigon c a ng A. Cu th hai tri l i, m t ch ng nh ng hnh ng c th m t t c cc s ki n dnh li n vo hnh ng trn. Vi t ng cng c l i hnh vn v i danh t , nhng th ng th ng t v n quen dng hn. B i v y cho nn cu ng A n Saigon nghe quen tai hn. Tuy nhin, trong m t v n bao la v ph c t p nh v n c gi i trong nh ng trang sau ny, tc gi nh n th y s c n thi t ph i di n t cho h t cc t t ng, v a cho cu c suy lu n c bao qut v v ng ch c, v a cho cc t t ng di n t c phong ph h u cc kha c nh c a v n c sng t . Cc cu vn dng nhi u danh t m c d c hi l tai, nhng hm sc v khc chi t hn di n t nh ng ki n tr u t ng t ng qut v bao g m, thay v nh ng ki n c th gi i h n cho t ng tr ng h p. V n hnh vn ny s c c p n v i nhi u chi ti t trong ph n vn ha c a o n sau cng c a

quy n sch. n y k t thc cc trang gi i thi u v n b c vo ph n trnh by n i dung v n . Trong su t m t ngn nm l ch s t ngy l p qu c, dn t c Vi t Nam v t qua nhi u th thch m s cn ghi chp. Theo nh lu t c a cc sinh v t, m i l n v t qua c m t th thch l m i l n v t ln m t n c thang ti n ha m t c ng ng dn t c l m t sinh v t. C ng ng c a chng ta tr ng thnh trong th thch. Tuy nhin, s tin t ng ni ti m l c c a dn t c khng nn lm cho chng ta xem th ng th thch ang i ch th h c a chng ta. Tr c chng ta c nm th h th t b i tr c th thch ny. T m t ngn nm nay, dn t c chng ta cha c bao gi g p ph i m t th thch gh g m nh v y. Th thch cng l n, s th ng l i cng a dn t c ln cao, nhng s th t b i cng s bi th m m t cch tng x ng cho cc th h sau ny. Hai mi nm nay, cc bi n chuy n a l n s th ng l i v th t b i c a th h c a chng ta n ch ch cn cch nhau m t ng t. Cc trang trong ph n chnh s gi i thch v sao trch nhi m ng ph v i th thch hi n t i, ngy gi ny ang n ng ln vai c a mi n Nam Vi t Nam. V cha bao gi c ng ng dn t c i h i m i ph n t ph i tham gia vo m t cng cu c y kch thch nh ngy nay. N u khng th y v n th trong s th t b i hay th ng l i, m i ph n trch nhi m c a ng i l nm v nm

ph n l v n n c. th y v n th trong s th ng l i hay th t b i, m i ph n trch nhi m c a ng i l b y v ba ph n l v n n c. i v i m t ph n t c a c ng ng, khng c s c mong no thi t tha hn l s c mong th y dn t c l i v t qua th thch, l n n y cng nh nh ng l n qua trong l ch s

Ch thch: [1] lo i mu thu n lc no cng c trong n i tm: Mu Thu n N i T i [2] Cch th c kh o st c a Kh ng T l: "tam khan": "Th k s d, quan k s do, st k s an" (xem vi c ng i lm, kh o st qu trnh ng i lm, xem xt ng i lm lc an, lc nguy). Ph n I NH N NH V TH GI I

Lnh v c chnh tr

Hi n nay trong lnh v c chnh tr , th gi i chia lm hai kh i r r t: m t bn l kh i t do, m t bn l kh i C ng S n. M c d u g n y, c x y ra m t m t nh ng cu c tranh ch p i khi ln n m t cao ng ch gi a cc qu c gia trong kh i C ng S n, cng nh trong kh i T Do, m t m t khc nhi u th a c c tnh cch chnh tr , vn ha, khoa h c hay kinh t c k k t gi a nh ng qu c gia thu c kh i khc nhau, s phn bi t trn v n cn gi nguyn gi tr . L do c a tnh tr ng l s khc bi t gi a hai kh i do hai quan ni m khc nhau v phng phplnh o. Hai bn u tuyn b m c ch t i h u c a mnh l mu h nh phc cho nhn dn. Tuy nhin, t m c ch , kh i T Do ch trng kh c ph c cho c s t tham gia c a qu n chng vo cng cu c xy d ng h nh phc . Tri l i kh i C ng S n ch trng m t s tham gia c ng bch. Hai quan ni m u c u v khuy t i m. S ch n l a m t trong hai quan ni m trn khng cn c trn cc u v khuy t i m y m l i do nh ng hon c nh l ch s , m chng ta s th y. Nay ch c n bi t r ng s khc bi t gi a hai quan ni m y d n d t n cc s khc bi t v l thuy t chnh tr , v b my chnh ph , v h th ng kinh t v v quy n s h u. Lnh v c vn ha

By gi n u chng ta ng vo lnh v c vn ha th nh n th y th gi i l i chia ra lm nhi u kh i hn. Tr c tin l kh i u M g m cc n c u Chu, k c Nga S v cc n c ng u thu c Nga. Cc n c B c v Nam M v nh ng qu c gia do ng i u l p ra c Chu, Tn Ty Lan v Nam Phi. Kh i ny g m cc n c thu c vo x h i Ty Phng th a h ng vn ha Hy L p v La M khi xa v vn ha Gia T sau ny. Kh i th hai g m cc qu c gia R p t vng c n ng n H i Qu c, Th Nh K, Soudan, Ai C p v cc qu c gia B c Phi Chu. Kh i ny l p thnh x h i H i Gio th a h ng vn ha H i Gio. Kh i th ba g m cc qu c gia pha ng i l c u : Nh t B n, i Hn, Trung Hoa v Vi t Nam, l p thnh x h i ng th a h ng vn ha xa c a Trung Hoa. Kh i th t g m n v ngoi cc n c nh ph c n pha B c n Mi n i n, Thi Lan, Lo, Cam B t, M Lai v Nam Dng. L p thnh x h i n th a h ng vn ha n . V sau h t kh i H c Phi g m cc qu c gia m i xu t hi n Phi Chu l p thnh x h i H c Phi c m t vn ha phi thai. Lnh v c khoa h c k thu t By gi n u chng ta ng vo lnh v c khoa h c v k thu t, th chng ta l i nh n th y cc kh i chnh tr vn ha ni trn t nhin bi n m t, v l i hi n ra m t

hi n tr ng th ng nh t b t ng . T t c cc qu c gia trn u theo u i m t khoa h c khoa h c Ty phng, u p d ng m t k thu t k thu t Ty phng, d k thu t thu c v lnh v c chnh tr , hay qun s , hay gio d c, hay s n xu t, hay kinh t , hay k ngh , hay v n t i v giao thng. V nh ng l do g m ty theo lnh v c, th gi i khi th h p thnh m t kh i, khi l i chia ra nhi u kh i? Cc s ki n l ch s d i y s gi i thch r hnh tr ng m i xem qua ph c t p . Vn minh Ty phng chinh ph c th gi i Tr ng c l i dng l ch s v nhn vo b n th gi i vo kho ng th k XIV, th i k m cc phng ti n giao thng cn ngho nn, th chng ta nh n th y r ng cch y khng qu 600 nm cc x h i m chng ta phn bi t trn kia trong lnh v c vn ha c. Ch ng nh ng th , lc b y gi ranh gi i gi a cc x h i trn lnh v c vn ha l i cng l ranh gi i trn cc lnh v c chnh tr , kinh t v k thu t. Nhng sau , vn minh Ty phng thot kh i th i k phi thai v pht tri n m t cch hng m nh. N n vn minh ny t t o cho mnh m t sinh l c d i do nh th a h ng c vn ha Hy L p v La M xy d ng trn nh ng cn b n l tr chnh xc v nh kinh Thnh Gia T gieo cho qu n chng m t c tin mnh li t. Nh , ng i Ty phng tm c nhi u pht minh khoa h c v sng ch c nhi u k thu t kh d gip

cho h v t bi n v chinh ph c nhi u t ai m i. Lc u h chi m nh ng vng dn c tha v l c h u Nam v B c M l p thnh nh ng qu c gia m i theo ki u u Chu. Nhng l n l n theo pht tri n cng ngy cng mnh li t v cng ngy cng nhanh c a x h i Ty phng, ng i Ty phng kh c ph c c nhi u k thu t m i l kh d t vo trong tay h nh ng mnh l c v t ch t khng x h i no ng u n i. V vo th k 16 h b t u chinh ph c x h i H i Gio ln c n. Th k 17 v 18 ch ng ki n s th t b i c a cc qu c gia trong x h i n v th k 19 n l t cc qu c gia trong x h i ng . n th k 20 vn minh Ty phng hon ton chinh ph c th gi i v nh mang l i cho cc dn t c Ty phng m t n n th nh v ng cha t ng th y. T t c cc qu c gia ngoi x h i Ty phng u b bi n thnh thu c a hay bn thu c a. Ch tr m t vi dn t c nh Th Nh K v Nh t B n v nh s m nh n nh c b quy t thnh cng c a ng i Ty phng l u th c a h trong lnh v c khoa h c v k thu t. Nh ng n c ny Duy Tn k p th i, kh c ph c nh ng k thu t c a Ty phng ch ng nh ng t v i v i s t n cng c a Ty phng m l i cn, cng nh cc n c trong x h i Ty phng, mang l i cho dn t c c a h m t m c s ng d i do hn. T t c cc n c khc nh Vi t Nam u ph i ch u mang ch n l , v cng nh Vi t Nam, m t m t

c h i th nh t xy d ng cho dn t c mnh m t qu c gia hng c ng v mang l i h nh phc cho i s ng c a qu n chng. Ngy nay tnh tr ng th ng nh t c a th gi i trong lnh v c khoa h c v k thu t c hai ngha. 1. Vn minh Ty phng chinh ph c th gi i, v chinh ph c b ng khoa h c k thu t. 2. Cc qu c gia no mu n t n t i u ph i kh c ph c khoa h c Ty phng v k thu t Ty phng. Nhng mu n kh c ph c c khoa h c Ty phng v k thu t Ty phng, tr c tin ph i kh c ph c l i suy lu n c a Ty phng t trn cn b n chnh xc v l tr. V sau kh c ph c nh ng t p qun trong i s ng h ng ngy kh d nui d ng v duy tr l i suy lu n trn. N u ch h p th khoa h c v k thu t khng, th khng sng tc c. M khng sng tc c khi ng i Ty phng ti p t c sng tc l m i e d a c a Ty phng v n cn mi. V v y cho nn, ngy nay trn th gi i v n Ty phng ha l m t v n thi t y u cho cc qu c gia mu n t n t i, m c d u Ty phng ha theo ki u kh i T Do hay Ty phng ha theo ki u kh i C ng S n. V cng l m t v n thi t y u cho n c Vi t Nam. Sau ny chng ta s xem v n Ty phng ha l nh th no, v vi c Ty phng ha c h i n tinh th n dn t c khng.

V n C ng S n. T u c a th k XX, l thuy t C ng S n lm ch n ng x h i Ty phng. Sau l thuy t C ng S n tr ng v pht tri n Nga. V ngy nay l thuy t C ng S n ang honh hnh Chu v ang e d a Nam M . Nhng m i ni l thuy t C ng S n c ti p nh n b i nh ng l do khc nhau v c gi i thch theo m t l i thch nghi v i hon c nh a phng. C ng S n u Chu khc C ng S n Nga. C ng S n Nga khc C ng S n Tu, nhng ba ni u l C ng S n. Cc s ki n l ch s d i y s gi i thch v ph c t p m i xem qua . C ng S n Ty phng Khoa h c v k thu t c a Ty phng pht tri n theo m t cng ngy cng nhanh, v th cho nn nhi u lc v p ph i s c th ng c a cc c c u x h i lc no cng ti n ha ch m hn. Trong cc th i k s xung t b c l b ng nh ng xo tr n x h i. Cu i th k 19, Ty phng pht minh nh ng k thu t s n xu t k ngh . Lc u nh ng l c l ng s n xu t m i cha c i u khi n hon b , gy ra nhi u cu c o l n trong m t x h i th cng ngh . a s th th cng b ph s n v tr thnh th thuy n v s n, trong khi nh ng my mc s n xu t t i tn t p trung t b n vo tay m t thi u s . S qun bnh trong vi c phn ph i ti s n c a x h i th cng ngh c b v v i

a s dn chng th thuy n ph i s ng m t i v cng c c kh . Karl Max, tri t h c gia v kinh t gia, ng i c g c Do Thi, s ng Anh, nh n th y r ng t t c cc t oan lc b y gi do ch cc c c u c a x h i Ty phng khng cn thch nghi v i nh ng l c l ng s n xu t m i do cc pht minh k thu t mang n. Do Karl Max ngh m t ki u x h i m i xy d ng trn nh ng cn b n m i cho ph h p v i cc phng ti n s n xu t m i. ng ch trng thnh l p x h i m i b ng m t cu c cch m ng ton di n. Nh v y, Ty phng, thuy t C ng S n l m t phng thu c c a Ty phng ngh ch a cn b nh cho x h i Ty phng trong m t giai o n pht tri n cam go. V sau cc nh lnh o Ty phng l i tm c nhi u phng thu c khc, nh m x h i Ty phng ch ng nh ng tr nn lnh m nh m cn pht tri n m nh b o hn, nh chng ta th y ngy nay. Do m hi n nay, thuy t C ng S n m t r t nhi u sinh l c trong x h i Ty phng v trong m t ngy g n y s khng cn n a. C ng S n Nga. Trong x h i Ty phng, Nga l m t dn t c Slave trn ranh gi i gi a u v , ch u nh h ng chu r t nhi u b i cc cu c chinh ph c nh c a Thnh Ct T Hn v c a Attila. Cc n c Ty u l i thu c gi ng Latin hay l Saxon. S hai bn cng

theo o Gia T ng l ra ph i gip cho s sum h p, l i tr thnh thm m t y u t chia r sau khi gio h i Gia T v ra thnh hai gio h i, m t gio h i ng trong c Nga v m t gio h i Ty La M. V l do trn m trong l ch s gi a Nga v Ty u c m t cu c tranh ch p khng ng ng hi n nay v n ang ti p di n. Cu c tranh ch p lc tr m lc b ng. Ty u th ng nh k thu t ti n b hn. Lc no Nga h p th c k thu t Ty phng th l i gi ph n th ng nh kh i dn ng v t r ng. Ty phng l i pht minh nh ng k thu t m i v l i th ng, v c nh th t n tu ng l i ti di n. Vo cu i th k 19, khi Ty phng, ngoi chinh ph c th gi i nhng trong l i g p ph i nh ng tr l c x h i t o hon c nh cho thuy t C ng S n bnh tr ng, th Nga vo m t th i k y u th v km v k thu t. Cc nh lnh o Nga, theo chi n thu t c truy n, ang n l c h p th cc k thu t m i c a Ty phng. Nhng l n ny ngoi cc k thu t v t ch t h l i thu nh n thm thuy t C ng S n. V hai l do: 1.- H mu n g p rt b t k p Ty u b ng cch t ch c tr c Ty phng m t x h i m i thch nghi v i cc phng ti n s n xu t m i nh Marx ngh . 2. N u n c Nga tr nn thnh tr c a thuy t C ng S n, th s bnh tr ng c a thuy t C ng S n trong cc n c Ty u s bi n cc ng C ng S n c a cc qu c gia n y thnh nh ng ng minh n i tuy n trong

lng ch, r t qu bu cho Nga trong cu c tranh ch p h ng m y th k v i Ty u. Nh v y, chuy n t Ty u sang Nga thuy t C ng S n nghi m nhin t m t phng thu c c ngh cho x h i Ty phng, bi n thnh v a l m t phng ti n gip cho s pht tri n c a Nga v a l m t kh gi i s c bn gip Nga nh b i k th. D u sao s tranh ch p v n l m t s tranh ch p n i b gi a cc qu c gia trong x h i Ty phng. S d Nga a cu c tranh ch p y ln thnh m t cu c tranh ch p qu c t ch v k th Ty u lc b y gi b a vy l i kinh t c a h trn kh p th gi i. V cng v t o cho h vy cnh trn kh p th gi i m cc nh lnh o Nga S h ho cc lnh t cc qu c gia b chinh ph c lm thu c a hay bn thu c a gia nh p vo hng ng C ng S n Nh v y thuy t C ng S n i v i Nga ch l m t phng ti n v ngy no m c ch t c, phng ti n s khng cn gi tr n a. Ngy nay, m c ch t, Nga th ng nh kh c ph c c k thu t Ty u v nh kh i dn ng v t r ng c a mnh. Cc bi n c hi n t i u M ch ng t r ng Nga s p n lc b phng ti n C ng S n v tr v v i x h i Ty phng Nh ng s ti p xc c a ta thnh La M v i cc lnh t gio h i Nga l m t trong nh ng c g ng a Nga S v x h i Ty phng. V ngy s tranh ch p quy t li t gi a C ng S n

v T B n, nh ngy nay, s t tiu v nh ng ch cho m t cu c tranh ch p khc quy t li t hn hi n nay b t u thnh hnh gi a kh i Trung C ng v kh i u M . C ng S n Chu Trong h th ng gi tr truy n th ng c a hai n n vn minh Chu: vn minh n v vn minh Trung Hoa, khng c m t i m no c th lm m m cho m t thuy t tn b o nh thuy t C ng S n n y n c. S d ngy nay thuy t C ng S n honh hnh c Chu l v chnh Ty phng t o hon c nh cho n n y n v chnh Ty phng a n vo. Sau khi th m b i tr c l c l ng chinh ph c c a Ty phng, cc qu c gia Chu u l n l t b bi n thnh thu c a hay bn thu c a. Tinh th n b t khu t c a dn t c khi n cc lnh t v n ti p t c m t cu c tranh u v hy v ng. B i v, ng u v i nh ng l c l ng xm lng hng h u c a Ty phng b a l i kh p chi n tr ng th gi i, chng ta ch c th a ra nghinh chi n nh ng l c l ng km k thu t trong m t chi n tr ng gi i h n trong t ng qu c gia. S th t b i c m ch c n u chng ta khng c nh ng ng minh ng s c v i k th. V nh n nh nh v y cho nn cc lnh t cch m ng th c th i u h ng ng l i ku g i c a Nga S. S ng minh v i Nga S s mang l i cho h : 1.- Nh ng phng ti n x ng ng nh b t k th

ra kh i lnh th . 2.- M t ki u m u v nh ng phng php pht tri n qu c gia khi ph c h i c l p. Nh v y sang Chu thuy t C ng S n ch cn l m t phng ti n nh k xm lng v m t phng php pht tri n. Cho t i y nh ng nh lnh o ch trng theo C ng S n cn c l v ng ch c. Nhng sau h hon ton l m l n n u h say m m tn th thuy t C ng S n nh l m t chn l, v qun r ng. 1.- Nga S ch xem thuy t C ng S n l m t phng ti n v ch c gi tr l m t phng ti n. 2.- Phng php C ng S n p d ng Nga m c d u a n k t qu , nhng khng ph i v v y m c th p d ng m t cch h u hi u cho m i qu c gia. Mao Tr ch ng nhn th y r hai i m trn y. S khc bi t gi a cc phng php C ng S n Nga v Tu l m t b ng c . C ng S n Vi t Nam cng n m trong khun kh trnh by trn y.

Ph n II V TR C A VI T NAM TRONG KHUNG C NH TH GI I V A TRNH BY

Theo nh trnh by trn y th v tr qu c t hi n t i c a Vi t Nam do cc i m d i y minh nh: 1.- Vi t Nam l m t n c nh v km m mang. 2.- Theo truy n th ng vn ha, Vi t Nam thu c vo x h i ng . 3.- Vi t Nam thu c vo kh i cc n c Chu v a thot kh i ch th c dn qu c. 4.- Vi t Nam ang c n ph i Ty phng ha nh t t c cc n c khng thu c kh i Ty phng : M t l t n t i, b o v c l p; hai l pht tri n i s ng kinh t h u xy d ng h nh phc cho nhn dn. B n i m trn y minh nh v tr c a n c chng ta trong th gi i ngy nay v a trong lnh v c a d v a trong lnh v c ti n ha chung c a nhn lo i. V v y cho nn, cng v i nh ng i u ki n n i b ring cho Vi t Nam m chng ta s th y sau ny, cc i m ny chi ph i m i ng l i chnh tr c a chng ta trong t l m l vi th k .

Do , vi c phn tch t ng i m m t, b n i m trn y l m t vi c thi t y u. Vi t Nam l m t n c nh v km m mang. M c ch c a nh ng trang nh n nh ny khng ph i xch ng qu n chng, nn khng ph i ch ca ng i s nghi p m y ngn nm vn hi n c a t tin chng ta, v cng khng ph i ch cho chng ta hnh di n v i nh ng trang s oanh li t c a ng i xa. Nh ng ng i c trch nhi m v i ti n dn t c khng th t ru ng trn d vng, m c d u d vng th t c l anh hng i n a. Tri l i, m t nh n nh khch quan r t c n thi t cho nh ng ng i lnh o, n u h mu n trnh nh ng s xu t c h i cho tng lai c a m t dn t c. T ti m c c m khi nhn th y n c nh y u v km khng ph i l tm tr ng c a nh ng k qu t c ng. Trn quan i m chng ta ph i nhn nh n r ng trong th gi i ngy nay n c chng ta l m t n c nh v dn t c chng ta l m t dn t c km m mang. Ch ng nh ng th , trong su t m y nghn nm l ch s , cha lc no dn t c chng ta t ln c m c m t vn minh chi u sng. V v y chng ta cn vo tnh tr ng th h ng hn l tnh tr ng gp ph n vo vn minh nhn lo i. Tuy nhin, d vng c a chng ta cho php chng ta tin r ng dn t c c m t nng l c ti m tng kh d trong m t tng lai r t ng n a chng ta thot kh i tnh tr ng th nh t vo tnh tr ng th hai. l m c ch v l do c a

cu c tranh u hi n t i c a chng ta. B i v theo lu t qun bnh, ng i th h ng bao gi cng ng sau ng i ng gp, v trong th c t m c s ng c a ng i th h ng ph i km m c s ng c a ng i ng gp. V tranh u thot kh i tnh tr ng km m mang c ngha l v a tranh th m t m c s ng cao hn cho dn t c, v cng c ngha l s n sng lnh trch nhi m ng gp vo vn minh th gi i. Nh v y i v i chng ta n l c thot kh i tnh tr ng km m mang c th hnh dung b ng m t s c g ng v t qua l n m c ranh gi i gi a tnh tr ng th h ng v tnh tr ng ng gp. So snh v i cc n c k ngh m mang ngy nay, n c Vi t Nam chng ta nh v t ai khng r ng, dn s t v thin s n khng phong ph. So snh v i cc kh i kinh t v i nh Nga S, Trung C ng, n , M qu c v kh i u Chu ang thnh hnh, chng ta l i cn khng ng k vo u n a. Trn phng di n qun s , nh ng k thu t nguyn t t i tn v i s c tn ph mnh li t c th lm gi m i y u t ng dn v t c nhin s l ng qun i cao khng cn nh h ng n ng n trn s th ng b i. Tuy nhin, ln n m t m c no , v d ln n kh i dn s Trung C ng, y u t dn ng v n cn l m t y u t ng k . V v y m trong tr ng h p c a chng ta, n u chng ta kh c ph c c nh ng k thu t nguyn t , th ci

h a xm lng i v i chng ta ch c gi m ch khng c ch m d t. Trn phng di n kinh t , y u t ng dn i v i k thu t s n xu t i qui m c a c kh l m t y u t quy t nh. Dn cng ng th tr ng cng m nh. C m t m c tiu th t i thi u trong m i ngnh k ngh , d i m c s s n xu t k ngh khng th th c hi n v i cc i u ki n thu n l i. Nhng th tr ng tiu th cng l n l i l m t ng c thc y k ngh cng n y n , cng tr ng thnh, cng pht tri n v gi s n xu t cng nh v m c l i cng l n. l l do tranh ginh th tr ng trong th k v a qua v hi n nay. Nh v y n u dn s ta t th i u ki n n y n c a k ngh chng ta r t km v s c nh tranh v i kh i kinh t bn ngoi l m t i u m chng ta khng th ng u n i. Trn phng di n vn ha, vi c dn s t l m t tr l c to tt. Ngn ng c a chng ta ch c m t thi u s s d ng. Nh ng sng tc b ng Vi t ng , v d m th t s c gi tr th gi i i n a th khng c m y ng i bi t n gi tr v chuy n ng c a chng ta khng c nhi u ng i bi t. Ch ngh n vi c m t tc ph m b ng Anh ng hay Hoa ng c th ph bi n ngay cho kh p th gi i th th y ci mnh l c c a s ng dn nh th no. Trong m t kh i ng i to l n nh v y c th trao i t t ng v i nhau ch v chuy n ng c a h c nhi u ng i s d ng. Dn t c chng ta ch v dn s t, ph i ngoi vng t

t ng trn tr ra m t s ng i bi t ngo i ng . Dn s t l i cn l m t tr l c trong cng cu c pht tri n nh chng ta s th y d i y. Trong khun kh th gi i ngy nay, m t dn t c km m mang l m t dn t c c m t tnh tr ng ng vo cc i u ki n d i y: 1.- Thi u k thu t v phng ti n k thu t s n xu t. 2.- Do l i t c qu c gia th p km. 3.- Do m c s ng c a ton dn th p v thi u. 4.- S mu s ng h ng ngy chi m h t th i gian v nng l c, i s ng vn ha khng m mang. 5.- S sng tc km gi tr v s gp ph n vo vn minh c a nhn lo i khng c. Trnh by nh trn y, ta nh n th y r ng i u ki n th nh t l nguyn nhn c a i u ki n th hai v c hai l nguyn nhn c a i u ki n th ba v ba i u ki n u l i l nguyn nhn c a i u ki n th t, vn vn... V nh v y nguyn nhn chnh v tr c tin c a s km m mang l thi u k thu t v thi u phng ti n k thu t s n xu t. Nhng mu n c k thu t, ngha l my mc s n xu t th ph i c c m t trnh vn ha kh cao cho ton dn, v ph i c l i t c d i do mua d ng c my mc. Nh th cc i u ki n nh h ng tng ph i nhau lm thnh m t ci vng l n qu n. a dn t c ln ng pht tri n c ngha l b g y ci vng lu n qu n . V th cho nn cc phng php pht tri n ngh hay mang ra th c hi n ngy nay trong cc

n c trn th gi i, k c phng php C ng S n, chung qui ch l m t phng php b gy ci vng l n qu n ni trn. V d i y chng ta s c d p tr l i, m t cch chi ti t hn, v n c t y u ny. Nay ch nh n xt thm l cc i u ki n trn cho chng ta th y r ng, cng cu c pht tri n khng ph i l m t cng trnh m m t nhm ng i hay m t thi u s c th th c hi n c. Ch ton dn hay l i a s cng quy t tm ng ln m i c th t n k t qu . y l m t y u t quy t nh, n s chi ph i n ng n cc s l a ch n ng l i sau ny. i u th hai c n ph i nu ln l ci v n duy nh t c th dng ngay c c a cc n c km m mang l cng nhn. V v y m dn s ng l i l m t l i kh cho cng cu c pht tri n, theo m t phng php lao cng c ng bch. Y u t ny cng l quy t nh i v i s l a ch n ng l i sau ny. Vi t Nam thu c x h i ng . X h i ng g m c cc n c i Loan, Nh t B n, Tri u Tin v Vi t Nam bao quanh i l c Trung Hoa. Trong hn su ngn nm l ch s , cc qu c gia trong x h i ny u ti n ha t n n vn minh pht sinh trong t Hn v l y Hn t lm n n t ng v phng ti n cho s pht tri n trong cc lnh v c. Cu c xm lng c a Ty phng gy ra nhi u s thay i, b i v ng tr c hi m h a chung ph n ng c a m i dn t c m i khc. Do m i dn t c, ty theo s

n m c hay khng nh ng c h i a n cho mnh, i theo nh ng con ng cng ngy cng khc nhau, d n d t n s cch bi t m chng ta nh n th y ngy nay. Tr c th i k , t t c cc qu c gia trong x h i ng k trn u tin t ng v b o v nh ng gi tr nh nhau trn cc lnh v c chnh tr , vn ha v tn gio. T t c u p d ng chnh tr qun ch chuyn ch . T t c u th a nh n nh l m t di s n chung cc sng tc b ng Hn vn. N n m thu t c a t t c cc qu c gia u pht tri n theo nh ng tiu chu n chung. T t c cc qu c gia u tin t ng vo Ph t gio v Lo gio, l y gio i u c a Kh ng M nh lm m c th c c u t o x h i. Nguyn nhn c a tnh tr ng lc b y gi , chia lm nguyn nhn a d v nguyn nhn l ch s . Trong m t th i k m phng ti n giao thng ngho nn, vi c gip ranh v i nhau l m t y u t n ng ln s bang giao c a hai n c. Dn t c chng ta rt nhi u kinh nghi m xng mu v tnh tr ng y. Ngy nay nhi u pht minh khoa h c c lm cho v n l v trng dng cch bi t khng cn l nh ng tr l c khng v t n i nh khi xa. Tuy nhin nh h ng s ln c n gi a cc qu c gia, n u c gi m i v n cn l m t y u t quan tr ng trong s giao h o gi a hai n c. V trong s ch n l a ng l i c a chng ta sau ny, s chng ta st nch Trung Hoa l m t y u t v cng thi t y u.

Ngoi nh ng nguyn nhn a d nh trn, nhi u s ki n l ch s c u t o nh ng dy lin h gi a Trung Hoa v cc qu c gia cng trong m t x h i ng , nh chng ta th y trn. V i th i gian, cc dy lin h v tn gio, vn ha v x h i n su vo ti m th c c a cc dn t c cng m t x h i. V th cho nn khng c m t l m l n no to tt cho b ng s tin t ng r ng trong m t vi th h hay m t vi th k c th thay i c t t c t t ng c a m t dn t c. Ni m t cch khc n u m i ng i Vi t Nam u ng m t ch khng mu n mnh thu c vo x h i ng n a, th chng ta cng khng th c hi n ch c, v b i th c thu c vo x h i ng n su vo cc t bo c a chng ta v thot kh i t m ch ng c a l tr chng ta. l tr ng h p t t c chng ta u cng m t ch, hu ng h l n u ch c m t nhm ng i quy t tm lm vi c v nh t quy t c ng bch m i ng i ph i theo h , l i cng l m t tr tnh khng cn b n v khng tng lai. Nhi u phc trnh th nghi m khoa h c xc nh n r ng cc cu c t y no c th cng l m l thay i thnh ki n chng ta c ch khng di chuy n c b n ch t c a chng ta. Hn th n a, n u b ng m t php nhi m m u g chng ta c th c t c n c Vi t Nam tch ra kh i Chu v mang t n cng v i c dn t c chng ta vo m t ni khc c a a c u th chng ta cng s suy ngh v ph n ng nh nh ng ng i trong x h i

ng . Trn y chng ta c c p n vi c Ty phng ha, l m t i u kh n y u cho chng ta. Nay chng ta v a th y r ng d u c mu n i n a chng ta cng khng th thot ra kh i khung c nh hnh th c v v hnh c a x h i ng . Nh v y vi c Ty phng ha v vi c thu c vo x h i ng c mu thu n nhau khng? Mu n tr l i c cu h i ny m t cch t ng t n, ta c n bi t tr c tin Ty phng ha l nh th no, n i dung c a m t ph n d i y. Nay ta c nh n r ng vi c Ty phng ha l vi c thu nh n cc k thu t, l i suy lu n v nhi u t p qun c a u M , khng lm cho chng ta m t c b n ch t c a dn t c. Nh v y vi c mu thu n nu trn s l khng c. M t nh n xt khc cng thuy t minh cho l i ni qu quy t ny. Cc dn t c x h i Ty phng u s d ng m t k thu t v tn sng m t khoa h c nh nhau. T t c u c m t l i suy lu n l y s chnh xc c a l tr lm n n t ng. V t t c u s ng trong m t khun kh ngn n p v minh chi t nh nhau s sinh s ng v n m c u nh nhau th m h v n khc nhau trong cc sng tc. Nh v y l b n ch t dn t c h v n gi . B n ch t dn t c c a chng ta s b c l ra trong cc sng t o c a chng ta, khi no m chng ta ch ng c cc phng ti n v phng php sng t o c a Ty phng. V y l m c ch chnh c a cng cu c Ty

phng ha m chng ta ang theo u i. Bi t nh th r i chng ta m i th y rng trong cng cu c Ty phng ha chng ta c n ph i d c h t n l c vo cng cu c y, khng e d, khng. r t r, khng ng n ng i. Bi t nh th r i chng ta m i th y tnh cch v ch c a s nm n p lo s m t qu c h n v qu c ty c a m t l p ng i tr c y ng i m ci nhau nm ny qua thng n xem ph i duy tn n m c no. H th t l nh ng ng i ng i nh m bn vi c ln tu xu ng xe ph i ng ng i lm sao. Bi t nh th r i chng ta l i th y tnh cch khng th c t c a m t nhm ng i ch trng thay i t t ng c a m t dn t c b ng nh ng phng php c c v tn b o p d ng cho vi th h . S h th t b i s d nhin. Nhng tai h i h s lu l i cho dn t c, nh chng ta s th y sau ny, khng bi t bao gi m i g h t. Vi t Nam thu c vo kh i cc n c Chu v a thot kh i ch th ng tr th c dn qu c B t u t th k th X, cc c ng qu c trong x h i Ty phng m i phi thai. D i s thc y c a hon c nh v nh ng bi n c l ch s pht sinh ra do s ln c n v i x h i H i Gio, ang th i c ng th nh, cc qu c gia m i n l c tm m i l i thot kh i vng vy cng ngy cng si t ch t c a cc i binh hng m nh c a cc nh lnh o R p. T ngy thot thai t trong s s p c a vn minh Hy L p v La M, l n u tin x h i Ty phng

ng ph i m t th thch v cng quan tr ng v quy t nh s m t cn cho n n vn minh v a ch m n . Nhng cng trong d p ny x h i Ty phng t ra x ng ng v i di s n l tr th a h ng c a vn minh Hy L p - La M v sinh l c d i do m gio l Gia T hun c trong nhi u th k . S c m nh phi th ng c a tn ng ng nui d ng v duy tr nh ng n l c c n thi t m t cch lin t c trong nhi u th k . M t khc s chnh xc v l tr h ng d n h u hi u ci kh i sinh l c to tt trn vo vng h u ch v hi u qu . Nh v y m x h i Ty phng ch ng nh ng chi n th ng l n y, m sau ny cn v t nhi u tr l c chi m c u th nh chng ta m c kch ngy nay. Nh nh ng y u t trn, ng i Ty phng pht minh nhi u k thu t t i tn, c i thi n khng ng ng pht minh c, rn luy n nh ng kh gi i l tr ngy cng tinh vi b o m cho nh ng pht minh tng lai. Sinh l c d i do c a tn ng ng gip cho h p d ng cc pht minh trn n m t m c ngy cng ln cao, trong m t t m r ng l n cng ngy cng bnh tr ng. V trong s vng ln , x h i Ty phng ch ng nh ng b gy vng vy c a x h i H i Gio ang d n h vo pha Ty c a i l c u Chu, l i cn chinh ph c c th gi i nh chng ta u bi t. Ngu n g c c a cc qu c Ty phng l do s ki n trn ra. thot kh i s bao vy c a x h i H i

Gio, ng i Ty phng ch ng c cc k thu t v t bi n v mang nh ng kh gi i m m t n n k thu t tn ti n trang b cho h i chinh ph c cc dn t c km hn v k thu t Tr c tin, Y Pha Nho v B o Nha h ng o cu c chinh ph c. Sau Anh, Php, Ha Lan, B n i chn v thay th hai c ng qu c ti n phong khi hai n c ny m t m i v suy nh c. L n l t cc qu c gia trn th gi i khng ph i thu c vo x h i Ty phng u b t n cng, chi n b i, chi m ng v chinh ph c. Ty hon c nh v ty mnh cu c khng chi n, cc dn t c b chinh ph c ho c b tiu di t v t ai b bi n thnh t ai c a ng i chinh ph c nh Nam v B c M , c chu, Tn Ty Lan, Nam Phi, ho c bi n lm thu c qu c nh Thi Lan, cc n c C n ng hay bn thu c a nh Trung Hoa, hay thu c a nh Vi t Nam. V h u qu lu l i cho cc dn t c b chinh ph c cng ty theo hon c nh ring m nhi u hay t tai h i. Ngy nay v n khng thnh cho nh ng dn t c b tiu di t. Cc n c b lm bn thu c a ho c thu c a, khi c i c ch r i cn ph i lnh ch u nh ng h u qu tuy c khc nhau ty theo hon c nh a phng nhng u gi ng nhau v b chi ph i b i nh ng s ki n l ch s chung. Cc h u qu l i khc nhau, ty theo ch qu c ph i ch u ng. Hai ki u qu c. Trong th i k c ng th nh nh t c a qu c ch

ngha, cc qu c gia khng thu c vo x h i Ty phng u b th ng tr tr c ti p hay gin ti p b i hai lo i qu c: 1. qu c ki u ng i Anh. 2. qu c ki u ng i Php, Ha Lan v B . Ch trng qu c c a ng i Anh r t r r t. H chia cc lnh th lm hai lo i: lo i chi m ng di dn v lo i chi m ng khai thc. i v i lo i chi m ng di dn th h d n thi u s ng i b n x vo m t ni v d n d n s tranh s ng t nhin s o th i. K chinh ph c chi m l y t ai v l p thnh nh ng qu c gia m i, nh B c M v c chu. Nam M tuy khng thu c ng i Anh nhng l i thu c vo m t ch trng tng t . i v i lo i chi m ng khai thc th chnh sch c a Anh l i hon ton tri ng c. H rt kinh nghi m s chi n b i c a h B c M lc ng i M hi n nay nh u i ng i Anh v dnh c l p , v cho r ng n u h khng lo i c ng i b n x th s m mu n g h cng ph i c ngy tr l i c l p cho dn b n x . Quan ni m trn d n d t n m t chnh sch di h n. V on tr c c ngy h ph i ra i nn, lu l i c c m tnh v i dn b n x , h th t tnh o t o m t l p ng i c kh nng sau ny thay th h . y l m t c i m cn b n c a ch ngha qu c Anh c ch ng minh l r t khn ngoan v hi u qu . qu c ki u ng i Php, Ha Lan v B ng c l i

khng r r t gi a hai thi trn. N u nhi u i u ki n h p l i khng cho php h ch trng chi m ng di dn, th ng th i h cng khng ngh n ngy ph i tr c l p l i cho dn b n x . Cc s ki n x y ra sau th gi i i Chi n th Hai trong cc thu c a Anh v trong cc thu c a Php, Ha Lan v B , u b t ngu n t s khc nhau c a hai chnh sch ni trn. B i v khng ngh n ngy ph i r i kh i thu c a nn ng i Php, B v Ha Lan khng c o t o l p ng i thay th h . V v y cho nn, khc v i cc c u thu c a Anh, cc c u thu c a Php, Ha Lan v B , sau c l p r i, u tr i qua nhi u xo tr n mnh li t, ch v thi u ng i c kh nng thay th cc ng i ngo i qu c, m i u khi n gu ng my qu c gia. Trn y l m t nh c i m v cng quan tr ng m Vi t Nam chng ta ph i mang ch u. H u qu N u s chng ta thi u ng i lnh o trong lnh v c chnh tr l do m t nguyn nhn khng th trnh c, pht sinh t s mu thu n t nhin ph i c gi a nh ng ng i mu n chinh ph c m t dn t c v nh ng ng i ch ng l i s chinh ph c , th, tri l i, s thi u ng i lnh o m i ngnh chuyn mn v m i c p b c trong gu ng my qu c gia l i l h u qu c a m t chnh sch qu c ring bi t c a ng i Php, Ha Lan v B. Thi hnh ng theo ch ngha qu c c a h , ch trng ng i Php khng bao gi mu n, v cng

khng bao gi th c hi n, vi c o t o nh ng ng i b n x c kh nng lm nh ng cng vi c m ng i Php ang lm v , trong tng lai, thay th h . Tho ng nh c nh ng ng i b n x , nh nh ng n l c ring, m thu th p c m t s o t o l thuy t ngang hng v i cc nhn vin cao c p c a h , th khng bao gi ng i Php l i gip cho nh ng ng i ny nh ng hon c nh thu n l i h c th thu th p nh ng kinh nghi m lnh o c n thi t. V b i v nh ng kinh nghi m lnh o th c t nh v y m i o t o c nh ng ng i lnh o x ng danh, nn ngy nay khi chng ta dnh c c l p r i th chng ta khng ng i i u khi n gu ng my cc qu c gia. Trong khi chng ta ch ng nh ng c n ng i cho gu ng my ch y u, m hn n a, v nh ng hon c nh nh chng ta s th y d i y, chng ta r t c n ng i cho my ch y h t t c . Thi u s ng i tr c kia c ng i Php dng lm c ng s vin trong nhi u nm, ngy nay v i cc kinh nghi m thu nh p c, khng th thay th ng i Php trong nhi m v c a nh ng ng i ny hay sao? Khng th c, v, tr ra m t s h t s c t, v i kh nng v t h n m c th ng, b g y c vng km hm c a ng i Php t h c h i thm n trnh ch ng c ngnh ho t ng c a mnh, cn l i l nh ng ng i mang n ng cc khuy t i m d i y:

1.- Nh ng ki n th c v kinh nghi m c a h u r i r c v v t vnh. H khng c c t ng h p t nh ng kinh nghi m v ki n th c v n v t kia vo m t h th ng chung h u nh n th y s lin h gi a cc kinh nghi m, v tm th y cc nguyn t c chung chi ph i cc tr ng h p c bi t m h th ng g p ph i. V v y m hnh ng c a h ch c hi u qu trong cc trch nhi m s ng. V t ln qu t m m t t l s th t b i n ngay v nh cu t c ng th ng ni, h khng nhn th y r ng m ch nhn th y tm g c cy Ph trch t ng g c cy th c, nhng khng ph trch ton th khu r ng c. Do nh ng ng i ny khng lm sao v t kh i ph m vi nh h p trong lu nay h v n quen lm vi c ln n t m quan tr ng c n c khi s vi c khng cn lin quan n m t lnh v c nh n a m lin quan n v n m ng c a m t qu c gia. N u giao cho h nh ng trch nhi m qu c gia, ng nhin h s lm gi m gi trch nhi m b ng cch a n tu t xu ng ngang hng m t trch nhi m khu v c nh h p, tng x ng v i quan ni m nh h p n su vo cn no c a h . V i m t l i nhn nh v y v v i s b t l c quan ni m cc v n m t cch r ng l n tng x ng v i nhu c u c a hon c nh, s th t b i c a h cng c m ch c. ng ny ngoi khuy t i m y h cn mang n ng nhi u i u h h ng khc. 2.- Ng i Php ch tm o luy n, cho nh ng ng i h dng, nh ng ki n th c v kh nng tng

x ng v i cng d ng m h i h i. Ngoi ra, ho t ng v sinh s ng nhi u nm trong khng kh v t p qun m ng i Php c tnh t o ra cho nh ng ng i c h t vo m t cng d ng nh t nh, nh ng ng i ny l n l n t t o m t tm l v trch nhi m. Lm vi c ch v s hnh ph t ch khng ph i v t th y trch nhi m ph i lm cho c vi c. Tm l km tr ng thnh c a ng i lm tay sai chnh l ng i Php, l i d ng tnh th h n lo n trong x h i c a chng ta do chnh s chinh ph c c a h gy nn, t o ra cho l p ng i c h rn luy n lm cng c v sau ny, v hon c nh ng nhin tr thnh l p ng i tai m t trong x h i chng ta. Xa kia, khun kh Kh ng M nh c a chng ta, tuy th t b i trong nhi u lnh v c, nhng t ra o luy n c l p ng i th m nhu n o ng i qun t : c tm l c a ng i tr ng thnh v tinh th n trch nhi m c a ng i th lnh s m ng. T t c cc truy n th ng t t p s p cng m t lc v i uy quy n chnh tr c a x h i Vi t Nam. Thi t t ng, n u ng i Php c m t thi khng chen vo, th n i s chi n b i c a x h i Vi t Nam tr c m t k xm lng c m t n n vn minh hng m nh hn cng mang n s s p c a nh ng gi tr c truy n. ng ny, chnh h v i ch ngha qu c m h ch trng, thc y s s p ni trn ph c v quy n l i chnh tr c a h .

V tm l hi n t i c a s ng i m chng ta s c p n trn y v a l h u qu ng nhin c a m t hon c nh l ch s v a l k t qu c a m t chnh sch v cng tai h i cho dn t c. Trch nhi m giao ph cho s ng i ny ph i tng x ng v i Tm l ng i i thuy n c a h . Xa nay quen l i khng bao gi ch u ch tr ng n h ng i v s ph n c a con thuy n, th khng th no ph trch c vi c lo, li v bu m, my c a con thuy n. Trch nhi m ny ph i giao cho s ng i t t o tm l thuy n tr ng, trong khi ch i chng ta o t o l p ng i m i c nh ng c tnh m nhi m v i h i. 3.- Xa kia, d i th i qun ch chuyn ch , gu ng my qu c gia xy d ng trn ch quan tr ng v ch ny l i l y ci h c khoa c lm n n t ng. Xt trong l ch s c a Vi t Nam, cng nh c a Trung Hoa, gu ng my quan tr ng qua nhi u th i k th nh v ng v l i nhi u thnh tch x ng ng. S d nh th c l v, ch quan tr ng, tuy t n hm nhi u t oan c h u, nhng m t khi n m vo trong khun kh qun ch chuyn ch b s ch ng t nhin v tng ph i c a nh ng b ph n khc trong c c u qu c gia, nn cc t oan ng nhin b h n ch v khng bnh tr ng c, cng nh m i bnh xe trong m t b my ng h u c s ch ng tng ph i c a cc bnh xe chung quanh, nn t t c u chuy n ng ng th i v i u ha.

Nhng t t c tnh tr ng m c th c u m t n u chng ta tch r i m t bnh xe ra ngoi. Tr ng h p c a ch quan tr ng c a chng ta cng tng t nh v y. Khi cn l m t b ph n c a ch qun ch chuyn ch , nh ng ci t oan c a quan tr ng khng pht tri n c nh quy n hnh r t r ng v hnh ph t c p th i c a nh vua. Khi ng i Php n, ch quan tr ng c gi l i, v m t s tnh ton khn kho, nhng khng cn c nh ng s ch ng t nhin nh xa n a. Cc nh c i m c a quan tr ng ng nhin n y n v s tham nhng v h hi p dn chng ln n m c t t cng. Ng i Php khng c l do g m t y tr tnh tr ng , v ch trng c a h l cho nh ng ng i h dng khng c lng dn chng. V lm l i cho dn chng khng ph i l m i lo u c a ch th c dn. V v y cho nn, tinh cch quan liu, ph c tng hn h k trn, v h hi p khinh mi t k d i l nh c i m khng th c i b c c a l p ng i tai m t trong th i k th c dn. Trong khi , nh chng ta s th y sau ny, cng cu c pht tri n dn t c c a chng ta trong giai o n ny, i h i nh ng ng i c trch nhi m ph i c kh nng n v i dn, i v i dn huy ng c i qu n chng, lu nay b m man trong gi c ng yn thn, a h d n thn m nh b o v nhanh chng vo con ng ti n b . Sau ny chng ta s th y r cng cu c pht tri n dn t c c ngha l th c hi n nh ng m c tiu g. Nay c n

bi t r ng, pht tri n dn t c l m t cng cu c h t s c khch ng cho ng i tham d nhng i h i th t nhi u c g ng lin t c v nh ng hy sinh l n lao. V v y m i qu n chng s chng m i m t v chn ngn. N u nh ng ng i c trch nhi m khng thng m n nhn dn v khng xem nhn dn l tr ng, th khng lm sao m nhn dn b ng lng ch u ng m t m i v hy sinh cng ti n b c v i ng i d n o. Nh ng bi n php c ti v c ng bch n u c p d ng c thnh ng hi u qu nh t th i khng th b i p c nh ng h u qu tai h i lu di v a cho ng i p d ng c v a cho ng i ph i ch u ng. Sau ny chng ta s phn bi t s m dn v i s h ng d n dn vo m t k lu t chung, i u ki n thi t y u n m th ng l i trong cng cu c pht tri n. V v y m n u ng i c trch nhi m khng huy ng c dn chng, th s th t b i n m ch c trong tay. V c nhin nh ng ng i huy ng c dn chng khng ph i l nh ng ng i h hi p v khinh mi t h cng khng ph i l nh ng ng i n nh b v s s t h . Tm l i cho o n ny chng ta th y r ng, chnh sch qu c ki u Php, Ha Lan v B lu l i cho cc dn t c b tr m t h u qu r t l tai h i: Sau khi c l p r i, s thi u ng i lnh o trong cc ngnh l m t tr l c v cng to tt cho cng cu c pht tri n dn t c. Nhng khng ph i l h u qu duy nh t. Xem l i

l ch s c a cc cng cu c chinh ph c c a Ty phng, chng ta nh n th y r ng khi b t n cng, cc dn t c u th c ngay tnh th nghim tr ng v s c n thi t ph i v n d ng l c l ng qu c gia ng u v i m t th thch quy t nh s s ng cn c a t p th . B n nng sinh t n nh th c ngay kh nng t v i v i m t v t ngo i lai toan xm nh p vo n i b c th . Nhi u lo i ph n ng Nhng n u th c nguy c v s ph n ng t v u c nh nhau, th tri l i, tnh ch t c a s ph n ng, c ng c a s ph n ng, v h u qu c a s ph n ng khc nhau, ty theo hon c nh l ch s , ty theo kh nng c a ng i lnh o trong cc lc quy t li t y, ty theo tinh th n c a dn chng lc b t n cng, ty theo phng ti n v n d ng c v ty theo trnh dn tr c a dn t c lc b t n cng. C nhin l s nghi p v hnh ng c a m t dn t c, m c d u do m t s ng i quy t nh trong m t th i gian nh t nh, nhng cng do nhi u hon c nh v y u t chi ph i. Nhng xt theo k t qu c a s ph n ng c a t ng dn t c, chng ta c th chia cc n c ph i n ch u s t n cng gh g m c a Ty phng ra lm b n lo i. Tr c h t c nh ng dn t c nh dn t c Nh t B n, ph n ng c hi u qu , ch n ng c s t n cng, b o v c n n c l p, v n m c c h i t

c ng ln n m c ngang hng v i cc c ng qu c u M . K nh ng dn t c nh dn t c Trung Hoa, ph n ng khng c hi u qu , chi n b i tr c s t n cng, nhng v hon c nh chnh tr lc b y gi trong tr ng h p c a Trung Hoa v Thi Lan th ng l s mu thu n gi a cc c ng qu c chinh ph c n n c l p tuy b s t m , nhng ch quy n v n c b o t n. Tuy nhin, n c nh cng b t vo tnh tr ng bn thu c a, do khng t c ng n i m ph i ko di tnh tr ng th p km ch c h i m i. Sau c nh ng dn t c nh dn t c Vi t Nam v Nam Dng ph n ng khng hi u qu , chi n b i tr c s t n cng, c l p b m t, ch quy n b s p , n c nh b bi n thnh thu c a, th ng tr b i ngo i qu c. Vi c l c h i i v i chng ta ch ng nh ng c ngha l ko di tnh tr ng th p km l i cn mang ch n l vo thn. Mu n n m b t c h i m i, tr c tin chng ta c n ph i tranh ginh c l p. Sau h t c nh ng dn t c nh cc b l c B c M , Trung M v Nam M , ph n ng khng hi u qu , chi n b i tr c s t n cng, c l p b m t, ch quy n b s p , n c nh b thn tnh v dn t c b ng ha. i v i cc dn t c sau ny, v n khng cn n a v trong l ch s h ch cn l i ci v t m ng manh c a m t s i qua, i khi nh d u b ng nh ng ph tch c a vi n i. N u ngy nay, chng ta l y lm may

m n m th y r ng s ph n c nghi t trn khng ph i l s ph n c a chng ta, th chng ta khng nn qun r ng, nhn lo i ngy nay cn xa l m m i ti n c n m c cho, ng nhin, s ph n c nghi t trn khng ph i l s ph n c a nh ng dn t c nh b nh dn t c c a chng ta. Trong trnh ti n ha c a nhn lo i ngy nay, s m t dn t c nh nh chng ta trnh c hay khng s ph n kh n kh y ty thu c s n l c tranh u c a chng ta. V chnh i m ny s n ng ln s l a ch n ng l i c a chng ta sau ny. Ph n ng c a Nh t B n. N c Nh t ph n ng nh th no t nh ng k t qu m chng ta m c kch ngy nay? Tr c h t dn t c Nh t c c ci v n may l trong th i k m v n m ng c a qu c gia Nh t, nh c a cc qu c gia khc trong x h i ng , nh ch mnh treo chung vi c m t cn ch trong ly t c, c c m t l p ng i lnh o c c k sng su t. H nh n th y ngay con ng sng c a dn t c Nh ng ng i ny, trong m t giai o n quy t li t c i b c cho qu c gia tnh t ph c truy n, v c can m nhn cc bi n c v i con m t thi t th c. Nh v y nn, tri v i cc qu c gia ng thuy n khc, kh kh qu n c mnh v u m t cch m qung trong l p o kiu cng, qu c gia Nh t th c c ba i u t i quan tr ng: 1.- L c l ng xm lng hn h n l c l ng khng

chi n qu c gia v k thu t t ch c v k thu t v trang. 2.- Mu n ch ng l i n i l c l ng xm lng v lm th i th ng h , ch c cch duy nh t l ch ng c k thu t tinh x o c a ch th . 3.- Mu thu n n i b gi a cc c ng qu c trong m t tr n xm lng c a Ty phng l c h i duy nh t b o v n n c l p v pht tri n dn t c. c sng su t v phi th ng c a nh ng nh lnh o Nh t B n lc y c p th i tm ra, ngay khi dn t c g p ph i nguy c trn l n u tin, nh ng bi n php ng ph duy nh t c hi u qu m nh chng ta th y trn, cc nh lnh o Nga tm ra v p d ng sau nhi u th k chi n u v i cc c ng qu c Ty u. H c k thu t c a ch th th ng ch th , ch ng k thu t c a ch th th ng ch th . Cc s ki n trn y l ngu n g c c a cu c cch m ng duy tn c a Nh t th i Minh Tr . Nh ng k thu t c a Ty phng trong m i lnh v c c phn tch h c h i v p d ng tri t . Nhu c u c p th i t u tin cho lnh v c qun s v chnh tr . L l i lnh o c truy n theo ch qun ch chuyn ch c a x h i ng nh ng ch cho l thuy t chnh tr c a Ty phng. Qun i t p h p v v trang theo th i xa bi n thnh m t qun l c hng h u t ch c v trang theo Ty phng. Sau cc phng php s n xu t kinh t c duy

tn. Chuyn vin Ty phng t p n p, v quy n l i c nhn quy n r v nh t l v mu thu n chnh tr gi a cc c ng qu c chinh ph c. Nh sng su t cc nh lnh o Nh t B n n m ngay c c h i. M t trm nm sau m t c h i tng t m i tr l i l n th nh cho cc dn t c b chinh ph c nh dn t c Vi t Nam. V nh n m c c h i ngay l n nn h thnh cng trong cng vi c a dn t c Nh t ln hng ti n b nh chng ta th y ngy nay. V c nhin l nh ng dn t c no l c h i th nh t, nh trn trnh by, u cn n m vo tnh tr ng nh chng ta ngy nay. V c h i th nh sau Th Gi i i Chi n l n th hai, m t trm nm sau nh chng ta s th y d i y. V v n hi n t i cho chng ta l li u l n ny c n m l y c c h i khng? N c Nh t thnh cng trong cng cu c Ty phng ha ch ng l i ng i Ty phng. c l p v n cn, ch quy n v n nguyn, ng i Nh t cng nh ng i Nga hon ton ch ng cng cu c Ty phng ha c a h . V v y cho nn, khng lc no c s gin o n trong vi c di n ti n c a l ch s c a h . i u ny t i quan tr ng nh chng ta s th y d i y. Ni m t cch i khi, m t n n vn minh l m t ton b g m nh ng gi tr lm tiu chu n trong cc lnh v c c a i s ng: k thu t, chnh tr , vn ha, x h i v ngh thu t.

Trong ci ton b , cc gi tr qun bnh l n nhau gy nn m t tr ng thi i u ha. N u tr ng thi i u ha ng ti n th n n vn minh ang h i pht tri n. N u tr ng thi i u ha t nh ch , n n vn minh n lc suy i. M t m t y u t qun bnh, hay b m t ph n t ngo i lai xm nh p, tr ng thi i u ha s m t v n n vn minh lin h s b t vo m t tnh tr ng bo ng nguy hi m. N u nh ng ph n t c a x h i lin h khng th c v ph n ng k p th i, v m t ch ng con thuy n chung th n n vn minh s s p v tan r, cc gi tr tiu chu n u b ph s n. Tri l i n u nh ng ph n t c a x h i lin h th c k p th i nguy c a n v ph n ng hi u qu , v n n m c ch ng con thuy n, th s ch ng c cc cu c xo ng v a n n vn minh n m t tr ng thi i u ha m i. T t c cc dn t c nh dn t c Nh t, khi b s t n cng c a Ty phng, ph n ng hi u qu b ng cch ch ng k thu t Ty phng lm kh gi i ch ng l i Ty phng, thnh cng trong cng cu c b o v c l p v pht tri n dn t c Nhng k thu t Ty phng l m t v t ngo i lai c nh p c ng vo tr ng thi i u ha c a n n vn minh Nh t. V v v y cho nn s thu nh n k thu t Ty phng lm m t tr ng thi i u ha ni trn v gy cho x h i Nh t nhi u ch n ng e d a cc gi tr tiu chu n c truy n. Nhng gi a hai thi : m t l b o v s t n t i c a dn t c v i ci gi ph i tr l ch u ng nh ng

ch n ng do m t v t ngo i lai gy nn, hai l b o v s thu n ty c a tr ng thi i u ha c a n n vn minh c, vi c l a ch n khng thnh v n . B i v nh ng ng i mu n b o v s thu n ty c a tr ng thi i u ha c ch c ch n l s khng c phng ti n lm vi c , v nh v y ch d n d t dn t c n ch n l v cng kh n nh dn t c Vi t Nam. Tr sng su t c a cc nh lnh o Nh t B n d y h ph i ch n thi th nh t. Tuy nhin m c d h thnh cng trn m t phng di n, phng di n pht tri n, nhng h ph i ng u v i cc ch n ng do m t v t ngo i lai l k thu t Ty phng mang n cho x h i Nh t. Chng ta cng quan ni m r r t hn s ph ho i c a cc ch n ng trn n u chng ta th c r ng k thu t Ty phng khng th tch r i ra kh i ton b n n vn minh Ty phng. K thu t Ty phng l m t b ph n c a ton b trn. N u thu nh n k thu t Ty phng r i, th s m mu n g cng ph i thu nh n l i suy lu n c a Ty phng ch ng v pht tri n k thu t kia. Thu nh n l i suy lu n c a Ty phng th l i l n h i thu nh n l i s ng c a Ty phng, vn vn Ngha l, t ng r ng thu nh n xong k thu t Ty phng ch ng Ty Phng l r i vi c l m t l i l m l n. B i v k thu t Ty Phng m c a, nhng sau k thu t l n h i cc ph n t c a ton b vn minh Ty phng s l n l n do c a m xm nh p. V s th t th chnh l t t c vn minh Ty phng ch khng ring g k

thu t Ty phng gy cu c ch n ng trong tr ng thi i u ha c a cc x h i m c a n k thu t Ty phng tm ng s ng. Nh v y d chng ta c m c a hay khng m c a n k thu t Ty phng vo, th s m mu n g vn minh Ty phng cng s vo n i b ta m gy cu c ch n ng. Ch c khc m t i u l, n u chng ta khng m c a th chng ta s ch t ngay d i s t n cng kh c li t c a cc l c l ng Ty phng, v chng ta khng cn ch ng c con thuy n c a chng ta n a, nh tr ng h p Vi t Nam. N u chng ta m c a th t ra, m c d u t t c sng gi nhng chng ta v n ch ng con thuy n c a chng ta c th a n c n m t tr ng thi i u ha m i. l tr ng h p c a Nh t B n, trong khi v sau khi duy tn x h i Nh t tr i qua nhi u cu c ch n ng d d i m nh h ng ngy nay v n cn. N p s ng m i n m ch ng ln n p s ng c, vn minh c h t ti n, nhng tr ng thi i u ha c a vn minh m i v n cha n nh. Nhng m c d u t t c khuy t i m , m c d u t t c cc cu c ch n ng pht sinh t cu c chi n u gi a hai n n vn minh, x h i Nh t khng bao gi b gin o n trong s lnh o v lc no dn t c Nh t cng ch ng con thuy n c a h . Ch m t i u ki n ny cng b o m cho tng lai. Ph n ng Trung Hoa v Thi Lan

Nay n u chng ta so snh tr ng h p c a Trung Hoa v Thi Lan v i tr ng h p Nh t B n, cc t ng trn y cng c xc nh n. Trung Hoa v Thi Lan cng b s t n cng c a Ty phng nh Nh t B n. Nhng cc nh lnh o l i l a ch n thi th hai, nh ni trn kia, ngha l b o v tr ng thi i u ha c a n n vn minh c. Ch nh mu thu n chnh tr gi a cc c ng qu c nn hai qu c gia trn, sau khi chi n b i, khng b chinh ph c, v bi n lm thu c a nh Vi t Nam. Tuy nhin, ch quy n st m , h khng cn hon ton ch ng con thuy n, khng ch ng c cng cu c pht tri n. Chnh v th c dng k thu t Ty phng ch ng Ty phng v lm th i th ng Ty phng cha chn mi trong no ng i lnh o, nn c h i pht tri n b l . Cc mu thu n chnh tr gi a cc c ng qu c Ty phng m t khi ngn c n c s chinh ph c th t s lnh th c a h , khng c l i d ng pht tri n dn t c nh Nh t. V v y m dn t c Trung Hoa v dn t c Thi Lan v n n m trong tnh tr ng ch m ti n, cho n ngy c h i th hai a n, nh ta th y trn kia. Ngy nay Trung Hoa n m c c h i th hai v ang m nh b o pht tri n, Ty phng ha theo ki u C ng S n. Nhng cho n ngy gi ny cha c tri u ch ng g cho chng ta th y r ng Thi Lan n m c c h i.

Tr l i th i gian m t trm nm gi a hai c h i dn t c Trung Hoa v Thi Lan v n trong tnh tr ng bi t c a nh ng n c b bi n thnh bn thu c a. Cng cu c Ty phng ha, trong th i k , hai qu c gia trn khng c t mnh t thnh m t cng cu c qu c gia, nhng h v n khng trnh c, v khng lm sao khng c n i tr c s t n cng mnh li t c a k thu t Ty phng. Ch khc v i tr ng h p Nh t B n ch l cng cu c Ty phng ha khng c h ng d n v khng c ch ng. Nh ng cu c duy tn h n lo n cng mang n nh ng ch n ng kinh kh ng trong x h i, m l i khng c m t c g ng no ch ng con thuy n h u a n n m t tr ng thi i u ha m i. T t c nh ng xo tr n trong x h i Trung Hoa v Thi Lan trong th i k trn u pht sinh t cc s ki n trn y. Duy ch c m t s ki n cn t nhi u kh nng thuyn gi m tnh cch tr m tr ng c a tnh tr ng trn, l ch quy n trong hai qu c gia trn khng hon ton m t nn x h i c a h khng b tan r v khng h b gin o n trong s lnh o. V n lnh o qu c gia v n c chuy n tay nhau t th h tr c sang th h sau. Ph n ng c a Vi t Nam i v i Vi t Nam s ki n cht ny l i cng khng c n a. V v y m tnh tr ng c a Vi t Nam trong th i k qua v ngay by gi cn tr m tr ng hn tnh tr ng c a Trung Hoa v c a Thi Lan nhi u.

Sau cu c chi n b i, n c Vi t Nam b chi m lm thu c a. Ch quy n b m t h n, vi c lo li con thuy n c a chng ta khng cn trong tay c a chng ta n a. V s ki n y x y ra, v, trong m t giai o n quy t li t c a l ch s dn t c, chng ta g p ph i m t l p ng i lnh o thi u sng su t v thi u thi t th c, kiu cng v khng th c th i, khng ch u phng t m m t m nhn vo v n thi t th c c a dn t c, t giam hm tr c trong nh ng quan ni m ch t h p v quy n bnh v tri u i. Nh ng khuy t i m d n d t n s l c h i pht tri n cho dn t c l n th nh t. Hn th n a, vi c l c h i i v i chng ta kh c h i b i ph n hn l i v i Trung Hoa v Thi Lan. Trong m t trm nm l thu c, x h i c a chng ta tan r v cng cu c lnh o qu c gia b t o n. D u nh Nguy n c cng khai thc t ai r ng l n g p m y l n ph n t m Nguy n Tri u lc no cng l y lm t ho gp ph n vo di s n qu c gia, th h cng khng b p c l i l m v lnh o trong m t giai o n quy t li t c a dn t c nh chng ta th y trn y. Sau ny cc s gia c a chng ta lm vi c theo k thu t khoa h c, t t nhin s tm th y nh ng chi ti t v nh n th y r hn tr ng h p khng tha th c c a nh Nguy n khi ph m vo nh ng l i l m to tt lu l i h u qu tn kh c cho dn t c. Vi c tai h i th nh t cho chng ta ch l chnh lc n n vn minh c a chng ta ph i ng u v i nh ng

cu c ch n ng do nh ng ph n t ngo i lai gy nn trong x h i chng ta, l i l lc m chng ta khng cn ch ng v n m ng c a chng ta c n a. X h i Nh t B n khi g p ph i hon c nh , may m n c t d i s lnh o c a m t l p ng i v a c c k sng su t, v a ch quy n v th a phng ti n n m v ng con thuy n qu c gia. Th m, x h i Nh t vn b xo tr n n t n n n t ng v ph i b tr ng thi iu ha c a vn minh tm m t tr ng thi i u ha m i, nh chng ta bi t. Tri l i, dn t c chng ta, trong cn bo t l i khng ng i lo li. L p ng i lnh o tr c bi n m t trong cn chi n b i. Cc l p ng i k ti p b k chinh ph c tiu di t. Trong khi , theo chn ng i chi n th ng, vn minh m i t a n gy ra m t cu c duy tn h n n, khng l l i khng m c ch. Nh ng gi tr tiu chu n c truy n cng v i s chi n b i c a dn t c, b ph s n v khinh mi t. Trong khi nh ng gi tr tiu chu n m i cha c, x h i khng gi tr tiu chu n nh con thuy n tri d t, khng phng h ng v khng sinh l c. Tnh tr ng ny l nguyn nhn duy nh t cho t t c cc qui t ng hi n ra trong su t th i gian g n m t trm nm m chng ta, khi nhn th y, ph i v a au n v a t i nh c. X h i chia lm hai kh i: m t bn c g ng b o v ly cc gi tr c truy n ch t thnh thy ma, m t bn duy tn nhng khng bi t duy tn lm g, v cng khng bi t duy tn theo

h ng no, ch b t ch c c ch nh kh v l i ni nh so. Hai bn tn, c u khinh mi t nhau, th t l m t hi n t ng r r t c a m t x h i ang tan r. Tnh tr ng cng tr nn bi th m khi chnh ph m i v i s ng h c a k xm lng th ng phi c. Cc gi tr c, tuy ch t nh cy kh v khng ng i vun t i, nhng l nh ng tiu chu n gi tr th t, c th i o t o c nh ng th h ng i g m nhi u c tnh cao c . V i s s p c a nh ng gi tr , ti t tho v tnh kh c a ng i xa cng m t lun. L p ng i m i, l i khng bi t duy tn lm g ngoi s h ng th v t ch t, khng c sng t o, khng c nh ng bi u l ch ng minh cho sinh l c c a m t x h i. C l khng bao gi dn t c chng ta xu ng n th p nh v y v cha bao gi chng ta n g n ch di t vong nh v y. Ng c l i, chnh v v t qua c nh ng b c tuy t v ng nh v y, m chng ta l i cng tin t ng vo sinh kh c a dn t c. H u qu tai h i nh t m th i k Ty thu c l i cho chng ta l s tan r c a x h i Vi t Nam v s gin o n trong vi c lnh o qu c gia. Cng nh ch ngha qu c ki u Php l i cho chng ta m t h u qu tai h i khng km: l p ng i tai m t trong x h i th i Php khng th dng vo cc nhi m v lnh o c. So snh nh trn y, tr ng h p c a Nh t v Trung Hoa v i tr ng h p c a chng ta, chng ta m i

th c sung mn tnh cch v cng tr m tr ng c a tnh tr ng nguy ng p m x h i chng ta ang lm vo. T t c ba dn t c u trong x h i ng , cng m t vn minh, cng m t gi tr truy n th ng, cng, trong m t lc, g p ph i m t nguy c chung. Nhng dn t c Nh t ph n ng. k p th i, chi n th ng, b o t n c l p, gi nguyn ch quy n, n m c ngay c h i th nh t pht tri n dn t c. S lnh o qu c gia khng b gin o n, cng cu c duy tn c h ng d n v cc gi tr tiu chu n truy n th ng khng b ph s n. Nh v y nn x h i Nh t v n ti n lin t c, ch ng c cc cu c ch n ng do nh ng gi tr ngo i lai gy nn sau khi xm nh p vo tr ng thi i u ha c a n n vn minh c. X h i Nh t ch c b b t bu c ph i b tr ng thi i u ha c tm m t tr ng thi i u ha m i. Dn t c Trung Hoa khng ph n ng k p th i, chi n b i c l p c b o t n khng ph i nh n l c ch ng m nh ngo i c nh. Ch quy n b s t m , nn m c d u s lnh o qu c gia khng b gin o n, cng cu c duy tn khng c h ng d n, cc gi tr truy n th ng b ph s n, n m khng c c h i th nh t pht tri n dn t c. V v y cho nn, khng ch ng c cc cu c ch n ng do nh ng gi tr ngo i lai gy nn sau khi xm nh p vo tr ng thi i u ha c a n n vn minh c. X h i Trung Hoa tuy khng ti n tri n lin t c, nhng nh ch quy n khng m t nn khng b tan r. Ngy nay, Trung Hoa

n m c c h i th hai v ang d c h t n l c c a dn t c th c hi n cng cu c pht tri n v duy tn m n c Nh t lm xong. V c nhin Trung Hoa cng s b tr ng thi i u ha c tm m t tr ng thi i u ha m i. Nhng cng cu c y s th c hi n t m t x h i khng b tan r v v i m t s lnh o khng h b gin o n. Dn t c Vi t Nam khng ph n ng k p th i, chi n b i, c l p b m t, n c nh bi n thnh thu c a, ch quy n hon ton m t, ch ng nh ng khng n m c c h i th nh t pht tri n dn t c, l i hon ton b t l c i v i m t cng cu c duy tn b t bu c, khng h ng d n v h n n. Cc gi tr truy n th ng b ph s n. Hon ton b t l c tr c cc cu c ch n ng do nh ng gi tr ngo i lai gy nn sau khi xm nh p vo tr ng thi i u ha c a n n vn minh c. V khng g p tr l c nn cc cu c ch n ng m c tnh honh hnh ph ho i x h i n tan r. S hon ton m t ch quy n l i gy s gin o n trong vi c lnh o qu c gia. Ngy nay cha c g b o m l chng ta n m c c h i th hai th c hi n cng cu c pht tri n dn t c. Gi s chng ta c n m c th cng cu c pht tri n v duy tn s th c hi n t m t x h i tan r v v i m t s lnh o qu c gia b gin o n. Hai hon c nh ny l hai i u ki n v cng nghim kh c i v i chng ta, n u chng ta n m c c h i th hai. V th no l n m b t c v th no l

khng n m c c h i, chng ta s tr l i r rng cc cu h i sau ny. Gi y chng ta tm hi u v sao m hai hon c nh trn l hai i u ki n v cng nghim kh c i v i chng ta khi chng ta b t tay vo cng cu c pht tri n dn t c v cng cu c Ty phng ha. Lnh o qu c gia gin o n Nh th no l m t s lnh o qu c gia b gin o n? Trong m t tnh tr ng bnh th ng ch quy n c a qu c gia chuy n tay m t cch m th m t l p ng i lnh o ny sang l p ng i lnh o sau. S lin t c trong s lnh o n m ch cc b m t lnh o v cc b m t qu c gia c m t truy n cho nhau. i s ng c a ng i ng n ng i snh v i i s ng c a qu c gia, s lin t c lnh o th c hi n c nh s m t truy n ni trn v nh cc vn kh v ch c ng i bi t s d ng vn kh . Ngoi ra thu t lnh o c truy n cho nhau nguyn v n t th h ny sang th h khc. V i th i gian, cc b m t ch ng ch t, cc vn kh lu tr , s trau d i thu t lnh o cng ngy cng tinh vi, v kinh nghi m lnh o sc tch l m t di s n qu bu khng th l ng c cho m t dn t c. S c m nh c a n c Anh hay n c M m chng ta m c kch ngy nay b t ngu n tr c h t t ch hai qu c gia ny th c hi n c vi c lin t c lnh o qu c gia trong g n 200 nm. M t nh lnh o Anh,

ngy nay b c ln n m chnh quy n, l t c kh c sau lng mnh c 400 nm kinh nghi m v vn kh lm h u thu n. l m t di s n qu bu khng c g thay th c v t o cho h m t s c m nh phi th ng. V i cc h u thu n , h c th hi u bi t v gi i quy t nh ng vi c ngoi kh nng c a nh ng ng i, d u ti ba n u, nhng thi u h u thu n c a d vng. M i bi n c x y ra b t c ni no trn th gi i u c th i chi u v i m t bi n c tng t x y ra tr c y v c ghi chp vo vn kh c a h . Nh v y m h bi t r b m t lnh o c a h u h t cc n c khc hn l chnh ng i lnh o c a nh ng n c . Trn phng di n ny n c Php, n c c hay c n c Nga cng khng snh c v i n c Anh. V n c Php, n c c v n c Nga cha th c hi n c s lin t c lnh o nh n c Anh. V v y chng ta khng l y lm l khi bi t r ng ngy nay chnh l chnh sch ngo i giao c a Anh, M lnh o th gi i ngy nay. Trn phng di n ny, v v i th i gian qua, cch m ng nm 1789 c a Php, mang n nhi u cu c xo tr n trong x h i Php, l m t bi n c c h i nhi u hn c l i cho qu c gia Php. Vi c lnh o qu c gia b m t gin o n su r ng v n ngy nay vi c chuy n quy n trong s lnh o qu c gia m t cch lin t c, n c Php v n cha gi i quy t c m t cch n th a. Nh ng bi n c khng hay cho n c Php cho n ngy nay, t cch m ng 1789, u l

h u qu c a nh ng s ki n trn. V trong vi c ch y ua chi m thu c a gi a cc c ng qu c u Chu trong cc th k v a qua, s d Anh th ng th cng nh h u thu n v bin c a g n 400 nm lin t c trong vi c lnh o qu c gia. Dn t c c, trn m i lnh v c c a i s ng, t ra c nhi u c tnh, m cc dn t c khc khng b k p, v gp vo vn minh c a nhn lo i nh ng sng t o cao c . Nhng s d ngy nay ch v n cn iu ng cng ch v khng gi i quy t c v n chuy n quy n v lnh o lin t c qu c gia. N c Nga sau cu c cch m ng 1917 thnh cng trong cu c pht tri n dn t c v duy tn x h i. Nhng h ph i tr b ng m t gi r t t v ph i sau hn ba mi nm, m i ch ng c cc ch n ng do s gin o n v lnh o gy nn. M c d u nh v y, ngy nay nh c i m c a Nga S v n cn ch b my chnh quy n c a C ng S n v n cha gi i quy t c v n chuy n quy n v v n lnh o lin t c qu c gia. V i th i gian qua, cc cu c cch m ng b o ng trong l ch s u l nh ng ci h i, d l c c n thi t i n a, v n l nh ng ci h i cho qu c gia v dn t c. N u cn nh c hai bn, m t bn l cu c cch m ng b o ng thanh ton cc t oan tr c m t c a x h i v m t bn l s b o m cho s lnh o lin t c qu c gia, th l ch s tr l i r ng s lnh o lin t c qu c gia quan h hn, v n l m t quan i m di h n, cn cch m ng b o ng l m t quan i m ng n

h n. M l ch s l m t quan i m di h n so snh v i i s ng c nhn l m t quan i m ng n h n. M t dn t c cng tr ng thnh quan i m cng di h n, v quan i m cng di h n, dn t c cng c c h i v phng ti n tr ng thnh. Hn n a nh ng ci t oan c th thanh ton b ng nhi u l i, ngoi l i cch m ng b o ng. S lnh o qu c gia lin t c Nh trn trnh by, s lnh o qu c gia c lin t c khi no cc i u ki n d i y c th a mn: 1.- S chuy n quy n c bnh th ng t l p ng i tr c cho t i l p ng i sau. 2.- Cc b m t qu c gia c truy n l i. 3.- Thu t lnh o c truy n l i v c c i thi n cng ngy cng tinh vi. 4.- Cc kinh nghi m c a d vng c x p vo vn kh , c truy n l i v c ng i bi t x d ng vn kh . C theo cc i u ki n trn y, m t ch c ti hay qun ch chuyn ch hon ton b t l c trong vi c b o m m t s lnh o qu c gia lin t c. V ci m m b o ng lc no cng c t o ra v b n p b i cc ch trn. Nhng cng n p l i cng nui d ng ng theo lu t t nhin c a l ch s v cu i cng b o ng s bng n v mang l i s gin o n trong v n lnh o qu c gia. Nh n xt trn y s nh h ng n ng trn s l a ch n ng l i c a chng ta sau ny.

N u vi c lnh o qu c gia c lin t c nh s th a mn cc i u ki n trn y, th d nhin, s thi u m t hay nhi u i u ki n trn y s em n s gin o n trong vi c lnh o. V ty theo i u ki n thi u nhi u hay t, s gin o n y s dung n p c hay tr m tr ng. Chng ta c th phn bi t ba trnh gin o n. Trnh gin o n nh nh t x y ra khi s chuy n quy n t l p ng i tr c cho l p ng i sau khng c bnh th ng, cc b m t qu c gia trong giai o n ng n tr c s m t. Tuy nhin vn kh hy cn v thu t lnh o khng n n i m t h n. Cc cu c o chnh Nam M r t l i n hnh cho trnh ny. Trnh gin o n tr m tr ng x y ra khi s chuy n quy n t l p ng i tr c cho l p ng i sau, ch ng nh ng khng c bnh th ng, m l i cn di n ra trong nh ng hon c nh b o ng kinh kh ng. Cc b m t qu c gia m t h t, vn kh b thiu h y, ng i s d ng vn kh khng cn. Thu t lnh o v kinh nghi m c a d vng c thay th b ng s hng hi c a dn chng v sng ki n c nhn. Di s n c a d vng khng cn n a, v s in r c a ng i i lm cho h tin r ng h c n san b ng t t c d vng xy d ng tng lai. Cch m ng nm 1789 c a Php l m t v d c th nh t cho tr ng h p ny. Bi t nh v y r i chng ta khng l y lm l t i sao cho n ngy nay ng i Php v n cha gi i quy t c m t

cch n th a v n lnh o lin t c cho qu c gia c a h . Cng trn phng di n ny, s chnh quy n Vi t Minh, v tnh hay c , khng b o v c ph n vn kh c a tri u Nguy n m ng i Php cn l i, cho dn chng Hu t ph m t ph n quan tr ng c a di s n kinh nghi m c a chng ta, l m t l i r t l n, khng c g tha th c i v i qu c gia v dn t c. Tuy nhin, d v tnh hay c vi c x y ra ch ng minh cho s ki n chnh v chng ta m t truy n th ng lnh o, cho nn nh ng ng i c trch nhi m trong chnh ph Vi t Minh lc b y gi Hu khng th c c tnh cch quan tr ng v qu c gia c n thi t c a s b o v vn kh . Cng m t truy n th ng lnh o l i cng ph hu nh ng di s n kh d b o v s lnh o qu c gia. T c ng th ng ni ngho l i cng ngho l v y. Trnh gin o n tr m tr ng nh t x y ra khi s chuy n quy n khng th c hi n c gi a l p ng i tr c v l p ng i sau. B m t lnh o v b m t qu c gia u m t. Thu t lnh o khng truy n l i c. Di s n d vng khng ng i th a nh n, vn kh th t l c v b c p bc. l tr ng h p c a cc n c b chinh ph c, m t ch quy n. V l tr ng h p c a Vi t Nam chng ta trong th i k Php thu c. L p ng i lnh o tr c c a chng ta m t, l p ng i lnh o sau c a chng ta khng c. Di s n d

vng tiu tan. Tnh tr ng c a chng ta th t l kh ng khi p n u chng ta t ng t ng r ng, tr c m t m t nh lnh o Anh t a lng v ng chi trn di s n dy 400 nm, s n sng ng ph v i m i bi n c , nh lnh o c a chng ta ng ln, c c, sau lng khng c l y c m t t di s n lm h u thu n. Hon c nh trong chng ta ph i chi n u th c hi n cu c pht tri n dn t c, nghim kh c l v y . ngha c a ch ch m ti n l v y . i u ki n c a m t s lnh o lin t c V v y cho nn d c h t n l c c a ton dn vo cng cu c chung cng cha ch c l . Nhng l vi c chng ta s bn t i sau ny. Gi y h t tm tr chng ta vo m t i u t i quan tr ng l ng l i c a chng ta sau ny s c l a ch n nh th no kh d b o m cho s lnh o lin t c qu c gia v ti t ki m c ng i lnh o m chng ta v cng khan hi m sau th i k Php thu c. i u ny nh trn ni ch c ch n m t chnh th c ti khng lm c. M t s ki n khc ch ng minh cho tnh cch thi t y u c a s lnh o lin t c qu c gia, l tnh tr ng c a cc n c Nam M . cc n c ny, nh ng s gin o n trong vi c lnh o tuy v i hnh th c nh nhng x y ra lun v nh ng cu c o chnh li n li n. Nhi u gin o n nh lin ti p tr thnh nh ng gin o n l n, cho nn cc n c Nam M tr i qua nhi u th h v n l ch m ti n. M t m t khc, v d trn y l i ch ng minh cho m t s ki n khc: mu n ch n s

pht tri n c a m t dn t c th khng c bi n php no hi u qu b ng bi n php gy ra nhi u gin o n trong vi c lnh o qu c gia c a dn t c y. y l m t th o n th ng dng c a cc c ng qu c Ty u tr c y khi mang k thu t Ty phng i chinh ph c th gi i. S gin o n trong v n lnh o lm cho qu c gia suy nh c theo m t th th c c bi n nh th no chng ta r. Nh ng n u s gin o n di n ra trong nh ng hon c nh b o ng gy s gi t chc gi a nhi u phe phi, th l i cn gy nhi u th m h i to tt cho qu c gia trn m t lnh v c khc. Tr v v d c a n c Anh m t l n n a, chng ta s th c r rng s th m h i v a ni trn. n c Anh vi c lnh o qu c gia lin t c c gi i quy t hon b . Khi c n thay i m t nh lnh o, t c kh c b my hi n php v n chuy n, v m t ng i lnh o khc ln thay th , ng i lnh o tr c bung vi c, v t nh d ng v suy nghi m cc hnh vi qua c a mnh. Nh ng ng i lnh o x ng danh bao gi cng hnh ng theo m t tri t l chnh tr m h nghi n ng m lu ngy, tr c khi mang ra th c hnh. N u khi ng ch m v i th c t , nh ng t t ng ang h ng d n hnh ng c a h t ra sai l c, hay v hon c nh bn ngoi bi n i nn khng cn ph h p v i nh ng t t ng y n a th c n ph i c m t s

thay i ngay. Nhng thay i nh th no. Ng i lnh o ph i thay i t t ng, hay l ph i thay i ng i lnh o. Kinh nghi m ch r ng khng bao gi ng i lnh o thay i t t ng trong lc ang trong khng kh hnh ng, b i m t l r t d hi u l h ph i m t nhi u th gi nghi n ng m m i i n tri t l chnh tr m h ch trng. Nay n u n khng ph h p v i hon c nh, h ph i c th i gi m t l xt v sao tri t l y khng ph h p v hai tm tri t l khc thay th vo. i u m h khng th lm c n u h v n b hnh ng li cu n. V v y cho nn yu c u m t ng i lnh o thay i t t ng c a h ang khi hnh ng l m t vi c khng bao gi th c hi n c. Gi s m h c thay i c th, vi c lnh o l i s g p m t nguy c l n hn n a. B i v thay i h p t p v khng suy nghi m nh v y, ng i lnh o s khng cn l chnh h n a. V ng nhin hi u qu trong hnh ng c a h s km b i ph n. Nh v y, ch cn cch l ph i thay i ng i lnh o. Thot kh i khng kh no nhi t v thc d c c a hnh ng, ng i lnh o b thay i s suy nghi m hnh ng qua, rt kinh nghi m cho b n thn v vi t thnh sch nh ng kinh nghi m y lm giu thm cho di s n d vng c a qu c gia. Hn th n a, ng i lnh o b thay i l i c ngy gi nghi n ng m m t tri t l chnh tr khc h p v i

tnh th hn, v n u c c h i cho h tr ra ho t ng, th qu c gia l i c m t ng i lnh o kinh nghi m hn g p m y l n ng i lnh o b thay i tr c y. Nay, n u thay v m t s chuy n quy n bnh th ng, nhi u b o ng l i di n ra lm thi t m ng nh ng ng i lnh o tr c, chng ta s m t, ngoi nh ng b m t lnh o m chng ta ni r i trn kia, v a cc kinh nghi m lnh o c th lm cho di s n d vng chng ta thm phong ph, v a m t ng i lnh o m qu c gia lc no cng khan hi m. L lu n trn y l i cn lm cho chng ta nh n xt thm r ng: 1.- Khng bao gi thay i c t t ng c a ng i lnh o trong lc h ang hnh ng. 2.- Ng i lnh o d ti ba n u cng c lc c n ph i c thay i, v t t ng khng ph i lc no cng ph h p v i th c t . 3.- S lnh o qu c gia lin t c m t khi c b o m, di s n d vng c a qu c gia cng thm phong ph, v qu c gia cng giu ng i lnh o. Di s n qu c gia cng thm phong ph v qu c gia cng giu ng i lnh o th vi c lnh o qu c gia lin t c l i cng thm b o m. 4.- Ng c l i, s lnh o qu c gia lin t c khng th c hi n c, th di s n d vng c a qu c gia cng ngy cng suy vi v qu c gia cng ngy cng ngho ng i lnh o. V di s n d vng cng suy vi v qu c gia cng ngho ng i lnh o th vi c lnh o

qu c gia lin t c l i cng kh th c hi n c. V nh ng l do trn, nn m t ch c ti, m b n ch t l d a, tr c h t, trn nguyn t c khng thay i ng i lnh o, khng th ph h p v i th c t . V khng ph h p v i th c t l khng th c hi n c s lnh o qu c gia lin t c V chng ta thy s tai h i cho qu c gia nh th no n u s lnh o lin t c khng th c hi n c. Nh n xt ny s nh h ng n ng trn s l a ch n ng l i c a chng ta sau ny. Sau khi gi i thch v sao s lnh o qu c gia b gin o n l m t i u ki n nghim kh c cho chng ta, chng ta cn ph i gi i thch v sao m s ki n x h i chng ta tan r l i l m t i u ki n nghim kh c khc. X h i b tan r Nh th no l m t x h i b tan r? Nh trong m t ph n trn chng ta ni, m t x h i bnh th ng, c m t n n vn minh ti n b , u c m t ton b gi tr tiu chu n lm m c th c cho ho t ng c a x h i trong m i lnh v c. Nh ng gi tr tiu chu n khng nh t thi t nh h ng theo m t chi u, nhng t t c , v i th i gian, qun bnh l n nhau v l p thnh m t tr ng thi i u ha cho ton b . N u tr ng thi i u ha l m t th thng b ng ng ti n th n n vn minh c a x h i ang th i pht tri n. N u tr ng thi i u ha l m t th thng b ng t nh ch th n n vn minh c a x h i ang ng lc

ngng tr . Nhng trong tr ng h p no x h i cng s ng trong m t tr ng thi i u ha v t t c ph n t trong x h i u tin t ng tuy t i vo nh ng gi tr tiu chu n trn, v m i ng i trong x h i u c g ng hnh ng ph h p v i cc tiu chu n trn. V v m i ng i u tin t ng vo cc tiu chu n trn, nn b t c hnh ng no ph h p v i cc tiu chu n trn u tm c trong tm hay tr c a m i ng i m t s rung ng n nh p theo. Do cc gi tr tiu chu n l nh ng tn hi u t p h p cho cc ph n t trong x h i. V d trong x h i Vi t Nam xa kia, quan ni m qun t l m t gi tr tiu chu n. Trung, hi u l nh ng gi tr tiu chu n. Ni ln nh ng danh t qun t , trung, hi u, m i ng i u h i v i c a ng i ni. Trong m t x h i, nh ng gi tr tiu chu n khng ph i l b t di b t d ch, nhng bao gi cng c. V cc gi tr tiu chu n, ty theo s ti n ha c a x h i cng sinh ra, pht tri n, tr ng thnh, gi c i v ch t i nh m t sinh v t. Tuy nhin, lc no cc gi tr tiu chu n cng h p thnh m t tr ng thi i u ha, c kh nng duy tr v nui d ng s c k t h p cc ph n t trong x h i thnh m t c ng ng. Do x h i s tan r khi no t t c hay ph n l n cc gi tr tiu chu n u ph s n m khng c thay th . Tr ng h p ny r t r r t trong x h i Vi t Nam sau khi th i k Php thu c. Nh chng ta th y r

trong m t o n phn tch trn kia, sau khi chi n b i, ch quy n b m t, trch nhi m lo li con thuy n Vi t Nam sang tay ng i ngo i qu c nn dn t c Vi t Nam hon ton m t ch ng i v i chnh v n m ng c a mnh. Trong khi vn minh c a chng ta b s t n cng c a vn minh Ty phng, ngha l cc gi tr tiu chu n c a chng ta b cc gi tr tiu chu n c a Ty phng ph. V chng ta th y v nguyn nhn no m x h i chng ta khng ch ng tr n i. Tr c ln sng t c a vn minh Ty phng cc gi tr tiu chu n c a chng ta kh ho v ch t d n, v khng c thay th . Ngy nay nh ng danh t qun t , trung qun, hi u t khng cn lm rung ng c bao nhiu ng i. V chng ta khng cn nh ng tn hi u t p h p nh ng ph n t trong x h i n a. Khng t p h p c t c l cc ph n t s ng r i r c, khng cn h ng ng nh p nhng theo m t gi tr tiu chu n no n a. V nh th l x h i tan r. Cc gi tr tiu chu n c m t h t uy tn, nhng nh ng ng i t xem mnh l theo m i l i h ng v nh ng gi tr tiu chu n no? Th t ra, cng cu c theo m i d i th i Php thu c khng c h ng d n, nn r t l h n n v khng m c ch. V th nh ng ng i theo m i khng h ln c n trnh tm ra nh ng gi tr tiu chu n m i theo. H ch b t ch c l i n m c v l i s ng Ty phng. V cha bao gi c ai ngh n vi c c n thay th nh ng gi tr tiu chu n ch t b ng nh ng gi

tr tiu chu n khc. l v n m chng ta c n ph i xt t m sau ny khi t ng l i cho chng ta. X h i tan r l m t hon c nh kh c nghi t. Gi y chng ta th y r ng x h i chng ta tan r v khng cn tiu chu n gi tr k t h p cc ph n t l i. V sao m m t tnh tr ng nh v y l m t hon c nh kh c nghi t cho chng ta khi chng ta b t tay vo cng cu c pht tri n dn t c. V l do sau y: Tr c h t, chng ta s th y sau ny, cng cu c pht tri n dn t c l m t cng cu c to tt m c d u y kch thch, nhng i h i ton dn. nhi u n l c lin t c chng lm m t m i m i ng i v nhi u hy sinh n ng n chng lm cho m i ng i chn n n v sau ph n n , v on ght. N u chng ta khng c m t mnh l c g thuy t ph c ton dn v huy ng h cng nhau m nh b c trn ng ti n b , th hy v ng thnh cng c a chng ta khng c g b o m. Nay n u x h i chng ta tan r v g n m t th k mang ch n l , th chng ta cn trong tay gi tr tiu chu n no gip cho chng ta thu ph c c s h ng ng c a m i ng i h u th c hi n cu c huy ng thi t y u cho cng cu c pht tri n? Khi n c Nh t n m c h i duy tn, x h i Nh t cn nguyn v n, v cc lnh o Nh t dng nh ng gi tr tiu chu n c a n n vn minh xa huy ng dn t c h th c hi n cng cu c pht tri n. Cc nh lnh o ku g i lng i qu c su xa v s tn th

Thin Hong c a dn t c Nh t. l hai gi tr tiu chu n cn b n c a x h i Nh t c mnh l c thc y m i ng i n s hy sinh cu i cng cho t p th . Nh ng kh gi i s c bn v song c cc nh lnh o Nh t s d ng ng m c th c hi n cng cu c Ty phng ha v i k t qu m chng ta th y ngy nay. Ng i M sau khi chi n th ng v chi m ng n c Nh t p d ng m t chnh sch v cng c ng r n lm suy gi m uy tn c a Thin Hong b ng m i cch. L do chnh l v h tin r ng qun phi t ch ngha Nh t B n khai thc gi tr tiu chu n tn sng Thin Hong c a x h i Nh t lm s c m nh cho h . Nh th th, ph gi tr tiu chu n l ph qun phi t ch ngha n t n g c r . Nhng cc nh lnh o Nh t s d v n d ng h t ci n l c c u vn uy tn c a Thin Hong cng v h th c c r ng gi tr tiu chu n cn b n c a x h i Nh t l s tn sng Thin Hong. Tr ng h p c a ng i Nh t l i gip cho chng ta nh n nh c thm r ng: 1.- S l c h i pht tri n l n th nh t cho dn t c Vi t Nam c a tri u nh nh Nguy n ch ng nh ng a dn t c chng ta vo vng n l v i t t c cc s th m h i tn kh c, l i cn lm cho chng ta m t nhi u kh gi i v song chng ta c th th c hi n c cng cu c pht tri n dn t c, khi dnh l i c c l p.

2.- Ngoi cc l do chnh tr ng n h n v di h n, s d Trung C ng, sau khi dnh l i c ton v n ch quy n ch n ch trng huy ng qu n chng b ng chnh sch c ti, theo l i C ng S n pht tri n, cng v cc nh lnh o Trung C ng nh n th y, m c d u x h i c a h cha n giai o n tan r nh x h i c a chng ta nhng s ph s n c a cc gi tr tiu chu n c c a Trung Hoa lm m t nh ng tn hi u t p h p c a vn minh c cn c th s d ng c. Sau ny chng ta s phn tch t m xem hon c nh c nhi u y u t gi ng hon c nh c a chng ta, c th p d ng cho chng ta khng? Tr l i v n s tan r c a x h i Vi t Nam, s trnh by trn y cho chng ta th y r nh th no l m t x h i tan r, v v sao m tnh tr ng l i l m t hon c nh v cng kh c nghi t cho cng cu c pht tri n dn t c c a chng ta. M t hnh nh Ni m t cch khc, tr c khi ng i Php n chinh ph c chng ta, v a vn minh c a h vo n p vn minh c a chng ta, trn sn kh u vi t Nam, dn t c chng ta di n m t v tu ng, tuy c nhi u l p hay, d khng u nhau, nhng trong ton b , ton th dn t c u a thch. Ng i Php n y chi m sn kh u mang m t v tu ng hon ton m i l c nhi u c tnh y h p d n nn m c d u trong thm s n thnh ki n bi ngo i, nhng l n l n m t s dn chng b li cu n. Tuy nhin, s a thch ch i

v i cc chi ti t s c ph c v dn c nh bn ngoi, ch ci thm thy c a c t truy n bn trong v n cha c thu hi u v th ng th c. S ki n l ch s xoay d n, ng i Php d n gnh ra i tr sn kh u l i cho chng ta. V m t s ng i inh ninh r ng l p tu ng c c a chng ta sau th i gian gin o n s c em ra ti p t c di n l i, trong s ti p n n ng nhi t c a khn gi . Nhng h kinh ng c th y r ng dn cng khng cn hoan nghinh n a. B i v l p tu ng c a ng i Php a n, ch ng nh ng chi m sn kh u v li cu n m t s ng dn chng, nhng l i cn ph ng m ng m nh ng gi tr cn b n c a l p tu ng c, cho nn ngy nay dn chng khng cn th y s thch h p c a nh ng gi tr cn b n n a. Nhng v tu ng c a ng i Php l n c o kp c a h dn chng cng khng a. Tu ng Php nh t nh ph i b i, tu ng c khng ti di n c, c nhin l ch cn c m t cch l s p t m t v tu ng m i. V d trn y, c t m n m t hnh nh m t ph m vi nh h p, lm cho v n d nh n xt. Trong th c t v n ph c t p hn nhi u b i v, ph m vi chnh tr , ngha l ph m vi qu c s l ho t ng tr ng c a nhi u ng i, trong khi cng vi c s p t trong m t gnh ht, l cng vi c c a m t ng i. V d trn l i gip cho chng ta nh n th y thm r ng, l ch s khng bao gi l m t s ti di n khng ng ng. Quan i m l ch s l m t s ti di n khng

ng ng l m t quan i m khng thi t th c c a nh ng l i suy ngh l i bi ng v nht s . L i bi ng b i v thay v ph i nt c tm hi u cc s ki n ph c t p c a i s ng, s ch p nh n r ng trong hon c nh no v khi nh ng i u ki n no c th a mn th t nhin cc s ki n l ch s tng t s x y ra, c v gi i quy t m t l n m t v b ng m t cch d dng cc s ph c t p c a l ch s . Nht s v n u c soi xt t ng t n v phn tch t m cc s ki n l ch s s l c ra h t tnh cch ph c t p kinh kh ng lm cho nhi u tr c ph i khi p s , v khng th bao qut n i. Cho nn thi lo r ng l ch s l m t s ti di n khng ng ng l m t l i tr n trnh khng dm nhn s th t. S th t l, n u c nhi u s ki n l ch s gi ng nhau x y ra trong nh ng th i gian khc nhau, nhng khng bao gi hon c nh chung quanh v cc y u t u gi ng nhau c . nh th ch c ch n r ng khng bao gi m t s ki n l ch s l i x y ra hai l n. S th t l khng bao gi chng ta c th t m hai l n trong m t ging sng, v l ch s l m t ging sng. ch ng minh cho quan i m trn y chng ta th y r ng c h i pht tri n dn t c n v i chng ta hai l n, nhng l n sau hon ton khc l n tr c, khc v hon c nh bn ngoi khc v khc nh chng ta phn tch trn y, v hon c nh n i b khc. D i y chng ta l i c d p phn tch t m hn n a v hai c h i pht tri n dn t c . Ngoi ba h u qu tai h i nh t m chng ta k ra

trn y v th phn tch v tm hi u nguyn nhn: khng c ng i lnh o, c s gin o n tr m tr ng trong vi c lnh o qu c gia, v x h i chng ta tan r, th i k th ng tr c a qu c cn l i cho chng ta nhi u h u qu khc, tuy cng nh h ng trn i s ng c a dn t c nhng, so snh v i ba lo i m chng ta xem xt trn y v i nhi u chi ti t, c th vo hng th y u. S bang giao v ranh gi i gi a chng ta v cc n c lng gi ng, trong , c c cc n c hay khng cng v i chng ta cng chung l thu c m t qu c, l nh ng h u qu c a th i k th c dn c th li t vo lo i ny. V n chuy n ng trong i s ng c a qu c gia l m t h u khc cng n m trong lo i ny. Vi t Nam ang c n ph i Ty phng ha pht tri n dn t c. V sao Ty phng ha? K t th k 15, khi cc n c u Chu ch ng c k thu t v t bi n, v b t u cu c xm chi m th gi i, t t c cc qu c gia khng thu c vo x h i Ty phng, khng tr m t n c no u b s t n cng mnh li t c a h . Hon c nh m i qu c gia b t n cng u khc, nhng chung qui t t c cc ph n ng u c th li t vo hai lo i. Cc cu c chinh ph c th ng th ng tu n t di n ra theo m t b i c nh khng thay i. Tr c h t, cc chi n thuy n ngo i qu c n yu c u c trao i thng mi v i ng i b n x . M t th i gian sau h

thng thuy t c t nh ng thng qun th ng tr c t i cc h i c ng h th ng lui t i v theo li n v i cc thng qun, nh ng phong t c m i c a vo cng v i nh ng ng i c nhi m v thng mi. N u s ng i cng ngy cng ng th ch ng bao lu nhu c u v tinh th n l i i h i s c m t c a nh ng nh tu s. Cho t i giai o n ny cc nh c m quy n b n x , d u c ng c nhin v t nhi u bo ng i v i cc k thu t ti n b c a ng i ngo i qu c, cng cha th y c n ph i c m t thi i ph. Nhng t giai o n ny, mnh l c c a tn ng ng m gio l Gia T hun c cho ng i Ty phng trong m y th k , b t u lm cho cc nh c m quy n b n x lo ng i. H lo ng i tr t t c truy n c a dn t c s b s xm nh p c a m t v t ngo i lai, b i v cc tu s Gia T, tin t ng ni s m ng thing ling c a mnh i v i nhn lo i, nn lc no cng tm cch thi hnh ph n s truy n gio. B n nng t v . Ph n ng t nhin c a cc nh c m quy n b n x , l b n nng t v c a m t sinh v t i v i s xm nh p c a m t v t ngo i lai vo trong n i b c th c a mnh. M m t tn gio m i l m t v t ngo i lai v cng nguy hi m cho tr ng thi i u ha c a m t x h i. B i v y cho nn, ph n ng c a cc nh c m quy n l b o v tr ng thi i u ha c a x h i b ng cch ng c a khng cho v t ngo i lai xm nh p.

Trong th c t v trong lnh v c chnh tr m t thi nh v y c ngha l bi ngo i, v b quan t a c ng khng ti p nh n nh ng lu ng gi ngoi a vo. l thi t nhin v h p v i b n nng t v c a m i sinh v t, v cng l thi c a h u h t cc dn t c b Ty phng t n cng khi nh n th c nguy c e d a x h i mnh. L ch s ch ng minh r ng m t thi nh v y s c th ng n u ng th i, k thu t v t ch t c ti n b v l c l ng v trang c hng h u lm h u thu n, b ng khng, thi s l m t t l . L tr ph n cng. Thi th hai l thi c a m t vi n c nh Nga, Nh t v sau ny l Th Nh K. Thay v ng c a l i s ng trong nh v ph nh n th c t ang x y ra ngoi ng mnh, v s v t ngo i lai xm nh p vo v gy xo tr n trong n i b , cc n c trn y c can m nhn nh n s th t v l tr tr n p b n nng, phn tch th c t v tm c ng s ng. M t s tnh c l ch s t vo nhi m v lnh o cc qu c gia , nh ng ng i sng su t khc th ng kh d d n d t dn t c h l a ch n tm c sanh l trong m t giai o n quy t nh c c k nguy hi m. Thi th nh t c tnh cch phng th v b n nng. Thi th hai c tnh cch l tr v ph n cng. ng tr c nguy c, thi th nh t c ngha l thi hnh m t bi n php d nhng a n th t b i, thi th hai l thi hnh m t bi n php kh nhng a

n s thnh cng. Trong th c t , trong cc qu c gia l a ch n thi th nh t, cc nh lnh o ng c a cc h i c ng, nh u i ng i ngo i qu c ra kh i lnh th , bi tr t t c cc di tch c a h l i. Nhng nh ng ng i ny, ch ng bao lu s tr l i v i nh ng kh gi i tn ti n hn, v nh ng l c l ng v trang t ch c hon b hn v s chi n th ng d dng nh ng kh gi i l c h u v nh ng l c l ng v t ch c c a ng i b n x . V sau , t t c i i u g m h khng chi m c b ng l i thng thuy t th h l i chi m c b ng v l c. Hn n a, s giao h o gi a hai qu c gia s khng cn v nh ng ch l i cho s ki n ng i chi n th ng th ng tr k chi n b i. H u qu dnh cho cc dn t c lm vo hon c nh y nh th no, chng ta r. Nguyn nhn c a s th m b i cho nhi u dn t c ch ch b n nng t v c a h qu m nh l n p c tr sng su t, nn cc nh lnh o khng nh n th c r ng k thu t l c h u c a mnh km xa k thu t c a ch, v k thu t km th th khng lm th no h u thu n cho b t c ch trng chnh tr no c. Tri l i, trong cc qu c gia l a ch n thi th hai, th cc nh lnh o nh n th y nguy c do v t ngo i lai mang n cho tr ng thi i u ha c a x h i mnh. Tuy nhin, ng th i h cng sng su t v c thi t th c nh n xt r ng k thu t l c h u c a n c mnh khng lm sao b o m th ng l i trong m t cu c chi n tranh. V v v y m phng php hay

nh t b o v x h i b e d a b i cc s v t ngo i lai l i chnh l vi c m c a n cc lu ng gi ngo i lai vo. B i v ch c cch m i gip cho h ch ng c nh ng k thu t c a ch th , ch ng l i ch th . Nh chng ta th y, ng no chng ta cng khng trnh c s xm nh p vo n i b x h i chng ta c a cc v t ngo i lai. Nhng trong thi th nh t s xm nh p s x y ra b ng v l c, ngoi mu n c a chng ta v chng ta s khng ch ng c. Trong thi th nh, chng ta t cho s xm nh p th c hi n v v v y nn chng ta ch ng c s xm nh p . V chnh v chng ta ch ng c s xm nh p m cc gi tr ngo i lai thay v ph v c tr ng thi i u ha c a x h i chng ta, ch c th thay i c tr ng thi . Trong khi m t s xm nh p khng th ki m sot c s lm s p tr ng thi i u ha c a x h i. V, trong m t x h i bnh th ng, vi c thay i tr ng thi i u ha l m t s ki n thng th ng, tri l i s s p l m t tai bi n. Tm l i, ng tr c s t n cng c a Ty phng, con ng ch t l con ng b quan t a c ng ngn c m khng cho vn minh Ty phng xm nh p vo x h i c a n c b t n cng; con ng s ng l i l con ng m c a n r c vn minh Ty phng h c ch ng k thu t c a Ty phng m ch ng l i Ty phng.

N c Nga, sau nhi u th k ch ng l i s t n cng c a Ty phng, tm th y s th t nh trn, v nhi u trong l ch s n c Nga chi n th ng cc c ng qu c Ty phng sau khi Ty phng ha k thu t c a mnh. Nhng cng nhi u l n b Ty phng chi n th ng v k thu t c a Ty phng ti n tri n khng ng ng trong khi ng i Nga khng lm cho k thu t l y c a Ty phng pht tri n. y cng l m t i u v cng quan tr ng trong vi c Ty phng ha m chng ta s phn tch t m sau ny. Nh ng nh lnh o Nh t, trong giai o n n c Nh t b Ty phng t n cng, nh n th y c ngay nh ng bi n php c n thi t ph i thi hnh trong gi pht quy t li t cho dn t c. Thnh cng c a h nh chng ta m c kch ngy nay l m t xc nh n r r t nh t v s l a ch n ng hay khng gi a hai thi . Ngy nay, thi m n c Nga v n c Nh t l a ch n tr c m t s t n cng c a m t n c ti n b hn v k thu t, c cng nh n kh p ni, v c nghin c u v c thnh m t gi i php khoa h c, kh d p d ng cho cc n c khc trong hon c nh . Cng cu c m ngy nay Trung Hoa ang d c h t c g ng c a ton dn th c hi n ch l m t s ch p nh n thi c a Nga v Nh t ch n. V cc n c ch m ti n khc hi n nay cng ang c g ng i vo con ng . Tuy nhin, tr c y c nhi u ng i lnh o ch trng m t thi v cng c c oan. Sau khi chi n

b i r i, v n c nh b ngo i qu c th ng tr , hay ch quy n s t m , v v n m ng qu c gia khng cn do mnh ch ng c n a, nhi u nh lnh o v n ch trng b o v cho n k cng tr ng thi i u ha c a x h i c. l m t cng cu c nh t nh ph i th t b i. B i v cc gi tr tiu chu n c a x h i k t h p thnh m t tr ng thi i u ha, cng c m t i s ng nh sinh v t. Ngha l gi tr tiu chu n cng sinh n , pht tri n, tr ng thnh, suy i v ch t. Nh v y trong tr ng h p chi n b i, cc gi tr tiu chu n c truy n s ch t l n, v ch quy n khng ph i ng i b n x tr n n m, v n m ng qu c gia khng ph i h ch ng, th cc gi tr tiu chu n c truy n m t m t khng ai vun t i, m t m t b cc gi tr ngo i lai, ang chi n th ng, t n cng t v ph uy tn. Nh v y, cc s ki n l ch s , trong vng nm th k sau ny, ch ng minh r ng khi m t n n vn minh b m t n n vn minh khc, ch ng c nh ng k thu t tinh x o hn, t n cng, th con ng s ng c a n n vn minh b t n cng, l m c a n l y cc k thu t c a ch th . Tr ng h p n Tuy nhin, nm trm nm l nhi u i v i i s ng c a m t ng i. Nhng v i i s ng c a cc qu c gia, nm trm nm khng ph i l nhi u. V chng ta c th t h i r ng: thi trn, nh r ng l thi l i nh t m cc qu c gia b t n cng ph i l a ch n, trong

th i gian vi th k . Nhng n u th i gian di hn, li u thi y c l i cho qu c gia hn thi c g ng b o v cc gi tr tiu chu n c khng? Ch c ch n r ng nh ng ng i hnh ng khng bao gi nghi ng n a. Cu h i trn tiu bi u cho quan i m c a m t s gia. V tr ng h p n l m t tr ng h p c th a ra lm h u thu n cho thi c g ng b o v cc gi tr tiu chu n c. Sau th i gian th ng tr c a qu c, cc gi tr tiu hu n c c a n c v , ch ng nh ng cn sinh l c h p d n qu n chng, l i cn c v sng chi ra kh p hon c u, mang cc th n-th tnh c a vn minh n i ch i l i v i tnh cch k thu t v t ch t c a vn minh u M . Cc nghi v n ni trn, c th gi i p b ng cc nh n xt d i y: N u nm trm nm l m t th i gian cha di ch ng minh r ng thi ti p n cc k thu t ngo i lai l thch h p nh t, chng ta c th tm trong l ch s , nh ng th i i c nh ng bi n c nh th i i c a chng ta, v l y ph n ng c a cc qu c gia lc b y gi , lm ti li u nghin c u soi t thm v n . Trong l ch s , th i i qu c La M hng th nh v chinh ph c cc qu c gia trong ci th gi i c bi t lc b y gi , l m t th i i c nhi u bi n c c th so snh c v i nh ng bi n c c a th i i hi n nay. Cng c m t n c m nh, thu c m t n n vn minh ti n b , i chinh ph c nh ng n c km v k thu t,

thu c m t n n vn minh suy nh c. Cng c nh ng qu c gia, nh t nh khng theo m i, v, cu n mnh l i, s ng c l p v ch t mn b o v cc gi tr tiu chu n truy n th ng. Cng c nh ng qu c gia, m c a n ti p cc k thu t m i, v, th c hi n cng cu c pht tri n dn t c, s ng n nh p v i cc c ng qu c. L ch s l m t bi h c. Bi h c c a l ch s Hy L p - La M m chng ta d n ch ng y l i xc nh n r ng thi c a cc n c ti p nh n k thu t c a k ch l ng. Tr ng h p c a n l m t tr ng h p khc th ng khi n cho chng ta nh n nh sai l m v th c t . ng Gandhi l ng i ch trng m nh m nh t thi b o v cc gi tr tiu chu n c v tri t bi xch vn minh Ty phng. ng c c oan n n i h ho ng bo c a ng, khng nn m c o b ng v i d t cc x ng Anh qu c hay d t n , trong cc x ng c a ng i Anh nh p c ng t Anh qu c, m ch nn m c b ng v i t tay mnh d t l y. S c m nh tinh th n c a ng Gandhi r t phi th ng v ng t ra nhn th y v n m t cch su s c, do ng kh c ph c c s tr ng v ng c a nhn lo i. V ngy nay, s th t b i c a ng b c l r r t ch cc t trung thnh c a ng ang xy d ng cho n m t b my qu c gia theo ki u Ty phng v cc ng bo c a ng ang n l c Ty phng ha. Nh ng cu c tranh u anh dng v uy tn c nhn sng l ng c a ng Gandhi, h p v i s ca t ng, chnh

c a ng i Ty phng, i v i th n th tnh c a tri t l n , c , tr c v sau, th i k b qu c th ng tr , lm cho m t s ng c c m t ng r ng thi b o v cc gi tr tiu chu n c c th thch h p hn thi n ti p cc k thu t m i c a Ty phng. V, vn minh n , xy d ng trn n n tri t l tn tr ng th n th tnh c xem nh c th i ph m t cch c th ng v i n n vn minh th ng c g i l k thu t v v t ch t c a Ty phng. Nhng m t cu c phn tch t m v m t s i chi u v i th c t khng xc nh n c m t ng trn. Ng i Ty phng ca t ng th n th tnh c a tri t l n cng nh ca t ng b t c sng t o no c a nhn lo i c m t gi tr th t l cao c . V thi khch quan, khoa h c, v tm hi u l m t trong cc b quy t thnh cng c a vn minh Ty phng. Cho nn s ca t ng c a ng i Ty phng i v i tri t l n khng c ngha l tri t l c a Ty phng khi m khuy t th n th tnh. V s ki n th n th tnh c a tri t l n t n ch cao siu v h p d n l tr thu n ty, l i khng c ngha l tri t l n c th thi t th c gi i quy t cc th c t i s ng cho nhn lo i, m c ch cu i cng c a m i h th ng tri t l. L do c a tnh tr ng ch , khi ph i l a ch n m t trong hai quan i m cn b n cho cc h th ng tri t l: nh n s s ng hay l khng nh n s s ng, th tri t l n ch n quan i m khng nh n s s ng. Theo

quan i m y, cho s s ng cu c i ny l khng c th c v nhn lo i c n tm v t cho c s s ng m t ni ngoi th gian ny, chng ta khng phn on xem quan i m ng hay l khng ng. Chng ta ch nh n xt r ng, ngay lc kh i i m, quan i m y t mu thu n v i mnh b i v, s s ng c a nhn lo i, ngha l s pht tri n hay suy vong c a cc n n vn minh trn th gi i, cng nh s s ng h ng ngy c a m i ng i, l m t s ki n m khng ai c th ph nh n c. Tm cch gi i quy t cc v n t ra b i s s ng, b ng cch ph nh n s s ng th ng nhin cc v n t ra b i s s ng khng cn n a. Nhng nh th th ha ra khng gi i quy t g c . Chnh v ch m tri t l n , m c d t n m t m c cao siu m t khi t t ng c a nhn lo i v i t i c l i khng th gi i p c cc v n c a nhn lo i cng nh khng gi i p c cc v n c a dn t c n. Sau m t th i gian bi n ha lu di, tri t l c a Ty phng, ngy nay xy d ng trn cn b n thi t th c nh n s s ng, t y xu t c mu thu n nguyn kh i gi a h th ng t t ng v th c t c a i s ng, m cc tri t l khng nh n s s ng u m c ph i, nn th i vo n n vn minh c a Ty phng m t sinh l c cha t ng th y trong l ch s c a nhn lo i V chnh sinh l c b o m cho ng i Ty phng u th m h v n gi n ngy nay. Cc s ki n trn

cng r r t hn n a, n u chng ta nh l i r ng, c m t th i, tri t l Ty phng cng l y s khng nh n s s ng lm cn b n, v lc b y gi n n vn minh c a h cng tr m l ng thay v chi sng v chinh ph c nh ngy hm nay. Ch t khi n n tri t l c a Ty phng thot kh i s t ki m hm mnh trong m t quan i m tr u t ng c a l tr, m nh b o ng u vo th c t c a i s ng, th vn minh c a Ty phng m i pht tri n nh chng ta th y ngy nay. N u ph i dng m t hnh nh cho l lu n c nh n th c d dng hn, th chng ta c th ni r ng tri t l c a Ty phng c lc, m t mnh, ln n v s ng say m trong khng kh cao siu c a nh ni th n th tnh. Nhng tri t l l i khch quan v can m nh n th y r ng nhi u v n c a nhn lo i khng gi i quy t c t trn nh ni , v, n u cc v n c a nhn lo i khng gi i quy t c th tri t l th t b i trong nhi m v c a mnh. V v y cho nn tri t l Ty phng m nh b o t b khng kh cao siu v thot t c c a nh ni, vi mnh xu ng ng l y c a th c t , s ng v i nhn lo i tm cch gi i quy t cc v n c a s s ng. Tri t l c a Ty phng ang thnh cng, v hi n nay n ang cng nhn lo i leo ln tri n c a m t ng n ni khc. Nhng m c d ang thnh cng, tri t l Ty phng l i y ci khim t n c a nh ng ng i ng ch m v i th c t v ang c g ng i ln.

Tri l i, tri t l c a n v n cn say m v i khng kh cao siu v thot t c c a nh ni th n th tnh, khng r t n i mnh ra kh i khng kh trong v thot kh i , nn cha th c r ng, t trn nh ni , cc v n m i s ng t ra cho dn t c n khng gi i quy t c. Ngy nay, khi ng u v i tri t l Ty phng v m c d, hay, chnh l v, b d n vo th y u, tri t l n v n cn tr tr , cha cng quy t l i xu ng bn l y c a th c t v s m t tnh ch t cao siu v thot t c c a mnh. V tnh ch t cao siu v thot t c l l do hnh di n c a nh ng ng i cha c v t l n v i th c t . Ni m t cch khc n a, v dng m t hnh nh th s, th tri t l Ty phng c thi c a cc v B Tt v tri t l n c thi c a ng i nh p Ni t Bn. V nh ng l do trn y m, m c d u ci b ngoi c v tri ng c v i lu t chung, ngy nay x h i n , cng nh x h i c a t t c qu c gia b qu c th ng tr , cng lm vo m t hon c nh tr m tr ng, nh chng ta th y trn y. V cc bi n php m cc nh lnh o n c n p d ng cng l nh ng bi n php c n thi t cho cc qu c gia ng hon c nh. V cng cu c pht tri n dn t c n m chnh ph Nehru v chnh ph k ti p ang theo u i hm m t s th nh n r r t r ng n m c d c Gandhi v m c d c m t tri t l c truy n cao siu, v n ph i ng u v i cc v n thi t th c v v t ch t c a

cc qu c gia ch m ti n. Ty phng ha l m t s ki n khng t ch i c. Trn y chng ta ph i suy lu n dng di v tr ng h p c a n . B i v, cng cu c pht tri n dn t c b ng cch Ty phng ha l m t cng cu c lin h n s s ng cn c a dn t c. V, m c d u y khch ng, nhng s i h i nhi u c g ng lin t c trong nhi u nm, m i ng i, v i h i nhi u hy sinh n ng n m i t ng l p nhn dn. C g ng lin t c s lm cho dn chng m t m i, hy sinh n ng n s gy ph n n cho dn chng. Trong hon c nh n u ng i lnh o khng qu quy t tin vo cng cu c pht tri n, n u ton dn khng tin r ng cng cu c pht tri n l con ng s ng duy nh t c a dn t c, th cng cu c pht tri n khng sao th c hi n c. V v y cho nn, m t i u v cng thi t y u l s tin t ng r ng, cng cu c pht tri n dn t c chng ta b ng cch Ty phng ha l m t s ki n l ch s d nhin, khng th trnh c v ngoi cng cu c pht tri n y ra, dn t c chng ta khng cn m t l i thot th hai. M t s tin t ng tuy t i nh v y ch c th c c khi no cc tr ng h p u c xem xt m t cch khng thi u st cho cc nghi v n u c gi i p. V khi cc i u ki n trn th a mn y r i, th t t c m i ng i Vi t Nam chng ta u ph i qu quy t tin r ng, chng ta c n ph i d c h t n l c

th c hi n cng cu c pht tri n dn t c, b ng cch Ty phng ha x h i chng ta, m t cch ton di n m khng do d . Th t s ra, cng cu c Ty phng ha x h i chng ta t n b t u th c hi n t ngy ng i Php b c chn ln t ny. Chng ta ch c n nhn quanh chng ta: nh cng ki n trc theo k thu t v ki u m u Ty phng, gi i tr cng t ch c theo Ty phng, th c n cng n u theo Ty phng. Ph n l n cc c ng trong i s ng c a chng ta u r p khun theo Ty phng. Nhn l i chnh con ng i c a chng ta, d chng ta thnh th hay thn qu, chng ta th y r ng t t c con ng i chng ta u Ty phng ha t u t i chn: tc h t theo Ty phng, o v qu n c t theo l i Ty phng, may b ng nh ng ci my do Ty phng sng ch , giy n t v giy l s n ph m c a Ty phng. i ra, chng ta dng xe p c a Ty phng hay xe hi c a Ty phng. V v y cho nn, nh ng ng i cn ng i nh m ni l ph i gi l i phong t c Vi t Nam b o v qu c h n qu c ty l nh ng ng i t d i mnh. N u nh th th, trn kia chng ta cn t thnh v n s c n thi t c a cng cu c Ty phng ha, c ph i l m t hnh ng th a khng? Th a, m cng khng th a. Th a i v i nh ng ng i v n cha ch u nh n r ng, d u h khng c mu n Ty phng ha v h c ch trng b o c u n m c no i n a, th chnh con

ng i c a h cng Ty phng ha i r i. Khng th a, i v i chng ta, l nh ng ng i mong mu n th c hi n c cng cu c pht tri n dn t c b ng cch Ty phng ha ton di n. Cng cu c Ty phng ha x h i chng ta m ngy nay chng ta m c kch nh ng hi n t ng, nh trn k , l m t cng cu c Ty phng ha b t bu c, d n d t n tnh tr ng tan r c a x h i chng ta. X h i chng ta b Ty phng ha, ch khng ph i t Ty phng ha. V v y m cu c Ty phng ha c th c hi n m t cch khng ng h ng, khng m c ch v ch ln n m t m c th p km. Cng v v y m chng ta khng ch ng c cng cu c Ty phng ha qua c a chng ta, v khng c th d n d t n vo m t chi u h ng v n m t m c c ch cho cng cu c pht tri n dn t c. Tri l i cng cu c Ty phng ha m chng ta ph i th c hi n cho dn t c l m t cng cu c Ty phng ha t mu n, o , c ng h ng v c m c ch. Chng ta s ch ng cu c Ty phng ha ny v s a n n m t m c cao x h i chng ta tm c nh ng tiu chu n gi tr m i kh d t o cho n m t tr ng thi i u ha m i. Nh th no l Ty phng ha c ng h ng? D i y chng ta s ch ng minh r ng, trn phng di n dn t c, m t cng cu c Ty phng ha ch h u hi u khi no c th c hi n ton di n v t n m c cao.

Nh th no l Ty phng ha ton di n? Trong s cc nh lnh o cc qu c gia b Ty phng t n cng, nh ng ng i c thi ng c a b o v gi tr c, nh Trung Hoa v Vi t Nam, cng nh nh ng ng i c thi m c a n vn minh Ty phng nh Nga v Nh t, t t c u s m nh n nh r ng s d Ty phng th ng th l, tr c tin, nh k thu t v trang v k thu t t ch c. V gi a hai thi c c oan nh chng ta phn tch trn y ph n ng l i l a ch n m t thi dung ha v khn ngoan nh t. Thi n a ch ng d a trn l lu n sau y: Ty phng ha c gi i h n. Chng ta chi n b i v v kh c a chng ta km v tinh x o v qun i chng ta thua v t ch c. V y, ch ng l i ch th m t cch hi u qu v lm th i th ng ch th , chng ta ch c n h c, m t l k thu t s d ng v kh t i tn, lc u mua c a chnh nh ng qu c gia Ty phng, sau h c k thu t ch t o l y; hai l k thu t t ch c qun i theo Ty phng. V i hai kh gi i chng ta c th hy v ng th ng ch b o v c cc tiu chu n gi tr truy n th ng c a x h i c a chng ta. Nh th c ngha l chng ta ch c n canh tn qun trang v c i t qun i l , m i c c u khc trong x h i v n gi nguyn v n. Nhng, l ch s c a cc qu c gia p d ng thi trong hnh ng l i ch ng minh

r ng, s th t th cc s ki n x y ra khng nh nh ng ng i lnh o c a cc qu c gia y d nh. Sau khi quy t nh canh tn qun trang v c i t qun i cc nh lnh o ni trn m t m t g i ng i xu t dng du h c cc n c Ty phng h p th k thu t m i, m t m t m n ng i chuyn vin Ty phng n t i x v a hu n luy n ng i, v a xy c t cc x ng ch t o v kh. V sao ng i Ty phng l i n nh n lnh trch nhi m ch t o cc v kh v v sao cc c ng qu c Ty phng nh n o t o cc chuyn vin ngo i qu c nh v y, m c d h v n bi t, cng nh m i ng i u bi t, r ng lm nh v y l h s trao cho ch th nh ng kh gi i ang b o m u th c a h ? C nhi u l do khi n cho ng i Ty phng, cng nh nh ng c nhn c a cc qu c gia khc, hnh ng nh v y. Tr c h t l v b quy n l i v t ch t quy n r. Th hai gi a cc c ng qu c trong n i b x h i Ty phng cng c nhi u mu thu n chnh tr khi n cho m i c ng qu c, trong m t cu c tranh ginh nh h ng c h t, s n sng tm ng minh cho mnh nh ng qu c gia ngoi x h i Ty phng. V sau h t, trong th i k i chinh ph c th gi i, k thu t Ty phng t n m t trnh r t cao v t o cho ng i Ty phng m t s hnh di n v t tin mnh li t cho n n i, n u khng ph i v l i v v ngo i giao, th h cng khng ng n ng i m hnh ng nh h lm. D u sao, nh chng ta s th y sau ny,

nh ng l do trn l nh ng y u t thu n l i, m ton b t o thnh c h i gip cho cc dn t c ngoi x h i Ty phng th c hi n cng cu c pht tri n c a mnh. Ty phng ha c gi i h n nh t nh th t b i Tr l i v n canh tn qun trang v c i t qun i. Sau giai o n thi hnh cc bi n php ni trn m t th i gian, cc nh lnh o thu l m c m t k t qu mong mu n: qun i, v trang b ng v kh c a Ty phng v t ch c theo l i c a h , tr thnh m t l c l ng lm cho ngo i qu c ph i knh n . Nhng, cng ch ng bao lu sau , sang giai o n th hai, chnh cc nh lnh o l i nh n th y thm r ng, n u mu n duy tr ci l c l ng qu bu v a m i t o c th vi c hu n luy n chuyn vin, ch gi i h n trong lnh v c qun s , l i khng . i su vo m t cht, l i tm ra l tinh x o c a v kh Ty phng b t ngu n t cc pht minh c a khoa h c Ty phng, v, ngo i tr m i v n t ch c v t ch t, s c m nh tinh th n c a qun i Ty phng l i do t t ng c nhn c a m i ng i chi n binh v t t ng c nh n l i do hon c nh x h i t o ra. Nh v y, mu n nui d ng m t l c l ng qun s , c canh tn, l i ph i t v n h p th h c v n Ty phng v nh th , l ph i canh tn n n gio d c. V mu n gieo cho ng i chi n binh m t s c m nh tinh th n nh c a ng i chi n binh Ty phng l i ph i t o cho h hon c nh x h i tng t , ngha

l ph i c i t o x h i. M c i t o x h i th ph i thay th cc gi tr tiu chu n c. Nh v y th, r t cu c l i, ph i b gi tr tiu chu n c, i u m cc nh lnh o ang ni y khng d nh lm v cng khng mu n lm, v s d cc nh lnh o ny ch trng canh tn qun i l v i m c ch b o v cc gi tr truy n th ng c a x h i c a h . Ngoi ra, s canh tn qun i l i ng nhin mang n m t h u qu khc m cc nh lnh o cng khng ng . Nh ng ng i mu n h c v t ch c qun i theo Ty phng, tr c tin ph i h c ngn ng Ty phng c sch v k thu t t ch c qun i c a Ty phng. Nhng khi c c ngn ng c a Ty phng r i, th khng lm th no c m h c cc sch khc c a Ty phng trong nh ng lnh v c khc: chnh tr , vn ha, hay x h i. Do , v v s n trong u s c m ph c chnh ng i v i Ty phng trong lnh v c qun s , nh ng ng i ny t nhin n y ra s c m ph c Ty phng trong lnh v c x h i v chnh tr . V h s m nh n th c r ng s c m nh c a qun i Ty phng cng nh tnh cch tinh x o c a v kh Ty phng l nh ng k t qu ng nhin, trong lnh v c qun s c a t ch c x h i v chnh tr c a Ty phng. Nh v y, h tin r ng khng th no c c m t qun i hng m nh theo m i m khng c m t t ch c x h i v chnh tr theo m i. V chnh nh ng ng i ny s bi n thnh nh ng ci m m c a cu c cch m ng chnh tr v x

h i sau ny. Cc s ki n trn y l i gi i ngha cho chng ta th y v sao m m t n c Th Nh K, v nhi u n c khc C n ng, chnh qun i l i h ng d n cc cu c cch m ng chnh tr v x h i trong u th k hai mi. Tr l i v n canh tn qun i trn y, sau khi canh tn qun i, trong giai o n th nh t n giai o n th hai, cc nh lnh o s ng vo m t tnh tr ng ti n thoi l ng nan. N u h ti p t c cu c canh tn qun i, th b t bu c h ph i i n ch c i t o x h i. l i u h khng th lm c, b i v m c ch c a h khi canh tn qun i l b o v cc gi tr tiu chu nc. Nhng n u h ngng l i cu c canh tn qun i, th vi c b o v cc gi tr tiu chu n c, cng s khng th c hi n c i v i s t n cng c a Ty phng. Hn n a, m tcu c duy tn, m t khi manh nha, t n s t o ra trong c th c a x h i, b t u duy tn, nh ng l c l ng cng ngy cng bnh tr ng pht tri n cu c duy tn. N u nh ng l c l ng y c h ng d n s a n m t cu c duy tn c m c ch, n u khng, cu c duy tn s h n lo n. N u cc nh lnh o l i dng b o quy n, nh x y ra Ai C p v Th Nh K h i u th k hai mi, ho c l bi b cng cu c theo m i ho c l ngng cu c canh tn trong nh ng gi i h n h mu n, m c d h v n bi t r ng hnh ng nh v y v n khng cho php h b o v cc gi tr tiu chu n c, th l c l ng cch

m ng, lnh o do nh ng ng i trong qun i h p th c, ch ng nh ng k thu t qun s m i, m l i thm nh ng t t ng chnh tr v x h i m i, s n i ln l t cc nh lnh o ny. Cng cu c Ty phng ha, nh t nh ph i ton di n Tm l i, n u ng c a khng n ti p vn minh Ty phng, th, v km k thu t, s b Ty phng chi n b i, v bi n thnh thu c a hay bn thu c a. Sau khi chi n b i r i s b Ty phng ha nhng cng cu c Ty phng ha s khng c h ng d n v s a n nh ng k t qu th m h i m chng ta bi t. N u mu n Ty phng ha c gi i h n b o v cc gi tr c th, m t l cng cu c b o v s khng th c hi n c v qu c gia s lm vo tnh tr ng c a cc n c ng c a khng ti p n k thu t Ty phng. Hai l s t o hon c nh cho m t cu c cch m ng n i b a n m t cu c Ty phng ha ton di n. Nh v y th, ng no r i nh ng s ki n l ch s cng s a n m t cu c Ty phng ha ton di n. N u th th th ng sch khng ph i l nn t Ty phng ha ton di n hay sao? C nh v y m t m t chng ta s c th rt ng n th i gian, m t m t chng t m i c th ch ng c cng cu c Ty phng ha cho nh ng ch n ng, m ch c ch n m t cng cu c nh v y s gy ra cho x h i ta, khng c th ph ho i x h i ta, nh trong tr ng h p m t cu c Ty phng ha khng h ng d n.

Tm l i, m t cng cu c Ty phng ha ch h u hi u khi no chng ta c t th c hi n n v th c hi n ton di n, ngha l trn lnh v c qun s , chnh tr , x h i v theo l kinh t v vn ha. N u ta t Ty phng ha, th chng ta ch ng c cng cu c Ty phng ha c a chng ta v chng ta s b o v c c l p v x h i, nhng nhi u gi tr tiu chu n ph i c i m i. N u chng ta khng t Ty phng ha th r i cng b Ty phng ha. Nhng cu c Ty phng ha s khng c h ng d n, khng ng l i v khng m c ch. S d s ki n ph i di n ti n theo c th c nh phn tch trn y l b i v m t n n vn minh l m t ton b qun bnh, g m c cc tiu chu n gi tr , c hi u l c trong cc lnh v c. N u chng ta thu nh n nh ng th c hi n c a Ty phng trong m t lnh v c no th s m hay mu n nh ng th c hi n cng l n l n ko n v b t bu c chng ta thu nh n nh ng th c hi n c a Ty phng trong m t lnh v c khc c lin h . M t m t khc, n u chng ta thu nh n nh ng k thu t trong m t lnh v c th l n l n chng ta s thu nh n nh ng nguyn t c khoa h c, lm cn b n cho s pht minh ra cc k thu t . V n u chng ta thu nh n cc nguyn t c khoa h c, th chng ta l i i n ch thu nh n l i suy lu n t o ra cc nguyn t c khoa h c. Ngha l c th c c a s Ty phng ha i t ph m vi h p n ph m vi r ng, v t cng v th p

n cng v cao, t lnh v c c th n lnh v c tr u t ng. V s di n bi n, t nhin s n khng c g ngn tr c. B i v nh ng y u t , m ton b h p thnh m t tr ng thi thng b ng, trong m t n n vn minh, khng th tch r i ra c. S s ng, c a t ng y u t , ty thu c s c m t c a cc y u t khc. N u chng ta nh n y u t k thu t qun s , s m mu n g chng ta cng ph i nh n y u t khoa h c, b i v, m i y u t , khng th s ng m t mnh c, t t s t gy l i tr ng thi thng b ng t n pht sinh, v trong n c th s ng m nh. Trong s lin l c gi a hai vn minh, m t vi c ny l i mang n m t vi c khc v tu n t s mang n h t ton b vn minh m i. V d , n u chng ta m c v i d t cc nh my Ty phng, th ch ng bao lu chng ta l i nh p c ng nh ng nh my tng t d t v i theo Ty phng t i x ta. L n l n, chng ta l i s n xu t cc nh my t i ch , v, ch ng ng i nng dn c a chng ta l i b ng ru ng ln lm vi c t i cc nh my, v lc b y gi , ngoi gi lm vi c h l i thch cc l i gi i tr c a Ty phng, v l n l n u c c a h cng ngh theo Ty phng, v cu i cng, h s Ty phng ha, t v t ch t l n tinh th n. l m t nh lu t x h i nghim kh c. Nh th no l Ty phng ha n m c cao. Bi h c c a n c Nga

Trong lnh v c ny l ch s c a n c Nga l m t bi h c v cng qu bu. N c Nga pha ng u chu. i v i u chu, n c Nga l m t ti n n, m i khi cc b l c du m c Mng C v Hung-n cc ng hoang pha ng B c chu xua qun nh ph cc dn t c nh c trn hai i l c u, . V tr a d y, d n d t n cc s ki n l ch s quan tr ng sau y. Quan tr ng n n i, sau m y ngn nm bi n c khuynh o, n v n cn chi ph i n ng n cc nguyn t c ngo i giao gi a Nga v cc c ng qu c u M . V y l m t v d , h t s c sng t , ch ng minh r ng, trong i s ng c a m t dn t c, m t th i gian m y th k hay m y ngn nm v n cha th m vo u. V cu c cch m ng S Vi t c a n c Nga l i lm cho cc s ki n ny tr thnh m t b ng c h t s c ch xc ch ng minh r ng d vng c a m t dn t c do hon c nh a d v s ki n l ch s t o thnh, khng c th san b ng c d l b ng m t cu c cch m ng v cng to b o, xy d ng tng lai. Ngay t th k th X, n c Nga c nh ng s lin l c th ng xuyn v ch t ch v i qu c La M; khi qu c ny ch cn nh h ng pha ng a Trung H i v t kinh t i Constantinople, pha B c n c Hy L p, Gia T gio cng chia lm hai phi, Ty phi, Gio ch t i La M v ng phi, Gio ch t i Constantinople, ch ng bng nhau v

nhi u i m v hnh gio v nghi l . N c Nga, v lin l c v i Constantinople nn ng theo Gia T ng phi, trong khi cc n c u chu u c Ty phi La M truy n gio. S ki n ny v a l ci m m chia r gi a n c Nga v cc n c u chu, l i v a l m t di s n tinh th n chung cho hai bn. V v y m trong l ch s bang giao gi a Nga v u chu, ty theo hon c nh, c lc th s ki n trn c hi u l c nh l m t ci m m chia r , c lc l i c hi u l c l m t di sn tinh th n chung. T th k th X n th k th XIII, tnh cch di s n tinh th n chung l n th , nn s m u d ch r t th nh hnh gi a hai bn. V nhi u cu c hn nhn chnh tr , m t y u t v cng quan tr ng trong th i qun ch , x y ra gi a ging vua Nga v cc ging vua Anh Php. N u tnh tr ng ny ko di th, m c d u nh ng i m d ng gi a hai phi Gia T, di s n tinh th n chung c l th t ch t cc n c u chu v n c Nga l i lm thnh m t kh i, v l ch s c nhi u s thay i l n lao. Nhng sau , vo th k th XIII, cc b l c Mng C , d i s lnh o c a Thnh Ct T Hn v cc v vua k ti p a qun nh chi m g n h t Chu v m t ph n l n u chu, l p thnh m t qu c g m cc n c ng u ngy nay (Ba Lan, Hung Gia L i, Ru-ma-ni, Bulgarie) c n c Nga, h t trung b Chu , n i Mng C , Ty T ng v h t n c Tu. S qu c Mng C th ng tr n c Nga trn 150 nm,

ngy nay, v n cn lu l i nhi u di tch v t ch t v nh t l m t s ki n m h u qu l ch s v cng l n lao trong nhi u th k : s th ng tr c a Mng C c t t h t cc dy lin l c n i li n n c Nga v i kh i vn minh Ty phng ang pht tri n. Trong khi n c Nga b xm chi m, v, nh v tr ti n n c a n c Nga m cc n c khc Ty u thot s h c a Mng C , th cc n c ny, ch ng nh ng khng c lc no tm cch c u vi n m t ng minh cng chung m t di s n tinh th n, ng c l i, l i d ng hon c nh suy vong c a Nga, c t xn v chi m nhi u ph n t thu c lnh th Nga. Trong nh ng lc , chnh l tnh cch m m chia r th ng tnh cch di s n tinh th n chung c a s ki n m chng ta v a nu ln trn. V sau khi qu c Mng C tan r, n c Nga thu h i c l p, th t s bang giao gi a Nga v cc n c Ty u lc no cng mang d u v t cay ng c a th i k v a qua. Do , l ch s c a cu c bang giao gi a hai bn ch l m t cu c chi n u khng ng ng, ko di cho t i ngy nay, lc th Ty u chi n th ng, lc th Nga chi n th ng, v chng ta ang s ng vo m t th i k m Nga ang chi n th ng Ty u. Lun lun, Ty u n m ph n th ng nh ng lc no m k thu t c a h ti n b hn c a Nga. Nhng y u t dn ng v t r ng c a Nga, l n no, cng c u Nga thot kh i m t s chi n b i hon ton. Sau , cc nh lnh o Nga l i tm cch thu th p cc k

thu t m i v khi hai bn ngang nhau trn phng di n k thu t th y u t dn ng l i a ph n th ng cho Nga. Th i gian qua, k thu t c a Ty phng l i ti n b hn tr c v ng th i mang th ng l i v cho Ty phng. T n tu ng l i c nh th m ti p t c di n ti n, qua nhi u th k , lc bn ny c bn kia thua, v lc bn kia c bn ny thua. Thu th p k thu t. Lc u s thu nh p k thu t Ty phng khng kh khn, b i v s cch bi t gi a hai n n k thu t ch n m trong m t vi pht minh c xem nh l nh ng b m t quan tr ng. K thu t cha ti n b nhi u, phng php nghin c u cha c qui c , cc pht minh cn th s v r i r c, th nh tho ng tnh c m i tm c m t pht minh m i. V qu c gia no n m c m t pht minh m i, tuy th s nhng hi m c , th n m c trong tay m t s c m nh v ch lm nghing h n cn cn l c l ng v pha mnh. Trung Hoa, th i i nh ng, vo th k th VII, s tnh c a n cho ng Th Dn m t pht minh, ngy nay chng ta xem l thng th ng, nhng lm o l n th gi i lc b y gi : yn ng a c chn ng. Tr c , ng i c i ng a ch ng i trn ng a, hai chn bung l ng, v v y m thng b ng khng v ng v k binh ch l m t phng ti n v n t i. V i pht minh m i, ng i ng i trn lng ng a v ng nh dnh li n v i th v k binh tr thnh m t

kh gi i t n cng v cng s c bn v dng mnh. Ch nh c hai s i dy da th s bu c vo yn ng a, nhng l i c m t t m quan tr ng r ng l n khng ng , m nh ng, chuy n th lm nguy c a Trung Hoa lc b y gi , ang s ng d i s e d a xm lng th ng xuyn c a cc dn t c du m c Trung , thnh m t th chi n th ng. V nh ng ch ng nh ng nh b i cc dn t c xm lng, gi v ng c l p cho Trung Hoa, l i cn chinh ph c ng c l i cc lnh th c a h , l p thnh m t qu c hng c ng m n n vn minh chi sng kh p th gi i lc b y gi trong hn ba th k . T t c nh ng thnh t u ch nh c p chn ng yn ng a. Hn th n a, c p chn ng yn ng a, sau khi ch n hng Trung Hoa n c c , l i cn mnh l c xoay chi u lu ng sng chinh ph c, lc ang ch y t Ty sang ng, thnh m t lu ng sng chinh ph c t ng sang Ty. Cc dn t c du m c Trung sau khi b Trng Hoa chinh ph c v ng th i thu th p c pht minh m i, nguyn nhn chnh y u c a s c m nh c a nh ng, quay l i chinh ph c cc dn t c lng gi ng pha Ty v ln h i ln sng chinh ph c l i chuy n t ng sang Ty. Pht minh chn ng yn ng a cng theo ln sng m i t ng sang Ty. Cu i th k VII c p chn ng yn ng a nh p vo x h i H i Gio, v nh n m x h i ny chinh ph c g n h t cc ph n t bao quanh a Trung H i.

V d trn kia cho ta th y vai tr v cng quan tr ng c a k thu t trong i s ng c a cc dn t c. L ch s , trong th i k khoa h c cha phi thai, cn nhi u tr ng h p nh v y: lm ch c m t pht minh k thu t m i c ngha l lm b ch m t vng. Nhng, cng chnh k c nh ng tr ng h p nh v y lm cho nh ng nh lnh o cc qu c gia ngoi x h i Ty phng, sau ny, nh chng ta th y, l m t ng r ng, ch thu nh n c k thu t m i c a Ty phng l b o v n n vn minh c. H l m b i v, sau khi khoa h c pht tri n s nghin c u c qui c , s tm ti c phng php, cc pht minh khng cn r i r c n a v tr thnh m t ton b di s n c a m t n n vn minh. Cho nn, nh chng ta bi t, n u chng ta thu th p m t k thu t Ty phng th chng ta ph i thu th p h t ton b k thu t Ty phng. Tr l i v n cu c chi n u gi a Nga S v cc c ng qu c Ty phng, chng ta hi u r v sao, lc u, s thu th p k thu t Ty phng khng kh i v i Nga. Nhng v sau, t lc khoa h c b t u phi thai, cc pht minh k thu t cng ph c t p hn, v s thu th p cng kh khn hn. Chng ta th y r s ti n tri n c a c ng kh khn, khi chng ta th c r ng lc u s thu th p m t k thu t m i c th th c hi n c m t cch m th m, sau cc chi n tr n ho c trong nh ng cu c trao i thng mi. Nhng v sau, c lc chnh i Pierre

n c Nga ph i ch thn hai l n c i trang sang vi ng cc n c u Chu cng v i m t i binh chuyn vin thu th p k thu t Ty phng. V sau b t u ku g i n k thu t gia Ty phng b ng nh ng l i l c h p d n. Thu th p kh nng sng t o k thu t. S thu th p cng ngy cng kh khn ny l m t l do kh d gi i thch m t ph n v sao m trong cu c chi n u v i Ty phng, Nga nhi u l n b k thu t c a Ty phng l n p. L do th hai d i y, c tnh cch tr u t ng hn nhng l i minh bi n hn. Trong vi c thu th p k thu t, Nga v n theo cc n p c, cho nn v n tm cch thu th p cc k thu t, ch khng bao gi tm cch thu th p kh nng c a l tr, kh d sng t o c k thu t. Do , m t khi Nga v a ch ng c m t m k thu t, th c sng t o c a Ty phng ra nh ng k thu t m i, tinh x o hn. Thnh ra l i thu th p c n u c th p d ng th i k ti n khoa h c, th vo th i k khoa h c ch v a cho nh ng ng i p d ng ch y theo ui Ty phng. Nguyn do ch tr c kia cc pht minh k thu t l m t s tnh c , th nh tho ng m i n y ra lc th ni ny lc th ni khc. Nhng t ngy x h i Ty phng ch ng c khoa h c, phng php ha s nghin c u, qui c ha s tm ti th cc cu c pht minh tr thnh lin t c v bi n thnh m t th c quy n c a nh ng ai ch ng c kh nng sng t o

khoa h c. V v y m v n thu th p k thu t tr c kia n s v vo trnh b t ch c, sau khi khoa h c pht tri n, ph i c a ln n trnh ch ng kh nng sng t o khoa h c. Ph i nh v y, n u nh ng ng i thu th p k thu t Ty phng khng mu n lc no cng ch ch y theo ui Ty phng v lc no cng b k thu t Ty phng chi ph i. Ngha l cng cu c Ty phng ha ch h u hi u khi no c th c hi n ng n m c cao. l bi h c m n c Nga, sau nhi u th k kinh nghi m v b ng m t gi r t t, thu th p c. V l m t bi h c v gi cho cc n c trong tnh tr ng ph i Ty phng ha b o v s sinh t n c a mnh. Chnh n c Nga p d ng ngay bi h c trong cu c cch m ng 1917. V chung qui cu c cch m ng 1917 c a Nga ch l m t cu c Ty phng ha ton di n v t t cho m c ch ph i n m c cao. Ngha l ph i lm th no kh c ph c c kh nng sng t o khoa h c c a Ty phng. Cu c Ty phng ha Nga ton di n, nhng cu c Ty phng ha c a Nga n m c cao cha? Th i gian cn s m qu nn chng ta cha c th tr l i qu quy t c Tuy nhin, s sng t o cc h a ti n lin l c a, cc v tinh v hnh tinh nhn t o, cc phi thuy n khng gian, v nhi u pht minh khc trong m i lnh v c, tuy khng kch thch d lu n i chng, nhng v n khng km ph n quan tr ng trn

a h t khoa h c, v t h n kh nng sng t o c a nhi u qu c gia Ty phng, l nh ng tri u ch ng cho chng ta on r ng Nga thnh cng. Tuy nhin, hy cn s m qu chng ta tr l i m t cch d t khot. V d d i y l i thm ph n r r t v tnh cch t i quan tr ng c a m c cao c a cng cu c Ty phng ha. Tr ng h p c a Nh t Ci hay phi th ng c a cc nh lnh o Nh t th i Minh Tr lc b Ty phng t n cng, l, m c d u khng c ci kinh nghi m chi n u trong m y th k ch ng Ty phng nh Nga, l i nhn th y ngay s c n thi t c a m t cng cu c Ty phng ha ton di n. Nhng c l quan ni m v cao c a cng cu c Ty phng ha khng c r r t l m cho nn n ngy nay, m c d u cng cu c Ty phng ha c a Nh t thnh t u m t cch khng ai ph nh n c, s ch ng kh nng sng t o khoa h c c a Nh t cha c d p xu t l m t cch r r t nh c a Nga. Tri l i m t vi tr ng h p l ch s ch ng minh r ng ng i Nh t trong cng cu c Ty phng ha ton di n, cha t n m c cao. Lc kh i u cu c chi n tranh Thi Bnh Dng gi a Nh t v M , cc phi cng M u khi p s thnh tch, t c t m ho t ng, s d li, h a l c v s c ch u ng c a lo i phi c khu tr c c a Nh t g i l Zro. V cc c ng qu c u xem khu tr c c c a Nh t l m t th c hi n b c nh t trong th gi i c a

khoa h c hng khng Nh t. Nhng sau hai nm chi n tranh, tr ng khi M l n l n cho xu t hi n nh ng lo i phi c v t h n lo i phi c Zro v m i m t; th T ng Tham Mu Nh t v k thu t hnh khng Nh t v n khng sng ch c m t lo i phi c no hn lo i Zro c. Do s lm ch khng ph n l t vo tay M v chi n th ng cu i cng v M nh chng ta u bi t. C th nhi u y u t nh h ng cng m t lc a n s ki n trn. Nhng m t i u ch c ch n l trong s cc y u t , c s ki n l cu c Ty phng ha c a Nh t, m c d k t qu r t t t p, v n cha i n ch ch ng m t cch y kh nng sng t o khoa h c c a Ty phng. Trong th i bnh, m c d u nh ng b m t c a qu c phng v n c m i qu c gia gi gn k l ng, cc tin t c khoa h c v n c trao i gi a cc c ng qu c ti n b , ho c b ng l i trao i vn ha thng th ng, ho c b ng l i tnh bo b m t. Do , s chnh l ch gi a cc n c v k thu t khng n i to tt l m. Nhng trong th i k chi n tranh, c nhin l nh ng lu ng giao hon u gin o n v m i n c ph i s ng v i ci v n sng t o ring c a mnh. Lc b y gi , n u trnh ch ng kh nng sng t o khoa h c c a n c mnh cha cao th k thu t s st km v nh h ng n ng n n chi n cu c. Tr ng h p trn y c a Nh t xc nh n hai i m:

Ty phng ha n m c cao. 1 -Tnh cch thi t y u c a s t n m c cao c a cng cu c Ty phng ha. 2. t n m c cao c a cng cu c Ty phng ha l m t i u v cng kh khn. N u chng ta khng t n m c cao trong cng cu c Ty phng ha th chnh l m c ch c a cng cu c Ty phng ha chng ta khng t c. Ngha l nh ng k t qu c a m t cng cu c Ty phng ha khng cao, s khng gip cho chng ta b o v c s t n t i c a dn t c, l do chnh, v m chng ta nh n nh r ng cng cu c Ty phng ha l c n thi t. N c Nh t, trong cng cu c Ty phng ha c a h , t c nhi u k t qu m, ch ng nh ng chng ta v cc n c cng ang theo u i cng cu c Ty phng ha, u thn ph c, m n cc n c u M cng ng i khen. Th m, trong gi pht quy t li t c a cu c chi n u quy t nh s th ng b i c a dn t c, th k thu t c a h v n cha snh k p v i k thu t Ty phng. Xem th bi t r ng, vi c ch ng c kh nng sng t o khoa h c khng ph i l vi c d lm. N u chng ta quan ni m r ng s t n m c l thi t y u, th vi c t c v n cn l m t vi c v cng kh khn. Nay n u chng ta khng t v n y l c n thi t, th ch c ch n l khng bao gi chng ta ch ng c kh nng sng t o khoa h c c a Ty phng. V nh th l chng ta u

hng tr c khi ra tr n. T t c cc i u trnh by trn kia l i cng xc nh n quan i m cho r ng, cng cu c Ty phng ha ton di n v vi c t c n m c cao l thi t y u cho s s ng cn c a dn t c chng ta. V b i v m t cng cu c Ty phng ha nh v y s v cng kh khn v i h i ton dn nh ng n l c l n lao v nh ng hy sinh n ng n , th n u khng ph i chnh chng ta ch trng v lnh o l y, th ch c ch n r ng khng lm th no chng ta c th th c hi n c cng cu c Ty phng ha c a chng ta. c l p Ty phng ha. Sau khi phn tch nh v y r i, chng ta m i nh n th y r ng ch trng c a m t s nh cch m ng tr c y, ngh nn h p tc v i Php duy tn Vi t Nam, l m t ch trng sai l m. Sai l m v nh ng ng i y khng phn tch v n th u n tm, nn t ng r ng ng i ngo i qu c c th trch nhi m m t cng cu c Ty phng ha nh chng ta trnh by trn. Th t s , trong th i k ng i Php y, chng ta c m t cu c Ty phng ha. Nhng chnh v s th ng tr c a ng i Php y, nn cu c Ty phng ha khng lm sao c h ng d n theo m t chi u h ng c ch l i cho n t c. V v y cho nn, mang n nh ng h u qu v cng tai h i, m chng ta u bi t. Nh th , i u ki n tin quy t v thi t y u th c hi n cho c cng cu c Ty phng ha l ph i c

l p. C c l p chng ta m i ch ng c v n m ng c a chng ta v lnh o c cng cu c Ty phng ha, m s thnh hay b i quy t nh tng lai c a chng ta trong m y th k s p t i y. Theo th, nh ng nh cch m ng ch trng h p tc v i Php i sai ng l i. Ch trng c a h ch c th dung n p v i tc d ng c a m t chi n thu t giai o n, c th kh cho dn chng. Chnh ch trng c a nh ng nh cch m ng ch ng Php m t cch c c oan l m t ch trng ng. V v y m nh chng ta bi t, v nh chng ta s phn tch chi ti t hn sau ny, cc nh lnh o Vi t Nam theo ng l i C ng S n, hnh ng ng hon c nh khi h t qui t d i l c C ng S n c a Nga S trong giai o n chi n u ginh c l p. Nhng c l p khng ph i l m c ch, m ch l m t i u ki n kh n thi t, nh chng ta v a th y trn y, c th th c hi n c cu c pht tri n dn t c V khi b c sang giai o n pht tri n dn t c, s t qui t d i l c C ng S n cn c ph i l m t hnh ng l i ch cho dn t c khng? Sau ny chng ta s tr l i v i chi ti t cu h i nu ln. By gi ta ch nn bi t r ng m c d u s t qui t d i l c C ng S n, a n nhi u k t qu trong cng cu c chi n u ginh c l p. Nhng khng ph i v nh ng thnh tch y m c th qu quy t r ng n u mu n t n nh ng thnh tch kh quan tng t trong giai o n pht tri n, chng ta l i c n ph i qui t d i l c C ng.

S n, nh nhi u ng i ngh. Hon c nh thay i v v n thay i, th gi i php khng th gi nh c c. Ty phng ha v b n ch t dn t c. Trong ph m vi v n Ty phng ha, chng ta cn ph i tr l i m t cu h i. N u chng ta ph i th c hi n cu c Ty phng ha ton di n v n m c cao nh trn ni th li u b n ch t c a dn t c chng ta c cn t n t i n a khng? V, n u sau cu c Ty phng ha m b n ch t c a dn t c m t, th cng cu c Ty ph n ha c cn ng chng ta theo u i th c hi n v i t t c s gian lao v hy sinh c a ton dn chng? V h v y th chng ta th c hi n cng cu c Ty phng ha b o v ci g? Tr c h t chng ta nn nh n xt cc s ki n x y ra n u chng ta khng t Ty phng ha. Nh chng ta th y, n u chng ta khng t Ty phng ha, th tr c h t chng ta s m t c l p v s m t ch quy n nh o t v n m ng c a dn t c chng ta. Sau , cu c Ty phng ha v n s th c hi n i v i chng ta, nhng khng ph i chng ta lnh o v h ng d n. M t cu c Ty phng ha khng c h ng d n s mang n s tan r c a x h i chng ta. V n u th t s m t cu c Ty phng ha t v c lnh o khng lm tan r x h i, l i c th lm m t b n ch t c a dn t c, th chng ta c th qu quy t

r ng m t cu c Ty phng ha b t bu c v khng hng d n, lm tan r x h i, ch c ch n s lm m t m i l n hn b n ch t dn t c c a chng ta. Nh v y gi a hai thi t Ty phng ha v b t bu c Ty phng ha, khng cn c th do d n a. Lm th no cng ph i l a thi t Ty phng ha, d m, v cu c Ty phng ha m b n tnh dn t c c a chng ta c b m t. N u th t s c m t, t ra chng ta cng cn b o v c c l p ch quy n, s ton v n c a x h i. Nhng chng ta s ch ng minh d i y r ng, khng c g c th cho chng ta qu quy t l cng cu c Ty phng ha, nh chng ta ch trng, s a n s m t b n ch t dn t c. Tr c h t chng ta c n ph i tm hi u m t cng cu c Ty phng ha ton di n i h i chng ta nh ng th c hi n g. Sau chng ta cng tm hi u m t cng cu c Ty phng ha n m c cao i h i chng ta nh ng th c hi n g? D a trn chng ta s c ti li u tr l i cu h i nu ln u chng ny. C th c Ty phng ha Nh trnh by trn y,. ngu n g c c a m t cu c Ty phng ha t , tr c tin h t, l ch mu n thu th p k thu t t ch c qun i v k thu t v trang qun i. Th ng th ng th cc nh lnh o, ch trng thu th p cc k thu t trn, u c nh mu n ng ng l i

sau giai o n . Nhng m nh th l ph nh n m t nh lu t x h i khng lm sao trnh c: khi hai n n vn minh g p nhau, li n tho ch t cho m t ging s ki n tu n t di n ti n theo m t c th c nh t nh. V v i t t c n l c v phng ti n c th v n d ng c, th ngay giai o n ny, cc nh lnh o, b t u cng cu c Ty phng ha cng khng cn c th ngng l i c n a. Cng cu c Ty phng ha s th c hi n v i h hay l khng c h . Theo m t c th c nh t nh, sau lnh v c qun s , ln sng Ty phng ha s lm trn n lnh v c c c u chnh tr . t khi m lnh v c c c u chnh tr c Ty phng ha m t cch m i, tr ra khi no chnh cc nh lnh o th c c r r t v n t Ty phng ha, nh n c Nh t. Th ng th ng th sau nhi u cu c chnh bi n, cc c c u chnh tr c a ch c, nh ng ch cho nh ng c c u chnh tr theo ki u Ty phng. V d ch qun ch chuyn ch nh ng ch cho m t ch qun ch l p hi n theo ki u Anh hay m t ch c ng ha theo ki u Php, ho c m t ch T ng Th ng ch theo ki u M . B i v lnh v c chnh tr l m t lnh v c chi ph i t t c i s ng c a qu c gia, cho nn s c khng c l i ln sng Ty phng ha th ng m nh nh t lnh v c ny, v cng cu c Ty phng ha cng m mu nhi u nh t lnh v c ny. Nhng sau , t lnh v c c c u chnh tr sang lnh v c gio d c v s n xu t kinh t th cng vi c l i tr

nn d dng v nh khng cn g p tr l c n a. B t u t y, cng cu c Ty phng ha l i b c sang m t giai o n m i. T tr c ch trng Ty phng ha cha hon ton th ng l i v ph i nhi u cam go l m m i l t vo c n i thnh c a x h i b t n cng. Nhng t y, ch trng chi m c thnh r i, sang giai o n m i, cng cu c Ty phng ha ton di n s khng g p nh ng tr l c do ch trng th c u d ng ln n a. S thnh t u hay khng c a cng cu c Ty phng ha, t lc ny, ch cn ty thu c quan ni m m t cng cu c Ty phng ha n m c hay khng n m c c a ng i lnh o. Ty phng ha su v r ng, hay l th t b i v s p . Giai o n m i ny l i cn c m t c i m khc. T tr c t i y ch trng Ty phng ha ch lin quan n s ng i lnh o. Ch trng Ty phng ha cng h m ch ng i cng h . Nhng t y tr i, vn Ty phng ha, ng ng trong gi i c a h , m i b t u lan ra i chng. V cu i cng th s thnh cng hay th t b i c a cng cu c Ty phng ha l i ch s Ty phng ha c th t s lan r ng v n su n i chng khng? N u s Ty phng ha c lan r ng v n su n i chng th, trong m t th i giai ng n hay di, ty theo nh ng bi n php p d ng th c hi n cng cu c Ty phng ha, s Ty phng ha s n r qu n chng. V

ng c l i nh ng sinh l c pht sinh t qu n chng b t u Ty phng ha, l i h p thnh m t h u thu n v a c ng c v a thc y cng cu c Ty phng ha. Tri l i, n u s Ty phng ha khng lan r ng v n su n i chng th, trong m t th i gian ng n, qu n chng s ly khai v i nhm ng i lnh o, v x h i s ri vo m t tnh tr ng phn ly r t l nguy hi m cho s ti n b c a c ng ng. M t bn, m t thi u s Ty phng ho, m t bn, kh i i a s v n s ng theo cc gi tr tiu chu n c. S cch bi t s r t tr m tr ng gi a hai bn, v cng vi c lnh o khng th thi hnh c, gi a hai kh i ng i khng s d ng cng m t l i suy t ng v khng cng tn tr ng nh ng gi tr tiu chu n chung. Trong tr ng h p , s n m chnh quy n c a nhm ng i, ly khai v i i chng, l m t hi n tr ng b t th ng ch duy tr c b ng nh ng bi n php c nh st c ng r n. Tnh th chn mi cho m t cu c cch m ng. Cch m ng s bng n , khi no kh i qu n chng c m t lnh t qui t b ng uy tn c nhn, hay c m t ng phi qui t b ng m t ng l i, hay n a, khi no c m t cu c ngo i xm. Xem th chng ta nh n th y r t t c cc nguy h i n u cng cu c Ty phng ha th t b i trong giai o n ny v ng th i cng th c tnh cch thi t y u c a m t s thnh cng. Ty phng ha n a ch ng. By gi chng ta tr l i cc giai o n ti n tri n c a

cng cu c Ty phng ha. Nh ng cng cu c Ty phng ha, phn n a th t b i, c a cc qu c gia C n ng gip cho chng ta m t b n k khai, kh y , v s ti n tri n c a cng cu c Ty phng ha trong t ng giai o n. Nh chng ta c bi t ch c ch n cc s ki n d i y. T lc ch trng Ty phng ha l t vo thnh n i c c u chnh tr c a m t qu c gia r i, th t s lan trn sang lnh v c gio d c v kinh t khng g p kh khn n a. T hai lnh v c ny, cng cu c Ty phng ha m i b t u n su v lan r ng vo i chng. nhi u qu c gia C n ng ch Ty phng ha n m c ny l mn h n, v s km kh nng huy ng qu n chng c a chnh quy n Trung ng. Trong tr ng h p , cng cu c Ty phng ha s b t u th t b i v s mang n nh ng h u qu khng t t, nh chng ta th y trn kia. Cng nh nh ng s th t b i, nh n th y trn, m chng ta c bi t r ng trong cc lnh v c c a i s ng qu c gia, th lnh v c i s ng thng th ng, m ngy nay chng ta quen g i l lnh v c x h i v lnh v c vn ha, l hai lnh v c c s c khng c nhi u nh t i v i s Ty phng ha, sau lnh v c tn ng ng m chng ta s bn n, m t cch ring bi t, sau ny. S d nh v y, l v hai l do. Tr c h t s Ty phng ha cng i su vo nh ng lnh v c lin quan n s ng ng i, s c khng c cng m nh, b t

ngu n s c th ng c a qu n chng. L do th hai l, s c khng c cng m nh khi ng n cc lnh v c lin quan n nh ng di s n tinh th n c a dn t c. N u hai l do trn l i c c h i g p nhau m t lnh v c th s c khng c l i cn mnh li t hn n a: V d nh lnh v c tn ng ng v tn gio. Cho n ngy nay, cha c m t cu c Ty phng ha no, k c hai cu c Ty phng ha thnh cng nh t c a Nga S v c a Nh t, v t qua c lnh v c tn gio. S ki n ny gi i thch v sao m th gi i hi n nay, m c d u d i s chi ph i hon ton c a k thu t Ty phng, v n chia ra lm nhi u khu v c vn ha v tn gio r r t. Ph n II (B) M t v d l ch s .

N u c ng i ngh r ng, c l th i gian cha di, cho cc cng cu c Ty phng ha ni trn, hon ton xm nh p vo cc lnh v c tn gio, th chng ta c th l y tr ng h p c a qu c Hy L p La M khi

xa i v i cc qu c gia trong khu v c nh h ng c a mnh, thm m t b ng c r ng cng cu c Ty phng ha ngy nay khng v t qua c lnh v c tn gio. Xa kia, cc n c n m trong qu c La M, hon ton La M ha trn m i lnh v c, tr ra lnh v c tn gio, m c d s th ng tr c a qu c La M ko di g n m t ngn nm. Hn th n a, sau , chnh m t tn gio ng phng, Gia T gio, th ng tr ng c l i h t qu c La M Hy L p lc b y gi . Nhng l m t v n thu c v m t a h t l n lao m chng ta khng th c p y c. Nay ch c n ghi nh thm m t i m: Cng cu c Ty phng ha khng v t qua c lnh v c tn gio. Sau ny chng ta s tr l i v n ny. Trn lnh v c vn ha, tnh tr ng c hi khc. Vn ha dn t c b t ngu n t di s n tinh th n th a h ng c a d vng g m, m t m t, cc sng tc vn ha kh u truy n hay th lo i, m t m t, c th c suy t ng c a dn t c m di s n hun c trong nhi u th h . Nay, m c a ti p vn minh Ty phng c ngha l thu nh n thm nhi u sng tc vn ha. Nhng s thu nh n, d c ln n m t m c quan tr ng no cng khng ph nh n c di s n tinh th n c a d vng. Do , c th c suy t ng c truy n c a dn t c, n u c b nh h ng t nhi u, v n gi nguyn b n ch t. Nh v y ta nn chia lnh v c vn ha lm hai ph n:

ph n th nh t l ph n vn ha h p th , v ph n th hai l ph n vn ha sng t o. Ph n h p th s thu nh n vn ha Ty phng v ch u Ty phng ha. Nhng ph n sng t o ch c ch n s gi c tnh c a dn t c v ch u nh h ng c th c suy t ng c truy n. Nh v y chng ta c th tin r ng cng cu c Ty phng ha s khng lm m t tnh ch t dn t c, n u chng ta, sau khi ch ng c cc k thu t c a Ty phng, ln n m c sng t o v i nh ng phng ti n k thu t . Nh ng s ki n d i y c th xem nh l nh ng b ng c xc nh n i u qu quy t trn y. Cc dn t c u chu u s ng trong m t n n vn minh k thu t chung. Ch ng nh ng t t c cc phng ti n k thu t v s n xu t, v v n chuy n, v thng tin, vn vn..., u nh nhau, m cho n nh ng chi ti t trong i s ng h ng ngy cng gi ng nhau, m c cng m t th qu n o, n cng m t th c n. Nhng t t c cc sng tc trong m i ngnh c a m i dn t c u khc. V d m nh c c a m t ng i c, khng bao gi gi ng m nh c c a m t ng i Anh. Ngha l, m c d s ng trong m t khng kh vn minh k thu t duy nh t, nhng cc di s n tinh th n c a m i dn t c v n c b c l trong cc sng t o c a dn t c . Sau hn b n mi nm c a m t cng cu c Ty phng ha tri t , thm nh p m i lnh v c c a i s ng, cc sng t o vn ha c a Nga S v n mang c

tnh dn t c ng i Nga. Sau hn m t trm nm Ty phng ha ton di n, cc sng t o vn ha c a Nh t v n mang c tnh dn t c Nh t. C l t i y chng ta khng c n ko di cu c bi n lu n n a. Chng ta c th qu quy t r ng m t cng cu c Ty phng ha ton di n khng lm m t b n ch t dn t c, mi n l chng ta ph i v t ln c n m c sng t o. D i m c ny, c nhin l dn t c tnh khng b c l c, v trong khng kh t c a vn minh k thu t Ty phng, dn t c tnh c v nh b m t. Nay, n u chng ta phn on theo v bn ngoi y th chng ta s r t r nh cc c , xa kia, s m t qu c h n qu c ty v cng cu c Ty phng ha c a chng ta s th t b i v mang n t t c cc h u qu tai h i, m chng ta bi t. nh h ng tng ph i gi a tn gio v s ki n Ty phng ha. Tr c khi sang v n Ty phng ha n m c cao, chng ta tr l i m t cht v v n tn gio v cng cu c Ty phng ha. Cng cu c Ty phng ha khng v t qua c lnh v c tn gio v tn ng ng. V n ny c c p n nhn khi bn n gi i h n nh h ng c a cng cu c Ty phng ha. Tuy nhin t n v n tn gio khng quan h i v i m t cng cu c Ty phng ha. Tr c y x h i Ty phng xy d ng trn cn b n

tinh th n c a o gio Gia T. Nhng sau nhi u s mu thu n n i b v gio l lm ngu n g c cho nh ng cu c chi n tranh tn gio tn kh c lm suy gi m tn ng ng c a i chng. V k , sau khi thot kh i s g b t t ng c a gio h i La M, khoa h c Ty phng m i pht tri n c n m c ngy nay v trang b x h i Ty phng v i nh ng pht minh hng m nh. S gi m tin t ng vo m t tn gio, c m t th i ch trng nh ng t t ng ch t h p v v tr , lm lung lay n t n n n t ng c s tn gio c a x h i Ty phng. Nhng v a ng lc khi vn minh Ty phng ch ng ki n s suy gi m c a c tin vo s c m nh tn ng ng m Gia T gio hun c trong nhi u th k , th vn minh Ty phng l i c khoa h c t o cho mnh m t c tin vo s c m nh k thu t, m tnh cch h u hi u trong cng cu c chinh ph c th gi i cn hn b i ph n s c m nh tn ng ng m t. G n y, sau khi khoa h c t ra khng kh nng gi i quy t m t mnh cc v n cn b n c a nhn lo i, th tinh th n tn gio l i ph c hng. Nhng cho n ngy nay, s ph c hng tinh th n tn gio trong x h i Ty phng cha ln n m t m c cao cho s thu th p vn minh Ty phng, m c nhin, b t bu c s thu th p tn gio Ty phng. Do , trong th i k hi n nay, c th g i l th i k h u tn gio c a vn minh Ty phng, v n

tn gio khng quan tr ng i v i cng cu c Ty phng ha. Nhng v n tn gio l i c m t nh h ng v cng quan tr ng cho cng cu c pht tri n dn t c nh chng ta s th y sau ny. Cng cu c Ty phng ha n m c cao. M y trm nm kinh nghi m c a Nga v g n m t th k kinh nghi m c a Nh t ch cho chng ta th y hai i u: Tr c h t l, m t khi, ch ng l i v i s t n cng c a vn minh Ty phng, chng ta lao mnh vo cng cu c Ty phng ha, v, n u cng cu c Ty phng ha c a chng ta khng t n m t m c cao th, s e d a ni trn v n cn mi, v m c ch c a cu c Ty phng ha s khng t c. B i v, nh chng ta th y trong tr ng h p c a hai n c k trn y, v nh t l trong th i k u c a tr ng h p Nga, n u chng ta khng Ty phng ha n m c cao th lc no chng ta cng ch y theo ui k thu t Ty phng v do s e d a khng ch m d t c. i u th hai l i do i u th nh t m ra. Mu n khng ch y theo ui k thu t Ty phng n a th chng ta ph i ch ng cho c kh nng sng t o khoa h c c a Ty phng. Lc b y gi , nh Nga S ngy nay, chng ta s c kh nng gp ph n vo cng cu c sng t o k thu t chung c a nhn lo i. Th c hi n c s gp ph n ny ng nhin

chng ta s t cung c p hai th ng l i: th nh t chng ta s tr thnh ngang hng v i cc n c trn th gi i trn phng di n ng gp vo vn minh nhn lo i, v th hai l s ngang hng , cng nh k thu t ti n b c a chng ta, s b o m cho chng ta thot kh i s uy hi p c a cc n c l n, m i e d a truy n ki p cho chng ta n ngy nay. C m t quan ni m sai l m cho r ng cng cu c Ty phng ha c a m t n c ln n m c cao khi no n c c th t tc v cc s n ph m k thu t v khoa h c c a Ty phng. Quan ni m sai l m ch n ph n l i b n ch t bao qut v nhn lo i c a khoa h c. V m t khoa h c c l p l m t khoa h c khng ti n b n a. Nhng v n ny l i thu c m t a h t r ng l n khc. Tr l i v n Ty phng ho n m c cao, cc o n trn ny cho chng ta th y r ng Ty phng ha n m c cao, c ngha l Ty phng ha n khi no chng ta ch ng c kh nng sng t o khoa h c c a Ty phng. Cho n khi no chng ta cha ra kh i giai o n h p th khoa h c v k thu t Ty phng, th chng ta v n cha thot ln n m c cao. Ch khi no chng ta s d ng c, ch ng nh ng l khoa h c v k thu t Ty phng, m l i cn c phng ti n sng t o khoa h c v k thu t, th chng ta m i t n m c cao trong cng cu c Ty phng ha. V v y cho nn, khi no chng ta cn th y t mn sau

khi h p th c k thu t v khoa h c c a Ty phng, th cng cu c Ty phng ha b t u th t b i. Trong th c t bao gi m cc chuyn vin c a chng ta g i i du h c ngo i qu c cn l y lm t mn sau khi v a h p th xong cc k thu t v khoa h c c a ngnh mnh, th cng cu c Ty phng ha c a chng ta cn vo m t m c th p v lc no cng b s th t b i e d a. Ch khi no cc chuyn vin c a chng ta, sau khi h p th c cc k thu t v khoa h c c a ngnh mnh, l i th c r r t r ng, ch v a b c i qua m t giai o n s kh i, v cn c n ph i n l c t n ch ch ng c kh nng sng t o trong ngnh c a mnh, th lc b y gi cu c Ty phng ha c a chng ta m i i ng ng v c hy v ng thnh cng. S ki n trn y gi i thch cho chng ta hi u v sao, trong th i k Php thu c kh i ng i m i v a Ty phng ha c n m t m c r t th p, chi m c vi ci b ng cao c p, l y lm t mn, v t s ti n b ng ng h n. S ki n ny ch ng minh m t cch r rng r ng cng cu c Ty phng ha c a chng ta th i k Php thu c, khng c h ng d n, khng c lnh o cho nn nh ng ng i theo m i khng bi t i n m c no l ng. Cha chi l y lm t mn th lm sao cn c ch th c hi n m t cng cu c Ty phng ha n m c cao, i h i nhi u n l c v nhi u hy sinh. M t cng cu c Ty phng ha n m c cao

l m t i u thi t y u cho s pht tri n dn t c, nhng lm th no cho cng cu c Ty phng ha t n m c y? Sau khi phn tch nh trn kia r i th chng ta khng cn l t vo s l m l n thng th ng cho r ng h p th k thu t v khoa h c l t n m c cao. V chng ta bi t r ng mu n t n m c th ph i ch ng cho c kh nng sng t o khoa h c v k thu t. Ngha l ph i h c cho c ci b quy t c a ng i Ty phng gip cho h ra khoa h c v k thu t. c tnh c a vn minh Ty phng. Sau khi h p th khoa h c v k thu t Ty phng, th m i ng i u cng nh n khoa h c v k thu t Ty phng c nh ng c tnh sau y: suy lu n chnh xc, t ch c ngn n p v minh b ch. V ph n ng u ngh r ng chnh tinh th n khoa h c Ty phng t o nh ng c tnh y. l m t s l m l n thng th ng r t tai h i v n u ngh nh v y th khng lm sao tm c b quy t gip cho Ty phng sng t o khoa h c v k thu t. S th t l nh ng c tnh: chnh xc v l tr, ngn n p v minh b ch trong t ch c l c tnh c a n n vn minh Ty phng. V chnh nh c nh ng c tnh ny, m n n vn minh Ty phng sng t o ra khoa h c. Khoa h c mang nh ng c tnh y nh l nh ng c tnh b m sinh, ch khng ph i khoa h c

t o ra cc c tnh y. V v y cho nn s h p th khoa h c v k thu t c a Ty phng khng, khng t o cho ng i h p th kh nng sng t o khoa h c, tiu chu n c a m t cng cu c Ty phng ha thnh cng n m c cao. Tr c khi khoa h c pht minh v pht tri n nh ngy nay, t p qun c a ng i Ty phng chnh xc trong suy lu n v ngn n p minh b ch trong t ch c. Tri l i l i suy lu n, v d c a ng i x h i ng l l i suy lu n tr c gic, hnh nh, v do , m h . Nhng chnh ng i Ty phng th a h ng nh ng c tnh c a vn minh Hy L p v La M. Chnh xc v l tr, ngn n p v minh b ch trong t ch c n m s n trong l i ki n trc cu vn c a Hy L p cng nh c a La M. Sau khi qu c La M pha Ty, ng Roma s p , x h i Ty phng tr i qua m t th i i en t i v hai l do. Tr c h t s xm chi m c a cc b l c man r c t t x h i Ty phng v i ngu n g c Hy L p, La M. L do th hai l, v s t n t i c a x h i Gia T gio Ty phng, gio h i La M, trong m t th i k v cng h n n b t bu c p d ng m t ch trng ng khung t t ng n c c . V m, n u gio h i v i t cch l ng i th thc c a vn minh Hy L p La M khi xa c u v t c t p qun ngn n p v minh b ch trong i s ng, khng b o v c, c tnh chnh xc v l tr c a vn minh Hy L p v La M.

Sau , nh tnh hnh tng i n nh, s n i l i v i ngu n g c vn minh Hy L p La M th c hi n c v x h i Ty phng b c vo th i k th ng g i l Ph c Hng, ph c hng tinh th n vn minh Hy L p v La M, ng th i c i b c s ng khung t t ng c a gio h i. V t l n l n v i s c ng c chnh tr c a cc qu c gia trong x h i Ty phng, khoa h c m i pht minh v n y n . S d cc s ki n l ch s trn y c nh c l i l ch ng minh r ng b quy t gip cho ng i Ty phng sng t o c khoa h c v k thu t l ba c tnh ngn n p, minh b ch trong t ch c v chnh xc v l tr. H dng nh ng c tnh y nh nh ng kh c gi i ph u s c bn tm hi u v tr v t o ha. N u khng c nh ng kh c thm c u , s tm hi u v tr v t o ha khng th c hi n c. V n u s tm hi u v tr v t o ha khng th c hi n c th khoa h c khng pht minh v n y n c. T ng nn nh c l i m t l n n a r ng ng i Ty phng khng ph i ch ngn n p, minh b ch trong t ch c v chnh xc v l tr ring trong lnh v c khoa h c m thi. H ngn n p, minh b ch t ch c v chnh xc v l tr trong cu vn, l i ni, hnh ng v i s ng hng ngy. Tr i qua nhi u th k cc c tnh y c hun c thnh tinh th n k thu t Ty phng. Tr l i vi c tm hi u v tr v t o ha trn kia, chng ta nn thm r ng m t khi c trong tay nh ng kh c thm c u, vi c tm hi u v tr cha ch c c k t

qu c, n u chng ta c m t quan ni m ch p nh n v tr nh Th ng ban cho, v v v y, khng c n tm hi u thm n a. Nhng y l m t i m l t sang lnh v c tn gio v cng cu c Ty phng ha d i y. S ki n nh v y th, n u chng ta mu n ch ng kh nng sng t o khoa h c chng ta c n t o cho dn t c cc c tnh ni trn kia. Ni r hn n a ng th i v i v n h p th khoa h c v k thu t ng nhin ph i c, chng ta ph i gieo su vo tr no c a m i ng i t p qun ngn n p, minh b ch trong t ch c, v chnh xc v l tr. Chnh m i l cn b n c a m t cu c Ty phng ha chnh danh c ng h ng v c m c ch. V n t ra nh v y, chng ta m i th c r r t tnh cch v i c a cng cu c Ty phng ha m chng ta c n ph i th c hi n. Khng ph i Ty phng ha m t nhm ng i, m Ty phng ha ton th dn t c. Khng ph i Ty phng ha trn m t, ch b t ch c l i s ng c a ng i Ty phng m ph i Ty phng ha cho t n ci tinh ty vn minh Ty phng. Cng cu c v i nh v y, th, tuy chng ta cha bn n chi ti t th c hnh, nhng chng ta cng quan ni m c, ngay by gi , tnh cch l n lao c a cc phng ti n c n ph i v n d ng, cng nh tnh cch n ng n c a nh ng hy sinh i h i v tnh cch lin t c v tr ng k c a nh ng n l c phi th ng c n thi t. Chng ta ph i ngn n p, minh b ch trong t ch c v

chnh xc v l tr, khng ph i ring cho lnh v c no, m trong t t c cc lnh v c c a i s ng, khng ph i ring cho m t trnh tr th c no, m cho t t c cc trnh tr th c. Ngha l ngn n p, minh b ch trong t ch c v chnh xc v l tr ph i chi ph i t t c ho t ng c a chng ta, trong gia nh cng nh ngoi gia nh, t ph m v sinh ho t thng th ng n nh ng pht tri n cao nh t c a l tr. Do , vai tr c a m i ng i u quan tr ng, v do , vai tr c a cc ng i n b trong gia nh v cng m t thi t v i s pht tri n dn t c. Xem nh th , chng ta l i cn phn bi t r r t c tnh c a hai cu c Ty phng ha. Cu c Ty phng ha b t bu c, khng ng h ng, khng m c ch, d i th i Php thu c, ch l m t cu c Ty phng nng c n, c a m t m ng i. Th m ch, n cc ng i ph n cng b g t ra kh i vi c theo m i: trong khi cc ng m c u ph c, n theo Ty v ni ti ng Ty, th cc b v n ph i v n ta, n theo ta, ni ti ng ta, m b o v phong t c Vi t Nam. Tri l i, cng cu c Ty phng ha t , c lnh o, c m c ch, nh chng ta quan ni m ngy nay, l m t cu c Ty phng ha ton di n cho m i ng i v n m c cao cho m c ch c a cng cu c Ty phng ha t c. C nhin m t cng cu c i qui m nh v y i h i ton dn, nh ng n l c phi th ng m t cch lin t c v tr ng k, nh ng hy sinh l n lao v n ng n .

Nhng th c hi n cng cu c pht tri n dn t c to tt n t m m c y, l m t hnh ng c mnh l c h p d n n t t b c, t t c cc ph n t c a dn t c. M t cng cu c pht tri n dn t c v i n t m m c y, hng m nh nh n c h i tri u ang ln, h p d n v li cu n m i ng i, v l l s ng c a dn t c. Cng cu c Ty phng ha t . M t cng cu c Ty phng ha t , c ng h ng v c m c ch, ph i ton di n v n m c cao. S Ty phng ha ph i n su v lan r ng n ton dn. Ng c l i m t cng cu c Ty phng ha b t bu c nh th i Php thu c, khng c lnh o, khng c m c ch, h n n v nng c n, ch gi i h n trong m t nhm ng i th ng ti p xc v i ng i Php. Cng cu c Ty phng ha th i Php thu c, l m t cng cu c t n pht sinh nh c d i, ng u m c y, khng ai chm nom v cng khng ai thi t n. Cng cu c Ty phng ha chng ta ch trng l m t cng cu c do chng ta t o ra nh tr ng m t cy qu, lc no cng ph i sn sc, vun phn, t i n c. V cc l do trn, cho nn cc n l c Ty phng ha c a chng ta ph i t tr ng tm vo i chng. M x ta a s qu n chng l nng thn. V l lu n d n d n d n d t chng ta n m t k t lu n t i quan tr ng cho hnh ng c a chng ta sau ny: Cng tc Ty phng ha c a chng ta ph i d n n l c v

nng thn, ni t p trung a s nhn l c v ti s n c a qu c gia. N u chng ta khng lm nh v y th chng ta s ri vo ci sai l m c a cc nh lnh o cc qu c gia C n ng m chng ta th y trn kia: ng nhin cng cu c Ty phng ha c a chng ta s gi i h n trong m t nhm nh . Cng cu c Ty phng ha, s th t b i v l n l n i chng s tch r i v i nhm lnh o, v tnh tr ng s t o hon c nh thu n ti n cho m t cu c cch m ng tiu di t nhm ng i Ty phng ha m t cch ring bi t. S d chng ta ch trng m t cng cu c Ty phng ha n m c cao, m c ch l ch ng c kh nng sng t o khoa h c v k thu t. Khoa h c v k thu t c a Ty phng m chng ta h p th l nh ng phng ti n. Nh ng c tnh ngn n p v minh b ch trong t ch c, chnh xc v l tr, s cho chng ta kh nng ch ng nh ng s d ng, m cn c i l o nh ng phng ti n trn. Nh v y khi no chng ta t n m c cao trong cng cu c Ty phng ha, l chng ta t ln n lnh v c sng t o, v chng ta th y r ng n m c , th cng cu c Ty phng ha khng lm cho m t b n ch t dn t c. V l i, v d m b n ch t dn t c c ph i m t v l chng ta t t o cho chng la c nh ng c tnh ngn n p, minh b ch trong t ch c, v chnh xc v l tr, th c l b n ch t dn t c g m nh ng c tnh ng c l i v i nh ng c tnh trn. N u nh th th,

d c ph i m t b n ch t dn t c, m thu ph c c nh ng c tnh trn, th cng ng m t. Trong khi tm nh ng l l tr l i cu h i nu ln u chng ny chng ta ng nhin c p n v gi i thch nh th no l m t cng cu c Ty phng ha ton di n v n m c cao. Tn gio v cng cu c pht tri n dn t c b ng cch Ty phng ha. M c ch c a cng cu c Ty phng ha l pht tri n dn t c, v chng ta cng th y r ng, n u tn gio khng quan tr ng i v i cng cu c Ty phng ha, th tri l i tn gio l i l m t y u t v cng quan tr ng i v i cng cu c pht tri n dn t c. Tnh cch thi t y u c a cng cu c pht tri n dn t c b ng cch Ty phng ha khng c n ph i ch ng minh n a. Trn cn b n , d i y chng ta tr l i nh h ng c a tn gio i v i cng cu c pht tri n dn t c. T t c cc gio l u xy d ng trn m t ton b khi ni m v v tr , trong i s ng c a nhn lo i th gian ny v th gi i bn kia l ph n quan tr ng nh t. i vo chi ti t hn, cc khi ni m s lin quan n cc dy lin h gi a ng i v v tr , v n tnh cch huy n b c a s con ng i xu t ra t v tr . H i gio v Gia T gio, ch tr ng v ph n sau c a m nh trn y, nn c hai gi i thch v s m nh c a con ng i sau khi r i ci tr n. Ph t gio, Lo gio l i ch

tr ng v ph n tr c c a m nh , d n d y r t nhi u v ti n ki p. n gio ch tr ng v c hai ph n c a m nh , v xy d ng thuy t linh h n v tr . Kh ng gio khng ph i l m t tn gio. Chng ta l i c th chia cc gio l ra lm hai lo i theo tiu chu n d i y: - Lo i th nh t l cc gio l cng nh n i s ng th gian ny l s th t v tm cch gi i quy t cc v n c a nhn lo i ngay trong ci i ny. - Lo i th hai l cc gio l ph nh n i s ng th gian ny, khng tm cch gi i quy t cc v n c a nh n lo i trong i s ng th gian ny v ch ch tr ng n i s ng th gi i bn kia. Gia T gio v H i gio thu c lo i th nh t. Ph t gio, Lo gio v n gio thu c lo i th hai. y khng ph i ch lu n v tn gio nhng tm hi u nh h ng tn gio n cng cu c pht tri n dn t c b ng cch Ty phng ha. Cng nh n i s ng v ph nh n i s ng. i s ng trn th gian ny, d chng ta c cng nh n hay ph nh n, th t n c. l s hi n nhin. V i v i ch trng ph nh n i s ng, th chnh l v c i s ng, nn m i c ng i tr vo m ph nh n i s ng. Nh v y th, cc gio l ph nh n i s ng, ng nhin m trong lng, ngay t lc u, m t mu thu n khng bao gi g c. Cc gio l cng nh n i s ng, khng c ci mu thu n .

Mu thu n nh h ng th c t nh th no? Cc gio l ph nh n i s ng, ng nhin, gi ng d y cc tn khng ch tr ng v i s ng hi n t i, v ch tm cch gi i quy t cc v n v t ch t trong th gian ny, v a nui s ng, ch i ngy sang th gi i bn kia. Nhng, mu thu n n i b b c l ra trong cc gio i u y, v nh th , th cc tn s s ng m khng s ng, hay s khng s ng m s ng. Cc gio l cng nh n i s ng, m c d khng ph nh n i s ng bn kia th gi i, v n gi ng d y cc tn tm cch gi i quy t ngay cc v n v t ch t th gian ny, v, s ng cho ng m c v s ng cho ng s ng. Do , cc tn c a cc gio l ph nh n i s ng, s c xu h ng tr n trnh cu c i, t ch i cu c chi n u s ng, v khng s n sng ng u v i cc kh khn kh no c a cu c i. Ngha l s khng mu n v cng khng dm s ng m nh. Ng c l i, cc tn c a cc gio l cng nh n i s ng s c xu h ng tm s ng, cng nh n cu c chi n u s ng, v s n sng ng u v i cc s kh khn v kh no c a cu c i. Ngha l s mu n s ng m nh v dm s ng m nh. Tn gio v pht tri n dn t c. V tn gio s nh h ng quan tr ng n cng cu c pht tri n dn t c ch ny. M t cng cu c pht tri n dn t c b ng cch l y Ty phng ha l m t

cng trnh v i, v, nh chng ta s th y, s i h i ton dn nhi u n l c phi th ng, nhi u hy sinh l n lao, v nh v y m t cch lin t c v tr ng k. Nh v y, m c d u m t cng cu c pht tri n v i s h p d n n t t , i s ng l m t cu c chi n u t n gian lao, t vo khun kh m t cng cu c pht tri n dn t c, i s ng s gian lao hn b i ph n. Tr m t vi hon c nh r t i thu n l i v hi m c, m chng ta s xct m t o n sau, chng ta c th qu quy t r ng t hay nhi u, cng cu c pht tri n c a dn t c s di n ra trong khng kh kh h nh cho m i ng i. Cc tr ng h p c a Nga S v c a Nh t l nh ng v d r t hng bi n. N u may ra, hon c nh c a chng ta tng t nh hon c nh c a Nh t, th khng kh kh c kh s gi m i, nhng d u th no, v n c. Trong nh ng i u ki n nh v y, c nhin l tn c a cc gio l, thu c lo i th nh t, s n sng tham gia m t cng cu c pht tri n dn t c, nh chng ta t trn y, hn l tn c a cc gio l thu c lo i th hai. B i v nh ng ng i tr c tm n i s ng hi n t i hn, trong khi nh ng ng i sau ny, d khng ph i nh n c i s ng hi n t i, v n khng tch c c tm cch gi i quy t cc v n , lin quan n i s ng th gian ny. Lc g p gian kh , xu h ng t nhin c a nh ng ng i ny l trnh ph n u, tm cch yn ph n cho qua cu c i t m b . Tri l i, trong hon c nh , xu h ng t nhin c a nh ng

ng i tr c l c s c ph n u tm cch gi i quy t cc v n ngay trong i s ng hi n t i. Nh ng cng cu c pht tri n dn t c thnh cng c ch ng minh l lu n trn y khng? Nh t B n thnh cng trong cng vi c pht tri n dn t c, trong khi tn gio, c a a s qu n chng Nh t, l m t mn phi c a o Ph t g i l o Thi n. Nh v y tr ng h p c a n c Nh t m i xem qua, khng xc nh n l lu n trn. Th t ra th, m c d o Thi n l m t mn phi c a o Ph t, nhng sau khi sang t Nh t r i, ng v i dn t c tnh c a Nh t, gio l nh Ph t thay i m t cch su xa n n i, thuy t b t b o ng c a Ph t bi n thnh tn ng ng c a nh ng nh qu phi say mu c a Nh t g i l Samourai. V gio l ph nh n i s ng c a Ph t bi n thnh gio l cng nh n i s ng c a o Thi n. Hn n a cc nh lnh o Nh t B n th i Minh Tr , ch trng v h ng d n cng cu c Ty phng ha n c Nh t a Th n o l ln hng Qu c o. Cn b n c a gio l Th n o l tn sng t o ha d i t t c hnh th c ngha l cng nh n i s ng hi n t i, m t cch hng bi n. Tr ng h p th nh c a m t cng cu c Ty phng ha thnh cng l Nga S. Nh chng ta bi t n c Nga theo Gia T gio ng phi. Gia T ng phi Hy L p v Ty phi La M, phn ly v i nhau, khng ph i v nh ng nguyn nhn v gio l m v

nh ng i u thu c v nghi l v s d ng t ng Thnh. Ngha l dn chng Nga v n c tm l c a nh ng ng i tn c a m t tn gio cng nh n i s ng hi n t i. Tuy nhin, trong tr ng h p c a Nga, y u t tn gio l i c m t nh h ng, khng ph i tch c c m l i tiu c c b i v phng php p d ng b i cc nh lnh o C ng S n l m t phng php c ng bch n t t . Do m c tham gia, i h i dn chng v t xa kh i m c s n sng tham gia c a tn m t tn gio cng nh n i s ng. Tr ng h p th ba l cng cu c Ty hng ha c k t qu n a ch ng c a Th Nh K. Nguyn do c a s k t qu n a ch ng ny ch cc nh lnh o Th Nh K khng quan ni m ng m c s c n thi t ph i lm cho cng cu c Ty phng ha n su v lan r ng vo qu n chng, hn l ch tham gia thi u hng hi c a qu n chng, v m t l do tn gio. ng l ra, cc tn H i Gio Th Nh K, theo ng nh n xt trn y, c th ng gp m t s tham gia tch c c vo cng cu c pht tri n dn t c Th , nhng c h i khng n v i h ch v cc nh lnh o khng ngh r ng s tham gia c a h l thi t y u. Ngay i v i cc dn t c ang n l c tm pht tri n, nh h ng tn gio n cng cu c pht tri n cng c th nh n th c c. Cng cu c pht tri n c a dn t c n ch m hn cng cu c pht tri n c a dn t c Trung Hoa khng ph i ch v Trung Hoa p d ng bi n php c ng bch

c a kh i C ng S n, trong khi n p d ng bi n php thuy t ph c c a kh i T Do. Cho n ngy C ng S n ln c m quy n Trung Hoa, ph n ng t nhin c a m i ng i Tu, tr c m i v n lin quan v i i s ng, u n kh p v i lun l Kh ng M nh. V l lun l th ng nhin cng nh n i s ng hi n t i v l do sinh t n c a lun l chnh l gi i quy t cc v n c a i s ng ngay trong ci th gian ny. a s dn chng n theo n gio m b n ch t l ph nh n i s ng hi n t i. V th cho nn chng ta khng nn l y lm l m nh n xt dn chng n m t s tham gia km hng hi vo cng cu c pht tri n c a dn t c hn l dn chng Trung Hoa. Gi s m hai kh i dn chng n v Trung Hoa c vo ngo i c nh chnh tr gi ng nhau i n a, th ch c ch n l v n s c s khc nhau v thi ni trn tr c cng cu c pht tri n. Ni r ng ra hn n a, chng ta c th nhn vo b n cc tn gio trn th gi i nh km theo quy n sch ny m tin on dn t c no s gp m t ph n tch c c vo cng cu c pht tri n v dn t c no s tham gia m t cch kh khn hn khi, v l s ng cn, cc nh lnh o b t bu c th c hi n cng cu c pht tri n dn t c. Trn y, chng ta c p n nh h ng c a tn gio n cng cu c pht tri n dn t c, ch v m i tn gio, ng nhin, rn c cho tn m t tm l x

h i n nh p v i cc khi ni m v v tr v v i s ng c a tn gio . Cc khi ni m v i s ng n su vo ti m th c c a m i ng i tr c nh ng s ki n c a i s ng, u thch h p v i cc khi ni m tr u t ng y. nh h ng m chng ta mu n ni trn kia i v i cng cu c pht tri n dn t c chnh l nh h ng v hnh . V chng ta c ra ngoi v khng c p n m t th nh h ng chnh tr thi t th c c a tn gio, khi m t gio phi no t xem mnh l m t l c l ng qu n chng c th dng lm m t h u thu n chnh tr . Hay l khi m t gio phi no, b nh ng quy n c a m t qu c gia li t vo hng m t ni n tr c a nh ng ng i ch ng i l i v i ch trng chnh tr c a h . Tr ng h p sau ny l tr ng h p c a cc qu c gia c m t chnh th c ti nh chnh th C ng S n. Hai tr ng h p trn u l hai tr ng h p b t th ng c a m t gio phi t hay b t bu c a mnh xu ng m t hnh th c th p hn hnh th c tn gio m t b c. V nh th s m hay mu n tn gio s tr i qua m t cn kh ng ho ng v cng mnh li t.

Ph n II (C) Pht tri n dn t c v tn gio Vi t Nam

N c Vi t Nam, theo truy n th ng vn ha, n m trong x h i Trung Hoa v ch u nh h ng vn ha c a Tu. V phng di n tn gio, Ph t gio v Lo gio n su vo i chng. Nhng, cng nh Trung Hoa, s ph nh n i s ng hi n t i c a hai gio l ny c lun l x h i c a Kh ng M nh qun bnh. Nh m c th ni r ng qu n chng Vi t Nam s n sng tham gia m t cng cu c pht tri n dn t c. N u c tr l c, th ch c ch n tr l c khng ph i ch ti m th c c a dn t c qu thin v cc gio l ph nh n i s ng, nhng m ch x h i chng ta b tan r, nn cc tn hi u t p h p khng cn, d l cc tn hi u t p h p l y trong gio i u c a lun l Kh ng M nh. Sau th i k Php thu c, v sau m t cng cu c Ty phng ha khng c lnh o, m t thi u s ng k theo Thin Cha gio. Theo s ki n phn tch trn y thi u s tn Thin Cha gio, s ng gp m t

s tham gia tch c c vo cng cu c pht tri n dn t c. B i v, tr c h t, nh h ng qun bnh c a lun l Kh ng M nh ch b t r t nhi u xu h ng tr n trnh cu c i c a nh ng tn Ph t gio. L th hai l ngay trong Ph t gio cng c hai thi . Thi xu t th , tm s c u r i cho b n thn, khng ph i trong i s ng ny m cho i s ng bn kia th gi i. Thi nh p th , tm cch c u chng sanh ngay trong ci i ny. Tuy nhin suy nghi m theo l i nguy n c a cc v B Tt, hi n thn c a thi nh p th , th m c ch c a s nh p th ny, khng ph i lm gip cho chng sanh gi i quy t cc v n v t ch t ngay trong i s ng ny, nhng m chng sanh kh i ki p lun h i, ngha l thot kh i cu c i ny. Nh th th ngay trong thi nh p th hm m t h u xu t th . S ki n ny lm b c l m t cch r r t mu thu n n i tm, v i s ng, m chng ta ni m t o n trn. Nhng d sao thi nh p th l m t thi cng nh n i s ng hn l thi xu t th . V do , trong cng cu c pht tri n dn t c, thi nh p th c a cc v B Tt s thch h p v i nhu c u qu c gia hn. Nhng s km s ng m nh, c th d n d t n m t s tham gia thi u tch c c vo cng cu c pht tri n dn t c, c a cc tn Ph t gio, v n n m mu thu n nguyn lai, ph nh n i s ng hi n t i, c a gio l nh Ph t. Hai c h i pht tri n

Trong cc giai o n trn chng ta nhi u l n ni n hai c h i pht tri n cho cc qu c gia thu c x h i ng . D i y chng ta s tm xem: * Nh th no l m t c h i pht tri n. * V hon c nh no t o ra c h i pht tri n. Xt l i l ch s cc cu c pht tri n dn t c b ng cch Ty phng ha thnh cng nh tr ng h p c a Nh t, c a Nga, phn n a thnh cng nh c a Th Nh K, s d cc cng cu c th c hi n c l v c m t s ng th i hi m c c a hai lo i s ki n. Lo i th nh t, lin h n tnh tr ng n i b c a m i qu c gia, c th g i l s ki n ch quan. Lo i th hai, lin h n hon c nh bn ngoi, do tnh tr ng chnh tr c a th gi i lc b y gi t o ra, v c th g i l s ki n khch quan. Trong s cc s ki n ch quan, cc o n trn y cho chng ta th y r ng c hai s ki n quan h nh t. Tr c h t l s c m t, trong nh ng gi pht nghim tr ng, v t i cc gi ng m i c a b my qu c gia, c a nh ng lnh o, sng su t, nh n th c s c n thi t c a cng cu c Ty phng ha pht tri n dn t c. i u th hai l dn chng c m t tm tr ng s n sng h ng ng cng cu c Ty phng ha do ng i lnh o x ng. Cc i u ki n khch quan l i thu c v m t lo i c th hn. Nh chng ta th y trn y, cng cu c Ty phng ha i h i r t nhi u k thu t, v, chnh tr ng

tm c a cng cu c Ty phng ha l h p th nh ng k thu t v khoa h c Ty phng. Nhng ngoi k thu t ra, cng cu c Ty phng ha cn i h i r t nhi u v n xy d ng cc k ngh cn b n lm c s pht tri n cho cc k ngh s n xu t, r t nhi u v n trang b cc c s chnh tr , qun s , vn ha v x h i, trong khi cc l i t c c a qu c gia cha th a mn c nhu c u c a dn t c. K thu t ph i hon ton ngoi a vo, i a s v n ph i ngoi a vo. i u ki n khch quan c th a mn, khi no tnh hnh chnh tr th gi i t o m t hon c nh thu n ti n cho k thu t v v n c a vo gip cho cng cu c Ty phng ha. Nh v y th, c h i i v i cc n c ang tm pht tri n, nh chng ta ngy nay, l khi no hon c nh bn ngoi, thu n ti n cho k thu t v v n c a vo. N m c c h i hay khng l do hai i u ki n n i b , nh trn v a k ra. C h i th nh t Vo kho ng cc nm 30 c a th k 19, s pht tri n v bnh tr ng c a c ng qu c u chu ln n m t m c t i cao. Trong n i b , nh ng pht minh m i v khoa h c v k thu t t o cho cc qu c gia trong x h i Ty phng m t s t tin dng mnh. Tn ng ng Gia T gio h ng d n cng cu c chinh ph c th gi i c a vn minh Ty phng trong

nm th k v a qua. Sau , nhi u pht minh c a khoa h c l i t o cho x h i Ty phng m t sinh l c m i, c ph n d i do hn sinh l c c do tn ng ng hun c trong nhi u th k . Trn phng di n th c t , nh ng th c hi n k ngh v k thu t t trong tay cc c ng qu c Ty phng nh ng kh gi i chi n u c m t s c m nh cha bao gi th y. D i s thc y c a cc s ki n trn, v, sau khi c ng c a v i l c n v cc qu n o Nam Dng v Phi Lu t Tn, bao vy cc qu c gia thu c x h i ng , cc c ng qu c Ty phng b t u t n cng ngay vo cc qu c gia ny. Nm 1842 ng i Anh gy chi n tranh Nha Phi n Trung Hoa v m mn cho m t cu c t ng t n cng vo x h i ng . S dng v l c m h i c ng Uraga c a Nh t nm 1853 c a i t H i qun M Perry v cu c pho kch N ng nm 1856 c a chi n thuy n Catinat c a Php u l nh ng s ki n ng th i v do m t nguyn nhn sanh ra. ng tr c m i nguy c chung, cc qu c gia, thu c x h i ng , c nh ng ph n ng t v khc nhau, nh chng ta bi t. Nguy c tuy l n lao th t, nhng, ng th i, l i l m t c h i Ty phng ha, pht tri n dn t c. B i v, s bnh tr ng m nh m c a hai qu c Anh v Php, v a l m t ngu n mu thu n gi a, m t bn, hai qu c l n, m t bn, cc qu c gia khc Ty phng. Thm vo , n c M , v a ch n ch nh xong n i b qu c gia, cng b t

u g m gh th c hi n nh c m t Dng.

Thi Bnh

Mu thu n t o c h i T t c cc mu thu n ch ng ch t l c h i cho cc qu c gia b t n cng, Ty phng ha, pht tri n dn t c v b o v ch quy n c a mnh. Nh ng mu thu n trn t o ra m t hon c nh chnh tr th gi i, lm cho cng cu c xm lng, chi m ng th t s tr thnh m t vi c v cng kh khn, v v n b t c d. N u by gi , s lnh o qu c gia c ph n no sng su t v hng ng x h i c b n ch t, th, ng nhin cc mu thu n trn tr thnh nh ng ng minh, gip cho cc n c b t n cng, b o t n s c l p c a mnh. Hn th n a, cc mu thu n trn, ngha l s tranh ginh nh h ng gi a cc qu c, s mang l i k thu t v v n t b n, cho cc n c b t n cng th c hi n cng cu c pht tri n dn t c c a mnh. C h i nh v y , nhng, trong cc qu c gia b t n cng, ch c Nh t B n l c i u ki n ch quan n m c h i do cc i u ki n khch quan a n. S thnh cng c a cc nh lnh o Nh t B n nh th no, t t c chng ta u bi t. i u ki n ch quan c a qu c gia Trung Hoa, lc b y gi , khng c, b i v, ng i c m quy n l i thu c m t dn t c ngo i lai, m ng i Trung Hoa on ght. Ch ng nh ng th , v i th i gian, l ch s cn ch ng

minh s thi u sng su t c a cc nh lnh o Mn Thanh lc b y gi . Tuy nhin, nh ng mu thu n n i b gi a cc c ng qu c Ty phng cng , ng nhin, b o v c l p, t ra, trn danh t , cho Trung Hoa v trnh cho qu c gia ny m t s th ng tr tr c ti p nh Vi t Nam. Nhng Trung Hoa cng b l c h i th nh t pht tri n. Hon c nh n i b c a Vi t Nam l i cng bi t hn n a. Sau m t cu c n i chi n, tn kh c v tiu hao, ko di t nm 1620 n nm 1802, nh Nguy n v a th ng nh t qu c gia c b n mi nm, th h a xm lng Ty phng l i t ko n. Nh ng i u ki n ch quan, nh trn trnh by, qu c gia Vi t Nam hon ton khng c. Nhn tm cn ly tn, chnh tr c a nh Nguy n khng thu ph c c lng dn, n i lo n khng lc no d t. Cc nh lnh o c a chng ta, l i khng k p th i nh n th c v n c a dn t c, trong m t giai o n quy t li t. Cc ti li u l ch s v s lnh o qu c gia, trong th i k ny cn gi l i, khng th y c p n v n Ty phng ha. Nhi u nhn v t c l i nh ng b n s , ni v tnh cch c n thi t c a s thu th p k thu t Ty phng, nhng khng th y c p n m t cng cu c Ty phng ha, nh ng i Nh t quan ni m lc b y gi . Chnh nh ng chng trnh do ng Nguy n Tr ng T ngh m c d c nh ng ki n th c r t ti n b v sng su t, cng v n l m t ch trng c i cch nht

nht. N u c mang ra m thi hnh, th c l , cng ch d n d t n m t cu c Ty phng ha th t b i m thi, v i u ki n ch quan hon ton khng r r t v r t s si. Hn n a, cc ti li u l ch s , trong giai o n quy t li t ny, khng th y c th c g v cc mu thu n gi a cc c ng qu c Ty phng. Trong khi , chnh cc mu thu n ny l l i kh s c bn nh t, trong c h i a n cho chng ta. V th cho nn, v d u m chng trnh c a Nguy n Tr ng T c em ra th c hi n, th tnh cch u tr c a thu t ngo i giao c a chng ta, lc b y gi , cng khng cho php chng ta th c hi n c cng cu c pht tri n dn t c. Xem th , chng ta cng nh n th y ki n th c h p hi c a cc nh lnh o lc b y gi , v quan ni m cha tr ng thnh c a h v vi c lnh o qu c gia. Cc s ki n trn cng. lm b c l r r t quan ni m, Vi t Nam l m t thu c qu c i v i Trung Hoa, c a cc nh lnh o lc b y gi . S thi u st v ngo i giao trn y, do m t quan ni m th p v h p v th c c l p, l nguyn nhn chnh lm cho chng ta khng l i d ng c cc mu thu n, gi a cc c ng qu c Ty phng, b o v c l p v ch quy n cho dn t c. Trong khi Thi Lan, lc b y gi l Xim, m c d u khng th c hi n c cu c pht tri n dn t c nhng t ra, cng c u vn c c l p b ng cch khai thc cc mu thu n gi a cc c ng qu c. C h i th nh t l , h u qu c a s l c h i tai h i

nh th no, dn t c chng ta ghi vo xng mu bi h c kinh nghi m t gi . Nhng, gi h t s c cao m chng ta ph i tr , mua kinh nghi m l c h i l n th nh t, c lm cho cc nh lnh o, ng th i c a chng ta, nh n th c s c n thi t ph i v n d ng h t n l c n m cho c c h i th hai, ang n v i chng ta, pht tri n dn t c khng? C h i th nh t n ngay vo lc nh ng mu thu n gi a cc qu c gia Ty phng i vo m t giai o n r t gy c n. S tranh ginh nh h ng n m t trnh h t s c cng th ng gi a cc qu c Anh, Php, c v Nga. Cc y u t qun bnh, trong khung c nh chnh tr c truy n c a u chu, c mang p d ng gi a cc c ng qu c i chinh ph c. Ha c B c Kinh, k k t nm 1861 gi a Trung Hoa v cc c ng qu c chi n th ng, l m t ti li u th a nh n s phn chia n c Tu lm nhi u vng nh h ng gi a cc qu c. Nhng, ng th i v tr c h t, l m t ti li u ch ng t s c nh tranh quy t li t gi a cc c ng qu c Ty phng. Tuy nhin, v i s bi n chuy n c a tnh hnh chnh tr , cc mu thu n c th t m th i d p m t bn b ng nh ng th a hi p. i v i cc qu c gia b Ty phng t n cng, l lc m c h i m t. Ring i v i Vi t Nam th c h i m t, ngay khi ch quy n m t.

C h i th hai G n m t th k sau, mu thu n n i b gi a cc c ng qu c Ty phng l i b c pht ln m t cch d d i v d n d t n hai cu c th gi i chi n tranh m chng ta u bi t. Chi n tranh cha ch m dt, s tranh ch p, gi a hai qu c gia chi n th ng trong tr n th chi n th hai, nay lnh o hai kh i chnh tr trn th gi i, t o ra cho cc qu c gia, b Ty phng xm chi m m t c h i duy nh t tranh ginh c l p v pht tri n dn t c. S tranh ch p gi a Nga S v kh i Ty phng ngy nay, l hi n tr ng c a m t cu c tranh u khng ng ng di n ra t hn b n trm nm nay. Lc gay c n n x y ra chin tranh, lc ng m ng m, khi bn ny th ng, bn kia thua, cu c tranh u khng bao gi ng ng v nh ng l do m chng ta tm hi u trong nhi u o n trn. S d m ngy nay, cu c tranh ch p tr thnh v i v bao trm h t th gi i v m i lnh v c c a i s ng, l v, nh chng ta th y trong cc chng u c a t p ny, lc m mn cho giai o n hi n t i, v tr c a hai bn nh sau y: Ty phng, lc b y gi , chi m g n h t th gi i. Thu c a c a nh ng qu c Ty phng n m kh p nm i l c. L c l ng qun s c a Ty phng ng gi cc v tr chi n l c hi m tr trn a c u. Chi n thuy n c a Ty phng tung honh, r sng b n bi n. L i kinh

t c a Ty phng b a vy th gi i. i v i m t ch th , n m trong tay m t l c l ng kinh kh ng nh v y, n u Nga S ti p t c chi n u theo quan ni m c truy n, v ng khung n l c c a mnh trong gi i h n lnh th Nga, th ch c ch n n m ph n b i v mnh, ngay t lc cha ra qun. B i v, m t chi n l c nh th c ngha l Nga S s b Ty phng si t ch t trong m t vng vy khng l i thot. Cc nh lnh o Nga S, ngay khi cch m ng thng M i M c T Khoa cha bng n , sng su t nh n th c r ng, mu n ti p t c cng cu c chi n u c a dn t c m t cch th ng l i, i u ki n tin quy t, l ph i a chi n l c ln m t lnh v c bao trm kh p th gi i, b i v ch th p d ng m t chi n l c bao qut nh v y. Ngy nay cu c chi n u v i v t ln c khng gian, v lm le thu g m vo vng chi n l c cc hnh tinh c a Thi Dng h , cng v l , khng m t ch th no mu n cho bn kia bao vy mnh. Tr l i lc u giai o n hi n t i c a cu c chi n u gi a Nga S v Ty phng, s d Nga S, lc b y gi , quan ni m v th c hi n c m t chi n l c minh mng, nh ni trn, l nh nh ng i u ki n d i y: Mu thu n n i b Tr c h t nh ng mu thu n n i b gi a cc qu c Ty phng lc no cng c. Chnh nh ng mu

thu n ny, trong nh ng giai o n kh ng ho ng, gy ra hai cu c th gi i chi n tranh v a qua. Thuy t Cc-mc L-nin lc no cng nh c n cc mu thu n ny v xem l c tnh c a x h i t b n. V theo thuy t y, chnh cc mu thu n s a x h i t b n n ch ch t. N u chng ta ng v i thuy t trn, v s c m t c a cc mu thu n n i b ni y trong x h i t b n, th, chng ta l i nn thm r ng, nh ng mu thu n n i b tng t s c, khng c g trong x h i t b n, m, b t c trong x h i no g m nhi u ph n t m quy n l i b t ng. Ngy nay, chng ta ang m c kch nhi u mu thu n n i b trong kh i C ng S n. Nhng l do, pht sinh nh ng mu thu n ny, cng tng t v ng nhin, nh nh ng l do, pht sinh nh ng mu thu n, ang ni trn kia, trong x h i Ty phng. Tuy nhin, s ki n, cc mu thu n ny, c ph i hay khng ph i l c tnh c a x h i t b n, khng quan h . i u quan h l s c m t c a cc mu thu n y. N i tuy n i u ki n th hai l trong th i k, cu i th k 18 sang u th k 19, x h i Ty phng tr i qua m t cu c kh ng ho ng v cng tr m tr ng, do chnh cc pht minh khoa h c v k ngh gy ra. Cc pht minh khoa h c v k ngh l nh ng l c l ng s n xu t m i, c a vo v p d ng, m t cch qu t ng t, trong m t x h i cha s n sng n n,

v cc c c u v n cn gi m t l i t ch c, theo n n p c, c a m t x h i th cng nghi p. B t c x h i no, trong hon c nh , cng b m t cu c kh ng ho ng nh v y. S ki n ny mang n s ly khai gi a cc qu n chng v cc nh lnh o trong x h i Ty phng, v nh ng h u qu m chng ta khng c n bi t chi ti t y, c a cc pht minh ni trn. Cu c kh ng ho ng tr m tr ng n n i, t t c t ng l p x h i u b nh h ng c a cu c ch n ng. V nhi u nh tri t h c ph i ngh n m t cu c c i cch x h i ton di n, cho cc c c u n kh p v i nh ng l c l ng s n xu t m i. Trong s , Engels, v Karl Marx l danh ti ng hn c . Nh v y, chng ta th y r r ng, l thuy t Cc-Mc, tr c tin l m t phng thu c do m t s ng i Ty phng ngh , ch a b nh cho x h i Ty phng, trong m t cn kh ng ho ng. V l do no m thuy t y tr thnh cn b n t t ng chi n u c a Nga S, m t qu c gia ang d n thn vo m t cu c chi n u s ng ch t v i Ty phng? Tr c h t cc nh lnh o C ng S n nh n th c r ng tnh tr ng c a x h i Ty phng, lc b y gi , s l tnh tr ng, c l , d i m t hnh th c cn tr m tr ng hn, c a x h i h , m t khi, trong khun kh cng cu c Ty phng ha m h ang ch trng, h s a vo x h i Nga S cc l c l ng s n xu t m i, v a ni trn kia. Nh th th, thi h p l khng ph i l thu nh n ngay, v tr c c Ty phng,

nh ng t t ng v phng php xy d ng m t x h i thch h p v i cc l c l ng s n xu t m i do khoa h c pht minh sao? B i v, nh th , th Nga s ch c ch n i tr c v th ng Ty phng. Trn y l m t l do xy d ng cho x h i Nga S. Nhng cn m t l do khc, thu c lnh v c chi n thu t, trong cu c chi n u v i Ty phng. L do no n ng hn? i u kh m bi t c. Ch bi t r ng c hai l do u c, n u chng ta nh n xt cc di n bi n, ti p theo sau, c a cu c chi n u. ang lc x h i Ty phng c s r n n t gi a c p lnh o v qu n chng, t o ra m t tnh tr ng thu n l i cho cch m ng bng n , th b t c ng i no ch trng m t l thuy t, mang nhi u h a h n tng lai cho i s ng c a qu n chng Ty phng, ch c ch n s c qu n chng Ty phng h ng ng. N u ng i ch trng l Nga S th, qu n chng Ty phng, m t khi h ng ng, s bi n thnh m t kh i ng minh v gi, c a Nga S ngay trong lng k ch c a h . Th t l m t mu tnh thm v cao. Do hai l do v a k trn, thuy t C ng S n, m t s n ph m c a Ty phng, ng nhin bi n thnh m t l i kh, trong tay c a Nga S, nh l i Ty phng trn hai m t, trong v ngoi. Thuy t C ng S n c thch nghi cho m t x h i k ngh ha hay khng? Chng ta kh tr l i cu h i ny m kh i l t vo m t cu c lu n chi n tr ng k

v t n, cng nh m i khi chng ta t cu c tranh lu n vo lnh v c tri t l. Nhng m t i u m chng ta c th lm c, v i nh ng th c t c a l ch s lm cn b n l xem x h i Ty phng v t qua nh ng giai o n no, sau khi t ch i thuy t C ng S n. D u sao, tnh ton chi n thu t c a cc nh lnh o Nga S, nh trn y trnh by, th t s , mang n cho h , nh ng k t qu ngoi s mong m i. Sau khi Nga S tuyn b t nh n mnh l thnh tr c a thuy t Cc-mc, l qu c gia lnh o cu c cch m ng xy d ng x h i C ng S n, t t c cc ng C ng S n, cc qu c gia Ty phng, ng nhin, bi n thnh nh ng ng minh chi n u c a Nga S. Hn th n a, qu n chng Ty phng, ang ch ng i v i cc thi u s lnh o c a mnh, cng h ng v Nga S nh h ng v m t ng i gi i phng. Do , n c Nga, v i nh ng v kh v t ch t v trong th i k c c th nh c a h v k thu t, cha bao gi gy c trong x h i Ty phng nh ng ch n ng kinh kh ng, nh lc b y gi , v i m t v kh tinh th n v trong m t th i k km h n Ty phng v k thu t v khoa h c. Tuy nhin, cc nh lnh o Ty phng gi tay n d n d t x h i Ty phng v t qua c cc cn sng gi. S pht tri n, v n hng m nh, trong x h i Ty phng hi n nay, ch ng minh r ng x h i ny, v t qua cn kh ng ho ng v xy d ng c nh ng c c u x h i thch nghi v i cc

l c l ng s n xu t m i, m khng c n ph i p d ng phng thu c C ng S n. Nh v y, chng ta khng c n ph i th o lu n v tnh cch, thch nghi hay khng, c a m t x h i C ng S n i v i cc l c l ng s n xu t k ngh v i v i m t khoa h c k thu t ti n b . Chng ta ch c n nh n xt r ng, trong th c t , c m t hnh th c x h i khc thch nghi, m t cch h u hi u, v i cc l c l ng . V chnh t lc Ty phng tm c cc phng thu c x h i, khc hn nh ng phng thu c C ng S n, ch a cn kh ng ho ng n i b c a mnh, th, t lc , thuy t C ng S n th y h p l c c a mnh, ngy cng suy gi m i v i qu n chng Ty phng. y l nguyn do chnh c a s kh ng ho ng n i b c a cc ng C ng S n Ty phng hi n nay. Thuy t C ng S n khng cn l do t n t i n a, trong m t x h i c lnh m nh ha, v c c i t o theo m t chi u h ng thch nghi v i cc l c l ng s n xu t gy ra cu c kh ng ho ng. V ngy nay, i u ny r t i quan h cho chng ta, s bang giao gi a Nga S v cc c ng qu c Ty phng khng cn t trn lnh v c l thuy t n a, nh tr c y ba mi nm. S bang giao ny ch l m t s bang giao thng th ng t trn nh ng mu thu n c a cc c ng qu c v i nhau. H p tung. By gi chng ta n i u ki n th ba gip cho

Nga S thnh cng trong vi c quan ni m v p d ng m t chi n l c th gi i ng u v i kh i Ty phng ang ng tr hon c u. Chnh v Ty phng chi m g n h t th gi i, nn kh p th gi i, ch no Ty phng cng c k th. V th cho nn, h p tung t t c k th c a Ty phng vo trong m t m t tr n, bao ph a c u s tng c ng hi u qu c a chi n l c c a cc nh lnh o Nga S. M t m t khc, cc lnh t cc qu c gia b xm chi m, sau nhi u nm chi n u v hi u qu , v nhi u phen th t b i au n, cng l n l n nh n th y r ng mu n chi n th ng m t k th, m nanh vu t bao trm kh p th gi i, th m t cu c chi n u, gi i h n trong khun kh m t qu c gia, khng lm sao a n k t qu c V l do ny, m l i ku g i ng Minh c a Nga S ch ng k th chung, l Ty phng, c r t nhi u nh lnh o qu c gia h ng ng, m t cch thnh th t v n ng nhi t. H u h t cc nh lnh o cc qu c gia b Ty phng xm chi m u qui t d i l c C ng S n c a Nga S. Ch c m t s nh lnh o sng su t, soi th u thm chi n l c c a Nga S, m i t ch i l i ku g i ng minh c a Nga. Trong s ny, c Gandhi v Nehru c a n . Chng ta v a th y, do ng ng no, m l t ng tranh u C ng S n chuy n t Nga S sang cc qu c gia b thu c a ha, nh t l cc thu c a chu. B i v trong s cc thu c a, cc qu c gia

ny l nh ng qu c gia c m t n n vn minh c truy n, m t c c u x h i v ng chi, kh d huy ng m t s c khng ng k , i v i Ty phng. V v y m C ng S n qu c t c bi t ch tr ng n Chu. Chng ta cng v a th y c th c, theo , l t ng tranh u C ng S n, m m c ch nguyn th y l m t cu c cch m ng x h i t i Ty phng, xy d ng m t tr t t m i thch h p v i cc l c l ng s n xu t do nh ng pht minh khoa h c t o ra, sang Nga, bi n thnh m t l i kh v a lng o n n i b Ty phng v a pht tri n dn t c, v sang ng, bi n thnh m t l i kh tranh u gi i phng cc dn t c b qu c th ng tr . Khc v i cc tc ph m c a Cc-mc, cc tc ph m c a L-nin c p nhi u n cc thu c a c a qu c, nh t l cc thu c a chu, v nh ng l do trn y. S ng minh gi a cc nh lnh o Nga S v cc nh lnh o ng, khng v s khc bi t gi a hai m c ch, m i bn ang ring theo u i, m km ch t ch v km hi u qu . B i v l do pht sinh v t n t i c a s lin k t l ch ng Ty phng, k th chung. Cc nh lnh o ng cn b li cu n vo cu c ng minh b i m t l do th hai. L thuy t Cc-mc em n cho cc nh lnh o ny m t ki u m u x h i ti n ch m nh danh l m t x h i thch nghi v i l c l ng s n xu t m i do khoa h c ra. Chnh v l do ny, m t ph n m cc nh lnh o Nga S thu nh n m t l thuy t Ty phng lm m t l

thuy t tranh u cho dn t c Nga. Trn kia chng ta nu cu h i: ki u m u x h i ti n ch c th t thch nghi v i cc l c l ng m i khng? V chng ta t ch i khng tr l i, ch nh n xt r ng, trong th c t , c m t hnh th c x h i khc thch nghi, m t cch hi u qu , v i cc l c l ng . Hnh th c no thch nghi hn? Cn lu l m cc s gia m i tr l i c. Ch bi t r ng hnh th c x h i C ng S n khng th gi c quy n t ch c nhn lo i. V ch bi t r ng hnh th c x h i C ng S n cha hon thnh v cn trong th i k m m m xy d ng. Tri l i, hnh th c x h i Ty phng c i t o, thnh hnh v ang pht tri n hng m nh. Cng trong ph m vi ny, m t nh n xt khc r t quan h cho chng ta v n lm cho v n thm sng t . Cc qu c gia, v ang, tm pht tri n dn t c b ng cch Ty phng ha, trong c c Nga S, v Trung C ng, u, v ang n l c thu th p k thu t Ty phng. Nh th th, trong lnh v c k thu t t ch c x h i, cng nh trong t t c m i lnh v c k thu t, n u c n ph i h c h i, th ng nhin l nn h c h i tr c ti p v i Ty phng, hn l h c h i v i nh ng ng i, v ang, h c h i v i Ty phng. Nh th , ngoi s t ch i khng lm h c tr h ng nh, ch c ch n chng ta cn trnh c nhi u l i l m c a ng i h c tr h ng nh t, v d nh ci nh y v t b c v phong tro nhn dn cng x c a cc nh lnh o Trung C ng.

V i th i gian qua, v nh nh sng c a nh ng s ki n l ch s x y ra, t lc m i ch m n cu c ng Minh, gi a Nga S v cc qu c gia b thu c a ha, n ngy nay, chng ta c th c hai nh n xt cn b n, c nh h ng nhi u n ng l i c a dn t c sau ny. Hai nh n xt Tr c h t, m c ch gi i phng dn t c, v hon c nh bi t c a cc phong tro khng chi n qu c gia lc b y gi , c th thuy t minh cho s lin k t v i Nga S c a cc. lnh t ng. M nh hn n a, chng ta c th qu quy t r ng con ng lin k t v i cc lnh t Nga S, lc b y gi , l con ng c nhi u b o m trong giai o n tranh ginh c l p cho dn t c. Nhng, chng ta cng khng nn qun r ng, c nhi u nh lnh o, nhn th u thm chi n l c c a Nga S, nh Gandhi v Nehru, t ch i s lin k t trn, nhng v n t n k t qu gi i phng dn t c c a h . V, m t ch trng ng trong m t giai o n, khng ph i v , m s ng trong t t c cc giai o n. Ngha l, sau khi c l p khi ph c, dn t c chuy n sang giai o n pht tri n, b ng cch Ty phng ha ton di n, chnh sch C ng S n, ngha l ng l i v phng php C ng S n c cn thch h p khng? N u c nh ng n c, nh Nga S, th c hi n c cng cu c pht tri n b ng ng l i C ng S n, th

cng c nh ng n c, nh Nh t B n, th c hi n c cng cu c pht tri n, v i m t trnh khng km, b ng m t ng l i khng C ng S n. Chng ta, sau ny, s bn n s thch nghi hay khng c a ng l i C ng S n trong giai o n pht tri n dn t c c a chng ta. Nay ch c n ghi nh m t i m l, t ra cng c m t ng l i khc pht tri n dn t c, khng km hi u qu hn ng l i C ng S n. C th c ng i ni r ng, n u Vi t Nam khng theo ng l i C ng S n th Trung C ng khng gip cho phng ti n chi n th ng i n Bin Ph . V s vi n tr c a ngo i qu c, chng ta s c p n m t cch chi ti t d i y Nay, gi i p th c m c trn y chng ta c th ni r ng th i k i n Bin Ph v n cn n m trong giai o n tranh ginh c l p. V l i Trung C ng gip kh gi i, k thu t v phng ti n cho Vi t Nam chi n th ng v Trung C ng thn Vi t Nam hn l bi M hay l bi M hn thn Vi t Nam? V khi vi n tr nh v y, Trung C ng xem Vi t Nam l m t ng ch C ng S n hay l m t ph n t c xa kia, v nay s p s a c g m thu vo lnh th c a h ? Nh n xt cn b n th hai l nh sau y. Trong cu c ng minh gi a Nga S v cc qu c gia ng b Ty phng th ng tr , Nga S theo u i tr c h t v trn h t m c ch pht tri n dn t c c a mnh. Trong khi cc qu c gia ng l i theo u i tr c h t v trn h t m c ch gi i phng dn

t c thoi kh i ch qu c th c dn. S khc bi t m c ch ny a n hai h u qu ng nhin. Khi no c nh ng bi n c x y ra cho cc ng C ng S n b n, lm cho nh ng ng ny c n s gip s khng n. Tr ng h p ny x y ra r t nhi u l n, v thi c a Staline i v i ng C ng S n Trung Hoa trong th i k b c c l r r t hn c . B i th cho nn, m c d u c m t cu c lin minh, qu c t v trn l t ng, v k th chung, nhng quy n l i c a dn t c l trn h t. i u ny chng ta nn kh c su vo tm no. H u qu th hai l, khi no m t bn t c m c ch r i, th i s ng minh khng cn l do t n t i n a, tr ra n u c nh ng l do chnh tr do hon c nh ng th i t o nn. Ngy nay, Nga t c m c ch pht tri n dn t c, th l do c a cu c ng minh, i v i Nga, gi m gi i r t nhi u. N u Nga cn th y c n ng minh n a, th cng ch v cu c chi n u c truy n v i Ty phng v n ti p t c, ch khng ph i v m t l t ng. Ngy no cu c tranh u ny i vo m t th i k m d u, nh chng ta s th y d i y, th l do ng minh, i v i Nga, s khng cn n a. Nh ng s ki n trn y gi i thch m t ph n r t l n, v a nh ng mu thu n x y ra gi a Nga v cc ng C ng S n chu, v a nh ng s xung t gi a Nga v Trung C ng. Nh v y l chng ta xt qua ba i u ki n gip

cho Nga S chuy n cu c tranh u c truy n v i Ty phng trong ph m vi qu c gia, thnh m t cu c tranh u v i, trong Nga S huy ng c, v a l p ng i b t mn, trong n i b c a Ty phng, v a k th, kh p th gi i, c a Ty phng n l c nh b i Ty phng. V Ty phng sut b nh b i th t. N u trong tr n i chi n th hai v a qua, m Nga S, v m t l g, ng c ngoi cu c chi n tranh, th, ngy nay cu c di n th gi i chuy n theo m t chi u khc v cng th ng l i cho Nga S. i chi n th hai cng nh i chi n th nh t, tr c tin, l cu c chi n tranh, gi a cc c ng qu c Ty phng, thanh ton nh ng mu thu n n i b v i nhau. Lc u c a cu c i chi n, Nga S v n d ng n l c ng ngoi chi n tr n. l m t thi khn ngoan nh t, v, n u hai phe, ng minh v tr c, tiu di t l c l ng l n nhau n ki t qu , th sau , v i l c l ng nguyn v n c a mnh, Nga S s n m b quy n u chu v ngy nay Ty phng s y u th hn nhi u. V v y m, ng v quan i m Ty phng, theo , Nga l m t k th c truy n, s t n cng, vo t Nga c a c Qu c X, l m t hnh ng h p l. V phe ng minh lin k t v i Nga l m t hnh ng ph n l ch s , ch do nh ng nhu c u nh t th i v chnh tr quy t nh. V ch c ch n l, sau ny trong l ch s tranh u gi a Nga v Ty phng, hnh ng c a

c Qu c X s c ghi nh l m t cng tr ng i v i Ty phng. B i v chnh l nh s t n cng Nga, lm cho Nga ph i tiu hao l c l ng nn sau khi chi n tranh ch m d t, s qun bnh gi a Ty phng v Nga m i cn c nh ngy nay. i su vo hn m t cht n a, m c d Nga tiu hao l c l ng r t nhi u, p l c c a Nga c th , i v i Ty phng, sau khi chi n tranh ch m dt, cn m nh m hn nhi u, n u Ty phng cha pht minh v ch ng c nguyn t nng. S pht minh ny a k thu t c a Ty phng ln m t trnh v t h n k thu t c a Nga S. V chnh v s chnh l ch m Nga S ph i gi m h p l c th t s c a mnh i r t nhi u. Ch sau nhi u nm, khi, nh s ng gp k thu t c a c, Nga b t k p Ty phng v nguyn t nng, th, lc b y gi , p l c c a Nga m i tr thnh m nh m v i n th qun bnh ngy nay. V nh kho ng th i gian m y nm , m cc c ng qu c Ty u m i bng b cc v t thng chi n tranh, hng v ng l i c v pht tri n theo m t m i, nh chng ta th y ngy nay. C h i i v i cc qu c gia b Ty phng th ng tr , cc bi n c x y ra t o nn m t c h i hi m c khng ng . Gi s m mu thu n n i b gi a cc qu c gia Ty phng khng gay c n n n i x y ra chi n tranh, th Nga S s khng l i d ng c h i m tng

c ng nh h ng c a mnh c. nh th th cc thu c a s cha c gi i thot. Gi s m chi n tranh c x y ra th t, nhng cc c ng qu c Ty phng u nh n th c, theo nh c, r ng chnh Nga m i l k th chnh tng v k p th i, th a hi p c, quay t t c l c l ng v nh Nga, nh nhi u l n c ngh , th k t qu cng s tng t nh tr ng h p trn. Gi s m sau i chi n th hai, cc c ng qu c Ty phng cha pht minh c nguyn t nng, th p l c v nh h ng c a Nga lan trn kh p Ty u. Th l c c a Nga trn th gi i l n t th l c c a Ty phng. Ty phng s thu h p vng ki m sot. c a h l i ni khu v c B c M v m t vi ni khc trn th gi i, nh c chu v Nam Phi, th cc thu c a s ri t vng th ng tr c a Ty phng sang vng th ng tr c a Nga S. Cng cu c gi i thot dn t c cha ch c th c hi n d c, cng cu c pht tri n th qu quy t l xa v i hn n a. ng ny, cc bi n c th t s x y ra u khng n m vo m t trong ba tr ng h p trn. Nga khng b d n vo m t th yu qu, m cng khng l n p c ch th . Ty phng khng ch ng c ch th , nhng cng khng b ch th ch ng . Chnh s th hai bn ng s c v knh ch ng nhau t o ra cho chng ta, ngha l cho cc qu c gia b th ng tr , ho c cc qu c gia ang tm pht tri n, c h i duy nh t t m t th k , ph c h i c l p v pht tri n dn t c.

V cu c tranh ch p gi a Nga S v Ty phng d ng vo m t giai o n quy t li t, bn no cng n l c tm ng minh, cho nn m t m t Ty phng l n h i tr c l p l i cho cc n c b tr, gip phng ti n pht tri n b ng Lin Hi p Qu c, b ng k ho ch Colombo, b ng vi n tr tr c ti p, v.v M t m t khc cng v i m c ch tm ng minh, Nga gip cc cu c chi n tranh gi i phng v cng gip phng ti n pht tri n cho nhi u qu c gia. T hai mi nm nay, t ngy i chi n th hai ch m dt, chnh tr th gi i gi a hai kh i, t do v C ng S n, u do cc s ki n trn y quy t nh. S vi n tr cho cc c ng qu c Ty u theo k ho ch Marshall s ph c hng Ty c v Nh t B n, s vi n tr cho cc qu c gia v a c l p, t t c u n m trong m t k ho ch hon c u c a Ty phng lin k t cc ng minh, trong m t chi n l c v i bao vy Nga S. i l i, s gip cho Trung Hoa pht tri n, s vi n tr cho cc qu c gia ch ng M nh Cuba, t t c u n m trong m t chi n l c hon c u c a Nga S ph vng vy. Cho n cc pht minh v khng gian cng c dng vo vi c lin k t ng minh trong cu c chi n u v i gi a Ty phng v Nga S. i V i Cc qu c gia, tr c kia b bn thu c a ha, hay b thu c a ha, cc s ki n trn th t khng ph i l m t c h i hi m c, v cng qu bu hay sao? T nhin c l p c ph c h i v t nhin c

vi n tr pht tri n. Cho n ngy nay, bao nhiu qu c gia n m c c h i pht tri n? Chng ta ch th y c Trung Hoa. Vi t Nam n m c c h i cha? Vi t Nam chng ta trong hai mi nm nay, ch ng nh ng cha l i d ng c mu thu n ni trn y, gi a Ty phng v Nga S, pht tri n dn t c, l i cn b l t vo ci vng mu thu n . Do , ch ng nh ng chng ta khng pht tri n c, l i cn b tiu hao nhn l c v ti l c n m t m c r t ng lo ng i. N u l n ny, cc nh lnh o dn t c l i lm s y c h i th hai ny n a, th, d a theo kinh nghi m th t b i l n tr c, chng ta cng c th on c hon c nh no ang ch i dn t c chng ta. V trch nhi m th t b i, m th h chng ta ph i mang, i v i cc th h sau ny, s v b b n. M t c h i hi m c nh v y, l i ko di trong hai mi nm, m chng ta cha n m c. Cc nh lnh o dn t c hi n nay, xem th cng ph i l y lm khi p m v t khi n trch n c c . N u chng ta l i cn l c h i n a, th cc nh lnh o hi n nay s mang n ng, i v i dn t c, m t l i l m khng c g tha th c. Cc nh lnh o, pha Nam v pha B c, c a chng ta nh n th c tnh tr ng, v cng nguy ng p v kh n c p cho chng ta, nh trn y trnh by

cha? N u chng ta, cn c trn cc bi n c x y ra t hai mi nm nay, v nh t l t m i nm nay, chng ta ph i th nh n r ng cha c m t tri u ch ng g b o m cho chng ta r ng, nguy c ang e d a dn t c c cc nh lnh o, pha Nam v pha B c, th c. Chng ta s ng pha Nam, nn trong hai mi nm v a qua, c m y d p nh n th y r ng cc nh lnh o, lin t c k ti p nhau th lnh trch nhi m v v n m ng c a qu c gia, cha c lc no t ra nhn th y v n cn b n m dn t c c n ph i gi i quy t trong giai o n ny. khng nhn th y v n cn b n, th c nhin l khng nhn th y tnh tr ng v cng nguy ng p ang e d a dn t c. i v i cc nh lnh o pha B c, nghin c u cc sng tc v chnh tr cng nh cc hnh ng chnh tr c a h , chng ta cng nh n r ng, nh s nghi p nghin c u cc th c t l ch s c a C ng S n qu c t , v n cn b n c a dn t c c th c h nhn th y r hn. Tuy nhin, cc nh lnh o Nga S s d ng thuy t C ng S n nh l m t l i kh chi n u v i Ty phng, nh chng ta nh n th c trong cc trang trn y v chnh Mao Tr ch ng vi t cu sau y v thuy t C ng S n. S d chng ta nghin c u thuy t Cc-mc khng ph i v lu n i u t t p c a n, cng khng ph i v n ng m t php th n di u tr ma qu . N khng p, n cng khng th n di u. N ch ch l i. C

nhi u ng i cho n l th n d c tr b ch ng. Chnh nh ng ng i ny xem thuy t Cc-mc l m t gio l. Ph i ni cho nh ng ng i ny hi u r ng gio l c a h khng c ch l i b ng phn bn. Phn bn cn lm giu ru ng t, gio l khng lm c vi c . Ngha l cc lnh t t i cao c a kh i C ng S n u xem thuy t C ng S n l m t phng ti n. H ch ng phng ti n tinh th n do Ty phng pht minh ra cng nh nh ng phng ti n v t ch t khc c a Ty phng. Ng c l i, cc sng tc chnh tr c a cc nh lnh o pha B c, l i ch ng t r ng, nh ng ng i lnh o ny cn ang say m thuy t C ng S n v ng nhin tn n ln hng m t chn l. a m t phng ti n chi n u c a ng i, ln lm m t chn l c a mnh, l m c nhin h mnh xu ng th p hn m t b c i v i cc lnh t C ng S n qu c t v t bi n mnh thnh m t th n l tr th c cho ng i s d ng. V v y cho nn, trong nhi u hnh ng chnh tr c a cc nh lnh o pha B c, l thuy t C ng S n c ln trn quy n l i c a dn t c, i u y ch ng t r ng, trong lnh v c ngo i giao gi a cc qu c gia, h tin r ng m t s ng minh v l thuy t c th t trn quy n l i c a dn t c. Do cc l l trn y chng ta c th qu quy t r ng cc nh lnh o pha B c v n cha nh n th c nguy c ang e d a dn t c v nh ng ngy en t i c a chng ta v n cn ti p t c.

C h i th hai m t cha? Ngy nay chng ta l c h i th hai pht tri n dn t c cha? Nh ta th y c h i ni trn c t o ra do nh ng mu thu n pht sinh t m t cu c tranh u gi a Ty phng v Nga S. V y c h i s m t trong hai tr ng h p: 1.- Mu thu n v n cn, nhng chi n l c hai bn u thay i, cho nn s lin k t ng minh khng c n thi t n a. 2.Mu thu n khng cn. Trong cu c tranh u hi n nay gi a Ty phng v Nga S, Ty phng do M lnh o v qun s v Anh, M lnh o v ng l i. Trn phng di n qun s , chi n l c c a M khng ph i l m t chi n l c t n cng, nhng l m t chi n l c ph n cng k p th i b ng v kh nguyn t , ngay vo cc trung tm chi n l c c a Nga S. Do , v b i v lc u c a giai o n hi n t i c a cu c tranh u, t m ho t ng c a phi c, phi n u c gi i h n cho nn M c n m t s cn c chi n l c bao quanh Nga S t u sang . cng l nguyn nhn c a cng cu c M vi n tr cc n c khng ph i l Ty phng. Ni no M ng cn c l ni M vi n tr . Sau khi b my vi n tr thnh v ch y u, nhi u s ki n chnh tr hay kinh t chi n l c khc cng thnh nh ng l do vi n tr .

ph vng vy c a M , Nga cng vi n tr cho cc qu c gia , cho s c n thi t i v i M km i th cc qu c gia lin h c th t ch i khng cho M t cn c trn lnh th mnh. ng th i Nga S n l c ch cc lo i phi n c t m ho t ng xa b n t i cc trung tm chi n l c c a M . Cc qu c gia t t s , c hai bn u i v n u th c c v n cn b n c a mnh, th dng vi n tr pht tri n dn t c. V M c cn c g n Nga S, m Nga S khng c cn c g n M cho nn Nga S m i d n h t n l c k thu t v k ngh c a mnh vo vi c sng ch cc phi n tr ng x trnh lin l c a v ti n b hn M v i m ny. V, ng nhin, ti n b hn M v khng gian phi hnh, b i v ngnh ny ph i dng lo i phi n tr ng x trnh. M l i vo cc cn c c g n Nga S, nn khng ch tr ng n cc phi n tr ng x trnh. Tuy nhin b i v s tuyn truy n c a Nga S, nn cc cn c qun s c a M , cc ni trn th gi i, gy ra nhi u th t b i v chnh tr , v d , nh Nh t, khi T ng Th ng Eisenhower s p s a sang vi ng ng Kinh nm 1960. Cn nh c k , ci l i qun s khng b ci h i v chnh tr , cho nn M l i xoay sang chi n l c thay th cc cn c c nh trn t li n, b ng nh ng cn c phng h a ti n trung x trnh, lu ng: Cc ti m th y nh nguyn t . Trn phng di n qun s , s thay i chi n l c

ny, c ngha nh l M tng gia c t m ho t ng c a cc phi n v khng c n cc cn c qun s chung quanh Nga n a. Cn c khng c n t, th vi n tr s rt. Khi no s ti m th y nh nguyn t c a M ln n s l ng dng thay th cc cn c trn l c a, th vi n tr M s ch m d t V c h i pht tri n c a cc n c ngho s b t i nhi u. Cng cu c rt ny b t u thi hnh nhi u ni. Tuy nhin, n u tr ng h p ny x y ra, mu thu n Nga S - Ty phng v n cn, v cc n c nh m c d u pht tri n c kh khn, nhng v n cn c hy v ng pht tri n v c l p khng n n i b e d a. ng l i c a Ty phng, trong cng cu c chi n u v i Nga S, do Anh, M lnh o. Cn b n chnh y u c a ng l i ny, cng ngy cng b c l r r t. Cc nh lnh o Ty phng nh n th c hai i u. Tr c h t l do chnh, v m Nga S d c h t nhn l c v li l c c a mnh vo cng cu c chi n u v i v i Ty phng, l ch c a Nga S th c hi n cng cu c pht tri n dn t c. i u th hai l Nga S th c hi n c cng cu c pht tri n dn t c v nay tr thnh m t c ng qu c m s c m nh v nng l c ng c knh n . ng l i c a Ty phng. T t c ng l i c a Ty phng trong cu c chi n

u v i Nga S c xy d ng t trn hai nh n xt cn b n. Nh chng ta th y, trong m t giai o n trn y bn v n c Nga, n c Nga v Ty phng c m t di s n tinh th n chung: o Gia T. Nhng Ty phng theo Gia T Ty phi, Gio ch t i La M; Nga S theo Gia T ng phi, Gio ch lc u Hy L p. V hai n n vn minh Ty phng v Nga do c nhi u i m gi ng nhau. Nhng v m t s ki n l ch s , m chng ta bi t, di s n tinh th n chung, c th i k, c hi u l c l m t y u t lin h p gi a hai bn, l i, c th i k, c hi u l c l m t m m chia r . M c d ph i v trang n c c v th th v i nhau t ng hnh ng v t ng l i ni, ng l i c a Ty phng hi n nay i v i Nga S l, ku g i n tnh cch lin hi p c a di s n tinh th n chung, m c ch a Nga tr v v i x h i Ty phng v kh i ng i cng m t n n vn minh. T t c n l c ngo i giao c a Ty phng u h ng v m c ch trn, t nh ng hnh ng nh nh t, c a t ng c nhn, n nh ng trao i vn ha v nh ng hi p c thng m i hay qun s , gi a Nga S v cc qu c gia Ty phng. V d , khng ph i tnh c m ng i Anh t tn cho v tinh u tin s p b n ln qu o l Britnik. Nhng m l c t lng thn ph c nh ng v tinh Spoutnik c a Nga. Brit l British (c a ng i Anh), nik nh c r ng nh ng v tinh c a loi

ng i b n ln khng gian tr c h t l c a Nga S. Ng c a s l a ch n trn, l th a mn lng t i c a Nga S lu nay v n b Ty phng xem l th p km, v nh c nh Nga S r ng Nga S v Ty phng u cng chung m t n n vn minh. Khng ph i tnh c m ng Paul Reynaud c u Th t ng Php, trong cu c thm vi ng n c Nga long tr ng tuyn b v i Th t ng Krutchev: N u cc ng ti p t c vi n tr cho n c Tu, trong vi mi nm n a, m t t dn Trung Hoa s b p cc ng v u chu. Nh ng s hoan nghinh v ti p r c n ng h u cc phi hnh gia Nga, cc kinh Ty phng, cng hm cng m t ngha. Nh ng s trao i v vn ha v khoa h c, trong h i ngh qu c t , hay nh ng cu c vi ng thm c a nh ng phi on vn ngh c a hai bn u l nh ng hnh ng c tnh ton, chu n b d lu n c a hai bn, d n d t l n l n qu n chng c a hai bn n ch thng c m v i nhau. Bo ch Ty phng khng ng t ca ng i nh ng thnh tch khoa h c v x h i c a Nga S v lun lun nh c nh n nh ng th i k m s lin l c gi a cc n c Nga v Ty phng r t l thn h u. T t c cc hnh ng trn, trong t t c cc lnh v c, u d n ng cho Nga S tr v v i x h i Ty phng. Cu i cng v quan h hn h t, l nh ng n l c pht huy di s n tinh th n chung. Sau khi ly khai v i nhau trong nhi u th k , gio ch Gia T Ty

phi Roma l Gio Hong Gioan XXIII m i v ti p ki n cc v gio ch Tin Lnh v cc v gio ch Gia T ng phi. Cc bo ch Ty phng u h t s c hoan nghinh nh ng cu c ti p xc trn, chu n b cho cng cu c th ng nh t Gia T gio. S t ch c Cng ng Vatican I ti p t c chnh sch trn v thch h p v i m t ng l i chnh tr c a Ty phng. V v y cho nn, sau khi Gioan XXIII t tr n, th d nhin Phao L VI s ti p t c chnh sch trn v t ch c Cng ng Vatican II, trong , cc gio ch cc phi Gia T, ngoi Ty phi, u c m i tham d v i t cch l quan st vin. Xem th , chng ta nh n th y m t cch r r t, xuyn qua khng kh ph c t p v r i r m, c a s bang giao gi a hai kh i, nh ng nt chnh y u c a ng l i Ty phng i v i Nga S. Ph n II (D) Ch nh n n i b

ng th i v i s thi hnh ng l i ni trn v i Nga

S, v cng lm h u thu n cho ng l i y, Ty phng ang v n d ng n l c c a mnh chinh n l i n i b x h i Ty phng. Cc c ng qu c Ty u ngy nay tr i qua m t giai o n, c nhi u i m tng ng v i th i i Chi n Qu c bn Tu v th i k cc th qu c gia c a C Hy L p hay l th i k cc th qu c gia c a vo cc th k X n XIV. i khi, cc th qu c gia C Hy L p ngy xa cng l ni pht sinh m t n n vn minh sng l ng v c ng th nh. Ng i Hy L p cng v t sng chinh ph c cc dn t c kh p ven bi n a Trung H i. H t gi ng vn minh do h gieo r c, n y m m nhi u ni, v nh ng ni ny, nhi u qu c gia nh dn ng v t r ng pht tri n m nh b o, tr thnh nh ng l c l ng hng h u l n p c uy th c a m u qu c. V nhi u qu c gia m i tr l i chinh ph c cc th qu c gia Hy L p. Lc cc th qu c gia ny ph i s p v khng th ng n i nh ng s tranh ch p c truy n th ng nh t l c l ng, ch ng xm lng. Ngy nay, cc c ng qu c Ty u cng v y. l ni pht sinh n n vn minh Ty phng chinh ph c th gi i. H t gi ng vn minh c a h n y m m kh p ni trn a c u nhi u ni ny, nh dn ng v t r ng, nhi u qu c gia pht tri n m nh b o tr thnh

nh ng l c l ng e d a c cc c ng qu c Ty u. V d Nga S hay M . Rt kinh nghi m th t b i c a cc th qu c gia C Hy L p, cc nh lnh o Ty u ang huy ng h t n l c c a mnh th c hi n, s th ng nh t u chu. Nh ng hi p c quan thu su n c, hi p c quan thu b y n c, v, ngay n Th Tr ng C ng ng u Chu u l nh ng th c hi n u tin v c th c a nh ng c g ng ni trn. Sau khi, v mu thu n n i b m sut b nh b i, v v mu thu n v i Nga S m m t h t cc thu c a, tr c kia l ngu n cung c p thin s n cho h , cc c ng qu c Ty u nh n th c r ng con ng s ng duy nh t c a h l thanh ton cc mu thu n ni trn. V chnh l i u m h ang lm. i v i chng ta, cc qu c gia b qu c th ng tr , cc mu thu n trn t o cho chng ta c h i ngy nay. V y th, ngy no, cc c ng qu c Ty u v Ty phng, thnh cng trong d tnh c a h , cc mu thu n trn khng cn n a, v c h i c a chng ta cng s m t. V y cu h i l: cc c ng qu c Ty phng thnh cng cha? Trong cng vi c thanh ton mu thu n n i b , c nhi u tri u ch ng ch rng h c th thnh cng v ang thnh cng. Tri u ch ng quan tr ng nh t l th c, ngy cng r r t, c a qu n chng u chu i v i quan ni m u chu qu c gia chung. Trn

phng di n ny, nh ng hnh ng, c m tnh cch di h n c nhn c a t ng De Gaulle i v i cc nh lnh o Anh, M , thnh ra m t tr l c cho cng cu c thanh ton mu thu n n i b u chu. V v y, m chng la c th on r ng t ng De Gaulle cn s ng, uy tn c nhn c a De Gaulle s che ch cho chnh sch c a mnh, nhng l n h i n c Php s b c l p. T ng De Gaulle ch t i cng cu c thanh ton cc mu thu n n i b c a u chu s ti n hnh d dng hn. i v i chng ta, nh ng mu thu n n i b , gi a cc c ng qu c Ty phng, ngy nay, khng cn quan h nh nh ng mu thu n gi a Nga S v Ty phng n a. B t qu ch l nh ng mu thu n c th dng c trong cng cu c ngo i giao thng th ng. V y, Ty phng thnh cng trong cng vi c thanh ton mu thu n gi a Nga v Ty phng cha? C g ng c a Ty phng trong cng vi c thanh ton mu thu n gi a Nga S v Ty phng, v a nh m m c ch trnh cho nhn lo i m t chi n tranh nguyn t th m kh c, v a nh m m c ch c u thot vn minh Ty phng kh i m t s tiu di t ch c ch n, n u m t cu c chi n tranh nguyn t bng n gi a Nga S v Ty phng. Thi c a Nga S Nga S, ngy nay, ng tr c hai l i ku g i. M t bn, l i ku g i c a Ty phng l l i ku g i c a gia nh nh ng ng i cng m t vn minh v cng

m t di s n tinh th n. M t bn, l l i ku g i c a gia nh nh ng ng i cng m t l t ng C ng S n. Chnh tr th ng t ng c a th gi i ngy nay, s c qui nh b i thi c a Nga S tr c hai l i ku g i trn. vo m t trnh pht tri n, nh trnh c a Nga S ngy nay, Nga S c th p l i ku g i c a Ty phng. Nhng k c cu c tranh u gay go v i Ty phng, trong su t m y th k , cng cha c th s m chi u phai m trong tr cc nh lnh o Nga S. Nga S c th p l i l i ku g i c a gia nh cc ng ch l t ng C ng S n. Nhng cc nh lnh o Nga S, cng th a hi u r ng l t ng C ng S n lm m t phng ti n tranh u, gip cho Nga S th c hi n cu c pht tri n dn t c v ch cn gi tr khi cn m t ch l i no cho cu c tranh u gi a Nga S v Ty phng. M cu c tranh u c a Nga S i v i Ty phng ngy nay khng cn nh xa n a. L t ng C ng S n h t cn l m t l i kh s c bn trong lng ch Ty phng n a, b i v Ty phng tm c nh ng phng thu c c kh nng lo i l t ng C ng S n ra ngoi x h i c a h . V y Nga S s ng v bn no? Kh m bi t c. Nhng c l thi chnh tr thi t th c nh t, l Nga S s ty theo hon c nh th c t , m c lc ng bn ny v c lc ng bn kia. C i u ch c chn l l t ng C ng S n i v i Nga S gi m gi tr i r t nhi u. V l do ny, v v l do Nga S c lc t ra

thin v Ty phng, cho nn m i gy nhi u s tranh lu n l thuy t v i Trung C ng. Nhng trong giai o n ny, Nga S ang ng v u? Thuy t s ng chung ha bnh c a Nga c th l m t k ho ch ru ng i v i Ty phng, nhng ch c hn l Nga S cng trng th y s tai h i c a m t cu c chi n tranh nguyn t i v i nhn lo i, v nh t l i v i vn minh Ty phng. V ch trng s ng chung ha bnh, ng nhin, ng v i Ty phng c u thot vn minh Ty phng kh i h a tiu di t. V g n y, thi c a qu n chng Nga S, i v i cc phi on vn ha Ty phng, t ra nhi u c m tnh, l m t tri u ch ng Nga S thin v Ty phng. M t tri u ch ng khc v s Nga S hi n nay c l ang thin v Ty phng l ph n ng v cng m nh b o c a Trung C ng i v i thi dung ha c a Nga S. Trung C ng ang vo m t tnh tr ng, tng t nh c a chng ta, ngha l c a m t qu c gia v a c l p v ang tm pht tri n. Trung C ng cng ang c n c s mu thu n gi a Nga v Ty phng pht tri n. Ch khc v i chng ta m t i u l kh i ng i c a Trung C ng l m t y u t v cng quan tr ng, c th dng m lm l ch cn cn chnh tr th gi i. V v y cho nn Trung C ng nh h ng c n s bang giao gi a Nga S v Ty phng. Nhng cng

v s ng i to tt ny m cng cu c pht tri n c a Trung C ng v cng kh khn. Khi nhn th y Ty phng ang tm cch thanh ton cc mu thu n gi a mnh v Nga S, v xem chi u Nga S mu n thin v Ty phng, th Trung C ng, l y t cch l m t ph n t quan tr ng trong gia nh l t ng C ng S n, ph n i r t gay g t. Ch c ch n r ng cc nh lnh o Trung C ng hi n nay r t lo u v vi c mu thu n gi a Nga v Ty phng c th h t trong khi cng cu c pht tri n c a Trung C ng cha hon thnh. D u sao, n u cha m t h t h n, th mu thu n gi a Nga S v Ty phng gi m i nhi u. V ng th i cng gi m i c h i pht tri n cho chng ta, n u chng ta khng s m t nh ng n m l y d p m pht tri n dn t c. Kinh nghi m th t b i l n tr c cho chng ta th y hon c nh bi t m chng ta s l t vo k ny, nh t l n u k ny ng i lng gi ng kh ng l c a chng ta pht tri n c dn t c c a h . Tuy nhin, trong m t th gi i g m nhi u c ng qu c nh th gi i hi n t i, n u lo i mu thu n ny ch m d t, th th no gi a cc c ng qu c cng n y sinh ra nh ng lo i mu thu n khc. S sinh t n c a cc qu c gia nh b nh qu c gia chng ta cn c trn s khai thc ng m c cc lo i mu thu n. V v y cho nn, mi n l thi u s lnh o x ng danh c a chng ta cn, l chng ta cn c h i pht tri n. C h i pht tri n c a chng ta khc v i c h i pht tri n c a cc kh i l n, nh Trung Hoa hay n , l ch .

Trong cc o n trn y chng ta c g ng tm hi u cng cu c m dn t c chng ta c n ph i th c hi n, trong giai o n ny, b o v c l p v mu h nh phc cho ton dn. Cng vi c nhn th y, hon c nh bn ngoi c thu n ti n, v y th c hi n c hay khng cn ph thu c i u ki n n i b c a chng ta. Trong ph n sau y, chng ta s tm hi u nh ng i u ki n n i b ni trn. Ph n III I U KI N N I B

Th t ra th, v s minh b ch c a v n trnh by, nn, trong cc ph n tr c, c nhi u i u ki n n i b c c p n. D i y, chng ta s xem l i ton th cc i u ki n n i b , v n u c n s nh c l i cc i u ki n bn n. Ngoi ra, chng ta cng s g m vo ph n ny nh ng i u ki n pht sinh ra do s lin l c c a Vi t Nam v i cc ph n t khc trong x h i ng , v v i cc qu c gia ang tm pht tri n.

S lin l c, v i cc qu c gia trong x h i ng , c th xem l i u ki n n i b c a chng ta, b i v chng ta l m t ph n t trong x h i . S lin l c, gi a chng ta v cc n c ang tm pht tri n, c th xem l i u ki n n i b , b i v trong m t th gi i do Ty phng v Nga S phn chia nh h ng nh ngy nay, chng ta v cc n c ang tm pht tri n, u vo nh ng hon c nh c nhi u i m tng ng. Th t ng ra th, trong ph n ny chng ta s phn tch t t c cc i u ki n , hay c th , gy cho chng ta m t ci v n thu n hay m t ci v n ngh ch, trong s th c hi n cng cu c pht tri n dn t c c a chng ta. Lin l c v i Trung Hoa. T khi l p qu c, nm 939, n khi b s t n cng c a Ty phng v bi n thnh m t thu c a c a qu c Php, hai s ki n hon ton chi ph i chn trm nm l ch s c a dn t c Vi t Nam. Hai s ki n l s lin l c v i Trung Hoa v cng cu c Nam ti n. Trong l ch s bang giao, gi a chng ta v Trng Hoa, cc bi n c x y ra u do hai tm l i ch i nhau. T nm 972, sau khi nhn nh n c l p c a Vi t Nam r i, lc no Trung Hoa cng ngh r ng m t m t ph n lnh th qu c gia, v lc no cng khai thc m i c h i a n, thu g m ph n t m Trung Hoa xem nh l c a h . Bn kia, Vi t Nam lc

no cng n l c mang xng mu ra b o v n n c l p c a mnh. T t c cc s ki n, x y ra gi a hai qu c gia, u do s khc nhau c a hai quan ni m trn. Ngay nm 981, ngha l v a ba nm sau khi nhn nh n c l p c a Vi t Nam, T ng tri u th a lc n i chnh Vi t Nam c bi n, v inh Tin Hong v a m t, v s k v khng gi i quy t c, g i sang Vi t Nam hai o qun, do ng thu v ng b , t l i n n th ng tr c a Trung Hoa. Quan ni m Trung Qu c. c nh c a Trung Hoa l t l i n n th ng tr v khng lc no Trung Hoa th a mn v i s th n ph c v tri u c ng c a chng ta. Ngay nh ng lc m qun i chng ta hng c ng nh t, v chi n th ng qun i Trung Hoa, th cc nh lnh o c a Vi t Nam cng khn ngoan, tm cch th a thu n v i Trung Hoa v t t mnh vo ch thu c qu c. Nhng, i u m Trung Hoa mu n khng ph i l Vi t Nam ch th n ph c v tri u c ng. Trung Hoa, su t g n m t ngn nm l ch s , lc no cng mu n l y l i m nh t m Trung Hoa coi nh b t m m t. Trong 900 nm, t nm 939 n nm 1840, khi Ty phng t n cng vo x h i ng lm cho nh ng mu thu n, n i b c a x h i ny, t m ngng ho t ng, Trung Hoa b y l n toan chi m l i n c Vi t Nam. Hai l n do nh T ng ch trng, ba l n nh

Nguyn, m t l n nh Minh v m t l n nh Thanh. M t hnh ng lin t c nh v y, nh t nh c ngha l t t c cc tri u i Trung Hoa u theo u i m t chnh sch, t l i n n th ng tr trn lnh th Vi t Nam. Chnh sch ny do m t i u ki n a d v kinh t n nh: lu v c sng H ng H l ng thot ra bi n thin nhin c a cc t nh Ty Nam c a Trung Hoa, v ng c l i cng l con ng xm nh p cho cc o qun chinh ph c vo n i a Trung Hoa. nh v y th, ngay by gi , nh c a Trung C ng v n l mu n thn tnh, n u khng ph i h t n c Vi t Nam, th t ra cng B c ph n. Cng ch v l do ny m, nm 1883, L H ng Chng, th a lc T c c u vi n ch ng Php, , thay v g i qun sang gip m t n c cng m t vn ha ch ng ngo i xm, v thay v c u vi n m t thu c qu c m Trung Hoa ng l ra ph i c nhi m v b o v , l i thng thuy t m t k ho ch chia i Vi t Nam v i Php, Trung Hoa dnh cho mnh cc ph n t g m cc vng bao b c lu v c sng H ng H l y ng ra bi n. V ngay chnh ph T ng Gi i Th ch nm 1945, dnh ph n gi i gi i qun i Nh t B n t v tuy n 17 tr ln pha B c, cng v l do trn. Xem th bi t r ng, i v i dn t c chng ta h a xm lng l m t m i e d a th ng xuyn. H a xm lng c a Trung Hoa v a t m ngng, v s t n cng c a Ty phng, l chng ta l t ngay vo s th ng tr c a qu c Php.

Ngy nay, ch th c dn v a m i c i c, nhng ci h a xm lng i v i chng ta khng th v th m thuyn gi m. B i v h a xm lng, do v tr a d c a chng ta v tnh tr ng n i b c a chng ta m ra, v bao gi hai y u t cha thay i c th h a xm lng v n cn. Tm l thu c qu c. H a xm lng e d a dn t c chng ta n n i, trong su t m t ngn nm l ch s t ngy l p qu c, tr thnh m t m nh cho t t c cc nh lnh o c a chng ta. V do m l ch s ngo i giao c a chng ta lc no cng b chi ph i b i m t tm l thu c qu c. Hai l n L Th ng Ki t v Nguy n Hu tm cch ph khng kh l thu c . Nhng m c d u nh ng chi n cng l ng l y v ti ngo i giao r t kho, hai nh lnh o tr danh c a dn t c v n ph i khu t ph c tr c th c t . Tm l thu c qu c n ng, ch ng nh ng trn s bang giao, gi a chng ta v Trung Hoa, l i cn lan trn sang lnh v c bang giao gi a chng ta v cc n c lng gi ng. N u, i v i Trung Hoa, chng ta l thu c qu c, th i v i cc n c chung quanh, chng ta l i mu n h l thu c qu c. Tm l lm cho s bang giao, gi a chng ta v cc n c lng gi ng, lc no cng gay go. nh r ng cng cu c Nam ti n c a chng ta, l m t cng trnh m dn t c th c

hi n c, Nhng chng ta cn thi u ti li u cho cc s gia c th xt on xem, n u chnh sch ngo i giao c a chng ta khong t hn, t a trn nh ng nguyn t c phong ph hn th, c l s bnh tr ng c a chng ta s khng m t chi u nh v y. V d , m t cu h i m chng ta khng th trnh c: chng ta l m t dn t c st b bi n, nhng sao ngh thu t v t bi n c a chng ta khng pht tri n? N u chnh sch ngo i giao c a chng ta phong ph hn, v khng b h p vo m t ng l i duy nh t, c l s bnh tr ng c a dn t c chng ta, s m pht ra nhi u ng, v sinh l c c a chng ta khng ph i ch d n vo m i m t cng cu c Nam ti n. N c chng ta vo gi a hai n n vn minh Trung Hoa v n . V i m t chnh sch ngo i giao khong t hn, s lin l c qu c t c a chng ta c l r ng ri hn, v do , v tr c a chng ta s , ng nhin, c c ng c b ng nh ng bi n php d i o v h u hi u hn. Nhng th c t l v y . H a xm lng c a Trung Hoa n ng vo i s ng c a dn t c chng ta, n n i, t t c cc nh lnh o c a chng ta u b m nh b i s e d a . V, i ph l i, h ch c hai con ng, m t l th n ph c Trung Hoa, hai l m r ng b ci v pha Nam. S d, khi b Ty phng t n cng, m cc nh lnh o tri u Nguy n c a chng ta lc b y gi , khng c kh nng quan ni m m t cu c ngo i giao r ng ri, khai thc mu thu n gi a cc c ng qu c Ty

phng, l v cc nh lnh o c a chng ta khng lc no vng v y, ph n i khng kh tm l thu c qu c i i n ng ln l ch s ngo i giao c a chng ta. Hnh ng ngo i giao duy nh t lc b y gi l g i s b sang c u c u v i Trung Hoa. Chng ta bi t Trung Hoa h ng ng nh th no l i ku g i c a nh Nguy n. Nhng Trung Hoa cng ang b e d a nh chng ta, n u khng c l Trung Hoa l i th a c h i m t l i n n th ng tr Vi t Nam. Cc s b c a chng ta g i sang Php l i cng v i m c ch i u nh, th n ph c v i Php nh chng ta quen i u nh, th n ph c v i Trung Hoa, ch khng ph i v i m c ch ng nhin ph i c c a m t hnh ng ngo i giao, l khai thc cc mu thu n mu l i cho mnh. V th cho nn, n u chng ta c cho r ng, cng cu c Nam ti n thnh cng l m t k t qu c a chnh sch ngo i giao m t chi u nh trn trnh by, th cn nh c k t qu v i nh ng s th t b i m cng chnh sch ngo i giao mang n cho chng ta trong m t ngn nm l ch s , th c l nh ng s th t b i n ng hn nhi u. S bnh tr ng c a chng ta thu h p l i v ch theo c m t chi u, b h n c a bi n bao la ng l ra ph i l ci c a s ng cho chng ta. N n ngo i giao c a chng ta u tr nn, lc h u s , khng kh nng b o v chng ta. Trong khi , i v i m t qu c gia nh lc no cng b h a xm

lng e d a, th ngo i giao l m t trong cc l i kh s c bn v h u hi u b o v c l p v lnh th . L i l m tr c nh v y . Trong chn trm nm, t ngy l p qu c, chng ta b ngo i xm tm l n, b y l n do Trung Hoa v m t l n do Ty phng. Chng ta y lui c su l n, ch c l n th su nh Minh t l i n n th ng tr , trong hai mi nm, v l n th tm qu c Php xm chi m ton lnh th v th ng tr chng ta trong hn tm mi nm. Ch ng ngo i xm. V v y cho nn, ch ng ngo i xm l m t y u t quan tr ng trong chnh tr c a Vi t Nam. Chnh tr c truy n, c a cc tri u i Vi t Nam khng c quan ni m r ng ri nn, n u c phn n a k t qu i v i s xm lng c a Trung Hoa, th l i h ng chng ta vo m t chnh sch ch t h p v ngo i giao. Do t t c sinh l c pht tri n c a dn t c, thay v m cho chng ta c nhi u ng s ng, l i c d c h t vo m t cu c chi n u tiu hao ch tranh ginh t dung thn. M t m t khc, chnh sch ngo i giao ch t h p a chng ta vo m t th c l p cho nn lc h u s , cc nh lnh o c a chng ta khng ng u n i v i sng gi, v lu l i nhi u h u qu tai h i cho nhi u th h . Chnh sch ch ng ngo i xm.

Ci h a ngo i xm i v i chng ta hi n nhin v lin t c nh v y. V sao nh ng bi n php c truy n, c a cc nh lnh o c a chng ta tr c y, thnh cng phn n a, trong cng cu c ch ng ngo i xm Trung Hoa, nhng th t b i trong cng cu c ch ng ngo i xm Ty phng? Tr c h t, cc bi n php c truy n t v n ngo i xm c a Trung Hoa l m t v n ch lin quan n hai n c: Trung Hoa v Vi t Nam. So snh hai kh i Trung Hoa v Vi t Nam, th nh th l ng ph i v i m c ch ng nhin, chng ta th t b i r i. Nh ng s th n ph c v tri u c ng ch l nh ng bi n php hon binh. V v n ch ng ngo i xm cha bao gi c cc tri u i Vi t Nam t thnh m t chnh sch ng nhin v nguyn t c, i v i m t n c nh , nh n c chng ta. V th cho nn, nh ng bi n php c n c p d ng, nh bi n php ngo i giao, khng h c s d ng khi Ty phng xm chi m n c ta. L do th hai, l cng cu c ch ng ngo i xm ch c chu n b trn lnh v c qun s . Nhng, n u chng ta khng th ph nh n tnh cch c n thi t v thnh qu c a cc bi n php qun s trong cc chi n tr n ch ng cc tri u i Trung Hoa: nh T ng, nh Nguyn cng nh nh Minh, nh Thanh, chng ta ph i nhn nh n r ng n l c qun s c a chng ta r t l gi i h n. V ngy nay, c l p r i, th n l c qun s c a chng ta ch c ch n cng r t l gi i h n.

Nh v y, i v i m t n c nh , trong m t cng cu c ch ng ngo i xm, bi n php qun s khng th lm sao c. Trn kia, chng ta c c p n nh ng bi n php ngo i giao, t trn cn b n khai thc mu thu n gi a cc c ng qu c b o v c l p cho chng ta. Tuy nhin bi n php c n thi t nh t, h u hi u nh t v hon ton thu c ch ng c a chng ta, l nui d ng tinh th n c l p v t do c a nhn dn, v pht huy th c qu c gia v dn t c. ng th i, p d ng m t chnh sch cai tr khong t, m r ng khun kh lnh o, cho v n lnh o qu c gia c nhi u ng i th u tri t. N u th c qu c gia v dn t c c n su vo tm no c a ton dn, v c l p v t do c m i ng i m n chu ng, th cc c ng qu c xm lng, d u c nh tan c t t c cc o qun c a chng ta v c th ng chng ta trong cc cu c ngo i giao i n a, cng khng lm sao di t c ch qu t c ng c a c m t dn t c. Nhng ch qu t c ng n cao , m khng ng i lnh o th cng khng lm g c i v i k xm lng. V v y cho nn, ng th i v i nh ng bi n php qu n chng ni trn, c n ph i p d ng nh ng bi n php gio d c, lm cho m i ng i dn u quen bi t v i v n lnh o, v, i u ny cn chnh y u hn n a, lm cho s ng i th u tri t v n lnh o qu c gia

cng ng bao nhiu cng hay b y nhiu. B i v, c nh th , nh ng ng i lnh o m i khng bao gi b tiu di t h t c. Tiu di t ng i lnh o l m c ch u tin v chnh y u c a cc c ng qu c xm lng. Nhn c p n v n ch ng xm lng trn y, l lu n d n d t chng ta n m t v n v cng quan tr ng. Tr c tin chng ta nh n th c r ng i v i m t n c nh nh chng ta, h a xm lng l m t e d a th ng xuyn. ch ng xm lng, chng ta c nh ng bi n php qun s v ngo i giao. Nhng hn c cc bi n php qun s v ngo i giao, v phng di n h u hi u v ch ng, l nui d ng tinh th n c l p v t do c a nhn dn, pht huy th c qu c gia v dn t c, v m r ng khun kh gi i lnh o, cho v n lnh o qu c gia c nhi u ng i th u tri t. S th nh v y, th ng nhin m t chnh th chuyn ch v c ti khng lm sao i u ki n b o v qu c gia ch ng ngo i xm c. B i v b n ch t c a m t chnh th chuyn ch v c ti l tiu di t t n g c r tinh th n t do v c l p trong tm no c a m i ng i, bi n m i ng i thnh m t ng c hon ton khng c ch, d i u khi n, d t , v d s d ng nh m t kh c . B n ch t c a m t chnh th chuyn ch v c ti l gi c quy n lnh o qu c gia cho m t ng i hay

m t s r t t ng i, cho s th u tri t cc v n cn bn c a qu c gia tr thnh, trong tay h , nh ng l i kh s c bn, c ng c a v c a ng i c m quy n. Hn n a, gi s m chnh th chuyn ch hay c ti cha tiu di t c h n tinh th n t do v c l p trong th c c a m i ng i, th, t n, m t chnh th chuyn ch hay c ti cng l m t l i kh cho k ngo i xm. B i v, d i m t ch nh v y, nhn dn b p b c, s m ra on ght ng i lnh o h , v h ng v , b t c ai nh ng i h on ght, nh l h ng v m t ng i gi i phng, m c d u l m t k xm lng. L ch s xa nay c a cc qu c gia trn th gi i u xc nh n i u ny: Ch c nh ng dn t c s ng t do m i ch ng c ngo i xm. Ring v dn t c chng ta, ch c ch n r ng s khng c c a chng ta i v i s xm lng c a Ty phng s mnh li t hn b i ph n n u tr c , nh Nguy n, thay v ln n t t c nh ng ng i bn v qu c s , nui d ng c tinh th n t do v c l p c a m i ng i v pht huy th c qu c gia v dn t c trong nhn dn. Ng c l i, m y l n dn t c th ng c ngo i xm, t nh Tr n nh u i Mng C , n nh L nh qun Minh v Quang Trung chi n th ng Mn Thanh, u nh ch cc nh lnh o khu g i c ch t do v c l p c a ton dn. V v n v cng quan tr ng m chng ta nu ra

trn kia l v n chnh th c a n c Vi t Nam. V nh ng l do trnh by trn y, chnh th thch nghi cho dn t c chng ta, khng ph i nh o t do m t s l a ch n cn c trn nh ng l thuy t chnh tr , hay l nh ng nguyn nhn tri t l, m s c qui nh m t cch r r t b i hon c nh a d v l ch s c a chng ta, cng v i trnh pht tri n c a dn t c. N u by gi chng ta cha c th c r r t chnh th y ph i nh th no, th ngay by gi chng ta c th quan ni m c r ng chnh th khng th l m t chnh th chuyn ch hay c ti c. l m t thi r t r r t. Cng cu c Nam ti n c a dn t c Vi t Nam Cng cu c Nam ti n v s bang giao v i Trung Hoa l trung tm i m c a 900 nm l ch s Vi t Nam t ngy l p qu c nm 939, n lc lm vo s th ng tr c a qu c Php. Th t ra, chnh v p l c, qu m nh b o c a n c Trung Hoa to l n, v, v s s ng cn c a dn t c, m chng ta b d n vo th Nam ti n. B t vo nh ng i u ki n l ch s v a d, nh nh ng i u ki n m chng ta ph i ng u, ngay lc v a l p qu c, m t dn t c quen s ng v nng nghi p nh chng ta, c th a cng cu c bnh tr ng c a chng ta theo m t h ng khc khng? V sao m trong 900 nm, chng ta i d c theo b bi n t B c ch Nam, m khng lc no chng ta b

s quy n r c a trng dng, n m c v t bi n tm t s ng? S bnh tr ng duy nh t v pha Nam c ph i l gi i php duy nh t khng? N u, thay v Nam ti n, chng ta v t dy Tr ng Sn v mang sinh l c c a dn t c ln chinh ph c vng Cao Nguyn, th v n m ng c a dn t c c tr thnh h a h n nhi u hn ngy nay khng, c v phng di n tr ph cho ton dn, v phng di n tnh kh c a con ng i v v s ti n ha c a vn minh c a chng ta. Tr l i t t c nh ng cu h i trn y l m t i u v cng quan tr ng, m t m t tm hi u ci hay v ci d c a s lnh o dn t c trong d vng, v m t m t khc, nh n th c s pht tri n trong tng lai c a dn t c. V, s m mu n g, cc nh lnh o c a chng ta, d i s thc y c a th c t , v s c bnh tr ng t nhin c a dn t c, cng ph i tm cu tr l i thi t th c cho cc cu h i trn. Trong cc dng d i y, m c d u tnh cch quan tr ng c a cc v n v a m i nu ln, chng ta s c tnh g t b m t bn v khng c p n nh ng v n . Chng ta ch tm phn tch cu c Nam ti n c a chng ta, t dy Honh Sn n v nh Thi Lan, trn phng di n h u qu m cu c Nam ti n y l i cho dn t c, v th nh gi ci v n thu n hay ngh ch m ngy nay chng ta ang th a h ng. L ch trnh Nam ti n.

Cu c Nam ti n c a chng ta b t u th t s nm 1069. V chnh L. Th ng Ki t m t trong hai nhn v t Vi t Nam duy nh t tm cch p ph khng kh th n ph c n c Tu lc no cng bao trm s bang giao gi a chng ta v Trung Hoa m mn cho cu c Nam ti n. Sau khi b L Th ng Ki t nh b i, vua Chm l Ch C b b t v c m t. chu c m ng, Ch C c t ba chu, B Chnh, a L v Ma Lnh nh ng cho vua Thnh Tng nh L, hi n nay l t nh Qu ng Bnh, v pha B c Qu ng Tr . Cng cu c di dn b t u, vo nm 1075 v d i s lnh o c a chnh L Th ng Ki t v i t cch T ng tr n Thanh Ha. Hn hai trm nm sau, nm 1301, vua Nhn Tn nh Tr n, c ng c s giao h o gi a hai n c, Chm v chng ta, h a g cng cha Huy n Trn cho vua Chm l Ch Mn. Nm 1306, r c Huy n Trn v tri u, Ch Mn c t nh ng cho vua Anh Tng nh Tr n hai chu v R, nay l Nam Qu ng Tr v Th a Thin. Dn t c Vi t xu ng n o H i Vn. M t trm b y ch c nm sau, nm 1471, vua Thnh Tng nh L nh b i vua Chm Ban-ta-tr-ton. Sau t t c ph n t t o H i Vn n o C Mng, g m cc t nh hi n nay l Qu ng Nam v Qu ng Ngi, B c Bnh nh c xp nh p vo lnh th Vi t Nam. Nm 1558, khi Nguy n Hong vo tr n t i Thu n

Ha, th lnh th Vi t Nam g m t i o C Mng t g n m t trm nm r i, v n c Chm c xem nh l b tiu di t. Do , s thn tnh ph n t cn l i c a Chm do Nguy n Hong v con chu, khng cn kh khn nh xa n a. Nm 1611, Nguy n Hong, mu n tng c ng l c l ng c a mnh ng u v i cha Tr nh pha B c, chi m thm ph n t ch y t o C Mng xu ng n Sng C u, Ph Yn ngy nay. Nm 1653, tr ng ph t vua Chm l B Thm, v t i mu n l i d ng m u thu n n i b c a gia nh h Nguy n, cha Hi n l i chi m c vng t ch y n sng Phan Rang, hi n nay l t nh Khnh Ha. Nm 1693, Qu c Cha, Nguy n Phc Ch thn tnh t t c n c Chm n Bnh Thu n ngy nay, sau khi b t giam vua Chm l B Tranh. Tr c khi n c Chm b hon ton thn tnh, Vi t Nam b t u di dn sang cc ph n t b hoang c a n c Cam-B t t i hai a i m M Xa (B R a) v ng Nai (Bin Ha). T th k XV, n c Camb t, v n i lo n v s t n cng khng ng ng c a Thi Lan b t u suy s p. Nm 1658, cu c kh ng ho ng n i b tr m tr ng n n i vua Cam-B t xin th n ph c cha Hi n, v cam k t tri u c ng v b o v Vi t ki u. B t u t nm , ln sng Nam ti n c a chng ta trn sang Cam-b t. Nm 1690, th a c h i m t cu c n i chi n Cam-

b t, v v l do vua Cam-b t khng gi l i cam k t, Cha M i t d i quy n cai tr tr c ti p c a Vi t Nam, cc vng t c Vi t ki u . V nm 1698, chnh th c ha tnh tr ng trn, Cha M i thnh l p hai t nh Tn Bin (Bin Ha) v Phin Tr n (Gia nh) g m cc vng c Vi t ki u v ng i Tu th n ph c nh Nguy n, m hi n nay l cc t nh Mi n ng, Gia nh, Long An v m t ph n nh Tr ng. Nm 1732 cc t nh Ti n Giang hi n nay, l i c t lm ph huy n c a Vi t Nam, v nm 1757, cc t nh H u Giang, tr An Xuyn, H Tin v m t ph n Kin Giang. T t c cc ph n t sau ny, do M c Thin T chi m c v m mang, m c d u c t thu c quy n nh Nguy n t nm 1708, nhng mi n nm 1780, Vi t Nam m i k l hon ton chi m c . Hai giai o n Nam ti n. Cu c Nam ti n t o thnh lnh th hi n nay c a chng ta c th xem l ko di t nm 1069 n 1780, chia lm hai giai o n l n. Giai o n t 1069 n 1693 i t dy Honh Sn n Bnh Thu n v chi m c cc ng b ng nh b d c theo Tr ng Sn. Giai o n t 1690 n 1780, v chi m c h t ng b ng h lu sng C u Long. Th i gian hn 600 nm, chi m c nh ng vng t nh h p Trung Vi t, v th i gian khng y m t trm nm, chi m c cc vng t minh mng c a

ng b ng sng C u Long. S khc bi t gi a hai th i gian trn l nguyn nhn c a nh ng h u qu v cng quan tr ng m chng ta phn tch d i y. Ngoi ra, nh ng s ki n l ch s , x y ra trong hai kho ng th i gian , gp m t ph n r t n ng vo nh ng h u qu ni trn. Trong kho ng th i gian t 1061 n 1693, s chi m c t t c cc ph n t m i l y c c a Chm, m c d chng ta ph i i ph v i nh ng ph n ng i khi mnh li t c a dn t c Chm, khng h b nh h ng tai h i c a cc bi n c n i b . V m vi c di dn v t ch c cc t m i, theo c c u x h i Vi t Nam c th c hi n m t cch c qui c v lin t c t ngy chi m c . Tri l i s chi m c cc t pha Nam, l y c c a Cam-b t vo kho ng cu i th k 17, ch u nh h ng n ng n c a cu c chi n tranh gi a Nguy n nh v Ty Sn, gy iu tn cho c dn t c t B c ch Nam. V v y m, cc ph n t m i chi m c, t kho ng ny v sau khng c h ng m t s di dn v m t s t c c u m i, c qui c v lin t c. So snh nh ng ph n t chi m c Trung v Nam trong cu c Nam ti n chng ta nh n th y cc i u nh sau: * Cc ph n t Trung nh h p. * Cc ph n t Nam r ng l n. Trong su trm nm chng ta m i chi m c cc

ph n t Trung i t dy Honh Sn n Bnh Thu n. Trong khng y m t trm nm chng ta chi m c c ng b ng h lu sng M-kng. Cc ph n t Trung ph n sau khi chi m c, chng ta u c m t th i gian di v yn n di dn v t ch c c c u x h i. i v i cc ph n t Nam ph n, v a sau khi chi m c, chng ta b chi n tranh n i b tn ph, cho nn cu c di dn r t h n n v s t ch c c c u x h i v cng thi u st. V nh ng l do trn cho nn s chi m c cc vng ng b ng Trung ph n tuy l cha hon b nhng cng c th xem l t m xong. Tri l i cu c chi m c ng b ng h lu sng M-kng hon ton cha xong. Sau khi th ng nh t qu c gia nm 1802, Nguy n Tri u b t tay ngay vo vi c ki n thi t qu c gia, nhng ch nm mi nm sau, chng ta b Ty phng t n cng, v ti p theo , b qu c Php th ng tr . Trong kho ng nm mi nm, d u n l c n u, nhng v i ci t c c a nh ng bi n php lc b y gi , nh Nguy n cng ch c th c ng c a v , v nhi u l m l t m hn g n cc v t thng c a m y th k n i chi n. V nm ch c nm, v a hn m t th h , cha cho s t ch c c c u x h i, cc vng m i chi m c , c th i gi n r m t cch b o m cho s t n t i c a cc truy n th ng dn t c. l

trong tr ng h p m cc nh ng quy n c th t s nh n th c vi c t ch c c c u x h i l m t cng cu c t i quan h , c n c xem l tr ng tm. Nhng v i m ny, cc s gia c a chng ta sau ny, c n su t m xem vi c t ch c c c u x h i cc vng m i chi m c trong Nam, c ph i l m i lo u c a Nguy n tri u khng. T i nay, cha c ti li u no xc nh n i u . Nhi u h u qu . M t s ki n c th l m t nguyn nhn khc, thu c v lo i nhn sinh, c a s chi m c cha r i c a chng ta, i v i mi n Nam. Trong tm trm nm, dn s c a chng ta, sinh s ng ng b ng sng H ng H v cc ng b ng con con Trung Vi t, c m t m c gia tng trung bnh. M i khi nhn kh u ln cao, p l c thc y chng ta chi m thm t cy ru ng. N u cn c theo nh n xt r ng, trong su trm nm p l c nhn kh u c a chng ta c th th a mn c, b ng s chi m c thm cc vng ng b ng con con Trung Vi t, th p l c y khng to l n l m, v do , t l gia tng c a dn s c m t m c nh t nh. t nhin, chng ta m c c a c a vng ng b ng M-kng. Nhu c u di dn, chi m c cc vng t m i, v t qu s c sinh s n c a chng ta. Do , chng ta khng dn s chi m c ng b ng sng C u Long. S ki n trn y c n c xc nh n b ng nh ng con s v dn s c a

chng ta t nh ng nm 1000 tr v sau, i u m, trong tnh tr ng hi n nay, kh cho chng ta c c. ng ra, s chi m c c th th c hi n c b ng nh ng cu c di dn l n lao v c t ch c, , ng th i, tho p l c nhn kh u mi n B c v di dn vo Nam. ng ny, chng ta ch th y s sch chp l i t ch c inh i n v n i n c a Nguy n Tri Phng mi n Nam, m t bi n php c thnh qu khi chi m c mi n Trung, nhng r rng khng x ng ng v i cng cu c chi m c ang i mi n Nam. Trong khi tri u Nguy n ph i d n nhi u n l c m mang mi n B c nui dn, nh cng cu c khai kh n c a Nguy n Cng Tr Thi Bnh v Ninh Bnh. Cc s ki n trn ch ng t quan ni m khng thch nghi c a nh Nguy n i v i cc i cng tc trn lnh v c qu c gia lc b y gi , v a trn phng di n tr ng tm v a trn phng di n v tr a d. Nh ng l do chnh tr , trong s ki n lng dn cha nh l m t, c th nh h ng n cc quy t nh c a Nguy n tri u i v i mi n B c. Nhng, chng ta s th y d i y, h u qu chnh tr c a cc bi n php trn c a Nguy n tri u cn tai h i g p m y l n cc h u qu kinh t v nhn sinh. M t ph n t m i chi m c , trn dn c tha th t, t ch c x h i cha c, t p qun c truy n c a dn t c cha c nh trong i s ng th ng ngy c a dn chng, th c qu hng x s cha n r vo khung c nh m i, l m t nh c i m trn thn th qu c gia,

v phng di n qu c phng. l nh ng ni m k xm lng nh vo tr c h t, b i v h cng th c r ng, s c khng c c a m t l p dn chng cha m c r vo a phng ch c ch n s khng ng k . V, ng nhin, nh ng ni l nh ng vng m h a xm lng, m t e d a th ng tr c i v i cc qu c gia nh , nh qu c gia chng ta, c th b c c u, m t cch hi u qu , lan trn kh p t n c. V v y m, mi n Nam d i Tri u Nguy n, tr thnh m t vng hi m a cho ton lnh th . L ch s xc nh n cc s ki n trn. Ng i Php hai l n t n cng n c ta, u nh tr c tin vo mi n Nam, l n u nm 1860 v cc nm k ti p. Lc b y gi nh trn chng ta th y, s chi m c c a chng ta i v i mi n Nam hon ton cn ang d dang. Tm mi lm nm d i s th ng tr c a Php, c nhin l, ch ng nh ng cc dinh i n c a Nguy n Tri Phng u b tan r, m l i s chi m c c a chng ta, n u c ti p t c v p l c nhn kh u ng nhin, c th c hi n m t cch h n n, v th theo quy n l i c a cc t ch c kinh t th c dn Php, ch khng lm sao theo ng l i n nh b i quy n l i c a dn t c. V th cho nn, sau tm mi lm nm, s chi m c c a chng ta i v i mi n Nam v n trong tnh tr ng d dang nh tr c. V v th cho nn, l n th hai nm 1945, ng i Php, ngoi cc l do kinh t v qun s , l i nh chi m mi n Nam tr c, m t l n n a.

Ph n III (B) C s h t ng v t ch c.

Tnh tr ng v t ch c, c a h t ng c s nng thn c a chng ta, lc qun Php n, l m t l i kh cho h . i v i chng ta, l m t l i l m quan tr ng v nhi u l do. Tr c h t, khi Gia Long t c v th ng i Y Pha Nho chi m c Phi Lu t Tn t ba trm nm. Ng i Anh v ng i Php b ln n t m t trm nm ch c nm. Ng i Ha Lan v ng i Anh ginh nhau Nam Dng qu n o t m t trm nm. C ng i Ha Lan, ng i Anh v ng i Php tranh ginh nh h ng v i nhau t i Thi Lan t cu i th k 17. Ng i Anh nh b t ng i Ha Lan ra kh i M Lai, v chi m bn o ny t hn nm ch c nm. Ngha l s t n cng c a Ty phng vo cc qu c gia chu c t lu v cc v tr c a h bao vy Vi t Nam. Tri u Nguy n khng th khng bi t tnh tr ng , nh t l khi chnh Gia Long lin l c

ch t ch v i Ty phng v nh k thu t c a h m chi m l i c chnh quy n. Gia Long khng th khng bi t s c m nh c a k thu t Ty phng v cng khng th khng bi t ch xm lng c a Ty phng khi tnh tr ng c a cc qu c gia chung quanh chng ta nh trnh by trn y. Nh th th, v l do g m chng ta khng c tm cch on tr c ci h a xm lng n g n m t bn? Trong n i b , nh ng bi n php qu c phng khng c, i ngo i, trong khi nh ng bi n c ang d n d p x y ra cho cc qu c gia lng gi ng nh chng ta v a th y, th quan ni m ngo i giao c a chng ta v n ch t h p v ng c a nh xa. Mi n nm 1839, khi ng i Anh can thi p b ng v l c vo n i a Trung Hoa trong cu c chi n tranh Nha phi n, th lc b y gi , Minh M ng m i th c c tnh tr ng nguy ng p c a qu c gia v v i v v t ng t g i hai phi b sang Anh v Php. Nhng tnh th mu n. V l i, m t phi b ngo i giao g i i m t cch t ng t khng chu n b , khng lt ng, khng thng thuy t s kh i, lm sao mang n k t qu g? V sau , cc s ki n d n d p x y ra nh chng ta u bi t, v hai mi nm sau chng ta lm vo ch th ng tr c a qu c. Cc s gia th ng cho r ng, nguyn nhn c a tr ng thi khng d b c a tri u Nguy n i v i h a xm

lng, v l do c a nh ng hnh ng km sng su t trong giai o n quy t li t y, l tm l c a nh ng ng i, tr i qua nhi u i, th m nhu n nho h c cho nn, ngoi vn minh Trung Hoa ra, khng cn nhn th y c th c nh ng s pht tri n no khc cho nhn lo i. V v y cho nn, h nh t nh nh m m t tr c cc s ki n ang d n d p x y n. Ngoi l do trn, s b giam hm trong m t n n ngo i giao c truy n ch t h p, cn c trn tm l thu c qu c i v i Trung Hoa, l m t tr l c to tt. Tm l ny b c l ra r r t trong ph n ng c a chng ta lc b y gi . Tr c khi chnh Trung Hoa b t n cng, th ph n ng c a chng ta nh l khng c i v i s t n cng c a Ty phng vo cc qu c gia chu lng gi ng. Ng c l i sau khi Trung Hoa b t n cng, th lc by gi ph n ng c a chng ta l v i v g i hai phi b sang Php v Anh, m khng c m t s chu n b ngo i giao no c . L i g i phi b nh v y l l i g i s b sang Tu xa nay. V s g i hai phi b sang Php v Anh, theo l i g i s b sang Tu xa nay, l i cng lm cho chng ta nh n th c, m t cch r r t hn n a, quan ni m v ngo i giao c a chng ta lc b y gi mang n ng tm l thu c qu c, n m c no. V ngay trong lc ny, chng ta ang th a h ng ci h u qu tai h i c a tnh tr ng chi m c d dang c a chng ta i v i mi n Nam. Tnh tr ng v t ch c c a lng m c trong mi n Nam, nh trn chng ta

th y, l m t tnh tr ng thu n l i cho k xm lng, ngha l cho k t n cng bao nhiu, th b t l i cho k c th b y nhiu. Trong th i gian khng c v i Php, s ki n ny cng th hi n r r t. Qun Php t n cng r t d vo cc lng do qun khng chi n ki m sot, cng nh qun khng chi n t n cng r t d vo cc lng do qun Php ki m sot. Trong khi , mi n B c v mi n Trung, s t n cng c a m t bn ny, vo m t lng do bn kia chi m gi l m t hnh ng v cng kh khn. V ngay by gi , s d du kch qun c a mi n B c ph r i d dng cc vng nng thn c a mi n Nam, l v theo chi n l c du kch c a Mao Tr ch ng, h ng vai tr t n cng vo cc lng m c v t ch c, m chng ta c th . Trong tr ng h p , v tr c m t th c t hi n nhin, lin quan n s thi u t ch c c a chng ta trong lnh v c h t ng c s nng thn, chng ta ch c th ch n c du kch nng thn, n u, ho c l, chng ta khng nh n vai tr c th cc lng, xoay chi n l c, chnh chng ta s t n cng vo cc lng t nh ng c i m c t ch c v phng th c, ho c l, chng ta t ch c cc lng tr c, r i m i c th sau. S chi m c d dang c a chng ta i v i mi n Nam l i cn c nhi u nh h ng n ng n v nhn sinh, v x h i v v kinh t m chng ta s nhn th y r khi xt v hnh th c v t ch t cc lng c a chng ta t B c

ch

Nam.

Hnh th c v t ch t c a lng. Tr c h t, chng ta s khng v i v, nh ph n ng cc s gia v kinh t gia c a chng ta, khen ng i v hnh di n v i t ch c lng m c c a chng ta, m nh ng ng i ny xem l m t sng ki n k c c a dn t c. Nh ng ng i ny th ng ca t ng tnh cch dn ch trong s t ch c t tr c a lng v tnh cch c l p c a lng i v i chnh quy n trung ng Nhng th t ra th, b t c d i tri u i no c a chng ta, ty lc, s ki m sot c a trung ng c th , ho c ch t ch , ho c n i r ng, i v i lng m c. Trong nh ng th i k m s ki m sot c a trung ng ch t ch i v i lng th, cng vi c hnh chnh c a lng do m t quan vin c a trung ng b nh m ph trch. Trong nh ng th i k m s t tr c a lng c r ng ri hn, th cng vi c hnh chnh do ng i trong lng m trch. i u th hai l tnh cch dn ch nh n xt trong s t tr c a cc lng ch l hnh th c t p h p x h i th p nh t c a loi ng i, m cc b l c no cng c. Chng ta t g t b cc s ki n trn y ra m t bn, v ch ch tr ng n hnh th c v t ch t trong s t ch c lng, cn c trn m o trnh t ch c h t ng c s c a chng ta, trn phng di n nhn sinh, x h i v vn ha. Nh n xt k , chng ta s th y r ng lng chng ta

mi n B c c t ch c m t cch tr m t: ngha l, trong ph m vi lnh th c a lng, vung ro c a lng xy trn m t t h p, l i g m nhi u nc gia v dn c ng c. L i i v nh c a trong lng s p x p nh trong m t thnh ph nho nh , t t c cc c s cng c ng, tr ng, nh, cha, cng s , vn vn, u ph c v ton th dn lng. N p s ng t p th gi a nh ng ng i trong lng s ng nhin, v th c c ng ng thnh m t t p qun c a dn lng. Hai ch Lng ti khu g i m t v tr nho nh , m t t p th trong c ti. Lng l m t n v x h i sau gia nh, m t n v qu c phng, hnh chnh c a qu c gia, v m t n v kinh t cho vng. Hnh th c ny l hnh th c nguyn kh i c a lng chng ta, v chng ta tm th y hnh th c nguyn kh i ny t t c lng mi n B c, B c mi n Trung, n Qu ng Bnh v Qu ng Tr . Cc vng g m lnh th chng ta khi m i l p qu c v ph n t u tin chi m c c a Chm, nm 1069, d i th i nh L. T pha Nam Qu ng Tr n Bnh Thu n, hnh th c c a lng b t tnh cch tr m t, ngha l vng ro r ng hn v nh trong lng tha hn. S i dy lin l c gi a cc ng i trong lng v n cn, nhng gin ra v s chung ng b t i khi con ng t di ra, v tinh th n t p th , cng v , m b t u nh ng ch cho m t l i s ng ring t. T Th a Thin n Bnh Thu n, vung ro c a lng

cng xu ng pha Nam th cng m r ng, nhng s m r ng khng v t qu m t gi i h n. Do hnh th c v n c tn tr ng. Cc vng ny g m cc t chi m c c a Chm d i tri u Tr n, v Nguy n. i v i dn lng, tnh cch n v x h i sau gia nh b t u l ng l o cng nh tnh cch n v qu c phng i v i qu c gia. Tnh cch hnh chnh cn nguyn v n. Nhng b t u t Bnh Tuy hi n nay, n mi n ng v cc t nh Ti n Giang, th hnh th c tr m t b . Nh c a trong lng b t u r i rc, cch nhau th t xa. Vung ro c a lng khi xa khng cn m ch cn nh ng vung ro cho m t xm, g m nhi u nh c a m t ging h , hay nh ng vung ro cho t ng nh m t. Cng i su vo pha Nam, cc nc gia cng cch xa nhau v nh c a cng r i rc kh p ni trong ph n t c a lng. Hnh th c xa khng cn n a v cng v i hnh th c xa n n p s ng t p th cng khng cn. i v i dn lng, tnh cch n v x h i sau gia nh c a lng khng cn n a. i v i qu c gia, tnh cch n v qu c phng khng cn n a, m ch cn tnh cch n v hnh chnh. Cc c s cng c ng khng cn gip ch cho ton th dn lng n a v ng t qu r ng. Sang mi n Ty, cc cnh ng bao la c a H u Giang hon ton nu t m t hnh th c nguyn kh i c a lng Vi t Nam. Trn nh ng kho ng r ng l n, hay d c theo

b sng v b kinh, cc nc gia r i rc, ho c gom l i t ng khm nh nh , nm ba ci nh, v ch y di n mi v vi mi cy s ngn. Hai ch Lng ti ch cn khu g i m t t ch c hnh chnh c nhi u b c sch. L do c a s n d n, n v tung ra, c a hnh th c v t ch t c a lng chng ta, t B c xu ng Nam, th ng c xem l v, t i pha B c, t h p v dn ng, pha Nam, t r ng v tha dn. L do ny, m t mnh khng gi i thch t t c cc s ki n nh n th c trn kia, b i v c nhi u ni t h p, nh Th a Thin, l i c nh ng lng r ng hn Thi Bnh, hay Qu ng Nam, Qu ng Ngi, ni m t l i r ng hn. V, n u vng t h p khng th t ch c lng r ng c th tri l i vng t r ng v n c th ch c lng tr m t c. Ch c ch n l ng th i v i l do trn, m t quan ni m sai l m v s t ch c lng, c a nh ng ng i ph trch cng cu c chi m c cc vng t m i, l m t l do r t n ng. Cng xa trung ng, hnh th c nguyn kh i c a lng v nh ng h u qu c l i c a hnh th c , l i cng b qun. Ch cn nh r ng lng th c nh, c cha, c cng s , l , m qun r ng cc c s c ng c ng , ch ph c v hi u qu khi no hnh th c tr m t c tn tr ng. H u qu c a hnh th c v t ch t.

Nhng d l do no, th, s ki n th c t nh v y, v mang theo nhi u h u qu r t l b t l i cho chng ta ngy nay. Nh ng h u qu b t l i v qu c phng, nh chng ta bi t, l nh ng h u qu tai h i c p k nh t. K l nh ng h u qu v nhn sinh, v x h i v v vn ha v kinh t , tai h i khng km, nhng lu ngy m i n. Tr c h t l, s ng trong khun kh m t hnh th c tr m t, tinh th n t p th m i n y n c. Hnh th c tr m t m t i, tinh th n t p th cng m t. l m t i u v cng tai h i, b i v lc no qu c gia, m t t p th to l n, v n cn v v n i h i ng i dn m t th c t p th m h m t. K , s ng tr m t, ng i dn s khng c l p, s d a vo t p th m pht tri n c nhn. Nh s tng tr gio d c t nhin, kinh nghi m c a ng i tr c truy n cho ng i sau, t th t l c trong m t t p th v h p thnh truy n th ng c a t p th . S ng tr m t s ti n ha c a c nhn khng b gin o n. Sau h t, l s lin l c t nhn dn ln chnh quy n trung ng, cng nh t chnh quy n trung ng xu ng nhn dn, s thng su t, d dng, n u nhn dn s ng trong m t hnh th c tr m t. Cc c s cng ch mang n cho nhn dn nh ng phng ti n kinh t , x h i hay vn ha, nng cao i s ng, ch c th t ch c c trong hnh th c s ng tr m t. V l d nhin l nu hnh th c s ng tr m t khng c, th

t t c nh ng h u qu trn kia u khng c. Ngha l khng hnh th c tr m t, ng i dn s s ng l l i, truy n th ng c a t p th m t l n, c nhn khng pht tri n, th c t p th khng cn. Chnh quy n n v i ng i dn m t cch gin o n v ng i dn cng khng bi t n chnh quy n. Ngoi nh ng dy lin l c gia nh ra, ng i dn s ng c l p khng cn bi t x h i v qu c gia l g. Nh ng s ki n tai h i trn y, cng tr nn tr m tr ng d i th i Php thu c, b i v i s ng c a nhn dn khng ph i l m i lo u c a ng i th ng tr . Tnh tr ng x h i c a ng i dn nh v y, t t nhin nh h ng n ng n n m c s n xu t kinh t b i v cc k thu t s n xu t, nh t l v nng nghi p, lnh v c thin s n chnh c a chng ta, th s, l i cng ngy cng suy i. V v y m chng ta khng l y lm l , khi c nh ng t trnh nghin c u c a cc chuyn vin v kh nng tng gia s n xu t c a chng ta trong ngnh nng nghi p. Nh ng ng i ny c l ng r ng, m c s n xu t mi n B c c th tng ln t nh t l nm mi ph n trm, mi n Trung t nh t l m t. trm ph n trm, v mi n Nam hai trm ph n trm. Con s . sai bi t, gi a ba con s nh gi kh nng tng gia s n xu t c a ba mi n, ch do s sai bi t gi a trnh th thu t s n xu t hi n t i ba mi n. Nh ng trang trn y gip cho chng ta nhn th y r r ng s chi m c c a chng ta, i v i pha Nam

mi n Trung cha hon b , v i v i mi n Nam hon lon cha r i. b t tay vo cng cu c pht tri n, vi c u tin m chng ta ph i th c hi n l hon t t cng cu c chi m c ni trn, b ng cch t . ch c l i, trn cn b n s ng tr m t v t p th , cc c s h t ng c a chng ta nng thn. Nh th th, vi c t ch c l i cc lng m c pha Nam mi n Trung v mi n Nam, khng ph i ch c tc d ng qun s , i v i s ph qu y c a du kch qun mi n B c, m chnh l t n n t ng cho cng cu c pht tri n dn t c trn m i lnh v c, nhn sinh, kinh t v vn ha. ng hn n a, hai tc d ng trn ph i i i v i nhau. Ngha l, tc d ng qun s , i v i s ph qu y c a du kch mi n B c, s t c d dng hn, n u chng ta t n vo khun kh bao qut c a m t cng cu c pht tri n dn t c r ng l n. L do c a s ki n ny l nh sau y: C ng S n, ni chung ton b l thuy t v phng php hnh ng, l m t phng ti n tranh u kh c ph c c s tin t ng c a cc nh lnh o mi n B c. S tin t ng c a h b t ngu n t hai s ki n. Tr c h t l phng ti n t ra c hi u l c trong giai o n gi i phng qu c gia kh i ch th c dn, b i v mang n cho chng ta nh ng ng minh qu c t trong cu c tranh u l loi c a m i qu c gia, nh chng ta bi t. S ki n th nh l

gng pht tri n c a Nga S. i v i hon c nh c a Vi t Nam s tin t ng c thch nghi khng, chng ta c p n trn y v sau ny s tr l i. D u th no, do s tin t ng trn, cc nh lnh o mi n B c p d ng phng php C ng S n th c hi n cng cu c pht tri n, nh chng ta trnh by ph n hai, trong c cu c xm chi m mi n Nam. V v y m, bi n php qun s i v i h ch l m t ph n trong m t ton b chng trnh. Do nh ng hnh ng c a h c nh ng kh nng li cu n c qu n chng, m ring nh ng bi n php qun s c a h , khng lm sao c c. Ni m t cch khc, bi n php qun s c a h khng th tch r i v ng ring m t mnh, ngoi ph m vi cng cu c m h ch trng. Nh v y, ch ng l i nh ng s ph r i c a du kch qun mi n B c th bi n php qun s khng thi l khng . V d m chng ta c nh b i h v qun s i n a, chng ta cng cha th ng h c, b i v l c l ng chnh y u c a h khng ph i l qun l c, nhng l m t ton b chng trnh. V chng ta bi t, chng trnh khng g khc hn l m t cng cu c pht tri n theo l i C ng S n. Cng nh chng ta th y trn kia, khi Nga S m mn cho giai o n hi n t i c a cu c tranh u v i Ty phng th i u ki n tr c tin b o m th ng l i l a cu c tranh u c a h ln t m qu c t , b i v ch th l Ty phng, b a ging l i th ng tr

trn kh p a c u. Tr ng h p c a chng ta ngy nay trong cng cu c nh d p du kch qun mi n B c cng tng t nh v y. V mi n B c t v n , du kch qun ph r i t i mi n Nam, trong khun kh ton qu c c a m t cng cu c pht tri n theo l i C ng S n. Nh v y mu n nh d p du kch qun, chng ta ph i t cng cu c nh d p trong khun kh ton qu c c a m t cng cu c pht tri n dn t c theo l i T Do. Ngha l, nh ng bi n php c a chng ta dng ph i l nh ng bi n php khng gi i h n trong lnh v c qun s m l nh ng bi n php thu c t t c cc lnh v c g m trong khun kh c a cng cu c pht tri n dn t c. V chng trnh c a chng ta ph i c quan ni m, khng ph i ch cho mi n Nam, m cho ton qu c. Nh ng ci v n c a l ch s Ngoi hai v n , S lin l c v i Trung Hoa v Cng cu c Nam ti n c a dn t c ng nhin n ng trn ci v n hi n t i c a dn t c, chng ta th y trong m t o n trn y, tm mi nm th ng tr c a ng i Php l i cho chng ta m t di s n m ngy nay chng ta cn ph i mang nh ng h u qu r t l tai h i. Ch c n nh c l i ba gnh n ng nh t m th i k Php thu c lu l i cho chng ta. Ty phng ha b t bu c Tr c h t l m t cng cu c Ty phng ha b t bu c

i v i chng ta. B t bu c, b i v chng ta khng c Ty phng ha, nhng v sinh l c m nh b o c a m t n n vn minh chi n th ng vn minh chng ta, lm cho chng ta m t tin t ng vo cc gi tr tiu chu n c, v mi n c ng thu th p n n vn minh m i. K th ng tr khng c quy n l i g bi t n s Ty phng ha c a l p ng i b tr . V n m ng c a chng ta l i khng ph i do chng ta n m. V v y m cng cu c Ty phng ha, m chng ta ph i ch u nh n t m t th k nay, l m t cng cu c Ty phng ha b t bu c, khng m c ch, khng c h ng d n. Dn chng b li cu n vo m t phong tro Ty phng ha, m khng hi u Ty phng ha lm g, Ty phng ha n m c no l , v Ty phng ha lm sao l ng. X h i tan r. Tnh tr ng d n d t n s tan r c a x h i chng ta. Cc gi tr tiu chu n c m t h t hi u l c i v i t p th m gi tr tiu chu n m i th khng c. Do , tn hi u t p h p cc ph n t trong x h i m t. l m t i u v cng b t h nh cho dn t c trong giai o n ny, v chnh lc ny l lc m chng ta c n ph i th c hi n cng cu c pht tri n dn t c b ng cch Ty phng ha. M t cng cu c nh v y i h i, nh chng ta bi t, nhi u n l c lin t c c a ton dn v nhi u hy sinh l n lao c a m i ng i. V v y cho nn, s c m t tn hi u t p h p v cng

c n thi t, ton dn trng vo v tin t ng, m i c ngh l c m cung c p c g ng trong m t hon c nh kh h nh. V chnh vo m t th i k nh v y chng ta l i m t cc tn hi u t p h p. Gi s chng ta c m t s tin t ng vo m t nhn v t t ng trng, nh ng i Nh t tin vo Thin Hong c a h , th s tin t ng th t l qu bu v cng. Cho nn, s l c h i pht tri n l n u tin, khi m x h i chng ta cha tan r, l m t i u h t s c tai h i. Ngy nay, chng ta ph i pht ng cng cu c pht tri n, t m t kh i i m r t th p, so v i kh i i m chng ta c th c c, n u chng ta n m ngay c h i l n u tin. S thi u tn hi u t p h p t nhin cho dn t c, v s d n d t cc nh lnh o chng ta n m t hon c nh ph i x d ng nh ng tn hi u t p h p chi n l c v c nhin l giai o n. Nhng l m t s thay th b t c d, b i v nh ng tn hi u t p h p giai o n, t n khng b n, t t nhin ph i nhi u l n thay i v i th i gian, v s lm m t s tin t ng c a nhn dn i v i ng i lnh o. S gin o n trong v n lnh o qu c gia. Gnh n ng th ba, m th i k th ng tr c a qu c l i cho chng ta, l s gin o n trong v n lnh o qu c gia. Chng ta th y r ng chng ta lm vo m t s gin o n n m t trnh tr m tr ng nh t. S chuy n quy n khng th th c hi n

c gi a l p ng i tr c v l p ng i sau. B m t qu c gia v b m t lnh o u b m t. Thu t lnh o khng truy n l i c. Ng i lnh o khng c di s n d vng khng b o t n c, vn kh th t l c v b c p bc. M t trong cc nguyn nhn chnh y u c a s c m nh c a cc c ng qu c l m t s lin t c lnh o qu c gia trong nhi u th h . Trong th i gian , kinh nghi m lnh o ch ng ch t v lu truy n cho cc th h . Ch t ng n ci h u thu n kinh nghi m sc tch h ng m y th k c a h , chng ta cng khi p, khi nhn l i m y t gi y kinh nghi m lm h u thu n cho chng ta ngy nay. Quan ni m qut s ch tn tch tr c, xy d ng tng lai l m t quan ni m u tr c a qu n chng, khng c hu n luy n v th c chnh tr . Khng ng i lnh o no, k c nh ng ng i cch m ng cu ng nhi t nh t, c quy n nui m t t ng nh v y. B i v khng c m t hnh ng no m st h i m t dn t c b ng hnh ng qut s ch tn tch tr c xy d ng tng lai, v nh th c ngha l khng bao gi chng ta xy d ng c m t kho tng khinh nghi m lm h u thu n cho s lnh o qu c gia. Thm vo cc gnh n ng trn y, m qu c lu l i cho chng ta, s thi u ng i lnh o trong cc ngnh, nh chng ta bi t, l m t tr l c to tt cho cng cu c pht tri n ang i ch chng ta.

V n phn chia lnh th Chng ta th y, trong m t o n trn, nh ng i u b t l i cho chng ta, trong m t cng cu c pht tri n dn t c, b i v n c Vi t Nam l m t n c nh . Nay thay v m t cng cu c pht tri n th c hi n cho ton qu c, tnh tr ng chia i t chng ta vo hon c nh ph i quan ni m cng cu c pht tri n cho t ng phn n a qu c gia. Nh th , vi c chia i lnh th t n l m t tr l c v t ch t, cho cng cu c pht tri n c a chng ta. Mu thu n v c h i. M t n c nh v y u, nh n c chng ta, ch s ng nh nh ng mu thu n gi a cc n c l n. Chnh s mu thu n, gi a kh i C ng S n v kh i Ty phng, gip cho cc qu c gia b qu c th ng tr thu h i c c l p v cng nh cc mu thu n gi a cc c ng qu c Ty phng h i th k 19 m n c Nh t th c hi n c cng cu c pht tri n dn t c. Ngy nay, mu thu n gi a kh i C ng S n v kh i T Do, cng nh mu thu n gi a kh i Nga S, kh i Ty phng v kh i Trung C ng ang thnh hnh, hay l nh ng mu thu n gi a cc qu c gia c a kh i C ng S n hay gi a cc qu c gia c a kh i T Do, t t c u l nh ng phng ti n gip cho Vi t Nam v cc qu c gia, ng thuy n v i Vi t Nam, th c hi n cng cu c pht tri n c a mnh.

Mu thu n cng nhi u, c h i cng thu n l i; mu thu n gi m i, c h i tr nn kh khn v mu thu n m t i, c h i cng m t. Trong hai mi nm, t ngy i th chi n th hai ch m d t, nh chng ta phn tch trong m t o n trn, c h i n cho cc qu c gia nh chng ta pht tri n. Nhng ring i v i Vi t Nam, v s phn chia lnh th , cho nn, ch ng nh ng chng ta khng khai thc c cc mu thu n pht tri n, m chng ta l i cn ri vo ci th tranh ch p gi a hai y u t c a mu thu n Ty phng v Nga S. M c d c h i pht tri n v n cn, nhng v tr c a chng ta khng cho php chng ta n m l y c h i. N u l n ny c h i l i m t nh cch y m t trm nm, th h c a chng ta v nh t l cc nh lnh o v m t tnh ton sai l m, trong m t giai o n quy t nh, t o ra tnh tr ng phn chia lnh th , s ch u s nguy n r a on h n c a cc th h sau ny, cng nh chng ta ph bnh nghim kh c l p ng i lnh o th i Nguy n tri u. Chng ta ghi vo xng mu cc h u qu au kh c a s l c h i l n th nh t, v chng ta cng c th on bi t nh ng h u qu tai h i g p m y l n hn, c a s l c h i ny trong khi m cc dn t c ng thuy n v i chng ta u n l c n m l y c h i pht tri n v nhi u dn t c th t s n m l y c Hi n tr ng tm l.

S phn chia lnh th cn t o ra m t hi n tr ng tm l, thu c v tnh c m, n su v lan r ng trong qu n chng. M i ng i Vi t Nam pha Nam cng nh pha B c u c m th y nh b c ng o t m t ph n di s n c a t tin. V tnh cch su v r ng trong qu n chng c a hi n t ng tm l trn, m m i cu c v n ng chnh tr , pha Nam cng nh pha B c, u tm cch khai thc v n th ng nh t lnh th , cho ch trng giai o n c a mnh. Phn chia v phn tranh. ng tr c s phn chia lnh th , ph n ng lin t ng n cu c Nguy n, Tr nh phn tranh h i th k th 17, n cu c phn tranh gi a Ty Sn v Nguy n nh h i th k th 18 v n c nh iu tn c a t n c sau g n hai trm nm n i lo n. Tuy nhin, cc cu c phn tranh tr c y trong l ch s v cu c phn chia hi n t i khc nhau v b n ch t c a cc nguyn nhn, v giai o n ti n ha c a x h i Vi t Nam v v tnh ch t c a cc h u qu lu l i cho cc th h sau. Tr c h t, nguyn nhn cc cu c phn tranh tr c y u do nh ng s tranh ginh nh h ng n i b gi a nh ng nh lnh o c a chng ta. Cu c phn chia ngy nay l hi n t ng a phng c a s tranh ch p gi a ba kh i Ty phng, Nga S v Trung C ng. S d chng ta ph i gnh ch u h u qu c a m t cu c tranh ch p ngo i lai nh v y, l v i u ki n

gian lao c a cu c tranh ginh c l p d n d t m t s nh lnh o c a chng ta vo phe ng Minh v i Nga S, v sau h khng kho lo k p th i rt ra kh i cu c ng Minh ni trn, khi cu c ng Minh ch m d t hi u l c. Cc cu c phn tranh tr c y x y ra trong m t th i k ti n ha lin t c c a x h i Vi t Nam. Ngha l, tr c v sau cc cu c phn tranh tr c y, x h i Vi t Nam u s ng theo m t lo i gi tr tiu chu n. V v y, cu c phn tranh sau khi ch m d t, khng lu l i m t s gin o n no trong ti n ha c a x h i chng ta. Cu c phn chia ngy nay x y ra trong m t giai o n m chng ta ang c n t l i cc gi tr tiu chu n, cho s ti n ha c a x h i chng ta. Tr c s phn chia, cc gi tr tiu chu n c a x h i c ch t, m cc gi tr tiu chu n m i th cha c. Do , x h i c a chng ta tan r v con thuy n c a chng ta tri gi t, khng c nh h ng. V v y m, nh chng ta bi t, cng cu c pht tri n dn t c, trong c h i th hai ny, s di n ra trong m t hon c nh v cng nghim kh c so v i hon c nh, trong cng cu c pht tri n dn t c c th th c hi n c, n u chng ta n m l y c c h i th nh t. N u tr c y, chng ta d i th i nh Nguy n, n m c c h i th nh t pht tri n dn t c, nh ng i Nh t, th ngoi ra s thu th p k thu t Ty phng, chng ta ch c n ph i tm m t tr ng thi

thng b ng m i thu n p m t s gi tr tiu chu n m i dnh li n v i cc k thu t Ty phng, b i v cc gi tr tiu chu n c c a chng ta v n cn sinh l c. Nhng trong hon c nh c a x h i chng ta ngy nay, m t cng cu c pht tri n dn t c ng nhin g m m t ph n r t quan h , l t l i cc gi tr tiu chu n m i cho s ti n ha c a dn t c v chnh trn lnh v c ny, s phn chia ngy nay m i lu l i nh ng h u qu tai h i nh t cho cc th h tng lai. Dn t c chng ta vo m t th i k m cng cu c pht tri n dn t c b ng cch Ty phng ha l m t v n s ng cn m chng ta ph i th c hi n cho k c. Chng ta dnh r t nhi u trang cho v n ny cng l v tnh cch v cng thi t y u c a n. V i s phn chia ngy nay, ch c ch n l pha Nam s pht tri n theo l i M v pha B c s pht tri n theo l i Nga. Gi s m hai mi n, m c d u cha th c hi n r i cng cu c pht tri n, nhng u b c m t b c di trong cng cu c , th ng nhin, nhn dn hai mi n s h ng ng v i nh ng tn hi u t p h p khc nhau, s tin t ng vo nh ng gi tr tiu chu n khc nhau v s c nh ng t p qun x h i hon ton khc nhau. Cc s ki n ny khng sao trnh c, b i v, mi n B c, p d ng phng php C ng S n trong cng cu c pht tri n, s tn sng, v i m c ch huy ng qu n chng, nhi u gi tr tiu chu n chi n l c, giai

o n, v i ch i l i v i cc gi tr tiu chu n, di s n c a vn minh nhn lo i. Ch khi no m c ch pht tri n t. nh Nga S ngy nay, th nh ng gi tr tiu chu n chi n l c v giai o n m i s c thay i v nh ng ch l i cho nh ng gi tr tiu chu n thch nghi v i di s n vn minh nhn lo i. V d cch y hn b n mi nm, lc cch m ng Nga S ang cao tro, cc nh lnh o Nga S v l do huy ng nhn dn, h t s c khuy n khch i tnh t do, ph h y gia nh, c c l c tiu di t quy n t h u, ph tn gio. Nhng b n mi nm sau, cc nh lnh o Nga S, sau khi m c ch pht tri n t, l n l n khng lm sao khng tr v v i cc gi tr tiu chu n c ch ng minh l nh ng di s n c a vn minh nhn lo i: tn tr ng gia nh, nhn nh n quy n t h u, knh tr ng tn gio. Trong khi , mi n Nam, pht tri n theo l i M , ch c ch n s tn tr ng nh ng gi tr tiu chu n ch ng l i cc gi tr tiu chu n chi n l c v giai o n c a mi n B c. Trong hon c nh nh trn v a trnh by, trong th i gian ng pht tri n cho hai mi n, m t s th ng nh t khng th no th c hi n c m khng mang n nh ng tr ng hu ng au kh cho ton dn, b i v m t s th ng nh t nh v y s t o ra m t s ng i th t c c l phn n a dn t c trong m t th h . Nh v y th, v n tr nn r, ho c chng ta ph i th ng nh t tr c khi pht ng cng cu c pht tri n

b ng cch Ty phng ha, ho c chng ta ch c th th ng nh t sau khi m c ch pht tri n t. Nh v y th, bn ngoi m i l do tnh c m v m i h u khai thc v n th ng nh t v i m c ch chi n thu t chnh tr , v ch nh m vo v n c n ph i gi i quy t c a c ng ng dn t c, chng ta ph i c thi nh th no tr c s phn chia lnh th ? c y u t tr l i cu h i trn y, tr c h t chng ta tm xem nguyn nhn no d n d t n tnh tr ng phn chia ngy nay. Tuy nhin, tr c khi c i u ki n tr l i ch xc chng ta cng c th nh n xt r ng, mi n l cng cu c pht tri n c b o m, ci l i cho dn t c l thu nh n nh ng gi tr tiu chu n c tnh cch vnh vi n thay v nh ng gi tr tiu chu n giai o n v chi n l c. Nguyn nhn c a s phn chia lnh th . T ngy Vi t Nam b chia i, th i gian qua m i c m i nm. Th i gi cn cha di cho cc ti li u l ch s , v t x ng danh, c th n i ln trn kh i ti li u b thin ki n c a ng i ng cu c chi ph i. Tuy nhin, m t s s ki n l ch s kh c tn cng b t u thnh hnh. V chnh chng ta trong cc trang trn cng nhn th y v d n ch ng m t t nhi u. Xt cc bi n c , x y ra, cho Vi t Nam v cho cc qu c gia ng thuy n v i chng ta tr c y, t nm 1945, chng ta nh n th y tr c tin, nh h ng c a hai l i qu c l i qu c ki u Anh v l i qu c

ki u Php n cng cu c tranh u ginh c l p c a cc n c b th ng tr v n cc bi n chuy n chnh tr trong cc n c y, t khi c l p thu h i. Chnh sch thu c a c a Php. Chnh sch thu c a c a Php, chng ta bi t, khng c phn minh gi a hai hnh th c thu c a, thu c a di dn v thu c a khai thc. i v i cc thu c a khai thc, chnh sch c a ng i Anh r t r r t. H nhn xa v bi t th no r i cng c ngy h ph i ra i v tr c l p l i cho ng i b n x . V th cho nn, chnh ph Anh d tr s n cho nh ng ni m t chng trnh g m, v a v n o t o nh ng ng i lnh o s thay th h , v a v n chuy n quy n m t cch n ha t tay h sang cho nh ng ng i v a thot kh i ch th ng tr . Trong khi , ngay i v i cc thu c a m b n ch t ph i l m t thu c a khai thc, ng i Php, v m t quan i m thi n c n, khng h d li u m t chng trnh rt lui no c . n khi cc bi n chuy n chnh tr t h tr c m t tnh th ph i thoi tri t v th a nh n c l p c a cc dn t c b n x , thi c a cc chnh ph Php, v s thi u chnh sch, lc no cng l m t s d ng co gi a vi c i v vi c . N c Php ph i tr b ng m t gi r t t s thi u m t chnh sch di h n sng su t v m t chng trnh hnh ng cng quy t lc tnh th i h i.

Cc s ki n trn cng l nguyn nhn lm cho cc c u thu c a, nh Vi t Nam v Algrie, ph i hy sinh nhi u xng mu v ch u ng nhi u gian lao trong cu c chi n u ginh c l p. Chng ta khng ph nh n r ng m t s c l p mua b ng nhi u hy sinh v nhi u gian lao, l m t s c l p qu gi, kh d nu cao tnh kiu hng c a dn t c. Nhng sinh l c c a c ng ng l m t c a bu, lc no cng thi t y u cho s pht tri n v s ti n ha, nh lnh o no cng ph i t t cho mnh m t nghim lu t ph i b o v v ti t ki m, khi quy n l i c a c ng ng b t bu c ph i s d ng n. Gi s m chng ta ginh c c l p m t cch t hao t n sinh l c c a dn t c, nh trong tr ng h p c a cc c u thu c a Anh, th bao nhiu gian lao v hy sinh m chng ta ph i vo cu c khng chi n, chng ta c th dnh cho cng cu c pht tri n, m v s s ng cn c a c ng ng dn t c, chng ta ph i th c hi n cho c b ng m i cch. c l p khng ph i l m c ch. Pht tri n dn t c m i l m c ch. Cc s gia Ty phng sau ny, s v cng nghim kh c i v i n c Php, v s thi u chnh sch c a Php trong m t giai o n quy t nh lm gi m u th c a Ty phng trong cu c tranh u v i gi a Ty phng v Nga S. Cc s gia Vi t Nam sau ny cng s v cng nghim kh c v i Php, v s thi u chnh sch c a Php gy ra m t cu c chi n tranh

tn ph sinh l c c a dn t c Vi t Nam. Cc s gia c a Vi t Nam sau ny cng s v cng nghim kh c i v i s ng i lnh o khng sng su t nh n th c b n ch t th c t c a cu c tranh ch p v i gi a Ty phng v Nga S khai thc mu thu n, thu ph c c phng ti n c l p cho chng ta m kh i ph i tr b ng m t s ph ph m sinh l c to tt, c th trnh c. Chnh hai lo i s ki n trn, chnh sch thu c a thi n c n c a Php v s khng th u tri t v n c a m t s nh lnh o c a chng ta, ch ng nh ng t o cho chng ta m t cu c tranh ginh c l p v cng tiu hao, l i cn d n d t n tnh tr ng phn chia ngy nay, m t tr l c v cng tai h i cho cng cu c pht tri n dn t c chng ta. Chnh sch Php d n d t n phn chia. Trong khun kh s tranh ch p v i gi a Nga S v Ty phng, li n sau khi i th chi n th hai ch m d t, ng i Anh nh n th c r ng trong cu c di n c a s tranh u lc b y gi , k th chnh c a Ty phng l Nga S v cc ng Minh c a h . V v y cho nn, thi hnh m t chng trnh d tr t lu, ng i Anh c p th i th c hi n s giao hon c l p l i cho cc thu c a khai thc. V trong cc cu c thng thuy t v i cc nh lnh o b n x , cng nh trong cc chng trnh o t o ng i thay chn lu nay, ng i Anh cng quy t lo i b ngoi vng cc

lnh t C ng S n. Thm vo , cc chng trnh vi n tr pht tri n c th c hi n h u thu n cho chnh sch bi n cc c u thu c a thnh nh ng ng minh c a Ty phng trong cu c tranh ch p v i Nga S. Ton b cc s ki n trn, nh chng ta bi t, l c h i cho cc qu c gia tr c y b qu c th ng tr pht tri n dn t c. M c d u l m t ph n t quan tr ng c a x h i Ty phng, n c Php v s thi u chnh sch nh trn ni, v v s thng tr m c a chi n s trong i th chi n th hai, khng c ci nhn bao qut c n thi t v thch h p v i cu c di n c a s tranh ch p v i gi a Nga v Ty phng. Trong cc thu c a, ng i Php v n ti p t c m t chnh sch p d ng lu nay, v a khng h p th i v a nh nhen, m c ch b o v nh ng quy n l i l i th i. i, l ng nan, ng i Php dng th o n thng th ng qun bnh gi a cc l c l ng cch m ng Qu c Gia v C ng S n, v a nui d ng, v a tiu hao c hai bn th l i. i u b t ng cho ng i Php l khi th i c n Vi t Nam, s c qu t c ng c a dn t c m nh cho n i t t c u t cng cu c khng chi n ch ng Php ln trn m i k th ng phi. Nh cc s ki n , v nh s t ch c tinh vi v s hi u v n , c hai, u th a h ng c a C ng S n qu c t , ng C ng S n n m c chnh quy n Vi t Nam. Ch ng nh ng th , ng i Php c m t l do khc

thc y cho cu c khng chi n c a chng ta ri vo s lnh o c a C ng S n. Qu c gia ki t qu v chi n b i v s chi m ng c a c trong b n nm, n c Php c n ti n ki n thi t. Ngoi cc s vi n tr trong khun kh chng trnh Marshall m chng ta bi t, n c Php ginh tr c ti p ho c gin ti p vo s ti thi t n i b , m t s l n vi n tr c a Ty phng, ni l ch n ng s bnh tr ng c a C ng S n Vi t Nam. V v y m ng i Php c n duy tr chi n cu c ng Dng v a s khng chi n qu c gia ri vo s lnh o c a C ng S n. N u chng ta th c r ng, sau i th chi n th hai, cc bi n chuy n chnh tr trn th gi i, v t t nhin l Vi t Nam, u b ng trong khun kh cu c tranh ch p v i gi a Nga S v Ty phng, th chng ta th y r ng, ngay t lc ng i Php thi hnh cc th o n chnh tr c a h Vi t Nam, m m m ng s chia i t n c c a chng ta khng trnh c. Cc mu m toan tnh c a Php khng hon ton k t qu , v Php khng th mi mi, v tnh hay c , nh m m t tr c cu c di n s tranh ch p gi a Nga S v Ty phng, v m t mnh, i ng c l i chnh sch c a Ty phng, ch trng bi n cc tu c a c thnh nh ng ng Minh ch ng l i Nga S. Php ph i rt kh i bn o ng Dng cho Ty phng thi hnh chnh sch ni trn. V chnh Php, sau v Vi t Nam v Algrie, cng ph i p d ng chnh sch i ph v i cc thu c a cn l i c ng c v

tr cho Ty phng. Ch ng ring g trong ph m vi v n Vi t Nam, m trong t t c cc ph m vi khc, trong khun kh s tranh ch p gi a Nga S v Ty phng, hnh ng c a Php lc no cng mang n ng tinh th n thi u on k t v i Ty phng. Nguyn nhn ch th m tr ng v chi n s c a Php trong i th chi n th hai, t o ra cho cc nh lnh o Php m t tm tr ng t ty m c c m v m t s di h n cay ng i v i cc ng Minh c a h trong kh i Ty phng. Vi t Nam, tinh th n h u th chi n c a n c Php lu l i cho chng ta nh ng h u qu v cng tai h i: chnh tinh th n v m t chnh sch thu c a thi u sng su t ph i ch u trch nhi m, nh chng ta v a trnh by, s phn chia lnh th Vi t Nam hi n nay. ng Minh v i C ng S n. Nh chng ta bi t, n c Php khng quan ni m s n, ngay t lc cha c s thc y c a cc bi n c , m t chnh sch thu c a sng su t, nn khi tnh th i h i, khng c m t chng trnh hnh ng thch ng. Nhng gi s , m c d u hon c nh , n c Php ngay sau khi chnh ph H Ch Minh thnh l p, c i u ki n thi hnh m t chnh sch tr thu c a nh ng i Anh v thnh th t p d ng m t chnh sch nh v y. Trong tr ng h p , chnh ph

H Ch Minh m c d u t cch lnh t ng Dng C ng S n ng c a ng i lnh o, c kh nng v ch a n c Vi t Nam ra ngoi vng nh h ng c a hai kh i, trnh cho dn t c m t cu c chi n tranh tn ph, v m t s chia i lnh th , v a xc ng trn phng di n tm l v v a di h i trn phng di n chnh tr , v sau ng trn v tr ton qu c, khai thc cc mu thu n pht tri n dn t c khng? V n chnh cho dn t c l v n pht tri n. Chnh tr c a m t n c nh , nh n c chng ta hon ton b ng trong ci th c a cu c tranh ch p gi a Nga S v Ty phng. Nh chng ta bi t, cng v c s tranh ch p ny m cc nh lnh o ng ng minh v i Nga S tranh ginh c l p cho dn t c. Nhng chng ta cng cn nh r ng Nga S s d lin k t v i cc thu c a c a Ty phng l b i v Nga S c n c ng minh trong cng cu c chi n u tr ng k v v i v i Ty phng, m m c ch tr c h t v trn h t, l pht tri n dn t c Nga. Tnh cch thing ling gi a cc ng ch c a l t ng cch m ng x h i th gi i ch l m t tn hi u t p h p qui t k th c a Ty phng vo m t m t tr n ph c v m t chi n l c tranh u c a dn t c Nga. Ngy nay, m c ch pht tri n c a Nga t. S thay th cc gi tr tiu chu n chi n l c v giai o n c a Nga S b ng

nh ng gi tr tiu chu n, di s n c a vn minh nhn lo i, nh chng ta th y trong m t o n trn, l m t b ng c hng bi n nh t, soi sng l p tr ng c a Nga. Trung C ng t co Nga ph n b i ch ngha Cc-mc L-nin v nh ng s ki n trn. Trung C ng l i mu n thay th Nga, nhn danh ch ngha Cc-mc L-Nin h ho qui t cc n c km m mang, ph c v cng cu c pht tri n cho dn t c Trung Hoa. Ngy no m c ch pht tri n t, th cu c ng minh m i ny do Trung C ng x ng cng khng cn hi u l c i v i Trung C ng, cng nh cu c ng minh tr c y do Nga x ng, ngy nay, khng cn hi u l c i v i Nga. V m c ch cu i cng c a cu c tranh u v n l m c ch dn t c. Nhi u nh lnh o ng m qu c gia cng b qu c th ng tr , sng su t nhn th u thm chi n l c c a Nga S. Gandhi v Nehru, t ch i s ng minh v i C ng S n v l do trn. Cc nh lnh o C ng S n c a chng ta ng minh v i Nga S v i u ki n gian lao c a m t cu c tranh u ginh c l p gay go v i ng i Php. Nhng, h ch c th thot ra ngoi vng nh h ng c a hai kh i lnh o cng cu c pht tri n c a dn t c, nh chng ta nu ln trong cu h i u m c ny, n u cc i u ki n sau y c h nh n th c r r t: 1.- B n ch t th c t c a cu c tranh ch p gi a Nga S v Ty phng. 2.- Thm chi n l c c a Nga S

3.- Cu c ng minh v i Nga S, h t hi u l c i v i Nga S, khi m c ch pht tri n c a Nga S t. 4.- L thuy t Cc-mc L-nin l m t phng ti n tranh u v pht tri n c a Nga tr c y, cng nh l m t phng ti n tranh u v pht tri n c a Trung C ng ngy nay. 5.- S ng minh v i C ng S n ph i c ch m d t k p th i khi n khng cn hi u l c i v i dn t c. 6.- i v i dn t c Vi t Nam, Trung Hoa c a Mao Tr ch ng, cng nh Trung Hoa c a cc tri u i Nguyn, T ng, Minh, Thanh l m t e d a truy n ki p. S ng minh v i C ng S n thc y phn chia. Chng ta cha c m t ti li u hay m t tri u ch ng no ch ng t r ng cc nh lnh o mi n B c hi n nay nh n th c cc i u ki n trn. Ng c l i, cc th lo i chnh tr c a mi n B c cn ang ca t ng nh l nh ng chn l nh ng gi tr tiu chu n chi n l c v giai o n m Nga S b . Nh th th c l dn t c chng ta cn ph i b t h nh m c kch cc nh lnh o mi n B c c a chng ta tn th nh m t chn l, m t l thuy t m Nga S v Trung C ng ch dng lm m t phng ti n tranh u v Nga S b t u sa th i khi m c ch pht tri n t. Nh th th, gi s m ng i Php c th t s thi hnh m t chnh sch tr thu c a, nh ng i Anh, i v i

Vi t Nam, th cc nh lnh o mi n B c cng cha ch c a chng ta ra c ngoi vng chi ph i tr c ti p c a hai kh i khai thc mu thu n m pht tri n dn t c. Trong hon c nh m cu c tranh ch p gi a Nga S v Ty phng chi ph i n ng n hnh ng chnh tr c a cc qu c gia nh , l p tr ng C ng S n, l thu c Trung C ng, c a cc nh lnh o mi n B c, ng nhin gy ph n ng c a Ty phng v s phn chia lnh th cng khng trnh c. Nh v y, t cch C ng S n c a cc nh lnh o mi n B c l m t i u ki n thu n l i gip cho ng i Php thi hnh nh ng toan tnh chnh tr c a h Vi t Nam. V l p tr ng C ng S n l thu c Nga S v Trung C ng l m t nguyn nhn c a s phn chia lnh th Vi t Nam, trong khung c nh chnh tr c a th gi i, sau i chi n th hai, do s tranh ch p gi a Nga S v Ty phng chi ph i. Tm l i nguyn nhn su xa c a s phn chia lnh th Vi t Nam ngy nay l chnh sch thu c a c a Php v l p tr ng C ng S n l thu c Nga S v Trung C ng c a cc nh lnh o mi n B c. Cc bi n c chnh tr d n d t n s phn chia. Trong th c t , s phn chia n y m m khi hai qu c gia Ty phng Anh v M , d n ng cho m t gi i php ch m dt s b t c c a Php Vi t Nam, nhn nh n v b t d u vi n tr cho qu c gia Vi t Nam.

Tuy nhin, vi n tr qun s v kinh t u qua tay chnh ph Php. V m t ph n l n, c s d ng tr c ti p hay gin ti p trong cng cu c ti thi t n c Php b chi n tranh tn ph. Th i gian qua, xt k th th i k ny l i l th i k m nh ng th o n chnh tr c a Php x ny mang n nhi u k t qu nh t. Bn kh i C ng S n, Nga v Trung C ng cng nhn nh n C ng Ha Dn Ch Vi t Nam v cng b t u vi n tr . T y, chi n cu c Vi t Nam, bi n thnh m t chi n tr ng qun s v a phng c a cu c tranh ch p gi a Nga S v Ty phng. Nh ng mu thu n gi a Nga S v Ty phng m, ng l ra, ph i c dng pht tri n dn t c, l i tr thnh nh ng kh gi i gieo r c s ch t cho ton dn. Nh ng y u t c a m t c h i pht tri n bi n thnh nh ng kh c c a m t tai h a. ng th i, i u ny v cng quan tr ng cho chng ta, s chi ph i c a Trung Hoa, v sau lng s chi ph i, s e d a xm lng c a Trung Hoa, m chng ta bi t l v cng n ng n , m t cch lin t c, cho chng ta trong hn tm trm nm, t m th i nh ch trong g n m t th k Php thu c, b t u ho t ng tr l i d i cc hnh th c vi n tr v c v n qun s cho qun i c a C ng Ha Dn Ch Vi t Nam. Chng ta th a hi u r ng s pht tri n c a Tu, l m c ch tr c v trn h t trong m i cu c ng Minh hi n nay c a cc nh lnh o Trung C ng, cng nh

s pht tri n c a Nga l m c ch tr c v trn h t trong m i cu c ng Minh tr c y c a cc nh lnh o Nga. S pht tri n c a m t kh i to l n nh Trung C ng l m t s e d a cho c th gi i, d m cc nh lnh o Trung C ng khng nui d ng nh ng tham v ng bnh tr ng nh hi n nay. B i v, s pht tri n c a m t kh i g n tm trm tri u dn, t n mang trong mnh m t s e d a xm chi m gh g m i v i cc c ng ng qu c gia khc. V s e d a bao gi cng gy ph n ng. V th cho nn s pht tri n c a Trung C ng, ngoi tr l c ng nhin v n i b c a m t cng cu c pht tri n, cn ph i g p nhi u tr l c do cc ph n ng bn ngoi gy ra. Tri l i, s pht tri n c a m t n c nh nh n c Vi t Nam, s khng g p ph n ng, v s khng l m t m i e d a cho ai c . Do , ngoi nh ng c g ng n i b m m t cng cu c pht tri n ng nhin s i h i, cc tr l c bn ngoi s h u nh khng c. N u cu c pht tri n c a chng ta, t n d th c hi n hn cu c pht tri n c a Trung C ng, th s g n li n v n m ng c a chng ta vo v n m ng c a Trung C ng, l m t hnh ng di h i cho dn t c, d m, i v i chng ta, Trung C ng c th t s nui nhi u thi n ch. Nhng chng ta bi t chnh sch lin t c c a cc tri u i Trung Hoa i v i Vi t Nam, cn c trn nh ng l do l ch s v a d.

Tr l i v n pht tri n c a Trung C ng. Cc nh lnh o Trung C ng th c hon c nh pht tri n nghim kh c c a qu c gia h , nn d c nhi u n l c v n ng thnh l p m t m t tr n ng minh r ng ri trong kh p th gi i lm h u thu n cho chng trnh pht tri n ring c a dn t c Trung Hoa. V trong tinh th n ny, Trung C ng vi n tr cho B c Vi t. Tuy nhin, v tr a d c a B c Vi t cn l ngu n g c c a hai ng c khc thc y s vi n tr ni trn. ng b ng B c Vi t v con sng Nh H l con ng tho ra bi n c a t t c vng Ty Nam n c Tu. V i cng cu c pht tri n ang th c hi n, n c Tu c a Mao Tr ch ng cn c n dng con ng ra bi n , hn c cc tri u i tr c y c a Trung Hoa. Vi n tr cho B c Vi t, trn quan i m , l dnh quy n s d ng con ng ra bi n lc th i c n. Trong khi nh h ng c a Ty phng cn u th trn th gi i, vi n tr cho B c Vi t cng l m t cng tc phng th cho Trung Hoa, v con ng tho ra bi n cng l con ng xm nh p vo Trung Hoa c a cc o qun chinh ph c. D u sao, s Trung C ng vi n tr cho B c Vi t, khng lm cho chng ta qun r ng, trong th i k m x h i ng b Ty phng b t u t n cng, nhn c h i vua T c nh Nguy n phi s sang c u vi n, nh Thanh, thay v c u vi n, th a thu n v i. Php chia i Vi t Nam. N c Tu nh chng ta

bi t, gi v ph n mnh, t t c cc vng thu c ng b ng sng Nh H, ngha l con ng tho ra bi n c a vng Ty Nam Trung Hoa. Phn chia th t s . S phn chia th t s nm 1954, s d th c hi n c l b i v hai bn, Ty phng v C ng S n u tm th y gi i php nhi u i u l i cho ring kh i c a mnh. i v i Ty phng, H i ngh Genve l m t v n ng tri n k ch nh n l i nh ng l i l m chnh tr c a Ty phng t i Vi t Nam, do s thi u chnh sch c a Php gy ra. K ho ch c a Ty phng l ch n ng s bnh tr ng c a C ng S n xu ng ng Nam , c th i gian mang p d ng vo Vi t Nam chnh sch c a Anh i v i cc c u thu c a. Do , ng th i v i Hi p nh Genve, Php b a ra kh i bn o n Chi Na. (ng Dng) i v i kh i C ng S n, cc bi n c chnh tr sau y, lm b i c nh cho l p tr ng t i H i ngh c a Nga S v Trung C ng. Nm 1953, Staline v a t tr n, m t cu c kh ng ho ng tm ng i k v , x y ra m t cch c li t gi a cc lnh t Nga S. Cc cu c thanh tr ng m mu v a lm rung chuy n chnh tr ng c a Nga S, v a b c l nh c i m c a b my lnh o theo ki u C ng S n. Tnh hnh b t n nh trong n i b c a Nga S, ko di trong nhi u nm, lm cho Trung

C ng tr thnh m t ng minh qu gi, ch ng nh ng i v i cu c tranh ch p gi a Nga S v Ty phng, m l i cn i v i cu c tranh ch p gi a cc phe trong n i b ng C ng S n Nga. Vai tr c a Trung C ng ng nhin, tr nn quan tr ng chu v H i ngh . V l p tr ng c a kh i C ng S n t i H i ngh c th xem g n nh l l p tr ng c a Trung C ng. i u l i th nh t cho Trung C ng H i ngh Genve l m t th ng l i ngo i giao b i v H i ngh l cu c dn x p qu c t u tin c Trung C ng tham d . S c m t c a M t i H i ngh , i v i Trung C ng, l m t s m c nhin th nh n r ng, m c d u M cha nhn nh n Trung C ng, M khng th ph nh n s c m t c a Trung C ng trong cc v n chu v th gi i. i u l i th nh cho Trung C ng l m t th ng l i v ranh gi i v lnh th . Lc u, phi on B c Vi t yu sch l y v tuy n 13 lm ranh gi i gi a hai mi n. H u c a phi on B c Vi t l thu g m cc t nh Bnh nh v Qu ng Ngi, m C ng S n ki m sot t trong nhi u nm. Nhng v sau, d i p l c c a Trung C ng ranh gi i lui l i n v tuy n 17. Gi s c lui l i n v tuy n 19 nh phi on Php yu c u, Trung C ng cng b ng lng. B i v, d ranh gi i c t v tuy n 17 hay 19, th nh ng tham v ng v t ai c a Trung C ng i v i Vi t Nam cng th a mn. Nh chng ta bi t, vng t thi t y u cho n c

Tu l cc vng hai bn sng Nh H, con ng tho ra bi n, thin nhin c a vng Ty Nam Trung Hoa. V i th a hi p t i v tuy n 17, th d m nh h ng c a Ty phng c cn mi n Nam, s l thu c c a chnh ph mi n B c cng b o m cho nhu c u t ai c a Trung C ng trong tng lai. i u l i th ba cho Trung C ng l m t s ki n qu c phng. nh h ng c a Ty phng tuy v n hng m nh ng Nam , nhng cch Trung C ng b ng m t qu c gia tri n. Vi c n nh ranh gi i v tuy n 17, v a xc nh n tham v ng t ai, b t di b t d ch c a Tu i v i Vi t Nam, v a ch ng minh s l thu c c a chnh ph B c Vi t i v i Trung C ng. V ng th i, H i ngh Genve l i l m t s ki n khng th bc b , ch ng t r ng chnh tr c a m t n c nh nh n c chng ta hon ton n m trong m t th b ng b i cu c tranh ch p gi a Ty phng v Nga S. Thi Chng ta v a phn tch xong cc nguyn nhn c a s phn chia lnh th ngy nay, v v a duy t l i cc s ki n d n d t n s ph n chia th t s . Nh th , cc y u t c, chng ta c th lo i b bn ngoi t t c m i l do tm l, v m i nh s d ng tnh tr ng phn chia lnh th vo m t cu c v n ng chnh tr , h u khch quan n nh m t thi l i nh t cho dn

t c tr c s phn chia hi n t i. Nh chng ta bi t, v n thi t y u m dn t c chng ta c n ph i gi i quy t trong giai o n ny l cng cu c pht tri n dn t c b ng cch Ty phng ha. D nhin th c hi n cng cu c , tr ng h p thch ng nh t l th ng nh t lnh th , v trn v tr ton qu c, khai thc mu thu n gi a cc kh i mang vo Vi t Nam t b n v k thu t c n thi t cho n l c pht tri n. Nhng v nh ng l do xt, trong cc o n trn, chng ta khng vo tr ng h p trn. V y th, chng ta ph i n l c th ng nh t hai ph n tr c, r i th c hi n cng cu c pht tri n ton qu c sau, hay th c hi n tr c cu c pht tri n ring cho hai ph n v th ng nh t sau? Thi th nh t Gi s , chng ta ch n thi tr c. S phn chia lnh th Vi t Nam nh chng ta bi t, l h u qu c a m t hi n t ng a phng v qun s c a cu c tranh ch p gi a Ty phng v C ng S n. nh th th, chng ta khng ch ng c s phn chia, cng nh chng ta s khng ch ng c s th ng nh t, ngy no chng ta cha lo i tr c hi n t ng ni trn ra kh i Vi t Nam. Nhng, n u, tr c khi hi n t ng thnh hnh, m t s lnh o sng su t c th ch ng c s ngn c m hi n t ng pht sinh, b i v cc y u t t o ra hi n t ng

cha tr c ti p chi ph i chnh s c a chng ta. Sau khi hi n t ng c th ha, chng ta khng cn ch ng c s lo i tr hi n t ng n a, b i v cc y u t nui d ng hi n t ng tr c ti p chi ph i chnh s c a chng ta. Nhng gi s m, m c d u hon c nh nghim kh c ni trn, chng ta v v n d ng h t n l c trong m t th i gian, c nhin l ph i lu di, c th th c hi n c th ng nh t, th ch ng nh ng s tiu hao sinh l c c a dn t c, ng l ph i c dng vo cng cu c pht tri n, m l i l c h i pht tri n c th khng cn n a. Ngha l chng ta s th ng nh t m khng pht tri n. Chng ta bi t s l c h i pht tri n l n ny s di h i cho cc th h tng lai n m c no. Hn n a, v nh ng l do m chng ta bi t, s t n t i c a dn t c cng s b e d a. V trong hi n tnh chnh tr , m t s th ng nh t s ng nhin lm m t c h i pht tri n. Gi s , s th ng nh t do B c Vi t th c hi n, th v i s ch ph i n ng n c a Trung C ng i v i B c Vi t, s pht tri n dn t c Vi t Nam ch c ch n s khng th c hi n c v hai l do. Cng cu c pht tri n c a n c Tu, m c ch trn h t v tr c h t c a cc nh lnh o Trung C ng, nh chng ta bi t, l m t cng cu c v cng kh khn. N u Vi t Nam dnh li n v n m ng c a dn t c v i Trung C ng, th cng cu c pht tri n c a chng ta

cng tr thnh v cng kh khn. Hn n a, nhu c u c a Vi t Nam trong cng cu c pht tri n s ng nhin vo hng th y u i v i nhu c u pht tri n c a Trung C ng. V trn phng di n Ty phng ha, chng ta s l m t th h c tr h ng ba, s d m chn vo nh ng l i l m khng trnh c c a ng i h c tr h ng nh. l trong tr ng h p m Trung C ng ch c thi n ch i v i Vi t Nam. Cn c trn m t ngn nm l ch s bang giao gi a hai qu c gia, chng ta c th qu quy t r ng tr ng h p ny khng bao gi pht tri n c, m l i chng ta s trng vo c dn t c ci ch n l m t tin chng ta, trong m t ngn nm nhi u xng mu lo i tr . Gi s s th ng nh t do Nam Vi t th c hi n, Vi t Nam s ri vo s chi ph i c a Ty phng. Cc qu c gia Ty phng khng c nh ng nhu c u pht tri n. Ty phng l i ang theo u i m t chnh sch bi n cc c u thu c a thnh nh ng ng minh trong cu c tranh ch p gi a Nga S v Ty phng. Nh ng phng ti n d i do c Ty phng s d ng vo cc chng trnh vi n tr m chng ta u bi t. Nhng, m c d nh v y, chng ta cng ph i th c r ng, n u chng ta l t vo s chi ph i hon ton c a Ty phng, c h i pht tri n cng c th m t, b i v nh ng mu thu n pht sinh ra c h i s m t i v i chng ta. Nh th th, v cng cu c pht tri n c a dn t c b ng

cch Ty phng ha, m chng ta ph i th c hi n cho k c, thi th nh t ni trn y khng th ch p nh n c Thi th hai Gi s chng ta ch n thi th hai. Sau khi th a nh n m t tnh tr ng th c t m chng ta khng ch ng c, hai ph n s d c h t n l c c a mnh th c hi n ring cng cu c pht tri n cho ph n, v b ng ng l i c a mnh ch trng. C h i pht tri n hi n nay v n cn v cu c tranh ch p Ty phng v Nga S cha ch m dt, thm vo cu c tranh ch p, Ty phng, Nga S v Trung C ng v a pht sinh. Hn n a, v hai bn Ty phng v C ng S n u mu n ch ng minh tnh cch hi u qu c a phng php pht tri n c a mnh, hai ph n Vi t Nam s ng nhin c h ng nhi u vi n tr k thu t v t b n. Tuy nhin, thi ny s khng trnh c hai khuy t i m. Hai cng cu c pht tri n kinh t v k thu t, quan ni m ring cho hai mi n, cho thch nghi v i nhau trn lnh v c ton qu c khng? Cng cu c pht tri n dn t c g m s thu nh n nh ng gi tr tiu chu n m i. N u hai ph n pht tri n theo hai phng php khc, c nhin cc gi tr tiu chu n cng khc nhau. Nh th , s pht tri n thnh cng c l m t tr l c cho s th ng nh t trong tng lai khng?

Khuy t i m th nh t khng quan h b i v m t chng trnh pht tri n kinh t c th quan ni m v a r ng cho nhi u x v v a h p cho t ng x . V kinh t v k thu t m hai ph n u thu th p, cng l kinh t v k thu t c a Ty phng. Khuy t i m th hai, lin quan n lnh v c tinh th n c a cng cu c pht tri n, quan h hn nhi u. V c c bi n thnh m t tr l c cho s th ng nh t dn t c sau ny hn. Tuy nhin, chng ta ch ng minh r ng m t cng cu c pht tri n dn t c b ng cch Ty phng ha khng lm m t b n ch t dn t c. Nh th , m c d u mi n Nam pht tri n theo ki u Ty phng, v mi n B c theo ki u C ng S n, hai mi n v n khng m t b n ch t dn t c. Bi h c c a Nga S l i cho chng ta th y r ng, m c d u cc gi tr tiu chu n c a C ng S n i ch i v i cc gi tr tiu chu n c a Ty phng, nhng cc gi tr tiu chu n c a C ng S n l nh ng gi tr tiu chu n chi n l c v giai o n c m c ch huy ng qu n chng, h u thu n cho ch c ti c a ng C ng S n, th c hi n cng cu c pht tri n. M t khi m c ch pht tri n t, Nga S, chnh v s t n t i c a x h i, b t bu c ph i thay th nh ng gi tr tiu chu n chi n l c v giai o n b ng nh ng gi tr tiu chu n thch nghi v i di s n tinh th n c a vn minh nhn lo i. nh th th, m t khi m c ch pht tri n t,

m t i u ch c ch n l mi n B c s thay th cc gi tr tiu chu n chi n l c v giai o n v cc gi tr tiu chu n c a hai mi n s khng khc nhau. Ch c m t i u l, s th ng nh t ch c th th c hi n c khi no m c ch pht tri n t. Nh th th v n sng t . V s s ng cn c a dn t c, th h c a chng ta ph i n m cho c c h i hi n t i pht tri n dn t c b ng cch Ty phng ha. Trong hon c nh chnh tr hi n t i c a qu c gia, chng ta c th n m c c h i, n u chng ta lo i b m i xc ng tm l v m i toan tnh l i d ng chnh tr ng n h n, can m nhn th ng v n phn chia lnh th v nhn nh n r ng ph i t m th i gi nguyn tnh tr ng n khi m c ch pht tri n t ring cho hai mi n Nam v B c. Ph n III (C) Vai tr c a Mi n Nam

Cc o n phn tch trn y cn gip cho chng ta nh n th c vai tr tr ng y u c a Nam Vi t trong giai

o n hi n t i c a l ch s dn t c. V l thu c i v i m t ch ngha, m c Nga S l n Trung C ng u s d ng nh l m t phng ti n chi n u kh d lm cho dn t c h , cc nh lnh o C ng S n Vi t Nam t o th i c cho th c dn Php th c hi n c nh ng th o n chnh tr c a h , m h u qu a n s chia i lnh th ngy nay. S l thu c ni trn v s chia i lnh th t o hon c nh cho s chi ph i v s toan th ng tr c a n c Tu i v i Vi t Nam ti hi n dng mnh, sau g n m t th k v ng m t. K c c a nh ng th i k th ng tr tn kh c c a Tu i v i chng ta cn ghi trong m i trang l ch s c a dn t c v trong m i t bo c a thn th chng ta. Cc nh lnh o mi n B c, khi t t mnh vo s chi ph i c a Trung C ng, t chng ta tr c m t vi n nh n l kinh kh ng. Hnh ng c a h , n u c hi u qu , ch ng nh ng s tiu di t m i c h i pht tri n c a chng ta, m l i cn e d a n s t n t i c a dn t c. S d, t i ngy nay, s th ng tr c a Trung C ng i v i Vi t Nam cha thnh hnh, l v hon c nh chnh tr th gi i cha cho php, v s t n t i c a mi n Nam d i nh h ng c a Ty phng l m t tr l c v a chnh tr v a qun s cho s th ng tr . Gi s m Nam Vi t b B c Vi t thn tnh, th s Trung C ng thn tnh Vi t Nam ch l m t v n th i

gian. Trong hon c nh hi n t i, s t n t i c a mi n Nam v a l m t b o m cho dn t c thot kh i ch th ng tr c a Trng C ng, v a l m t b o m m t l i thot cho cc nh lnh o C ng S n B c Vi t, khi h th c nguy c h ang t o cho dn t c. Nhng ngy no h v n ti p t c th c hi n nh xm chi m mi n Nam th h v n cn ch u s chi ph i c a chnh sch chi n tranh xm lng c a Trung C ng, thay v chnh sch s ng chung ha bnh c a Nga S. V v y cho nn, s m t cn c a mi n Nam, ngy nay, l i tr thnh m t s ki n quy t nh s m t cn trong tng lai c a dn t c. Do , t t c n l c c a chng ta trong giai o n ny ph i d n vo s b o v t do v c l p, v s pht tri n cho mi n Nam duy tr l i thot cho mi n B c v c u dn t c kh i ch th ng tr m t l n n a. Nh ng ci v n khc: V n nhn l c. Trong m t cng cu c pht tri n dn t c s l ng v ph m l ng c a nhn cng ng m t vai tr quan tr ng tng ng v i ti nguyn c a x s . D i y chng ta s tm hi u gi tr hi n h u c a v n v nhn l c v v n v ti nguyn c a chng ta. Chng ta s t m t bn m i chng trnh ti chnh v k thu t s d ng ti nguyn v nhn l c m t cch h u hi u n m c t i a trong cng cu c pht tri n. Cc chng trnh nh th thu c th m quy n cc kinh

gia.

Khun kh chnh tr . Ngoi gi tr hi n h u c a v n nhn l c v v n ti nguyn, chng ta cng c p n khun kh chnh tr , trong hai ci v n trn s c s d ng m t cch c l i nh t cho dn t c trong giai o n ny. Khun kh chnh tr , nh chng ta s th y d i y, s quy nh cch th c s d ng hai ci v n trn v n nh gi i h n khai thc v n nhn l c. Trong cc n c cha pht tri n nh chng ta, ngoi ci v n ti nguyn l m t th v n th ng, ngha l t n khng sinh l i c ci v n ho t ng duy nh t m chng ta c th s d ng c h t s c r ng ri l v n nhn l c. Do , cc kinh t gia ch nhn nh n vo m c ch tr c m t l khai thc n t n cng ci v n duy nh t c a chng ta c th s d ng c trong cng cu c pht tri n dn t c, d b cm d b i nh ng phng php lnh o kh d gip cho h huy ng c m khng g p tr l c ci v n nhn l c n m c t i a. Phng php lnh o thch nghi v i quan ni m trn y l phng php c ti ng tr , v d nh c a C ng S n hay c a c Qu c X. S thnh cng c a Nga S, v s c th thnh cng c a Trung C ng tng nhi u uy tn cho phng php trn v nhi u nh lnh o b nh ng phng php cm d . Phng php c ti ng tr .

Phng php c ti ng tr d a trn cn b n ch t h t cc dy lin h c a t ng c nhn b t c d i hnh th c gia nh, x h i, tn gio, v vn ha, v thay th vo b ng nh ng dy lin h duy nh t v i m t ng chnh tr duy nh t, n m chnh quy n. T trn cn b n cc bi n php c quan ni m cho m i lnh v c. Ci l i c a phng php trn l bi n m i c nhn thnh ra m t b ph n r t d sai khi n, d u n n n c a m t b my kh ng l nhi u kh nng nhng cng d s d ng trong tay ng i lnh o. V v y, nhi u ng i lnh o, khi c m t chng trnh v i c n ph i th c hi n trong m t th i gian ng n, d b cm d b i m t phng php h p d n nh th , v d qun r ng nh ng phng ti n m h mu n s d ng nh v y khng ph i l nh ng phng ti n v tri, nhng l nh ng ng i m trch nhi m c a ng i lnh o l mu h nh phc cho. Nhng hi u l c c a phng php trn nh th no, i v i cng cu c pht tri n ton di n b ng cch Ty phng ha, m c ch m, v s s ng cn c a dn t c, chng ta ph i t cho k c. M t cng cu c pht tri n b ng cch Ty phng ha, nh chng ta bi t, khng ph i ch gi i h n trong s thu th p k thu t Ty phng, nhng cn bao g m s thu nh n nhi u tiu chu n gi tr m i. Nh th th, cng cu c pht tri n b ng cch Ty phng ha s ng nhin d n d t n s c n thi t ph i tm cho x h i c pht tri n m t tr ng thi i u ha m

trong cc gi tr tiu chu n m i s ng chung v i nhi u gi tr tiu chu n c. Nh th th, tiu chu n thnh cng hay th t b i c a m t cng cu c pht tri n dn t c b ng cch Ty phng ha l s ki n x h i c pht tri n c tm c hay khng m t tr ng thi i u ha m i b o m cho s ti n b c a x h i trong tng lai. M t x h i i n hnh, pht tri n b ng cch Ty phng ha theo phng php c ti ng tr C ng S n, l x h i Nga S. V y x h i Nga S thnh cng trong cng cu c pht tri n dn t c cha? Ngha l x h i Nga S tm c tr ng thi i u ha m i, kh d b o m s ti n ha trong tng lai cha? V v n v cng quan tr ng ny, trong cc o n trn, chng ta nh n th y hai s ki n. Tr c h t cc gi tr tiu chu n c a Nga S, trong ph m vi lnh o, b t l c trong v n b o m m t s lnh o qu c gia lin t c, v khng th c hi n c m t s chuy n quy n i u ha, m i khi ph i thay i ng i lnh o. S ki n th hai l s ki n Nga S, sau khi m c ch k thu t c a cng cu c pht tri n t, ph i thay th cc gi tr tiu chu n chi n l c v giai o n c a thuy t Cc-Mc, b ng nh ng gi tr tiu chu n c tnh cch di s n c a vn minh nhn lo i, nh chng ta th y trong m t o n trn. Chng ta ph i th c r ng m t s thay th nh ng gi tr tiu chu n nh v y, ng nhin, ph n t n n n t ng ch ngha

Cc-mc L-nin. nh th th, ch c ch n r ng khng bao gi cc nh lnh o Nga S ch p nh n m t s thay i gi tr tiu chu n nh trn, n u khng b th c t l ch s d n vo ci th khng lm sao khng thay i c. Th c t l ch s l cc gi tr tiu chu n chi n l c v giai o n c a thuy t C ng S n khng th c hi n c m t tr ng thi i u ha m i kh d b o m s ti n ha c a c ng ng. Cc gi tr tiu chu n chi n l c v giai o n , v d , nh chng ta th y, cao i tnh t do, ph gia nh, ph nh n quy n t h u, bi tr tn gio, vn vn..., nhn danh quy n l ic a c ng ng m bp ch t c nhn, do ng nhin tiu di t tr ng thi thng b ng ng ti n cn b n trong m t c ng ng gi a quy n l i c nhn v quy n l i c ng ng. Tr ng thi thng b ng ng ti n m t, v hai l c l ng tng ph n khng cn t o ra m t cu c ph i h p sng su t. Sinh l c sng t o khng c th s ti n ha trong tng lai c a c ng ng khng c b o m. Nh th th, chnh l m t e d a n s t n t i c a x h i Nga S, thc y cc nh lnh o Nga S ph i thay th cc gi tr tiu chu n chi n l c v giai o n c a thuy t C ng S n. V nh th th v n r, bi h c c a Nga S ch ng minh r ng, phng php c ti ng tr C ng S n khng th b o m c s thnh cng c a m t cng cu c pht tri n dn t c ton di n, b ng cch Ty

phng ha, nh chng ta nh ngha. N u by gi , chng ta l i gi i h n m c ch cng cu c pht tri n, ch trong ph m vi m t s thu th p k thu t Ty phng, th phng php c ti ng tr C ng S n, th t s , c nhi u hi u l c nh cc nh lnh o b phng php cm d mong t ng khng? Tiu chu n thnh cng hay th t b i c a m t cng cu c thu th p k thu t Ty phng l, nh chng ta bi t, s thu th p c hay khng ln c n m c ch ng c kh nng sng t o k thu t Ty phng. Theo tiu chu n , cc ki n th c hi n t i cha cho php chng ta tr l i ch xc cu h i trn, v k thu t Ty phng v n cn ang trong th i k pht tri n hng m nh v cc qu c gia ngoi Ty phng v n cn ang n l c ch ng cc k thu t cho k c. Chng ta ch c th c hai nh n xt. T khi n c Anh m mn cho cng cu c pht tri n dn t c n nay, trong x h i Ty phng nhi u qu c gia th c hi n cng cu c pht tri n k thu t c a mnh. Sau Anh, n c c, n c Php, n c M , n c v nhi u qu c gia nh B c u, Ty u v ng u u l n l t th c hi n cng cu c pht tri n k thu t. Cc thu c a di dn c a Ty phng nh c chu, Ty Ty Lan v Nam Phi cng c th k vo s cc qu c gia trn. Trong t t c cc qu c gia

trn, khng c m t qu c gia no c n n phng php c ti ng tr th c hi n cng cu c pht tri n k thu t c a mnh. Ngoi Ty phng, n c Nh t, n c Nga v Th Nh K th c hi n cng cu c pht tri n k thu t. n v Trung Hoa ang d n n l c vo cng cu c pht tri n. Ngha l, ngoi Ty phng, n u c qu c gia th c hi n cng cu c pht tri n k thu t b ng phng php c ti ng tr nh Nga, th cng c nh ng qu c gia nh Nh t th c hi n cng cu c pht tri n k thu t n m t trnh khng km, b ng m t phng php khng ph i l phng php c ti ng tr . Nh th th, trong x h i Ty phng, khng c m t cng cu c pht tri n k thu t no c th c hi n b ng phng php c ti ng tr . Ngoi x h i ty phng, phng php c ti ng tr khng gi c quy n th c hi n cng cu c pht tri n k thu t. Ring i v i Vi t Nam chng ta, ngoi nh ng s ki n phn tch trn y, chng ta th y r ng hon c nh l ch s v v tr a d c a chng ta khng cho php chng ta p dung m t phng php c ti ng tr trong cng cu c pht tri n c a chng ta. Thng b ng ng ti n. Trong cn b n, ch p nh n p d ng phng php c ti ng tr l l a ch n con ng d nh t, gi a hai con ng. Vi c lnh o m t t p th cng ph c

t p nh l i s ng. N u i s ng no cng l m t thng b ng ng ti n gi a l c l ng ph ho i v l c l ng ki n thi t, hay l m t s ha h p gi a hai kh m v dng, th v tr cng l m t thng b ng ng ti n gi a nh ng l c l ng c nh ng nh h ng tri ng c v ch ng i nhau. Lu t thng b ng ng ti n l m t lu t thin nhin c a v tr , p d ng cho cc hi n t ng trong th gi i minh mng v bao la c a cc tinh t, cng nh cho cc hi n t ng thi u c c, v v hnh c a cc nguyn t . i s ng c a nhn lo i, trong m i lnh v c v trong m i gi i h n, u do lu t thng b ng ng tin chi ph i. V th cho nn, s ng h p v i v tr l s ng theo lu t thng b ng ng ti n, ngha l trong m i tr ng h p, tr c tin, tm cho c hai i t ng no ph i ch u lu t thng b ng ng ti n v sau con ng s ng l nui d ng v pht tri n s thng b ng tm th y. Ng c l i, con ng ch t, khng h p v i v tr l ph h y s thng b ng . Vi c lnh o m t t p th l vi c gi thng b ng gi a nh ng kh i c a t p th , b i v quy n l i c a m i kh i khc nhau, l vi c gi thng b ng gi a nhu c u di h n c a t p th v nhu c u ng n h n c a i s ng c a cc ph n t trong t p th . L vi c gi thng b ng gi a sinh l c bnh tr ng c a n i b v p l c bn ngoi a vo. N u chng ta l i nh r ng cc thng b ng ni trn khng ph i l th thng b ng ch t, thng b ng t nh ch , m l m t th thng b ng s ng,

thng b ng ng ti n, th chng ta nh n th c r ng lc no ng i lnh o cng ph i h t s c linh ng, m i lc, thay th m t tr ng thi thng b ng b ph v , b ng m t tr ng thi thng b ng m i thch nghi v i s bi n chuy n c a tnh th . V t t c cng tc trn l i ph i c thi hnh trong khun kh m t chng trnh ho ch nh, v v i m t m c ch b t bi n. Chng ta c th hnh dung c m t cch c th cng vi c c a ng i lnh o b ng hnh nh r t thng th ng c a ng i c i xe p. Ng i c i xe p lc no cng ph i d i i v tr c a tr ng tm c a ton b h th ng ng i v xe p, duy tr m t thng b ng lun lun thay i ty theo tnh tr ng c a con ng. S thng b ng c a ng i c i xe p gi c d dng khi no xe p ti n ti. Ng i c i xe p l hnh nh c th r t trung thnh c a m t tr ng thi thng b ng ng ti n. Lc no xe p ti n l thng b ng cn gi c. Xe p ng ng, thng b ng m t. C ti n t i m i c thng b ng, c thng b ng m i c ti n. l cn b n c a m t tr ng thi thng b ng ng ti n. V nh ng l do trn m ch n phng php c ti ng tr lnh o, l ng nhin khng th a nh n s c n thi t ph i duy tr tr ng thi thng b ng ng ti n, gi a nhu c u di h n c a t p th v nhu c u ng n h n c a i s ng c a nh ng ph n t c a t p th . Ch n nh th c ngha l, thay v c g ng gi thng b ng gi a hai l c l ng tng ph n, ng h n v

m t l c l ng. S gi thng b ng ng ti n bao gi cng kh hn s t bung cho ng v v i m t l c l ng. Cng nh gi cho xe p v ng v ti n t i bao gi cng kh hn cho xe p ng h n v m t bn v ng l i. V v y m ch n phng php lnh o c ti ng tr v i hy v ng th a mn nhu c u di h n c a t p th b ng cch bp ngh t nhu c u ng n h n c a nhn dn l ch n m t con ng d , snh v i con ng, trong lc no cng ph i gi m t thng b ng ng ti n gi a hai nhu c u ni trn. V ng nhin con ng d khng ph i lc no cng l con ng s ng. Ring hon c nh c a Vi t Nam, nh chng ta th y, con ng s ng khng ph i l con ng d . L lu n trn y l i cho chng ta th y r r ng khun kh chnh tr trong vi c s d ng ci v n nhn l c v ti nguyn r t i quan tr ng. V v y sau ny chng ta s tr l i v n ny m t l n n a m t cch chi ti t hn. Nh c i m m t: dn s t. Ci v n nhn l c c a chng ta cng l ng k . Theo cc con s ng tin c y nh t, mi n B c hi n nay c 17 tri u dn v mi n Nam 14 tri u. Hn ba ch c tri u dn l x p s dn s c a Nh t lc b t u Ty phng ha. Tuy nhin, vo gi a th k 19, khi Nh t B n m c a n ti p vn minh Ty phng, cc l c l ng

kinh t trn th gi i, v d , Anh, Php hay c u c m t dn s tng ng. Ngy nay tnh th khc. S nghin c u nh ng phng php s n xu t k thu t kh d sinh l i nhi u nh t, ng th i v i nh ng k thu t s n xu t cng ngy cng tinh vi, d n d t n vi c t p trung cc c s k ngh l i thnh nh ng phng ti n s n xu t v i. ng th i, nh ng kh i kinh t thch nghi v i nh ng phng ti n trn cng bnh tr ng theo cng m t nh p. Ngy nay nh ng kh i kinh t k ngh s ng m nh c nh s n xu t nhi u v tiu th nhi u ph i l nh ng kh i to l n nh M , kh i Nga hay kh i Trung C ng ang hnh thnh. S th t ny hi n nhin cho n i, ngay cc kh i kinh t k ngh Ty u khc, u n m t trnh pht tri n ng knh, mu n t n t i cng ang ph i n l c h p nh t l i thnh m t kh i m t ng u v i cc kh i kinh t khc trn th gi i. Trn y l i l m t s ki n ch cho chng ta th y m t l n n a, tai h i c a s l c h i c a chng ta, b i v i u ki n pht tri n lc b y gi t kh c nghi t hn ny nay. V n u chng ta l i l c h i l n th hai ny n a th khng c n ph i ni, i u ki n pht tri n sau ny l i cn kh c nghi t hn n a. Nh t l n u Trung C ng th c hi n c cng cu c pht tri n dn t c c a h ngay trong c h i ny, i u m ph n ng u cho l r t c th . Nh c i m hai: thi u tnh kh

B n tnh c a ng i Vi t Nam l i c n c v ch u kh, v b m ch t r t l thng minh. S khi m khuy t v tnh kh khng ph i l m t tr l c b i v l m t c tnh m gio d c c th o t o c, trong khi khi u thng minh l m t thin tnh. S khi m khuy t v tnh kh do nhi u nguyn nhn l ch s gy ra, trong s c nh ng y u t m chng ta nh c n trong o n trn y v v n Nam ti n c a dn t c. Ngoi ra, tnh hnh r i lo n n i b trong m y th k li n l m t tr l c v cng to tt cho s pht tri n c a tnh kh. Ti p theo s th ng tr c a Php, lm tan r x h i Vi t Nam, cng thc y s tiu di t tnh kh c a ng i Vi t Nam. B i v tnh kh xy d ng, tr c h t, trn cn b n c a m t s tin t ng mnh li t vo cc gi tr tiu chu n c a x h i. Cc gi tr tiu chu n b m t, th tnh kh cng khng cn. Trong i s ng c a m t t p th , tnh kh c a m i c nhn c n thi t cho t p th hn l cc c tnh khc v l tr k c b m ch t thng minh. Nhng ch c l i s ng t p th m i pht huy c tnh kh, v th cho nn, cc mn th thao t p th ng gp r t nhi u vo cng cu c o t o tnh kh. Chng ta cng nh n th y s c n thi t c a tnh kh i v i t p th hn c cc c tnh khc, khi chng ta bi t r ng cc s gia u cng nh n s thnh cng c a ng i Anh trong l ch s l nh tnh kh m n n gio d c hun c cho h c n m t cao hi m c, v c ph c p r ng ri trong i chng.

V th cho nn, v n o t o tnh kh l m t nhi m v v cng kh n y u cho cng cu c gio d c c a chng ta lc ny. Trong cng cu c Ty phng ha, s thu th p cc ki n th c c a vn minh Ty phng l m t i m quan tr ng nh th no chng ta bi t. N u ph i c n m t m c so snh, chng ta c th ni r ng nhi m v o t o tnh kh cho nhn dn l i cn quan tr ng hn nhi m v truy n b nh ng ki n th c m i c a Ty phng. Tuy nhin, chng ta khng nn qun r ng m t nh c i m chnh c a ci v n nhn l c chng ta l s thi u k thu t trong m i lnh v c. S d v n trang b v k thu t khng c c bi t c p n trong o n ny, l v cng cu c Ty phng ha ng nhin g m s trang b v k thu t i v i ci v n nhn l c c a chng ta. Nh c i m ba: v t ch c Nh c i m th ba c a ci v n nhn l c c a chng ta l s v t ch c. Nh chng ta th y, trn, trong o n ni v h u qu c a cu c Nam ti n c a chng ta, nhn dn Vi t Nam, nh t l Nam mi n Trung v mi n Nam, thi u tinh th n s ng t p th , b i v t ch c h t ng c a chng ta khng c. l m t nh c i m v cng tai h i b i v t p th qu c gia c n i h i ng i dn m t tinh th n t p th m khng ai hun c cho h trong m y th k .

Chng ta khng bn n s t ch c qu n chng ch t ch , nh m t t ch c qun i, theo l i C ng S n. M c ch c a C ng S n v t xa s a qu n chng vo khun kh m t l i s ng t p th , b i v C ng S n nh m tr c tin m c tiu ch t t h t dy lin h c a ng i dn, trn cc lnh v c gia nh, x h i v tn gio, thay th vo b ng nh ng dy lin h duy nh t c a ng, bi n ng i dn thnh m t b ph n hon ton d i u khi n c a m t b my chung m h l nh ng ng i s d ng. Khng ni chi n hnh th c t ch c c c oan , ngay n hnh th c t ch c tn tr ng t do c nhn n i, nhi u ng i quen g i n l t do phng tng, c a nhi u qu c gia Ty phng, chng ta cng khng c. Ngoi m t h th ng hnh chnh, th i k th ng tr c a qu c Php l i cho chng ta m t x h i hon ton v t ch c. Chnh ci t ch c, c v ch t ch , c a cc lng m c c a chng ta mi n B c cng b lung lay n t n g c r . Ngoi t ch c gia nh ra, ng i dn Vi t Nam, lc b y gi , khng cn bi t m t t ch c x h i hay ch c nghi p no n a. Song song v i m t x h i v t ch c v r i r c, m t h th ng hnh chnh chuyn ph c v quy n l i c a k th ng tr . l m t phc h a th s nhng xc ng c a x h i chng ta. Trong hon c nh v t ch c nh v y, khng c m t cng tc g c a t p th c th th c hi n c. N u ngy nay, chng ta b t tay vo m t cng cu c v i,

nh cng cu c Ty phng ha pht tri n dn t c, ch c ch n chng ta khng th lm g c v i tnh tr ng v t ch c . V cng vi c u tin m chng ta ph i lm tr c khi b t tay vo cng cu c Ty phng ha l t ch c ci v n nhn l c c a chng ta T ch c qu n chng. V n t ch c qu n chng quan tr ng n m c quy t nh s thnh cng hay th t b i c a chng ta sau ny. B t c trong x h i no, T Do hay C ng S n, cc t ch c qu n chng u c, v ng nhin, ng vai tr trung gian gi a chnh quy n v cc c nhn. Khng c t ch c qu n chng, chnh quy n khng i t i v i nhn dn c. Khng c t ch c qu n chng, nhn dn khng lm sao by t ki n cho chnh quy n. Cc t ch c qu n chng cn l nh ng y u t qun bnh gi a nhu c u di h n c a t p th v nhu c u ng n h n c a cc ph n t trong t p th . Cc t ch c qu n chng x h i T Do hay C ng S n u c m t vai tr nh nhau, ch khc m t i u l x h i T Do cc t ch c qu n chng do nhn dn t ch c v i u khi n, v i s ki m sot c a chnh quy n, cn trong x h i C ng S n cc t ch c qu n chng u do chnh quy n t ch c v i u khi n. Trong tr ng h p c a chng ta, trong khi qu n chng c a chng ta cn quen l i s ng r i r c v cha c

th c t p th , sng ki n h p thnh t ch c ch c ch n khng th pht sinh t trong nhn dn. V kinh nghi m t ch c v i u khi n cng khng lm sao d i do c. Do , s h ng d n c a chnh quy n r t c n thi t trong lc u. Chng ta c n th c r r ng, s h ng n t ch c qu n chng, nh chng ta quan ni m, khng th l m t s xm ph m t do c nhn. Trong m t t p th , ph i c s thng b ng ng ti n gi a nhu c u di h n c a t p th v nhu c u ng n h n c a cc ph n t c a t p th . N u x h i C ng S n l m t tr ng thi, trong nhu c u c a c nhn hon ton b hy sinh cho nhu c u c a t p th , th trong x h i chng ta hi n nay, nhu c u c a t p th hon ton b hy sinh cho nhu c u c a m t s t c nhn. Trong hai tr ng h p s thng b ng ng ti n u b v , cho nn x h i chng ta hi n nay khng ti n c, m x h i C ng S n ti n m t cch mi n c ng. Ngoi ra, s h ng d n c a chng ta khng th xem l m t s xm ph m t do c nhn c. B i v m c ch c a chng ta, khuy n khch v h ng d n cc t ch c qu n chng, l t cho m i c nhn thm nhi u dy lin h x h i, ngh nghi p, vn ha, kinh t , nh m quy n l i c a c nhn c b o m hn t tr c t i nay, khi c nhn ch c nh ng s i dy lin h gia nh v quen thu c. Trong khi m c ch c a C ng S n l ch t h t cc dy lin h v thay th vo b ng dy lin h duy nh t gi a c nhn v ng.

Tnh cch thi t y u c a cc t ch c qu n chng. Chng ta c n ph i nh n m nh n tnh cch c n thi t c a t ch c qu n chng. Trong m t tnh th bnh th ng, cc t ch c qu n chng l nh ng b ph n thi t y u cho s i u ha i s ng c a m t qu c gia. Khng c t ch c qu n chng huy t m ch c a qu c gia khng ch y c t trung ng xu ng h t ng,v khng tr v c t h t ng n trung ng. Ngu n s ng b ch n ngh t. Trong nh ng giai o n quy t nh c a m t c ng ng s c n thi t c a t ch c qu n chng cho t p th qu c gia l i tng thm b i ph n. Khng c t ch c qu n chng vi c lnh o qu c gia khng lm sao th c hi n c. Nhn dn khng bi t h ng m i v ng i lnh o khng lm sao h ng d n qu n chng c. Xa kia, trong x h i Vi t Nam, cc lng m c t tr l nh ng t ch c qu n chng c tnh cch x h i. B my hnh chnh c a tri u nh bao trm ln trn cc t ch c qu n chng . Trong cc vng c a lnh th Vi t Nam, ni no m t ch c lng m c l ng l o, nh pha Nam mi n Trung v mi n Nam, th ni , t p th qu c gia m t gi tr v bi n php hnh chnh m t hi u qu . Nh th cng cho chng ta nh n th y tnh cch c n thi t c a cc t ch c qu n chng v s v hi u l c, i v i qu c gia, c a b my hnh chnh n u khng c t ch c qu n chng.

S d chng ta m t th c qu n chng v khng quan ni m c tnh cch c n thi t c a s t ch c qu n chng trong i s ng c a qu c gia, v trong g n m t trm nm, chng ta s ng trong ch th ng tr c a qu c, trong t ch c qu n chng b tuy t i c m on. qu c th ng tr dn t c chng ta ch khng lnh o dn t c chng ta. Th c dn khai thc dn t c b tr , v khng c n bi t ph i d n d t dn t c b tr i ng no v n m c ch g. V th cho nn, nh chng ta th y, cu c Ty phng ha c a chng ta trong th i k Php thu c hon ton khng m c ch v khng ng h ng d n. Ch nh nh v y, th nh c m quy n Php c n g n t ch c qu n chng. Ng c l i h c n ph i c m on m i hnh th c t ch c qu n chng gi cho nhn dn s ng r i r c v khng on t c. Trong i u ki n , m t b my hnh chnh, chuyn lo ph c v quy n l i cho k th ng tr , cho nh c m quy n Php cai tr x ny. Nhi m v c a b my hnh chnh c a Php, i v i dn chng Vi t Nam ch l b o v cu c tr an, cho cc quy n l i kinh t c a Php c b o m. V v y cho nn, cc t ch c qu n chng i v i ng i Php, ch ng nh ng khng c n thi t l i cn l nh ng t ch c ph r i tr an. Nh th chng ta th y r v sao, d i th i Php thu c cc t ch c qu n chng khng th sinh s ng c. Nh ng ng i quen thu c v i n n p cai tr c a Php, khng quan ni m c r ng s lnh o c a

m t qu c gia khng ph i l gi cho c m t cu c tr an. V nhi m v c a b my lnh o qu c gia c a chng ta ngy nay nh t nh khng ph i l nhi m v c a b my cai tr c a Php xa kia. Chng ta c n gi i quy t nh ng v n c a dn t c m ng i Php khng c n bi t n. Chnh v khng nh n nh c s ki n ny m t t c cc chnh ph Vi t Nam, do qu c Php thnh l p, ho c do qu c Php chi ph i u th t b i. H b th t b i v h ti p t c cng cu c tr an c a ng i Php, trong khi v n chnh l lnh o qu c gia, ngha l ph i gi i quy t cc v n c a dn t c trong giai o n ny. Trong khi nh ng chnh ph y lo cng cu c tr an, th nhn dn s theo nh ng ng i no gi i quy t c cc v n c a dn t c. Tm l i, n u ngy nay chng ta s d ng c m t b my hnh chnh hon b nh b my hnh chnh c a ng i Php tr c y, chng ta cng khng gi i quy t c v n Vi t Nam hi n nay, b i v v n hi n nay khng ph i l m t v n hnh chnh v s tr an, m l m t v n to tt v quan h hn nhi u: V n lnh o m t dn t c trong m t giai o n quy t li t. N u chng ta khng gi i quy t c, th ng i khc s thay chng ta m gi i quy t. T ch c chnh tr v t ch c qu n chng Cc t ch c qu n chng c ph i l nh ng t ch c

chnh tr khng? T ch c chnh tr l t ch c c a m t ng chnh tr t o ra qui t nh ng ng i cng m t xu h ng chnh tr v s n sng gp s c tranh u cho xu h ng chnh tr . T ch c qu n chng l m t t ch c g m nh ng ng i lm cng m t ngh , ho c cng lm vi c chung t i m t v tr, ho c nh ng ng i cng eo u i m t m c ch x h i, vn ha hay th thao, ho c nh ng ng i cng m t quy n l i kinh t . Nh v y, t ch c qu n chng khng ph i l m t t ch c chnh tr . Tuy nhin, m t t ch c qu n chng g m nh ng cng dn c a qu c gia, v th , lc c c h i, m t t ch c qu n chng v n c th c thi chnh tr v nh h ng chnh tr . M t t ch c qu n chng khng ph i l m t t ch c chnh tr . nh h ng chnh tr c a m t t ch c qu n chng quan tr ng hay khng quan tr ng ty thu c s t ch c qu n chng c hng ng ch t ch hay l khng c v r ng l n hay khng. V nh h ng chnh tr ng nhin ph i c c a cc t ch c qu n chng, m c s l m l n v tnh hay c gi a cc t ch c qu n chng v t ch c chnh tr. S l m l n v tnh c a ng i ch nhn th y nh h ng chnh tr c a cc t ch c qu n chng. S l m l n c c a nh ng ng i l i d ng cc t ch c qu n chng lm h u thu n chnh tr . Nhng cc t ch c qu n chng, ch ng c ng vai tr chnh c a n trong gu ng my qu c gia, khi

no gi c b n ch t khng chnh tr m c d v n c nh h ng chnh tr ng nhin khng th trnh c. Trong tnh tr ng chi n tranh ngy nay, cc v n t ch c qu n chng l i cn tr nn quan tr ng hn n a. Bn no t ch c c qu n chng, bn s th c hi n c chng trnh pht tri n c a mnh v s n m th ng l i. V n v ti nguyn. V n v ti nguyn c a chng ta khng th ni l phong ph b i v nhi u nhin li u quan tr ng v kinh t hay qu c phng cha tm th y lnh th Vi t Nam. Nh ng nhin li u thu c v nng l c thi t y u cho k ngh nh d u h a v uranium chng ta cha c, than r t nhi u v th y l c c th khai thc c. Nhi u qu ng m mi n B c tm th y ho c khai thc v khong m ch ch c ch n cn nhi u trong dy Tr ng Sn nhng s truy t m cha c t ch c c phng php. G n nm ngn cy s b bi n, sng C u Long, sng ng Nai v h th ng kinh r ch chi cht mi n Nam ch a ng m t ngu n th y l i d i do cha c khai thc ng m c. ng b ng sng Nh H v sng C u Long l nh ng vng t ph nhiu. M t k thu t canh tc h p l c th tng gia m c s n xu t t nh t ln n hai trm ph n trm. Nh ng cnh ng minh mng vng cao nguyn c th ch nh n thnh nh ng

vng chn nui y tri n v ng. Cc r ng, pha B c mi n B c, d c theo dy Tr ng Sn v cc khu r ng gi pha ng mi n Nam v cc khu r ng ng p n c pha Ty tng tr nh ng v n thin s n d i do, n u c gi gn v tu b . Cc vng t v t xm mi n Nam v Cao nguyn mi n Trung l nh ng vng t ph nhiu tr ng nh ng lo i cy k ngh . M t ph n nh c khai ph tr ng cao su v vi lo i khc. Nhng ph n l n v n l ci v n cha xi t i. B n k khai s l c trn y ch cho chng ta th y ci v n to tt v ti nguyn cn ang n m ng trong tay chng ta. khai thc ci v n , chng ta ch c m t ci v n nhn l c g m tm mi lm ph n trm l nng dn ho c lm nh ng ngh khng r r t, nm ph n trm l qun nhn, tm ph n trm l cng nhn. M c s ng trung bnh c a s ng i lm thnh ci v n nhn l c trn y r t th p. M c l i t c c l ng trung bnh cho m i ng i, theo cc ti li u nghin c u ng tin c y nh t, l i 60 M kim m t nm, l i 5.000 b c Vi t Nam. c th so snh chng ta nn bi t r ng l i t c trung bnh h ng nm c a m i ng i dn n l 57 M kim, Trung Hoa l 27 M kim, Nh t B n l 100 M kim. Chng ta l i bi t r ng nh ng qu c gia no c m t m c l i trung bnh cho m i ng i dn d i 100 M kim k l nh ng qu c gia cha c m mang. N u m c l i t c trung bnh ln

c 100 n 300 M kim, th qu c gia c k vo h ng km m mang. T 300 n 500 M kim th k l kh m mang. T 500 n 800 k l m mang v trn 800 th k l m mang n cao . Trong cc n c k l m mang n cao c nh ng n c M , Anh, Th y S v m t vi n c pha B c u chu. Nh ng con s trn y cho chng ta th y r ng m c s ng c a dn chng Vi t Nam r t l th p. V v y cho nn, xu h ng t nhin c a ng i lnh o l khai thc cho n m c ci v n ti nguyn c a chng ta nng cao m c s ng c a nhn dn. Nhng v n pht tri n dn t c khng th theo m t chi u h ng duy nh t th a mn nhu c u ng n h n c a cc ph n t c a t p th . Chnh trong v n pht tri n kinh t ny, hn v n no h t, b i v n s lin quan tr c ti p v n ng n n i s ng th ng ngy c a nhn dn, lu t thng b ng ng ti n c n ph i c tn tr ng. i u c t y u l th c hi n c cng cu c pht tri n m khng gy nh ng th ng kh cho ton dn trong nhi u th h . Ring v tr ng h p c a Vi t Nam, v v tr a d, v hon c nh l ch s v v m c tiu c a cng cu c pht tri n m chng ta s bn n v i chi ti t o n sau, cng cu c pht tri n c th th c hi n c trong i u ki n thng b ng k trn. Nhu c u di h n c a t p th . V y nhu c u di h n c a t p th i h i nh ng g?

Trong cng cu c pht tri n dn t c, khai tri n kinh t l m t ph n chnh y u. V trong cng cu c khai tri n kinh t trang b my mc k ngh cho x s l ph n chnh y u. S th c hi n cng cu c trang b k ngh c a t t c cc qu c gia trn th gi i, trong x h i Ty phng cng nh ngoi x h i Ty phng, k c n c Nga v n c Tu, u ph i nh vi n tr ngo i qu c. Vi n tr k thu t l m t s ki n ng nhin, b i v b c u c a cng cu c pht tri n l thu th p k thu t. Nhng s vi n tr t b n cng thi t y u ngang hng hay hn s vi n tr k thu t. S vi n tr t b n ngo i qu c c th tr c ti p hay gin ti p, d i hnh th c qu bi u hay d i hnh th c cho vay. V ty tr ng h p v ty c h i, kh i vi n tr t b n ngo i qu c nhi u hay t. Nhng trong tr ng h p no, vi n tr t b n ngo i qu c cng ng vai tr tr c t. V cha c m t tr ng h p pht tri n no th c hi n c ch b ng s n l c th t lng bu c b ng c a dn chng trong qu c gia tm pht tri n. Tuy nhin c nh ng c h i thu n l i cho cc qu c gia c n trang b k ngh , cng nh c nh ng hon c nh nghim kh c hn. Trong tr ng h p trn kh i vi n tr t b n ngo i qu c ln cao v i th m t t l quan tr ng cc nhu c u trang b k ngh . Ph n nh cn l i s do l i t c c a qu c gia lin h gnh ch u. Trong hon c nh thu n l i ny, cng cu c trang b k

ngh khng tr thnh m t ci gnh n ng gian lao v au kh cho dn chng. Trong tr ng h p th hai, kh i vi n tr t b n ngo i qu c khng c d i do, v ch i th c m t t l nh c a nhu c u trang b k ngh . Ph n l n cn l i ph i do l i t c c a qu c gia lin h gnh ch u. V trong hon c nh nghim kh c , cng cu c trang b k ngh tr thnh m t ci gnh au kh n ng n cho dn chng. Trong tr ng h p pht tri n th nh t c th l tr ng h p c a m t qu c gia nh nh qu c gia Vi t Nam. V tr ng h p th hai l tr ng h p ng nhin c a cc kh i dn to tt nh kh i dn Trung C ng v hai l do d i y. S pht tri n c a m t n c nh nh qu c gia Vi t Nam, khng th tr thnh m t s e d a cho ai c , v do , s khng t o m t ph n ng th ngh ch no c th gy tr l c cho cng cu c pht tri n c a chng ta. V m t s lnh o sng su t t o hon c nh cho kh i vi n tr t b n ngo i qu c ln n m c kh d b o m cho m t cng cu c trang b k ngh khng au kh cho dn chng. Trong khi , s pht tri n c a m t kh i dn, nh kh i dn Trung C ng, t n l m t s e d a cho t t c th gi i, d u m cc nh lnh o Trung C ng khng c nh ng tham v ng bnh tr ng nh hi n nay. V ng nhin, nh ng ph n ng th ngh ch sinh r kh p ni v d ng ln v s tr l c cho cng cu c pht tri n. V m t s lnh

o sng su t nhi u l m cng ch lm cho thuyn gi m c cc tr l c trn, nhng tuy t nhin khng bao gi t o c hon c nh cho vi n tr t b n ngo i qu c tng gia. V cng cu c trang b k ngh nh t nh s v cng au kh cho ton dn. Gi s m, s e d a cho c th gi i c a s pht tri n c a m t kh i dn s to tt nh kh i Trung C ng, khng c th t s , th nhu c u pht tri n c a kh i cng s l v b b n, khng c vi n tr t b n ngo i qu c no th a mn cho n i. Trong khi , nhu c u pht tri n c a m t qu c gia nh , nh qu c gia Vi t Nam, trong hi n tnh qu c t th gi i, c th do vi n tr t b n ngo i qu c th a mn n m t t l quan tr ng. Hon c nh pht tri n c a Vi t Nam v c a Trung Hoa khc nhau l nh v y. Trch nhi m c a ng i lnh o, l trong m i cng cu c c a dn t c, tm v t o nh ng y u t thu n l i, khng d n d t n s tiu hao sinh l c c a c ng ng. Trong c ng cu c pht tri n dn t c, s ti t ki m sinh l c c a c ng ng v v n m ng c a cc th h tng lai, l i tr thnh kh n thi t hn n a. Nh th th, vi c ch p nh n m t khun kh pht tri n ti n ch theo l i C ng S n, b t k hon c nh c bi t c a chng ta, l m t hnh ng thi u sng su t. V s g n li n v n m ng c a Vi t N m v i v n m ng c a Trung C ng, trong giai o n pht tri n hi n nay, l m t hnh ng di h i cho dn t c.

ng gp trang b k ngh . Cc con s d i y gip cho chng ta th c c s l ng c a ph n ng gp c a l i t c qu c gia vo cng cu c trang b k ngh cho t ng qu c gia. N c Anh l n c u tin trn th gi i th c hi n cng cu c k ngh ha. Ngha l lc b y gi , n c Anh khng c c n ph i ng u v i m t s c nh tranh no c m cng ph i, trong m i nm, tru t trong t c l i qu c gia h ng nm m t s l m i b y ph n trm, 17%, b vo v n trang b k ngh . Nh v y trong m i nm u, v sau bch phn l n l n gi m xu ng. Ngha l i cng trong m i nm, m i nm m i ng i dn c lm ra c 100 ng ch cn ti n c ring cho mnh 83 ng. N u M ngy nay tr nn m t kh i kinh t m nh nh t th gi i, lc b t u k ngh ha, ph i m i nm tru t m i lm ph n trm, 15%, l i t c qu c gia sung vo qu k ngh ha. Trong tr ng h p tng t , n c Php ph i b vo n m i ba, 13, ph n trm. N c c i sau, s c nh tranh b t u gay c n, nn ph i ng vo qu k ngh ha n hai ch c ph n trm, 20%, l i t c qu c gia trong nh ng nm quy t li t nh t. Th i gian k ngh ha cng di th gnh n ng nhn dn ph i ng gp chia ra nhi u nm, c th nh i nhng khng lm sao trnh c. Th i gian k ngh ha cng ng n s ng gp c a nhn dn d n l i t

nm, l i cng n ng n hn v i h i nhi u hy sinh to tt hn. Nh t B n khi k ngh ha, trong hai mi b n nm u t 1890 n 1914, m i nm ph i ng gp 10 ph n trm l i t c qu c gia vo qu trang b k ngh ; v hai mi nm sau t nm 1914 n 1936, m i nm 18 ph n trm c a l i t c qu c gia. N c Nga, mu n i mau b t bu c nhn dn ph i ng gp m t cch bch phn ln t i 25 ph n trm, trong th i gian t 1927 n 1932 c a k ho ch ng nin u tin, v sau cng s ng gp ln n 27 ph n trm. S cng kh n c a dn chng Nga S ln n t t . V ch c m t chnh sch c ti kh c li t c a Staline m i gi cho dn chng khng n i lo n v nh ch C ng s n. V to l n, v hng m nh nh n c Nga m sut m t cht n a ch c ti C ng S n b s p v dn chng on ght nn trong Nh i chi n h ng v k xm lng, ng i c, nh l m t ng i gi i phng. Ch s v ng v , v chnh sch k th ch ng t c, c a c Qu c X nh th c lng cng ph n c a dn chng Nga i v i cc n c Ty u v c u ch C ng S n kh i ph i b tiu di t. V chnh t qu c c a C ng S n c c u thot kh i ngo i xm khng ph i v l thuy t C ng S n m v tinh th n dn t c c a nhn dn Nga. S ki n ny hm nhi u ngha. Sau cng l Trung Hoa, ang th c hi n cng cu c k ngh ha b ng cch c ng bch dn chng ng gp vo qu trang b k ngh 16 ph n trm c a l i t c

cho nm u c a k ho ch ng nin th nh t, nm sau 18 ph n trm, v nm sau n a 22 ph n trm. V nm 1956 bch phn ln n 25 ph n trm v t nm 1957 hn m t ph n ba c a l i t c qu c gia ph i b vo qu trang b k ngh . V th , n u chng ta nh r ng l i t c c a ng i Trung Hoa th p vo b c nh t th gi i, chng ta quan ni m c n i cng kh n c a dn Tu trong lc ny. M t m t nhn l c b huy ng v khai thc tri t ; m t m t l i t c lm ra m t trm ng, ph i tru t ra 33 ng kh i qu tiu th , ngha l lm vi c ph i nhi u hn v n u ng ph i t hn. V th cho nn, n u khng c m t b my c ti ng tr tuy t i v nhn o, khng lm sao m gi n i hn 700 tri u dn khng n i lo n l t ch C ng S n c. Ph n III (D) ng l i pht tri n.

Bch phn l i t c qu c gia ng gp m i nm vo qu trang b k ngh , cng nh th i gian ng gp

i v i m i qu c gia m i khc. i u ny ch ng minh r ng, m c d u t t c cc qu c gia pht tri n hay ng tm pht tri n, u theo u i m t m c ch gi ng nhau: trang b k ngh ; nhng v i u ki n l ch s , v tr a d, v tnh tr ng x h i lc b t u cng cu c pht tri n, u mang nh ng tnh ch t ring bi t cho t ng qu c gia, cho nn hon c nh pht tri n, cng nh i u ki n pht tri n khng lm sao gi ng nhau c. V th , khng c ng l i pht tri n no, g m chng trnh v phng php, t ra c hi u l c cho m t qu c gia, v trong m t giai o n, c th xu t c ng sang m t qu c gia khc, trong m t giai o n khc. M i qu c gia ch c th pht tri n theo m t ng l i c quan ni m ring cho qu c gia , n nh b i i u ki n l ch s , v tr a d, v tnh tr ng x h i c bi t cho qu c gia. Tinh th n c a s pht tri n, m c ch c a s pht tri n, v nh ng th c hi n k thu t c a cng cu c pht tri n, u gi ng nhau cho cc qu c gia, nhng chng trnh pht tri n, phng php pht tri n v nh ng m c tiu giai o n c a cng cu c pht tri n khng th gi ng nhau c. Nhi m v c a cc nh lnh o l tm cho c cc y u t quy nh ng l i pht tri n thch nghi v i dn t c, thay v th a nh n lm c a mnh, m t ng l i c nghin c u v c ch ng minh l c hi u l c ring cho qu c gia, nhng phng php l n chng trnh u khng thch h p cho chng ta.

ng l i pht tri n cho Trung C ng, khng th l ng l i pht tri n c a Nga S. Phong tro nhn dn cng x, m Nga S kch t lc b t u, m c d u th t b i au n, v n l m t b ng ch ng hng bi n cho n l c c a cc nh lnh o Trung C ng tm ng l i pht tri n c bi t thch nghi v i n c Tu. V chng ta cn nh , ngay trong giai o n tranh ginh c l p lc no cc nh lnh o n cng sng su t nhn th y thm chi n l c c a Nga S, nn khng b ma l c c a thuy t C ng S n, trong th i k c c th nh li cu n. V ngy nay, cng cu c pht tri n c a n cng theo m t ng l i ring bi t, c n nh b i nh ng i u ki n n i b c a dn t c n. Ch trng m t ng l i pht tri n ring cho dn t c khng c ngha l ph nh n nh ng kinh nghi m pht tri n c a cc qu c gia i tr c v ph nh n nh ng i u tng ng trong cng cu c pht tri n gi a nhi u qu c gia. Tri l i ch c s nghin c u cc kinh nghi m pht tri n, m i ni, m i t o i u ki n cho cc nh lnh o m t qu c gia, n m v ng cc nguyn t c chi ph i s pht tri n quan ni m m t ng l i pht tri n cho dn t c, thch nghi v i hon c nh c bi t, do nh ng th c t l ch s n nh. M c tiu kinh t Hon c nh pht tri n c a m t qu c gia l ton b cc

i u ki n n nh b i giai o n l ch s , tnh hnh chnh tr , trnh x h i, v tr a d v ti nguyn kinh t c a qu c gia . V ch trong s tn tr ng ton b cc i u ki n y, cng cu c pht tri n m i c th th c hi n c. Nh th th hon c nh pht tri n chi ph i nghim kh c, ng l i pht tri n, ngha l chng trnh pht tri n v phng php v n d ng nhn l c th c hi n chng trnh pht tri n. V trong cc m c tiu kinh t c n ph i th c hi n cho t ng giai o n, cng nh trong nh ng th i gian h n nh cho cc m c tiu, s th hi n m t cch r rng nh ng b c bch kh c nghi t c a hon c nh pht tri n. M c tiu cng cao, s ng gp c a nhn dn cng n ng, th i gian cng ng n, s gian lao c a nhn dn cng su m. Trong tr ng h p pht tri n c a Trung C ng m chng ta c p n, s ng gp c a nhn dn, cng nm cng ln cao, th c hi n nh ng m c tiu v i, hy v ng p ng nhu c u v t n do m t hon c nh pht tri n v cng kh c nghi t i h i. Tr c h t, cng cu c pht tri n c a m t kh i g n tm trm tri u dn, t n mang nh ng tr l c v t ch t kinh kh ng, b i v kh i phng ti n nhn l c v t b n c n c v n d ng v cng to tt. Sau , s pht tri n c a m t kh i ng i g n b ng m t ph n t nhn lo i, l m t s c nh tranh gh g m v m t s e d a an ninh cha th y trong l ch s , cho t t c cc qu c gia trn th gi i, k c Nga S, d m

cc nh lnh o Trung C ng khng bi u l , m t cch hi n nhin nh hi n nay, nh ng tham v ng xm lng ng s . Do , s pht tri n c a Trung C ng ng nhin s t o ph n ng th ngh ch c a nhi u c ng qu c k c Nga S. V nh ng ph n ng ny s bi n thnh nh ng tr l c khng v t qua c, cho cng cu c pht tri n. Gi s m, s pht tri n c a Trung C ng khng t o ra nh ng ph n ng th ngh ch; v d c nh ng thi n ch mu n tr l c cng cu c pht tri n y, th cng khng c kh i vi n tr no trn th gi i c th th a mn n m t bch phn ng k , cc nhu c u pht tri n c a kh i ng i g n tm trm tri u dn. Cc nh lnh o Trung C ng, c nhin, th c sung mn cc i u ki n kh ng khi p c a hon c nh pht tri n kh c nghi t c a n c Tu. V v y cho nn, tm gi i php cho v n pht tri n dn t c, m ng nhin h xem l chnh y u, h thi hnh hai lo i chnh sch, t ngy n m chnh quy n. Lo i th nh t g m cc bi n php n i b nh m thc y cng cu c pht tri n th t nhanh chng k p th i ng ph v i cc ph n ng th ngh ch c a cc c ng qu c. Lo i th hai g m cc bi n php ngo i giao, nh n c Nga khi xa, tm ng minh h u thu n cho cng cu c pht tri n c a dn t c. Cc bi n php n i b c a cc nh lnh o Trung C ng ch tr ng n hai i m. t nh ng m c tiu kinh t v i cho hai khu v c, qu c phng v trang

b k ngh s n xu t, v bp ngh t khu v c tiu th . p d ng m t phng php c ti, tn nh n n t t huy ng n m c t i a ci v n nhn l c v t n c a Tu, thay th ci v n t b n m h ngho nn. Trong lnh v c ngo i giao, cc nh lnh o Trung C ng v ang thi hnh ba chi n d ch. Trong chi n d ch th nh t, h tm khai thc mu thu n gi a Ty phng v Nga S khi mu thu n ny cn khai thc c, mang t b n v k thu t vo ph c v chng trnh pht tri n. Khi k ho ch thanh ton mu thu n c a Ty phng, m chng ta bi t, a mu thu n trn vo tnh tr ng khng cn khai thc c n a, th cc nh lnh o Trung C ng m m t chi n d ch th nh, v n ng thay chn Nga S, v i m c ch thnh l p m t m t tr n lm h u thu n cho cng cu c pht tri n c a Tu. Tc d ng v gi tr c a m t tr n C ng S n b o v cng cu c pht tri n c a dn t c Tu ngy nay do Trung C ng ch trng, cng gi ng nh tc d ng v gi tr c a m t tr n C ng S n b o v cng cu c pht tri n c a dn t c Nga tr c y, do Nga S ch trng. Chi n d ch ngo i giao th ba m cc nh lnh o Trung C ng ang th c hi n l chng trnh vi n tr cho cc n c nh ang tm pht tri n. H trch m t bch phn khng ng k , trong ci kh i nhu c u v i c a qu c gia, th a mn nh ng nhu c u phn b v ng nhin nh nh t c a cc qu c gia nh

ang tm pht tri n v i m c ch bi n cc qu c nh ny thnh nh ng ng Minh qu c t h u thu n cho cng cu c pht tri n ring c a n c Tu. V ngay chnh sch bi u l tham v ng xm lng cng l m t hnh ng c tnh ton qui v m c ch tr c v trn h t c a Trung C ng hi n nay: cng cu c pht tri n dn t c. Cc tr ng h p chi m ng Ty T ng v Tn Cng v chi ph i B c Hn v B c Vi t l nh ng tr ng h p c bi t, b i v cc vng t ai ni trn thu c vo nh ng vng thi t yu cho s pht tri n c a Trung Hoa. Cc cu c gy h n v ranh gi i v i n , Mi n i n v Nga S, c tc d ng, v a gy uy tn c a Trung C ng i v i cc ng minh trong m t tr n do Trung C ng ch trng, v a duy tr s cng th ng c n thi t trong n i b d huy ng nhn l c. M c d u t t c cc n l c phi th ng trn y, nhng v m t hon c nh pht tri n v cng kh c nghi t, Trung C ng cn cch m c ch r t xa. V s cho n bom nguyn t , v i m t m c ch tuyn truy n hi n nhin, v n cha ph i l m t b o m thnh cng cho cng cu c pht tri n c a Trung C ng. S th t b i au n c a phong tro Nhn Dn Cng X, khi n cho cc m c tiu kinh t n nh, thay v nh y v t b c, th t li l i nhi u nm, ch ng t s v i vng c a cc nh lnh o Trung C ng ang lo s ph n ng th ngh ch khng trnh c c a cc c ng qu c, trong c c Nga S.

Tr ng h p Vi t Nam. T t c cc i u ki n kh c li t khi n cho hon c nh pht tri n c a Trung C ng. tr thnh v cng kh c nghi t, u khng c trong cc i u ki n chi ph i hon c nh pht tri n c a Vi t Nam. Tr c h t, s pht tri n c a m t kh i v a hn ba ch c tri u, m t ph n hai mi lm c a kh i Trung C ng, s khng l m t s c nh tranh v m t s e d a cho ai c . V th cho nn, trong hi n tnh th gi i, cng cu c pht tri n c a chng ta s khng t o cho chng ta nh ng ph n ng th ngh ch. Nhu c u pht tri n c a chng ta r t t so v i nhu c u pht tri n c a Trung C ng. V th cho nn cc kh i vi n tr trn th gi i c th th a mn nhu c u pht tri n c a chng ta n m t bch phn ng k ho c r t cao. V chng ta c th tin r ng, n u ng l i chnh tr c a chng ta sng su t, th trong hai mi nm qua, khai thc c h i th nh, m chng ta c p n nhi u l n, v v i t t c cc vi n tr do mu thu n gi a Ty phng v Nga S t o nn, chng ta t a s m c tiu pht tri n r i. S pht tri n c a kh i ba ch c tri u dn c a chng ta, n u ngoi vng hon c nh pht tri n kh c nghi t c a Trung C ng, khng c n thc y, cng c th th c hi n c nhanh chng hn b i ph n s pht tri n c a Trung C ng. Trong cc i u ki n , n u t quy n l i c a dn t c

ln trn h t, th khng c m t l do no c th binh v c c s g n li n v n m ng cng cu c pht tri n c a chng ta v i v n m ng cng cu c pht tri n c a Trung C ng. Ch c m t s l thu c v l thuy t, m th t ra c Nga S l n Trung C ng u s d ng nh l m t phng ti n, m i c th m qung hy sinh quy n l i c a dn t c Vi t Nam cho quy n l i c a dn t c Trung Hoa. Cc nh lnh o Trung C ng th c sung mn tm l ngy nay, cng nh cc nh lnh o Nga S th c sung mn tm l tr c y. V v y cho nn, Trung C ng n l c v n ng thay chn Nga, ph t c Ch Ngha X H i, khai thc l thuy t Cc-mc L-nin, qui t nh ng ng i d b ma l c cm d , v i m c ch cu i cng l h u thu n cho cng cu c pht tri n c a Hn T c. Cu c v n ng ny vang d i trong t t c cc ng C ng S n trn th gi i. M c d u hon c nh pht tri n c a Vi t Nam khc bi t r t r r t hon c nh pht tri n c a Trung C ng ngy nay, v do l i cng khc bi t r t r r t hon c nh pht tri n c a Nga S tr c y, cc nh lnh o C ng S n B c Vi t v n c s c mang ci o ng l i pht tri n c a C ng S n trng vo cho Vi t Nam. Cng nh xa kia, nhi u nh lnh o Vi t Nam khc c s c trng vo thn th Vi t Nam ci o Tam Dn Ch Ngha m Tn Vn gia cng nghin c u may c t cho dn t c c a ng. Sau tm trm nm n ng ln i s ng c a dn t c

tm l thu c qu c i v i Trung Hoa, m c d u b gin o n trong g n m t th k , v n cn sinh l c ti m tng trong cn no c a cc nh lnh o c a chng ta, v khi n cho h d qun tham v ng t ai b t di b t d ch c a Trung Hoa i v i Vi t Nam. L i tm l thu c qu c Tm l thu c qu c b t ngu n t hai s ki n. Tng quan lnh th v dn s gi a hai qu c gia l m t nguyn nhn t ty m c c m. S l thu c c a Vi t Nam i v i vn ha Tu l m t l do khc. Tng quan lnh th v dn s l hai i u ki n v t ch t hi n nhin kh thay i c. Tuy nhin, trong khung c nh chnh tr c a th gi i ngy nay, s bang giao gi a Vi t Nam v Trung Hoa khng cn n m trong khun kh xa n a v khng cn l m t s ki n ch lin quan n hai qu c gia. Trn lnh v c vn ha, m t dn t c l n hay nh , do s gp ph n nhi u hay t c a dn t c y vo di s n c a vn minh nhn lo i. Trong l ch s c Hy L p, thnh Athen nh b c tn sng l ng i h ng o c a dn t c Hy L p, v s gp ph n to tt vo di s n vn minh Hy L p. i u ki n vn ha ny, chng ta c th ch ng c, mi n l cng cu c pht tri n c a dn t c th c hi n c. V th h c a chng ta c th c i u ki n v hon c nh th c hi n ch c a L Th ng Ki t v Nguy n Hu , tiu di t tm l thu c qu c m y ngn nm bao trm dn t c

v m nh cc th h lnh o c a chng ta. Xem th , chng ta cng th c tnh cch quan tr ng c a cng cu c pht tri n dn t c trong giai o n ny. S l thu c c a Vi t Nam i v i vn ha Tu nh khng cn n a, t khi chng ta ch u nh h ng vn ha Ty phng. Trong tnh th hi n t i, tng lai s cng ngy cng xc nh n s ki n ny, tr ra khi no chng ta l i t t chng ta vo s l thu c vn ha c a Trung C ng, nh cc nh lnh o C ng S n B c Vi t ang lm. Trong tnh th hi n nay, ch ng nh ng vn ha c a chng ta khng l thu c vn ha Tu, m l i vn ha c a chng ta cn c c h i pht tri n hn bao gi h t. Hi n nay Trung Hoa v Vi t Nam, do cc bi n c l ch s v a qua, u n m vo cng m t v tr. C hai u v a thot kh i s chi ph i c a th c dn, v ang n l c Ty phng ha pht tri n dn t c. Cc d i m v cc ng i m gi a hai v tr c chng ta phn tch v i chi ti t trong cc o n trn. V chng ta cng bi t r ng cng cu c pht tri n dn t c b ng cch Ty phng ha s g m s thu nh n nhi u gi tr tiu chu n dnh li n v i k thu t Ty phng. Do , x h i Trung Hoa cng nh x h i Vi t Nam s ng nhin b b t bu c tm m t tr ng thi i u ha m i gi a cc gi tr tiu chu n. Chng ta th y hon c nh pht tri n c a chng ta thu n l i hn hon c nh pht tri n c a Trung Hoa. Trong m t o n d i y chng ta s th y r ng i u ki n ngn ng c a

chng ta cng thu n l i hn c a Trung Hoa. Nh th th, n u chng ta th c hi n c cng cu c pht tri n, s l thu c vn ha c a chng ta i v i Trung Hoa khng bao gi ti di n n a. Tm l i, n u tng quan lnh th v dn s , gi a Vi t Nam v Trung Hoa, trong khung c nh chnh tr c a th gi i ngy nay, khng cn ci t m quan tr ng c a n khi xa n a, v n u s l thu c vn ha i v i Trung Hoa cng khng cn n a, th ng nhin tm l thu c qu c c a chng ta i v i Trung Hoa cng s b tiu di t mi mi. Nh th th, n u chng ta c m t s lnh o sng su t b o m cng cu c pht tri n dn t c, th c h i, ng nhin s n v i chng ta gi i quy t m t v n t ra cho dn t c t m t ngn nm nay, v hai l n L Th ng Ki t v Nguy n Hu c tm gi i php: c i b cho dn t c tm l thu c qu c i v i Trng Hoa. Tuy nhin, cc nh lnh o C ng S n B c Vi t khng t ra th c tnh cch quan tr ng c a c h i ny. Tri l i, s p d ng cc phng php huy ng nhn l c c a Trung C ng vo tr ng h p Vi t Nam, m c d u hon c nh pht tri n c a chng ta khng h i h i nh ng phng ti n nh v y, lm s ng l i tm l thu c qu c, g n nh ch t trong m t th k , c a nh ng ng i t ty m c c m tr c Trung Hoa v i, lc no cng xem Vi t Nam l m t Trung Hoa con

con. T xa, d i s chi ph i c a tm l thu c qu c, n u Trung Hoa di n m t t n tu ng trn sn kh u trm th c vung, th Vi t Nam cng ph i di n cng m t t n tu ng thc l i cho v a t m, trn m t sn kh u ch cn m t th c vung. Xa kia, v n c Tu c m t ta Vn Mi u l n, th Vi t Nam cng ph i c m t ta Vn Mi u nho nh . G n y, v n c Tu c sch l c Tam Dn Ch Ngha r ng l n, th Vi t Nam cng c sch l c Tam Dn Ch Ngha nho nh . V ngy nay, v n c Tu thi hnh phng php c ti ng tr kinh kh ng m t cch r ng l n, th B c Vi t cng thi hnh phng php c ti ng tr kinh kh ng m t cch nho nh . Hon c nh pht tri n c a chng ta khng i h i nh ng bi n php d a trn b o l c, m ch i h i m t s lnh o sng su t v khn ngoan, khai thc cc lo i mu thu n, trn chnh tr ng th gi i, v i m c ch tm v n t b n th a mn nhu c u pht tri n. Nhng, gi s m vi n tr ngo i qu c cho chng ta, khng ln n m t bch phn quan tr ng c a nhu c u pht tri n qu c gia, th chnh tr ng h p cng cha thuy t minh s p d ng vo Vi t Nam, phng php huy ng nhn l c thi hnh Trung C ng. Trong chng trnh pht tri n c a Trung C ng, u tin c bi t c dnh cho khu v c k ngh qu c phng. Sau n khu v c k ngh s n xu t. Khu

v c tiu th b bp ngh t. Th t u tin trn ph n nh m i lo u c a cc nh lnh o Trung C ng, tm cch ng ph v i cc ph n ng th ngh ch. V th t u tin trn ng nhin i h i cc bi n php huy ng nhn l c p d ng. S pht tri n c a Vi t Nam khng gy ph n ng th ngh ch. Nhng gi s s pht tri n c a chng ta c gy ph n ng th ngh ch, th d chng ta c d n h t n l c c a dn t c vo khu v c qu c phng th, nh chng ta bi t, t t c c g ng qun s c a chng ta cng cha b o v c l p v lnh th . Nh th th, trong chng trnh pht tri n c a chng ta, u tin dnh cho khu v c s n xu t v khu v c tiu th . M t th t u tin nh v y khng i h i cc bi n php huy ng nhn l c c a Trung C ng. Nhng d l trong m t hon c nh pht tri n thu n l i, s huy ng nhn l c theo l i C ng S n, khng ph i l m t y u t thc y cng cu c pht tri n chng n thnh cng sao? Trn quan i m di h n c a i s ng dn t c, sinh l c dn t c l m t c a bu, m b t c nh lnh o no cng ph i t cho mnh nghim lu t khng c tiu hao hay ph ph m, khi quy n l i c a c ng ng b t bu c ph i dng n. Cc nh lnh o Trung C ng s d ph i ch n l a phng php hnh ng nh v y, v h b s chi ph i c a hon c nh pht tri n kh c nghi t c a n c Tu. Vi t Nam khng vo tr ng h p b t bu c . V l i, cc phng php huy ng nhn l c theo

C ng S n s lu l i cho dn t c nh ng h u qu nh th no? Chng ta ch c th nh n xt r ng, cho n ngy nay, ngha l g n hai trm nm sau, dn t c Php cn mang ch u nh ng h u qu tai h i c a cu c Cch M ng nm 1789, m c d u trn phng di n b o tn v m mu, Cch M ng 1789 c a Php cn km xa Cch M ng c a Nga S v Cch M ng c a Trung C ng. Sau h t, gi s , chng ta b qua h t t t c l do thu n hay khng thu n, c thi hnh tri t cc phng php huy ng nhn l c c a C ng S n th c hi n cng cu c pht tri n c a dn t c, th ci v n nhn l c ba ch c tri u c a chng ta cng khng cung c p thm c bao nhiu bch phn c a kh i nhu c u pht tri n c a chng ta. T hai mi nm nay, c h i pht tri n n cho chng ta. Nhng chng ta cha n m c. T m i nm nay, B c Vi t cha th c hi n c nh ng m c tiu pht tri n ng k . Cc th c hi n pht tri n c a Nam Vi t u b du kch qun B c Vi t ph ho i. Sau hai mi nm, v sau khi tiu hao bao nhiu sinh l c c a dn t c, chng ta t c k t qu k trn. Nh th th, cc nh lnh o c a chng ta c ph i i ng ng hay khng?

Ph n IV M T L P TR NG THCH H P V I CC NH N XT TRN

Trong m t ph n trn chng ta phn tch cc s ki n l ch s tm hi u v n m dn t c chng ta c n gi i quy t trong giai o n ny. Trong m t ph n khc, chng ta ki m i m nh ng ci v n m chng ta c th s d ng c cng nh nh ng mn n m chng ta ph i mang khi chng ta n l c gi i quy t v n nhn th y. Trong ph n d i y, chng ta s lm m t cng vi c hon ton khc. Trong hai ph n trn y, chng ta d a trn nh ng s ki n l ch s khng ai ph nh n c phn tch cc bi n c ph c t p hi n nay, mong soi th u cc ng canh v cc s i ch chnh y u d t ra tnh tr ng hi n t i c a dn t c. Trong ph n d i y, chng ta l i i u h p nh ng tnh ch t m chng ta rt ra c t trong kh i s ki n c phn tch, i v i m i lnh v c c a d vng dn t c, tm xy d ng m t ng l i hnh ng v m t phng php gi i quy t v n m chng ta

nhn th y. Nhi u kha c nh c a ng l i hnh ng v nhi u y u t c a phng php gi i quy t c c p n r i rc trong nhi u o n suy lu n trn. D i y chng ta cng s nh c tr l i trong m t ci nhn t ng h p lm thnh m t ton b ch trng trong cc lnh v c c a i s ng qu c gia. Chng ta ang trong tr ng h p c a m t ng i v a xem xong m t cu n phim t m t ph n d vng c a dn t c trong nh ng s ki n bn ngoi v bn trong u c phn tch v i t nhi u chi ti t. V th cho nn khi phim ng ng l i hnh cht, ngha l tnh tr ng hi n t i c a qu c gia, chng ta nh n th c c t t c cc nguyn nhn c u t o v n hi n t i c a dn t c. Chng ta c th ngh r ng, tm c nguyn nhn c nhin l gi i quy t c v n , cng nh nh Y h c tm c cn b nh, l ch a c b nh. Nhng b n ch t c a i sng l ph c t p. i s ng c a qu c gia l i cn ph c t p hn n a, b i v qu c gia hay b t c m t t p th no, l tr ng ho t ng khng ph i c a m t ng i, hay c a m t nhm ng i, m l c a ton dn, l c a t t c cc ph n t c a t p th . Do ph n ng c a t p th kh m on c. V v y m nhi u nh lnh o b nh ng bi n php c ti cm d . Chng ta khng l a con ng d b i v chng ta tin t ng hai i u m khng ai c th ph nh n c.

S hi u bi t c a chng ta v v n dn t c c t trn cn b n v ng ch c c a s ki n l ch s . i s ng c a m t t p th do nh lu t thng b ng ng ti n c a v tr chi ph i. Thng b ng ng ti n gi a nh ng y u t i ch i nhau ngay trong n i b , thng b ng ng ti n gi a nh ng quy n l i c a t p th v quy n l i c a c nhn, thng b ng ng ti n gi a nh ng i u ki n bn trong v i u ki n bn ngoi. Trn cn b n khch quan , chng ta s tm minh nh m t thi m chng ta tin r ng thch nghi nh t v i v n hi n t i c n ph i c gi i quy t c a dn t c. M t thi i v i v n c a m t dn t c, ng nhin bao g m cc lnh v c. Chng ta l n l t xem qua cc lnh v c lnh o, qu n chng, kinh t v quy n s h u, v vn ha. V n lnh o B my lnh o c a m t qu c gia c n nh b i chnh th l a ch n. S l a ch n chnh th l i ty thu c quan ni m v v n lnh o. Kh i C ng S n v kh i T Do, ngy nay khc nhau, trn phng di n hnh th c, ch m t bn ch trng chnh th c ti ng tr , m t bn chnh th Dn ch php tr . Nhng, trong cn b n, s khc nhau khng ph i v hnh th c bn ngoi . B i v hnh th c ch l bi u l bn ngoi c a m t s khc nhau v quan ni m lnh o. Kh i T Do quan ni m m t s lnh o cn

c trn s thuy t ph c h ng d n qu n chng. Kh i C ng S n quan ni m m t s lnh o cn c trn s c ng bch h ng d n qu n chng. Kh i th nh t ch tr ng n v i tr ng thi thng b ng ng ti n gi a quy n l i ng n h n c a c nhn trong t p th v quy n l i di h n c a t p th , b i v l do c a i s ng l m t s vi c c a c nhn m i u ki n c a i s ng, l m t i u ki n t p th . Kh i th nh ch ch tr ng n quy n l i di h n c a t p th b i v, trong m t giai o n l ch s , cc nh lnh o tin r ng s s ng cn c a t p th b e d a v i h i s hon ton hy sinh cc quy n l i c nhn cho t p th . M t i u m chng ta nn ghi nh l s l a ch n quan ni m lnh o ny hay quan ni m lnh o kia u do nh ng s ki n l ch s th c t quy t nh ch khng ph i do nh ng quan i m tri t l tr u t ng. Trong m t giai o n no c a l ch s m t dn t c, s thng b ng ng ti n gi a nh ng quy n l i c nhn v quy n l i t p th b ph v , b i nh ng y u t kch thch ho c n i b ho c bn ngoi a n. Thng b ng b ph v , i sng c a t p th ti p t c trn nh ng cn b n gi t o cho n khi no thng b ng ng ti n c ti l p. Quan ni m lnh o. Chng ta bi t l ngay trong nh ng th i k bnh th ng c a c ng ng, duy tr tr ng thi thng b ng ng ti n gi a quy n l i ng n h n c nhn c a cc ph n t c a c ng ng v quy n l i di h n c a c ng

ng, l m t cng vi c r t kh khn, i h i m t s lnh o nhi u sng su t, nhi u kho lo v th u tri t v n c n ph i gi i quy t c a c ng ng. S pht tri n c a c ng ng s c b o m n u nh ng n l c duy tr tr ng thi thng b ng ng ti n thnh cng. Trong nh ng th i k kh ng ho ng c a c ng ng, tr ng thi thng b ng ng ti n ch ng nh ng vo m t tr ng thi b p bnh gia tng m l i cn b e d a ph v b i nh ng y u t khuynh o do hon c nh l ch s t o nn. S ti n ha c a c ng ng b ngng tr . N u chng ta l i l y hnh nh c a h th ng ng i c i xe p v xe p trn kia, th nh ng th i k kh ng ho ng c a c ng ng tng ng v i nh ng lc m t c c a h th ng gi m i v nh ng l do n i b c a h th ng: xe p b ng ng ng ho c ng i c i m t m i, hay v nh ng l do bn ngoi: tnh tr ng c a con ng ho c s lu thng tr nn kh khn. D u sao, v nh ng l do ngoi mu n c a h th ng, thng b ng c a h th ng b e d a v h th ng s p ng. Cc y u t khuynh o tr ng thi thng b ng ng ti n c th pht sinh t trong n i b , v d nh ng cu c xo tr n m Ty phng ph i ng u, khi chnh mnh v a pht minh nh ng k thu t s n xu t k ngh . Cc y u t khuynh o c th t bn ngoi a n, v d nh ng cu c ngo i xm m n c Tu dnh

cho chng ta trong tm th k lin ti p. Ngha l t ngy l p qu c, tr ng thi thng b ng ng ti n c a x h i chng ta lc no cng b s e d a ph v b i m t cu c xm lng c a n c Tu. Do , s ti n ha trong l ch s qua, c a dn t c chng ta khng hng m nh v cha c v t ln n trnh sng t o, gp ph n vo vn minh nhn lo i. V tnh tr ng n ng n y s mi mi n ng v km hm s pht tri n c a dn t c cho t i ngy no m chng ta, nh L Th ng Ki t v Nguy n Hu nui ch, tiu di t c s e d a xm lng c a Trung Hoa. Cc y u t khuynh o c th ng th i v a t bn ngoi a n, v a pht sinh t trong n i b , v d nh cu c t n cng c a Ty phng vo cc qu c gia c a x h i ng b t bu c cc qu c gia ny ph i v a ng u v i Ty phng, v a Ty phng ha cc c c u x h i c a mnh. ng nhin l tr ng h p th ba ny l trnh tr m tr ng nh t m cc cu c kh ng ho ng c a m t c ng ng c th t t i. Trong hon c nh , s duy tr tr ng thi thng b ng ng ti n, ho c s ti l p m t tr ng thi thng b ng ng ti n b ph v , i h i m t s lnh o phi th ng. N u m t s lnh o tng t khng c, c ng ng b t h nh, s b ngng tr trong s ti n ha, ho c mi n c ng ti p t c m t s ti n ha phi n di n, ch ch tr ng n m t vi kha c nh c a ton b v n c n ph i gi i quy t c a c ng ng, nhng i h i m t s tiu hao v b b n i

v i sinh l c c a c ng ng, v lu l i nh ng h u qu tai h i n ng n cho nhi u th h trong tng lai. T t c cc cu c cch m ng m mu, k c cu c cch m ng c a Php nm 1789 v c a Nga nm 1917, u thu c vo tr ng thi thng b ng ng ti n c ti l p. Sau cch m ng 1789, mi cho n sau chi n tranh Php- c nm 1870, n c Php m i ti l p c tr ng thi thng b ng ng ti n m t. Sau cch m ng 1917, mi n ngy nay, n c Nga v n cha ti l p l i c tr ng thi thng b ng ng ti n m t. Trong hnh nh h th ng ng i c i v xe p, s tr ng thi thng b ng ng ti n b ph v tng ng v i s m t thng bng c a ng i c i. C ng ng ti p t c m t s ti n ha mi n c ng trn nh ng cn b n gi t o, ph ph m nhi u sinh l c thu th p nh ng thnh qu phi n di n, cng tng ng v i ng i c i xe p g ng s c y chi c xe p khng cn dng c, a ton b h th ng ng i v xe v t m t o n ng. K t qu thu th p c khng tng ng v i s ph s c r t nhi u, b i v m t tr ng thi thng b ng s ng c thay th b ng m t tr ng thi thng b ng ch t. N c Anh v n c M l nh ng c ng ng qu c gia i n hnh, nh m t s lnh o sng su t, chi n th ng c nh ng y u t khuynh o pht sinh t n i b cng nh bn ngoi a vo, nhng trong nh ng th i k khc nhau, v duy tr tr ng thi thng b ng

ng ti n cho x h i trong nhi u th k . Ngu n g c chnh y u c a s c m nh hi n t i c a hai c ng qu c trn l s ki n . N c Php v n c c l hai qu c gia khc, trong x h i Ty phng, cng ph i ng u v i nh ng cu c kh ng ho ng ng lo i v i nh ng cu c kh ng ho ng c a hai qu c gia Anh v M . C hai n c Php v c u th ng c cc y u t n i b m khng th ng c cc y u t ngo i lai. Tr ng thi thng b ng ng ti n b ph v trong m t th i gian ng n nhng c ti l p. Tuy nhin s lnh o qu c gia v n cn ch u nh h ng c a m t s gin o n tr m tr ng. N c Nh t l m t qu c gia i n hnh, nh m t s lnh o phi th ng, th ng c nh ng y u t khuynh o v a n i b v a bn ngoi, cng lc tc ng ng th i, v duy tr tr ng thi thng b ng ng ti n m c d u x h i ph i thay th nhi u gi tr tiu chu n. N c Nga l m t qu c gia ngoi x h i Ty phng, ph i ng ph v i m t cu c kh ng ho ng ng lo i v i cu c kh ng ho ng c a Nh t. Nhng cc nh lnh o Nga th ng c cc y u t bn ngoi m khng th ng c cc y u t n i b . V nh ng bi n php p d ng ng u v i cu c kh ng ho ng ph v tr ng thi thng b ng ng ti n c a x h i, v t ra nh ng cn b n gi t o cho m t s ti n ha phi n di n. V ngy nay, sau g n n a th k chnh

quy n c ti ng tr kh ng khi p c a C ng S n, tr ng thi thng b ng ng ti n c a x h i Nga v n cha ti l p. Chng ta th y trong cc giai o n trn, hai s ki n ch ng minh cho i u ny. Tr c h t l cc nh lnh o Nga S ang l n l n v m t cch d d t thay th cc gi tr tiu chu n chi n l c giai o n, v ng nhin gi t o b ng nh ng gi tr chi n l c khc thch nghi v i di s n tinh th n c a vn minh nhn lo i, m c ch ti l p tr ng thi thng b ng ng ti n c a x h i, b cch m ng ph v . S ki n th hai l b my lnh o c a Nga S, cn c trn nh ng tiu chu n gi t o c a ch c ti ng tr , ng nhin b t l c trong s chuy n quy n i u ha m i khi c n ph i thay i ng i lnh o. Nh cc o n trn trnh by, c ng ng qu c gia Vi t Nam ang trong m t th i k kh ng ho ng ng lo i v i nh ng kh ng ho ng tr c y c a Nh t v c a Nga. Cu c kh ng ho ng c a Vi t Nam l i cn tr m tr ng hn v nh ng y u t khuynh o n i b pht sinh t th i gian g n m t th k thu c Php v nh ng y u t khuynh o bn ngoi do cu c tranh ch p gi a Ty phng v C ng S n a n. V v y cho nn, quan ni m lnh o d n d t n hnh th c chnh th , r t quan tr ng cho s b o v tr ng thi thng b ng ng ti n cho c ng ng trong nh ng th i k bnh th ng, cng tr nn v cng thi t yu trong m t th i k kh ng ho ng nh c a chng ta hi n nay.

Trong tr ng h p Vi t Nam, khng th t v n quan ni m lnh o v chnh th m khng c p n v n C ng S n c, v chnh l nhn danh quan ni m lnh o C ng S n m cu c tng tn di n ra trn m nh t ny t hai mi nm nay. V nh ng l do no m c m t s ng i lnh o ch trng r ng quan ni m lnh o C ng S n thch nghi cho hon c nh kh ng ho ng c a c ng ng dn t c Vi t Nam hi n nay? Tr c h t chng ta s nh c l i, trong m t ci nhn bao qut, nh ng i u c r i rc trnh by trong cc ph n trn, lin quan n s pht sinh c a thuy t C ng S n u chu, n cc i u ki n bi n m t l thuy t, do Ty phng t o ra, thnh m t l i kh c a Nga S ch ng l i Ty phng v n hon c nh l ch s nh thuy t C ng S n c nh p c ng vo chu v vo Vi t Nam. Sau , chng ta s nh c l i nh ng k t qu phn tch s ki n l ch s , cng r i rc trong cc ph n trn, kh d gip cho chng ta v t trn cc y u t ph c t p d t thnh hon c nh hi n t i c a C ng ng dn t c, suy lu n nhn th y v tm xem nh ng l do, khi n cho quan ni m lnh o C ng S n xm nh p chnh tr ng Vi t Nam, c m t gi tr nh th no, i v i quy n l i c a dn t c, trong m t giai o n quy t nh nh giai o n ny. Thuy t C ng S n pht sinh. Sau khi khoa h c Ty phng pht minh nh ng k

thu t s n xu t k ngh , th nh ng l c l ng m i ny lm cho h th ng phn ph i ti s n qu c gia c a x h i Ty phng ng th i, t ch c trn cn b n th cng ngh v nng nghi p, khng cn hi u l c n a. V v y cho nn nh ng cu c xo tr n ch n ng lin ti p lm lung lay n t n n n t ng cc c c u x h i Ty phng. Cc y u t khuynh o n i b ph ho i c th v gy cho x h i Ty phng m t cn b nh tr m tr ng. Nhi u gi i php c ngh , trong gi i php xy d ng trn m t cng trnh nghin c u th c t l ch s chnh xc v phong ph, v c qu n chng h ng ng v pht sinh t nh ng cn b n quan st thi t th c i v i tnh tr ng x h i ng th i. Gi i php ny ch trng thay i, b ng m t cu c cch m ng b o ng ki u 1789 c a Php, hon ton cc c c u c a x h i c, ti p nh n nh ng gi tr tiu chu n m i, xy d ng m t x h i m i thch nghi v i cc l c l ng s n xu t k ngh , trong s phn ph i ti s n c a c ng ng s c th c hi n m t cch h p l. Nh ng m c tiu ra, ng nhin c m t mnh l c h p d n cao i v i qu n chng, v h a h n nhi u s b o m cho quy n l i ng n h n c a c nhn. Tuy nhin, cc nh lnh o Ty phng sng su t nhn th y r ng gi i php C ng S n ch ch tr ng n cc khuy t i m c n ch nh n c a x h i Ty phng lc b y gi , v do ph nh n cc gi tr tiu chu n tr thnh di s n c a vn minh

nhn lo i, v thay th b ng nh ng gi tr tiu chu n gi t o, k t qu c a m t cng trnh suy lu n l thuy t, tuy c phong ph nhng v n l c a con ng i trong m t th h . V nh c i m cho nn phng thu c ngh ch a b nh cho x h i Ty phng, thay v c hi u l c c a m t linh d c, s tr thnh m t c d c ch ng nh ng ph ho i n n t ng c a x h i cn hn c ch ng b nh lc b y gi , m l i cn c th tiu di t t t c di s n c a vn minh nhn lo i trong m y nghn nm. V quy n l i di h n c a c ng ng, cc nh lnh o Ty phng t ch i m t phng thu c c h i, v v a n l c tm nh ng phng thu c khc cho x h i Ty phng, v a chi n u c li t lo i tr m t c d c l i d ng m t th i k kh ng ho ng c a c ng ng, xm nh p vo c th x h i. V ngy nay, trong cng cu c ny, s thnh cng c a Ty phng r r t. Ty phng tm c nh ng phng php kh d gip cho x h i thu nh n c nh ng l c l ng s n xu t m i m v n duy tr c tr ng thi thng b ng ng ti n. V ng nhin, khi x h i lnh m nh, qu n chng Ty phng cng khng cn h ng ng thuy t C ng S n n a, v nhu c u khng cn n a, i v i m t phng thu c c ngh nh l m t linh d c, tr m t ch ng b nh lnh. S pht tri n hng m nh c a x h i Ty phng ngy nay l m t b ng c hi n nhin v hng bi n.

Thuy t C ng S n bi n thnh l i kh c a n c Nga. Chng ta cn nh r ng gi a Nga v Ty phng c m t cu c chi n u tr ng k ko di t nhi u th k . V t khi cng cu c Ty phng ha n c Nga thnh cng, d i th i i Pierre cho n phn n a u c a th k 19, th ng th ng v Nga. V qun l c v ngo i giao c a Nga nhi u l n ng m t vai tr quy t nh trn chnh tr ng u Chu. Nhng cu c cch m ng k ngh c a Ty phng vo th i k phn n a sau c a th k 19, a k thu t c a Ty phng v t h n k thu t c a Nga v lm nghing cn cn l c l ng v Ty phng m t l n n a. S thua km Ty phng v k thu t cng r r t, sau khi qun l c c a Nga, nm 1905 b th m h i tr c qun l c c a Nh t, m t qu c gia ngoi x h i Ty phng v a th c hi n xong giai o n u c a cng cu c pht tri n dn t c b ng cch Ty phng ha. Nh th , vo th i k vi ch c nm u c a th k 20, v n t ra cho cc nh lnh o Nga r t minh b ch. Nh ng s ki n l ch s nghim kh c t cc nh lnh o ny vo m t tnh th b t bu c h ph i ti b n cng trnh Ty phng ha n c Nga c a i Pierre b o m tng lai c a dn t c. Tuy nhin, nh ng kinh nghi m qua trong cu c chi n u tr ng k v i Ty phng, cng nh trnh pht

tri n i quy m c a k thu t Ty phng lc b y gi , t t c cc y u t , u i h i cho cng cu c Ty phng ha k ny, cc nh lnh o, m t k ho ch ton di n, i quy m, tng x ng v i hon c nh l ch s v v tr qu c t c a n c Nga, cng nh nh ng phng ti n v i, huy ng ton l c c a dn t c. Nh th , v n r r t, cu c cch m ng nm 1917 c a Nga bi u l ch c a cc nh lnh o Nga, t m t m c ch dn t c: pht tri n dn t c b ng cch Ty phng ha. S d m c ch th t s v dn t c c a cu c Cch m ng Nga nm 1917 b hon ton che l p d i ci o qu c t c a cu c cch m ng x h i th gi i, m cc nh lnh o Nga S tuyn b ch trng nh T B n Ch Ngha, l v, trong l n Ty phng ha ny, ngoi nh ng k thu t v t ch t c a Ty phng, n c Nga, v i m t thm chi n l c v cng s c bn, thu nh n lm l i kh tranh u m t l thuy t, s n ph m tinh th n c a Ty phng m Ty phng t b : thuy t C ng S n. Ngy nay chng ta cng ang m c kch, Trung C ng ti di n t n tu ng ph t c cch m ng x h i th gi i ch ng qu c t o hon c nh thu n l i ph c v cng cu c pht tri n dn t c ring c a n c Tu. Chng ta nh n nh, trong m t o n trn, nh ng s ki n no d n d t cc nh lnh o Nga S n ch thu nh n m t ch ngha, ngo i lai, nh Ch Ngha C ng S n, hon ton ch ng l i truy n th ng

vn minh c a dn t c Nga. Tr c h t, cc nh lnh o Nga S, th c hon c nh nghim kh c c a cng cu c pht tri n c a Nga. Cng cu c pht tri n ny, cng nh cng cu c pht tri n c a Trung C ng ngy nay, ng nhin s gy ra nhi u ph n ng th ngh ch. V v y cho nn s d ng c nh ng bi n php huy ng qu n chng n m c t i a, i v i h l m t nhu c u thi t y u. Quan ni m lnh o c ti ng tr c a thuy t C ng S n p ng vo nhu c u ni trn. Cc cu c xo tr n x h i, vo th i k Ty phng, l nh ng s ki n t n hng bi n, ch ng minh r ng x h i Ty phng lc b y gi , khng thch nghi v i cc l c l ng s n xu t m i. X h i Nga, vo cng m t th i k, l i cn l c h u hn x h i Ty phng, th ng nhin s khng thch nghi v i cc l c l ng s n xu t m i m cng cu c pht tri n dn t c b t bu c s thu nh n. Nh th th, t ch c x h i Nga theo ki u m u x h i m thuy t C ng S n ngh ch ng nh ng l c tc d ng thch nghi ha x h i ny v i cc l c l ng s n xu t m i, m l i cn l, trong con m t cc nh lnh o Nga S, i tr c Ty phng m t o n ng, ngha l th ng Ty phng trn phng di n t ch c x h i. i u b t ng cho cc nh lnh o C ng S n ngy nay l, Ty phng l y c tnh chnh xc c a k thu t khoa h c, thm c u cc bi u l , th c t c a i s ng, tm c v th c hi n c m t hnh th c

x h i thch nghi v i cc l c l ng s n xu t m i. Trong khi , x h i Nga S t ch c theo ki u m u c a x h i C ng S n, ch cn c trn k t qu suy lu n l thuy t c a nh ng b c, tuy l khc th ng, nhng v n l c a con ng i cn ang m m m tm tr ng thi thng b ng c n thi t cho c ng ng. S ki n Nga S ang l n l n thay i cc gi tr tiu chu n cng xc nh n cn b n l thuy t v gi t o c a ki u m u x h i C ng S n. Cc cu c xo tr n x h i Ty phng lc b y gi cn b c l ma l c h p d n c a thuy t C ng S n i v i qu n chng Ty phng. Cc nh lnh o cu c cch m ng Nga S nm 1917 ng nhin nhn th y th c tr ng chnh tr . V trong khun kh cu c chi n u c li t gi a Nga v Ty phng, s Nga thu nh n l thuy t C ng S n lm l thuy t tranh u, ng nhin s bi n qu n chng Ty phng thnh nh ng ng minh cho Nga, n i tuy n ngay trong lng ch. Trong th c t , cc ng C ng S n a phng trong cc qu c gia Ty phng, u ng, t hay nhi u, vai tr ng minh n i tuy n cho Nga S. Chng ta v a nh n xt cc s ki n pht sinh t tnh tr ng n i b c a Ty phng v c a Nga, bi n l thuy t C ng S n c a Ty phng, thnh trong tay Nga S m t th kh gi i tinh th n s c bn, hn c b t c th kh gi i k thu t t i tn no c a Ty phng pht minh, kh d gip cho Nga S t n cng hi u

qu Ty phng, v a t bn ngoi vo, v a trong n i b pht ra. Thuy t C ng S n nh p c ng vo Chu v Vi t Nam. Tuy nhin, i v i nh lnh o Nga S, thuy t C ng S n cn l m t l i kh tranh u, c m t tc d ng khng km hi u l c trong m t ph m vi khc c a cu c tranh u v i gi a Nga S v Ty phng. Nh chng ta th y trong m t o n trn, khi giai o n hi n t i c a cu c tranh u gi a Nga S v Ty phng m mn, v tr c a Ty phng r t l hng m nh. Ty phng chinh ph c g n h t th gi i, thu c a c a Ty phng n m kh p cc l c a v cc i dng. Qun l c c a Ty phng tr n c cc y u i m chi n l c trn a c u, k thu t c a Ty phng v t n m t cao ng s v kh c ph c c m t ci pht tri n v a v ng ch c v a nhi u sinh l c. Tr c m t ch th , m kh nng v uy th bao trm th gi i, v t xa kh i ch th th i i Pierre, ng nhin cc nh lnh o Nga khng th mong chi n th ng b ng m t chi n l c c truy n gi i h n trong ph m vi qu c gia. Nhu c u chi n l c b t bu c cc nh lnh o Nga S a khun kh c a cu c chi n u ln n ranh gi i hon c u, n u h mu n trnh cho Nga m t cu c bao vy c nghi t v m t th m b i ngay lc cha ra qun. V v y cho nn, Nga S s d ng l thuy t C ng

S n lm m t tn hi u t p h p, kh d qui t trong m t m t tr n qu c t , d i s lnh o c a Nga S, t t c cc k th c a Ty phng lc b y gi trn th gi i, lm h u thu n cho Nga S. Trong cu c chi n u v i ch ng Ty phng, m m c ch v n l cng cu c pht tri n cho dn t c Nga. Chng ta c th so snh nh ng n l c lc b y gi c a Nga S v i nh ng n l c hi n t i c a Trung C ng, thnh l p m t m t tr n qu c t qui t cc qu c gia cha m mang h u thu n cho cng cu c pht tri n cho dn t c Tu. Tuy nhin, mu toan c a Nga S qui t cc k th lc b y gi c a Ty phng l m t vi c. Nhng s h ng ng c a cc qu c gia b Ty phng t n cng v bi n lm thu c a hay bn thu c a l m t vi c khc. V y, v nh ng l do no m cc n c ny h ng ng l i ku g i v qui t d i s lnh o c a Nga S? Lc b y gi , t hn b n trm nm Ty phng t n cng h u h t cc qu c gia ngoi x h i Ty phng v t g n m t trm nm chinh ph c h u h t th gi i. Cc qu c gia b t n cng, sau khi h t s c mnh khng chi n trong nhi u th h , l n l n i n ch ph i nhn nh n tnh cch v hi u qu c a cu c chi n u gi a nh ng l c l ng v cng chnh l ch. V n d ng ton di n kh nng nghinh chi n c a m t qu c gia ch ng l i m t k th bao vy th gi i l m t chi n cu c khng c hy v ng

thnh cng. V th cho nn, i v i cc nh lnh o c a qu c gia b chinh ph c, l i ku g i ng minh c a Nga S c hi u l c m m t l i i cho m t tnh th b t c. ng minh v i Nga S l a cu c chi n u gi i thot qu c gia ln cng v m t cu c chi n u qu c t c nhi u kh nng b o m cho s thnh cng. Tc d ng c a l thuy t C ng S n. Nh th th, chnh l i u ki n gian lao c a m t cu c chi n u ginh c l p a m t s cc nh lnh o cc qu c gia chu b Ty phng chinh ph c, n ch ng minh v i C ng S n. V nh lnh o C ng S n c a Vi t Nam cng vo tr ng h p . Tuy nhin, c nhi u nh lnh o chu m qu c gia cng b Ty phng chinh ph c, sng su t nhn th y, v a thm chi n l c c a Nga S, v n d ng m t m t tr n qu c t h u thu n cho cng cu c pht tri n c a dn t c Nga, v a nh ng cn b n gi t o c a thuy t C ng S n, t ch i m t s ng minh v i Nga S trn nguyn t c qui ph c l thuy t C ng S n. Cn nh c l i h i, cc nh lnh o ny, quy t nh ch n m t con ng khc hn con ng C ng S n, trong cng cu c tranh ginh c l p v sau trong cng cu c pht tri n dn t c. Cc bi n c l ch s sau i Th Chi n th hai, m chng ta c nh c n, xc nh n quan i m sng su t c a nh ng nh lnh o nh Gandhi v Nehru c a n .

n v nhi u qu c gia khc chu, v ngoi chu khai thc mu thu n gi a Nga S v Ty phng thu h i c l p hon ton, m t cch khng tiu hao cho sinh l c dn t c. V chng ta th y m t o n trn, r ng chnh l s ng minh v i C ng S n c a m t s nh lnh o c a chng ta, lm cho cng cu c tranh ginh c l p c a chng ta tr thnh v cng tiu hao cho sinh l c c a dn t c. Nh ng s hy sinh cao c c a cc ph n t c a c ng ng khng bao gi ph nh n c, cng nh khng ph nh n c tnh kiu hng c a dn t c trong cc cu c chi n u c li t v i k th. Tuy nhin, cc nh lnh o lc no cng ph i t t cho mnh nghim lu t khng bao gi c quy n ph ph m sinh l c c a c ng ng, m i khi quy n l i c a c ng ng b t bu c ph i s d ng n. V l i, c l p v n cha ph i l m c ch. V sinh l c c a dn t c cn c n thi t hn b i ph n cho cng cu c pht tri n ang ch i chng ta. V l do th nh cho cc nh lnh o cc qu c gia chu thu nh n thuy t C ng S n do Nga S ch trng l i chnh l cng cu c pht tri n dn t c b ng cch Ty phng ha sau khi c l p c thu h i. Thuy t C ng S n qu quy t r ng ch c phng php c ti ng tr m i c kh nng huy ng qu n chng cung c p nh ng n l c c n thi t cho m t cng cu c pht tri n c ng ng. V thuy t C ng S n cng qu quy t r ng ch c x h i t ch c theo ki u

c a thuy t C ng S n ngh m i thch nghi v i cc l c l ng s n xu t c a k ngh . V y th m i cng cu c pht tri n dn t c b ng cch Ty phng ha ph i p d ng phng php c ti ng tr v ph i xy d ng x h i theo ki u m u C ng S n. Chng ta phn tch, v i chi ti t, tc d ng c a thuy t C ng S n, trong giai o n chi n u ginh c l p qua, c a chng ta, i v i s th ng tr c a qu c. i v i s chi ph i v th ng tr c a n c Tu, n ng ln i s ng c a dn t c trong hn tm trm nm, gin o n trong m t trm nm, ngy nay l i ti hi n v e d a hn bao gi , chng ta cng v ch r nh ng h u qu tai h i, m s qui ph c thuy t C ng S n, c a cc nh lnh o B c Vi t, s lu l i cho th h tng lai. M t i u m chng ta ph i ghi nh , trong khun kh c a v n quan tr ng ny, lin quan m t thi t n v n m ng c a dn t c, l thm chi n l c c a Nga S tr c y v thm chi n l c ng lo i c a Trung C ng ngy nay. i v i hai qu c gia ny, thuy t C ng S n v cc m t tr n qu c t ph c v cho thuy t C ng S n, u l nh ng l i kh s c bn ph c v , tr c h t v trn h t, m c ch pht tri n dn t c c a hai n c. Trong ph m vi pht tri n dn t c, chng ta th y r ng n u hon c nh pht tri n v cng nghim kh c c a nh ng qu c gia to l n, nh Nga v Tu, thuy t minh cho m t s i nh ng k t qu , m phng php c ti ng tr c th mang n trong hi n t i, v i

nh ng h u qu tai h i, cha ai bi t n m c no, m chnh phng php s lu l i cho nhi u th h trong tng lai, th tri l i, m t n c nh nh Vi t Nam, c th th c hi n c cng cu c pht tri n c a mnh b ng nh ng phng php khng tiu hao sinh l c c a dn t c. nh th th, cc nh lnh o tranh u cho dn t c, ng nhin ph i ch n ng l i d n n m c ch m khng ph ph m sinh l c c a c ng ng. Sau h t, cu h i t ra cho chng ta l: x h i t ch c theo ki u m u C ng S n c ph i l x h i thch nghi nh t v i cc l c l ng s n xu t m i do k thu t khoa h c pht minh khng? Tn tr ng m t thi m chng ta ch p nh n t u, chng ta s t khng i vo m t cu c tranh lu n l thuy t v tnh cch thch nghi hay khng thch nghi c a x h i C ng S n i v i cc l c l ng s n xu t m i; V l i, th i gian hy cn qu s m cho chng ta c th , cn c trn nh ng s ki n th c t , phn on v tnh cch thch nghi ni trn. Trong th gi i hi n nay, cha c m t x h i no, k ngh ha c t ch c theo ki u m u C ng S n, chng ta c th l y lm tiu chu n so snh. V ki u m u ny v n l m t k t qu suy lu n l thuy t. Tuy nhin, nh ng nh n xt d i y, i v i cc s ki n th c t m chng ta ang m c kch, c th lm sng t v n . Trong th gi i hi n t i, hnh th c t ch c x h i g n

nh t v i ki u m u c a thuy t C ng S n, ng nhin l hnh th c t ch c x h i c a Nga S. Chng ta th y trong nhi u o n trn, r ng b my lnh o c a Nga S v n b t l c trong vi c chuy n quy n n ha m i khi c n ph i thay i ng i lnh o. Sau g n n a th k , nh ng bi n php c ti v n cn c n thi t duy tr tr t t ch ng t r ng tr ng thi thng b ng n i b v n cha ti l p. V phng di n x h i, s Nga S ang thay th nhi u tiu chu n gi tr b ng nh ng tiu chu n gi tr m thuy t C ng S n lo i b , l i ch ng t r ng Nga S cn ang n l c ti l p tr ng thi thng b ng n i b c n thi t cho s pht tri n c a c ng ng. M t m t khc, s thay th cc gi tr tiu chu n C ng S n, b ng nh ng gi tr tiu chu n c ph c h i, l i ch ng t tnh cch l thuy t c a cc cn b n c a thuy t C ng S n. T t c cc s ki n trn l i ch ng t r ng x h i Nga S hi n nay v n ti p t c m t tnh tr ng thng b ng gi t o. Trong khi , x h i Ty phng, v b t l c trong cng vi c thu nh n cc l c l ng s n xu t m i, h i th k 19, nn c ngh thay th b ng x h i C ng S n, ch ng nh ng tm c nh ng phng php kh d cho php s thu nh n c l c l ng s n xu t m i, m l i cn duy tr tr ng thi thng b ng ng ti n cho c ng ng. V nh m s pht tri n hng m nh v n c b o m. Hnh th c x h i C ng S n l m t k t qu suy lu n l thuy t, khi c mang a p d ng Nga S, ch ng t khng

thch nghi v i th c t , nn t cc nh lnh o Nga S ngy nay vo nh ng l i b t c, lng tng m chng ta bi t. Hnh th c hi n nay c a x h i Ty phng l k t qu c a m t cu c thm c u, b ng l tr chnh xc c a k thu t khoa h c Ty phng, nh ng bi u l th c t c a i s ng. V th cho nn hnh th c x h i ny thch nghi v i th c t . Nhng ngoi Ty phng, cng c nhi u hnh th c x h i khc, khng t ch c theo ki u m u C ng S n, v n thch nghi v i nh ng l c l ng s n xu t m i thu nh n sau m t cng cu c pht tri n dn t c b ng cch Ty phng ha. Sinh l c d i do c a x h i Nh t ngy nay l m t b ng ch ng hng bi n. Cc s ki n th c t trn y, tuy khng tr c ti p lin quan n tnh cch thch nghi hay khng c a x h i C ng S n i v i cc l c l ng s n xu t m i, nhng v nh ng th c tr ng m n ph n nh, lm cho cu h i nu ln trn i v i x h i C ng S n tr thnh v ch. Ph n tc d ng. Nh th th, v n r, trong tr ng h p c a c ng ng qu c gia Vi t Nam, nh ng tc d ng mong m i thuy t C ng S n, kh d thuy t minh cho s qui ph c c a cc nh lnh o B c Vi t, i v i l thuy t ny, tr thnh v hi u l c. Ng c l i, nh chng ta th y nhi u o n trn, m t s qui ph c thuy t

C ng S n s mang n nhi u ph n tc d ng tai h i cho dn t c. T t c cc s ki n m chng ta phn tch trong cc trang c a t p sch ny, u ch ng minh r ng m c ch cu i cng c a m i cu c tranh u, l quy n l i c a dn t c. Nga S cng nh Trung C ng khi n l c, l p nh ng m t tr n qu c t ph c v cch m ng x h i th gi i, u c ch nh ph c v tr c h t v trn h t dn t c Nga v dn t c Tu. S qui ph c thuy t C ng S n s ng nhin, bi n s e d a, th ng tr c a n c Tu i v i Vi t Nam, thnh th c t . Chng ta bi t chnh sch xm lng c a Trung Hoa i v i Vi t Nam l m t chnh sch lin t c v b t bi n c a t t c cc ch c a Trung Hoa v n pht sinh t m t nhu c u t ai c n thi t cho s pht tri n c a Trung Hoa. Mang phng php c ti ng tr c a C ng S n, cng nh phng php c ti no khc lnh o qu n chng, th theo m t c th c m chng ta bi t, qu n chng s ph n ng b ng cch h ng v b t c c nhn hay t p th no ph t c gi i phng che y thm xm lng c a mnh. Trong i u ki n , cc nh lnh o C ng S n p d ng phng php c ti ng tr Vi t Nam, s ng nhin t o hon c nh thu n l i cho Trung C ng xm chi m Vi t Nam lc th i c a n. Ni m t cch khc, phng php lnh o c ti ng tr s suy nh c ha s c khng c a dn t c

i v i k xm lng. Hng m nh nh n c Nga, m trong tr n chi n ch ng qun c, cng sut ph i th m b i, b i v qu n chng ph n u t v i ch c ti ng tr c a Staline, n i ln ng minh v i c. Ch c s v ng v v chnh sch k th ch ng t c c a c qu c x m i khng khai thc c c h i trn, v c u Nga S kh i h a xm lng. Trong tnh th chnh tr chng ta ang m c kch, s qui ph c thuy t C ng S n c a cc nh lnh o B c Vi t, t n l m t s th n ph c Trung C ng, nh cc tri u i xa c a chng ta th n ph c Trung Hoa. V s th ng tr b ng l thuy t c a Trung C ng i v i B c Vi t ngy nay, n u khng c cc tr l c qu c t , s b i ph n c nghi t hn cc s th ng tr m n c Tu dnh cho chng ta t g n m t ngn nm. S qui ph c thuy t C ng S n s ng nhin g n li n v n m ng cng cu c pht tri n dn t c c a chng ta vo v n m ng cng cu c pht tri n dn t c c a Trung Hoa. Chng ta phn tch hon c nh pht tri n thu n l i c a Vi t Nam. V y g n li n cng cu c pht tri n c a Vi t Nam vo cng cu c pht tri n c a Trung C ng l b m t hon c nh thu n l i i r c m t hon c nh v cng kh khn. M c d u cc n l c v i, cu c pht tri n c a Trung C ng kh m thnh cng. Nh v y, g n li n cng cu c pht tri n c a Vi t Nam vo cng cu c pht tri n c a Trung C ng c ngha l chng ta t b

cng cu c pht tri n c a chng ta. Trong cng cu c pht tri n b ng cch Ty phng ha hi n nay m cc dn t c u n l c th c hi n, chng ta c nh ng i u ki n v t ch t l n tinh th n, thnh cng hn Trung C ng, nh chng ta ch ng minh trong m t o n trn. N u chng ta l i b c h i ny th n ph c Trung C ng th, m t l chng ta s khng pht tri n c b i v Trung C ng khng pht tri n c, hai l Trung C ng pht tri n c, th chng ta s pht tri n c n m c h ng ba hay h ng nh, v chng ta h c l i k thu t c a m t ng i i h c k thu t c a Ty phng. Sau h t, trong hn m t ngn nm t ngy l p qu c, s chi ph i c a Trung Hoa i v i Vi t Nam n ng n cho n i tm l thu c qu c bao trm m i lnh v c i s ng c a dn t c. Tm l b t ngu n t hai s ki n: t ty m c c m i v i Trung Hoa v i, v s l thu c c a chng ta i v i vn ha Tu. Tnh th ngy nay l m t c h i duy nh t cho chng ta th c hi n ch, c a L Th ng Ki t v Nguy n Hu , c i ci ch tm l thu c qu c cho dn t c. N u chng ta l c h i, s l thu c c a dn t c i v i Trung Hoa s ko di nhi u ngn nm n a v ci kh i Trung Hoa v i, c a cc lnh t C ng S n, s mang n cho dn t c ci h a di t vong. V s qui ph c thuy t C ng S n s ng nhin d n ng cho dn t c Vi t Nam l thu c vn ha m i c a Trung C ng. Nh ng l i ca t ng Trung Hoa v i c a mi n B c,

nh ng i u nh c m thanh Trung C ng c a i pht thanh H N i, nh ng i u v ha bnh, v nh ng y ph c theo Tu, t t c cc s ki n , u l nh ng bi u l thi t th c c a m t s l thu c vn ha cng ngy cng su m c a mi n B c i v i Trung C ng, b i v cc nh lnh o C ng S n B c Vi t ch p nh n m t s l thu c t t ng. Ch ngh n ci vi n nh ngn nm l thu c Trung C ng m cc nh lnh o C ng S n mi n B c ang s a so n cho dn t c, chng ta cng ph i khi p m, thong nhn v n m ng c c k en t i cho cc th h tng lai. Trong v n quan ni m lnh o, chng ta khng th dnh cho quan ni m lnh o C ng S n, t ch hn nh chng ta v a lm xong. B i v, nh chng ta u bi t, hi n nay ch ngha ny ang honh hnh chu, ph c v s pht tri n c a dn t c Tu, v i m t c ng c h i khng km g c ng c h i c a n u chu, h i cu i th k 19 v u th k 20, ph c v cho s pht tri n c a dn t c Nga, v chnh Vi t Nam, v ch ngha C ng S n ho t ng m cu c chi n u ginh c l p c a chng ta v cng tiu hao sinh l c dn t c, m x y ra tnh tr ng chia i t n c, m chi n tranh tn ph ci v n nhn l c v ti nguyn c a chng ta t hai mi nm nay. V khi no nh hi n nay, chng ta nhn th y ngu n g c c a ch ngha C ng S n, nhn th y nh ng

nguyn nhn su xa c a s c m nh c a n, nhn th y nh ng i m t a trn n ang l y sinh l c chu, nhn th y l do v sao n b t u suy nh c Ty phng v nhn th y nh ng h u qu tai h i n s mang n cho dn t c Vi t Nam, th chng ta m i nhn th y, m t cch minh b ch, trch nhi m c a th h chng ta l ph i v n d ng t t c n l c, m chng c th cung c p, lo i tr c d c ra ngoi c th c a c ng ng dn t c. Ph n IV (B) T t ng, phng php v hnh th c.

Lo i tr ch ngha C ng S n ra kh i c th c a c ng ng qu c gia, c ngha l lo i tr t t ng C ng S n, phng php C ng S n, v hnh th c C ng S n ra ngoi m i lnh v c ho t ng c a i s ng qu c gia. i v i t t ng C ng S n, s ng nh n kh c d p x y ra, b i v, ch ng nh ng t t ng c c tnh r t ring bi t, m l i ngn ng dng di n t cc t t ng cng r t c bi t, cng nh l i bi n lu n

r t c bi t c a bi n ch ng php duy v t. Nhng s ng nh n th ng x y ra i v cc phng php C ng S n v hnh th c C ng S n, v nh ng nguyn nhn sau y. L do su xa lm cho n c Nga thu nh n thuy t C ng S n lm l i kh tranh u nh chng ta bi t, l ch th c hi n cng cu c pht tri n dn t c Nga b ng cch Ty phng ha. V v y cho nn t t c k thu t c a Ty phng u c Nga thu nh n lm c a mnh. Khoa h c c a Ty phng l khoa h c c a Nga, phng php khoa h c c a Ty phng, trong m i lnh v c l phng php khoa h c c a Nga, trong m i lnh v c. Nhi u l n, v t ty m c c m i v i s l thu c k thu t , Nga S, mu n bi u l s c l p c a duy v t bi n ch ng php i v i l i suy lu n t b n c a Ty phng, a ra nh ng thuy t khoa h c ly k nh thuy t Lisenko[1] trong ngnh sinh h c. M c d c n th n, thay v m t ngnh nh ton h c trong s su t m bao qut, l a ch n m t ngnh nh sinh h c trong s kh o c u cn thi u st, s khng thnh th t c a Lisenko lu ngy cng b c l . V sau khi m c ch pht tri n k thu t t, sau khi Nga S ch ng minh kh nng th t s c a mnh v khoa h c, t ty m c c m khng cn n a, th chnh cc nh bc h c Nga S bc b thuy t Lisenko. Khi cn trong m t giai o n u tr c a cng cu c Ty phng ha, ng i Nh t cng l m nh ng l i tng t nh Nga. Cc s ki n

trn l i ch ng minh tnh cch qu c t v nhn lo i c a khoa h c. Nhng cng v cc s ki n m c s l m l n gi a phng php C ng S n v phng php Ty phng, hnh th c t ch c C ng S n v hnh th c t ch c Ty phng. Vi t Nam, s l m l n cn tr m tr ng hn n a, v m t l do l ch s . Sau tm mi nm b lo i ra kh i cc trch nhi m lnh o qu c gia, trong th i k khng chi n ch ng Php, nhi u ng i Vi t Nam lm quen tr l i v i cc v n lnh o, nhng d i s chi ph i c a ng C ng S n. V v y cho nn, t t c cc k thu t trong m i lnh v c, m C ng S n h c c c a Ty phng v mang ra th c hnh Vi t Nam, u b ng nh n l sng ki n c quy n c a C ng S n. V d , ngy nay, nhi u ng i v n xem l i lm vi c t p th hay cng cu c t ch c qu n chng l nh ng sng ki n c a C ng S n, v khng bi t r ng, th t ra, chnh l i lm vi c t p th v s t ch c tinh vi trong m i lnh v c c a i s ng l ngu n g c sinh l c c a Ty phng. B my lnh o. B my lnh o c a C ng S n t ch c theo l i c ti ng tr cng l m t b my lnh o do Ty phng t o ra ng th i v i thuy t C ng S n. Ch c khc ch Ty phng lo i b thuy t C ng S n ng th i v i phng php lnh o C ng S n.

i v i cc qu c gia C ng S n, thu nh n phng php lnh o C ng S n, l th c hi n m t b ph n, b ph n c a lnh v c lnh o trong cng cu c Ty phng ha ton di n, theo ng l i C ng S n. N u chng ta lo i tr l thuy t C ng S n ra ngoi m i lnh v c ho t ng c a i s ng qu c gia, ng nhin chng ta cng lo i tr phng php lnh o C ng S n. Nhng cng cu c Ty phng ha b my lnh o c a chng ta v n l m t ph n thi t y u trong cng cu c Ty phng ha ton di n m chng ta ch trng. Nh th , b my lnh o c a qu c gia s c chng ta quan ni m nh th no? C ph i chng ta ch c n thu nh n b my lnh o c a m t qu c gia Ty phng l khng? V, trong tr ng h p , v lu nay chng ta r t quen thu c v i cc k thu t c a ng i Php, th s ti n l i cho chng ta trong lnh v c lnh o khng ph i l thu nh n b my lnh o c a ng i Php sao? N u,v m t l do no, chng ta khng th t ch c b my lnh o c a chng ta theo ki u b my lnh o c a ng i Php, th chng ta c th t ch c b my lnh o c a chng ta theo ki u qun ch l p hi n c a ng i Anh ho c theo ki u T ng th ng ch c a ng i M khng? Th t ra v n t ra cho chng ta trong lnh v c lnh o khng ph i nh v y, v trong th c t r t ph c t p

hn nhi u. Chng ta cn nh , cng cu c Ty phng ha, khng ng h ng v khng m c ch, d i th i Php thu c lu l i cho dn t c nhi u h u qu tai h i. Trong cng cu c Ty phng ha , khng ton di n v khng n m c cao, ch c hnh th c b ngoi c ch tr ng v cc tinh ty ng trong hnh th c hon ton khng c bi t n. Tri l i, trong cng cu c Ty phng ha c ng h ng, c m c ch m chng ta ch trng, tuy tnh cch ng ch c a hnh th c khng b ph nh n, nhng ch c ci tinh ty ng bn trong hnh th c m i l quan tr ng. Trong ph m vi c a s Ty phng ha b my lnh o c a qu c gia, chng ta s tm nh n th c cc nguyn t c ng tr quan ni m lnh o c a Ty phng. Sau chng ta s c th ha nh ng nguyn t c b ng m t hnh th c c a b my lnh o. Nhng hnh th c ny, ch ng nh ng ph i th a mn cc nguyn t c cn b n ni trn, m cn ph i c ki n trc b ng v t li u a phng v ph i c thch nghi v i hon c nh a phng. D i y, chng ta s khng i su vo chi ti t c a m t b n hi n php, th m quy n c a cc nh so n th o hi n php. Tuy nhin chng ta s nh n th c cc nguyn t c m m t b my lnh o, v a c Ty phng ha, v a c thch nghi ha v i hon c nh a phng c a

chng ta, c n ph i tn tr ng. Trong nhi u o n, r i rc trong cc trang trn, m c d u khng lin quan tr c ti p n v n b my lnh o, nhng v s sng t c a v n trnh by, chng ta cng c p n nh ng nguyn t c m m t b my lnh o, theo quan ni m c a Ty phng, c n ph i tn tr ng. Th a h ng vn minh c Hy L p v La M, sau hn m t ngn nm kinh nghi m v i cc v n lnh o, c tnh chnh xc v l tr v minh b ch v ngn n p trong t ch c c a Ty phng, gp vo di s n vn minh nhn lo i m t hnh th c c a b my lnh o, hnh th c dn ch Php tr , c nhi u kh nng duy tr v pht tri n tr ng thi thng b ng ng ti n c a c ng ng. Hnh th c c a b my lnh o, hi n nay c a Ty phng, ph i th a mn nh ng i u ki n nh c l i d i y: 1.- Hnh th c c a b my lnh o ph i b o m c s lin t c lnh o qu c gia. 2.- Hnh th c c a b my lnh o ph i b o m c s chuy n quy n m t cch ha bnh t l p ng i lnh o tr c cho l p ng i lnh o sau. 3.- Hnh th c c a b my lnh o ph i b o m c s thay i ng i lnh o. 4.- Hnh th c c a b my lnh o ph i b o m c s p d ng nguyn t c thng b ng ng ti n gi a quy n l i c nhn v quy n l i c a t p th . Ngoi b n i u ki n trn, b o m tinh th n tr ng

c u c a b my lnh o, ba i u ki n d i y b o m s i u hnh thi t th c v ng n h n c a b my lnh o. 5.- Hnh th c b my lnh o ph i b o m m t s lnh o qu c gia m r ng, m c ch o t o nhi u ng i lnh o. 6.- Hnh th c b my lnh o ph i b o m s ki m sot ng i c m quy n. 7.- Hnh th c b my lnh o ph i b o m s h u hi u c a chnh quy n. p d ng vo Vi t Nam. Chng ta bi t r ng ngu n g c chnh c a s c m nh c a cc c ng qu c, nh Anh hay M , l s thnh cng c a h trong vi c th c hi n s lin t c lnh o qu c gia trong nhi u th k . T t c cc kinh nghi m lnh o, trong nhi u th h , cn gi nguyn v n, k thu t lnh o nh m cng ngy cng tinh vi. Cc b m t qu c gia c truy n l i ton v n, t t c cc kho tng c a d vng c x p vo vn kh v c ng i bi t s d ng vn kh . Ngy nay m t nh lnh o Anh ng ln, ng nhin sau lng c m t h u thu n 400 nm d vng, m t di s n v cng qu bu t o ra cho h m t s c m nh phi th ng. B i v, v i h u thu n hi m c , m t nh lnh o Anh c th ng ph v gi i quy t nh ng v n v t h n kh nng c a nh ng ng i, d u ti ba n u nhng l i thi u h u thu n c a d vng.

Mu n th c hi n c s lin t c lnh o qu c gia ni trn, m t b my lnh o ph i th a mn ba i u ki n. Tr c h t ph i ch p nh n nguyn t c thay i ng i lnh o lc c n, v c lc bnh th ng mi n l nh ng thay i khng qu nh t trong th i gian cho s thay i khng c th bi n thnh h n lo n. i u th hai, b my lnh o ph i c quan ni m nh th no cho s chuy n quy n lc no cng th c hi n c m t cch bnh th ng trong m i v ha bnh, gi a ng i lnh o mn nhi m v ng i lnh o m i th nhi m. i u th ba, l b my lnh o ph i c m t hnh th c t ch c v a t ng trng cho s lin t c lnh o qu c gia, v a th hi n cho s lin t c trong th c t . th a mn i u ki n th ba, cc chnh th trn th gi i p d ng nhi u hnh th c khc nhau nhng chung qui thu c v b n lo i. Php, qu c tr ng l T ng Th ng t ng trng cho s lin t c lnh o qu c gia; M , t ch c T i cao Php nh; Nga, ng C ng S n; cc n c qun ch , c Vua v Hong Gia. Ch c v T ng Th ng Php khng hon ton th a mn c s t ng trng cho s lin t c lnh o qu c gia, b i v c s c ti c a ng i Php gi i h n nhi m k T ng Th ng l 5 nm hay 7 nm. Ch ng nh ng th , s tranh ch p gi a cc ng chnh tr , m c ra nh n m, th ng t o ra cho cc cu c b u c

T ng Th ng m t khng kh tr gi, lm gi m uy nghim c a ng i Qu c Tr ng. Cc gi i lnh o trong cc lnh v c c a i s ng qu c gia ph i c m t tinh th n trch nhi m v t gic r t cao v m t kinh nghi m lnh o tr ng thnh m i a m t t ch c nh T i Cao Php nh M ln b ng m t t ng trng s lin t c lnh o qu c gia. Trong cc hnh th c nu ra trn y, hnh th c ng C ng S n Nga l m t hnh th c km hn c , b i v, trong th c t , ng C ng S n hon ton th t b i trong vi c th c hi n s lin t c lnh o qu c gia. Ch C ng S n khng ch p nh n s thay i lnh o v khi lnh o t tr n hay c n ph i thay i s tranh c p chnh quy n th ng th ng di n ra m t cch m mu. y l m t trong cc nh c i m c a ch C ng S n. Cho n ngy nay, hnh th c th a mn nh t i u ki n b o m s lin t c lnh o qu c gia l hnh th c Hong gia c a cc ch c vua nh Anh v Nh t. V th cho nn, sau khi chi n b i, m c d p l c m nh b o v hnh vi ng i chi n th ng c a qun i M i v i Thin Hong, cc nh lnh o Nh t B n, m t l n n a t ra v cng sng su t, khi mang h t n l c b o v Hong Gia Nh t. Hong Gia l bi u hi n cho s lin t c lnh o qu c gia. Nh Vua th hi n s lin t c lnh o qu c gia v ng vai tr ng i thc th cc b m t qu c gia.

Nhn v n ny, m t l n n a, chng ta l i nh n th c r ng s l c h i pht tri n c a chng ta, th k v a qua, i v i dn t c chng ta, l m t tai h i v cng to tt. N u nh Nguy n th c hi n c cng cu c duy tn, nh Vua Duy Tn c nh th ngy nay, c l , ngoi s pht tri n dn t c th c hi n c, chng ta th a h ng m t chnh th c nh ng n n t ng v ng ch c vo b c nh t trong th gi i. Trong b n hnh th c trn y, khng c hnh th c no p ng cho chng ta c, v nh ng l do m m i ng i u on bi t. Hnh th c ng C ng S n khng th ch p nh n c v chng ta t v n tin quy t lo i tr ch ngha C ng S n, v v hnh th c khng c kh nng th a mn i u ki n b o m s lin t c lnh o qu c gia. Hnh th c ch c v T ng Th ng Php cng khng hon ton b o m s lin t c lnh o qu c gia. Nh Nguy n b l c h i p d ng hnh th c Hong Gia. Hnh th c t i cao Php nh M khng th p d ng c v kinh nghi m lnh o c a chng ta cn u tr, trong m i lnh v c c a i s ng qu c gia. Chng ta ph i tm m t hnh th c tng t nh hnh th c th t trn y, nhng c thch nghi ha v i hon c nh a phng c a chng ta, khng i h i m t kinh nghi m lnh o m chng ta cn thi u, v m t tinh th n trch nhi m cao ch tm c m t s t ng i. Chng ta c th t ra m t Th ng h i ng qu c gia, g m nh ng ng i c cng tr ng v i t qu c v

th u tri t cc v n lnh o qu c gia, m s l ng s ph h p v i hon c nh. S ng i ny s c thay i m t bch phn, trong m t nh k, theo nh ng th th c thch nghi v i i u ki n n i b c a chnh tr ng Vi t Nam. V trong m t chu k nh t nh, Th ng h i ng s b u m t Qu c Tr ng, trong hay ngoi, hng ng c a mnh. Th ng h i ng s t ng trng cho s lnh o lin t c qu c gia, ring bi t v i nhi m v Qu c Tr ng. Qu c Tr ng th hi n cho s lin t c trong th c t v ng th i l ng i th thc cc b m t qu c gia. i u ki n thay i ng i lnh o c th th c hi n c b ng cch giao quy n hnh php cho m t ng i Th T ng, ch n trong nh ng ng i lnh o c a hai ng chnh tr s ni n d i y. Th T ng s do Qu c Tr ng b nhi m v i s ng c a t ch c t ng trng cho s lnh o lin t c c a qu c gia. trnh cc s l m d ng c th x y ra, cc nh so n hi n php c th t ra nh ng c th c ki m sot gi n d v h u hi u. Hai khuynh h ng. Hai y u t chnh, trong tr ng thi thng b ng ng ti n c a m t qu c gia, l quy n l i ng n h n c a c nhn c a cc ph n t trong t p th v quy n l i di h n c a t p th . N u chng ta t n ng v quy n l i c nhn v b quy n l i c a t p th , t p th suy i r i quy n l i c nhn cng m t, v khng c b o v

b i t p th . Nhng n u chng ta ch ch tr ng n quy n l i t p th v hy sinh t t c quy n l i c a c nhn, th cc ph n t c a t p th khng cn l do s ng n a, v chnh m c ch c a t p th , l b o v i s ng cho c nhn, cng s ph s n v do t p th khng cn l do t n t i n a. V v y cho nn, s gi m t tr ng thi thng b ng ng ti n gi a quy n l i c nhn v quy n l i c a t p th l i u chnh y u trong s lnh o qu c gia. nh n th c nh v y r i th bi n php h u hi u c th ha vi c nui d ng tr ng thi thng b ng ng ti n gi a quy n l i c nhn v quy n l i t p th , l thu h p hai xu h ng t nhin ph i c m i ph n t c a t p th vo hai ngu n t t ng chnh tr . M t bn n ng v t p th v m t bn n ng v c nhn. Trong th c t hai ng chnh tr t t cho mnh, m t bn, m t m c ch b o v quy n l i t p th , v m t bn, m c ch b o v quy n l i c nhn, thay nhau m lnh o qu c gia d i s ki m sot tng ph n. Cc nh lnh o c a hai ng thay nhau n m quy n hnh php ng nhin c qu c gia cung c p phng ti n ho t ng v ng n m quy n i l p cng ph i c qu c gia cung c p phng ti n ho t ng. i di n c a hai ng thi hnh nhi m v c a mnh ngh tr ng. V nhi m v l l p php v ki m sot hnh php. D i cc ch c ng, nh cc ch c ti hay

C ng S n, s ki m sot hnh php ho c khng c ho c thi hnh m t cch tng i. S d, d i ch C ng S n s t ph bnh v t ki m th o c pht huy l v ch c ng c a h khng ch p nh n m t s ki m sot t ngoi a n, cho nn b t bu c ph i t ch c m t s t ki m sot trong n i b . Nhng m t s t ki m sot trong n i b khng bao gi chu o c, b i v, d u m cc ng i t ph bnh, t ki m th o trong n i b c thnh th t i n a, m t i u r t t c, th h v n c th thnh th t m l m l n. Trong khi , m t s ki m sot t bn ngoi a n, ng nhin khng m qung tr c cc l m l n c a i phng. Nhi m v l p php khng th hon ton giao ph cho t ch c ngh tr ng c. Trong trnh dn tr hi n nay c a x h i chng ta, tnh cch i di n su r ng cho nhn dn khng thch h p v i kh nng chuyn mn m cng cu c l p php i h i. Nhi m v l p php c n giao cho m t t ch c l p php chuyn mn, g m nh ng nh lu t h c v hi n php v lu t php. T ch c ngh tr ng c th ngh d n lu t, ph n i hay ch p nh n d n lu t. Hai ng chnh tr c nhi m v m r ng v n lnh o v o t o nhi u ng i lnh o. D i b my lnh o, c b my hnh chnh, b my qun s v b my t ch c qu n chng. B my lnh o l ci no, b my hnh chnh v b my qun s l chn tay, v b my t ch c qu n chng l

ci v n t ng a b my lnh o n nhn dn v a nhn dn n b my lnh o. Nh th , xy d ng m t b my lnh o Ty phng ha khng ph i l t ra nh ng b ph n hnh php, l p php, t php..., gi ng nh nh ng b ph n tng t nh n th y cc b my lnh o c a cc n c Ty phng, ho c d ch nh ng danh t c a h dng t cho cc b ph n c a chng ta t o ra m t cch mi n c ng. V nh th l chng ta l i m c vo ci b nh hnh th c. B nh hnh th c y cng nh cc lnh v c khc c a i s ng qu c gia, l di s n c a th i k Ty phng ha khng m c ch v khng ng h ng th i Php thu c. Xy d ng m t b my lnh o Ty phng ha, l tr c h t tm hi u b n ch t c a b my , l phn tch cc nguyn t c ng tr c a b n ch t , v nh n th c cc hnh th c dng c th ha cc nguyn t c trn. Sau , v i nh ng v t li u a phng, c s d ng trong hon c nh a phng, chng ta xy d ng m t b my lnh o thch nghi v h u hi u cho chng ta, v i nh ng hnh th c c nhin ph i u n n n theo nh ng i u ki n m chng ta nh n th c. Ni m t cch khc, lm th l chng ta Ty phng ha c ng h ng b my lnh o c a chng ta. Sau khi phn tch v nh n th c cc nguyn t c ng tr b my lnh o Ty phng, chng ta xy d ng v i nh ng v t li u c a dn t c v c s

d ng trong hon c nh hi n t i c a dn t c, m t b my lnh o thch nghi v i hon c nh c a chng ta nhng v n tn tr ng nh ng nguyn t c ng tr b my lnh o c a Ty phng. Nh ng nguyn t c khng khc nh ng nguyn t c ng tr kh nng sng t o khoa h c m chng ta bi t. Trong tr ng h p ny, l tnh cch ngn n p c a cc b ph n c a b my lnh o. Tnh cch phn minh c a s phn chia trch nhi m v quan ni m chnh xc v s lin h gi a cc trch nhi m. K lu t qu c gia. Gi s chng ta c thnh cng trong cng cu c t ch c b my lnh o qu c gia, th s thnh cng c a b my , trong cng vi c lnh o qu c gia, l i ty thu c y u t nhn s . B my lnh o qu c gia s thnh cng trong cng vi c lnh o qu c gia, n u cc nhn s c trch nhi m trong m i b ph n c a b my, hi u r ph m vi v gi i h n c a trch nhi m, qu quy t thi hnh trch nhi m v c kh nng m ng trch nhi m. V nhn dn, m c d khng th c m t cch sung mn cc v n lnh o, nhng cng ph i c trang b ki n th c th c v n c n ph i gi i quy t c a dn t c, v ch p nh n hay ph n i m t s lnh o c l i hay c h i cho v n ny. Do , v n t ch c qu n chng l m t v n chnh y u trong i s ng qu c gia, nh chng ta s

th y v i chi ti t m t o n d i y. Cc y u t nhn s k trn y thu c vo m t bi u l tinh th n chung: tinh th n k lu t qu c gia. Tinh th n k lu t l m t s ki n thi t y u cho m i t p th . C t p th l c k lu t. C k lu t t p th m i t n t i. T p th cng l n, k lu t cng thi t y u, cng ph c t p v v hnh. T p th qu c gia l m t t p th l n nh t c a m t dn t c v th k lu t qu c gia thi t y u nh t cho dn t c. C th quan ni m k lu t qu c gia d i hai hnh th c, k lu t qu c gia t do ng thu n, v k lu t qu c gia c ng bch. N u m i ng i c a chng ta th c c tnh cch thi t y u c a k lu t qu c gia v t qui ph c k lu t , th chng ta p d ng m t k lu t qu c gia t do ng thu n. Dn t c cng c tnh kh, k lu t qu c gia cng c t do ng thu n. N u chng ta khng t qui ph c k lu t qu c gia, th s s ng cn c a t p th chng ta s b c ng bch t mnh vo k lu t qu c gia.... Tuy nhin, v n k lu t qu c gia, cng nh t t c cc v n lin quan i s ng c a m t c ng ng, v cng ph c t p. T thi c c oan c ng bch c a phng php c ti ng tr c a C ng S n n thi c c oan t do n h n lo n, cn c m t lo t tr ng thi thng b ng, nh m t quang ph , ha h p t do v c ng bch. Th l ng cho t do honh hnh n h n lo n, hay t thnh nguyn t c c c oan c ng bch theo phng php c ti ng tr c a

C ng S n, u l nh ng thi ch n m t thng b ng ch t, l ch n m t con ng d . Trong khi i s ng, cng nh vi c lnh o qu c gia, tr c h t l duy tr v pht tri n m t tr ng thi thng b ng ng ti n gi a hai l c l ng tng ph n. Trong tr ng h p k lu t qu c gia, th c hi n tr ng thi thng b ng ng ti n c ngha, cho cc qu c gia trong kh i t do, l t nguyn t c tn tr ng t do nhng ch ng b ng m t nh phn c ng bch c n thi t b i d ng v pht tri n thng b ng. nh phn c ng bch l n hay nh ty theo trnh t gic c a cc ph n t trong t p th i v i tnh cch thi t y u c a k lu t c ng ng; N u trnh t gic cao, nh phn c ng bch nh , v n u trnh t gic th p, quy n l i c a c ng ng i h i m t nh phn c ng bch cao. nh lu t c a x h i l nh v y: n u tinh th n t ch cao, th trnh t gic s cao, phn nh c ng bch s th p, v ch s l m t ch c nhi u t do, v m i ph n t trong c ng ng s t mnh lm ch mnh. N u tinh th n t ch km, trnh t gic s th p, phn nh c ng bch s cao v ch s l m t ch t do h n ch , v m i ph n t trong c ng ng s nh ng m t ph n l n, quy n lm ch mnh, cho c ng ng. N u trnh t gic v cng ngho nn, th thng b ng s b ph v , theo m t trong hai c th c, tuy c khc nhau nhng ng nhin s d n d t n cng m t k t qu .

N u trnh t gic v cng ngho nn, s th c hi n m t k lu t qu c gia, nhn danh quy n l i c a c ng ng, s i h i nh phn c ng bch cao . Cc nh lnh o trong hon c nh , d b cc phng php c ti cm d . Ring i v i chng ta, chng ta bi t m t ch c ti s m c a cho ngo i xm c a Tu v cho i s ng n l trong nhi u th h . Nn, trong tr ng h p m t trnh t gic ngho nn, nhng cc nh lnh o khng v quy n l i c a c ng ng m i h i m t nh phn c ng bch cao , s h n lo n s honh hnh v ng nhin cng m c a cho ngo i xm, b ng cch lm tan r c ng ng... Nh th v n r. N u chng ta mu n lm ch chng ta, ngha l lm ch v n m ng qu c gia c a chng ta, chng ta ph i c g ng t o cho chng ta m t trnh t gic cao i v i k lu t qu c gia. N u khng ng i khc s lm ch v n m ng chng ta. B my qu n chng. Nh chng ta th y, trong m t ph n trn y, m t c tnh c a s tan r c a x h i chng ta l s m t tn hi u t p h p i v i cc ph n t trong c ng ng qu c gia. trong m t c ng ng, tn hi u t p h p quan tr ng ch , n u c tn hi u t p h p, th s huy ng cc ph n t c a c ng ng theo u i m t cng cu c

chung m i c th th c hi n c. N c Nh t, khi b t u cng cu c Ty phng ha, l i kh s c bn nh t c a h l t ch c x h i cn nguyn v n, v s tin t ng vo Thin Hong. Cc nh lnh o Nh t dng s tin t ng vo Thin Hong lm m t tn hi u t p h p huy ng qu n chng th c hi n cng cu c pht tri n dn t c. Chng ta bi t s thnh cng c a h . Gi s chng ta b t u cng cu c Ty phng ha ng th i v i Nh t, ngha l khi Ty phng m i t n cng, lc m x h i chng ta cha b tan r, th ch c ch n nh ng gi tr tiu chu n lc b y gi c a x h i c th dng lm nh ng tn hi u t p h p r t hi u qu . V s huy ng ton dn vo cng cu c pht tri n dn t c c nhi u u th hn ngy nay. X h i chng ta ngy nay, sau th i Php thu c, b tan r. Cc tn hi u t p h p khng cn. Cc nh lnh o, qui t qu n chng, ho c khai thc m tn, u cng c, c a qu n chng, ho c p d ng m t chnh sch c ti c ng bch. Khai thc m tn, s d n d t n m t ng khng l i thot v hai l do. Tr c nh t, chnh ng i lnh o cng m tn, th s a m ng i tin t ng mnh vo nh ng con ng phiu lu khng thi t th c v nh t l khng thch nghi v i nh ng v n chnh c a dn t c. N u ng i lnh o chnh mnh khng m tn, nhng m ng i m tn theo h s khng s ng trong th c t n a. V n u h khng s ng trong

th c t , th khng lm sao d n d t m ng i m tn ny vo con ng Ty phng ha. Khng lm sao mang cc l lu n xc th c c a khoa h c thay th vo cc s huy n b v hoang ng trong no c a h . i v i m t chnh sch c ti c ng bch, chng ta bi t hon c nh l ch s v v tr a d c a chng ta khng cho php chng ta p d ng, n u chng ta khng mu n a dn t c tr vo vng n l . Trong m t x h i m t ch c khng b tan r, tn hi u t p h p cn gi nguyn gi tr , cc t ch c qu n chng khng thi t y u cho cng cu c lnh o b ng trong m t x h i m tn hi u t p h p khng cn. V x h i c a chng ta ngy nay trong tnh tr ng th nh, v th cho nn t ch c qu n chng i v i chng ta v cng c n thi t. X h i khng t ch c. Chng ta th y, trong m t o n trn, x h i c a chng ta ngy nay hon ton v t ch c. S v t ch c b t u t ngy, trong cng cu c Nam ti n, s chi m ng cc t m i khng c thi hnh ng theo nguyn t c t ch c h t ng c a x h i chng ta, lc nguyn kh i. Cc lng m c Nam mi n Trung v mi n Nam m t d n hnh th c ch t ch v tr m t c n thi t cho m t cu c s ng t p th . V v y cho nn, cng v i s m t hnh th c tr m t c a h t ng, t ch c x h i h t ng cng m t. Th i k Php th ng tr lm cho s tan r cng

thm tr m tr ng. i v i ni no m cc t ch c h t ng h h ng th s th ng tr c a Php cng lm cho s h h ng tng thm nhi u ln. B i v, nh chng ta bi t, b n ch t c a n n cai tr th c dn l khng thi t g n tng lai c a dn b tr . Nhi m v c a n ch gi tr an. V v v y cho nn t ch c qu n chng c a chng ta i v i ng i Php, l khng quan h , ng c l i, n cn l m t tr l c cho cng cu c tr an. Ng i Php ch ch tr ng n m t b my hnh chnh chuyn gi tr an ph c v quy n l i kinh t c a ng i th ng tr . V nh v y th s gi cho dn chng s ng r i r c l m t y u t quy t nh cho s thnh cng c a chnh sch th c dn. i v i nh ng vng m t ch c h t ng c a chng ta cn tng i ch t ch , nh mi n Trung v mi n B c, th ng i Php cng lm v tung cc t ch c x h i h t ng c a chng ta. Tr c h t, h mang vo n c chng ta m t h th ng kinh t , m t m ho t ng bao trm h t lnh th ng Dng thu c quy n c a h , thay th m t h th ng kinh t t trn cn b n t ch c lng m c xa c a chng ta. K l s t ra chnh sch thu v tr c ti p v i ng i dn thay th cho chnh sch thu v c t qua trung gian lng m c, k nh l nh ng n v x h i, sau gia nh. D m cc t ch c h t ng c a chng ta c b n ch t n u, nh ng bi n php trn cng lm v tung ra c.

H u qu c a nh ng s ki n trn, l s v t ch c c a x h i chng ta ngy nay. N u nh ng tn hi u t p h p c a chng ta cn nguyn gi tr , th nh h ng c a s v t ch c ny s b t tai h i. Nhng chnh tn hi u t p h p c a chng ta l i cng m t i v th i gian th ng tr c a th c dn Php. V v y cho nn, s v t ch c ngy nay l m t tnh tr ng khng th no v y c n u chng ta mu n d n d t c ng ng dn t c vo con ng th c hi n nh ng cng trnh v i nh cng cu c pht tri n m chng ta ph i t cho k c trong giai o n ny. Trnh v t ch c. Chng ta ph i th c r ng, s v t ch c c a x h i chng ta ngy nay vo m t trnh r t tr m tr ng. B i v chng ta lo i tr ch ngha C ng S n, th ng nhin, khi nh n xt r ng x h i chng ta v t ch c, chng ta khng h l y s qun i ha qu n chng trong x h i C ng S n lm tiu chu n. Nhng, s ki n m chng ta mu n nu ln, l chnh nh ng t ch c qu n chng c a cc qu c gia Ty phng, t s tn tr ng t do c nhn lm m t nghim lu t c a vn minh, chng ta cng khng c. Gi s c ba nhm ng i, m t nhm ng i c a ch C ng S n, m t nhm c a ch t do Ty phng v m t nhm ng i Vi t Nam. C ba nhm u ng tr c m t th thch chung: ph i v t qua m t o n ng di c nhi u tr l c thin nhin b t

ng , di chuy n t m t a i m A n m t a i m B. Hnh ng c a ba nhm ng i s ra sao? Tr c h t, trong nhm ng i c a ch C ng S n, theo l nh c a ng i ch huy, t t c u vo hng ng c c a mnh. C t ng i nh , d i s ch huy nghim kh c c a m t i tr ng. T t c cc i h p l i thnh on, t d i quy n c a m t ng i ch huy. Cc i tr ng, sng c m tay, n chu n b , lc no cng s n sng n sng, m i ng i u khi p s v nghim ch nh thi hnh th ng l nh. Lnh t gi i thch r ng, v quy n l i c a giai c p v s n, ng v lnh t nh n nh s di chuy n c n ph i c th c hi n theo m t l trnh duy nh t m lnh t bi t. T t c u v a ng lo t hoan h v a nhn nng sng su th m ang cha vo ng i. V c nhm ti n ln theo nh p chn i c a qun i. D c ng g p tr l c thin nhin, c nhm ng i, v lnh t c ch nh v d i p l c c a nng sng, v n ti n t i ng l n v ki t s c v tr l c khng v t n i. Cu i cng, nhm ng i, sau khi tiu hao sinh l c, ph i d ng l i i th ng l nh thay i l trnh. L nh xu ng, m i ng i l i v a nhn nng sng, v a hoan h v t t c l i ln ng theo m t l trnh m i, d n d t n m t tr l c m i. Phong tro nhn dn cng x c a Trung C ng cng th hi n tr ng h p trn y. Nhm ng i c a kh i t do s th c hi n cu c di chuy n m t cch khc. Nh ng ng i ngy t chia

lm nh ng nhm nh . M i nhm khng c ng i ch huy, nhng c m t ng i c nhm giao cho trch nhi m ph i h p cc ki n chung v cu c hnh trnh. Cc ng i trch nhi m l i h p nhau, ph i h p h ng i v t c c a cc nhm, cho s v n chuy n c a ton th c i u ha d i s trch nhi m c a m t ng i m ph n ng u ng trao cho nhi m v lnh o. Theo l nh c a ng i ny, t t c u ln ng, m i ng i tuy khng th u tri t, nhng th c l do hnh ng c a c ng ng v l trnh trong hi n t i. M c d u khng c hoan h r m r , nhng c s cng quy t ti n t i v s nh n th c cc tr l c thin nhin ang i ch . D c ng g p tr l c thin nhin, nh khng c m t ch nh c ng r n v l trnh, t t c u ng ng l i v l y k thu t khoa h c nh n nh th c t tm cch v t qua. Nh v y m Ty phng tm c gi i php cho cc v n x h i cu i th k 19. Sau cng, nhm ng i Vi t Nam, s th c hi n cu c hnh trnh nh sau. M t ng i ng ln, v i s ng h c a m t vi ng i khc, gi i thch s c n thi t c a cu c di chuy n v ngh m t l trnh. Nhng chung quanh, k ng ng i ng i, c ng i l ng tai nghe, c ng i ang tnh vi c ring, c ng i ang gi i tr, c ng i ang lm vi c. Nhn chung, m t c nh t ng v cng h n lo n. Lc ng i ch huy ra l nh, m t s b c ln ng, nhng t c khng u, ng i mau, ng i ch m. S cn l i ng i ng ngc khng bi t

ph i lm g. i m t i, s ng i i tr c ph i tr l i tm cch thuy t ph c nh ng ng i cha quy t nh. D ng co, i, khng ng ng. Th i gi qua m cu c hnh trnh cha b t u, ch v nhm ng i c a chng ta cha c t ch c. Do , chng ta b t l c khi c n ph i th c hi n m t cng cu c c n c s gp ph n c a ton th c ng ng. Tc d ng c a t ch c qu n chng. S th nh v y, n u chng ta mu n th c hi n m t cng trnh c a t p th , i u tr c tin, m chng ta ph i lm, l t ch c qu n chng c a chng ta. Nhng v n quan h hn n a. B i v n u chng ta khng t ch c qu n chng c a chng ta, c nhin chng ta khng th c hi n c nh ng cng cu c m chng ta tr tnh. Nhng tnh th khng ph i ch n m thi, b i v, n u chng ta khng d n d t c on ng i trn th c hi n cu c hnh trnh d tnh, th ng i khc s n t ch c h v d n d t h i. Trong giai o n hi n t i c a qu c gia, n u chng ta khng t ch c c qu n chng v gi i quy t cc v n hi n t i c a c ng ng th cc nh lnh o C ng S n s t ch c qu n chng v gi i quy t cc v n hi n t i c a c ng ng theo quan i m C ng S n. Nhng chng ta bi t gi i php C ng S n s di h i nh th no cho dn t c. Trong th c t , cc nh lnh o C ng S n B c Vi t,

th a h ng s nghi p nghin c u c a C ng S n qu c t , th c s ki n trn, nn t lu ch tr ng r t nhi u n vi c t ch c qu n chng. V chnh s c m nh c a h lu nay n m ch k thu t t ch c qu n chng, c a C ng S n Qu c T , c c bi t nghin c u v p d ng. V m t khi t ch c c qu n chng r i th h l i n m c trong tay m t l i kh s c bn m chng ta cha c. Do , s t ch c qu n chng, i v i chng ta l m t y u t v cng c n thi t, ch ng nh ng th c hi n b t c cng cu c no c a c ng ng, trong cng cu c pht tri n l quan h nh t, m ng th i l i l m t l i kh ch n ng cc s ph ho i c a du kch qun mi n B c, ang ho t ng t i mi n Nam. M t l n n a, chng ta ph i nh n th c r rng r ng m t b my hnh chnh d c tinh vi n u, m t mnh cng khng gi i quy t cc v n hi n t i c a dn t c. B i v m t b my hnh chnh khng, khng c m t my t ch c qu n chng, s khng huy ng c ton dn. S d c quan ni m sai l m v vai tr t mn c a b my hnh chnh l v k c c a th i k Php thu c cn r t m i. V trong th i k ny, th t s b my hnh chnh c a Php r t l hi u qu . Nhng lc b y gi nh ng m c tiu c a ng i Php khng ph i l nh ng m c tiu c a chng ta hi n nay. Hai i u ny chng ta th y r m t o n trn. Sau h t, l do quan h nh t ch ng minh tnh cch thi t y u c a s t ch c qu n chng, chnh l cng

cu c Ty phng ha m chng ta ph i th c hi n cho k c. Trong m t o n trn, chng ta th y r ng cng cu c Ty phng ha ph i ton di n, ngha l ph i c th c hi n trong m i lnh v c c a i s ng, v ph i n su v lan r ng trong nhn dn. N u cng cu c Ty phng ha chi gi i h n trong m t nhm ng i lnh o, nh tr ng h p x y ra cho m t s qu c gia C n ng, th s m hay mu n qu n chng s ly khai v i nhm ng i lnh o v tnh tr ng x h i s chn mi cho m t cu c cch m ng l t nh ng ng i lnh o Ty phng ha. M t cng cu c Ty phng ha n u mu n c k t qu mong m i th ph i n su v lan r ng trong nhn dn. M t cng cu c Ty phng ha n su v lan r ng trong nhn dn, c ngha l ng i ch trng cng cu c Ty phng ha ph i lm th no cho qu n chng, t thnh th n thn qu, ch p nh n nhi u t p qun m i, theo m t l i s ng m i v ho t ng theo nh ng tiu chu n m i. M t cng cu c v i nh v y khng th do m t b my hnh chnh, d c tinh vi n u, nhng ch m t mnh, th c hi n c V m t cng cu c v i nh v y, n u khng c s tham gia th t s c a qu n chng, s th t b i ch c ch n v l c l ng th ng c a kh i ng i quen s ng theo nh ng n n p, m cng cu c Ty phng ha t cho mnh m c tiu ph i thay i. nh th th, th c hi n cng cu c Ty phng ha

c ngha l tr c h t ph i h ng d n nhn dn th c tnh cch c n thi t c a cng cu c Ty phng ha v lm th no Ty phng ha. Sau ph i d n d t nhn dn n ch h p tc, v i cc nh lnh o, th c hi n nh ng cng tc c n thi t cho cng cu c Ty phng ha. V nh ng ho t ng c tnh cch n su v lan r ng trong qu n chng nh trn, khng th th c hi n c trong tnh tr ng v t ch c c a nhn dn ngy nay, trong x h i c a chng ta. i u ki n thi t y u v tin quy t cho nh ng ho t ng trn l s t ch c qu n chng. V xuyn qua cc t ch c qu n chng , nh ng ho t ng trn m i c th n y n c v m i c th a qu n chng n s h p tc, trong cng cu c Ty phng ha, v i cc nh lnh o. Tm l i, cc o n trn y, chng ta nh n th c: Trong tnh tr ng bnh th ng, cc t ch c qu n chng l m t y u t thi t y u cho i s ng c a m t qu c gia c l p. Trong m t tnh tr ng quy t li t nh tnh tr ng hi n nay, c a cc qu c gia ang tm pht tri n nh chng ta, cc t ch c qu n chng l m t y u t cn thi t y u hn n a cho i s ng c a qu c gia. Trong hi n t i chnh tr c a mi n Nam ngy nay, s t ch c qu n chng l i l m t kh gi i ch n ng cc s ph ho i c a du kch qun mi n B c. Nhng qu n chng c a chng ta hi n nay hon ton khng c t ch c. Chng ta quen s ng trong m t tnh tr ng

h n lo n m chng ta l m l cho l m t tnh tr ng t do. Th t s , tr l i v n thng b ng ng ti n c n thi t cho m i c ng ng gi a quy n l i c nhn v quy n l i c ng ng, x h i c a chng ta ngy nay l m t x h i s p m t thng b ng ni trn, v chng ta ang s ng trong m t hon c nh m quy n l i c a c ng ng b hy sinh cho quy n l i c a c nhn. Do , s t ch c qu n chng v cc t ch c qu n chng, i v i chng ta, tr thnh m t y u t quy t nh cho s m t cn c a c ng ng. T ch c qu n chng nh th no D i m t ch c ti ng tr , cng nh d i m t ch dn ch Php tr , t ch c qu n chng u c n thi t v nh ng l do m chng ta phn tch. Tuy nhin, quan ni m t ch c, m c ch c a cc t ch c v hnh th c c a cc t ch c u khc nhau d i hai ch . Phng php lnh o c a m t ch c ti ng tr l c ng bch d i m i hnh th c v v i m i trnh , v i m c ch bi n c nhn thnh nh ng b ph n d u n n n v d i u khi n c a m t b my chung, m t t c gi ng m i u n m trong tay nhm ng i lnh o. V v y cho nn, ngoi nh ng tc d ng c a nh ng t ch c qu n chng m chng ta bi t, t ch c qu n chng c a m t ch c ti ng tr cn c tc d ng u n n n c nhn. V v v y m hnh th c c a cc t ch c qu n chng trong ch ny c

tr li u ch t t h t cc dy lin h c a c nhn v i c ng ng, d l cc dy lin h gia nh, tn gio, vn ha, kinh t hay x h i v thay vo b ng dy lin h duy nh t gi a c nhn v ng n m chnh quy n. V quan ni m m cc t ch c qu n chng trong m t ch c ti ng tr u l nh ng t ch c do chnh quy n ch trng, chnh quy n i u khi n, chnh quy n ki m sot ho t ng v qu n tr ti chnh. S gia nh p vo t ch c, cng nh s tham gia vo ho t ng c a t ch c u l c ng bch. Tnh cch c ng bch, ng nhin, s t o ra m t s tham gia l y l c a c nhn. Lc b y gi , thch nghi v i nguyn t c c ng bch, m t s kh ng b kho lo ho c cng khai nhng ng m c, s c thi hnh tch c c ha s tham gia c a c nhn n m t m c c n thi t cho sinh ho t v sinh l c c a t ch c. Phng php lnh o c a m t ch Dn Ch php tr l m t phn nh c ng bch php lu t ha h p v i trnh t gic c a c nhn v nhi m v i v i c ng ng. T ch c qu n chng c a m t ch Dn ch Php tr , ngoi nh ng tc d ng thng th ng cn c tc d ng pht huy th c c ng ng c a c nhn. V v y cho nn, t ch c qu n chng c m t hnh th c tr li u thm dy lin h gi a c nhn v c ng ng trong m i lnh v c, gia nh, tn gio, vn ha, kinh t v x h i. Do , cc t ch c qu n chng, trong m t ch

Dn Ch php tr , s do sng ki n t nhn ch trng, t ch c, i u khi n sinh ho t v qu n tr ti chnh, d i s ki m sot c a chnh quy n. S gia nh p c a c nhn vo t ch c hon ton t , hay n u c n c khuy n khch b ng nh ng c quy n, ngoi quy n cng dn thng th ng, dnh cho nhn vin c a m t t ch c qu n chng. Nh ng c h i ho t ng pht tri n kh nng, tm th y cc t ch c qu n chng, cng l m t y u t khuy n khch s gia nh p. Nhng, d trong tr ng h p no, s gia nh p cng hon ton t , v v v y s tham gia vo sinh ho t c a t ch c, ng nhin, r t tch c c, sinh l c c a t ch c t nhin d i do. Chng ta lo i tr Ch Ngha C ng S n, th chng ta cng khng th ch n hnh th c t ch c qu n chng c a ch c ti ng tr , n u khng, th l do lo i tr Ch Ngha C ng S n c a chng ta cng khng t n t i. Nhng, gi s chng ta v t qua quan i m l thuy t trn, v v s cm d c a phng php c ti, chng ta ch n hnh th c t ch c qu n chng c a ch c ti ng tr , th theo m t c th c gi n d , chng ta s i n m t tnh tr ng khng c l i ra. N u ch n hnh th c t ch c qu n chng c a ch c ti ng tr , th chnh quy n s t ch c, i u khi n v qu n tr cc t ch c qu n chng. Lc b y gi , v m t l do d hi u, s gia nh p vo t ch c cng nh s tham gia vo ho t ng c a cc t ch c s khng cn

t v tch c c n a. Trong tr ng h p , chnh quy n ti n thoi l ng nan. N u gi nguyn tnh tr ng th cc t ch c qu n chng, v thi u s tham gia tch c c c a c nhn, s khng c sinh l c c tc d ng mong m i. N u dng bi n php c ng bch tch c c ha s tham gia c a c nhn, th chnh quy n, v khng ph i l m t chnh quy n c ti ng tr , s khng lm sao s d ng c nh ng bi n php c ti ng tr m khng t o ra m t cu c kh ng ho ng tr m tr ng cho chnh th . V l i, chnh quy n cng khng c nh ng bi n php c ng bch nh trong m t ch c ti ng tr kh c ph c c tnh th . V v y cho nn, chng ta khng th p d ng m t hnh th c t ch c qu n chng c a ch c ti ng tr . Tuy nhin, n u chng ta p d ng hnh th c t ch c qu n chng, c a ch Dn Ch php tr ni trn y, chng ta s ph i g p m t tr l c, c bi t cho cc qu c gia ch m ti n nh qu c gia Vi t Nam. Trong hon c nh x h i c a chng ta hi n nay, th c t p th c a qu n chng r t y u km v kinh nghi m t ch c, i u khin v qu n tr cc t ch c qu n chng r t ngho nn. S ng gp ti chnh c a c nhn, ng nhin s r t gi i h n. V v y sng ki n t ch c qu n chng khng th hon ton pht xu t t trong nhn dn c. Chnh quy n ngoi nhi m v ki m sot ng nhin ph i m trch nhi m v h ng d n s t ch c,

h ng d n s o t o ng i i u khi n ho t ng, v qu n tr ti chnh cho t ch c. i u thi t y u l nhi m v h ng d n ph i c minh nh v khng cho n s l m l n v i vai tr tr c ti p t ch c, tr c ti p i u khi n v qu n tr c a chnh quy n nh trong m t ch c ti ng tr . Trong tr ng h p m chng ta c s n nh ng t ch c qu n chng tr ng thnh, v c nhi u cn b c trang b v i nh ng kinh nghi m chuyn mn, v v n t ch c qu n chng, th ch ng nh ng vai tr h ng d n c a chnh quy n s khng c n thi t, m chng ta nh ci v n t ch c qu n chng s n c, cn c th trnh c nh ng l i l m m m t s h ng d n, v tnh khng ng m c, c th gy ra cho h th ng t ch c qu n chng c a chng ta. T ch c qu n chng v t ch c chnh tr . Th ng th ng hay c s l m l n gi a cc t ch c chnh tr v cc t ch c qu n chng. Nhi u ng i, v tnh, t ng cc t ch c qu n chng l t ch c chnh tr v nhn th y nh h ng chnh tr c a cc t ch c qu n chng. Nhng cng c nhi u ng i, c tnh, gy s l m l n v mu n l i d ng nh h ng chnh tr c a cc t ch c qu n chng h u thu n cho m t v n ng chnh tr . Ring Vi t Nam, s ng nh n m t t ch c qu n chng ra m t t ch c chnh tr , th ng hay x y ra v m t nguyn nhn l ch s m chng ta c c p

n trong m t o n trn. Sau hn tm mi nm b lo i ra ngoi vng cc v n lin quan n s lnh o qu c gia, m t s ng ng i Vi t Nam n i tr l i v i cc v n lnh o trong th i k khng Php. Nhng lc b y gi C ng S n chi ph i tnh th , nn cc bi n php lnh o c p d ng l i c xem nh l nh ng sng ki n c quy n c a C ng S n, hay l nh ng bi n php chnh tr m ch no cng ph i p d ng. V trong ch c ti ng tr c a C ng S n, cc t ch c qu n chng, l nh ng cng c chnh tr c a ch . V nh ng l do trn, m nhi u ng i v n tin r ng, trong m i ch , t ch c qu n chng l t ch c chnh tr . Ngoi ra, trong nh ng qu c gia, nh qu c gia Vi t Nam hi n nay, ang b n n t nh p xm lng c a C ng S n, th cc t ch c qu n chng l i b C ng S n dng lm bnh phong che y nh ng ho t ng chnh tr b m t. Ho c C ng S n l i d ng cc t ch c qu n chng nh l m t l c l ng chnh tr p o chnh quy n qu c gia. Cc s ki n trn t o m t hon c nh thu n l i cho s l m l n d x y ra gi a cc t ch c chnh tr v t ch c qu n chng. Tuy nhin, nguyn do chnh c a s l m l n v n l nh h ng chnh tr c a cc t ch c qu n chng. Chnh tr ng c a m t c ng ng qu c gia l tr ng ho t ng chung c a t t c cc ph n t c a c ng ng. V v y cho nn, trn nguyn t c, m i c nhn

u c nh h ng n chnh s c a c ng ng. Tuy nhin nh h ng chnh tr c a c nhn r t gi i h n, tr ra tr ng h p ho c c nhn ng m t vai tr quan tr ng trong b my qu c gia, ho c nhi u c nhn t p h p l i thnh m t kh i c m t l c l ng ng k . Ngu n g c c a nh h ng chnh tr c a cc t ch c qu n chng l s ki n trn y. Nhng i u c n thi t cho chng ta l ph i nh n th c r ng, trong m t ch Dn Ch php tr , s khc nhau, gi a hai t ch c chnh tr v t ch c qu n chng r t r rng, v m c ch cng nh hnh th c t ch c v phng php ho t ng. M t t ch c chnh tr g m nh ng ng i cng tin t ng vo m t ng l i chnh tr , ngha l m t ton b gi i php i v i cc v n c a c ng ng qu c gia, trong m i lnh v c c a i s ng. M c ch tranh u c a m t t ch c chnh tr , ngha l c a m t chnh ng, l n m chnh quy n mang cc gi i php m chnh ng ch trng p d ng vo cc v n c a c ng ng. Trong ch Dn Ch php tr , cc t ch c chnh tr ho t ng cng khai v l m t b ph n c a b my lnh o. T ch c chnh tr c m t h th ng t ch c a d nh m t h th ng hnh chnh. M t t ch c qu n chng g m nh ng ng i cng lm m t ngh , ho c cng c nh ng quy n l i kinh t tng ng, ho c cng theo u i m t m c ch tn gio, hay m t cng cu c x h i, vn ha, c d c hay th d c. M c ch c a cc t ch c qu n chng l b o

v quy n l i chuyn nghi p, kinh t , vn ha hay x h i c a cc nhn vin c a t ch c, ho c b o v m t tn ng ng, ho c pht tri n m t cng cu c x h i hay vn ha. Ho t ng c a cc t ch c qu n chng do m c ch n nh v khng c lc no tr c ti p i vo lnh v c chnh tr , ngha l vo lnh v c c a b my lnh o. nh h ng chnh tr c a m t t ch c qu n chng s gi i h n trong vi c ng h hay khng ng h m t ng l i chnh tr , khi c h i a n, v d trong m t chi n d ch tuy n c , v ng l i c l i hay khng c l i cho m c ch ring c a t ch c qu n chng. V nh ng s ki n v a phn tch trn y m trong m t ch Dn Ch php tr , s l m l n gi a hai t ch c chnh tr v t ch c qu n chng, s mang n nhi u h u qu b t l i cho c ng ng. Tr c h t s l m l n s mang n m t s h n lo n trong t ch c c a b my qu c gia v gy m t hon c nh thu n l i cho s t nh p c a C ng S n. N u chng ta tn tr ng cc tiu chu n phn bi t t ch c chnh tr v t ch c qu n chng, th cc t ch c qu n chng no, l y qu n chng c a mnh h u thu n cho m t v n ng chnh tr , ng nhin s l m t t ch c qu n chng b s t nh p c a C ng S n. Kinh nghi m ch r ng s ki n trn y r t chnh xc. Ngoi ra, s c tnh l m l n gi a m t t ch c qu n chng v m t t ch c chnh tr v m t nguyn nhn chnh tr , s mang n cho t ch c qu n chng m t

cu c kh ng ho ng n i b tr m tr ng, v m c ch c a t ch c b xm ph m. Cu c kh ng ho ng c th mang n s tan r c a t ch c. Cc t ch c qu n chng cng nhn v nng dn Trong x h i c a chng ta ngy nay, s phn chia dn s theo ngnh ho t ng kinh t , n nh hai lo i t ch c qu n chng quan tr ng hn h t v s l ng. Lo i th nh t g m cc t ch c qu n chng cng nhn trong cc x nghi p k ngh hay canh nng v thng mi, ngha l cc nghi p on. Lo i th hai g m cc t ch c nng dn, nh chng ta s th y trong m t o n sau, thch h p nh t trong hon c nh hi n nay thn qu l hnh th c h p tc x nng nghi p, b o v quy n l i kinh t c a ng i nng dn. Hai lo i t ch c qu n chng trn y thu g m n chn mi ph n trm dn s ho t ng, v v nh ng lin h gia nh, s nh h ng n chn mi ph n trm dn s ton qu c. Xt cc bch phn dn s trn y, chng ta nh n th c vai tr quan tr ng c a cc t ch c nghi p on, v cc t ch c h p tc x nng nghi p, trong i s ng qu c gia. V v y cho nn, cc n l c t ch c qu n chng c a chng ta ph i t p trung v hai lnh v c nghi p on v h p tc x nng nghi p. H p tc x nng nghi p l i g m t b y n tm mi ph n trm dn s . Nghi p on t m i n m i lm ph n trm. B my qu n chng c a chng ta g n nh l b my h p tc x nng nghi p. Nng thn

ng m t vai tr quy t nh trong cng cu c t ch c qu n chng v trong cc cng cu c khc c a qu c gia, b i v nh chng ta th y, t ch c qu n chng l m t l i kh chng ta th c hi n cc cng cu c d tnh c a c ng ng. Thnh ph n dn s cn l i cc th , tuy nh v s l ng, nhng l i v cng quan tr ng v ph m ch t v tnh c a ch t ho t ng c a h , b i v trong s ny g m t t c nh ng ph n t c a cc b ph n khc c a b my qu c gia: Cc b my lnh o, hnh chnh v qun s , v cc c c u i u khi n c a nh ng khu v c k ngh v thng mi cng c ng v t nhn. S ng i ny, ngoi cc t ch c ng nhin c a ngnh ho t ng c a h , c th tham gia vo nhi u lo i t ch c qu n chng m m c ch l b o v tn ng ng, quy n l i ngh nghi p hay kinh t , hay theo u i m t cng cu c vn ha, x h i ho c c d c hay th d c hay du l ch. i s ng c a qu c gia cc th v th cng ph c t p v cng phong ph, th cc t ch c qu n chng cng ph i c thch nghi ha v i hon c nh v g m nhi u lo i. nng thn, i s ng c a nhn dn gi n d hn v hnh th c s ng km tr m t hn. Do t ch c qu n chng c th ch l nh ng h p tc x nng nghi p v i m t hnh th c r t l s ng, d i u khi n v d sinh ho t. trn cc t ch c nghi p on v cc t ch c h p tc x m t b c, v tnh cch tinh vi c a t ch c v k

thu t chuyn mn kh cao, m s i u khi n cc t ch c ny s i h i, c cc t ch c h tng b o hi m. B o hi m v b nh ho n, b o hi m v tai n n lao ng, b o hi m v tru b, b o hi m v sinh s n v v gi c . T t c cc t ch c tng h b o hi m nh m m c ch b o v trn nhi u phng di n v b ng nhi u hnh th c quy n l i c nhn c a cc ph n t c a t p th , ng th i pht huy tinh th n t p th c a c nhn. Gio d c qu n chng. Ngoi nh ng tc d ng ng nhin c a cc t ch c qu n chng m chng ta bi t, b my t ch c qu n chng c a qu c gia, cn ng gp m t ph n r t quan tr ng vo cc chng trnh gio d c qu n chng. Cc chng trnh gio d c qu n chng khc bi t v khng thay th cc chng trnh thng th ng gio d c t ng qut m chng ta s c p n trong m t o n sau ny. Cc chng trnh gio d c qu n chng l nh ng kh c c n thi t v h u hi u h u thu n cho cng cu c Ty phng ha n su v lan r ng trong dn chng, nh chng ta bi t. Cc m c tiu v a c tnh cch ng n h n i v i nh ng k thu t s n xu t Ty phng, v a c tnh cch di h n i v i nh ng t p qun m i c n ph i trang b dn chng trong cng cu c Ty phng ha ton di n. Cc t ch c qu n chng cn l nh ng ho t ng tr ng hu n luy n

tinh th n t p th c a nhn dn, v ch t do v c l p m dn t c i h i tr c s e d a xm lng lin t c c a Trung Hoa. Trong nh ng m c tiu ng n h n, c nh ng chng trnh ph bi n cc k thu t s n xu t c a Ty phng v chng trnh o t o tinh th n k lu t m cc phng ti n s n xu t k ngh i h i. Cng cu c ph bi n nh ng k thu t s n xu t c a Ty phng lin h tr c h t n nng nghi p v ti u cng nghi p. Cc h p tc x s ng v cc nghi p on ti u cng nghi p ng m t vai tr chnh y u trong vi c ph bi n ny. Lu nay ng i dn Vi t Nam ch quen v i l l i s n xu t c a m t n n kinh t nng nghi p. Cng vi c ng ng khng i h i ng i nng dn m t k lu t c ng r n v th i gian v m t s cng th ng v tinh th n, nh khi m t ng i cng nhn m t x nghi p ch u trch nhi m v m t b ph n c a m t x ng my k ngh to tt. Cng vi c ng ng c a chng ta, cho php, t nhi u m t s lu m thu m trong cng tc v m t s l m trong s phn chia cng tc. Tnh cch thi u phn minh v thi u tr t t c a l i s n xu t nng nghi p c a chng ta, tr i qua nhi u th h , t o cho ng i nng dn chng ta m t t p qun b a bi trong cng vi c v s m m trong s hi u bi t. L i s n xu t k ngh , tri l i khng dung n p s b a bi trong cng vi c, v s m m trong s hi u bi t.

S n xu t k ngh ch c th th c hi n c m t cch hi u qu trong tr t t , trong phn minh. Ngoi ra, vi c sn sc v tu b cc my mc, ngha l cc phng ti n s n xu t k ngh , i h i ng i s d ng, nh ng n l c lin t c hng ngy. Cc c g ng l nh ng nguyn nhn a n m t tnh tr ng cng th ng tinh th n m i s ng lu nay thn qu, trong m t hon c nh kinh t hon ton nng nghi p cha h bi t n. V th cho nn, khi m t ng i nng dn, t bi t ru ng t c a mnh tr thnh m t cng nhn x nghi p, hnh vi nh nh t khng ph i ch c ngha l i cng vi c mu sinh. Th c ra hnh vi cn c ngha l ng i nng dn t b m t l i s ng d di v v tr t t theo nh p khoan thai c a th i ti t i vo m t l i s ng k lu t v ngn n p theo nh p thc y c a my mc. Ngha l ng i nng dn s ph i lm quen v ch p nh n m t s cng th ng v tinh th n m lu nay h cha h bi t n. V l n l n chnh tm l c a nng dn cng s thay i, cng nh l i nhn i s ng c a h . M t s bi n i tng t , ng nhin khng th l m t vi c d . Khng bao gi , d m sinh k c b t bu c h tr thnh m t cng nhn x nghi p, m t ng i nng dn, t h c th th c hi n c s t bi n i n u khng c nh ng s h ng d n v gip h u hi u bn ngoi. Nhng lu nay, trong s bi n i ny, ng i nng dn khng h c h ng d n

v gip . S bi n i ny cng mang tnh cch h n lo n chung c a cng cu c Ty phng ha, khng ng h ng c a x h i chng ta d i th i Php thu c. Nhi m v h ng d n v gip ni trn y m t ph n l n l nhi m v c a nghi p on cng nhn v m t ph n nh l nhi m v c a cc x nghi p. Nhng lu nay cc x nghi p ho c do ng i ngo i qu c i u khi n, ho c c t ch c trn cn b n quy n l i c nhn, cho nn khng bao gi quan tm n v n bi n i nh ng nng dn thnh ng i cng nhn trong khun kh m t cng cu c Ty phng ha ton di n. Nghi p on c a chng ta, cng nh c a cc qu c gia ang pht tri n, u cha hon ton c i b c ci o Ty phng, nn cng cha ch tr ng ng m c n s bi n i c a ng i nng dn ni trn y. Nguyn nhn c a tnh tr ng nh sau: Nghi p on Ty phng. Ngu n g c c a cc nghi p on Ty phng theo cc nh x h i h c, l cc ph ng ngh nghi p xa kia g m nh ng ng i cng hnh m t ngh , v a ch nhn v a cng nhn. Nhng nghi p on cng nhn, d i hnh th c hi n t i Ty phng, m i c quan ni m r r t v pht tri n n m c tr ng thnh t sau cu c cch m ng k ngh c a cc qu c gia Ty phng. V ngy nay, t ch c nghi p on l m t

y u t qun bnh quan tr ng trong b my qu c gia. Sau khi cc phng ti n s n xu t k ngh c pht minh v thu nh n vo x h i Ty phng, nh chng ta phn tch trong m t o n trn, cc l c l ng s n xu t m i t o ra nhi u xo tr n x h i, lm lung lay n n n t ng cc c c u qu c gia c a cc n c k ngh ha. Cc c c u x h i c, t ch c trn cn b n kinh t th cng ngh v nng nghi p, hon ton b t l c trong cng vi c thu nh n nh ng l c l ng s n xu t k ngh . Cc tr ng thi thng b ng c a x h i b p o n c c . Nhn , thuy t C ng S n c ngh nh l m t phng thu c tr cc cn kh ng ho ng. Chng ta th y, trong hon c nh no, cc nh lnh o Ty phng, v l do g, t ch i gi i php C ng S n. V ngy nay chng ta ang m c kch s thnh cng c a Ty phng trong cng cu c ch ng nh ng bi tr cc cn kh ng ho ng c a x h i m l i cn t nh ng cn b n thi t th c b o m cho s pht tri n c a ton th c ng ng b ng cch s d ng nh ng phng ti n k thu t ngy cng tinh vi. Cc t ch c nghi p on cng nhn ng gp m t ph n quan tr ng trong s thnh cng ni trn. Nguyn do chnh c a cc xo tr n x h i trong cc qu c gia Ty phng lc v a x y ra cu c cch m ng k ngh , l s ki n tr ng thi thng b ng ng ti n, gi a quy n l i c nhn v quy n l i c ng ng b p o n c c , v s bnh tr ng khc th ng c a

quy n l i c nhn. S thi u kinh nghi m, ng nhin, i v i nh ng h u qu x h i c a nh ng pht minh m i, v t ch c c a x h i lc b y gi , cn c trn m t n n kinh t th cng nghi p v nng nghi p, cho php s thu g m vo tay m t thi u s nh ng phng ti n s n xu t c c k hng h u. th c c ng ng c a thi u s n m trong tay cc l c l ng s n xu t m i, l i khng pht tri n ng th i v i kh nng hng h u c a k thu t m i pht minh. T ch c x h i c hon ton b t l c trong cng vi c phn ph i ti s n qu c gia m t cch cng bnh. Ti s n qu c gia c tng, nh cc l c l ng s n xu t m i, m m c s ng ph n ng l i gi m,v s phn ph i th t b i. V cc l do trn y, tc d ng nguyn kh i c a cc nghi p on cng nhn l gp m t ph n h u hi u vo cng vi c t cn b n m i cho s phn ph i ti s n qu c gia. V v y cho nn, tr ng tm ho t ng c a cc nghi p on cng nhn Ty phng, lc u, l yu sch v quy n l i c a on vin, b o m cho cng nhn m t bch phn x ng ng trong s phn chia l i t c qu c gia. Tuy nhin, nh ng bi n php yu sch v n cha c tc d ng quy t nh v lu di, b o m cho tr ng thi thng b ng gi a quy n l i c nhn v quy n l i c ng ng. Cc t ch c nghi p on cng nhn nghi m nhin t m t vai tr ph n i v yu sch, tr thnh m t y u t qun bnh quan tr ng trong b my qu c gia.

V l ch s c a t ch c nghi p on cng nhn Ty phng, minh t s bi n hnh c a m t hnh th c x h i m i, c kh nng thu nh n nh ng l c l ng s n xu t k ngh , duy tr tr ng thi thng b ng gi a quy n l i c nhn v quy n l i c ng ng, v nh t l t nh ng cn b n thi t th c, b o m cho s s d ng nh ng phng ti n k thu t cng ngy cng tinh vi pht tri n c ng ng nhn lo i v pht tri n con ng i. ng th i, cc ho t ng c a nghi p on cng nhn Ty phng cng tng gia v bi n ch t. Thm vo cc ho t ng yu sch, cng ngy cc ho t ng gio d c v hu n luy n on vin cng c bnh tr ng v tr thnh ho t ng chnh y u c a cc nghi p on cng nhn Ty phng. Ph m vi hu n luy n v gio d c, i t cc k thu t t ch c chuyn mn c a ngh nghi p n cc k thu t t ch c v i u khi n nghi p on v n v tr v nhi m v c a nghi p on, xem nh l m t y u t qun bnh c a b my qu c gia.

Ph n IV (C) Nghi p on Vi t Nam.

Cc nghi p on cng nhn Vi t Nam hi n nay l nh ng t ch c qu n chng cng nhn c m t gi tr th t ng ch . Cc qu c gia ng Nam , v nhi u qu c gia trn th gi i, cng vo m t tnh tr ng km m mang v v t ch c nh chng ta, v n cha c m t t ch c qu n chng cng nhn nh c a chng ta. Nhng gi tr c a cc nghi p on cng nhn Vi t Nam khng ph i ch s hi n di n hi m c . Trong m t x h i v t ch c nh x h i c a chng ta hi n nay, cc nghi p on cng nhn, t ch c c qui c v n r su vo qu n chng, l m t ci v n t ch c qu n chng r t qu cho chng ta. Cc nghi p on cng nhn s n c, t n l m t ci v n. Nhng nh ng kinh nghi m lnh o, t ch c, ho t ng v i u khi n c a cc cn b , nhi u nm ho t ng, cn l m t ci v n r t hi m c pht tri n cc t ch c qu n chng c a chng ta trong

tng lai. Chng ta th y, trong m t o n trn, cc tr l c m m t qu c gia, km m mang nh chng ta, ng nhin g p ph i trong cng cu c t ch c qu n chng, b i v dn chng thi u sng ki n v kinh nghi m v t ch c qu n chng. V i ci v n hi n t i c a chng ta, do cc t ch c cng nhn cung c p, cc tr l c trn s khng cn kh v t n a. Sau h t, trong m t x h i thi u tn hi u t p h p nh x h i chng ta, cc t ch c nghi p on l m t tn hi u t p h p c nhi u kh nng qui t . Tuy nhin, trong c ng ng qu c gia Vi t Nam, cng nh trong t t c cc qu c gia cha k ngh ha, vai tr c a nghi p on, tuy r t quan tr ng, nhng khng th quan tr ng nh trong m t qu c gia Ty phng pht tri n. Tr c h t, t ng s cng nhn x nghi p c a chng ta, c l ng t m i n m i lm ph n trm dn s ho t ng, v n l m t t l nh i v i t ng s dn s . Trong cc qu c gia pht tri n, bch phn cng nhn x nghi p r t cao, i v i t ng s dn s ho t ng. Php 53 ph n trm, Anh 65 ph n trm, M ch c 12 ph n trm dn s s ng v nng nghi p. V v y cho nn, ho t ng c a nghi p on cng nhn ng nhin gi i h n Vi t Nam. Ngoi l do s l ng, s d cc t ch c nghi p on cng nhn Ty phng gp m t ph n quy t nh vo s xy d ng m t hnh th c m i cho x h i Ty phng, l v cc nguyn nhn p o tr ng thi

thng b ng c a x h i Ty phng, nh chng ta th y trn kia, xu t pht t cc x nghi p k ngh , tr ng ho t ng c a qu n chng cng nhn. Tr ng thi thng b ng ng ti n c a x h i chng ta ngy nay cng c b p o, nhng b i nh ng nguyn nhn pht sinh t m t khu v c khc c a n n kinh t c a chng ta: khu v c nng nghi p. V l i, khi Ty phng dng nghi p on ng ph v i cc xo tr n x h i, th nguyn nhn c a cc cu c kh ng ho ng, lc b y gi , l s b t l c c a x h i c trong cng vi c phn ph i ti s n c a qu c gia. Ngy nay, trong x h i c a chng ta, n u c m t s phn ph i khng cng bnh kh i ti s n qu c gia eo h p c a chng ta, th s ki n cng khng lm sao quan tr ng b ng s km m mang c a qu c gia. V v y cho nn, trong hi n tnh Vi t Nam, cc t ch c nghi p on cng nhn cha ng gp m t ph n quan tr ng vo b my qu c gia, nh x h i Ty phng. Tuy nhin, n u chng ta t cng cu c pht tri n, b ng cch Ty phng ha, lm m c ch tr c v trn h t trong giai o n ny, th sau khi pht tri n, x h i c a chng ta s l m t x h i k ngh . Lc b y gi , vai tr c a cc t ch c nghi p on cng nhn s tr thnh quan tr ng, nh trong x h i Ty phng hi n nay. Nhng ngay trong th i gian pht tri n, vai tr c a cc t ch c nghi p on cng nhn cng l v cng quan tr ng, v nhi m v bi n i ng i nng

dn c a th i ti t, thnh ng i cng nhn c a m t n n kinh t s n xu t theo nh p k lu t v thc gi c c a my mc. Trong cng cu c pht tri n m chng ta ch trng, nhi m v ny v cng quan tr ng v cc t ch c nghi p on cng nhn ph i ph trch. Cc t ch c nghi p on cng nhn l m t pht minh c a Ty phng. Vi c nh p c ng cc t ch c y vo x h i chng ta, cng l m t ph n trong cng cu c Ty phng ha m chng ta ch trng: Ty phng ha trong lnh v c t ch c x h i. Tuy nhin, n u chng ta gi nguyn b n ch t c a cc t ch c nghi p on Ty phng th chng ta l i m c vo ci b nh Ty phng ha hnh th c, v ng nhin, hi u l c c a cc t ch c nghi p on s suy gi m. V cc l do trn y m cc t ch c nghi p on cng nhn c a chng ta, m c d u khng ph nh n ho t ng yu sch, xem nh l m t ho t ng c kh nng qui t , ph i t p trung cc n l c vo ho t ng gio d c, hu n luy n v t ch c. Chng trnh gio d c v hu n luy n g m chng trnh hu n luy n v gio d c c a t ch c nghi p on Ty phng, thm vo m t chng trnh gio d c v hu n luy n lin quan n s bi n i ng i nng dn nh ni trn. Chng trnh t ch c ph i c pht tri n n c c v xem nh m t b ph n c a chng trnh t ch c qu n chng. T ch c qu n chng nng thn.

Cc t ch c qu n chng quan tr ng nh t c a chng ta v s l ng l cc t ch c qu n chng nng thn. Theo s c l ng, qu n chng nng thn c a chng ta chi m m t bch phn t 70 n 80 ph n trm dn s . Cng nh cc n c km m mang v c m t n n kinh t hon ton nng nghi p, v n v nhn l c c a chng ta nng thn. V v y cho nn, v n t ch c qu n chng nng thn, thnh hay b i, s quy t nh s thnh cng hay s th t b i c a chng ta, trong cng cu c pht tri n dn t c. Nhng s t ch c qu n chng nng dn t ra nhi u v n tin quy t, m s t ch c qu n chng cng nhn khng h bi t n. S t p trung cc cng nhn, trong khung c nh t p th c a m t x nghi p, ng nhin t o ra nh ng i u ki n thu n l i ch ng nh ng cho s t ch c cc cng nhn thnh nghi p on, m l i cn cho s nui d ng v pht tri n ho t ng c a t ch c khi thnh l p. i t ng tranh u chung t nhin c v d nhn th y: b o v quy n l i c a cng nhn i v i ban qu n tr x nghi p. Hnh th c v t ch t c a i s ng nng thn, trong khung c nh bao la c a ng ru ng, ng nhin khng c i u ki n tr m t. Cng vi c ng ng, ty theo th i v , c lc i h i m t cng tc t p th n cao . Nhng ngoi nh ng c h i , tinh th n t p th c a nng dn khng c, v n p s ng c truy n c a m t n n kinh t nng nghi p l m t s qui ph c

khng i u ki n cc may r i c a th i ti t, thay v m t s tranh u t p th bi n i hon c nh bn ngoi, nh o kinh, x c ng, p ng v xy c u. M i ng i ch chm lo cho th a ru ng c a mnh cy c y c nhi u hu l i. Tinh th n t p th c a nng dn cng khng d khu g i b i v nh ng l do thuy t minh cho m t s t p h p tranh u chung, m c d u r t nhi u, nhng khng d nhn th y. S thi u i u ki n tr m t c a i s ng nng thn, ng nhin t o ra nhi u tr l c v t ch t cho cc d tnh t ch c nh ng dy lin h c ng ng, ngoi nh ng dy lin h gia nh. i u ki n tr m t c n thi t, khng nh ng cho giai o n t ch c, m cn c n thi t hn n a, cho s nui d ng v pht tri n ho t ng c a t ch c. ng t cng xa gi a cc nc gia, s t ch c qu n chng nng dn cng t hy v ng thnh cng. V v y cho nn, nh ng vng m i u ki n tr m t d i m t m c n nh, s t ch c qu n chng nng dn mu n c k t qu , ph i ty thu c m t i u ki n tin quy t: t ch c i s ng tr m t cho nhn dn. H p tc x nng nghi p Khi cc i u ki n tin quy t c th a mn, v n c n t ra l hnh th c c a t ch c p d ng cho qu n chng nng thn. Ngoi nh ng tc d ng m chng ta mong m i cc t ch c qu n chng nng

dn, trong khun kh m t chng trnh pht tri n c a qu c gia, m c ch tr c ti p c a cc t ch c ny l b o v quy n l i kinh t c a ng i nng dn. Nhng i t ng tranh u khng d nhn th y nh i v i m t nghi p on cng nhn. Trong tr ng h p ng i nng dn, ph i t v n b o v quy n l i m t cch r ng ri v thi t th c, b o v i v i thin nhin, i v i th tr ng nng ph m. Nhi m v c a t ch c l huy ng nng dn th c hi n nhi u cng tc c l i cho ton th cc ph n t , o kinh, p ng, xy c u v x c ng. i v i th tr ng nng ph m, m t s b o v hi u qu ch c th th c hi n c b ng nh ng bi n php kinh t , tr n n cho vay n ng li, tch tr nng ph m v tiu th ng lc. V nh ng i u ki n v m c ch v nhi m v trn y, hnh th c c a t ch c qu n chng nng dn ph i l hnh th c c a m t h p tc x nng nghi p s ng v a nhi m. S ng v a c ngha l n v h p tc x nh nh t, v a c ngha l c c u c a t ch c c gi n d ha n m c t i a, ch p nh n m t s i u khi n c a chnh nh ng on vin nng dn. H th ng t ch c, ng nhin l m t h th ng a d. Trch nhi m t ch c Chng ta th y r ng, trong m t ch Dn Ch php tr , trch nhi m t ch c, i u khi n v qu n tr

c a cc t ch c qu n chng ph i thu c v sng ki n t nhn. V chng ta cng th y r ng, n u nguyn t c trn khng c tn tr ng, th h u qu s l s th t b i trong cng cu c t ch c qu n chng. Tuy nhin, trong m t qu c gia km m mang nh qu c gia Vi t Nam, th c c ng ng cn th p km v kinh nghi m k thu t t ch c, i u khi n v qu n tr cng khng d i do. Trong tr ng h p , chnh quy n c nhi m v h ng d n s t ch c v nhi m v h ng d n s o t o cc cn b i u khi n v qu n tr . Tuy nhin, s phn bi t c n ph i c minh nh gi a nhi m v h ng d n v nhi m v tr c ti p ph trch c a chnh quy n nh trong m t ch c ti ng tr , n u chnh quy n mu n b o m s thnh cng trong cng cu c t ch c qu n chng. Trong ph m vi cc t ch c qu n chng cng nhn, Vi t Nam c m t ci v n ng k , cc nghi p on c v v i ci kh i kinh nghi m s n c, s pht tri n trong tng lai cng c b o m. Cc t ch c qu n chng nng dn c a chng ta r t l phi thai. Nhng ci v n c a chng ta trong khu v c t ch c qu n chng cng nhn c th s d ng c m t cch h u hi u trong khu v c t ch c qu n chng nng dn. Cc kinh nghi m lnh o, t ch c, i u khi n v qu n tr c a h th ng nghi p on s gp m t ph n quy t nh vo cng cu c t ch c qu n chng nng thn. V v y cho nn, trong tr ng h p c a chng ta, trch nhi m t ch c qu n chng nng

thn l trch nhi m c a h th ng t ch c nghi p on s n c. Nhng ngoi l do c a ci v n phng ti n k trn, cn c l do c a s lin h m t thi t gi a hai lo i t ch c qu n chng, i v i cng cu c bi n i ng i nng dn thnh cng nhn trong khun kh cng cu c pht tri n ton di n c a dn t c. Lnh v c kinh t quy n s h u Trong o n d i y, chng ta s phn tch m t thi kinh t thch nghi, m t m t v i cc s ki n l ch s m chng ta trnh by trong cc ph n trn, m t m t v i thi chnh tr m chng ta l a ch n. Chng ta s khng nu ln v bnh v c m t thuy t kinh t no h t. V chng ta cng s t khng ph bnh v nh n xt v m t thuy t kinh t no h t. D i y chng ta ch nh n nh xem hon c nh l ch s c a chng ta trong giai o n ny, nh ng v n m dn t c chng ta c n ph i gi i quy t v thi chnh tr m chng ta l a ch n, i h i nh ng i u ki n g trong lnh v c kinh t . N u c n, vi c xy d ng m t h th ng kinh t , th a mn cc i u ki n trn, thu c th m quy n c a cc nh kinh t h c. Chng ta cng khng nn qun r ng cng cu c Ty phng ha, m chng ta ph i th c hi n, bao trm cc lnh v c c a i s ng qu c gia. V chng ta cng ph i th c hi n cng cu c Ty phng ha trong lnh v c kinh t . Trong lnh v c ny cng nh trong cc lnh v c khc, chng ta ph i tuy t i trnh m t s

Ty phng ha trn hnh th c. Ngha l trnh vi c nh p c ng nguyn b n m t h th ng kinh t c a u M , v n n p th c tr ng c a hon c nh Vi t Nam ph i n khun vo , v trnh vi c dng nh ng danh t kinh t c a Ty phng ch danh nh ng ho t ng kinh t khng c g l Ty phng c a chng ta. V n kinh t ph c t p nh t t c cc v n lin quan n i s ng. V mn kinh t h c, v , khng th mang danh l m t mn khoa h c chnh xc, nh ng nh lu t kinh t cng bi n i thin hnh v n tr ng nh nh ng thng b ng ha h c trong c th c a con ng i, hay nh ng nh lu t v v tr c a cc i n t trong nguyn t . Tuy nhin, n u cc nh kinh t h c khng tm c nh ng nh lu t b t bi n n nh nguyn nhn v h u qu c a cc s ki n kinh t , nh m t nh khoa h c chnh xc, th h cng c th , sau khi phn tch cc s ki n c a m t tr ng h p kinh t , nhn th y v on tr c h ng i v chi u bi n chuy n trong tng lai c a tr ng h p . Nh th , trong cng vi c Ty phng ha c a chng ta, trong lnh v c kinh t , chng ta, tr c h t, c n tm hi u nh ng nguyn t c ng tr cc h th ng kinh t c a Ty phng. Sau , tm hi u nh ng i u ki n m hon c nh l ch s c a chng ta i h i, trong lnh v c kinh t , v sau cng xy d ng m t h th ng kinh t v a tn tr ng cc nguyn t c, v a th a mn cc i u ki n a phng c a chng ta.

Tr c h t, chng ta ch trng m t thi chnh tr , t trn cn b n b o v tr ng thi thng b ng ng ti n gi a quy n l i c a c nhn v quy n l i c a t p th . Thi kinh t ph i thch nghi v i thi chnh tr trn v lm h u thu n cho n. Trong t t c cc y u t , xc nh n quy n l i c nhn c a cc ph n t trong m t t p th , th quy n s h u l b o m h u hi u v c th nh t cho t do c nhn. C quy n s h u, c nhn m i t b o v c khi b t p th p b c. V v y m, ph nh n quy n s h u nh d i cc ch c ti C ng S n, c ngha l t c nhn hon ton thu c quy n s d ng c a qu c gia m t cch khng b p v ph v tr ng thi thng b ng ng ti n gi a quy n l i c nhn v quy n l i c ng ng. V cng v v y m, trong ch trng kinh t c a chng ta, quy n s h u ph i c tuy t i tn tr ng. Tuy nhin, m t m t tnh tr ng v t ch c c a x h i chng ta, m t m t ch u i k th ng tr d i th i k Php thu c, t o hon c nh cho nhi u lo i t h u tr nn to tt v e d a quy n l i t p th . i n a. Quy n s h u i v i t, ru ng, trong x h i v t ch c c a chng ta, d lm vo nhi u tr ng h p l m d ng, b i v v thu v cng nh v lu t php, chng ta khng c nh ng bi n php gi i h n di n tch c th l t h u c a m t c nhn. D i ch qun ch

xa, th nh tho ng c m t cu c phn chia t ru ng tr l i. Nhng ch ng bao lu, b i v thi u cc y u t gi i h n, qua cc cu c mua bn, l n l n t ru ng l i t p trung vo tay m t thi u s . Tnh tr ng u l i hon v s t p trung tr thnh m t m i e d a cho t p th , b i v s t p trung t ru ng vo tay m t thi u s lm m t tr ng thi thng b ng gi a quy n l i c nhn v quy n l i c a t p th . V trong tr ng h p , m t cu c phn chia m i tr thnh kh n thi t. Hi n nay, sau th i k Php thu c, chng ta vo m t th i k t p trung nh v y. V th cho nn, m t cu c c i cch i n a tr thnh thi t y u. Ch ng nh ng th , cc lu t v thu v v v quy n s h u ph i c ch nh n ngn ng a m t s t p trung ti di n. Cc bi n php v lu t php v v thu v gi i h n quy n s h u, phng cc lo i t h u tr thnh nh ng e d a cho quy n l i t p th , r t c n thi t trong giai o n ny, khng ph i ch ngn ng a m t s tr p trung ru ng t ti di n. V ngoi tc d ng y ra, nh chng ta s th y d i y, vi c k ngh ha, t n s i h i m t cch cn kh n y u hn n a, nh ng bi n php gi i h n quy n t h u. K ngh . K ngh ha m t x h i c ngha l nh p c ng vo x h i nh ng l c l ng s n xu t hng m nh, g p mun l n nh ng l c l ng s n xu t c a m t n n kinh t nng nghi p.

V v y cho nn, s chi m h u i v i cc l c l ng s n xu t to tt nh v y s bi n cc s h u ch thnh nh ng ng i n m trong tay nh ng l c l ng c th e d a quy n l i c a t p th v an ninh c a qu c gia, nhng m, khng ng th i v m t cch tng x ng, tng gia trch nhi m c a nh ng ng i ny i v i qu c gia. S t p trung cc phng ti n s n xu t nng nghi p trong tay c a m t thi u s l m t y u t lm m t tr ng thi thng b ng gi a quy n l i c nhn v quy n l i c a t p th . S t p trung nh ng l c l ng s n xu t m nh g p mun l n, l m t nguy c cho t p th . Cho nn trong x m t h i k ngh ha, ngha l s d ng c nh ng l c l ng s n xu t hng m nh, cng vi c gi i h n quy n t h u l m t b o m cho s t n t i c a t p th . Gi i h n b ng cch qu c h u ha nh ng k ngh tr c ti p lin quan n qu c phng, v nh ng k ngh thi t y u cho i s ng h ng ngy c a a s nhn dn, v d , k ngh s n xu t d c ph m. S h u ch cc l c l ng s n xu t ph i l t p th ngha l qu c gia, ngha l Chnh Ph . S gi i h n quy n s h u c th th c hi n b ng nh ng bi n php thu v , m c ch cho s t p trung cc phng ti n s n xu t trong tay m t thi u s , khng thnh m t m i l i cm d . Tuy nhin, quy n s h u ph i c tuy t i tn tr ng, b i v ch c quy n s h u l b o m h u hi u nh t cho s t do v quy n l i c nhn. Ph

nh n quy n s h u, nh cc qu c gia C ng S ngha l hon ton hy sinh c nhn cho t p th ni m t cch khc ph h y tr ng thi ng ti n x

n, c , hay trong h i.

n v kinh t . S k ngh ha m t x h i cn c th lm m t tr ng hi thng b ng gi a quy n l i c nhn v quy n l i t p th , m t cch khc n a. Trong m t x h i nng nghi p, cc l c l ng s n xu t tng i khng hng h u. V v v y, n v ho t ng kinh t thng th ng l gia nh. Do s phn ph i cc l i t c v t ch t, qua m t h th ng t ch c trn cn b n gia nh, b o m cho s cng bnh x h i. Nhng i v i m t x h i k ngh ha, s ki n l i khc h n. Tr c h t s k ngh ha x h i c ngha l x h i ch ng c nh ng l c l ng s n xu t m hi u nng khng th l ng c. S c s n xu t c a my mc v t n, ngha l mi n c nguyn li u, th my mc c th s n xu t nhi u nh th no cng c. M c s n xu t c th th a mn nhu c u c a m t lng, cng nh cho m t t nh, hay cho kh p m t x hay cho kh p th gi i. Cho nn n v ho t ng kinh t ng theo t m m c , khng cn ph i l m t lng, m t x , m l t t c m t th h trn th gi i. D a trn hi u nng kinh t ny, ch ngha Mc-xt

m i ch trng m t qu c t chnh tr ph h p v i nh ng l c l ng s n xu t k ngh m khoa h c pht minh. Tuy nhin, th c t l ch s l i khng n nh p vo , v hai l do. Tr c h t, ng th i v i s pht minh cc l c l ng s n xu t k ngh trong lnh v c kinh t , Ty phng l i tm l i c ch ngha Dn Ch . th c dn ch , khi bnh tr ng v nh cc ch qun ch , ng nhin t o ra th c tr ng qu c gia ch quy n, thay th cho tn hi u t p h p b tiu di t: ch qun ch . y chng ta khng t bn n ch Dn Ch v ch Qun Ch . S d chng ta ph i nh c l i cc s ki n l ch s trn, l v, th c tr ng qu c gia ch quy n, ng nhin gi i h n n v ho t ng kinh t trong ph m vi m t qu c gia. V nh th th trn lnh v c kinh t , cc l c l ng s n xu t k ngh v th c dn ch c nh ng nh h ng tri ng c nhau. L do th hai l cc thnh ki n v ch ng t c cn lu m i tiu m t trong tm l nhn lo i. Ch n khi no, ton b nhn lo i ti n ln n m t trnh vn minh cao hn trnh hi n nay r t nhi u, th nh ng thnh ki n v ch ng t c m i c th khng cn l nh ng tr l c gi i h n n v ho t ng kinh t c a nh ng l c l ng s n xu t k ngh . Nhi u trm th h s sinh v ch t tr c khi trnh s n. V v y cho nn, m c tiu m l thuy t C ng S n t t ra cho mnh, l t o m t ch quy n chnh tr qu c

t n kh p v i kh nng s n xu t c a k ngh , ch l m t o m ng, tr c th c t l ch s . Ngy nay, m c d u cc t b n qu c t tm b ng m i cch ph cc b c t ng qu c gia ch quy n, th a mn nhu c u t o ra m t n v ho t ng kinh t , g m c nhn lo i v thch nghi v i cc l c l ng s n xu t k ngh , cc b c t ng qu c gia ch quy n v n ng v ng. Cu i cng th l i chnh cc n v ho t ng kinh t ph i ty thu c bin gi i c a m t qu c gia. Bin gi i cng r ng, n v ho t ng kinh t cng l n v do cng m nh. Bin gi i cng nh h p, ho t ng kinh t cng nh v cng y u. l l do v sao cc qu c gia. Tu u ang n l c t o nh ng th tr ng ho t ng kinh t chung, cho t t c cc qu c gia trong vng. th c hi n m t n v ho t ng kinh t r ng l n, nhi u qu c gia t h p thnh nh ng lin bang. i u ny lin quan n chng ta r t nhi u. Sau ny chng ta s tr l i m t cch t m hn. Trong th c t , n u v hai l do trn m n v ho t ng kinh t ph i gi i h n trong ph m vi nh h p c a m t qu c gia, th s phn ph i cc l i t c v t ch t cho cc ph n t trong qu c gia, theo h th ng t ch c trn cn b n gia nh, khng cn b o m cho s cng bnh x h i n a. B i v n v ho t ng kinh t , m c d b gi i h n trong ph m vi qu c gia, v n v t ra kh i ph m vi gia nh, n v ho t ng kinh t xa. Cho nn b o

m s cng bnh x h i, chnh qu c gia, ngha l chnh ph ph i m ng cng vi c phn ph i l i t c v t ch t. Nh th c ngha l, trong th c t , chnh ph ph i qu c h u ha nhi u ngnh k ngh v ki m sot nhi u ngnh khc. ng th i, nhi u s c thu s c t ra, b o m s phn ph i ti s n c a qu c gia, trn nguyn t c cng bnh x h i. nh th th, cc o n trn y nu ln hai s ki n chnh: 1.- Quy n s h u ph i c tuy t i tn tr ng b o m quy n l i v t do c a c nhn. 2.- Quy n s h u ph i c gi i h n b ng nh ng bi n php lu t php v thu v b o m cng b ng x h i v quy n l i c a t p th . Kinh t ch huy. Cng cu c k ngh ha, nh o n trn y v a ch r, t n mang n hai h u qu . Tr c h t l s ki m sot c a t p th i v i cc l c l ng s n xu t to tt v hng h u, b o v tr ng thi thng b ng gi a quy n l i c a t p th v quy n l i c a c nhn. Cc k ngh qu c phng, cc k ngh c l i ch cng c ng ph i t d i s tr c ti p ch huy c a chnh ph . H u qu th hai l h th ng phn ph i t nhin c a x h i, d a trn cn b n t ch c gia nh, khng cn b o m cng bnh x h i n a. S phn ph i ph i do t p th m nhi m, v qua trung gian cc c quan an ninh x h i, cc l i t c qu c gia c phn chia,

m t cch ng u hn, cho m i ph n t c a t p th . Ring hai s ki n trn cng ch ng minh r ng m t n n kinh t k ngh ng ngha ph i c h ng d n, ph i c ch huy. i v i m t qu c gia ang tm pht tri n, n n kinh t l i cn c n ph i c ch huy hn n a, v nh ng l do d i y. Cng cu c k ngh ha l m t ph n chnh y u trong cng cu c pht tri n kinh t . Cng cu c pht tri n kinh t chnh n l m t ph n trong cng cu c pht tri n dn t c b ng cch Ty phng ha. Cng cu c pht tri n dn t c nh chng ta bi t l m t s nghi p v i ch c th th c hi n c v i s tham gia c a ton dn, theo m t chng trnh phn minh bao trm cc lnh v c c a i s ng qu c gia v g m nhi u giai o n ti n tri n. Th c hi n m t chng trnh nh v y c ngha l ph i ch p thu n m t s lnh o c ng h ng v m t s ch huy ch t ch . Trong lnh v c kinh t , s khai tri n ph i th c hi n b ng cch bi n i n n kinh t nng nghi p hi n t i thnh m t n n kinh t k ngh . Mu n nh v y i u ki n c t y u l ph i trang b nh ng phng ti n s n xu t k ngh cho qu c gia, ngha l nh ng my mc s n xu t v nh ng ngu n nng l c lm ch y cc my mc ni trn. mua cc my mc, m t ph n s v n xu t ra do vi n tr c a cc n c. Nhng ph n l n s v n ph i

do chnh cc qu c gia mu n khai tri n kinh t xu t ra. V s v n ny, nh chng ta th y, tru t l i t c h ng nm c a qu c gia, ngha l m i ph n t trong t p th ph i tru t ra m t bch phn, trong s ti n mnh lm ra c h ng nm, b vo qu k ngh ha, thay v mang i tiu th . Hn n a, trong tnh tr ng hi n h u, cc qu c gia c m t n n kinh t nng nghi p, nh chng ta, c m t l i t c qu c gia r t th p v cc l c l ng s n xu t nng nghi p c a cc qu c gia r t y u. L i t c km, m c s ng th p, nay l i ph i tru t ra m t bch phn trong qu tiu th b vo qu k ngh ha. Nh th , s ng gp vo qu k ngh ha ch c th th c hi n b ng cch m i ng i ph i n l c lm vi c nhi u hn cho m c s n xu t cao hn v l i t c c a qu c gia gia tng, m m c s ng c a ton dn khng v m s t d i m t m c c th ch p nh n c. M t cng cu c n l c s n xu t kinh t nh v y c nhin l ph i th c hi n theo m t chng trnh, ngha l ph i c s ch huy. Sau h t, trong m t cng cu c k ngh ha, cc lnh v c k ngh khng th ng pht tri n cng m t lc v v i m t c ng ngang hng nhau. Tr c h t, phng ti n khng , c th th c hi n cng cu c k ngh ha trong t t c cc lnh v c, cng m t lc. nh v y th, m t th t u tin c n ph i c t ra d a trn nh ng nhu c u c a t p th .

V chng ta th y r ng nh ng nhu c u c a t p th do hon c nh l ch s , v tr a d v a v qu c t c a qu c gia chi ph i. Ni m t cch khc, th t u tin trong cc lnh v c k ngh ph i c nghin c u t m v sau tn tr ng m t cch trung thnh. Nh v y th cng cu c k ngh ha ph i c th c hi n theo m t chng trnh c nh r rng, v nh v y l ph i c s ch huy. Cc tr ng h p c phn tch trn y u ch ng minh r ng n n kinh t c a qu c gia, ang tm pht tri n, ph i l m t n n kinh t ch huy. i u m chng ta c n c bi t ch , l chng ta i n k t lu n trn y, khng ph i sau khi phn tch cc thuy t kinh t , cn nh c l i v h i c a m i thuy t, v cu i cng ch n m t thuy t t i tn v hon ton nh t. Chng ta cng khng lm m t t ng h p cc thuy t kinh t dung ha cc ch trng v rt cc tinh ty c a nhi u thuy t lm m t ton b . Chng ta khng lm ci cng vi c l thuy t , v chng ta t t mnh ra ngoi vng m t s phn tch cc thuy t kinh t v cc cng vi c y, thu c th m quy n cc nh kinh t h c. Chng ta ch c phn tch cc s ki n th c t c a l ch s ang chi ph i tr ng h p c a chng ta. V chnh cc s ki n t o ra cho chng ta nh ng i u ki n v nh ng nhu c u trong lnh v c kinh t m chng ta c n ph i th a mn. Thi c a chng ta trong lnh v c ny, cng nh

l thi c a chng ta i v i v n chnh c a dn t c, trong t p sch ny. Thi c th khng th a mn m t l thuy t, nhng ch c ch n l thi t th c v st v i s ki n c th c a l ch s . D i y chng ta tr l i m t l n n a v v n kinh t ch huy. S ch huy l m t s hi n nhin, chng ta c n ph i nh n th c r rng tnh ch t c a s ch huy v n nh phn minh gi a gi i h n c a s ch huy, m chng ta ch trng. Tnh ch t v gi i h n c a s ch huy. Tr c h t, s ch huy c a chng ta ch trng trong lnh v c kinh t , s do thi chnh tr c a chng ta nh ngha v gi i h n. Trong lnh v c chnh tr , chng ta ch ng minh v sao trong hon c nh l ch s v v tr a d c a chng ta, m t ch trng c ti khng th p d ng c, v ch mang n nh ng k t qu th m h i cho dn t c. V thi chnh tr m s ch huy c a chng ta ch trng trong lnh v c kinh t , cng nh s h ng d n c a chng ta, trong lnh v c t ch c qu n chng, khng th i n m c hon ton c ng bch c. V thi chnh tr c a chng ta, nn chng ta khng lm sao s d ng c nh ng bi n php c ti kh c ph c cho k c, s tham gia th t s nhng c ng bch c a nhn dn vo cc cng cu c c a qu c gia. khng kh c ph c c s tham gia c a nhn dn b ng nh ng phng php hon ton c ng

bch, th chng ta ph i kh c ph c s t tham gia c a nhn dn. Cng nh trong lnh v c t ch c qu n chng, n u qu n chng khng tham gia th cc t ch c qu n chng khng cn l do t n t i n a. Trong lnh v c kinh t , n u khng c s tham gia c a nhn dn, b ng sng ki n, b ng t b n v b ng k thu t kinh doanh th kinh t khng pht tri n c. Nh n xt trn y n nh r rng gi i h n c a s ch huy m chng ta ch trng. S ch huy kinh t c a chng ta s trong gi i h n l p cc k ho ch pht tri n kinh t , phn lo i cc khu v c c n c qu c h u ha, t o hon c nh thu n l i, trang b phng ti n v ki m sot. Cng vi c i u khi n v khu ch trng cc doanh nghi p trong cc lnh v c khng qu c h u ha, ph i c giao hon ton cho sng ki n, k thu t v t b n c a t nhn. S ch huy c a chng ta ch trng trong lnh v c kinh t , khng th v t ra ngoi gi i h n n nh trn y c. B i v, n u chng ta v t ra ngoi ph m vi , chng ta s khng c s tham gia c a nhn dn, trong cc cng cu c d tnh c a qu c gia, trong lnh v c kinh t , ngo i tr m t s tham gia c ng bch. Nhng thi chnh tr m chng ta l a ch n, khng cho php chng ta s d ng nh ng bi n php kh d kh c ph c c m t s tham gia c ng bch nh v y. Tm l i, trong lnh v c kinh t , cc chng trnh pht tri n ph i c t d i s ch huy c a chnh ph ,

ngoi nh ng khu v c s do chnh ph tr c ti p ph trch. Tnh cch c n thi t c a s ch huy do cc y u t d i y t o ra: 1.- Phng ng a m t s t p trung trong tay m t thi u s , nh ng phng ti n s n xu t to tt c th tr thnh m t m i e d a cho t p th . 2.- B o m m t s phn ph i l i t c qu c gia m t cch cng bnh gi a cc ph n t trong t p th . 3.- B o m m t s gy v n cho qu k ngh ha qu c gia. 4.- B o m m t cng cu c k ngh ha ng nhu c u c a t p th . Nhng s ch huy ph i c gi i h n trong ph m vi n nh b i thi chnh tr c a chng ta. V v thi ny m chng ta khng th s d ng c nhi u bi n php kh d kh c ph c c s tham gia c ng bch c a nhn dn vo cc cng cu c d tnh c a t p th ... Trn y nhi u l n chng ta c p n nh ng khu v c, trong cc cng cu c pht tri n kinh t ph i c qu c h u ha. L do chnh y u c a s qu c h u ha m t ngnh k ngh l phng s ki n nh ng phng ti n s n xu t c a ngnh k ngh , t p trung trong tay m t thi u s , bi n thnh m t m i e d a cho t p th . Hi u m t cch h p th t t c cc k ngh qu c phng, hay tr c ti p lin h n qu c phng, ph i l nh ng k ngh c t d i quy n i u khi n tr c ti p c a

qu c gia. Trong cc lo i th nh t, c nh ng x nghi p v nng l c, nh ng x nghi p k ngh n ng, nh ng x nghi p v nguyn t v nh ng x nghi p v i n t , ngo i tr nh ng my i n t thng d ng. Cc x nghi p chuyn ch i quy m thu c vo lo i th hai. Tuy nhin, tnh cch lin h n qu c phng thi t y u nhi u hay t, bi n i ty theo tnh hnh chnh tr . i v i cc lo i th nh t, chnh ph c nhi m v tr c ti p i u khi n th ng xuyn v lin t c. i v i cc lo i th hai, s tr c ti p i u khi n ch l giai o n. Hi u m t cch r ng, s e d a i v i t p th ch ng c trong ph m vi qun s , qu c phng m i c. Khi no c s t p trung trong tay m t thi u s nh ng phng ti n s n xu t lin quan n i s ng c a nhi u ng i, th c m t tr ng h p e d a cho t p th . V v y cho nn, vi c qu c h u ha ph i lan r ng n cc khu v c k ngh cung c p cho nh ng nhu c u thng th ng nh ng thi t y u cho a s . V d , cc x nghi p s n xu t d c ph m v cc x nghi p s n xu t v i s i. Tuy nhin trong nh ng tr ng h p ny, s qu c h u ha khng c nh v th ng xuyn. Nguyn t c c n ph i c tn tr ng l s thng b ng gi a quy n l i c nhn v quy n l i t p th lc no cng ph i c gi v ng. Nhng lc no nh ng nhu c u s ng c a a s cha c th a mn, th k ngh lin h ph i c t d i s tr c ti p i u khi n c a chnh quy n. Tri l i, lc no v

m c s n xu t d i do b o m cho nhu c u c a t p th , nh ng k ngh lin h c th b ng nhi u hnh th c ti chnh, tr v cho ph m vi t nhn. M t thi kinh t nh thi chng ta ch trng trn y, ph c t p v kh th c hi n hn l thi m t chi u: ho c hon ton giao cho sng ki n t nhn hay hon ton qu c h u ha. Thi chng ta ch trng, khng ph i l m t thi dung ha gi a hai thi c c oan, m l m t tr ng thi thng b ng ng ti n gi a hai y u t i ch i: Quy n l i c nhn v quy n l i c a t p th . M t thi dung ha l m t thi t nh, nhu nh c v khng chnh xc; gi v ng m t tr ng thi thng b ng ng ti n l m t c g ng khng ng ng, tm cho ng v tr thng b ng lc no cng x d ch v lc no cng thay i. V chnh v th m thi kinh t c a chng ta ph c t p. Nhng cng chnh v th m th c hi n c s thng b ng ng ti n l tm c l i s ng. Kh i kinh t . Trong m t x h i, s ng trn m t n n kinh t nng nghi p, n v ho t ng kinh t ng nhin l gia nh. Trong m t x h i s ng trn m t n n kinh t k ngh , n v ho t ng kinh t v nh. Nh ng l c l ng s n xu t k ngh hng h u cho n i nhu c u c a kh p nhn lo i c th th a mn c. Nh v y th

ng l ra n v ho t ng kinh t c a m t x h i k ngh ha l t t c nhn lo i. Nhng, nh chng ta bi t, ng th i v i s bnh tr ng c a cc l c l ng s n xu t k ngh , th c ch quy n qu c gia, xy d ng trn tinh th n dn t c, cng tr ng thnh m t cch m nh m khng km. Xu h ng c a cc l c l ng s n xu t k ngh l b h t cc ranh gi i a phng t o ra m t n v ho t ng kinh t bao trm h t nhn lo i. Ng c l i xu h ng c a th c ch quy n qu c gia l t nh ng ranh gi i b t kh xm ph m phn chia nhn lo i thnh nh ng kh i ng i cng ngn ng , m t di s n tinh th n v m t quy n l i. i v i nhn lo i ngy nay, th c ch quy n qu c gia l m t l c l ng tinh th n m kh nng khng km l c l ng s n xu t k ngh , trn phng di n v t ch t. Hai l c l ng ho t ng theo nh ng chi u h ng tri ng c v i nhau. Cho n ngy nay, xt theo cc s ki n l ch s , th l c l ng tinh th n c a th c ch quy n qu c gia v n th ng th . V v y cho nn, trn kh p th gi i, cc n v ho t ng kinh t ph i u n mnh theo cc ranh gi i lnh th qu c gia. Nh th n u ranh gi i cc qu c gia cng r ng, th t m ho t ng kinh t cng thch nghi v i b n ch t cc l c l ng s n xu t k ngh . Ng c l i n u ranh gi i cc qu c gia cng h p th t m ho t ng cng i ng c v i b n ch t v cc l c l ng s n

xu t cng m t hi u l c. V l do trn y m ngy nay chng ta m c ch hai vi c. Tr c h t cc kh i kinh t hng m nh l cc qu c gia ki m sot m t lnh th r ng l n v m t dn s tr m t, v ng nhin c m t n v ho t ng kinh t v a t m cho cc l c l ng s n xu t k ngh . Cc qu c sau khi tr c l p cho cc dn t c b tr , ng nhin ph i thu h p ph m vi vng ki m sot chnh tr c a mnh. Nhng ng th i, cc qu c c tm m i cch duy tr m t ph m vi ho t ng kinh t r ng l n, d i hnh th c nh ng Lin Hi p, ho c nh ng chng trnh vi n tr h tng. M t m t khc, cc qu c gia c lnh th nh v dn s t cng tm cch lin k t v i nhau, d i nh ng hnh th c c ng ng, c th t o ra m t n v ho t ng kinh t r ng l n chung, thch h p v i b n ch t cc l c l ng s n xu t k ngh , ng th i v n tn tr ng th c ch quy n qu c gia m l ch s th a nh n. Gi i php sau ny l gi i php m cc qu c gia nh v y u nh chng ta hi n nay, c n ph i p d ng. Nh ng thnh ki n v ch ng t c, s b t ng ngn ng , nh ng di s n tinh th n chung, s cn duy tr th c ch quy n qu c gia trong nhi u giai o n l ch s . V s h p nh t v chnh tr , c a dn t c chung trong m t vng ho t ng kinh t , s cn ph i tr i qua r t nhi u th h m i c th th c hi n c. Ng c l i, m t s h p tc v kinh t v i hnh th c

m t Lin bang hay m t c ng ng, trong ch quy n c a m i qu c gia v n c tn tr ng, trong ph m vi chnh tr , l i u ki n thi t y u t o nh ng n v ho t ng kinh t c th ng v ng c. S lin k t cc qu c gia, thnh m t vng kinh t th nh v ng chung l m t vi c khng th ph nh n. Nhng chng ta khng nn qun r ng, l do thi t y u nh t bnh v c s lin k t ni y l t o ra m t n v ho t ng kinh t thch nghi v i cc l c l ng s n xu t k ngh . Nh v y th, s lin k t ch c n thi t khi no cc l c l ng s n xu t k ngh ho t ng. N u lin k t c thnh l p v th c hi n m t chng trnh s n xu t k ngh chung, th l i cn qu hn n a. Nhng v i tinh th n dn t c r t cao v th c ch quy n qu c gia r t d ng ch m c a cc n c m i thu h i c l p, vi c lin k t tr c khi cc l c l ng s n xu t ho t ng c th , kh m th c hi n c. Do , v n k ngh ha ring cho t ng qu c gia, v n l v n tin quy t cho m i s lin k t thnh kh i kinh t th nh v ng chung cho cc qu c gia cng m t vng. Nhng s lin k t l m t y u t quy t nh cho cng cu c pht tri n kinh t , v a cho chung t t c vng, v a cho t ng qu c gia m t trong vng. Lnh v c vn ha. Vn minh Ty phng v c tnh dn t c Cng cu c Ty phng ha c h ng d n c a m t

c ng ng dn t c b t bu c ph i tr i qua hai giai o n. Trong giai o n th nh t, cc n l c u h ng vo s h p th cc k thu t Ty phng. Giai o n th hai b t u, khi no c ng ng ch ng c cc k thu t h p th v dng n lm nh ng d ng c sng t o. Lc b y gi , cc c tnh dn t c s xu t hi n trong cc sng t o. Trong giai o n th nh t, khng c s tranh ginh nh h ng v s xung t gi a c tnh dn t c v c tnh vn minh Ty phng, b i hai l : N u nh t quy t Ty phng ha, th nh chng ta bi t, i u c n thi t l ph i s n sng h p th t t c , m t cch khng n o, d nh ng i u thu th p khng thch h p v i dn t c. M t thi r rng nh v y, t n bao hm ch khng ch ng l i nh ng i m khng h p v i dn t c tnh. Ch trong nh ng cng cu c Ty phng ha khng c h ng d n, s xung t ni trn m i gay go v lm tr ng i cng cu c Ty phng ha. Tri l i, trong m t cng cu c Ty phng ha c h ng d n, ng i ch trng cng cu c , khi th y s xung t v a manh nha, ph i tm cch lm ch m d t ngay. Tri l i, trong giai o n th hai, dn t c tnh h t b km hm trong s rng bu c c a nhu c u h p th , ng nhin xu t hi n m nh m trong cc sng t o. Nhng cc sng t o s c th c hi n v i nh ng d ng c c a Ty phng, c ch ng . Tinh th n dn t c n m trong s sng t o.

Tinh th n vn minh Ty phng n m trong d ng c sng t o. V v y cho nn, s tranh ginh nh h ng, v do s xung t gi a hai tinh th n khng lm sao trnh c. Trong b t c lnh v c no, chnh tr , qun s , k thu t, kinh t , x h i hay vn ha, m t c ng ng dn t c u c th v t qua giai o n th nh t v t n giai o n th hai c a cng cu c Ty phng ha. Tuy nhin, kinh nghi m rt cc qu c gia thu th p c nhi u k t qu trong cng cu c Ty phng ha, l i ch ng t r ng, ch trong lnh v c vn ha m i th ng x y ra cu c xung t ni trn gi a c tnh dn t c v c tnh c a vn minh Ty phng, n m trong cc d ng c sng t o, v n chi m u th . Nguyn nhn c a s ki n ny l v, ch trong lnh v c vn ha, ph n l n cc dn t c ang th c hi n cng cu c Ty phng ha, m i c m t di s n g m nhi u sng t o m gi tr khng km hay hn, cc sng t o cng lo i c a Ty phng. Trong ph n u c a quy n sch ny c d n m t b ng ch ng khc v s xung t gi a c tnh dn t c v c tnh vn minh Ty phng trong lnh v c vn ha. Hi n nay trong lnh v c vn ha, th gi i v n chia ra lm nm khu v c, nh tr c khi Ty phng chinh ph c th gi i. Trong khi , v d trong lnh v c k thu t hay kinh t , th Ty phng t b quy n c a h .

V nh ng l do v a trnh by trn y, nn trong cc ph n lin quan n nh ng lnh v c chnh tr v kinh t , chng ta khng c bn n v n sng t o v v n xung t gi a dn t c tnh v c tnh vn minh Ty phng. Ng c l i, trong cc o n d i y, lin quan n lnh v c vn ha, hai v n trn s chi m m t ph n quan tr ng. Cng v nh ng l do v a trnh by trn, cc o n d i y lin quan n lnh v c vn ha, s c chia lm hai ph n. Ph n th nh t g m cc v n vn ha trong giai o n h p th . Ph n th hai g m cc v n sng t o vn ha. M c d s c p n cc kha c nh c a m t t ch c gio d c, theo ngha th ng dng, cc o n d i y hon ton khng ph i l phc h a m t t ch c gio d c, cng vi c thu c th m quy n c a cc nh m ph m chuyn mn. Nhng cng nh trong cc ph n lin quan n lnh v c chnh tr v kinh t , trong ph n lin quan n lnh v c vn ha d i y s phn tch cc nhu c u v i u ki n m m t t ch c gio d c c n ph i th a mn, tr c th thch Ty phng ha c a dn t c. Ph n h p th . Tr c tin, tc d ng c a cng cu c Ty phng ha l ch ng l i s xm lng c a Ty phng. Nhng l n h i s di n ti n v tnh cch ph c t p c a cng

cu c Ty phng ha bi n m c tiu s ng c a bu i u thnh m t m c tiu khc, su r ng v bao qut hn: Pht tri n ton th c ng ng dn t c, trong m i lnh v c c a i s ng, b ng cch h p th v ch ng cc k thu t Ty phng. K thu t Ty phng K thu t c a Ty phng khng ph i nh a s th ng hi u l nh ng ci my mc tinh vi, nh l n hay kh ng l , m h sng t o, bi t s d ng v khai thc h t v v a ng kh nng. T t c cc my mc c a Ty phng, t ci bng n i n nh b cho n cc chi n h m v t trng dng v cc trung tm k ngh kh ng l m c th gi i u thn ph c, u l nh ng s n ph m c a k thu t Ty phng. K thu t Ty phng l m t l l i, n v i v n tm hi u v n , gi i quy t v n v t ch c v n , m tinh th n chnh xc c a vn minh Ty phng sng t o. Ty phng dng l l i , ngha l k thu t , tm hi u v ch ng cc v n . H dng ci l i kh s c bn gi i ph u, ch ng nh ng v tr bao quanh chng ta, m c v tr tm linh ngay trong ng i c a chng ta. Ch khng ph i nh nhi u ng i l m t ng, k thu t c a h ch soi th u c v tr v t ch t, v n u mu n soi th u v tr tm linh, ph i ku g i n tr c gic c a ng phng. Ni m t cch khc, th ng th ng vn minh Ty phng c xem l duy v t v minh vn ng

phng l duy tm. Khng i su vo v n , v tn tr ng l p tr ng khng ng vo v tr l thuy t, chng ta s khng bn n v n duy tm hay duy v t. Chng ta ch bi t r ng, suy lu n trn th ng th ng c dng che gi u m t s khng nhn nh n chi n b i c a ng phng. Chng ta khng th ng Ty phng c trong ph m vi v t ch t, m t ph m vi c th v d th y, nn th ng hay t an i r ng, trong ph m vi tm linh, m t ph m vi tr u t ng v kh th y, k thu t c a chng ta hn. cng l ph n ng c a t ti m c c m, v c a s khng dm nhn s th t. V l i, k thu t c a Ty phng v tr c gic c a ng phng khng cng m t lo i l i kh. K thu t c a Ty phng c th truy n l i c t m t ng i cho nhi u ng i khc, tri l i tr c gic khng th truy n c. c tnh i chng l m t. u th ng s c a k thu t Ty phng, b i v nhn th , k thu t Ty phng c th tr thnh s c m nh, trong khi tr c gic lc no cng giam mnh trong ph m vi tuy n l a c nhn. L i kh gi i ph u c a Ty phng, t c l k thu t c a h , thnh cng trong ph m vi v t ch t nhi u hn trong ph m vi v tr tm linh. L do ch v tr v t ch t v tnh ch t c th c a n nn d c soi th u, cn v tr tm linh v tnh ch t tr u t ng c a n, nn khng d kh o st, d v i m t l i kh no. B ng ch ng l trn a h t tm linh, s thnh cng c a Ty

phng suy cho t n cng, v n th ng th hn s thnh cng c a ng phng; Nh n xt qu n chng c a i bn, n t ng cng r r t l t ng s ng i trong qu n chng Ty phng t n m c quang t nh trong tm h n, v n cao hn t ng s tng ng trong qu n chng ng phng. H p th k thu t Ty phng K thu t Ty phng t n l m t th c r t bao qut v phong ph. Nh th th, vi c h p th k thu t Ty phng l m t cng cu c to l n v kh khn. Cc qu c gia v t qua cc giai o n Ty phng ha, l i m t s kinh nghi m lin quan n cc giai o n c a cng cu c h p th . L c nhin, cng cu c h p th bao gi cng b t u trong nh ng a h t k thu t th c t v gi n d v l n l n lan r ng n cc a h t k thu t cng ngy cng ph c t p v cng tr u t ng. Lc u th tm hi u v ghi nh nh ng s n ph m c a k thu t Ty phng, v t nhin khng b n tm n nh ng ci nguyn l su xa c a n. Cng vi c ny ph i sau v dnh cho s ng i t n m c ch ng c k thu t Ty phng. Ngay t lc u, cng cu c thu th p k thu t Ty phng khng nn gi i h n trong b t c m t ph m vi no c a i s ng. Tri l i, cng cu c thu th p k thu t Ty phng ph i c th c hi n trong t t c cc a h t cng m t lc: chnh tr , vn ha, kinh t ,

x h i, qun s v trong t ng a h t, t t c cc ngnh ph i c lu t i. V d trong a h t khoa h c th cng trong m t lc, ngnh cn b n l ton h c ph i c nghin c u v i t t c cc ngnh lin h v ph thu c, nh v t l h c, y h c, canh nng h c, lu t h c, s h c, tm h c v.v... V ngay t lc u, cng cu c thu th p k thu t Ty phng khng nn ng khung trong m t gi i h n no. Tri l i, ngay t lc u, cng cu c thu th p ph i c quan ni m r ng ri n su vo i chng. Cng cu c thu th p ph i c quan ni m r ng ri v mnh mng nh h i tri u ang dng ln. M t quan ni m bao qut nh v y ng nhin bao hm ngha l cng cu c thu th p, ch ng nh ng ph i g m t t c cc ngnh c a k thu t Ty phng, m ngay n c cc a h t thng th ng v nh nh t c a i s ng. V d lm sao s d ng cho ng m c v khai thc cho h t kh nng ph c v , nh ng d ng c h t s c t m th ng, m ng nhin chng ta thu nh n c a Ty phng. Lm sao s d ng x bng cho h p l v m t cch ti t ki m. Sn sc v gn gi m t i giy nhu th no gi cho n c t t v b n. Qu n o theo Ty phng ph i c n v n lm sao, v gn gi cc th hng v i, nh p c ng v nhn t o, i h i nh ng i u ki n g, khc hn nh ng i u ki n m i chng quen bi t, i v i s gn gi cc hng v i c truy n. Sau h t cng cu c thu th p k thu t Ty phng

ph i c lin t c v khng bao gi ng ng. Ngay n khi c ng ng ang Ty phng ha, t n m c ch ng c k thu t Ty phng v b t u sng t o th cng cu c thu th p v n ph i c ti p t c v i m t ci dng mnh nh tr c. C l lc b y gi , nh ci v n thu th p c r i, th n l c i h i c ng ng khng ln n m c cao nh lc u. Nhng chnh cng nh , m ci thu th p c th duy tr m t c ng dng mnh nh tr c hay hn tr c V y l m t i u ki n v cng thi t y u, b i v trong khi chng ta n l c thu th p k thu t Ty phng, th Ty phng khng lc no gin o n cng cu c cng ngy cng c i thi n k thu t c a h b ng nh ng lo i pht minh m i. Nh th th, trong cng cu c thu th p k thu t Ty phng, c hai cng tc chnh r t l r r t. M t m t thu nh n k thu t Ty phng trong m i lnh v c. M t m t ph bi n cc k thu t thu nh n ra i chng. Cng tc th nh t l trch nhi m ph n l n c a t ch c gio d c chnh danh, cng tc th nh l trch nhi m c a t ch c gio d c qu n chng. V n chuy n ng . Cng cu c thu th p k thu t Ty phng t ra nhi u nhu c u, trong , v n chuy n ng l m t i m r t quan tr ng. V n ny c mang ra, lm ti th o lu n trong r t nhi u c h i. Ch trng dng

ngo i ng cng c nhi u ng i tn thnh nh ch trng dng Vi t ng . L y sinh ng no lm chuy n ng , trong cc ngnh gio d c chnh danh v gio d c qu n chng? Nh ng ng i ch trng nn l y ngo i ng d a trn l p lu n r ng, n u mu n Ty phng ha th ph i Ty phng ha cho n ni v ph i rt cho h t ci tinh ty c a Ty phng. Nh v y ch c ngo i ng m i gip chng ta t m c ch : Vi t ng khng phong ph trong danh t , v khng kh nng di n t cc l lu n khc chi t v cc t t ng tr u t ng siu thot. Nhng nh ng ng i ch trng nh v y qun r ng, m t cng cu c thu th p k thu t Ty phng nh trn ch c th th c hi n c cho m t thi u s c a c ng ng, v nh v y th, nh chng ta bi t, s khng gi i quy t c v n c a c ng ng. Nh ng ng i ch trng l y Vi t ng lm chuy n ng , l i l p lu n r ng qu n chng l tr ng. N u cng cu c Ty phng ha khng ph bi n c n i chng, th cng cu c k nh th t b i. V nh chng ta th y, l p lu n c a h l ng. nh th th ch c Vi t ng m i gip cho chng ta t m c ch trn. Nhng, nh ng ng i ch trng nh v y l i qun r ng, t t c cc kho tng ki n th c lin h n k thu t Ty phng, m s thu th p i v i chng ta l m t vn thi t y u v m t cn, t t c cc kho tng , u n m trong ngo i ng . N u

chng ta khng dng ngo i ng m t cch r ng ri v n m t m c tinh vi, th v n thu th p k thu t khng lm sao th c hi n c. Th t ra, ch trng trn y khng i ch i nhau, m ph i b tc cho nhau. S d c s i ch i ch v nh ng ng i tn thnh hai ch trng, u nhn v n chuy n ng t hai v tr khc nhau, do , ch nhn th y phn n a v n . Tr ng h p ny, tuy trong m t lnh v c khc, nhng cng gi ng nh tr ng h p mang l p tr ng qu c gia i ch i l i v i l p tr ng qu c t , m chng ta xt qua trong ph n chnh tr . Theo kinh nghi m c a cc n c th c hi n cng cu c thu th p k thu t Ty phng, th v n chuy n ng ph i c gi i quy t nh sau y. Nh trn v a gi i thch, cng cu c thu th p k thu t Ty phng g m hai cng tc chnh, cng tc thu th p k thu t v cng tc ph bi n cc k thu t thu nh n. Nh th th, chuy n ng c a cng tc thu nh n l ngo i ng v chuy n ng c a cng tc ph bi n l Vi t ng . Ranh gi i gi a hai chuy n ng ho ch nh nh th no? Th t ra khng c ranh gi i, v hai lo i chuy n ng ph i song hnh t n t i trong m i a h t v trong m i giai o n c a cng cu c thu th p. Trong cc n c, hay ang th c hi n cng cu c thu th p k thu t Ty phng, v n chuy n ng u c gi i quy t m t cch gi n d nh trn. S d

Vi t Nam v n tr nn gay go, v m t hi n t ng tm l do th i k h t o ra. Tinh th n qu c gia i qu m c. Khi ch quy n c thu h i, t nhin v ng th i v i ch th ng tr , ngo i ng c a c a ng i th ng tr cng ph i c i b i, v c xem nh l m t v t tch c a th i k n l . V n chuy n ng c gi i quy t nh trn, vi c n nh trong tr ng h p no, Vi t ng s ng vai tr ch y u, l th m quy n c a t ch c gio d c v t ch c gio d c qu n chng. Nhng b t c trong tr ng h p no, cng vi c phin d ch cc lo i ti li u ngo i qu c sang Vi t ng v n l m t cng tc t i quan tr ng. Ni m t cch r rng hn n a, cng vi c phin d ch cc ti li u ngo i qu c l m t ci v n t ng, nh cng cu c thu th p m i c th ti n t i c v khng c , th cng cu c thu th p khng th th c hi n c. Sau khi gi i quy t v n chuy n ng nh trn, th cu h i ng nhin s n y ra trong c chng ta l: ch n ngo i ng no? Cu tr l i s nh sau y: Chng ta i h c k thu t c a Ty phng th ng nhin, c l i m i h c t n g c k thu t . N u chng ta i h c c a nh ng ng i cng ang i h c c a Ty phng ho c m i h c r i, th m c nhin chng ta t h chng ta xu ng m c h c tr c a ng i h c tr. Trong tr ng h p , b t k p ng i h c l kh, cn ni chi n vi c b t k p ng i th y, chnh l Ty phng. Nh v y th, ngo i ng

m chng ta ch n, s l m t trong cc ngo i ng c a Ty phng, ang l chuy n ng cho m t n n k thu t ti n b nh t. Cho t i Nh Th Chi n, th cc ngo i ng th a mn i u ki n trn l Anh, c v Php. Trong th i k Nh Th Chi n, n c Php b chi m ng trong b n nm, cc th-lo i tham kh o v k thu t c a Php st km h n i. V sau Nh Th Chi n, n c c cng lm vo m t tnh tr ng tng t , tuy c nh hn. R t cu c l i, ti ng Anh ph i c ch n tr c h t, lm chuy n ng ngo i qu c cho chng ta. i v i chng ta, nhi u s ki n l ch s lm cho Php ng cn chi m m t u th trong n n gio d c Vi t Nam. Tuy nhin, nhu c u c a cng cu c Ty phng ha b t bu c chng ta ph i o n tuy t l n l n v i Php ng , m t cch khng luy n ti c. Cn c m t l do khc, thu c v ph m vi chnh tr , b t bu c chng ta ph i thay th Php ng b ng Anh ng trong v tr u tin ngo i ng n c ta. Nhn vo b n chu, chng ta nh n th y ngay s ki n sau y. Ba n c: Vi t Nam, Cam B t v Lo. thu c lnh th ng Dng tr c y l ba n c duy nh t dng ti ng Php lm chuy n ng ngo i qu c, trong khi t t c cc n c chung quanh u dng Anh ng , ngo i ng thng d ng nh t trn th gi i. S c l p kh ng khi p l m t tr l c v cng to tt trong ph m vi ngo i giao.

V t qua cc sng t o c a k thu t Ty phng Chng ta th y trong nhi u o n tr c y, r ng m t cng cu c Ty phng ha n m c cao s khng th c hi n c, n u s h p th k thu t Ty phng ch gi i h n trong cng tc thu th p nh ng sng t o c a k thu t Ty phng. D m s thu th p ny, c lan r ng v bao g m kh p cc a h t c a k thu t nh chng ta phn tch trn, nhng ch gi i h n trong cc sng t o c a k thu t Ty phng, th k t qu cng nh v y. C ng ng ang theo u i cng cu c Ty phng ha, s mi mi l thu c Ty phng, b i v cng cu c Ty phng ha th c hi n n a ch ng nh v y, s a c ng ng ln n m c cao l m l ch s d ng c cc sng t o c a k thu t Ty phng. M t cng cu c Ty phng ha, n m c cao, ch th c hi n c khi no s h p th k thu t Ty phng c thnh t u n m c , ng i h p th ch ng k thu t , n phin mnh sng t o. V ng nhin mu n ch ng c k thu t , tr c tin ph i th u tri t c nh ng nguyn l c a kh nng sng t o v luy n c cch s d ng kh nng . Trong khun kh ny, m t quan ni m thng th ng sai l m c n ph i c ch nh n. a s cc c ng ng theo u i cng cu c Ty phng ha u ngh r ng, Ty phng m nh nh khoa h c c a h . V y

n u chng ta h c c khoa h c c a Ty phng th chng ta cng cha m nh b ng Ty phng. B i v khoa h c cng nh t t c cc sng t o k thu t c a Ty phng, l nh ng hi n t ng nhn th y c c a k thu t Ty phng, ch cha ph i l k thu t Ty phng. Cc sng t o k thu t l sng, nhng chnh k thu t m i l gi. V y, nguyn do c a kh nng sng t o c a k thu t Ty phng l ci g? Cu h i ny v cng quan tr ng cho cng cu c Ty phng ha. C tr l i c, chng ta m i th a mn c m t i u ki n c a cng cu c Ty phng ha n m c cao. i u ki n th hai, l th c hi n c nh ng i m m cu tr l i s nu ln. K thu t Ty phng hng m nh nh hai c tnh v cng qu bu th a h ng c a vn minh c Hy L p La M. Hai c tnh l: Chnh xc v l tr. - Ngn n p v minh b ch trong t ch c. Ngay trong th i k khoa h c cha c pht minh, hai c tnh trn xu t hi n trong cc sng tc vn ha v trong ngn ng c a Hy L p La M. Quan ni m sai l m ni trn y, s d sai l m v tr ng vo m t tin t ng sai l m. Tin t ng sai l m cho r ng, v khoa h c c a Ty phng chnh xc, ngn n p v minh b ch, th n u chng ta h p th c khoa h c , chng ta cng h p th c ci chnh xc ngn n p v minh b ch kia. L p lu n trn

ch ng m t ph n nh v ph n l n khng ng. S d khoa h c Ty phng mang trong mnh cc c tnh trn l b i v khoa h c Ty phng l sng t o c a k thu t Ty phng. l con, th ng nhin cng mang t nhi u nh ng c tnh c a m . Nhng th t ra, nh ng c tnh l c a th a h ng, cng nh s c m nh c a sng l th a h ng c a gi. V b i v khoa h c cng ch l m t trong nh ng sng t o c a k thu t Ty phng, cho nn vi c h p th c khoa h c cha cho chng ta ch ng c k thu t Ty phng. L i t c th ng ni Con ch ngo t ui l s th ng, ch khng th y ci ui tr l i ngo t con ch. o n v a qua r t quan tr ng ch n v ch tr n m t quan ni m sai l m c a chng ta lu nay. Quan ni m sai l m r t tai h i, v n bi n thnh m t tr l c khng lay chuy n n i cho cng cu c Ty phng ha i v i b t c ai, l y quan ni m lm kim ch nam cho s thu th p k thu t Ty phng: Chng ta c n ph i ghi nh r ng, m t khi ng khung vo quan ni m sai l m trn, th m t s thu th p khoa h c Ty phng d c m i ph n k t qu cng v n cha gip cho chng ta ch ng c k thu t Ty phng. Cn ni g n kh nng sng t o, th ng nhin khng lm sao luy n c. M t cng cu c Ty phng ha ch ch tr ng vo s thu th p khoa h c Ty phng, s mi mi l m t cng cu c Ty phng ha khng ng m c, v c ng ng no ch nh m vo m c ch

thu th p khoa h c Ty phng, th mi mi s l thu c cc sng t o k thu t c a Ty phng v khng bao gi thot ln n m c sng t o nh Ty phng. Trnh by trn y l sng t ba i m: 1.- K thu t Ty phng rt sinh l c trong hai ngu n: Chnh xc v l tr. - Ngn n p v minh b ch trong t ch c. 2.- Cc c tnh trn c tr c m i pht minh khoa h c v sinh ra khoa h c. 3. - S thu th p khoa h c c a Ty phng thi, khng gip cho chng ta ch ng c k thu t Ty phng. Nh th th v n tr nn r t r. N u chng ta mu n ch ng c k thu t Ty phng chng ta c n ph i luy n c hai c tnh: Chnh xc v l tr - Ngn n p v minh b ch trong t ch c. S thu th p d m i ph n k t qu , khoa h c c a Ty phng, ho c b t c m t hay t t c cc sng t o c a k thu t Ty phng khng th cho php chng ta ch ng c k thu t Ty phng, b i v, s thu th p cha chng ta luy n c hai c tnh trn. V n nh th , th phng php no s gip cho chng ta t n k t qu mong m i? Cc ti li u nghin c u v ngu n g c c a hai c tnh trn, trong

n n vn minh c Hy L p La M u nhn nh n r ng hai c tnh y th hi n ngay trong s t ch c i s ng h ng ngy v nh t l trong ngn ng c a hai dn t c trn. Cng nn nh c l i r ng cc c tnh y c tr c m i pht minh khoa h c c a hai dn t c Hy L p La M. S hai c tnh trn th hi n trong s t ch c i s ng h ng ngy v trong ngn ng l m t i u v cng quan tr ng. B i v nh v y th nh ng ng i h ng ngy gi theo n p s ng , v lc no cng s d ng ngn ng , ng nhin h p th hu n m t cch khng ng ng rn luy n hai c tnh trn. K thu t c a Ty phng ngy nay l k t qu c a m t cng cu c rn luy n kin nh n c a khng bi t bao nhiu tri u ng i tr i qua khng bi t bao nhiu th h . V n p s ng h ng ngy cng v i ngn ng l nh ng l i kh s c bn v duy nh t c th gip cho chng ta rn luy n c hai c tnh trn. Nh v y th v n l i cng r, n u chng ta mu n rn luy n c hai c tnh trn th chng ta ph i ch nh n i s ng h ng ngy cho ngn n p v minh b ch, v ngn ng c a chng ta ph i c ch nh n cho ngn n p v minh b ch. C nh v y, i s ng h ng ngy c a chng ta v ngn ng c a chng ta s tr thnh nh ng d ng c s c bn gip cho chng ta rn luy n chnh xc v l tr v ngn n p v minh b ch trong t ch c. V ngn ng c ch nh n l i tr thnh m t kh c suy lu n chng ta soi th u

v tr v t l v v tr tinh th n. L ch s c a nhn lo i cung c p cho chng ta r t nhi u v d xc nh n cc s ki n trn, v nh h ng c a s t ch c i s ng v c a ngn ng , trong s pht tri n c a vn minh. Th i k b t u t th k th XIV g i l th i k Ph c Hng c a x h i Ty phng l i n hnh nh t. Tr c g n m t ngn nm, vn minh c a Hy L p v La M s p trong cu c xm lng v i c a cc dn t c cn man r ang s ng chung quanh. T t c cc t ch c i s ng u tan r, v ngn ng thnh h d i nh h ng c a cc th ng man r . Rng r trong g n m t ngn nm, x h i Ty phng chm m trong m t i dy c c a tn b o v d t nt. Ring m t s tu vi n c a Gia T gio, cn gi c nh sng c a vn minh c v di s n c a nh ng ngn ng m t. Gio h i Gia T gio d c h t n l c b o v ng n u c l m , ch ng v i ln sng xm lng kinh kh ng. Sau nhi u th k c a m t cu c ch n ng gh g m tnh th l ng d n. V gio h i m i b t u ph bi n cng ngy cng r ng, di s n c b o v . Nh , cc qu c gia xu t hnh t nh ng dn t c man r tr c kia, m i b t u t ch c i s ng theo ki u m u ngn n p Hy L p La M v ch nh n ngn ng phi thai theo ki u m u ngn n p v minh b ch c a cc ngn ng Hy L p La M.

Trong th i i g i l Trung C , vo th k th X v XI, i s ng cc qu c gia Ty phng l n l t b t u c t ch c. Nhng ngn ng v n cn h . Ch vi th k sau ngn ng ch nh n m i l n l n xu t hi n v tr thnh nh ng l i kh s c bn cho suy lu n. V nh , m i n l t s pht tri n c a vn minh Ty phng trn m i lnh v c c a i s ng, cng ngy cng mnh li t v cng bao qut nh chng ta m c kch ngy nay. M t v d khc trong l ch s , cng ch ng minh nh h ng c a ngn ng i v i s pht tri n suy lu n v do , i v i s pht tri n vn minh. Ngn ng c a Trung Hoa v a kh h c,v a khng ph i l m t d ng c suy lu n s c bn. V v y m Hoa ng l m t tr l c cho s ph bi n cc ki n th c v m t tr l c cho s pht tri n t t ng. Vn minh c a Trung Hoa m c d trong nhi u lnh v c n cao , nhng thi u snh l c pht quang, l v v p ph i tr l c ngn ng . V ngay trong th i i ny, khi Trung Hoa ang d c h t s c n l c c a mnh pht tri n dn t c, b ng cch Ty phng ha, Hoa ng v n l m t tr l c to tt. N u cc nh lnh o Trung Hoa khng gi i quy t c v n ngn ng , cng cu c Ty phng ha ng m c c a Trung Hoa s g p nhi u kh khn khng v t n i. V n ch nh n Vi t ng . Tr l i v n rn luy n hai c tnh chnh xc v l

tr v ngn n p, minh b ch trong t ch c, chng ta th y r ng hai l i kh s c bn l s t ch c i s ng h ng ngy v s s d ng m t ngn ng ch nh n. Vi c t ch c i s ng h ng ngy cho ngn n p, tr t t chng ta c th , m t cch khng kh khn l m, hnh dung ph i c lm nh th no. B i v ngay trong truy n th ng ng c a chng ta, vi c t ch c i s ng h ng ngy cho ngn n p l m t vi c c. Ngy nay ch c n thch nghi ha nh ng t p qun c s n v i nhu c u t ra b i m t nh p s ng thc d c hn v m t x h i my mc hn. V n ch nh n Vi t ng ph c t p hn nhi u. Chng ta quan ni m vi c chinh n lm sao? V lm th no th c hi n s ch nh n? Nh chng ta ni trn y, giai o n u c a cng cu c Ty phng ha l giai o n n ng v s h p th cc sng t o k thu t c a Ty phng. Sau m i n giai o n ch ng k thu t Ty phng. V trong giai o n ny, m t ngn ng c kh nng c a m t d ng c suy lu n tinh vi, m i thi t y u hn. Nh v y th vi c ch nh n Vi t ng c th xem l m t vi c khng c p bch chng? Ch c l khng, b i v m t ngn ng ch nh n xem nh l m t d ng c suy lu n tinh vi, c th thi t y u nhi u hn trong giai o n th hai c a cng cu c thu th p k thu t Ty phng. Nhng i u m chng ta i h i nhi u nh t m t ngn ng ch nh n l ci nh h ng c a n i v i s rn luy n s

chnh xc v l tr. Nh v y th ngay trong lc u c a cng cu c Ty phng ha, chng ta ph i t ngay v n ch nh n Vi t ng . V sao ph i ch nh n Vi t ng ? V Vi t ng ngho v khng ch di n t h t cc t t ng khc chi t v tr u t ng, nh nhi u ng i ngh chng? V n Vi t ng ngho khng thnh v n , b i v n u chng ta thi u ch di n t m t m i th chng ta t ch m i. Ch ng nh ng Vi t ng m b t c sinh ng no cng khng s ngho ch . Trong ph m vi ny, c l vi c c n c ch tr ng l cc quy c t o ch m i. c nhi u lo i sch Danh t T i n v.v... dng nhi u ch m i. Tuy nhin, quy c t o ra ch m i m sinh ng no cng c, th Vi t ng cha c. Nhng y l phng php lm giu thm Vi t ng ch khng ph i vi c ch nh n Vi t ng . S d v n ch nh n Vi t ng c n ph i t ra l v nh ng l do d i y: Cc sinh ng th ng chia lm hai lo i. T ng tr u t ng v t ng c th . Cc sinh ng tr u t ng th ng dng danh t . Danh t di n t m t ni m tr u t ng. Cc sinh ng c th th ng dng ng t . ng t di n t m t tc ng c th . ni m tr u t ng bao gi cng phong ph v bao qut hn m t tc ng c th .

V d : Gi a ng t pht tri n v danh t s pht tri n, chng ta phn bi t ngay tc ng c th pht tri n gi i h n trong tc ng pht tri n v ni m tr u t ng s pht tri n bao g m t t c nh ng s ki n lin quan n tc ng pht tri n. Theo nh lu t thng th ng, vn ha cng ti n b , ngn ng c a c ng ng cng phong ph v nh ng ni m tr u t ng. V song song, ngn ng cng ph i c tr u t ng ha di n t cc ni m tr u t ng. Tr u t ng ha ngn ng b ng cch t ra nhi u danh t , ho c t quy c danh t ha cc ng t hay tnh t . Trong Vi t ng c l i danh t ha b ng cch s d ng ch s tr c ng t . V d , h h p, s h h p. Nhng l i ny v n cha thnh quy c v l i danh t ha ny cha c thng d ng. Nh th th l do u tin ch nh n Vi t ng l ph i tr u t ng ha Vi t ng , b ng cch t ra quy c danh t ha. V ph bi n s dng danh t . L do th hai l l do sau y. Vi t ng tr c kia cng nh Hoa ng , thu c v lo i sinh ng g i l sinh ng bi u , ngha l ghi ni m, tri v i lo i sinh ng k m, ngha l ghi m thanh. V c tnh ny m Hoa ng v Vi t ng khi xa khng ph bi n c. Ngy nay Vi t ng thot kh i vng k m t a nh phng php ghi m b ng nh ng m u t Latinh. Nh Vi t ng tr nn d h c v d ph bi n. Khi

Nguy n Vn Vnh ni r ng: Vi t Nam sau ny hay, hay d l nh Qu c ng l ng ngh n s Vi t ng , nh phng php ghi m, thot kh i tr l c m chng ta cn th y cho Hoa ng . Nhng trong l i hnh vn, Vi t ng cn ch u nh h ng n ng n c a Hoa ng , ngha l c a cc sinh ng bi u . L i hnh vn c a cc sinh ng ny c bi t tnh cch khiu v khng ch tr ng n ki n trc c a cu vn. L i hnh vn khiu c nhi u u i m v nhi u khuy t i m Ng i c cu vn khiu , nhn th y ngay nh ng hnh nh m tc gi mu n di n t , khng b nh ng giy rng bu c c a ki n trc cu vn lm m t thng ng gi a tc gi v c gi . Vn khiu ch c n nu ln nh ng hnh nh, b ng nhng ch r i r c, khng c n ph i lin l c v i nhau trong m t ki n trc no. Ng i c cu vn khiu t mnh t ng t ng l y cch b tr cc hnh nh. S thng tin gi a tc gi v c gi va mau l v a y . Tr c gic lm vi c nhi u hn suy lu n. Do cc c i m trn y, cu vn khiu r t thch h p cho thi th. Ci tuy t di u c a m t cu ng thi, nh B o m t u, d quang bi, hay ci thi v c a m t cu Ki u nh L th t li u bung mnh l do c i m trn y c a l i vn khiu trong thi th. Ci tuy t di u m say m cho n n i c

nhi u thi ho u, M , ch trng tm cch lm sao cho l i vn ki n trc c a h g i b c nh ng ci rng bu c c a ki n trc, mong t c ci tuy t di u c a th ng. C nhin, h khng thnh cng, v l i vn ki n trc c a h khng lm sao g t b c b n ch t c a n. V cng v l do trn m th ng, khi c d ch ra u ng , m t h t ci hay c a n. Nh v y th v thi th, Vi t ng l m t d ng c r t l s c bn. Nhng c u i m trong thi th, th ng c l i, l i vn khiu mang r t nhi u khuy t i m, khi c em s d ng nh l m t d ng c suy lu n s tr ng c a l i vn ki n trc. Nh trn th y, trong l i vn khiu tc gi ch nu ln nh ng hnh nh. Ng i c ph i t mnh s p x p l y cc hnh nh theo c t ng t ng c a mnh. Nh v y th m i ng i c c m t l i b tr khc nhau. l ci khuy t i m thi u chnh xc c a l i vn khiu . Lm sao c th cng nhau th o lu n c v m t v n g, n u cng c m t cu vn, m m i ng i hi u m t cch khc nhau. N u mu n th o lu n c th s b tr cc hnh nh hay th c, nu ra trong cu vn, khng ph i ch cho c t ng t ng c a ng i c, m ph i n m ngay trong cu vn. Ngha l cu vn ph i c ki n trc, ngha l nh ng ch nu ln nh ng hnh nh ph i c n i li n v i nhau b ng nh ng ch , t n, khng c ngha v

ng nhin lm n ng cu vn. Nhng s chnh xc v l tr ph i c tr b ng ci gi . Ho c chng ta, su t i th h n theo th m ng, ho c chng ta ph i b t bu c cu vn c ki n trc di n t t t ng m t cch chnh xc. V l do th hai ch nh n Vi t ng l nh v y . N u chng ta mu n rn luy n c chnh xc v l tr th i u ki n c n ph i th a mn tr c tin l ki n trc ha cu vn Vi t ng . Trn kia chng ta c ni n tr ng h p, nhi u thi ho u, M mu n khiu ha l i vn ki n trc c a h , di n t nh ng th. V h th t b i. V y n u chng ta ki n trc ha cu vn khiu c a chng ta, li u chng ta c thnh cng chng? S d cc thi ho u M khng thnh cng l v sinh l c c a vn minh u M chnh l l i vn ki n trc c a h . V mu n khiu ha cu vn ch l m t xu h ng m i nh t th i trong m t ph m vi nh . Tri l i, i v i chng ta, s ki n trc ha cu vn l m t i u t i quan tr ng, lin quan n s m t cn c a chng ta, cho nn, chng ta ph i th c hi n cho k c. V n u v s ki n trc ha m cu vn c a chng ta m t b n ch t c a n i n a, chng ta cng ph i lm; b i v s m t b n ch t, y khng lm cho vn minh c a chng ta m t sinh l c, tri l i, chnh l tm sinh l c cho vn minh c a chng ta, nn chng ta m i nh t quy t th c hi n cng cu c Ty

phng ha, trong , vi c ki n trc ha Vi t ng l m t yu t quy t nh. Lm th no ki n trc ha Vi t ng ? t lu nay, c nhi u quy n sch v vn ph m Vi t ng , trong cng c s phn tch cu vn Vi t ng thnh m nh , v s phn tch m i m nh thnh ch t , ng t v b sung t , v.v... Cng c s phn bi t cc lo i t ng . Nh th c ph i l ki n trc ha Vi t ng chng? Ch c l khng. Nh ng quy n sch trn bi u hi n cho s t ti m c c m c a tinh th n qu c gia. Nhi u ng i nh n th y s thi u ki n trc c a cu vn Vi t. Nhng sau khi nh n th y khuy t i m , th thay v tm cch ki n trc ha cu vn, l i tm cch ch ng minh r ng cu vn c ki n trc. t m c ch , nh ng ng i trn mang m t d ng c phn tch c a m t cu vn ki n trc, p d ng cho m t cu vn khng ki n trc, v i hy v ng r ng, n u lm c s phn tch th ng nhin ch ng minh r ng cu vn c ki n trc. V thi thi u th c t , cho nn chng ta nh n th y ngay, t t c tnh cch mi n c ng v gi t o c a cc s phn tch ni trn. Mi n c ng v gi t o v nh ng i u phn tch, th t s ra, cha c n m trong cu vn c phn tch. Vi c ki n trc ha Vi t ng ph i c xt t cc cn b n sau y:

1.- Cu vn c ki n trc khi no gi a cc lo i t ng , c s phn bi t v hnh th c (th lo i), ch khng ph i ch v v tr (v tr c a t ng trong cu vn). 2.- Cu vn c ki n trc khi no cc t ng chnh trong cu c n i li n v i nhau, b ng nh ng ph t , t n khng c ngha, nhng ng m t vai tr r t quan tr ng. 3.- Cu vn c ki n trc khi no m t m nh chnh c n i li n v i m t hay nhi u m nh ph , b ng nh ng ph t c t ra v i nhi m v . Nh v y th mu n ki n trc ha cu vn, chng ta ph i: 1.- Quy c ha s phn bi t b ng hnh th c cc t ng . 2.- t cc ph t cho nh ng t ng c a m nh . 3.- t nh ng ph t cho nh ng m nh . V ph thng ha s p d ng ki n trc cu vn. Ph n IV (D) Vi t ng v Hoa ng .

Trong m t o n trn, so snh hon c nh pht tri n c a Trung C ng v c a Vi t Nam, chng ta ch ng minh r ng, hon c nh pht tri n c a Vi t Nam c i u nhi u ki n thu n l i hn, trong c nhi u i u ki n v ngn ng . Ngn ng c a m t c ng ng dn t c, ng nhin l d ng c c a n n vn ha c a c ng ng. Nhng ngn ng ch tr thnh m t d ng c sung mn c a n n vn ha khi no ngn ng g m c hai c tnh: d h c tr thnh m t d ng c ph bi n, thng d ng v i chng; v chnh xc tr thnh m t d ng c suy lu n tinh vi v s c bn. Hoa ng l m t lo i sinh ng bi u , m i m t ch ghi m t ni m. V th cho nn, m t ng i Tu mu n x d ng c Hoa ng m t cch trung bnh ph i n m lng m t s t i thi u l t ba ngn n b n ngn ch . S c g ng v l tr v t m c thng th ng , t o ra s tn sng nh nho, trong x h i Trung Hoa v trong x h i Vi t Nam khi xa. Hoa ng hon ton b t l c khi ph i ng vai tr d ng c ph bi n thng d ng v i chng cho vn ha. Cng v tr l c t o ra b i m t sinh ng bi u , m vn minh Tu khi xa, m c d u ln n cao , v n khng c sinh l c bnh tr ng nh vn minh Ty phng ngy nay. L i hnh vn c a Hoa ng l l i hnh vn khiu cho nn cu vn khng c ki n trc. M cu vn

khng c ki n trc l m t cu vn khng c chnh xc. V m t sinh ng khng chnh xc khng th tr thnh m t d ng c suy lu n s c bn v tinh vi c. V khng c d ng c ngn ng suy lu n s c bn v tinh vi s d ng trong cng cu c thm c u v tr v t ch t v v tr tm linh, nn ng i Trung Hoa xa thay th suy lu n b ng tr c gic. Chng ta xem qua trong m t o n trn, u v khuy t i m c a tr c gic. Tuy nhin, c m t s ki n thi t th c khng th ph nh n c l trong cc n n vn minh c , ch c n n vn minh Trung Hoa l r t y u km v ton h c v r t ngho nn v tri t l. Nguyn do l Hoa ng , v i l i vn khiu , hon ton b t l c khi ng vai tr d ng c suy lu n tinh vi v s c bn. V chnh ngy nay, m c d u Trung Hoa ang p d ng nh ng bi n php huy ng c ti ng tr C ng S n c c k tn nh n, d c h t n l c c a tm trm tri u dn vo cng cu c pht tri n dn t c b ng cch Ty phng ha, chng ta cng c th on bi t r ng, cng cu c pht tri n c a Tu, n u c v t c nh ng tr l c v t ch t v chnh tr to tt, m chng ta bi t, s khng v t c m t gi i h n n nh b i nh h ng km hm c a m t ngn ng , khng th l m t d ng c ph bi n, thng d ng v i chng, v m t d ng c suy lu n s c bn v tinh vi. Vi t ng xa kia dng ch Hn v ch Nm hon ton l thu c Hoa ng , nn c m t th i k cng

b t l c trong vai tr d ng c ph bi n thng d ng v i chng. Ch xt qua di s n vn ha, v a ngho nn v a gi i h n c a chng ta, chng ta cng th c c h u qu tai h i c a s l thu c v s b t l c trong m t ngn nm. Nhng t ngy Vi t ng c ghi m b ng m u t La M th c gi i thot kh i s b t l c trn. M t s ki n r t c th tiu bi u cho s gi i thot ny l, trong t t c cc sinh ng trong x h i n ngy nay, Vi t ng l sinh ng duy nh t, c th dng my nh ch m vi t ra c. S ki n trn l i lm b c l t m xoay tr r ng ri c a l i ghi m, snh v i l i bi u . S ghi m Vi t ng b ng m u t La M thay th cho ch Nm v ch Hn, l m t v d thnh cng c a cng cu c Ty phng ha c a chng ta, trong m t ph m vi nh , nhng quan tr ng v quy t nh, ph m vi ngn ng . S thnh cng ny, ng nhin gieo cho chng ta m t s tin t ng mnh li t vo nh ng thnh cng phong ph hn n a, trong nh ng ph m vi r ng l n c a cng cu c Ty phng ha m chng ta ang theo u i. Ring s ghi m Vi t ng b ng m u t La M l, nh chng ta v a th y, m t u th khng ph nh n c c a Vi t ng i v i Hoa ng , trn nhi u phng di n. Nhng s ghi m, b ng m u t La M cn m c a cho Vi t ng m t s pht tri n khc m h u qu s c m t t m quan tr ng b i ph n hn. S ghi m Vi t ng b ng m u t La M, s cho php

chng ta ki n trc cu vn nh chng ta th y trong m t o n trn. V cu vn, m t khi c ki n trc ha, Vi t ng ng nhin s tr thnh m t d ng c suy lu n s c bn v tinh vi. Lc b y gi Vi t ng v a l m t d ng c ph bi n thng d ng v i chng, v a l m t d ng c suy lu n s c bn v tinh vi, s l m t d ng c h u hi u cho n n vn ha Vi t Nam. Snh v i Hoa ng , u th l i cng r r t hn n a. Lc b y gi , ch ng nh ng vn ha Vi t Nam hon ton khng cn l thu c vn ha Tu, m s pht tri n vn ha c a chng ta s ln n m t trnh c mong, kh d gp m t ph n ng k vo di s n c a vn minh nhn lo i, nh sinh l c d i do m m t d ng c ngn ng h u hi u s t o ra cho vn ha chng ta. Tri n v ng v ngn ng , d ng c vn ha nh v y, th h c a chng ta khng c m t l do no khng v n d ng t t c n l c, n m l y c h i a n cho chng ta th c hi n trong lnh v c vn ha, ch c a ti n nhn: c i b ch tm l thu c qu c i v i n c Tu, cho dn t c. V th h c a chng ta, khng c m t l do no, t b s pht tri n vn ha d i do m ch c ch n, Vi t ng ch nh n s dnh cho chng ta, cam ch u m t s l thu c, i v i m t vn ha, m Hoa ng khng b o m s pht tri n. V cc nh lnh o, v v tnh hay c , lm cho c ng ng qu c gia c a chng ta l c h i ny,

ch ng nh ng s ph n b i quy n l i dn t c m cn ph i mang h t trch nhi m c a m t cu c s ng l thu c, khng vng v y n i, m cc th h trong tng lai, v l m l i c a h , s ph i quy ph c trong nhi u ngn nm n a. Chng ta ch ng minh trong m t o n trn r ng, s quy ph c thuy t C ng S n c a m t s nh lnh o c a chng ta, lm cho cng cu c tranh u ginh c l p tr nn v cng tiu hao sinh l c c a dn t c. Tuy nhin, nh ng s hy sinh cao c c a cc ph n t c a c ng ng khng bao gi ph nh n c, cng nh khng ph nh n c tnh kiu hng c a dn t c trong cc cu c chi n u c li t v i k th. Trong m t o n khc, chng ta phn tch r ng, v b s chi ph i c a tm l thu c qu c, i v i n c Tu trong hn tm trm nm, n ng trn i s ng c a dn t c, nn m t s nh lnh o c trng vo thn th Vi t Nam, ci o Tam Dn Ch Ngha, m Tn Vn g ng cng nghin c u may c t cho dn t c c a ng. Tuy nhin, nh ng thnh tch chi n u gi i thot dn t c c a cc nh cch m ng qu c gia, khng bao gi ph nh n c, cng nh khng ph nh n c nh ng trang v vang, m h nhn danh Tam Dn Ch Ngha, vi t b ng xng mu trong l ch s dn t c. Chng ta l i v a trnh by r ng, th h c a chng ta c nhi u i u ki n thu n l i n m l y c h i a vn ha chng ta thot kh i s chi ph i c a vn ha

Tu, v nhn tiu di t y u t quan tr ng nh t trong hai y u t , trong hn m t ngn nm, b i p cho tm l thu c qu c c a chng ta, i v i Trung Hoa. Tuy nhin, di s n vn ha c a dn t c thot thai t n n vn minh chung c a x h i ng , khng bao gi ph nh n c, cng nh khng ph nh n c nh ng ki n th c uyn thm v nh ng m u ng i thot th ng, m nhi u c nhn Vi t Nam t n c, nh m t s tr ng m c vo cc tiu chu n gi tr c a n n vn minh Tu. Trong ba tr ng h p trn, thi c a chng ta l thi c a m t nh bc h c v quang h c, khi nh n th y r ng, thuy t nh sng pht quang theo ng th ng khng cn gi i thch c nhi u bi n t ng quang h c, v c n ph i c thay t b ng m t thuy t khc. Nhng khng ph i v v y m ph nh n r t c cc nh lu t v quang h c, c pht minh khi nh bc h c tr vo thuy t nh sng pht quang theo ng th ng, b i v nh ng nh lu t ny thu c vo di s n pht minh c a ngnh quang h c. Tnh kh M t khi s d ng c nh ng d ng c rn luy n nh ng c tnh lm cn b n cho k thu t c a Ty phng, s ch ng c k thu t c a h thnh cng hay th t b i ty thu c r t nhi u m t c tnh khc: Tnh kh. Trong m t o n tr c y, lin quan n vi c k khai ci v n s n c c a chng ta, tr c khi b t tay vo

cng cu c Ty phng ha, chng ta nh n th y r ng tnh kh c a c nhn thi t y u cho c ng ng hn c thng minh c a tr c. Cc dn t c thnh cng trong m i s nghi p u l nh ng dn t c c tnh kh r t cao. V gi a hai dn t c, cng m t hon c nh, m t ci v n cng ng tr c m t th thch v cng p d ng m t gi i php th dn t c no c tnh kh cao hn, s th ng l i nhi u hn. M t v d m chng ta nu ln l hai dn t c Anh v Php. Cng nh i v i nhi u c tnh khc cao qu c a con ng i, nh ngha chi ti t tnh kh l m t vi c khng d . B i v tnh kh th hi n trong t t c cc lnh v c c a i s ng. V tnh kh th hi n m t cch m nh b o nh t khng ph i ch trong nh ng cn kh ng ho ng kch thch n t t cc kh nng c a c nhn. Trong nh ng cn kh ng ho ng tng t , v d , ng tr c m t nguy c tr m tr ng, con ng i c th trong m t th i gian ng n t p trung n m c t i a t t c nng l c lc bnh th ng t n mc cc ni. V nhn th c th c nh ng hnh ng phi th ng, kh c ph c tr l c bn ngoi a n. Nhng khng ph i nh ng lc l nh ng lc tnh kh ng u v i nh ng th thch gian nguy nh t. Ng c l i nh ng lc bnh th ng c a i s ng m i, v a c nng l c tiu hao tnh kh, v a rn luy n tnh kh. i s ng th ng ngy m i l chi n tr ng, th

thch tr ng k i v i tnh kh. V cng chnh i s ng th ng ngy m i l ph m vi pht tri n c a tnh kh. Tnh kh c i u ki n pht tri n, m t c nhn hay trong m t c ng ng, khi no c nhn hay c ng ng tin t ng m t cch vng ch c vo m t s tiu chu n gi tr lm n n t ng cho i s ng c ng ng. B t c trong m t x h i no, n u cc tiu chu n gi tr cn gi nguyn v n uy tn, th tnh kh ng nhin s n y n ra nh ng hoa qu v cng t t p. V v y cho nn, nh ng i u ki n c kh nng b o v cc tiu chu n gi tr , cng c kh nng pht huy tnh kh. Chng ta th y, m t o n trn, r ng m t trong cc i u ki n ni y l s lin t c trong v n lnh o c ng ng. X h i c a Vi t Nam tr c y theo Nho gio, ton th c ng ng u tin, m t cch mnh li t vo cc tiu chu n gi tr c a Kh ng M nh. Nh x h i chng ta s n xu t c r t nhi u gng tnh kh hng m nh. Ci ti t tho c a nh Nho xa ta l m t hi n t ng c a tnh kh. Nhng cng v i s s p v qun s c a qu c gia, n c chng ta b h , x h i chng ta tan r v cc tiu chu n gi tr c b vn minh Ty phng ph n t t . ng th i v i s m t uy tn c a cc tiu chu n gi tr c, tnh kh c a dn t c chng ta suy i. X h i cng tan r, tnh kh cng m t. V tnh kh cng m t, x h i cng tan r hn.

Nh v y th cng cu c o luy n tnh kh cho c ng ng ph i b t u b ng s nu ln cc tiu chu n gi tr lm n n t ng cho i s ng c a c ng ng. Tiu chu n gi tr . Trong hi n tnh c a vn minh nhn lo i, c nhi u tiu chu n gi tr tr thnh nh ng di s n b t di b t d ch c a loi ng i. V d tiu chu n gi tr n m trong cu: Qun t d t c ng b t t c[2] l m t tiu chu n gi tr tr thnh di s n c a nhn lo i. T ch c gia nh l m t tiu chu n gi tr khc m nhn lo i thu th p c sau nhi u nm tm ki m. C ng ng nhn lo i l m t tiu chu n gi tr ang hnh thnh. L ng nhin cc tiu chu n gi tr thu c lo i trn, s l nh ng tiu chu n gi tr m x h i chng ta s tin t ng. C nhi u tiu chu n gi tr khc m c d cha ln hng nh ng tiu chu n gi tr m t t c nhn lo i u tin t ng, chng ta cng chia x s tin t ng vo cc tiu chu n gi tr v i nhi u c ng ng dn t c khc. V d tiu chu n gi tr c ng ng dn t c, tiu chu n gi tr t do con ng i. L do c a cu c s ng l m t l do c nhn. i u ki n c a cu c s ng l m t i u ki n c ng ng cng l m t tiu chu n gi tr m chng ta chia x v i nhiu c ng ng khc trn th gi i.

Lnh o l t o m t tr ng thi thng b ng ng ti n gi a c nhn v c ng ng l m t tiu chu n gi tr khc. Nhi u tiu chu n gi tr tng t , ho c n m trong cc ph n c trnh by trong cc trang trn y, ho c l nh ng k t lu n ng nhin c a cc suy lu n, cng l nh ng tiu chu n gi tr m chng ta tin th ng. V d : cng bnh x h i. Ngoi ra v cng cu c Ty phng ha m dn t c theo u i sinh t n, chng ta s tin t ng vo nh ng tiu chu n gi tr c a k thu t Ty phng. Chng ta s tin t ng s ti n b khng ng ng c a k thu t Ty phng. Chng ta s tin t ng cc c tnh chnh xc v l tr, ngn n p v minh b ch trong t ch c. L i c tiu chu n gi tr l di s n c a truy n th ng vn minh ng. Chng ta tin r ng s pht tri n v t ch t ph i c th c hi n ng th i v i s pht tri n tm linh. Th c luy n tnh kh. Tiu chu n gi tr c r i, tnh kh s c c h i n y n . Tuy nhin s n y n c a tnh kh v n cn ty thu c hai i u ki n. Tr c h t cc ph n t c a c ng ng ph i tin t ng vo cc tiu chu n gi tr c ch p nh n. l nhi m v c a t ch c gio d c chnh danh v t ch c gio d c qu n chng. i u ki n th hai l c nh ng phng php v t ch t,

ho c c nhn, ho c t p th , luy n tnh kh. M c ch tr c ti p c a cc phng php trn l hu n luy n cho m i c nhn t p qun ch ng c th v t t ng c a mnh. S hu n luy n lc no cng b t u v i nh ng phng php ch ng c th , b i v hnh ng i v i v t ch t c th d hn hnh ng d i v i t t ng tr u t ng. Trong nh ng phng php ny, th cho n ngy nay, cc mn th th thao c h ng d n t ra c hi u qu nh t. Cc mn th thao t p cho ch ch ng cc b p th t v cc ph n ng c a c th . ch ch ng c c th th l n l n t c ln trnh ch ng c t t ng. Cc mn th thao t p th cn c kh nng hu n luy n th c c ng ng v trang b c nhn v i nh ng ph n ng c n thi t cho m t i s ng c ng ng. Chnh trong cc mn th thao t p th th hi n ra m t cch c th , d nhn hn h t, ngha c a m nh L do c a i s ng l c nhn. i u ki n c a i s ng l c ng ng. M t b ng ch ng cho tnh cch h u hi u c a th thao trong s th c hi n tnh kh, l cc dn t c yu chu ng n cao cc mn th thao u l nh ng dn t c c nhi u tnh kh. Nhi u mn th thao cng l nh ng phng php t p trung t t ng trong c cc mn v. V t ln cc phng php th thao c nh ng phng php v t ch t khc, cng gip cho c nhn

ch ng c c th v d n d n ln n trnh ch ng c t t ng. Php yoga c a n , php Thi n nh c a Ph t v Lo T , php tu d ng tinh th n c a o H i v o Gia T, u nh m m c ch ch ng c th l n l n ln n m c ch ng t t ng. Cc php sau ny ki n hi u hn phng php th thao ni trn r t nhi u, v chng a con ng i n ch t ch v i m t trnh r t cao. Tuy nhin cc phng php ny u khng c tnh cch t p th nh nh ng phng php th thao. M i c nhn d i s h ng d n c a m t ng i c mnh tn knh lm Th y, c g ng t p trung t t ng vo m t i t ng tm cch ch ng b n thn. Cc php luy n th n ny u d a trn cn b n kh h nh. T t c cc php luy n th n v phng php th thao u d a trn cn b n hu n luy n c th v tr c lm vi c cho n h t kh nng v cho c quy c . V v y cho nn hai cch luy n tnh kh trn khng c i ch i nhau, m ng c l i b sung cho nhau. Gio d c qu n chng. Chng ta th y r ng, ngay trong nh ng th i k bnh th ng c a c ng ng, nhu c u c a s lnh o c ng ng cng t thnh m t v n r t quan tr ng, s a s ch u lnh o hi u bi t v n c n ph i gi i quy t c a c ng ng. nh th th, ngay trong nh ng th i k bnh th ng c a c ng ng, vi c gio d c qu n chng l m t v n tr ng h .

Tuy nhin, trong nh ng th i k bnh th ng nh v y, chng ta bi t s mu thu n ng nhin gi a quy n l i c a c nhn v quy n l i c a c ng ng, khng ln m c cng th ng c th l m t m i e d a cho s t n t i c a c ng ng. Do , s gio d c qu n chng m c d u r t c n cho s th c hi n tr ng thi thng b ng ng ti n gi a quy n l i c ng ng v quy n l i c nhn, v n khng kh n thi t nh nh ng th i k m c ng ng ph i qua cc cn kh ng ho ng. Ngy nay c ng ng dn t c Vi t Nam ang tr i qua m t th i k kh ng ho ng v cng tr m tr ng. Trong l ch s c a chng ta, dn t c Vi t Nam tr i qua nhi u th i k kh ng ho ng r t l c li t, cc cu c ngo i xm, cc cu c n i chi n tn st, chng ta u c tr i qua. Nhng cu c kh ng ho ng l n ny nghim tr ng hn bao gi h t. N b t u t hn m t th k nay v cho n ngy gi ny chng ta v n cha gi i quy t c. Ch ring s ki n th i gian , cng l m t y u t ch ng minh tnh cch v cng nghim tr ng c a cu c kh ng ho ng. Trong cc cu c kh ng ho ng tr c y, c ng ng c a chng ta b nh ng s c m nh v t ch t tn ph kinh kh ng lm ch n ng. Tuy nhin, nh ng s c m nh , m c d u gy cho c ng ng dn t c c a chng ta nh ng v t thng m nh h ng ko di trong nhi u th h , v n khng mnh l c ng n nh ng tiu chu n gi tr lm cn b n cho i s ng

c a c ng ng. Nh m, sau khi cn bo t qua, c ng ng c a chng ta v n ti p t c c cu c ti n ha trn nh ng cn b n c truy n v ng ch c. Tri l i, trong cu c kh ng ho ng ny, ngoi nh ng l c l ng v t ch t tn ph khng km g nh ng l n tr c, thm vo nh ng l c l ng tinh th n gh g m hn m i l n, t n cng v nh ph n t n g c r t t c cc tiu chu n gi tr c a x h i Vi t Nam. Chnh v l do sau ny m cu c kh ng ho ng ko di n t hn m t th k nay. Sau khi nh ng cu c sng gi do nh ng l c l ng v t ch t gy ra, qua r i, c ng ng dn t c c a chng ta v n cha tm l i c tr ng thi thng b ng thi t y u cho s t n t i v s ti n ha c a c ng ng: b i v cc tiu chu n gi tr cn b n b m t m nh ng tiu chu n gi tr m i cha c thu nh n. Xem th chng ta th c ngay l do v m c tr m tr ng c a th i k kh ng ho ng ny c a c ng ng. Cho n khi no chng ta l p l i c cc tiu chu n gi tr , lc b y gi cn kh ng ho ng m i h t. nh th th, s a s ch u lnh o ph i hi u bi t v n c n ph i gi i quy t c a c ng ng, khng lc no, trong l ch s c a chng ta, l i thi t y u nh lc ny v v v y cho nn v n gio d c qu n chng khng lc no m c n ph i c t ra v th c hi n nh trong lc ny. Th c hi n gio d c qu n chng. K thu t khoa h c ngy nay cung c p cho chng

ta nh ng phng ti n gio d c qu n chng h u hi u v mnh li t. Theo th t th i gian pht minh, chng ta c th k : sch bo, phim nh, v tuy n truy n thanh, v tuy n truy n hnh... T t c u l nh ng d ng c s c bn trong v n gio d c qu n chng. Tuy nhin, m t s gio d c qu n chng c quy c , m c d u ng nhin p d ng nh ng d ng c ni trn, ph i l y s t ch c qu n chng lm m t i u ki n tin quy t. T ch c qu n chng ph i c quan ni m nh th no, ph i c th c hi n ra sao, chng ta phn tch v i nhi u chi ti t trong o n trn y ni v b my qu n chng. Ch thch: [1] T.D. Lisenko By gaining favor with Stalin, Lisenko gained control of all agricultural science throughout the country, including all scientific institutions, universities and laboratories related to biology, genetics and agriculture. Stalin embraced the ideas of Lisenko and it wasn t long before he had Serebrovski and Koltsov shot to death. Vavilov was imprisoned and died of dysentery. Hundreds of other genuine geneticists and selectionists suffered during the Repression as well [especially during the year 1937]. http://azer.com/aiweb/categories/magazine/ai131_fol

der/131_articles/131_genetics_stalin.html [2] Thin hnh ki n, qun t d t c ng b t t c (lu t Tr i v n hnh m t cch c ng r n, ng i qun t ph i d a vo y m t s c tranh u khng ng ng) K T LU N TR M KHNG TR

Ph t d y TR M KHNG TR . Thm cao siu c a l i d y trn bao trm kh p v tr . S ti n ha c a nhn lo i u cn c trn nguyn t c n m trong l i d y trn. C tr m i c v tr m ti n. Nhng khi v tr m t tc d ng, m v n c c bm tr vo th m i ti n ha l i ch m d t, v nh ng k t qu thu ho ch c l i c th b m t. Ph i tr vo cho ng lc m i ti n c. V ph i khng tr vo cho ng lc m i b o m c v a nh ng th ng l i chi m, v a con ng ti n cho tng lai. TR M KHNG TR l m t chn l th hi n

trong nh ng s vi c v i c a loi ng i, cng nh trong cc s vi c nh nh t c a c nhn trong i s ng th ng ngy. Nhi u c ng ng phi thai c m t n n vn minh v nh trong m t lc no , cc nh lnh o th c c m t cch sung mn nh ng v tr c n ph i tr vo. Nhng sau ho c v s thi u lnh o, ho c v th thch, do hon c nh bn ngoi a n, v t qua m c m sinh l c c a c ng ng c th ng ph n i, nn c ng ng v n ti p t c tr vo m t v tr khng cn l sinh l n a. Do , n n vn minh v a m i phi thai, ng ng pht tri n v lu ngy thnh c n c i v ch t d n nh cy kh. Cc dn t c Da B c M phi thai m t n n vn minh tr vo s thch nghi ha i s ng th ng ngy v i v tr thin nhin bao quanh mnh. V d , thay v tm cch ch o d y ho c cch xy nh c a gi c s c nng ch ng l i v i gi l nh c a ma ng, ng i Da l i ch trng hu n luy n c th t lc nh ch u ng c cc th i ti t. Thi c a ng i Da l m t thi tng ph c, c g ng thch nghi ha c th v i v tr thin nhin. Thi m c o v xy nh l m t thi dng phng ti n thin nhin ch ng thin nhin. V l a ch n con ng nh v y cho nn n n vn minh phi thai c a ng i Da o t o c m t lo i ng i m s c ch u ng i v i thin nhin ln n m t m c phi th ng. V s thng c m c a h

v i thin nhin v t n m t trnh t c. Trn lnh v c ny, ng i Da khi n t t c m i ng i u thn ph c. V ng i m ng Baden Powell, nh sng l p ra phong tro h ng o th gi i, l y lm m u l ng i Da . Tuy nhin, s c ch u ng c a con ng i c gi i h n, s c m nh c a thin nhin l i v b b n. T tr mnh vo cng cu c phi th ng rn luy n c th ch ng l i v i thin nhin, ng i Da d n thn vo m t con ng khng c l i thot. Cc nh lnh o Da khng nhn th y s b t c nn khng lc no ngh c n ph i ch m d t s tr vo . V v y cho nn, v a m i phi thai, n n vn minh Da ngng pht tri n v l n l n c n c i. Theo nh ng ti li u kh o c m chng ta c bi t t i ngy nay th cc dn t c chung quanh B c c c v cc dn t c trn cc qu n o Thi Bnh Dng u lm vo m t tnh tr ng tng t . T tr vo cng cu c mang s c ch u ng c a con ng i ch ng l i thin nhin. Lc u khi tr vo v tr , c ng ng phi thai c m t n n vn minh. Nhng khi v tr khng cn thch nghi n a, c ng ng khng bi t thot ra ng lc. L i l m a c ng ng n ch ch t. V d d i y l i cn r r t hn n a. Lun l Kh ng M nh t o cho c ng ng dn t c Trung Hoa, m t tr t t x h i b n v ng v i th i gian, m t cch cha t ng th y trong l ch s nhn lo i. Su t

trong m y ngn nm, tr t t x h i kin c , do lun l Kh ng M nh t o nn, khng c cu c ch n ng no lay chuy n n i. Nh tr t t x h i v cng v ng ch c , vn minh Trung Hoa pht tri n n t t v soi sng kh p c m t b u tr i. Cc tri u i Trung Hoa, k c cc tri u i Hn t c v cc tri u i ngo i lai, Mng C v Mn Thanh, u b chinh ph c b i s c kin c c a tr t t x h i c a Kh ng M nh. Cc nh lnh o u tr vo v gia cng xy p cho tr t t Kh ng M nh cng thm v ng ch c. V v y m cho n khi n n vn minh Trung Hoa, v qu tr vo tr t t x h i Kh ng M nh, nn sinh l c pht tri n suy i, khng m t nh lnh o no nhn th y. Mi mi t trong s thn ph c m t tr t t x h i c n c i v thnh , khng m t nh lnh o no nhn th y n n vn minh Trung Hoa ngng pht tri n. N u khng b s t n cng c a Ty phng, c l n ngy nay, Trung Hoa cn ngon gi c tri n min trong ci tr t t x h i Kh ng M nh c a mnh. Tr vo tr t t x h i Kh ng M nh pht tri n n n vn minh. Nhng chnh cng v tr vo qu m c th i gian, nn vn minh ngng pht tri n. Thm c a l i Ph t d y Tr m khng tr l bao qut nh v y . Nhng trong i s ng c a c nhn, l i d y tr m khng tr cng chi ph i su xa n cc hnh vi thng th ng. Trong sch Gia Ng c chp l i i khi nh sau:

Th y T H m t hm h i c Kh ng T : c Kh ng T snh v i nh ng ng i h c tr nh Nhan H i, T C ng v T L th sao? c Kh ng T tr l i: Nhan H i th tn hn ta. T C ng thuy t khch hn ta. T L chi n tr n hn ta. Th y T H l i h i: Th v sao Nhan H i, T C ng v T L l i tn c Kh ng T lm th y? c Kh ng T tr l i: V Nhan H i th tn m khng bi t ph n tn. T C ng hay bi n thuy t m b t c p t o bi n. T L bi t dng m khng bi t khi p, bi t cng m khng bi t nhu. Th y Nhan H i bi t tr vo ch tn m khng bi t khng tr vo ch tn. Th y T C ng bi t tr vo bi n thuy t m khng bi t khng tr vo bi n thuy t. Th y T L bi t tr vo dng m khng bi t khng tr vo dng. c Kh ng T v t ln trn h t t t c v trong m i tr ng h p, ngi bi t tr vo ng lc v bi t khng tr vo ng lc. Ph i bi t tr c v tr pht tri n, nhng ph i bi t khng tr b o m cho pht tri n ti p t c. S pht tri n c a vn minh Ty phng n m c bao trm kh p nhn lo i v kh p cc lnh v c c a i s ng, nh chng ta m c kch ngy nay, l m t s ki n cha tm c trong l ch s nhn lo i. Sinh l c b t ngu n t ch ng i Ty phng th u tri t nguyn t c Tr m khng tr v a n ln

thnh m t l i kh khoa h c v s c bn tm hi u v tr . Trong b t c ngnh no c a k thu t Ty phng, l ch s pht tri n c a ngnh u mang d u v t c a nguyn t c Tr m khng tr . V d d i y l thng th ng nh t. Khi quang h c m i phi thai, t t c cc nh v t l h c Ty phng lc b y gi , Descartes, Fermat, Malus, Huygens u tr vo thuy t nh sng pht quang theo ng th ng kh o st, th nghi m v tm ra nh ng nh lu t c a quang h c hnh h c. Quang h c hnh h c, nh chng ta bi t, l nh ng b c thang u tin v v cng quan tr ng c a quang h c. Nhng, nh ng th h cc nh v t l h c sau , m c kch nhi u hi n t ng quang h c m thuy t nh sng pht quang theo ng th ng khng lm sao gi i thch c. Fresnel, Young v Newton, m c d u v n cng nh n s nghi p di s n c a quang h c hnh h c, nhn th y ng lc gi i h n c a thuy t nh sng pht quang theo ng th ng v nh n th c n lc khng nn tr vo n a. N u khng tr vo n a, t t nhin ph i tr vo m t v tr khc ti p t c pht tri n Quang h c. Do , th h cc nh quang h c ny tr vo thuy t nh sng pht quang theo ln sng kh o c u th nghi m v cu i cng pht minh nh ng nh lu t m i v quang h c v a bao qut, v a phong ph hn. T t c s nghi p quang h c ba ng u xy d ng trn

thuy t m i ny. Gi s th h cc nh v t l h c u tin khng tr vo thuy t nh sng pht quang theo ng th ng th s nghi p quang h c hnh h c khng bao gi thnh hnh, v nh ng b c thang u tin c a ngnh quang h c, khng bao gi c xy d ng ln v s pht tri n c a quang h c khng c manh nha. Nh nh ng b c thang u tin , th h cc nh v t l h c sau m i vi tay ln c n cc hi n t ng l lng i v i thuy t nh sng pht quang theo ng th ng. Nhng, gi s cc nh v t l h c c a th h ny khng p ph c s tr vo thuy t ng th ng th s pht tri n c a quang h c ng ng v lu ngy s c n c i m ch t d n. Nhng trong th c t , h bi t khng tr ng lc nn b o m c s ti p t c pht tri n c a quang h c. n giai o n ny, l ch s pht tri n c a quang h c cng thuy t minh cho tnh cch s c bn c a nguyn t c Tr m khng tr , trong m i lnh v c pht tri n. Nhng, quang h c cn pht tri n hn n a. V thnh tch pht tri n g n y c a quang h c, l i ch r hn n a r ng, vn minh Ty phng khoa h c ha v chnh xc ha nguyn t c Tr m khng tr bi n n thnh m t k thu t v cng hi u qu pht tri n.

Sau th h cc nh quang h c ba ng, m t th h v t l h c gi khc l i pht minh ra nhi u hi n t ng v t l, m thuy t nh sng pht quang theo ln sng cng khng th gi i thch c. Cng nh l n tr c, cc nh quang h c ch m d t ng lc s tr vo quang h c ba ng. Nhng l n ny, cc nh quang h c xem vi c khng nn tr vo quang h c ba ng, nh l m t phng php pht minh. Th h c a De Broglie l i tr vo thuy t nh sng pht quang thnh ly t di chuy n theo ln sng kh o st, th nghi m v pht minh nhi u nh lu t v quang h c bao qut hn thm v phong ph hn thm. T t c s nghi p quang h c x t ba ng u xy d ng trn thuy t m i ny. V nh ng pht minh t i tn nh t hi n nay v cc quang tuy n u cn c trn s nghi p quang h c x t ba ng. Nhng s nghi p x t ba ng s khng bao gi c, n u s nghi p quang h c ba ng khng thnh hnh. V s nghi p ba ng khng bao gi c n u s nghi p quang h c hnh h c khng thnh hnh. Nh tr m c quang h c hnh h c. R i nh khng tr m c quang h c pht tri n. R i nh tr m quang h c ba ng thnh hnh. R i nh khng tr m quang h c ba ng pht tri n. R i nh tr m quang h c x t ba ng thnh hnh. Chng ta c th on r ng, c th c Tr m khng tr s theo m ti p t c di n ti n, v v ch con ng cho s pht tri n khng ng ng c a quang h c.

Nh ng s ki n trn c gi tr , khng ph i ring cho lnh v c quang h c m cho t t c cc ngnh c a khoa h c Ty phng. Nh ng s ki n trn c gi tr , khng ph i ring cho lnh v c khoa h c m cho t t c cc ngnh c a khoa h c Ty phng, ngha l cho t t c cc lnh v c c a i s ng, trong c lnh v c chnh tr nh chng ta s th y d i y. Tm l i Tr m khng tr l m t chn l pht tri n. M t i u ng cho chng ta nu ln lm m t cu h i, l chnh ng Phng tm ra chn l trn, nhng v sao vn minh ng Phng, n , cng nh Trung Hoa, l i tr vo m t v tr c nh t m y ngn nm? Nh ng tr l i cu h i ny v t ra r t xa khun kh c a l i k t lu n ny. Tr l i v n chnh tr c a c ng ng dn t c Vi t Nam trong th i k hi n t i, ti c a t p sch ny, chng ta nh n th y cc i m sau y: Trong tnh hnh chnh tr th gi i hi n nay v trong trnh ti n ha c a nhn lo i hi n nay, cc v n c a dn t c Vi t Nam, trong th i k ny ch c th tm c m t gi i p n u chng tatr vo v tr dn t c. ng nhin l v tr dn t c m chng ta quan ni m trong su t m y trm trang c a t p sch ny, khng th l m t v tr dn t c b quan t a c ng, h p v nng nh d i cc tri u i qun ch xa kia. V tr dn t c m chng ta quan ni m l m t v tr dn

t c n m trong khung c nh th gi i, v i t t c cc dy lin h tinh th n v v t ch t c n ph i c. Nhng v tr tr vo ph i l v tr dn t c. n lc no chng ta c n ph i ch m d t s tr ng v tr dn t c ni y b o m cho s pht tri n tng lai c a dn t c, ng theo nguyn t c TR M KHNG TR ? Ch c ch n trong th i k ny c a c ng ng dn t c, cha c s ch m d t ni y. Th i k ny g m nhi u th h s p n. Chng ta ph i tin t ng vo s sng su t c a cc nh lnh o sau ny, quy t nh ng lc s thi khng tr vo v tr hi n t i. Cc nh lnh o C ng S n mi n B c tr vo l thuy t C ng S n trong th i k tranh ginh c l p. Chng ta th y trong cc trang trn, s i ng ng m t ph n no c a h trong m t giai o n. Nhng chng ta cng phn tch cc l do v sao s ti p t c tr ng vo phng ti n C ng S n hi n nay, l m t l i b t c cho s nghi p ti n ha c a dn t c. Ch ng nh ng nh chng ta phn tch, s ti p t c tr ng vo l thuy t C ng S n s khng lm sao gi i quy t c cng cu c pht tri n cho dn t c, m l i cn m c a a cc th h sau ny, vo m t i s ng v cng en t i khng l i thot. Trung C ng t mnh cng cha gi i quy t c v n pht tri n cho dn t c Trung Hoa. T ngy cc s vi n tr c a Nga ch m d t, cc cng cu c pht tri n c a Trung C ng hon ton nh tr . Do , t

t mnh vo vng nh h ng c a C ng S n, ngha l c a Trung C ng, cc nh lnh o B c Vi t t mnh t b cng cu c pht tri n cho dn t c. Hn n a, s pht tri n c a m t kh i ng i g n 800 tri u dn nh c a Trung C ng, l m t m i e d a cho ton th gi i. V v v y cng cu c tm pht tri n c a Trung C ng t n, d m Trung C ng khng c gy h n v i ai c , cng gy nhi u k th. Nh ng ng i ny nh t nh s c n tr khng cho Trung C ng pht tri n. Cc bi n c chnh tr g n y u xc nh n s phn tch trn. Nay n u chng ta g n li n s m ng c a dn t c Vi t Nam vo v i s m ng c a Trung C ng th hnh ng c ngha l chng ta s t b cng cu c pht tri n ang c n thi t cho s s ng cn c a dn t c. Trung C ng gi i quy t khng c cng cu c pht tri n c a dn t c Trung Hoa. Nhng s ng i 800 tri u dn c n ph i nui, l m t th c t khng th ph nh n c. S bnh tr ng m Trung C ng b t bu c ph i th c hi n d i p l c nhn kh u kinh kh ng m mn. N u chng ta khng th c t nh th m t trong nh ng n n nhn u tin c a s bnh tr ng ni trn s l chng ta. Ch t ng t ng n vi n c nh cng cho chng ta kh ng khi p. V v y cho nn, cng cu c ch ng s xm lng c a mi n B c, khng lc no kh n thi t cho c ng ng dn t c Vi t Nam b ng trong lc ny.

V v v y cho nn, chng ta thnh kh n mong m i cc nh lnh o mi n B c, k p th i nh n nh n lc, v s ti n ha c a dn t c, khng cn nn ti p t c s tr ng vo phng ti n C ng S n n a. {

Sch Tham Kh o BAINVILLE (Jacques) Histoire de France (Plon) CHURCHIIL (S. Winston) Mmoires sur la Deuxime guerre mondiale (I VI) (Plon) COOMARASWAMY (Awanda K.) Hindouisme et Bouddhisme DE GAULIE (Charles) Mmoires de Guene (I III) (Plon) DURANT (Will) Histoire do la Civillisation (I IX) ETIENNE (Gilbert) La Voie Chinoise (Tiers Monde) FALL (Bernard) Indochine 1946-1962 (L histoire que nous vivous) GEORGE (Piene) Gographie sociale du Monde (Presses universitaires de France) HAYWARD (Fernand) Histoire des Papes KOESTLER (Arthur) Le Lotus et le Robot (Calmann-lvy) LACOUTURE (Jean) La Fin d une Guerre.

Indochine 1954 (Editions du Seuil) LE THANH KHOI Histoire du Viet Nam MAO TSE TUNG La Guerre Rvolutionnaire MARX (Karl) Le Manifester du Parti Communiste; La Lutte des Classes MAUROIS (Andr) Histoire d angletre MENDE (Tibor) Converstions avec Nehru; Aux Pays des Moussons; Asie du Sud- est; L inde devant l orage; La Chine et son Ombre; Des Mandarins Mao MITTERAND (Francois) La Chine au Dfi MIGOT (Andr) Le Bouddha (le club francais du livre) NEHRU (Jawaharlal) The Discovery of India; Glimses of World History (Meridian books, London) PERROUX (Francois) L economie des jeunes nations; Industrialisation et groupement des nations RIBBENTROP (Joachim Von) De Londres Moscou RUSSELL (Bertrand) La Philosophie Occidentale SAINT PHALLES (Alexandre de) Tour du Monde (I VI) SCHWEITZER (Dr Albert) Les Grands Penseurs de l inde SPENGLER (Oswald) Le Dclin de l occident (I et II) (Gallimard) TABOULET (Georges) La Geste francaise en Indochine (I et II)

TOYNBEE (Amold) A Study of History (I XI) (Oxford); A Study of History (Abridgement by D. C. Somerveil I et II); La civillisation l preuve; Guerre et Civillsation; L histoire, un Essai d interpretation (Gallimard); Le Monde et l Occident TOURNOUX (J.) Secrets d tat (Plon) TRUMAN (Harry) Mmoires (I et II) VU QUOC THUC Economie Communaliste au Viet Nam ENCYCLOPDIE DE LA PLIADE Histoire Universelle (I III); Litrature Universelle (I III) HISTOIRE ILLUSTRE DE LA RUSSIE (Gallimard) Ghi ch c a b n Nam Ti n: T th k 10 v tr c, bin gi i n c ta t o Ngang tr ra B c. Nm 1069 L Th ng Ki t nh Chim Thnh, a ranh gi i n c ta n C a Vi t. Nm 1306 Vua Tr n Nhn Tng g Cng Cha Huy n Trn cho vua Chim Thnh l Ch Mn i l y Chu v Chu L, t c Qu ng Tr v Th a Thin ngy nay. Nm 1558 Nguy n Hong vo tr n t Thu n Ha. n th i Nguy n Phc T n (1620-1687), Nguy n Phc Ch (1675-1725) ti n chi m t Chim Thnh v Chn L p. Nm 1788 Nguy n Phc nh chi m t Gia nh,

nhng chung quanh vng ng b ng Sng C u Long cn c 12 lnh cha a phng, m i ng i chi m c m t vng. Ph i m t m t th i gian, Nh Nguy n m i hon t t cu c bnh nh trn ng Nam Ti n c lnh th nh ngy nay.

You might also like