REAKCIJE IZMJENE ELEKTRONA REDOKS REAKCIJE

Definicija redoks reakcija

Stara definicija: OKSIDACIJA je spajanje nekih tvari s kisikom ili oduzimanje vodika toj istoj tvari. REDUKCIJA je spajanje neke tvari s vodikom ili oduzimanje kisika. Suvremena definicija govori o prijelazu elektrona: Ako neka tvar gubi ili daje elektrone poveavajui svoj pozitivni naboj ona se OKSIDIRA; pri tome REDUCIRA reakcijskog partnera i ima ulogu REDUCENSA. OKSIDANS je tvar koja oduzima elektrone oksidiranoj tvari, to jest prima te elektrone pri emu se sama REDUCIRA, to jest smanjuje svoj pozitivni naboj. Oksidansi su elektron akceptori, a reducensi elektron donori.

Konstanta ravnotee redoks reakcija

Oksidans1 + n1e Reducens1 REDUKCIJA Reducens 2 Oksidans 2 + n2 e OKSIDACIJA n2 Oksidans1 + n1 Reducens 2 n2 Reducens1 + n1 Oksidans 2 Reducens1 ] [ Oksidans 2 ] [ K RO = n n [Oksidans1 ] [ Reducens 2 ]
n2
2

n1
1

Konstanta ravnotee redoks reakcija

Brojana vrijednost KRO pokazuje poloaj dotine ravnotee. Smjer redoks reakcije se moe predvidjeti na osnovu vrijednosti standardnog elektrodnog potencijala (Eo).

Standardni elektrodni potencijal ili standardni redukcijski potencijal je mjera za sposobnost oksidiranog oblika redoks sistema, da primi elektron i snizi svoj oksidacijski stupanj.

NAGLASIMO: Poznata oksidacijska sredstva su: H2O2, Na2O2, MnO4-, S2O82-, NO3-, Cr2O72-, CrO42-, ClO3-, BrO3-, JO3-,PbO2, ClO-, Cl2, Br2 Poznata redukcijska sredstva su: Sn2+, H2S, S2O32-, HJ, Fe2+, AsO33-

NAGLASIMO: Ako je neka tvar jaki oksidans njen reducirani oblik e biti slab reducens (i obrnuto)!!!! Budui da se radi o reakcijama prijenosa elektrona gledajui periodni sustav moemo openito kazati: - na lijevo se nalaze reducensi tj. elementi koji su elektron donori (metali) - elementi s veom elektronegativnou (nemetali) su oksidansi tj. elektron akceptori. Redoks reakcije mogu se odvijati u kiselom, neutralnom ili alkalnom mediju!!!

PRISJETIMO SE: Izjednaavanje redoksa u kiselom mediju:

3 Promotrimo redukciju arsenata (AsO3 4 / AsO 3 ) u kiselom mediju.

1) Pisanje oksidacijskih brojeva.

As O As O3 3 2) Dodavanje elektrona. (+5) 3 4 (+3)

As O + 2e
(+5) 3 4

(+5)

3 4

As O3 3

(+3)

3) Izjednaavanje kisika dodavanjem vode tamo gdje nedostaje kisika.

As O + 2e As O3 3 + H 2O 4) Izjedna avanje vodika dodavanjem protona tamo gdje vodika nedostaje. (+3)

As O + 2e + 2H

(+5)

3 4

As O3 3 + H 2O

(+3)

PRISJETIMO SE: Izjednaavanje redoksa u lunatom mediju:

3 Promotrimo redukciju arsenata (AsO3 4 / AsO 3 ) u lunatom mediju.

1) Pisanje oksidacijskih brojeva.

As O As O3 3 2) Dodavanje elektrona. (+5) 3 4 (+3)

As O + 2e
(+5) 3 4

(+5)

3 4

As O3 3

(+3)

3) Izjednaavanje kisika dodavanjem vode tamo gdje nedostaje kisika.

As O + 2e As O3 3 + H 2O 4) Tamo gdje nedostaje vodika dodamo onoliko molekula vode koliko atoma (+3)

vodika nedostaje, a na suprotnu stranu kemijske reakcije isti broj OH iona.

+ + As O + 2e + 2H 2 O As O3 H O 2OH 3 2 (+5) 3 4 (+3)

Standardni elektrodni potencijal nekih vodenih otopina

Redoks sustav Cr 3+ + e Cr 2+ V 3+ + e V 2 + 2H + + e H 2 Cu 2+ + e Cu + I 2 + e 2I Fe3+ + e Fe 2+ + 2Hg 2+ + e Hg 2 2

E0 / V 0, 41 0, 26 0, 00 0,15 0, 62 0, 77 0,91

Redoks sustav Br2 + e 2Br Cl2 + e 2Cl 2 + 14H + + 6e 2Cr 3+ + 7H 2 O Cr2 O7 + 6H + + 6e Br + 3H 2 O BrO3 + 8H + + 5e Mn 2+ + 4H 2 O MnO 4 Co3+ + e Co 2+ F2 + e 2F

E0 / V 1, 09 1,35 1,36 1, 44 1,52 1,84 2,87

Standardni elektrodni potencijal nekih vodenih otopina

Redoks sustav Cr 3+ + e Cr 2+ V 3+ + e V 2 + 2H + + e H 2 Cu 2+ + e Cu + I 2 + e 2I Fe3+ + e Fe 2+ + 2Hg 2+ + e Hg 2 2

E0 / V 0, 41 0, 26 0, 00 0,15 0, 62 0, 77 0,91

Redoks sustav Br2 + e 2Br Cl2 + e 2Cl 2 + 14H + + 6e 2Cr 3+ + 7H 2 O Cr2 O7 + 6H + + 6e Br + 3H 2 O BrO3 + 8H + + 5e Mn 2+ + 4H 2 O MnO 4 Co3+ + e Co 2+ F2 + e 2F

E0 / V 1, 09 1,35 1,36 1, 44 1,52 1,84 2,87

Sistem vieg standardnog potencijala e biti oksidans za sistem nieg standardnog potencijala koji djeluje kao reducens.

Standardni elektrodni potencijal nekih vodenih otopina

Redoks sustav Cr 3+ + e Cr 2+ V 3+ + e V 2 + 2H + + e H 2 Cu 2+ + e Cu + I 2 + e 2I Fe3+ + e Fe 2+ + 2Hg 2+ + e Hg 2 2

E0 / V 0, 41 0, 26 0, 00 0,15 0, 62 0, 77 0,91

Redoks sustav Br2 + e 2Br Cl2 + e 2Cl 2 + 14H + + 6e 2Cr 3+ + 7H 2 O Cr2 O7 + 6H + + 6e Br + 3H 2 O BrO3 + 8H + + 5e Mn 2+ + 4H 2 O MnO 4 Co3+ + e Co 2+ F2 + e 2F

E0 / V 1, 09 1,35 1,36 1, 44 1,52 1,84 2,87

ZADATAK: Usporedimo sustave MnO4-/Mn2+ i Fe3+/Fe2+!!!

Standardni elektrodni potencijal nekih vodenih otopina

Redoks sustav Cr 3+ + e Cr 2+ V 3+ + e V 2 + 2H + + e H 2 Cu 2+ + e Cu + I 2 + e 2I Fe3+ + e Fe 2+ + 2Hg 2+ + e Hg 2 2

E0 / V 0, 41 0, 26 0, 00 0,15 0, 62 0, 77 0,91

Redoks sustav Br2 + e 2Br Cl2 + e 2Cl 2 + 14H + + 6e 2Cr 3+ + 7H 2 O Cr2 O7 + 6H + + 6e Br + 3H 2 O BrO3 + 8H + + 5e Mn 2+ + 4H 2 O MnO 4 Co3+ + e Co 2+ F2 + e 2F

E0 / V 1, 09 1,35 1,36 1, 44 1,52 1,84 2,87

ZADATAK: Usporedimo sustave MnO4-/Mn2+ i Fe3+/Fe2+!!!

Standardni elektrodni potencijal nekih vodenih otopina

Redoks sustav E0 / V 0, 41 Cr 3+ + e Cr 2+ 0, 26 V 3+ + e V 2 + 2H + + e HREDUCENS 0, 00 2 Cu 2+ + e Cu + 0,15 I 2 + e 2I 0, 62 Fe3+ + e Fe 2+ 0, 77 + 2Hg 2+ + e Hg 2 0,91 2

Redoks sustav Br2 + e 2Br Cl2 + e 2Cl 2 + 14H + + 6e 2Cr 3+ + 7H 2 O Cr2 O7 + 6H + + 6e Br + 3H 2 O BrO3 + 8H + + 5e Mn 2+ + 4H 2 O MnO 4 Co3+ + e Co 2+ F2 + e 2F
OKSIDANS

E0 / V 1, 09 1,35 1,36 1, 44 1,52 1,84 2,87

ZADATAK: Usporedimo sustave MnO4-/Mn2+ i Fe3+/Fe2+!!!

+ 2+ + 4H 2 O MnO REDUKCIJA 4 + 8H + 5e Mn 5 OKSIDACIJA Fe 2+ Fe3+ + e + 2+ 2+ 3+ + + + + MnO 8H 5Fe Mn 4H O 5Fe 4 2

K RO

Mn Fe = + 8 2+ 5 MnO 4 H Fe
2+ 3+

Standardni elektrodni potencijal nekih vodenih otopina

Redoks sustav Cr 3+ + e Cr 2+ V 3+ + e V 2 + 2H + + e H 2 Cu 2+ + e Cu + I 2 + e 2I Fe3+ + e Fe 2+ + 2Hg 2+ + e Hg 2 2

E0 / V 0, 41 0, 26 0, 00 0,15 0, 62 0, 77 0,91

Redoks sustav Br2 + e 2Br Cl2 + e 2Cl 2 + 14H + + 6e 2Cr 3+ + 7H 2 O Cr2 O7 + 6H + + 6e Br + 3H 2 O BrO3 + 8H + + 5e Mn 2+ + 4H 2 O MnO 4 Co3+ + e Co 2+ F2 + e 2F

E0 / V 1, 09 1,35 1,36 1, 44 1,52 1,84 2,87

Standardni elektrodni potencijal nekih vodenih otopina

Redoks sustav Cr 3+ + e Cr 2+ V 3+ + e V 2 + 2H + + e H 2 Cu 2+ + e Cu + I 2 + e 2I Fe3+ + e Fe 2+ + 2Hg 2+ + e Hg 2 2

E0 / V 0, 41 0, 26 0, 00 0,15 0, 62 0, 77 0,91

Redoks sustav Br2 + e 2Br Cl2 + e 2Cl 2 + 14H + + 6e 2Cr 3+ + 7H 2 O Cr2 O7 + 6H + + 6e Br + 3H 2 O BrO3 + 8H + + 5e Mn 2+ + 4H 2 O MnO 4 Co3+ + e Co 2+ F2 + e 2F

E0 / V 1, 09 1,35 1,36 1, 44 1,52 1,84 2,87

1) Sistem F2/2F- se ne moe reducirati jer nema jaeg oksidansa.

Standardni elektrodni potencijal nekih vodenih otopina

Redoks sustav Cr 3+ + e Cr 2+ V 3+ + e V 2 + 2H + + e H 2 Cu 2+ + e Cu + I 2 + e 2I Fe3+ + e Fe 2+ + 2Hg 2+ + e Hg 2 2

E0 / V 0, 41 0, 26 0, 00 0,15 0, 62 0, 77 0,91

Redoks sustav Br2 + e 2Br Cl2 + e 2Cl 2 + 14H + + 6e 2Cr 3+ + 7H 2 O Cr2 O7 + 6H + + 6e Br + 3H 2 O BrO3 + 8H + + 5e Mn 2+ + 4H 2 O MnO 4 Co3+ + e Co 2+ F2 + e 2F

E0 / V 1, 09 1,35 1,36 1, 44 1,52 1,84 2,87

1) Sistem F2/2F- se ne moe reducirati jer nema jaeg oksidansa. 2) Cr3+ se moe reducirati, a zbog velike vrijednosti standardnog potencijala on je jaki oksidans.

Standardni elektrodni potencijal nekih vodenih otopina

Redoks sustav Cr 3+ + e Cr 2+ V 3+ + e V 2 + 2H + + e H 2 Cu 2+ + e Cu + I 2 + e 2I Fe3+ + e Fe 2+ + 2Hg 2+ + e Hg 2 2

E0 / V 0, 41 0, 26 0, 00 0,15 0, 62 0, 77 0,91

Redoks sustav Br2 + e 2Br Cl2 + e 2Cl 2 + 14H + + 6e 2Cr 3+ + 7H 2 O Cr2 O7 + 6H + + 6e Br + 3H 2 O BrO3 + 8H + + 5e Mn 2+ + 4H 2 O MnO 4 Co3+ + e Co 2+ F2 + e 2F

E0 / V 1, 09 1,35 1,36 1, 44 1,52 1,84 2,87

1) Sistem F2/2F- se ne moe reducirati jer nema jaeg oksidansa. 2) Cr3+ se moe reducirati, a zbog velike vrijednosti standardnog potencijala on je jaki oksidans. 3) Sistemi u sredini tablice mogu oksidirati i reducirati mnoge sisteme.

Oksidacijsko sredstvo je to jae to posjeduje vei afinitet za elektrone. Stoga su metali zbog male elektronegativnosti jaka redukcijska sredstva, a fluor zbog maksimalne elektronegativnosti najjae oksidacijsko sredstvo.

Reducensi su uglavnom metali. Ukoliko te metale svrstamo prema veliini njihova standardnog redoks potencijala, E0(Mez+/Me) dobivamo ELEKTROKEMIJSKI RED NAPETOSTI.

ELEKTROKEMIJSKI RED NAPETOSTI

K > Ca Na > Mg > Al > Mn(0/II) > Zn > Cd Fe(0/II) Cr(II/III) > Co(0/II) > Ni > Sn(0/II) > Pb(0/II) > Cr(0/III) > H2 > Sn(II/IV) > Cu(I/II) > Cu(0/II) > Fe(II/III) > Ag > Hg(0/II) > Au > Ce(III/IV)

negativnije vrijednosti E0 (lijevi reducira desnog)

pozitivnije vrijednosti E0 (desni oksidira lijevoga)

Opadanje E0 raste reduktivni karakter tvari Rast E0 raste oksidativni karakter tvari

OKSIDOREDUKCIJA meu elementima tee to bre i lake to su oni udaljeniji u nizu!!!

ELEKTROKEMIJSKI RED NAPETOSTI

K > Ca Na > Mg > Al > Mn(0/II) > Zn > Cd Fe(0/II) Cr(II/III) > Co(0/II) > Ni > Sn(0/II) > Pb(0/II) > Cr(0/III) > H2 > Sn(II/IV) > Cu(I/II) > Cu(0/II) > Fe(II/III) > Ag > Hg(0/II) > Au > Ce(III/IV)

Dakle: Kalij je najjai reducens, a najslabiji oksidans Cerij je najjai oksidans, a najslabiji reducens. Alkalijski metali su najjaa redukcijska sredstva. Neki metal dakle moe reducirati katione koje ini bilo koji metal nadesno (ili ispod) u elektrokemijskom nizu.

OKSIDACIJSKA MO HALOGENIH ELEMENATA

Oksidacijska mo halogenih elemenata moe se prikazati s obzirom na njihovu elektronegativnost. F2>Cl2>Br2>I2

Rast oksidacijske moi Rast redukcijske moi

F2 je najjai oksidans, doim I2 meu halogenim elementima ima najslabija oksidativna svojstva.

PRISJETIMO SE: Potencijal pojedinane elektrode ne moe se mjeriti, ve se mjeri razlika potencijala. Dogovorom je uzeto da je potencijal vodikove plinske elektrode (tj. potencijal sustava 2H+/H2) pri standardnim uvjetima tlaka i aktiviteta, pri svakoj temperaturi jednak 0 V. Ova elektroda naziva se STANDARDNA VODIKOVA ELEKTRODA.

PRISJETIMO SE: Standardni potencijal bilo koje druge elektrode (redoks para) odreuje se mjerenjem elektromotorne sile (tj. razlike potencijala) lanka koji se sastoji od standardne vodikove elektrode i odreivane elektrode pri standardnim uvijetima: p = 101 325 Pa a = 1mol/L (jedinini aktiviteti sudionika elektrodne reakcije) T = 298,15 K (25 C) Standardni elektrodni potencijal definiran je za redoks sustav napisan u obliku: oksidirani oblik / reducirani oblik.

Ako oksidans ima vie oksidacijskih stupnjeva, tada e o jakosti reduktora ovisiti do kojeg e se stupnja reducirati.
+ 2H + + e NO 2 + H 2 O NO3 + + + S + 4H 2 O SO 2 8H 6e 4 + 4H + + S 6NO 2 + SO 2 6NO3 4 + 2H 2 O

+ 4H + + 3e NO + 2H 2 O NO3

Duik u nitratu ima maksimalni oksidacijski stupanj (+5), pa e se uz slabi reduktor reducirati do (+4), dok se promjenom medija i reduktora reducira do (-3).

2Cl Cl2 + 2e
+ 8H + + 6Cl 2NO + 3Cl2 + 4H 2 O 2NO3

+ 10H + + 8e NH + NO3 4 + 3H 2 O

Zn Zn 2+ + 2e
2+ + 10H + + 4Zn NH + + 3H 2 O NO3 4 + 4Zn

Vodikov peroksid je esti reagens u analitikoj kemiji i veoma je nestabilan, pa e o mediju ovisiti njegova redukcija. Dakle, peroksidni ion, O22-, moe imati ulogu i oksidansa i reducensa, no izraenije su njegove osobine kao oksidansa.

H 2 O 2 + 2e 2H + O 2 H 2 O 2 + 2e 2OH
( 1) ( 2)

( 1)

(0)

REDUCENS OKSIDANS

Najea valentna stanja KROMA su (+3) i (+6). Zbog amfoternog karaktera krom (III) se javlja u dvama oblicima: kao kromov kation i metakromit ion.

Cr ( OH )3 3H + + Cr 3+ + 3H 2 O
Cr ( OH )3 + OH CrO 2

2H + 2O

METAKROMIT

esterovalentan krom hidrolizira pa se javlja kao kromat i dikromat ion:

2 + 2CrO 2 2H Cr O + 4 2 7 + 2H 2 O KROMAT DIKROMAT 2 Cr2 O7 + 2OH 2C rO 2 4 + 2H 2 O

 Reakcije otapanja esto su reakcije prijenosa elektrona. Kod otapanja metala u neoksidativnoj kiselini dolazi takoer do redoks procesa pri emu ioni vodika djeluju kao oksidans:

Zn + 2H + Zn 2+ + H 2
Svi metali koji se mogu tako oksidirati zovu se NEPLEMENITI, a svi ostali su PLEMENITI. Iz otapanja metala u neoksidativnim kiselinama proizlazi da e se neki metal to lake otapati to lake otputa valentne elektrone, odnosno to mu je afinitet prema elektronima manji.

Spontanost redoks reakcije i njezin smjer ovise o: a) STANDARDNOM POTENCIJALU, b) KONCENTRACIJAMA OKSIDANSA I REDUCENSA, c) pH VRIJEDNOSTI MEDIJA. Svi ti faktori obuhvaeni su Nernstovim izrazom za elektrodni potencijal:
OKS OKS OKS. OBLIK OKS. OBLIK [ ] [ ] 2,303 RT 0, 059V 0 E= E0 + log E log = + RED nF n [ RED. OBLIK ] [ RED. OBLIK ] RED

 Iz jednadbe je vidljivo da redoks potencijal raste s koncentracijom oksidiranog oblika i obratno. PRIMJERICE:
Sn 4+ + 2e Sn 2+ Sn 0, 059V E E + log = 2+ 1 2 Sn
0 4+ 1

Takoer, to je broj izmijenjenih elektrona vei, promjena potencijala je manja. Utjecaj pH otopine vidi se na sljedeem primjeru:
+ 2+ MnO 8H 5e Mn + + + 4H 2 O 4

MnO H 0, 059V E E + log = 2+ 5 Mn

0 4 +

Promotrimo hipotetski oksidoredukcijski proces:

Oksidans1 + n1e Reducens1 Oksidans 2 + n2 e Reducens 2 Reakcija 1 je redukcija. E <E Reakcija 2 je oksidacija.
0 1 0 2

E10
0 E2

Oksidans1 + n1e Reducens1 REDUKCIJA Reducens 2 Oksidans 2 + n2 e OKSIDACIJA n2 Oksidans1 + n1 Reducens 2 n2 Reducens1 + n1 Oksidans 2 Reakcija se odvija spontano!!! Reducens1 ] [ Oksidans 2 ] [ K RO = n n Oksidans Reducens [ [ 1] 2]
n2
2

n1
1

0, 059 0, 059 0 log log E1 = E + E1 = E1 + n2 Reducens n1 n n [ [ Reducens1 ] 1] 1 2

0 1

[Oksidans1 ]

[Oksidans1 ] 2
n

Oksidans 2 ] Oksidans 2 ] [ [ 0, 059 0, 059 0 = log log E E + E2 = E2 + 2 n1 n2 n1 n2 [ Reducens 2 ] Reducens [ 2]

n1 0 2

U trenutku uspostavljanja ravnotee (to ka ekvivalencije), E1 = E2 : Oksidans1 ] Oksidans 2 ] [ [ 0, 059 0, 059 0 log log E + = E2 + n2 n1 n1 n2 n n [ Reducens1 ] [ Reducens 2 ] 1 2
n2 n1 0 1

E E
0 1

0 2

Oksidans 2 ] Oksidans1 ] [ [ 0, 059 0, 059 log log n1 n2 n1 n2 n n Reducens Reducens [ [ 1 2 2] 1]

n1 n2 n1 n2
2 1

Oksidans 2 ] [ Reducens1 ] [ 0, 059 0 0 E1 E2 = log n n n1 n2 Reducens Oksid ans [ [ 2] 1] 0, 059 E E = log K RO n1 n2

0 1 0 2

E E
0 1

0 2

Oksidans 2 ] Oksidans1 ] [ [ 0, 059 0, 059 log log n1 n2 n1 n2 n n Reducens Reducens [ [ 1 2 2] 1]

n1 n2 n1 n2
2 1

Oksidans 2 ] [ Reducens1 ] [ 0, 059 0 0 E1 E2 = log n n n1 n2 Reducens Oksid ans [ [ 2] 1] 0, 059 E E = log K RO n1 n2

0 1 0 2

Iz navedenog proizlazi: 1) Kada je E10 > E20 log KRO > 0 KRO > 1 Ravnotea je pomaknuta u desno i to utoliko vie to je razlika E10 E20 vea.

E E
0 1

0 2

Oksidans 2 ] Oksidans1 ] [ [ 0, 059 0, 059 log log n1 n2 n1 n2 n n Reducens Reducens [ [ 1 2 2] 1]

n1 n2 n1 n2
2 1

Oksidans 2 ] [ Reducens1 ] [ 0, 059 0 0 E1 E2 = log n n n1 n2 Reducens Oksid ans [ [ 2] 1] 0, 059 E E = log K RO n1 n2

0 1 0 2

Iz navedenog proizlazi: 2) Kada je E10 < E20 log KRO < 0 KRO < 1 Ravnotea je pomaknuta u lijevo i to ovisno o razlici E10 E20.

E E
0 1

0 2

Oksidans 2 ] Oksidans1 ] [ [ 0, 059 0, 059 log log n1 n2 n1 n2 n n Reducens Reducens [ [ 1 2 2] 1]

n1 n2 n1 n2
2 1

Oksidans 2 ] [ Reducens1 ] [ 0, 059 0 0 E1 E2 = log n n n1 n2 Reducens Oksid ans [ [ 2] 1] 0, 059 E E = log K RO n1 n2

0 1 0 2

Iz navedenog proizlazi: 3) Kada je E10 E20 log KRO 0 KRO 1 Poveanje koncentracije odgovarajuih tvari moe ravnoteu pomicati ulijevo ili udesno.

NAGLASIMO: Izvedenim izrazom su povezani elektrodni potencijali i konstanata redoks reakcije. Kod spontanih redoks reakcija KRO vrijednosti su veliki brojevi, to znai da su reakcije pomaknute u smjeru stvaranja produkata reakcije, a zaostale koliine reaktanata su zanemarive. Redoks reakcije imaju velike konstante ravnotee, ali male brzine koje se mogu ubrzati katalizatorima. to je potencijal nekog redoks para vei to je njegov oksidirani oblik jai oksidans, a reducirani oblik slabiji reducens. Obratno to je redoks potencijal nekog redoks para nii to njegov oksidirani oblik slabiji oksidans, a reducirani oblik jai reducens. Ako je E1 vei od E2 prvi sustav djeluje kao oksidans, reakcija se odvija spontano, a u toki ekvivalencije se navedeni potencijali izjednae!!!

Reakcije disproporcioniranja:
Za reverzibilni proces oksidoredukcije kod kojeg element u srednjem oksidacijskom stanju istovremeno oksidira i reducira sam sebe DISPROPORCIONIRANJE ILI DISMUTACIJA. Karakteristino za Hg(I) i halogene s luinom!!!

DISPROPORCIONIRANJE IVE: Hg 2 Cl2 + 2NH 3 HgNH 2 Cl + NH 4 Cl + Hg

Hg22+ Hg2+ + Hgo
( +1) ( +2) (0)

DISPROPORCIONIRANJE KLORA: Cl2 + 2OH Cl + ClO + H 2 O

(0) ( 1) ( +1)

Identifikacija analita promjenom stupnja oksidacije

Promjenom stupnja oksidacije mijenja se kemijsko svojstvo analita, to se primijenjuje kod separacije i dokazivanja iona. Primjeri: bezbojan mangan(II) se oksidira u mangan(VII) klorat ion se reducira u klorid koji se potom jednostavno odredi taloenjem sa srebrovim ionima metalni ioni se reduciraju do metala i tada identificiraju po izgledu i boji: Cu2+ + 2eCuo nestanak ljubiaste boje permangant iona moe ukazati na prisutnost jakog reduktora poput oksalata kod definiranih uvjeta antimon(III) se oksidira u antimon(V) koji potom reagira s rodaminom B dajui ljubiasto obojenje