Standardi Ndrkombtar i Kontabilitetit 11 Kontaratat e Ndrtimit

Objektivi
Objektivi i ktij Standardi sht q t trajtoj t ardhurat dhe shpenzimet q lidhen me kontratat e ndrtimit. Pr shkak t natyrs s aktivitetit n nj kontrat ndrtimi, data n t ciln kontrata ka filluar dhe data n t ciln prfundon ndrtimi prgjithsisht i prkasin periudhave t ndyshme kontabel. Prandaj, dhe shtja kryesore n trajtimin kontabl t nj kontrate ndrtimi sht prcaktimi i t ardhurave dhe shpenzimeve pr periudhn prkatse kontabel n t ciln sht kryer puna. Ky Standard prdor t njjtin kriter njohjeje t vendosur n Kuadrin Konceptual t Prgatitjes dhe Prezantimit t Pasqyrave Financiare pr t prcaktuar se kur t ardhurat dhe shpenzimet n lidhje kontratn duhet t njihen si t ardhura dhe shpenzime n pasqyrn e t ardhurave dhe shpenzimeve t periudhs. Ai gjithashtu jep dhe udhzimin praktik t aplikimit t ktyre kritereve.

Objekti
1 2 Ky Standard duhet t aplikohet n kontabilizimin e kontratave t ndrtimit n pasqyrat financiare t ndrtuesit t kontraktuar. Ky Standard zvendeson SNK 11 Kontabiliteti i Kontratave t Ndrtimit miratuar n 1978.

Prkufizime
3 M posht jepen prkufizimet e disa termave kryesore q prdoren n kt standard: Nj kontat ndrtimi sht nj kontrat specifikisht e negociuar pr ndrtimin e nj aktivi ose nj kombinim aktivesh q jan t lidhur ngusht apo t ndrvarur n kuptimin e projektit, teknollogjis dhe funksionimit apo prdorimit final t tyre. Nj kontrat me mim t fiksuar sht nj kontrat ndrtimi n t ciln kontraktori bie dakord pr nj kontrat me mim t fiksuar, ose nj mim t fiksuar pr njsi prodhimi, i cili n disa raste sht i kushtzuar me prshkallzimin n rritje t kostos. Nj Kontrat me mim t ndryshueshem sht nj kontrat ku ndrtuesi rimbursohet pr kosto t lejueshme ose specifikisht t prcaktuara, plus nj prqindje mbi kto kosto ose nj tarife fikse. 4 Nj kontrat ndrtimi mund t negociohet pr ndrtimin e nj aktivi t vetm si psh nj ur, ndrtes, mur rrethues, sistem tubacionesh, rrug, anije apo tunel. Nj kontat ndrtimi mund t ket si objekt gjithashtu dhe ndrtimin e nj numri aktivesh t cilt jan t lidhur ngusht apo t ndrvarur nga njritjetri n kuptimin e projektit, teknollogjis dhe funksionit apo t perdorimit final t tyre. Shmbuj t kontratave t tilla mund t prmndim ato t ndrtimit t rafinerive apo t pjesve komplekse t fabrikave apo t makinerive. Pr qllim t ketij Standardi, kontratat e ndrtimit prfshijn: (a) (b) 6 Kontrata e shrbimeve t cilat jan t lidhura n mnyr direkte me ndrtimin e nj aktivi, pr shmbull, kontratat e shrbimit t drejtuesve t projektit dhe t arkitektve. dhe Kontrata pr prishjen dhe restaurimin e aktivit, dhe restaurimin e ambjentit mbas shkatrrimit t aktivit.

Kontratat e ndrtimit jan t formuluara n mnyra t shumta dhe t larmishme t cilat pr qllim t ktij Standardi, jan klasifikuar si kontrata me mim fiks dhe kontrata me mim t ndryshueshem. Disa kontrata ndrtimi mund t prmbajn karakteristika t t dyjave, t kontrats me mim fiks dhe t asaj me mim t ndryshueshem, pr shmbull nj kontrat me mim t ndryshueshem por me nj mim maksimal t pranuar. N t tilla rrethana, nj ndrtuesi i nevojitet t marr n konsiderat t gjitha

IASCF

kushtet n pragraft 23 dhe 24 me qllim q t prcaktoj se kur duhet t njoh t ardhurat dhe shpenzimet e kontrats.

Kombinimi dhe segmentimi i kontratave t ndrtimit

7 Krkesat e ktij Standardi normalisht aplikohen vemas pr do kontrat ndrtimi. Gjithsesi, n situata t caktuara, sht e domosdoshme q Standardi t aplikohet vemas pr komponent t veant t nj kontrate t vetme apo grup kontratash s bashku me qllim q t reflektohet permbajta e kontrats apo grup kontratave. Kur nj kontrat prmbledh nj numur aktivesh, ndrtimi i do aktivi duhet t konsiderohet si nj kontrat e veant kur: (a) (b) (c) 9 pr do aktiv jan mbledhur oferta t veanta; do aktiv ka qn subjekt m vete i negocimit dhe, ndrtuesi dhe klienti kan patur mundsi t pranojn apo refuzojn at pjes t kontrats q lidhet me sejcilin aktiv; dhe kostot dhe t ardhurat e do aktivi mund t jen t identifikueshme.

Nj grup kontratash, me nj apo m shum klient, duhet t trajtohen si nj kontrat e vetme ndrtimi kur: (a) (b) (c) grupi i kontratave sht negociuar si nj paket e vetme; kontratat jan t ndrlidhura aq ngusht me njra-tjetrn sa q, ato n fakt jan pjes e nj projekti t tr me objektiv fitimi t prbashkt; dhe kontratat zbatohen n mnyr t njkohshme ose njra pas tjetrs.

10

Nj kontrat mund t ofroj ndrtimin e nj aktivi shtes si nj opsion pr klientin ose mund t rishikohet (amendohet) me qllim q t prfshij dhe ndrtimin e aktivit shtes. Ndrtimi i aktivit shtes duhet t trajtohet si nj kontrat m vete kur: (a) (b) Aktivi sht i dryshm n projekt, teknollogji apo funksionim, nga aktivi q i prkiste kontrats s mparshme; ose mimi i aktivit sht negociuar pa marr parasysh kontratn e mparshme.

T Ardhurat Nga Kontrata

11 T ardhuat nga kontrata prmbajne: (a) (b) shumn fillestare t t ardhurave t rna dakord n kontrat; dhe variacionet n kontrat, pagesat pr shtjet e negociuara si dhe pagesat pr nxitjemotivim; (i) (ii) 12 pr aq sa mund t jet e mundur q kto pagesa do rezultojn n t ardhura dhe ata jan t aft t bjn nj matje t besueshme te vleres.

T ardhurat e kontrats maten me vlern e drejte t pagesave t marra ose per tu marr. Matja e t ardhurave t kontrats ndikohet nga nj sr pasigurish q varen nga rezultati i ngjarjeve t mvonshme. Parashikimet shpesh duhen ripar pasi ngjarje t reja ndodhin dhe pasigurit kan nj zgjidhje. Kshtu q, shuma e t ardhurave t kontrats mund t rritet ose zvoglohet nga nj periudh n tjetrn. Pr shmbull: (a) (b) (c) nj ndrtues dhe nj klient mund t bien dakort pr variacionet ose ankesat q rrisin apo zvoglojn vlern e kontrats n periudhn pasardhse pas asaj t nnshkrimit t kontats; shuma e t ardhurave t n nj kontrat me mim fiks mund t rritet si rrezultat i kushtit t prshkallzimit n rritje t kostos; shuma e t ardhurave t kontrats mund t ulet si rrjedhoj e penaliteteve pr shkak t vonesave nga ana e ndrtuesit n prfundimin e kontrats; ose

IASCF

(d) 13

kur nj kontrat me mim fiks i referohet nj mimi fiks pr njsi prodhimi, t ardhurat e kontrats rriten si pasoj e rritjes s njsive t prodhuara.

Nj variacion (ndryshim) sht nj instruksion nga ana e klientit pr t br nj ndryshim n objektin e puns q kontrata mbulon. Nj variacion mund t oj n rritjen apo zvoglimin e t ardhurave t kontrats. Shmbuj t variacioneve t kontratave jan ndryshimet n specifikimet ose projektimet e aktiveve dhe ndryshime n afatet e kontrats. Nj variacion prfshihet n t ardhurat e kontrats kur: (a) (b) ka shance pozitive q klienti do t aprovoj ndryshimin dhe shumn e t ardhurave q vijn prej tij; dhe shuma e t ardhurave matet me besueshmri.

14

Nj ankes sht nj shum q ndrtuesi pretendon ta marr nga klienti ose nga nj pal tjetr si nj rimbursim pr shpenzime q nuk jan prfshir n mimin e kontrats. Nj ankes mund t vij pr shmbull si pasoj vonesave t shkaktuara nga klienti, gabime n projekime apo specifikime, dhe mosmarrveshje n ndryshimet e e kontrats. Prcaktimi i shumes s t ardhurave q vijn si rezultat i ankesave shoqrohet me nj nivel t lart pasigurie dhe shpesh varet nga rezultati i negociatave. Prandaj, ankesat prfshihen n t ardhurat e kontrats vetm kur: (a) (b) negociatat kan arritur nj stad t avancuar saq, ka gjasa se klienti do t pranoj ankesn; dhe shuma q klienti ka mundsi t pranoj mund t matet n mnyr t besushme .

15

Pagesat nxitse jan pagesa shtes q i jepen ndrtuesit n rast s ai ka plotsuar apo tejkaluar disa standarde t vendosura m par. Pr shmbull, nj kontrat mund t parashikoj nj pages nxitse (shtes) pr ndrtuesin n rast t prfundimit t kontrats para afatit t caktuar. Pagesat nxitse prfshihen n t ardhurat e kontrats kur: (a) (b) kontrata ka avancuar n mnyr t till saq sht plotsisht e mundshme t besohet se standardet e vendosura do t plotsohen ose tejkalohen. dhe shuma e pagesave nxites mund t matet n mnyr t besushme.

Kosto e kontrats
16 Kosto e kontrats prmban: (a) (b) (c) 17 (a) (b) (c) (d) (e) (f) (g) (h) kostot q lidhen direkt me kontratn n fjal; kosto q i atribohen aktivitetit t kontrats n prgjithsi dhe mund ti bashkohen kontrats; dhe kosto t tjera t cilat specifikisht n baz t kontrats i ngarkohen klientit. kostot e puns t lidhura me kantjerin, duke prfshir dhe mbikqyrjen e punimeve; kosto e materialeve t prdorura n ndrtim; amortizimi i paisjeve dhe makinerive t prdorura gjat kontrats; kosto e lvizjes s paisjeve, makinerive dhe materialeve pr n kantjer dhe nga kantjeri; kosto e marrjes me qera t paisjeve dhe makinerive; kosto e projektimit dhe assitencs teknike q lidhet direkt me kontratn; kosto e parashikuar e ristrukturimit dhe punve t garancis, duke prfshir dhe koston e garancis; dhe kostot e ankesave nga palt e treta.

Kosto q lidhen direkt me nj kontrat prfshijn:

Kto kosto mund t zvoglohen nga ndonje e ardhur e rastesishme q nuk sht prfshir n t ardhurat e kontrats, pr shmbull t ardhurat nga shitja e materialeve t teprta dhe nga shitja e makinerive dhe paisjeve n fund t kontrats. (18) Kostot q mund te shkaktohen nga aktiviteti kontraktor ne pergjithesi dhe q shprndahen ne kontrata specifike prfshijn;

IASCF

(a) (b) (c)

siguracionin kosto e projektimit dhe assitencs teknike q nuk lidhen direkt me nj kontrat specifike; dhe shpenzime me karakter t prgjithshm t kontrats.

Kosto t tilla shprndahen duke prdorur metoda q jan sistematike, racionale dhe q aplikohen vazhdimisht tek t gjitha kostot e tjera me karakteristika t njjta. Shprndarja bazohet n nivelin normal t aktivitetit t kontrats. Shpenzimet e pgjithshme te ndertimit prfshijn kosto t tilla si prgatitja dhe procesimi i listpagess se personelit te ndertimit. Kostot q mund te shkaktohen nga aktiviteti kontraktor ne pergjithesi dhe qe mund te shperndahen ne kontrata specifike, prfshijn gjithashtu kostot e huamarrjes kur kontraktori zbaton alternativn e lejuar n SNK 23 Kostot e huamarrjes. 19 Kostot q jan specifikisht pr t'iu ngarkuar klientit sipas kushteve t kontrats mund t prfshijn disa shpenzime t prgjithshme administrative dhe shpenzime t zgjerimit, rimbursimi i t cilave sht specifikisht i prcaktuar n kontrat. Kostot q nuk mund ti atribohen aktivitetit t kontrats ose nuk mund ti prcaktohen nj kontrate, prjashtohen nga kostot e nj kontate ndrtimi. Kosto t tilla prfshijn: (a) (b) (c) (d) 21 kostot e prgjithshme administrative pr t cilat nuk sht prcaktuar ndonj rimbursim n kontrat; kostot e shitjes; kostot kerkim zhvillimit pr t cilat nuk sht prcaktuar ndonj rimbursim n kontrat; dhe amortizimi i paisjeve dhe makinerive inaktive q nuk jan prdorur n nj kontrat t veant.

20

Kostot e kontrats prfshijn kostot e atribueshme n kontrat pr periudhn nga data e negocimit t kontrats deri n prfundimin final t saj. Megjithat, kostot q lidhen direkt me nj kontrat dhe jan hasur n procesin e negocimit t kontats prfshihen si pjes t kostos s kontrats n qoft se ato mund t identifikohen vemas, t jen t matshme si dhe ekziston mundsia qe kontrata t nnshkruhet. Kur kostot q hasen n procesin e negocimit t kontrats njihen si shpenzime n at periudh kur ato jan kryer, ato nuk prfshihen n koston e kontrats kur kontrata nnshkruhet n nj priudh t mvonshme.

Njohja e t ardhurave dhe shpenzimeve t kontrats

22 Kur rezultati i kontratave t ndrtimit mund t prcaktohet saktsisht, t ardhurat nga kontratat dhe kostot e lidhura me kto kontrata duhet t njihen si t ardhura dhe shpenzime respektivisht n fazn e realizimit t kontrats n ditn e mbylljes s bilancit. Nj humbje e pritshme nga kontrata e ndrtimit duhet t njihet si humbje menjhere n prputhje me paragrafin 36. N rastet kur cmimi i kontrats sht i fiksuar, rezultati i kontrats s ndrtimit mund t parashikohet saktsisht kur permbushen t gjitha kushtet e mposhtme: (a) (b) (c) (d) T ardhurat totale nga kontrata mund te maten ne menyre te besueshme sht e mundshme q prfitimet ekonomike t lidhura me kt kontrat do ti shkojn subjektit; Kostot pr prfundimin e kontrats si dhe faza e realizimit t kontrats mund t maten ne menyre te besueshme n datn e bilancit; dhe kostot e kontrats q i prkasin kontrats mund t identifikohen lehtsisht dhe t parashikohen n mnyr t sakt kshtu q kostot aktuale mund t krahasohen me ato t parashikuara.

23

24

N rastet e kontrats me mim plus, rezultati i kontrats s ndrtimit mund t matet ne menyre te besueshme kur permbushen t gjitha kushtet e mposhtme: (a) (b) sht e mundshme q prfitimet ekonomike t lidhura me kt kontrat do ti shkojn subjektit; dhe kostot q i prkasin kontrats t rimbursueshme apo jo, mund t identifikohen dhe maten ne menyre te besueshme.

IASCF

25

Njohja e t ardhurave dhe shpenzimeve duke ju referuar fazs s realizimit t kontrats njihet si metoda e prqindjes s realizimit. Me kt metod t ardhurat nga kontrata lidhen me kostot e kontrats t cilat jan kryer deri n fazn e realizimit, duke rezultuar n t ardhura t realizuara, shpenzime dhe fitim prkats pr pjesn e puns s kryer. Kjo metod siguron informacion e nevojshem pr vleresimin e kontrats dhe te preformancs gjat periudhs, Me metodn e prqindjes s realizimit, t ardhurat njihen si t ardhura n pasqyrn e te ardhurave dhe shpenzimeve n periudhn kontabel n t ciln puna sht kryer. Kostot e kontrats njihen si shpenzime n pasqyrn e te ardhurave dhe shpenzimeve n periudhn kontabile n t ciln puna q ato i prkasin sht kryer. Megjithat do tejkalim i kostove t kontrats mbi t ardhurat e kontrats njihen menjher si shpenzime n prputhje me paragrafin 36. Ndrtuesi mund t ket kosto t kontrats q mund t lidhen me nj ndodhi t kontrats n t ardhmen. Kto kosto t saj njihen si akltive duke patur parasysh q sht e mundur q ato t rimerren. Kto kosto jan nj shum pr t'u marr prej klientit dhe klasifikohen si punime n process. Rezultati i kontratave t ndrtimit mund t parashikohet saktsisht kur sht e mundur q prfitimet ekonomike t lidhura me kt kontrat do ti shkojn subjektit. Megjithat n rastet kur nj pasiguri krijohet rreth arktimeve t ndonj shume q sht prfshire n t ardhurat nga kontrata dhe sht njohur n pasqyrn e te ardhurave dhe shpenzimeve,, shuma e pa arktuar ose shuma pr t ciln arktimi nuk sht m i mundur njihet si shpenzim n vnd q t bhet korigjimi i t ardhurave t kontrats. Nj subjekt n prgjithsi sht i aft pr t br parashikime t sakta pasi ka arritur marrveshjen pr kontratn ku saktson si m poshte: (a) (b) (c) t drejtn e ligjshme t secils pal mbi aktivin q do ndrtohet; pagesat qe do te kryhen; dhe mnyrn dhe kushtet e pagesave.

26

27

28

29

sht e nevojshme pr subjektin t kt nj sistem buxhetimi dhe raportimi financar t brndshm i cili t jet efektiv. Subjekti rishikon, dhe kur sht e nevojshme, ndryshon parashikimet e t ardhurave dhe koston e kontrats ndrkoh q kontrata sht n proces. Nevoja pr kto ndryshime nuk nnkupton q rezultati i kontrats nuk mund t parashikohet saktsisht. 30 Faza e realizimit t kontrats mund t prcaktohet n disa menyra. Subjekti prdor metodn e cila mat me siguri punn e kryer. N varsi t natyrs s kontrats metodat q mund t prdoren prfshijn: (a) (b) (c) 31 peshn q z pjesa e kostos s kontrats pr punn e kryer e deri tani n koston totale t kontrats; inspektimin e puns s kryer; ose prfundimin e nj pjese fizike t caktuar t puns s kontrats.

Pagesat pjesore dhe avancat e marra nga klienti nuk reflektojn punn e kryer. Kur faza e realizimit prcaktohet nga kostoja e kontrats deri n nj moment t caktuar, vetm ato kosto q reflektojn punn e kryer prfshihen n koston e kontrats, Ja disa shmbuj t kostos q nuk prfshihen: (a) kostot e kontrats q kan lidhje me aktivitetin e ardhshem te kotrates si psh kosto e materjaleve t drguara n kantierin e kontrats ose t vndosura mnjan pr tu prdorur n kontrat, por akoma t pavna n prdroim, t prdorura gjat zbatimit t kontrats, vetm nse materialet jan br posarisht pr kontratn; dhe pagesa t bra nnkontraktorve n avanc pr pun t kryera n nn-kontraktim. t ardhurat duhet t njihen deri n masn sa kostot kryera t kontrats konsiderohen t mundshme pr tu arkturar; dhe kostot e kontrats duhet t njihen si shpenzim n periudhn q ka ndodhur shpenzimi.

(b) 32 (a) (b)

Kur rezultati i nj kontrate ndrtimi nuk mund t vlerersohet ne menyre te besueshme

Nj humbje e pritshme nga kontrata e ndrtimit duhet t njihet si humbje menjhere n prputhje me paragrafin 36.

IASCF

33

Gjat fazave te para t zbatimit te kontrats zakonisht sht vn re q rezultati i kontrats nuk mund t vlersohet me saktsi. Sidoqoft ka mundsi q njesia ekonomike do t arktoj koston e kontrats. Kshtu q t ardhurat nga kontrata njihen vetm n at mas q kostot e kontrats konsiderohen si t arktueshme. Meqenese rezultati i kontrats nuk mund t parashikohet me siguri ather nuk njihet fitim nga kontrata. Gjithsesi, dhe n rastet kur rezultati i kontrats nuk mund t parashikohet me siguri ka mundsi q kostot totale t kontrats do te tejkalojn t ardhurat nga kontrata. N t tilla raste do tejkalim i kostove mbi t ardhurat nga kontrata njihet si shpenzim menjhere n prputhje me paragrafin 36. Kostot e kontrats q ka mundsi t mos arktohen njihen menjhere si shpenzim. Shmbuj t rasteve kur arktimi i kostove t kontrats nuk sht i mundshm dhe q kto kosto do te nijhen menjher si shpenzime prshijn ato kontrata q: (a) (b) (c) (d) (e) nuk jan trsisht t zbatueshme, psh vlefshmria e tyre sht seriozisht n pikepyetje; realizimi i t cilave varet nga rezultati i nj shtje gjyqsore n proces ose nga legjislacioni; kan lidhje me prona q jan subjekt i ndshkimeve ligjore ose i sekuestrove; klienti nuk sht n gjendje t prmbushi detyrimet e veta; ose kur kontraktori nuk sht n gjndje t realizoj kontratn ose t prmbush detyrimet nn kontrat.

34

35

Kur pasigurit q pengojn rezultatin e parashikuar t kontrats nuk ekzistojn m, t ardhurat dhe shpenzimet e lidhura me kontratn duhet t njihen n prputhje me paragrafin 22 dhe jo me paragrafin 32.

Njohja e humbjeve t parashikuara

36 37 Kur sht e mundshme q kosto totale e kontrats do jet me e madhe s t ardhurat totale t kontrats humbja e pritshme duhet t regjistrohet si shpenzim menjhere. Shuma e ksaj humbje sht prcaktuar pavarsisht: (a) (b) (c) nse puna ka filluar pr kt kontrat; nga faza e realizimit t kontrats; ose nga shuma e fitimit q pritet t prfitohet nga kontrata t tjera t cilat nuk jan trajtuar si kontrata ndrtimi individuale n prputhje me paragrafin 9.

Ndryshimi n parashikime
38 Metoda e prqindjes s realizimit aplikohet n baza akumulative n cdo periudhe kontabile mbi parashikimet aktuale t te ardhurave dhe kostove t projektit. Kshtu q efekti i ndryshimit t vlersimit t t ardhurave dhe kostove t kontrats ose ndryshimi i parashikimit t rezultatit t kontrats trajtohet si nj ndryshim n vleresimin kontabel. (shiko SNK 8 Politikat Kontabile, Ndryshime n Vlersimet Kontabile dhe Gabimet.). Parashikimet e ndryshuara prdoren n prcaktimin e t ardhurave dhe shpenzimeve t njohura n pasqyrn e fitim humbjeve n periudhn q ndryshimi u b dhe n periudhat pasardhse.

Dhnia e informacioneve shpjeguese

39 Nj njesi ekonomike duhet t jap informacion t detajuar per : (a) (b) (c) shumn e t ardhurave nga kontrata q sht njohur si e ardhur gjat periudhs; metodat e prdorura pr t prcaktuar t ardhurat nga kontrata q jan njohur gjat periudhs; dhe metodat e prdorura pr t prcaktuar fazn e realizimt t kontratave n proces.

IASCF

40

Nj njesi ekonomike duhet t publikoje pikat e mposhtme pr cdo kontrat n proces n daten e mbylljes s bilancit: (a) (b) (c) shumn totale t kostove t realizauara dhe fitimet e njohura (minus humbjet e njohura); shumn e parapagimeve t marra; dhe shumn e fondeve t mbajtura nga klienti.

41

Shumat e mbajtura jan shuma t faturave progressive q nuk paguhen deri n prmbushjen e kushteve t specifikuara n kontrat pr pagesen e ketyre shumave ose deri kur defektet jan rregulluar. Faturimet progresive jan shuma t faturuara pr pun t kryera n nj kontrat t paguara ose jo nga klienti. Parapagimet jan shuma t marra nga ndrtuesi para kryrerjes s punve. Nj njesi ekonomike duhet t pasqyroj: (a) (b) shumn bruto t krkesave pr t'u arktuar nga klientet pr pun t kontraktuar si nj aktiv; dhe shumn bruto t detyrimeve ndaj klientve pr pun t kontraktuar si nj detyrim n pasiv; kostos s realizuar plus fitimet e njohura; minus shums s humbjeve t njohura dhe faturimeve progresive

42

43

Shuma bruto e krkesave pr arktim nga klientt pr pun t kontraktuar sht shuma neto e: (a) (b)

pr t gjitha kontratat n proces pr t cilat kostot e kontratave plus fitimet e njohura (minus humbjet e njohura) tejkalojn faturimet progresive. 44 Shuma bruto e detyrimeve ndaj klientve pr pun t kontraktuar sht shuma neto e: (a) (b) kostos s realizuar plus fitimet e njohura; minus shums s humbjeve t njohura dhe faturimeve progresive

pr t gjitha kontratat n proces pr t cilat faturimet progresive tejkalojn kostot e kontratave plus fitimet e njohura (minus humbjet e njohura). 45 Nj njesi ekonomike duhet t jap shpjegime pr do detyrim t mundshm ose pr do krkes t mundshme n prputhje me SNK 37 Provigjone, Detyrime t Mundshme dhe Krkesa t Mundshme. Detyrime dhe kreksa t mundshme mund t lindin nga shkaqe t tilla si Garanci, Pretendime, Gjoba ose humbje t mundshme.

Data efektive
46 Ky standard duhet aplikuar pr pasqyrat financiare q mbulojn pr periudhat nga 1 Janar 1995 dhe mbas.

IASCF