You are on page 1of 6

Editor : Visit us at www.dawrpuivengtharktp.blogspot.

com Production Staff


R. Laltlanfela RAWNGBÂWL TÛRA CHHANDAM
ª9436374983 Lalhmingmawia
Jt. Editors : F. Lalrinzuala
C. Lalhriatpuii H.L. Remruata
ª9862406391
Simlathanga C. Laldawngliana
ª9862769410 Cir.Managers
Lalchhanhima Zomuanpuia
ª9862363716
Lalhmahruaia
Treasurer :
Eph. 2:10 Richard Lalhruaitluanga
Lalmalsawmi Hnamte
ª9862311003 Estd. 1987 Zothanmawia
VOL. 21, N0. 21 DAWRPUI VÊNGTHAR BRANCH KRISTIAN |HALAI PÂWL May 24, 2009. PHÉK - 1

KHAWVEL A TAWP DAWN EM NI ?


“Nimahsela, chu mi ni leh a hun
- |KA Hnamte
thu chu Pa chauh lo chuan
Tunlai hian khawvel tawp chungch^ng chu mi tam takin an buaipui nasa hle a. tuman, vana Vantirhkohte
Hetianga sawi a tam tak viau chhan hi chu Mayan Calendar-ah December ni 21, pawhin, Fapa pawhin an hre lo.
2012 hi khawvel tawp hun tur angin a lang a ni. Mayan ho, Nostradamus, Thuthlung “Tin, Nova dam lai ang bawk
Hlui hunlaia zawlneite, Isua zirtirte bakah tunlai scientist \henkhatte chuan kan Solar kha Mihring Fapa lo kal lehna
System-ah planet thar ‘Nibiru’ a pian tur thu an sawi lawk a, he planet thar hi ‘12th chu a ni ang. Chung ni tuilet
Planet’ emaw ‘Red Planet’ emaw ‘Planet X’ tiin emaw an ko a. He planet thar hmate chuan Nova lawnga a luh
hian kan chenna khawvel hi a rawn su chhe dawn niin Mayan-ho chuan an ng^i a ni. ni thlengin an eiin an bar a,
nupui pasal an innei \hin; tui a
Buaipui \anna : December ni 8, Pathianin kan chenna khawvel leh a lo let a, an zaa a lak bo vek hma
2006-a Mel Gibson-a film siam chh<nga chengte a siam lai kha a ni a. Hun loh chuan engmah an hre lo va;
‘Apocalypto’ an tihchhuah a\ang kh^n hnihna leh hun thumnaah chuan Pathianin Mihring Fapa lo kal lehna chu
Mayan Calendar hian ngaihven a hlawh hlum hmangin mihring a siam bakah thing chutiang bawk a ni ang”
thar leh viau mai a. Heng mite hian leh hnimte a siam a. Tuna kan hun hman - Matthai 24:36-39
khawvel tawp hun chu an buaipui ber a m>k hi hun lina a ni a, hun tawpna niin an
ni. ‘Apocalypto’ tih hi Greek \awng a ni ngai bawk a ni.
a, a awmzia chu ‘Thil inthup khuh Ngaihdan hrang : Mayan-ho rin dan VAWIIN PATHIAN BIAK
hawnna leh bul \an tharna’ tihna ang a hi mi tam tak chuan an ring tawh viau mai INKHÂWM PROGRAMME
ni a. Hei hi Mayan hovin ‘Fin de los a, anni ho lah hi hnam fing tak, Mathematics, Sunday School
Tiempos’ an tih, khawvel tawp hun tur Engineering leh Astronomy lama thiamna
an sawi nen a inrem hle a, hei vang hian |antu : Dr. Hmingthanmawii
nei s^ng tak an ni a. Hei mai bakah hian
an ngaihven phah lehzual a ni. van boruak chanchin vel pawh an hre hneh Chawhnu Inkhâwm
Mayan Calendar : Mayan Long hle bawk a ni. ‘The Long Count’ in a tarlan |antu : Pi Caroline Zaihmingthangi
Count Calendar-ah chuan ‘End Date’ hi dan chuan he calender hun hi kum 5,125.36 Thusawitu : Pu C. Chawngchhunga
13.0.0.0.0. ah tihlan a ni a. Hetah hian an thleng daih tur a ni a, he hun hi December Zan Inkhâwm
Calendar pawh a tawp chiah a, hemi ni hi ni 21, 2012-ah a tawp chiah dawn a. He Thusawitu : Upa Chawngkhuma
‘Winter Solstice’ chiah a nih bakah hun kal lai m>k ‘The Great Cycle’ an tih TÛNKÂR INKHÂWM
December ni 21, 2012 chiah a ni bawk a. mai hi a tawp a nih chuan khawvel pawh a PROGRAMME
Hei vang hian he ni ngei hi khawvel tawp tawp nghal turah an ngai nghet tlat a ni. Mi Nilai Zan
ni a nih ngei an ring tlat hlawm a ni. Mayan- \henkhat chuan Mayan ho rin dan hi an |antu : Pi Lalnuntluangi
ho hian 3113 BC kh^n Calendar hi an \awmpui viau laiin \henkhat erawh chuan Thupui : Kalkawng Vawnfai
siam \an a. Calendar chi thum an nei a, khawvel hi a tawp mai an ring lo hle thung ThupuiHawngtu : Pu Lallungmuana
pakhat chu ‘Tzolkin’ an ti a, hei hi an a. Heng mi ho ngaihdan chuan khawvel hi
Inrinni Zan
Calendar serh ber a ni a. Hei lo hi tawp lovin hun thar danglam tak, mihring
thiamna leh finna mai bakah kan taksa lan Rilru Sawi Leh |awng\ai Rual
Agricultural Calendar an tih mai ‘Haab’
dan thlenga danglam hun kan thlen an ring |antu : Pu Thankima Sailo
a awm leh a. A pathumna leh khawvel
tawp chungch^ng t^rlangtu bera an sawi ve thung a ni.
‘The Long Count’ a awm leh a ni. A Calendar dang : Mayan Calendar-ah chuan KOHHRAN HMEICHHE
hnuhnung ber ‘The Long Count’ b$k hian khawvel tawp hun tur hi tarlan tawh angin PROGRAMME
khawvel tawp hun tur chu a tarlang a. He December ni 21, 2012 a ni a, hetiang deuh Kristian Chhungkaw Campaign
calendar hi kum 5000 apiangin a in\an thar hian calendar hrang hrang pawhin tawp neih tur a ni a, Biak Inah inkhawm
leh ziah a, tuna a hun kalpui m>k hi BC hun tur an nei ve nual bawk a. Khawi ber a awm lovang. Thla thar thawleh
3114-vel a\anga in\an kha a ni a. Mayan hi nge rin ber tur hriat thiam a ni chiah lo a, zan hmasa ber chu Biak Inah
ho rin dan chuan hun hmasa ber chu ( Phek ruknaah chhunzawmna... ) inkhawm \hin a ni ang a.
VOL. 21, N0. 21 DAWRPUI VÊNGTHAR BRANCH KRISTIAN |HALAI PÂWL May 24, 2009. PHÉK - 2

NI 25. 5. 2009 -THAWH|AN ZAN


K.|.P. THIL TUM KEIMAHNI
Thawh\an zana K|P Inkh^wm D^n: Hruaitu : Nl. K. Vanlalruati,
Isua Krista rinna leh Amah
Branch Treasurer
anna kawnga \halaite Group Inkhâ w m Zâ t %
|antu : Nl. Lalrineli - Ch.K.
kaihhruai. Rev. S .Th. 16 18.82
Rev. Th. 16 18.82 Thilp>k : Nl. Malsawmsangzeli Sailo &
Kohhran kutk> ni t<ra Rev. Ch.K . 16 18.39 Lakh^wmtute Nl. K. Lalhruaizeli - Ch.K.
\halaite buatsaih. Rev. L.K . 15 17.65 Kumpuan Thupui Zir
Kohhran hnathawh tihpuitlin. M idang 4 - Thupui : ‘Rorelna dik awmzia’
Krista Chanchin |ha Tota l 67 19.53 Zirpuitu : Nl. Laldinpuii,
puandarh. Branch Comt. Member
Group Hruaitute Inkh^wm D^n :
Solo : Nl. Lalrinchhani - Ch.K.
Group Inkhâw m Zâ t %
Zai Hruaitu : 1. Tv. B. Lalrinawma,
Rev. Th. 12 63.16
Branch Comt. Member
Rev. Ch.K. 11 61.11
2. Tv. Lalpekhlua -Th.
Junior zawkte tan !! Rev. S.Th. 9 50.00
Keyboardist: Tv. Lalmuanpuia Hnamte,
Rawngbawlna a ni emaw, pawlah Rev. L.K. 9 45.00
Branch Comt. Member
a ni emaw, member ‘Senior’ an awm Bass Guitar : Tv. C. Laldawngliana-S. Th.
Thawhlawm Zat : Rs. 463.00
ang bawkin ‘Junior’ pawh an awm. Accoustic : Tv. K. Lalramchama-S.Th.
Khawi pawlah pawh senior te hi zah kai Missionary Pual : Rs. 285.00
Hla Hriltu : Nl. Nl. Lalbiakliani - Th.
leh hmalatu, kawng engkima sulsutu an K^r kalta Thawh\an zan kh^n Bial Ushers : Nl. Lalchhanhimi &
ni a, an hnunga zuitu chu member Bible Exam neih a ni a, Exam beitu Tv. V.L. Thlamuankima-Th.
naupang zawkte an ni. tamah Group-te tan inelna a ni nghal Light & : Tv. Michael Sangkhuma-Ch.K.
Rawngbawlna chauh a ni lo, pawl a, kan vaiin mi 56 kan exam a (Mipa- Sound Duty Tv. R. Lalnunpuia - S.Th.
anga inkhaihhruainaah chuan hemi te 33, Hmeichhia-23), hetiang hi Group Tv. H.L. Remruata - Th.
pahnih inlaichinna hi a \ha tur a ni. kan exam dan a ni -
Tunlaiin, member nau zawkte Tv. Lalrinzuala - L.K.
hmalakna kawng a, senior te mit tling Group Inkhâ w m Zâ t % Branch Committee |awng\ai Rual
lo kan awm ta fo mai. Senior te hi Rev. Ch.K. 16 18.39 Zan
kawng engkima hmasa zawk an lo ni Rev. L.K. 14 16.47
\hin a. Tha thawh ngai thilah pawh Rev. Th. 13 15.29
|AWNG|ÂI INKHÂWM
member nau zawkte hian kan awl thiam Rev. S.Th. 13 15.29
a pawimawh. Hruaitu :Tv. Lalchhanhima,
Midang - -
Rual u zawk an ni a, an thawh zah
Branch Comt. Member
pawh la thawk lo turina lo phut viau hi
Tota l 56 16.33 |antu :Nl. Saithanpuii - L.K.
Zai Hruaitu :Tv. F. Lalrinzuala - Th.
thil awm thei a ni. An thawh peih loh |awng\ai Inkh^wm Kal D^n :
SoundDuty : Tv. Michael Sangkhuma-Ch.K.
zah pawh kan la thawk lo mai thei e, G ro u p In kh â w m Zâ t % Tv. R. Lalnunpuia - S.Th.
heng kawngah hian phut lova an R ev. L.K . 25 29.41 Tv. H.L. Remruata - Th.
thawh nasat \hin tawhzia hria a, mawng R ev. Th. 24 28.24 Tv. Lalrinzuala - L.K.
zang zawka \an a \ha. R ev. S .Th. 24 28.24
Member nau zawk, senior-te zah R ev. C h.K . 20 22.99 Arm Wrestling b$kah hian tel tum
nachang hre lo leh kawng engkima M idang 1 - zawng zawngte chuan Thawh\an zan
phut tlat mai ching kan awm. Thil tih T o ta l 94 27.41 Inkhawm banah Centenary Hall-ah
nikhuaa tirh hleihtheih loh te, rorel Weight laka hming pek theih a ni ang.
ngaichang lo te kan awm fo ta mai, hei Rev. Saiaithanga Group-te chuan Hemi zawhah hian Tie Draw-a
hi sim a \ha. Kawng engkima sawisel kum chanve Budget Rs. 5,000/- an Fixture siam nghal tur a ni ang. Weight
bo chu awm theih a ni lo na a, member tlak ve leh ta. \hen dan tur hetiang hi a ni ang -
nau zawkte hi tha za zawk leh mawng 1) Below 55 kgs
May ni 21 (Ninga) zan kh^n
zang zawk kan nih ang a, senoir zawk
Rev. Liangkhaia Group-te chuan 2) 55-60 Kgs
te fak nih hlawh khawpa awm hian
pawl tan a thlamuanthlak a, hma a
Gospel Centenary Hall-ah Group 3) 60-65 Kgs
sawn bawk ang. Social an hmang. 4) Above 65 Kgs
K|P Sport kallai chu May ni 26 Kutzungpui Insual hi Mipa leh
(Thawhleh) zan dar 7 khian Gospel Hmeichhia Open-a tih tur a ni a, Mipa
REV. THANGA GROUP Centenary Hall-ah chhunzawm leh leh Hmeichhia pawh intum theih a ni
Vawiin |awng\ai Inkhawm tur a ni a. Kutzungpui Insual, dawn a ni. Kezungpui Insual hi Mipa
banah Group Committee Kezungpui Insual leh Arm Wrestling- tan chauh Open a ni ang. Drawin hi
Member zawng zawngte \hutfual tea inel tur a ni a, ni 28(Ninga) zanah Mipa leh Hmeichhia a hrangin Open a
lawk tur a ni e. Arm Wrestling Final, Drawing leh ni ang a, Mipa leh Hmeichhe ziah tur a
LTP-te in inel chhunzawm leh tur a ni. hrang a awm dawn a ni.
VOL. 21, N0. 21 DAWRPUI VÊNGTHAR BRANCH KRISTIAN |HALAI PÂWL May 24, 2009. PHÉK - 3

NAUPANG CHAWHNU
INKHÂWM
SEX EDUCATION Hruaitu : Tv. Lalmuanpuia Hnamte,
Leader
Vawiin hian Bialtu Pastor PEK A HUN |antu : Lal\hazama,
C. Chawngliana’n Bial Tlawh Senior Department
Programme-a Dinthar Vengthlang - Upa C. Ngurthantluanga
Thilp>k : R. Lalramhluna &
Kohhran a tlawh hun a ni a. Chhunah Tunhma a\anga Mizote’n Sex Lakh^wmtute Lalngaihsaka,
Pro. Pastor R. Lalrinliana’n thu a sawi chungch^ng hi ‘Zahmawh’ anga kan lo Inter. Department
ang a, zanah Pastor C. Chawngliana’n ngaih \hin avangin sex chungch^ng sawi Hlantu : Tv. Zomuanpuia,
a sawi bawk ang. May ni 25-29 hi kan t$m deuh tlat a, kohhran mite tan Zirtirtu
chhung khian Pastors’ Retreat, ATC- phei chuan sawi chu sawi loh a ngaihthlak Hun Hmangtu : Tv. R. Laltlanfela,
a neihah an tel bawk ang. Nilai zan leh pawh sual ang hialin kan ngai \hin a ni. He Member
Inrin zanah kan Kohhranah hun an ngaih dan hi tunhma mizo nunphung nen Solo : Laltlansangi,
hmang ang. Inter. Department
chuan a inhmehin Kohhran hmasate tan
May ni 21(Ninga) zan kh^n Kohhran Duet : Nl. Saithanpuii &
Committee Room-ah Kohhran chuan a lo \ha hle pawh a ni thei e. Tunah Nl. Lalnunsiami
Committee neih a ni. chuan khawvel nunphung a lo danglam Zai Hruaitu : Tv. Eddie Vanlalrema
Dawrpui Vengthar Pastor Bial nasa ta hle mai, kan duh emaw duh lo Khuangpu : Tv. Lalrinzuala,
Inkhawmpui vawi 40-nain min phalsak emaw Sex chungch^ng hi media-in min Zirtirtu
angin May ni 17 (Pathianni) kh^n Tual barh ta mawlh mawlh mai si a, kohhran hi Keyboardist : Tv. Lalrintluanga,
Upa kan thlang a, heng mite hi kan a ngawih reng a rem tawh lo. Media Member
thlangtling thei. hmanga min chawmtute hi sumdawng an Acoustic : Tv. H.L. Remruata,
ni a, dawrtu leh sum hmuh tam tum an nih Zirtirtu
1) Pu Laldawngliana Bass : Tv. C. Laldawngliana
2) Pu Saichhunga avangin a dik leh \ha thianghlim leh fel an Hla Hriltu : Nl. Ruthi CVL Muanpuii,
3) Pu C. Thangchhuana ngaipawimawh ber lova, a ngaihnawm leh Zirtirtu
May ni 18 kh^n Synod Mission Board hmuh nuam, mit la tak leh mi hip thei tur Sound Duty : Tv. Lalhmingmawia &
hnuaia Missionary Pastor Orientation ang berin sex chungch^ng hi min zirt$r m>k Tv. Lalremruata
Training chu Rev. Lal\anliana, Synod a ni. Media-in kum bithliah leh a hun leh
Secretary-in a hawng. Synod Mission hmun a thliar ve tawh si lova sex 3) Hlauh tur leh hlauh loh tur e.g. Hmul
Board hian kum tin Field-a Pastor leh education hi a dawng lo tur thlengin kan \o, |hanthi neih, Arngeng, Night
Minister chhuak thar zawng zawngte dawng ta mawlh mawlh mai a nih hi!
hi training a pe \hin a. Kumin hian Field Emotion etc.
Kohhran hi ngawi tlat mah ila khawvel 4) Taksa leh rilru vawn thianghlim
Secretary thar 1 leh Pastor 11 an awm
a, an vaiin mi 12-in he orientation hian min zirt$r reng tho. pawimawhna leh in enkawl dan tur.
training hi an nei m>k a, Orientation-a Kan rin aiin kan fate hi sex 5) Ngaihzawng neih dan tur leh
kalte hian Missionary Retreat an chungch^ngah hian an \hangharh hma tih opposite sex-te laka fimkhur
hmang chhunzawm nghal ang. He hriat a \ha. Naupang tea kan ngaihte pawh pawimawhna.
training hmang tur hian kan kohhran mi hi heng - Milem (poster), Thuziak, 6) Inpawlna (Sexual Intercourse)
Missionary Pastor Lalawmpuia Music,An\am anComputer,
Television, thian aaa...
Telephone, Pathianin a siam chhan leh a
Hauhnar pawh a tel. |hiante (peer group) etc. te hian sex-ah hlauhawm theih dan.
May ni 18 kh^n Missionary Training a kaiharh daih tawh tih hi kohhran hian 7) Sex chungch^nga zirt$rna dik lo lakah
College dinna atana inrawnkhawmna kan hriat a \ul. Kum tling lova kan ngaihte f$mkhur hle tura zirt$rna.
‘Consultation on the formation of pawh hian a ngaihna an hre khawp. Sawi 8) Sex hman khawloh hi Pathian mit
Missionary Training College in North tur a tam mai. A \ha lo zawnga hmuha sual rapthlak tak, taksa, rilru
East India’ tih chu Synod Mission khawvelin sex chungch^ng min zirt$r reng leh thlarau tichhe thei a nihzia chiang
Board leh ATC-te buatsaihin Pi Zaii
a nih si chuan engvanginnge kohhran hi taka inzirt$r.
Hall-ah neih a ni.
kan ngawih reng b$k ang le? Zirt$rna dik, Kohhran mitmei veng hauh lova
Synod Finance Committee vawi 87- thianghlim leh \ha, Bible hmanga Sex
na, ni 2 chhung awh chu May ni 20 khawvelin sex hmanga min r<n m>k lai
Education pek hi kohhran tan tihmakmawh hian heng kan sawi tak leh \ul dangte hi
kh^n Pi Zaii Hall-ah neih a ni a.
Finance Report-a a lan danin kum ni tain a lang. Kohhran programme chauh chhungkua leh kohhran inkhawmahte
kalta (April, 2008-March, 2009) nilovin Media hmang \angkai zawng hian uar zawka inzirt$r ve hi a hun tawhin
chhunga sum dinhmun chu - pawhin hma la ta ila a sawt lehzual ang. kan hria em le?
Pastoral - Rs. 28,19,96,051.00 Entirnan, heng te hi inzirt$r uar ta ila :
Mission-ah- Rs. 22,21,58,850.00 1) Sex awmzia, Pathianin a siam chhan Vawiin Biak Ina
A pumpuia sum hmuh zat chu leh a hlutna. Pangp^r Kh^witu :-
Rs. 50,41,54,901.00 a ni a, budget 2) Naupangte hnen a an taksa bung hrang Pi P.B. Lianpari
khumna chu Rs. 12,79,80,501.00 a ni. hrang hriatchiant$r leh puitling ni tura Pathian ni leha khawitu tur
He meeting-ah hian committee member an taksa leh rilru a lo danglam dan leh Pi Rinkhumi
46 zinga 38 an tel thei a ni. Purun
lo Specialistssss...
\han chhoh dan hriatt$r.
VOL. 21, N0. 21 DAWRPUI VÊNGTHAR BRANCH KRISTIAN |HALAI PÂWL May 24, 2009. PHÉK - 3

PATHIANIN KHAWNGAIHIN A thl<k siamtu James Mc Granahan-


a hi July ni 4, 1840-ah Adamsville(West
A phuahtu : Major Daniel Websters Whittle (1840-1901) Fallowfield), Pennsylvania-ah a piang a,
A thluk siamtu : James Mc Granahan (1840-1907) amah hi Scotch leh Irish ink^ra piang a
Zo\awnga lettu : Pastor Fehtea (1893-1960) ni. Hla tam tak thl<k siamtu a ni a,
Bible Ch^ng : Ephesi 2:8 “Rinna avanga khawngaihnaa chhandam in ni e.” engemawzat a phuah bawk.
A phuahtu chungch^ng hi sawi kual deuh a ngai: He hla hi a phuahtuah A \hian Philip-a’n Krismas hma
El Nathan-a hming a lang a; mahse Daniel Websters Whittle-a hian a hla phuah tam lawka lehkha a rawn thawn chuan a rilru
ber chu a hming ni lo, Nathan-a hming a putt$r \hin a, chungte z$nga mi chu niin a lang. a luahkhah em avangin kum 1876,
Daniel Webster Whittle (1840-1901) hi American thuhriltu (evangelist), December thlaah pawh
Bible zirtirtu leh Fakna Hla ziaktu a ni a. Whittle-a hi November ni 22, chuan Krismas lam reng
1840 kh^n Chicopee Falls, Massachusets-ah a piang a. Helai hmuna pa reng a ngaihtuah thei lo.
challang tak, a pain a ngaihsan êm êm politician Daniel Webster-a hming A chhiar nawn tluk tluk a,
chawiin an phuahsak a. Kum 1861 kh^n 72nd Illinois Infantry, Company a thu rawn ziah chu
B-a Second Lieutenant ni turin a inziak lut a, 1862-ah an regiment chu tihlawhtlinsak mai a duh
chhimlam pan tura thupek an ni a. Kum khat chuang thangbo tura a kal rum rum a. Mahse, a
hma chiah, August ni 22 zanah Miss Hanson-i nen midang hriat lem lovin an innei a ni. mimal thil tum, a lo
Gen. O. O. Howard-a pawlah Provost Marshal a ni a. Tank (Sherman) nena tuipui lam suangtuah ve rauh rauh
pana an kal lai chuan Vicksburg hmunah hliam a tuar a. Indo tawp dawn meuh chuan \hin chu a tan a hlu em a, engtin nge a
“Major” ah a k^is^ng a, hemi hnu hi chuan a hming an sawi apiangin Major tih hi an thlauhthlak theih tehlul ang?
telh ta ziah a ni. James Mc Granahan-a hi kum 1840-
Vicksburg indonaah a ban ding lam a hloh a, a tawpah phei chuan an man a, indona 1970 ink^ra America rama rimawi lama
camp-ah tant$r a ni nghe nghe. A hliam tawrh avangin damdawi inah dah a ni a, a lo thiamna nei \ha ber pawl a ni a. Aw s^ng
dam hnu chuan thu chhiar turte dap kualin, Thuthlung Thar hi a hmufuh ta hlauh mai a. \ha leh dangdai tak a neih avangin amah
A thute’n hneh viau mah se, Krista erawh a la pawm thei lo. Damdawi ina a awm lai zirtirtu, rimawi lama challang tak pakhat
hian hnathawk pakhatin a mu lai chu rawn kai thova, tang pakhat thi mai turin chuan Mc Granahan-a hmakhua ngai
takin opera lama training la turin a rawn
\awng\aipuitu tur a duh thu a rawn hrilh a. Whittle-a chuan a lo hnial a, mahse hnathawktu
ta a. Chu thurawn chuan kaiharhin
chuan, “Bible i chhiar lai ka hmu \hin si che a, Kristian ni turah ka lo ngai che
hmingthanna leh vanneihna chu a
asin,” a tih hnu chuan Whittle a chuan a duh ve ta hram a. Chu dam lo khum kianga thil
banphak maiah a awm a ni tih a
thleng chu Whittle-a chuan ti hian a sawi: |hing\hiin damlo kut chu ka chelhsak a.
hriatchhuaht$r ta a ni.
Thiam ang tawka ka sual chu puangin Krista ngaihdamna ka d$l a. Min ngaidam nghal
James Mc Granahan-a hi Kristian a
a ni tih pawh ka ringhlel lo. Chutah tihtakzetin tleirawl damlo tan chuan ka d$lsak ta a.
ni a. |hian, Kristian ve tho, amah
Ka \awng\aisak lai chuan ka kut chu nghet takin a vuan a, thawm reng reng a nei lo.
ngaihsak em emtu Philip P. Bliss a nei a.
Ka dinchhuah leh meuh chuan a lo chatthla fel dêr tawh a. A hlauthawnna chu
A \hianpa hi rimawi thiam leh zaithiam
thlamuannain a rawn thlak tih a hmelah chuan ka hmu thei a ni. Chhandamtu hnen ka
tak, a naupan deuh lai phei chuan
thlen theih nan Pathianin ani hi hmangin, anin Krista thisen hlu tak chhuak chu a rina,
Mc Granahan-a ang thova mite zaithiam
ngaihdama a awm theih nan Pathianin min hmang let ve thung a ni tih pawh a chiang
tih leh hriatlar nih duh mi a ni ve a.
hlein ka hria. Vanramah ka hmuh leh ngei ka beisei. Amaherawhchu, amahah Pathianin
Sipai a\ang chuan a chawl ta a. A chawlh hnu hian D. L. Moody nen inhmuin engnge a beisei tih chu hrethiamin a
Pathian lamah a nun a lo danglam ta a. A pianthar hnuin Elgin Watch Company, thiamna chu hun puma Pathian
Chicago-a sum enkawltu hna a thawk a. A thawh a\anga kum 10 ral hmain rawngbawlna rawngbawl nana hman a thlang ta zawk
lam a luhchilh a, hetih lai hian rimawi thiam Phillip Bliss leh James Mc Granahan te nen a ni.
an thawkho \hin a ni. A hun laia Evangelist langsar leh hlawhtling tak a ni ta a ni. Hla Mc Granahan-a aia kum hnih leka
lamah pawh talent \ha tak a dawng a, hla zahnih l^i a phuah a ni. Major Whittle-a’n upa ni mah se, kum 38 a tlin meuh chuan
Fakna hla a ziah hmasak ber (“Christ Is All”) chu kum 1875 kh^n a ni a. A thluk siam Philip Bliss-a chuan rawngbawlna
turin Bliss-a a pe a, ani hian a buaipui hman ta lo thung. A thih hnuah a lehkha dah\hat kawngah thui tak ke a pen tawh a, a
z$ngah an hmuchhuak leh a, tichuan James McGranahan-an a thluk chu a siamsak ta a thawh hlawk hle bawk. Thuhriltu ropui
ni. Mc Granahan hian Bliss-a ai chu rawn awh chhovin Major Whittle nen hian an Major D. W. Whittle-a zuiin zaia
thawkdun tan ta a. rawngbawlna hun a hmang \hin a. An
A hla hmasa z$nga a tam zawk hi Mc Granahan-a’n a thluk a siamsakte a ni hlawm rawngbawlna chhim tura mipui lo
a. Ch<ng z$ngah chuan “The Crowning Day”, “Showers of Blessing” leh “I Know pungkhawmte rilrua Thlarau
Whom I Have Believed” tihte pawh hi a tel a ni. Great Britain leh ram chhungah vawi Thianghlimin a zai kaltlanga hna a thawh
engemawzat an zin dun a. Chutia inpawh taka rawng an bawl \hin lai, kum 1890 velah dan chu mak a ti êm êm \hin a. Hetiang
chuan Mc Granahan chu a hriselnain a tlin tak loh avangin Mr. Geo. O. Stebbins chuan boruak hi a \hianpa James-a pawh chuan
a ai a rawn awh ta a, mite’n Stebbins-a hlaphuahte chu an ngainain hla lar tak tak a ni tem ve se a ti hle \hin.
hlawm. Major Whittle-a hla, a thluk a siamsak z$nga mite ngainat em em pakhat chu Philip Bliss-a leh a nupui chu
“Beyond Our Sight” tih kha a ni.A hlaphuah hnuhnung erawh a thluk siam a ni ta lo. Pennsylvania lama Krismas hmang turin
A thih hma deuh kar, a na avanga zan pawh mu thei lova a awm lai chuan a khum an insiam mawlh mawlh a. Chutia
kianga sana ri ral ral, mawi tak mai chuan Thuthlung Hlui huna puithiam lalte, mite’n hmanhmawh angreng taka an insiam
kalkawngah an tawk dawn a ni tih an hriattheih nana an kawrfual hmawra dar an vuah buai lai chuan Bliss-a chuan Mc
\hin chu a hriatchhuaht$r a, tichuan a hla thu hnuhnung chu natna khuma mu chungin a Granahan-a lehkha tur ziah a \ul hian a
ziak ta a, ama’n a chhiarchhuak nghal nghe nghe a ni. Major D. W. Whittle chu March hre ta tlat mai a . A \hianpa kum 36 mi,
ni 4, 1901 kh^n Northfield, Massachusetts-ah a boral ta a ni. ( Phek nganaah chhunzawmna... )
VOL. 21, N0. 21 DAWRPUI VÊNGTHAR BRANCH KRISTIAN |HALAI PÂWL May 24, 2009. PHÉK - 3

( Pathianin khawngaihin chhunzawmna... ) INKHAWM HRUAITU TAN


music zir mek chu a han ngaihtuah a, eng atan nge a inpuahchah? Opera turin nge
Pathian hna thawk turin? Philip Bliss-a chuan ziah tur dik tak a ziah theih nan, a ziah Bible Chang chhiar : Tunlaiin
pah chuan a \awng\ai a. Pathianin James-a chu a hrereng a, thuthl<kna dik siam turin Inkhawm |antu emaw Hruaitu
a duh em em a ni tih a hria a ni. Lehkha chu a ziak zo ta a. Bliss-a chuan a lehkha ziah emawin ‘Bible chang i lo chhiar ang
chu a \ha dawn em tih hriat nan Major Whittle-a hriat tur chuan an chiarchhuak a. A u’; ‘Pathian lehkhabu thianghlim i lo
lehkhaah chuan McGranahan-a’n music a zir m>k chu mi pakhat, buh seng tura ngaithla ang u’ an ti \hin. Tin, a tawp
chemkawm (favah) tat hriam angin a khaikhin a. “I chemkawm tah chu duhtawk la, lama kan Bible ch^ng chhiarte Lalpa’n
Lalber tan buhte chu at tan rawh” tiin duhthawh takin Mc Granahan-a chu a turlui a ni. malsawm rawh se te kan ti \hin. Chhiar
Lehkha chuan a thlenna hmun tur chu a thleng thuai a. A thu inziak tluka James a tih ai chuan ‘Pathian thu thianghlim i
rilru hnehtu thil dang a la awm ngai lo. Thildang a ngaihtuah thei tawh lo, “Buhte chu ngaithla ang u’ tih a tawk mai.
Lalber tan at rawh....Lalber tan at rawh....Lalber tan at rawh,” tih chu achhun Chutiang bawkin, a tawp nana,
azanin a ri nawn tluk tluk ringawt mai a ni. Kar khat hnu, December ni 19, 1876-ah ‘Lalpa’n a thu malsawm rawh se’ tih
chuan lehkhathawn ziaktu Bliss-a chu a boral thut mai a! Bliss-a chu Moody-a’n
mai a tawk bawk. Lehkhabu kan tih
Chicago-a rawngbawlna a neihna hmuna zai tur a ni a, an nupain Penssylvania a\anga
lan kher chuan ngaithla aiin chhiar
Chicago pana an kal m>k lai chuan an chuanna rel chuan Ashtabula, Ohio-ah lei a
zawh sual a, khuar feet 60 zeta thukah chuan inbarhlutin a kang zui bawk a. Mi 100 lai chu a dik a bawk. Bible ch^ng chhiar
mai boral z$ngah chuan Pathian Faka zai \hin, kum 38 mi leh a nupui pawh chu an tel a nih chuan a chhung thu aiin a bung
ve a ni. emaw a ch^ng zat chhiar tih a kawk
James-a’n chhiatna thleng chungchang a hriat veleh chetsualna hmun chu a pan thei. Kan Kohhranah pawh hetianga
nghal a. Helai hmunah hian a vawikhatna atan Major Whittle-a chu hmaichhan ngeiah \awngkam chheh dik tawk lo hi
a hmu ve ta a ni. “Tuna ka hmaa ding hi Pu Bliss-a’n a ai awh tura a thlan chu a Inkhawm Hruaituteah a awm ta fo
nih hi,” tiin he thuhriltu ropui (Major Whittle) hian Mc Granahan-a hmuh ruala a mai, a dik zawk zir a \ha e.
rilrua thu lo awm chu a hnuah a sawichhuak leh a ni. Chicago panin an pahnih hian an
haw rual a, haw kawngah chuan an titi dun malh malh a. Khawpui an thlen hma chuan ZÎNG |AWNG|ÂI INKHÂWM
James Mc Granahan-a chuan a nun leh a thiamnate chu Chhandamtu rawngbawl
nana hmang turin thuthl<kna a siam fel ta a. Lalpa tana buhte at turin a inpeih ta. HRUAITU TÛRTE
He ni hi opera khawvelin mi ropui an chan ni leh Kristian khawvelin Fakna Hla
25.5(Thawh\anni) : Pu Vanlalchhunga
satute z$nga duhawm ber pakhat an chharchhuahna ni a lo ni ta. James Mc Granahan-
26.5(Thawhlehni) : Pi Sang\huami
a chu America, Great Britain leh Ireland-a rawngbawlna hrang hrangah mi \angkai
27.5 (Nilaini) : Pi Laldingpuii
tak leh thawhhlawk tak a lo ni chho ta a ni.
28.5 (Ningani) : Pi Vanlalrengpuii
A letlingtu Rev. Fehtea hi kum 1890 February ni 20-ah Khawlailung Bunghmunah
29.5(Zirt^wpni) : Upa Lalchama
a lo piang a. A pa hi Patlaia a ni a, a nu chu Pi Thluaitei a ni. A
30.5 (Inrinni) : Pi Lalneihthangi
naus>n laiin a pain a thihsan a, a nu hian a awmpui a. Naupang te a
la nih laiin a nuin pasal dang a neihsan a, a pu Kairuma khua Lailenah,
31.5(Pathianni) : Pu P.C. Sapnela
Tlaikuangah chuta \ang chuan kum 1901 kh^n Biateah a awm leh a.
Biate khuaa a awm lai hian kut hnathawkin lovah te naupang te ni May 25 - 31
chungin a feh \hin a. Heta \ang hian tlangval hote’n a hmingah Zai Hruaitu Tûrte :
‘Fehtea’ tiin fiamthuin an ko \hin a, chu hming chu a pu hlen ta a ni.
1. Pu H. Lawmkima
A hming tak erawh chu Kawlhnuna a ni.
2. Tv. C. Lalmuankima
An khuaa Kristianna a rawn luh tirh a\angin a r<kin Kristianah a 3. Tv. B. Lalrinawma
inpe a. An lalin (A pu Kairuma kha) Kristianah a inpe tih a hriat chuan an tiduhdah hle a.
Keyboard Tumtu :
Tleirawl te ni mahse a rinna chu a phatsan ngai chuang lo. Kum 1906 tawp lamah an lal
chhuak a hnawtchhuak ta a, ani chu Aizawl Zosapte hnenah a tlanchhe thla a. Chutichuan Tv. Lalmuanpuia Hnamte
Zosapte chawmin lehkha a zir ta a.
Kum 1909-ah Lower Primary chu 1st Division-ah a pass a, kum 1911-ah Upper chang ve a, Pathian fa kan lo ni ta, a ti a
Primary 1st Division-ah bawk a pass. Hemi hnu hian Zosapte’n zirtirtu hna Mission ni ber mai.
Vengah Primary School-ah an pe a, kum 1911-ah Kapchhungi, fahrah, Zosapte chawm Chhandamna kim: Chhandamna kim lo
ve kum 16 mi lek chu Sapte’n nupuiah an neiht$r ta a ni. Kum 1916, March thlaah a awm em ni? A tih mai theih a; mahse, a
Presbytery-ah Presbytery Secretary atan thlan a niin a hnuah pawh thlan nawn leh a sawi tum tak chu: Krista chhandamna hi
ni a. Kum 1917, March Presbytery chuan Pu Chuaukunga nen Cherra Theological he kan taksa leh thlarau huam veka
College-a zir turin a rem zawk zawk Zosapte’n thlang rawh se an ti a, ani hi thlan a ni chhandamna a ni e tihna mai a ni.
ta a. A zir zawh hnu, kum 1926 January ni 14-17, Durtlang khuaa Presbytery-ah A khawngaih vanga
Rev. D.E. Jones, Moderator chuan Pastor atan a nemnghet ta a ni. Kum 1960 No- thlangchhuakin: Misual chhandam an
vember ni 26-ah a Lalpa hnenah a chawl ta a ni. nih hian, a chhandamate chuan a b$ka thur
Rev. Fehtea hi thu leh hla lama tui mi a ni a, hla pawh a phuah nual a, lehlin leh thu chhuah ang hiala inhriatna, phu loh lutuk
lam ziah te a hrat hle bawk. Thlarau mi a ni a, \awng\ai a peih em em bawk a ni. Patea leh a ropui lutuk avangin an nei thei hial
te, Damhauhva te, CZ Huala te nen hla an phuah \hin a, an hla phuah apiang chu \hin reng a ni. (Chhandam tur ruatlawk
Biate-ah an sa lar hmasa \hin a ni. Kan hla buah hian ?? lai kuthnu a nei. rindan siper a tel ve deuh pawh a ni
He hla (Pathianin Khawngaihin) tluka thlan b$k thurin puan chhuahna chiang leh mahna.)
\ha kan nei lo hial awm e. A thu tum ber leh langsar ber chu, “Rinnaa chhandam” - Upa V. Thangzama,
a ni. A lettu hian a let \ha hle bawk. Zaipawl sak mi atana ngaih deuh a ni. Pu Benjamin Lalrintluanga,
Pathian khawngaihna avanga chhandamna, Krista a lo lang chu rinnain kan lo Editorial Board
VOL. 21, N0. 21 DAWRPUI VÊNGTHAR BRANCH KRISTIAN |HALAI PÂWL May 24, 2009. PHÉK - 4

( Headline chhunzawmna... ) NGAIHTUAH A NGAI E.... hi kan mobile-a kan dah a nih pawhin a
Mayan-ho calendar hi a dik ber tih theih a tu amah kan indem thei hauh lo. Kan ta
- T. Lalchhanhima
ni tlat lo. Hindu-ho chuan 2003 kh^n an a ni a, kan thu a ni tlat!
Khaw nge, mahni rilrua awm in han
pathian Krishna chu khawvela lo kal turin Mahse maw, heng film \ha lo leh
thlasik (nipui lai hian??!!) mau puah pui
an ring daih tawh a, tun thlengin an la beisei thlalak duh dak lo mobile-a dah chunga
leh phawng teh ang. Mawl vang leh thiam
chhuak lo a. Muslim Calendar chu 2076 a Biak In/Biakbuka kan keng lut ngam tlat
loh vangin mi lai erawh kan tina ang tih
mai hi chuh!! Siamtu Pathian zahlohna
tawp tur a nih laiin Jewish calendar chu ka hlau hlel lo. Mahse, ziakpuan leh
lian tak a ni. Kohhran hi a thianghlim
2240-ah daih a tawp dawn bawk a ni. Carl ziakfung ka inchhawp laklawh tawh tlat...
asin!!
Johan Calleman chuan Mayan Kan tunlai hun han thlir hian finna leh
Kan Pathian hi a thianghlim a, a
Calendar hi uluk takin a zir a, ani chuan thiamnain kan nun hi tuipui lian ang maiin
zahawm asin. Namnula biak tur a ni lo.
‘The Great Cycle’ hi October ni 28, min chim hlûp hlûp a. Chu chuan kan
thlarau nun thleng hian a nghawng ta mai Chumai nilovin ‘Biak In thianghlim’ a
2011-a tawp tur angin a zirchhuak thung kan keng lut a nih ngat phei chuan... Mo-
em ni?
a. A zir dan chuan September ni 8, 2040- bile-ah kan lo dah a nih pawhin Biak Inah
A tawi zawngin thiamna hmanga siam
ah planet te chu an insiam\ha leh dawn khawl chi hrang hrangin kan in chuan keng lo ngam ta ila a \ha hle mai!
chauh a ni. chhungkhur a luah ta a. Heng thil chi Inkhawm lai chuan tumah kan biak ngai
A tlipna : Khawvel tawp hun tur hi hrang hrang kan han nei thei mai hi MIZO loh hi maw? Duh leh inkhawm banah
tunhma deuh a\ang tawhin mi tam tak chuan NUNHLUI ngaihtuah let chuan keng leh ta mai ila? Tuman min lo ruksak
an buaipui nasa hle a, mahse tun thleng hmasawnna ropui tak leh Chanchin |ha em dawn em ni?
zar kan zona ava ni tehlul em! Thlarau Thianghlim hi a ‘\i’ a, chumai
chuan a la tawp lo zel chu a ni a. Hetiang
‘Mahse’ in ti hram teh ang - Kan nilovin kan Pathian hi a ti kher kher asin.
sawi sep hi awlsam taka lo ring ve zung
rilrem zawng a ni emaw? Mobile Biak Ina keng lut \hin kan awm avang a
zung chi hi khawvel hmun hrang hrangah ni mai lo maw kan inkhawm boruakah
chungchang hi tlem azawng han sawi ve
an awm zel lehnghal a. A chunga ka’n tarlan pawh ‘Thlarau Thianghlim’ a zalen loh
hram ka’n duh pek a. Tunlaiin film \ha lo
takte pawh khi miin lo ring se tih vanga ziah fo ni?
leh zahmawh rawngkai, thlalak duh dak
a ni lo a, kan rilru sen zau zawkna atan leh lo tam tak hmuh tur a awm ta a. Hengte NGAIHTUAH A NGAI E..!!
hetianga sawi hluai hi a dik kher lo tih
lant$rna atan a ni zawk a. Miin an sawi “Aw, Khawngaihna min GROUP HLA ZIR HUN
nasat deuh avanga ni ngei tura lo
thlah lotu” Rev. Saiaithanga Group-te - Zanin
ngaih ve ngawt chu a fel lo thei viau
- Upa Lalthankima (L) leh Thawh\an zan Inkhawm banah Gos-
a, keimahni leh Pathian inkar hi tifel
George Matheson-a chu naupan t>ta pel Centenary Hall-ah, Zirtawp zanah
hmasa phawt zawk ila, heng thuthang Upa Lalchama Inah, Rev. Thanga
mai mai hi chu kan buaipui hauh lo mitdel a ni. Mahse, Edinburgh-a lehkha a zir
lai chuan a thiam thei em em a, graduate a lo Group-te zanin inkhawm banah
ang a. Eng hunah pawh khawvel tawp Pi Zonghini te inah zir tur a ni e.
dawn se ringtu tak tak tan chuan tling ta a. Kum 1882-ah kh^n Innellan-a a
awm lai, a lus<n mangang laiin he hla hi a Rev. Liangkhaia Group-te Pu Lalringa
engmah buaina tur a awm lo a ni. te inah zir tur a ni a. Rev. Chhuahkhama
phuah a.
(Hemi kaihhnawih hi March ni 22 Group-te zanin inkhawm banah
Tl^i khat chu hla phuah tura chawk Gospel Centenary Hall-ah zir bawk tur
kh^n chhuah a lo ni tawh a, \henkhatin harhtu a lo awm phut a. Minit tlemte
kan bengkhawn hle a, a ziaktu tum dan a ni e.
chhungin a phuah a ni. Matheson-a chuan
\awmpui lem lova mahnia ngaihdan lo Tin, Group hrang hrangte mi inphalte
he hla hi NATNA RAH a vuah. English
siam pawh kan awm a ni ^wm e. inah hla kan zir \hin a, ei leh in tui tak
hla zingah mimal nun khawih th<k berte
Chhiatna lo thleng ngei ngei tur emaw, takte min siamsak \hin a. In neitute
z$nga mi a ni. Lungngaihnain a sawisak
mi sawi \haihna lam nilovin Ringtute hi inphalna avangin Branch
retheih mi sang tam tak tan hnehna hla a
Committee chuan lawmthu a sawi a, hla
engtik lai pawha inring reng tur leh ni ta. Dam lai ropuinate chu ka tihlum ang,
zir hi kan la ngawrh chho zel dawn pawh
khawvel lo danglam mahse, chiai tur kan chi angin vaivutah ka tuh ang. Chutah \ang
niin a lang a, mi inphalte’n hla zir tura
ni lo tih hria ila. Ed.) chuan p^r sen mawi tak, nunna ral thei lo
an sawm lai hian member lam duh aiin
a lo p^r chhuak ang tiin a ngaihtuah.
kan kal chhe \hin a, \an i la thar ang u.
REV. LIANGKHAIA GROUP ‘Ka ph<m ang damlai ropuina,
LAWMTHU SAWINA Lei pangpar a \o chhuak ang chu -
Kumkhaw nun a ni ang,”.
May ni 21 zan kh^n Group Social hman Kohhran Zaipawl
a niin member-te he hun hmanga kal te ESSAY ESSAY
chungah te, chanvo hrang hrang Sport Item pakhat atana Essay Vawiin |awng\ai Inkhawm
tihlawhtlingtu te, group dang chhimtute inziahsiak thupui tur kha ‘Rorelna Dik’ banah hla zir tur a ni a, member-
chungah leh a \ul anga kawng tinrenga puitu a ni a, a duh apiangin tan ziah theih a ni a, te’n ngai pawimawh ila, zir vek i
Tv. Lalrintluanga, Nl. K. Lalremruati leh Thumal 1500 pel lo tur a ni a, August thla tum ang u.
Nl. Cynthia Lalmuanpuii te chungah Group ral hmain Tv. B. Lalrinawma, Sport - Conductor
Hruaitute’n lawmthu an sawi a ni. Secretary hnenah thehluh theih a ni.

Published by Kristian |halai P^wl, Dawrpui Vengthar Branch at T.M. Offset, Canteen Kual 370 Copies

You might also like