Professional Documents
Culture Documents
Fw.Fw. AIv_¿
k-am-[m-\-Øn-s≥-d- Zq-X≥-
UbdIvS¿
k-am-[m-\-Øn-s≥-d- Zq-X≥- k-am-[m-\-Øn-s≥-d- Zq-X≥-
{k-jv-Sm-hn-s\-°p-dn-®- A-t\z-j-Ww-
a-\p-jy≥- A-`n-ap-Jo-Ic - n-°p-∂- {]-Ya- - tNm-Zyw- Cu- _r-lØm
b- {]-]-©w- \n¿-an-®p-\-S-Øn-s°m-≠n-cn-°p-∂-Xv- B-cm-sW-∂p-≈-
Xm-Wv.- H-cp- a-lm-{K-\v-Yw-t]m-se- \-ap-°p-ap-∂n¬- Xp-d-∂p-sh-°-s∏-
´n-´p-≈- Cu- {]-]-©-Øn-se-hn-sS-bpw- A-Xn-s≥-d- \n¿-am-Xm-hn-s‚--
t]-sc-gp-Xn-sh-®n-´n-√.- ]t£,- {]-]© - - ]p-kX v- I
- Ø
- n-se- Hm-tcm- A£-
c-hpw- C-Xn-s∂m-cp- \n¿-am-Xm-hv- B-h-iy-am-sW-∂v- hy-Iv-X-am-bpw-
{]Jym-]n-°p-∂p-≠v.- B \n¿-am-Xm-hn-s≥-d- kz`-m-h- k-hn-ti-j-X-
Isf- kw-_\ - [
v- n-®v- H-cp- G-ItZ-i- Nn-{Xw- Cu- ]p-kX v- I
- Ø- n-se- hmIy-
߃- \¬-Ip-∂p-s≠-∂-Xm-Wv- hm-kv-X-hw.- ]¿-∆-X-Øn-s‚- D-®n-
bntem- B-gn-bp-sS- A-Km-[-X-I-fn-tem- B-Im-i-Øn-s≥-d- A-\-¥-X-
bn-tem- H-∂pw-X-s∂- C-h- kr-jv-Sn-®v- ]-cn-]m-en-°p-∂- hy-Iv-Xn-bp-sS-
a- \p-jy≥- P-∑-\m- Pn-Pv-Rm-kp-hm-Wv.- X-s∂-bpw- X-\n-°v-
Np‰p-ap≈- tem-I-sØ-bpw- Ip-dn-®- A-t\z-j-Ww- A-h-s≥-d- Ip-´n-
t]-sc-gp-Xn-sh-®n-´n-s√-∂X - v- k-Xy-am-Wv.- ]-t£,- ]¿-∆X
\n¬-∏n-s\-bpw- B-Im-i-Øn-s≥-d- kr-jv-Sn-∏n-s\-bpw- k-ap-{Z-Øn-s‚-
- Ø- n-s≥-d- \ne-
P-ehpw- B-lm-c-hpw- Iq-Sm-sX- Zo¿-L-Zq-c-w- bm-{X-sN-øm≥- I-gn-bp- bw- C-cp-]-Øn-\m-ev- aWn-°q--dn¬- H-cp- {]m-h-iyw- {`-a-Ww- sN-øp-∂-
∂-Xp-sIm-≠m-Wv- H-´I - s
- Ø- C-ßs\- hn-fn-°p-∂X - v.- A™q-dv- Intem- Xn-\m¬- cm-hpw- ]-I-ep-ap-≠m-hp-∂p.- `p-an- kq-cy-\v- Np-‰pw- Zo¿-L-hr-
{Km-an-te-sd- `m-cw- h-ln-®p-sIm-≠v- a-cp-`q-an-bn-eq-sS- a-Wn-°q-dn¬- ]Xn- Øm-Im-c-am-b- {`-a-W-]-Y-Øn¬- i-cm-i-cn- 365.-2564 Zn-h-k-Øn-sem-
aq-∂v- ap-X¬- ]-Xn-\m-dv- h-sc- In-tem-ao-‰¿- th-K-X-bn¬- Zo¿-L-Zq-cw- cn-°¬- Np-‰p-∂p.- kz-bw- {`-a-Ww- \-S-°p-∂-Xv- 23 Un-{Kn- sN-cn-™-
k-©c - n-°m-≥- A-d_ - n- H-´I - ß- ƒ-°v- I-gn-bpw.- C-hb - p-sS- \o-≠- Imep- \n-e-bn-em-Wv.- Cu- sN-cn-hn-√m-bn-cp-∂p-sh-¶n¬- `q-an-bn-se- E-Xp-t`Z-
Iƒ-°v- `m-c-ta-dn-b- i-co-c-sØ- Xm-ßm-\p-≈- I-cp-Øp-≠v.- Hm-tcm- ß-fp-≠m-Ip-am-b-n-cp-∂n-√.-
Im-en-ep-ap-≈- c-≠v- hn-c-ep-Iƒ-°n-S-bn-eq-sS- ar-Z-p-hm-b- amw-k-]n-Wv- `u-am-¥-co-£w- A-Xn-∂v- H-cp- ta¬-°q-c- ]-Wn-bp-I-bm-Wv-
U-߃- A-Xn-s≥-d- ]m-Zs - Ø- a-We - n¬- ]p-X™- p-t]m-Im-sX- kq£n- sNøp-∂-Xv.- kq-cy-\n¬-\n-∂v- h-cp-∂- am-c-I-ß-fm-b- Aƒ-{Sm-h-b-e‰v-
°p-∂p.- Im¬-ap-´p-I-fn-epw- D-c- n-\-Sn-bn-epw- Im-Wp-∂- I-´n-bp-≈- c-iav- n-Is - f- X-S™
- p-\n¿-Øp-Ib - pw- \n¿-tZm-jn-If - pw- `q-an-bn¬- Poh≥-
N¿--am-h-c-Ww- H-´-Iw- ap-´p-Ip-Øn-°n-S-°p-tºmƒ- A-Xn-s≥-d- i-co-c- \n-e-\n¬-°m≥- A-\n-hm-cy-hp-am-b- c-iv-an-I-sf- I-S-Øn-hn-Sp-I-bpw-
`m-K-߃-°v- £-X-ta¬-°m-Xn-cn-°m-≥- k-lm-bn-°p-∂p.- \-√- Im-gv- sN-øp-∂- Hm-tkm¨- ]mfn-bn√-m-bn-cp-∂p-sh-¶n¬- `q-an-bn¬- Po-h\v-
N-i-Iv-Xn-bp-≈- H-´-I-Øn-s≥-d- I-Æp-Iƒ-°p-≈- \o-≠- ]p-cn-I-ß- \n-e-\n¬-]p-≠m-Ip-am-bn-cp-∂n-√.- `q-an-bn-te-°v- ]-Xn-®p-sIm-≠n-cn-
tfm-Sp-Iq-Sn-b- h-en-b- I¨-t]m-f-Iƒ- D-{K-am-b- kq-cy-In-c-W-ß-fn¬- °p∂- D¬-°-I-sf- L¿-j-Ww-aq-ew- I-cn-®-p-I-f-™p- \-in-∏n-°p-∂-
\n-∂pw- a-W¬-°m-‰p-I-fn¬-\n-∂pw- I-Æp-I-sf- c-£n-°p-∂p.- H-∂-c- A-¥c - o-£w- - `q-an-bp-sS- ta¬-°q-cb - s- √-¶n¬- as‰-¥m-Wv?- A-¥c - o£-
In-tem-ao-‰-tdm-fw- Zq-c-Øp-≈- P-ew- a-W-Ø-dn-bm≥- I-gn-bp-∂- H-´-I- hm-bp-hn-√m-bn-cp-∂p-sh-¶n¬- ]-I¬- k-ab - Ø
- v- `q-an-bn-se- P-ew- Xnf-
߃-°v- a-W¬-°m-‰-Sn-°p-tºmƒ- a-W¬-Ø-cn-Iƒ- aq-°n¬- I-S-∂p- ®p-a-dn-bp-I-bpw- cm-{Xn- k-a-b-Øv- X-Wp-Øv- I-´nbm-hp-I-bpw- sN-øp-
Iq-Sm-Xn-cn-°m-\m-bn- C-jvS- m-\p-kc - W
- w- \m-km-c\ - v{- [-ßs - f- A-Sb
- v°
- m- am-bn-cp-∂p.- Xm-]-\n-e- \n-b-{¥n-®v- `q-an-bn-se- io-tXm-jv-Wm-h-kv-Y-
\pw- Xp-d-°m-\pw- I-gn-bpw.- H-´-I-Øn-s≥-d- B-lm-c-ß-fm-b- acp-`q-an- sb- {I-a-s∏-Sp-Øp-∂-Xn¬- {]-[m-\- ]-¶p-≈- Im¿-_¨- ssU- Hm-Iv-
bn-se- an-°- sN-Sn-If - n-epw- ap-≈p-If - p-≈X
- n-\m-¬- Np-≠p-Iƒ-°v- £X- ssk-Un-s≥-d- k-¥p-e\ - w- \n-e\ - n¿-Øs - ∏-Sp-∂X- v- P-¥p-°f - p-sS- DOzm-
ta¬-°m-Xn-cn-°m-\m-bn- A-Xn-s≥-d- ta¬-®p-≠v- c-≠m-bn- ]n-f¿-∂n- k-hm-bp-hn-ep-≈- Im¿-_¨ - -- ssU- Hm-Ivs - sk-Un-eq-sS-bm-Wv.- Hmtcm-
cn-°p-∂p.- H-´-I-Øn-s≥-d- ap-Xp-In-se- ]q-™-bm-Wv- G-‰-hpw- h-en-b- h¿-j-hpw- i-cm-i-cn- 500 _n-ey¨- S¨- Im¿-_¨- ssU- Hm-Iv
A-Xv`- p-Xw.- h-c≠
- - a-We - m-cW- y-Øn-eq-sS- A¬-]w-t]m-epw- P-e] - m\w- sskUv- h-en-s®-Sp-°p-∂p-≠v,- k-ky-߃.- P-¥p-°-fp-sS- D-Ozm-k-
Iq-Sm-sX- Zn-h-k-ß-tfm-fw- k-©-cn-°m≥- H-´-I-Øn-\v- I-gn-hv- \¬Ip- hmb-ph - n-√m-bn-cp-∂p-sh-¶n¬- sh-dpw- aq-∂p-h¿-jw-sIm-≠v- `q-an-bnse
∂-Xv- Cu- ]q-™-bm-Wv.- Im¿-_¨- Utbm-Iv-ssk-Uv- Xo¿-∂p-t]m-Ip-am-bn-cp-∂p.- A-ßs\-
Po-hn-Iƒ- A-h-bp-sS- Np-‰p-]m-Sp-Iƒ-°-\p-tbm-Py-am-b- co-Xn `q-an-bn¬- Po-h≥- A-km-[-y-am-Ip-am-bn-cp-∂p.-
bn¬- kr-jv-Sn-°-s∏-´-Xn-\v- ]n-∂n¬- k¿-K-[\-\m-b- H-cp- {k-jv-Sm-hn
s≥-d- I-c-hn-cp-tXm- A-\v-[-am-b- bm-Zr-iv-Nn-I-X-bp-sS- {]-h¿-Ø-\-ß \-Ωp-sS- {]-]-©w--
tfm- F-¥m-Wv- bp-Iv-Xn-t_m-[-ap-≈-h¿-°v- Im-Wm≥- I-gn-bp-∂-Xv?- ku-cb- q-YØ - n-se- Du¿-PØ - n-s≥-d- D-dh
- n-Sa
- m-b- kq-cy≥- as‰m-
cXv`- - p-Xa
- m-Wv.- `q-an-bp-tS-Xn- s
- ≥-d- ap-∏Ø
- n-aq-∂v- e-£w- C-c´- n-`m-ca
- p≈-
\mw- Po-hn-°p-∂- `q-an- kq-cy-\n-se- _m-ly-`m-K-sØ- Du-jv-am-hv- 60000 c ap-X¬- 100000000 c
\mw- Po-hn-°p-∂- `q-an-bn-te-°-v t\m-°p-I.- ku-c-bq-Y-Øn-se- h-sc-bm-Wv.- kq-cy-\pw- kz-bw- {`-a-Ww- sN-øp-I-bpw- Km-e-Iv-kn-bpsS-
H-cw-Ka
- m-b- `q-an-sb- Po-h≥- kr-jvS- n-°m-≥- kPvP
- a
- m-°s
- ∏-´- H-cp- sXm- tI-{µ-Øn-\v- Np-‰pw- ]-cn-{I-a-Ww- \-S-Øp-I-bpw- sN-øp-∂p.- kq-cy-
´n-em-bn-´m-Wv- Nn-¥n-°p-∂-h¿-s°-√mw- Im-Wm≥- I-gn-bp-I.- `qan- kz- s≥-d- Xm-]w- 13 i-X-am-\-w- Ip-d-™m¬- `q-an- a-™p-]p-X-∏n-\m¬- aq-S-
13 14
k-am-[m-\-Øn-s≥-d- Zq-X≥- k-am-[m-\-Øn-s≥-d- Zq-X≥-
s∏-Sp-Ib - pw- 30 i-Xa- m-\w- Iq-Sn-bm¬- C-hn-sS-bp-≈- F-√m- Po-hn-Ifpw- C-Xv- km-[m-c-W-°m¿- ap-X¬- im-kv-{X-Pv-R≥-h-sc-bp-≈-h-cp-
\-in-°p-I-bpw- sN-øpw.- `q-an-bn-se- H-cp-hn-[-sa-√m- {]-Xn-`m-k-߃- sS- X-Xz-im-kv{- X-am-Wv.- km-[m-cW - ° - m-c≥- th-en-tb-‰Ø - n-epw- then-
°p-ap-≈- Im-c-Ww- kq-cy-\m-Wv.- kq-cy-\n-√m-bn-cp-∂p-sh-¶n¬- a-™v- bn-d-°-Øn-epw- a-lm-\m-b- {k-jv-S-m-hn-s≥-d- A-kv-Xn-Xzw- I-s≠-Øp-
D-cp-Ip-I-bn-√.- \-Zn- H-gp-Ip-I-bn-√.- ta-L-߃- D-≠m-hp-I-bn-√,- Im-‰- tºmƒ- im-kv-{X-Pv-R¿- Cu- {]-Xn-`m-k-߃-°p-Im-c-W-am-b- Kp-cp-
Sn-°p-I-bn-√,- ]q-°ƒ- hn-S-cp-I-bn-√,- a-g- s]-øp-I-bn-√, Po-h≥-- \n-e Xzm-I¿-jW - Ø- n-\v- \n-Zm-\a- m-b- kvY - e- I
- m-e- ss\-c¥- c - y-ßf - p-sS- \ne-
\n¬-°p-I-bn-√.- \n¬-∏n¬- A-P-ø-\m-b- k¿-∆-i-Iv-X-s≥-d- ssh-`-hw- I-s≠-Øp-∂p-
kq-cy≥- £o-c-]-Y-sa-∂- (Milky way) Xm-c-I-hyq-l (Galaxy) sh-∂p-am-{Xw.- c-≠pw- ^-eØ - n¬- H-∂p-Xs - ∂.- im-kv{- Xw- F-{X- Xs∂-
Øn-se- H-cw-Kw- am-{X-am-Wv.- £o-c-]-Y-Øn¬- kq-cy-s\-°mƒ- sN-dp ]p-tcm-K-an-®m-epw- {k-jv-Sm-hn-s‚- A-kv-Xn-Xz-sØ- \n-tj-[n-°p-hm≥-
Xpw- h-ep-Xp-am-b- ]-Xn-\ø - m-bn-cw- tIm-Sn-tbm-fw- \-£{- X-߃- I-s≠- B¿-°pw- km-[y-a√ - .- am-{X-hp-a√- ,- im-k{v- X-Øn-s≥-d- ]p-tcm-KX - n- AXp-
Øn-bn-´p-≠v.- Cu- Xm-c-I-hyq-l-Øn-s≥-d- H-c-‰-Øp-\n-∂v- a-t‰- A-‰- ey-\m-b- H-cp- c-£n-Xm-hn-s≥-d- I-ch - n-cp-Xv- Cu- {]-]©- Ø - n-s≥-d- \ne-
Øn-te-°p-≈- Zq-cw- 1,-20,-0000 {]-Im-i-h¿-j-am-Wv.- C-Ø-c-Øn-ep-≈- \n¬-]n-s‚- ]n-∂n-ep-s≠-∂v- hy-Iv-X-am-°p-I-bm-Wv- sN-øp-∂-Xv.-
]-Xn-\m-bn-cw- tIm-Sn-bn-e[ - n-Iw- Xm-cI
- h
- yq-lß- s - f- C-Xn-\I
- w- I-s≠- C-Xv- a-\p-jy-Pn-PR v- m-kb - p-sS- {]-Ya - t- Nm-Zy-Øn-\p-≈- ]q¿Wam
Øn-°-gn-™n-´p-≠v.- C-h-sb-√mw- A-\p-\n-an-jw- A-I-∂p-sIm-≠n-cn- b- D-Øc - a
- m-Ip-∂n-√.- Cu- {]-]© - Ø - n-s‚- kr-jvS- n-°pw- kvY - n-Xn°pw-
°p-Ib - m-Wv.- {]-]©
- w- hn-Ik - n-®p-sIm-≠n-cn-°p-∂p-sh-∂¿-∞w.- Cu- ]n-∂n¬- H-cp- a-l-Øm-b- i-Iv-Xn-bp-s≠-∂v- am-{Xta- {]m-]-©n-I-
X-Xz-{]-Im-cw- B-[p-\n-I- ]-Wv-Un-X-∑m¿- ]-d-bp-∂Xv,- \-ap-°v- H-cn- hkvXp-X-I-sf-°p-dn-®- ]-T-\-Øn¬-\n-∂v- \mw- a-\- n-em-°n-bn-´p-≈q-
°epw- Im-Wm≥- I-gn-bm-Ø,- {]-Im-i-th-K-Øn¬- A-I-∂p-sIm-≠n- B i-Iv-Xn- B-cm-Wv?- A-Xn-s≥-d- kz-`m-h- k-hn-ti-j-X-Iƒ- Fs¥m
cn-°p-∂- \-£-{X-hyq-l-ß-fp-≠m-hm≥- km-[y-Xb-p-s≠-∂m-Wv.- C- s°-bm-Wv?- A-Xn-s\-°p-dn-®v- a-\ - n-em-°m≥- \mw- F-¥p-sN-øW - w?-
Xv- i-cn-bm-sW-¶n¬,- `u-Xn-I- {]-]-©-Øn-s≥-d- X-s∂- ]-e- `m-K-ß- Xp-Sßn-b- {]-iv-\-߃- C-\n-bpw- A-h-ti-jn-°p-∂p.-
fpw- a-\p-jy≥- F-{X- ]p-tcm-K-an-®m-epw- A-h-∂v- A-Pv-Rm-X-am-bn-Ø-
s∂- Xp-S-cpw.- B-cm-[y-s\-°p-dn-®- A-t\z-j-Ww-
c-≠m-a-Xm-bp-≈- a-\p-jy-s≥-d- A-t\z-j-Ww- X-s≥-d- B-cm-[y-
{kjv-Sm-hn-s\- A-dn-bp-I-
s\-°p-dn-®m-Wv.- {k-jv-Sm-hn-s\-°p-dn-®- A-t\z-j-Ww- t]m-se-X-s∂-
`q-an-sb- Po-h∂ - \ - p-tbm-Py-am-b- co-Xn-bn¬- kw-hn-[m-\n-®X - n\pw- a-\p-jy-m-kv-Xn-Xz-Øn-s≥-d- kzm-`m-hn-I-am-b- {]-h-W-X-bm-Wv- B-cm-
\-£{- X-ßf - p-sS- kr-jS-v n-°pw- kw-hn-[m-\Ø - n-\p-sa-√mw- ]n-∂n¬- AXp- [y-s\-°p-dn-®- A-t\z-j-W-hpw.- c-≠p-X-cw- hn-Im-c-ß-fn¬- \n-∂mWv-
ey-\m-b- H-cp- {k-jvS- m-hn-s≥-d- i-IvX - n- hn-ti-jß - t- fm- A-X√ - - bm-Zr-iv- Cu- A-t\z-j-Ww- D-Xv-`-hn-°p-∂-Xv-;- Ir-X-Pv-R-X-bp-sS-bpw- _-e-lo-
Nn-IX - t- bm-,- F-¥m-Wv- Nn-¥n-°p-∂h - ¿-°v- Im-Wm≥- I-gn-bp∂-Xv?- \-X-bp-sS-bpw- hn-Im-c-ß-fn¬- \n-∂v.-
D-Øc - w- hy-IvX- a
- m-Wv.- D-Øc - h - m-Zn-Øt-- _m-[a - p-≈- H-cp- \m-bI - -
s≥-d- A-`m-hØ - n¬- H-cp- Ip-Spw-_Ø - n\v- \n-e\ - n¬-°m-\m-hn-s√¶n¬- B-Z-c-hn-s≥-d- hn-Im-cw-
i-IvX
- a - m-b- H-cp- `-cW- - kw-hn-[m-\a - n-√m-sX- H-cp- cm-Py-Øn-\pw- ]ptcm- Cu- `q-an-bn¬- Po-hn-®p-sIm-≠n-cn-°p-∂- a-\p-jy≥- X-\n-°v-
K-Xn- t\-Sm-\m-hn-s√-¶n¬- A-Pø - \ - pw- k¿-hi - I - vX
- \
- p-am-b- H-cp- {kjv- A-]m-c-am-b- A-\p-{K-l-߃- \¬-In-b- H-cp- a-lm-i-Iv-Xn-bp-sS- Akv-
Sm-hn-s‚- B-kq-{X-Ww- Iq-Sm-sX- Cu- {]-]© - w- kz-bw- D-≠m-hm-t\m- Xn-Xzw- A-\p-`h
- n-®d- n-bp-∂p.- a-\p-jy-\v- Po-hn-°m-\m-hi
- y-am-b- hmbp-
\n-e\- n¬-°m-t\m- km-[y-Xb - n-√;- - km-[y-hp-a√ - .- hpw- sh-≈-hpw- btY-jv-Sw- k-Pv-Po-I-cn-®p-sh-®- i-Iv-Xn-tbmS-v- A-
15 16
k-am-[m-\-Øn-s≥-d- Zq-X≥- k-am-[m-\-Øn-s≥-d- Zq-X≥-
h\v- B-Zc - h- v- tXm-∂p-∂p.- N-{µ-\n-te-°v- t]m-b- _-ln-cm-Im-i- k©m- fp-sa-√mw- A-X-Xn-s≥d- kv-Ym-\-ß-fn¬-X-s∂-bm-Wv- A-Xn-s\- krjv-
cn-Iƒ- G-Xm-\pw- \n-an-j- t\-c-tØ-°v- iz-kn-°p-hm-\m-bn- e-£-°- Sn-®-h≥- {]-Xn-jv-Tn-®n-cn-°p-∂-Xv.- am-{X-a-√,- a-s‰-m-cp-Po-hn-°pw- \¬-
W-°n-\v- cq-]-bp-sS- k-Pv-Po-I-c-W-ß-fm-Wv- Iq-sS- sIm-≠p-t]mb--sX- I-s∏-Sm-Ø- hn-kv-a-b-I-c-am-b- am-\-kn-I- I-gn-hp-I-fpw- \¬-I-s∏-´n-cn-
∂-dn-bp-I- Iq-Sn- sN-øp-tºmƒ- Cu- B-Zc - h - v- h¿-[n-°p-Ib - m-Wv- sNøp- °p-∂p- a-\p-jy-\v.- Cu- I-gn-hp-I-fm-Wv- A-h-t\-°mƒ- i-Iv-Xn-bp≈-
∂-Xv.- C-jvS- s - ∏-´- `-£W - ] - Z- m¿-∞ß - ƒ - - X-\n-°v- I-sø-Øm-hp-∂- Zqc- knw-l-sØ-bpw- th-K-X-bp-≈- No-‰∏p-en-sb-bpw- h-en-∏-ap-≈- B-\
Øv- H-cp-°n-sh-®n-´p-≈- a-lm-i-Iv-Xn-tbm-Sv- a-\p-jy-\v- \-µn- tXm-∂pI- sb-bpw- \n-b-{¥n-°m≥- A-h-\v- i-Iv-Xn- \¬-Ip-∂-Xv.-
kzm-`m-hn-I-am-Wv.- Cu- I-gn-hp-I-sfm-∂pw- a\p-jy≥- kz-bw- t\-Sn-sb-Sp-Ø-X√;-
`-£-W-]Zm¿-∞߃- tX-Sn- a-‰v- {K-l-ß-fn-te-t°m- D-]-{K-l- \-¬-I-s∏-´-Xm-Wv.- kp-µ-c-am-b- H-cp- i-co-c-hpw- tem-I-sØ- sNm¬-
ß-fn-te-t°m- t]m-tI-≠-Xn-√- a\p-jy-\v.- A-h-sb-√mw- A-h-s≥-d- ∏Sn-°p- \n¿-Øm≥- t]m-∂- _u-≤n-I- I-gn-hp-I-fpw- \¬-In-b- i-Iv
Np-‰p-]m-Sp-ap-≠v.- A-h\ - v- B-hi - y-ap-≈- co-Xn-bn¬,- A-h\ - v- C-jvS- s - ∏´- Xn-tbm-Sv- `-Iv-Xn-bpw- B-Z-c-hpw- tXm-∂p-I- kzm-`m-hn-I-am-Wv.-
k-zm-Zp-I-fn¬.-
H-tc- Np-‰p-]m--Sp-If - n¬- H-tc- h-fw- h-en-®p-≠m-hp-∂- k-ky-߃- \n- -lm-b-X-bp-sS- hn-Im-cw-
X-s∂- a\p-jy-ic - o-cØ-n\ - m- h- i
- y-am-b- hy-Xy-kvX - - Po-hI - ß - f - S- ß
- nb- X-s≥-d- Np-‰p-]m-Sp-I-fn-te-°v- t\m-°p-∂- a-\p-jy≥- a-\- n-em-
^-e-ß-fp¬-]m-Zn-∏n-°p-∂p.- X-°m-fn-bp-sS-bpw- \m-c-ß-bp-sS-bpw- °p-∂- H-cp- bm-Ym¿-∞y-ap-≠v.- A-h≥- Cu- tem-I-Øv- A-tß-b-‰w-
B∏n-fn-s≥-db - pw- ap-¥n-cn-ßb - p-sS-bpw- A-ßs - \- hy-Xy-kvX - - ^-eß- A-i-Iv-X-\pw- A-h-i-\pw- \n- -lm-b-\p-am-sW-∂- h-kv-Xp-X-bm-W-Xv.-
fp-sS-bpw- h-f-ß-fn¬- A-h-bn-ep-≈- amw-ky-tam- Po-h-I-ßtfm- C√.- X-s≥-d- A-kv-Xn-Xz-sØ- \n-e-\n¿-Øp-∂- i-Iv-Xn-I-sfm-∂pw- X-s≥-d-
A-h- h-en-s®-Sp-°p-∂- P-e-Øn¬- \m-c-ß-bp-sS- A-æ-X-tbm- X-°m- h-cp-Xn-bn-es - √-∂pw- A-hs - b-sbm-∂pw- X-\n-°v- \n-b{- ¥n-°m≥- km[y-
fn-bp-sS- Np-a-t∏m- B∏-n-fn-s≥-d- a-[p-cn-a-tbm- C-√.- ]-s£,- Cu- sNSn- a-s√-∂p-ad- n-bp-∂- a\-pj - y≥- Xm-≥- F--{X-am- {- Xw- \n- l- m-b\ - m-sW∂v-
I-fp-sS- ^-e-ß-fn¬- C-h-sb-√m-ap-≠m-°n-sh-®n-´p-≠v.- C-ß-s\- a\p- a-\- n-em-°p-∂p.-
jy-\v- \n-e\ - n¬-°m\p-≈-- kw-hn-[m-\s - am-cp-°n-b- i-IX v- n-tbm-Sv- Ah\v- `q-an-bp-sS- kz-bw- {`-a-W-Øn-s≥-d- tXm-Xv- H-c¬-]w- hy-Xym-k-
`-IvX
- n-bp-≠m-hp-I- kzm-`m-hn-Ia - t- √?- bm-sXm-∂p-an-√m-sX- P-\n-°p∂- s∏-´m¬- a-\p-jy-s\-∂-√- H-cp- Po-h-Pm-e-hpw- C-hn-sS- \n-e-\n¬-°p-
a-\p-jy-\v- B-h-iy-am-b-sX-√mw- X-s≥-d- Np-‰p-]m-Sp-I-fn¬- H-cp-°n-sh- I-bn-√.- kq-cy-Xm-]w- F-√m-bn-S-Øpw- Nn-X-dn-ho-gp-∂- cq-]-Øn-e-√m-
®n-cn-°p-∂-Xv- B-cm-bn-cp-∂m-epw- B- A-\p-{K-l-Zm-Xm-hn-t\m-Sv- am\y- bn-cp-∂p- `q-an-bp-sS- kz-bw-{`-aW - s - a-¶n¬- ]-I¬- Po-hP - m-eß
- s - f-√mw-
X-bp-≈- B¿-°pw- Ir-X-Pv-R-X-bp-≠m-hp-I- kzm-`m-hn-I-am-Wv.- sh-¥p-cp-Ip-I-bpw- cm-{Xn- X-Wp-Øv- a-c-hn-°p-I-bpw- sNbv-tXs\.-
kz-¥w- i-co-c-Øn-te-°v- t\m-°p-∂- a-\p-jy-\n¬- Cu- B-Z- `q-an-bp-sS- N-cn-hv- 23 Un-{Kn-bn¬-\n-∂pw- A¬-]w- hy-Xym-k-s∏-´n-cp-
chv- h¿-≤n-°p-Ib - m-Wv- sN-øp-∂X - v.- \n-kX v- p-ea - m-b- H-cp- i-co-cw- e`n®n- ∂p-sh-¶n¬- k-ky-Pm-eß - f- p-sS- \n-e\- n¬-]n-\v- A-\n-hm-cy-am-b- EXp-
cn-°p-∂p- a-\p-jy-\v.- a-\p-jy-i-co-cw- Cu- cq-]-Øn-em-Im-≥- ]m-Sn-√m- t`-Zß- ƒ- D-≠m-hp-Ib - n-√m-bn-cp-∂p.- A-¥c - o-£Ø - n-s≥-d- Hm-tkm¨-
bn-cp-∂p-sh-∂v- ]-d-bp-I- t]m-bn-´v,- C-∂- A-h-b-hw- sh-®- kv-Ym-\w- ]m-fn- \o-°w- sN-ø-s∏-´m¬- `q-an-bn¬- ]n-s∂- H-cp- \n-an-jw- t]m-epw-
i-cn-bm-bn-s√-∂v- Nq-≠n-°m-Wn-°m≥- t]m-epw- ss[-cy-ap-≈- B-cpw- a-\p-jy-k-aq-lw- \n-e-\n¬-°p-I-bn-√.- `q-an-sbm-∂v- Ip-ep-ßn-bm¬,-
C-∂p-hs - c- D-≠m-bn-´n-√.- a-\p-jy-\v- \¬-Is - ∏-´X - n-epw- D-Øa - a- m-b- Hcp- C-Sn-an-∂-en-s≥-d- i-Iv-X-am-b- {]-l-c-Øn-\v- hn-t[-b-am-bm¬,- k-ap-{Z-
i-co-cs- Ø- hn-`m-h\ - - sN-øm≥-t]m-epw- A-h\ - v- I-gn-bn-√.- I-Æp-Ifpw- sam-∂v- I-c- I-hn-s™m-gp-In-bm¬- F-√mw- X-s≥-d- Po-hn-Xw- A-hkm-
Im-Xp-I-fpw- aq-°pw- hm-bpw- \m-°pw- ]-√p-I-fpw- ssI-I-fpw- Im-ep-I- \n-°p-sa-∂pw- C-h-sb-sbm-∂pw- X-\n-°v- \n-b-{¥n-°m-\m-hn-s√-∂pw-
17 18
k-am-[m-\-Øn-s≥-d- Zq-X≥- k-am-[m-\-Øn-s≥-d- Zq-X≥-
a-\ - n-em-°p-∂- a-\p-jy-s≥-d- a-\ - n¬- \n- l - m-bX - b - p-sS-bpw- Ah- a-\p-jy-{]-Ir-Xn-bp-sS- i-_v-Zw--
i-X-bp-sS-bpw- hn-Im-c-߃- ap-f-s]m-´p-∂p.- C-h-sb- \n-b-{¥n-°m≥- ]-cm-i-Iv-Xn-tbm-Sv- {]m¿-∞n-°m-\p-≈- Xz-c- a-\p-jy-{]-Ir-Xn-
Xm≥- A-i-Iv-X-\m-sW-∂-dn-bp-∂- a-\p-jy-s≥-d- I-c-߃- A-h-sb- bpsS- i-_v-Z-am-Wv.- \n-co-iz-c- {]-kv-Ym-\-Øn-s≥-d- h-Iv-Xm-°-sf-∂v-
\n-b-{¥n-°m≥- km-[n-°p-∂- i-Iv-Xn-bp-sS- t\-sc- D-b-cp-I-sb-∂-Xv- A-hIm-is - ∏-Sp-∂h- ¿-t]m-epw- k-µn-Kv≤ - - L-´ß - f - n¬- ssZ-hs - Ø- hn-
kzm-`m-hn-I-am-Wv.- fn-®p-tX-Sn-b-Xn-\v- N-cn-{Xw- km-£n-\n¬-°p-∂p-≠v.-
Np-‰p-]m-Sp-Is - f- am-{X-a√
- ,- kz-ic - o-cs
- Ø-t∏m-epw- \n-b{- ¥n-°m≥- 1942 B-K-kv-‰-n¬,- c-≠mw-tem-I- a-lm-bp-≤-Øn-s≥-d- A-h-k-
Xm≥- A-i-Iv-X-\m-sW-∂-dn-bp-∂- a-\p-jy≥- H-cp- i-c-W-Øn-\pw- c-Øn¬- ln-‰v-e¿-s°-Xn-sc- k-Jy-I-£n-Iƒ- \-S-∏m-°m-\p-t±-in-®-
Ahew-_-Øn-\pw- th-≠n- B-{K-ln-°p-∂p.- a-\p-jy-a-kv-Xn-jv-I-Øn- tSm¿-®v- c-l-ky-tk-\- ]-≤-Xn-sb-°p-dn-®- N¿-®-bv-°n-S-bn¬- A-∂-
te-°p-≈- c-IvX - {- ]-hm-lw- G-Xm-\pw- \n-an-jß - ƒ- X-Sb - s- ∏-´m¬- a\p- sØ- I-ayq-Wn-kv-‰v- d-j-y-bp-sS- ]-c-tam-∂-X-\m-b- `-c-Wm-[n-]≥-
jy-s\-∂- \n-e-°p-≈- A-h-s≥-d- F-√m- I-gn-hp-I-fpw- \-jv-S-s∏-Spw.- tPmk^v- kv-‰m-en≥- {_n-´o-jv- {]-[m-\-a-{¥-n- hn≥-kv-‰¨- N¿-®n-en-
lr-Zb - w- A¬-]t- \-ct- Ø-°v- ]-Wn-ap-S° - n-bm¬- a-\p-jy-s≥-d- izmkw- t\m-Sv- ""ssZ-hw- Cu- ]-≤-Xn- hn-P-bn-∏n-°-s´''-sb-∂v- B-iw-kn-®p.-
\n-eb - °v- pw.- i-co- c
- Ø- n-se- G-sX-¶n-ep-sam-cp- hy-hk - Yv- ° - v- sN-dnsbm- Cu- kw-`h - w- hy-IvX
- a
- m-°p-∂X - v- ]-ct- am-∂X - - i-IvX
- n-tbm-Sp≈-
cp- X-I-cm-dp-h-∂m-¬- i-co-c-kw-hn-[m-\-ß-fm-sI- Xm-fw- sX-‰pw.- B-cm-[-\m- at\m-`m-hw- a-\p-jy-{]-Ir-Xn-bp-sS- i-_v-Z-am-sW-∂pw,-
C-Xd- n-bp-∂- a-\p-jy≥- C-hs - b-√mw- \n-b{- ¥n-°p-∂X - v- G-sXmcp- Nn¥m-]-c-am-b- Im-]-Sy-Øn-s≥-d- Xn-c-»o-e-°Sn-bn¬- H-fn-∏n-®p-sh-
i-IvX- n-bm-sW-∂v- A-t\z-jn-°p-Ib - pw- B- i-IvX- n-tbm-Sv- i-cW - w- hnfn- °m≥- F-{X-X-s∂- {i-an-®m-epw- k-∂n-Kv-≤- L-´-ß-fn¬- A-Xv- a-d-
\-S-Øm≥- {]-tNm-Zn-X-\m-hp-I-bpw- sN-øp-∂p.- B- \n-b-{¥-I- i-Iv-Xn- \o°n- ]p-d-Øp-h-cp-sa-∂p-am-Wv.- C-sXm-cp- H-‰-s∏-´- kw-`-h-a-√.- H-´-\-
sb-°p-dn-®v- I-q-Sp-X¬- A-dn-bm-\pw- A-h-s\- Xr-]v-Xn-s∏-Sp-Øm-\pw- h-[n- kw-`-h-ß-fn¬- H-∂p-am-{Xw.- B-cm-[y-s\-°p-dn-®- A-t\z-jWw-
a\p-jy≥- B-{K-ln-°p-∂p.- a-\p-jy-{]-Ir-Xn-bp-sS- ss\-k¿-§n-Ia - m-b- hn-Im-ca - m-sW-∂X - n-\v- Gsd-
sX-fn-hp-I-fm-h-iy-ap-s≠-∂v- tXm-∂p-∂n-√.-
-F-¥m-Wv- B-cm-[-\?- C-hn-sS-bpw- \mw- c-≠m-as - Ø- A-t\z-jW - Ø- n-s≥-d- A-¥yØn-
X-\n-°v- Np-‰p-ap-≈,- X-s≥-d- A-kv-Xn-Xz-sØ- \n-e-\n¿-Øp-∂- se-Øn-bn-´-n-√.- H-cp- B-cm-[y-s\- a-\p-jy-{]-Ir-Xn- tX-Sp-∂p-sh-∂p
i-Iv-Xn-I-sftbm- X-s∂-t∏m-ep-tam- \n-b-{¥n-°m≥- X-\n-°m-hp-I-bn- am-{X-am-Wv- \mw- a-\- n-em-°n-b-Xv.- B-cm-bn-cn-°-Ww- B-cm-[y≥?-
s√-∂v- a-\ - n-em-°p-∂- a-\p-jy≥- A-hs - b- \n-b{- ¥n-°m≥- I-gn-bp∂- F-ß-s\-bm-W-h-s\- B-cm-[n-t°-≠-Xv?- A-Xn-s\- B-cm-[n-®-Xp-
i-Iv-Xn-tbm-Sv- kzm-`m-hn-I-am-bpw- i-c-Ww- hn-fn-°p-∂p.- Cu- i-c-Ww- sIm≠p-≠m-hp-∂- t\-´-ß-sf-¥m-Wv?- Cu- {]-iv-\-߃- C-\n-bp-a-h
hn-fn-bm-Wv- B-cm-[-\.- X-\n-°v- H-∂n-\p-am-hn-s√-∂v- a-\- n-em-°p-∂- ti-jn-°p-∂p.-
a-\p-jy-s≥-d- a-\- n¬- \n-∂v- D-b-cp-∂,- F-√m-‰n-\pw- I-gn-bp-∂- i-Iv
Xn-tbm-Sp-≈- {]m¿-∞-\-bm-Wv- B-cm-[-\-sIm-≠v- hn-h-£n-°-s∏-
Sp∂Xv.- ]-≈n-I-fn-tem- N¿-®p-I-fn-tem- A-º-e-ß-fn-tem- sh-®p-\-S-
°p-∂- B-Nm-c-{]-[m-\-am-b- B-cm-[-\-Iƒ- am-{X-a-√,- {]-Xyp-X- Po-hn- -kz-¥-sØ-°p-dn-®- A-t\z-j-Ww-
X-Øn-s≥-d- G-Xp-cw-K-Øpw- X-s‚- \n- -lm-b-X- A-\p-`-hn-®-dn-bp- a-\pjy-s≥-d- aq-∂m-a-sØ- A-t\z-j-Ww- kz-¥-sØ-°p-dn-
tºmƒ- a-\p-jy- a-\- p-I-ƒ-°p-≈n¬- \n-∂p-b-cp-∂- tX-´w-Iq-Sn- ®mWv.- Xm≥- F-hn-sS- \n-∂m-Wv- h-∂s
- X-∂pw- F-hn-tS-°m-Wv- t]mIp-
Bcm[-\- sIm-≠v- C-hn-sS- hn-h-£n-°-s∏-Sp-∂p.- ∂-sX-∂p-a-dn-bm≥- A-h≥- B-{K-ln-°p-∂p.- a-‰v- ar-K-ß-fn¬ -\n-∂v-
19 20
k-am-[m-\-Øn-s≥-d- Zq-X≥- k-am-[m-\-Øn-s≥-d- Zq-X≥-
hy-Xy-kX v- a - m-bn- k-aq-lØ - n-s≥-d- \n-e\ - n¬-]n-\p-th-≠n- {]-tXy-Ia - mb- tem-I-Øn-ep-≈-sX-∂v- a-\- n-em-°p-∂- a-\p-jy≥- A-h- t\-Sn-sb-Sp-
Nn-e- \n-ba - ß - ƒ- Xm≥- A-\p- k - c
- n-t°-≠X - p-s≠-∂d- n-bp-∂- a-\p-jy≥- °m≥- I-gn-bp-tam-sb-∂t- \z-jn-°p-∂p.- Cu- {]-]© - Ø- n-s≥-d- kwhn-
A-h- A-\p-kc - n-°m-sX- Xn-I®- pw- ar-Ko-ba - m-b- k¿-hX- {- ¥- kzm-X{¥yw- [m-\w- X-s∂- Xs‚- C-Nv-O-Iƒ- ap-gp-h≥- k-^-eo-Ir-X-am-°-Ø-°-
A-\p-`h- n-®m-se-s¥-∂v- kz-bw- tNm-Zn-°p-∂p.- X-\n-°p-≈- B-{K-lm- co-Xn-bn-ep-≈X
- s
- √-∂d-- n-bp-∂- A-h≥- Cu- {]m-]© - n-I- Po-hn-XØ
- n¬-
`n-em-jß- f - pw- hn-Im-cß
- f- pw- Cu- tem-IØ - n-se- ]-cn-an-Xa
- m-b- PohnX- \n-∂pw- hy-Xy-kv-X-am-b- H-cp- Po-hn-X-Øn-\v- th-≠n- B-{K-ln-°p-∂p.-
Øn-\p-≈n¬-sh-®v- i-an-∏n-°m≥- I-gn-bn-s√-∂d- n-bp-∂- a-\p-jy≥- Ah-
t\-Sn-sb-Sp-°m≥- I-gn-bp-∂- H-cp- Po-hn-XØ - n-\p-th-≠n- Imw-£n-°p∂p.- -\-∑-bpw- Xn-∑-bpw-
\-∑- sN-øm≥- a-\p-jy-\n¬- P-∑\ - m-Xs- ∂- H-cp- - hm-k\- b- p≠v.-
-a-\p-jy-s≥-d- A-kv-Xn-Xzw- Xn-∑-tbm-Sv- A-h-\v- sh-dp-∏m-Wv.- ]-t£,- F-¥m-Wv- \-∑-sb-∂pw-
Cu- {]-]-©-Øn-te-°v- I-tÆm-Sn-°p-∂- \mw- a-\p-jy-\v- Xp-ey F¥mWv- Xn-∑s - b-∂pw- h-yI - X
v- a- m-bn- \n¿-hN- n-°m≥- a-\p-jy-\v- km[n-
amsbm-c-kv-Xn-Xz-sØ- F-hn-sS-bpw- Im-Wp-∂n-√.- {]-]-©-Øn-se- ]c- °p-∂n-√.- A-h≥- Xn-∑-bm-sW-∂v- a-\- n-em-°n-bn-´p-≈- Im-cy-߃-
tam-∂-X- kr-jv-Sn- a-\p-jy-\m-Wv.- tIm-Sm-\p-tIm-Sn- kw-h-Xv-k-c-ß-fm- sN-øp-∂- hy-IvX - n-If
- n¬- ]-ec - pw- C-lt- em-IØ - v- k-pJ
- k - u-Ic- y-߃-
bp-≈- {]-]-©-Øn-s≥-d- ]-cn-Wm-a-Øn\n-S-bn¬- a-\p-jy-s\-∂- ]c- A-\p-`-hn-°p-∂-Xm-bpw- \-∑- sN-øp-∂-h-cn¬- ]-e-cpw- I-jv-S-s∏-Sp-
tam¬-Ir-jv-S- kr-jv-Sn- {]-Xy-£o-`-hn-®n-´v- G-Xm-\pw- k-l-{km-_v-Z- ∂-h-cm-bpw- Im-W-s∏-Sp-∂p.- \-∑-°pw- Xn-∑-°pw- X-°-Xm-b- {]-Xn-
ß-ƒ- am-{X-ta- B-bn-´p-≈q.- `q-an-bm-I-am-\w- H-∂v- Ip-ep-ßn-bm¬- B- ^e-w- \¬-Im≥- Cu- tem-I-Øn-s≥-d- L-S-\-bv-°v- km-[y-a-s√-∂-dn-
kr-jv-Sn-bp-sS- A-kv-Xn-Xzw- A-h-km-\n-°p-I-bpw- sN-øpw.- \-Ωp-sS- bp-tºmƒ- A-Ø-cw- H-cp- {]Xn-^-e-th-Zn- B-h-iy-am-sW-∂v- A-h-\v-
i-co-cw- G-tX-Xv- `u-Xn-I- L-S-I-߃- tN¿-∂p-≠m-b-Xm-tWm- A-Xn-
tXm-∂p-∂p.- `u-Xn-I- \o-Xn-\ym-b tIm-S-Xn-Iƒ-s°m-∂pw-X-s∂- \∑-
s≥-d-sb-√mw- h-b- v- tIm-Sm-\p-tIm-Sn- sIm-√w- \o-≠p-\n¬-°p-∂p.-
bv-t°m- Xn-∑bv-t°m- hy-Iv-X-am-b- Iq-en- sIm-Sp-°m≥- I-gn-bn-s√-∂-
\mw- D-bn-sc-Sp-°p-∂-Xn-\p-ap-tº- A-h-bn-hn-sS-bp≠m-bn-cp-∂p.-
dn-bp-tºmƒ- {]-Xn-^-e-th-Zn- Cu- Po-hn-X-Øn-em-bn-°q-sS-∂v- A-h≥-
\ΩpsS- a-cW - Ø- n-\p-ti-jh - pw- Ip-sd- h¿-jß - ƒ- A-hb - n-hn-sS- Ah-
h-n-[n-°p-∂p.-
ti-jn-°pw.- F-∂m¬- Cu- {]-]-©-Øn-se- k¿-thm¬-Ir-jv-S-am-b-
A-kX v- n-Xzw- G-Xm-\pw- h¿-jß - ƒ-am-{Xw- Po-hn-°p-∂p.- i-cm-ic - n- Adp- H-cp- {]-Xn-^-e-th-Zn-°p-th-≠n-bp-≈- tX-´-hpw- a-\p-jym-kv-Xn-
]-tXm- F-gp-]-tXm-h-¿-jw-am-{Xw.- C-Xv- a-\p-jy-_p-≤n- Aw-Ko-I-cn-°p- Xz-Øn-s≥-d- kzm-`m-hn-I-am-b- {]-h-W-X-bm-Wv.- ]-c-tem-I-sØ-bpw-
∂n-√.- Xm≥- k¿-thm¬-I-r-jv-S- Po-hn-sb-∂v- ]-d-b-s∏-S-W-sa-¶n¬- a-cW- m-\¥- c - - Po-hn-Xs - Ø-bpw- A-h- Im-Wp-∂n-s√-∂- Im-cW - Ø- m¬-
Cu- Po-hn-XØ - n-\v- ]p-dt- a- a-s‰m-cp- Po-hn-Xw- Iq-Sn- th-Ws
- a-∂v- Ahs‚- am-{Xw- \n-tj-[n-®- ]-e¿-°pw- ]-d-tb-≠-n-h-∂n-´p≈-Xv- "]-c-tem-Iw-
-a-\- v- a-{¥n-°p-∂p.- F-s∂m-∂v- D-s≠-¶n¬- h-fs - c- \-∂m-bn-cp-∂p.- ]-t£,- A-Xn-√t- √m......'-
F-∂m-bn-cp-∂p.-
-B-{K-l-ß-fp-sS- ]q¿-Øo-I-c-Ww-
Ip-sd- B-{K-l-ß-fp-≈-h-\m-Wv- a-\p-jy≥.- ]-t£,- X-s≥-d- -F-ß-s\- A-dn-bpw?-
Bi-If - {- X-bpw- ]q¿-Øo-Ic
- n-°m≥- Cu- tem-IØ - n-\v- I-gn-bn-s√-∂dn- a-\p-jy-Pn-Pv-Rm-k-bp-sS- A-Sn-kv-Ym-\-]-cm-b- A-t\z-j-W-ß-
bp-∂- A-h≥- \n-cm-i-\m-Ip-∂p.- ]m-a-c-\pw- ]-Wv-Un-X-\pw- ]-W-°m- sf-°p-dn-®m-Wv- \mw- N¿-®- sN-bvX- X
- v.- {k-jvS- m-hn-s\-°p-dn-®pw,-- Bcm-
c-\pw- ]-m-h-s∏-´-h-\p-sam-∂pw- C-Xn¬-\n-∂v- ap-Iv-X-a-√.- \mw- B-{Kln- [y-s\-°p-dn-®pw- {]-Xn-^-e-\m-fn-s\-°p-dn-®pw- A-h≥- A-t\z-j-Ww-
°p-∂-Xv- ap-gp-h≥- t\-Sn-sb-Sp-°m≥-]-‰p-∂- H-cp- kw-hn-[m-\-a-√- Cu- \-S-Øn-s°m-≠n-cn-°p-∂p.- Cu- {]-iv-\-߃-°p-≈- hy-Iv-X-am-b-
21 22
k-am-[m-\-Øn-s≥-d- Zq-X≥- k-am-[m-\-Øn-s≥-d- Zq-X≥-
H-cp- Im-cyw- D-d-∏m-Wv.- a-\p-j-y-Pn-Pv-Rm-k-bp-sS- kzm`m-hn-I- kaqlw- \-∂m-Im≥ th-≠n.- A-h¿- im-i-z-X- hn-P-bw- t\-Sp-∂-Xn-\p-
tNm-Zy-߃-°v- C-X√ - m-sX- a-s‰m-cp-Øc - w- \¬-Is- ∏-´n-´n-√.- {kjvS- mhv- th-≠n.- A-h-bn-¬\ -- n-∂v- ssZ-h-Zq-X-∑m¿-°v- `u-Xn-I-am-bn- H-∂pw- e-
A-dn-bn-®p- X-cn-I-b√m-sX- Cu- {]-iv-\-߃-°p-≈- D-Ø-cw- I-s≠- `n-®n-cp-∂n-√.- am-{X-hp-a-√,- k-aq-l-Øn-se-- ]m-c-º-cy- hn-izm-k߃-
Øm-\m-bn- a-s‰m-cp- am¿-K-hp-an-s√-∂v- \-ap-°-dn-bmw.- F-¶n¬- Cu- s°-Xn-sc-bp-≈- A-hc - p-sS- {]-t_m-[\ - w- \n¿-Øn-bm¬-˛\n¿-Øn-bm¬-
DØ-cw- hm-kv-X-h-am-tWm-sb-∂v- ]-cn-tim-[n-t°-≠- _m-[y-X- \-ap- am-{Xw-˛`u-Xn-Ia - m-b- ]-eh - n-[- t\-´ß- f - pw- A-h¿-°v- hm-KvZ- m-\w- sNø-
s°-√mw- C-t√?- Xo¿-®-bm-bpw!- s∏-´n-cp-∂p.- cm-Py-Øn-s≥-d- A-[n-Im-cw,- kp-µ-cn-I-fm-b- kv-{Xo-Iƒ,-
C-jv-Sw-t]m-se- k-º-Øv-.- C-sX-√mw- Xy-Pn-®v- apƒ-In-co-S-Øn-s≥-d-
ssZ-h-Zq-X-∑m-cp-sS- hy-Iv-Xn-Xzw-- am¿Kw- sX-cs - ™-Sp-Ø- {]hm-NI - ∑- m¿- kzm¿-∞n-If - m-bn-cp-∂p-sh∂v-
B-Zy-am-bn- ]-cn-tim-[n-t°-≠-Xv- \-Ω-tfm-Sn-°m-cyw- ]-d-™- N-cn-{XIm-c-∑m-scm-∂pw-X-s∂- C-∂p-h-sc- ]-d-™n-´n-√.- kz-¥-am-b-
ssZ-h-Zq-X-s≥-d- hy-Iv-Xn-Xz-sØ-°p-dn-®m-Wv.- A-bmƒ- I-f-hv- ]-d-bp- F-√mw- h-en-s®-dn-™v- k-aq-lØ - n-s≥-d- im-iz-X- hn-Pb - Ø
- n-\p- t- h≠n-
∂-h-\m-tWm?- P-\-h-©-I-\m-tWm?- kzm¿-∞n-bm-tWm?- {]-h¿-Øn-®-h-cm-bn-cp-∂p- A-h¿.-
ssZ-h-Zq-X-∑m-cp-sS- Po-hn-Xw- ]cn-tim-[n-°-p-∂- G-h¿-°pw- ssZ-h-Zq-X-∑m-cm-cpw-X-s∂,- k-aq-l-Øn-se- B-sc-sb-¶n-epw-
t_m[y-s∏-Sp-∂- H-cp- h-kv-Xp-X-bp-≠v.- A-h-sc- F-Xn¿-°p-I-bpw- h©n-®-Xm-bn- N-cn-{Xw- ]-Tn-∏n-°p-∂n-√.- A-h¿- hm-Kv-Zm-\- ]m-e-Icpw-
\m´n¬-\n-∂v- B-´n-∏p-dØ - m-°p-Ib - pw- sIm-es- ∏-Sp-Øm≥- X-{¥-߃- k-Xyw- ]-d-bp-∂-h-cp-am-bn-cp-∂p.- A-h-cp-sS- {]-Ir-Xn- ]-cn-ip-≤-am-
B-hnjv-°-cn-°p-I-bpw- sN-bv-X-h¿- X-s∂- A-h-cp-sS- Po-hn-X-Øn- bn-cp-∂p.- F-√m- {]-iv\ - ß- f - n-epw- k-ao-]\ - ß- f
- n-epw- E-Pp- h
- pw- t{ijvT-
s≥-d- ]-cn-ip-≤n-- Aw-Ko-I-cn-°p-∂-h-cm-bn-cp-∂p- F-∂-Xm-W-Xv.- A-h- hpw- kw-i-b-c-ln-X-hp-am-b- am¿-K-am-bn-cp-∂p- A-h¿- kzo-I-cn-®n-
cp-sS-sb-√mw- ap-gp-h≥- Po-hn-Xhpw- kXy-k-\v-[-X,- t{i-jv-T-Nn-¥,- cp∂Xv.- k-aq-l-Øn-\v- km-tcm-]-tZ-i-߃- \¬-Ip-I- am-{X-a-√,- Ah-
k∑m¿-K\ - n-jvT- ,- ]-cn-ip-≤- {]-Ir-Xn,- D¬-Ir-jvS- m-Z¿-iw,- D-b¿-∂- a\p- kz-¥w- Po-hn-X-Øn¬- ]-I¿-Øn-°m-Wn-®p-sIm-Sp-°p-I- Iq-Sn- sN-bv-
jy-Xzw- F-∂n-h-bv-°v- D-Zm-Ø- am-Xr-I-bm-bn-cp-∂p.- A-h-cp-sS- Po-hn- Xn-cp-∂p- A-h¿.-
X-Øn-s≥-d- hn-hn-[- cw-K-ß-fn-se-hn-sS-sb-¶n-epw- H-cp- \yq-\-X- I≠p- Cu- kz-`m-h- ssh-in-j-vSy-ß-sf-√mw-X-s∂,- A-h¿- ]-d-bp-∂Xv-
]n-Sn-°m≥- k-a-Im-en-I-cm-b- {]-Xn-tbm-Kn-Iƒ-s°m-∂pw- I-gn-™n-´n- A-k-Xy-am-Im≥- km-[y-X-bn-s√-∂v- hy-Iv-X-am-°m≥- t]m-∂-Xm-bn-cp-
s√-∂- h-kv-Xp-X- X-s∂- A-h¿- F-{X-am-{Xw- ]-cn-ip-≤-cm-bn-cp-∂p-sh- ∂p.- kz-¥-am-bn- I-≈-tam- h-©-\-tbm- kzm¿-∞-X-tbm- io-en-®n´n--
∂v- hy-Iv-X-am-°p-∂p≠v-.- √m-Ø- H-cmƒ- k-aq-l-Øn¬- Xym-K-߃- k-ln-®v- "]-®-°-≈w'- {]-N
ssZ-hZ- q-X∑ - m-cm-cpw- X-s∂- kzm¿-∞n-If - m-bn-cp-∂n-√.- A-hc - psS- cn-∏n-°m-\p-≈- km-[-y-X- F-{X-am-{Xw- hn-c-f-am-Wv!-
hm-°p-If - n-tem- {]-h¿-Ø\ - ß
- f - n-tem- H-∂pw- kzm¿-∞X - b
- p-sS- Awiw-
t]m-epw- I-s≠-Øm≥- B¿-°pw- I-gn-™n-cp-∂n-√.- kz-bw- I-jv-S- A-am-\p-jnI-- Zr-jv-Sm-¥-ß-ƒ-
\jv-S-߃- k-ln-®pw- A-\y-cp-sS- t£-ssa-iz-cy-߃-°p- th-≠n- C-Xn-ep-]c
- n- X-߃- {]-hm-NI - ∑ - m-cm-sW-∂X - n-\-v sX-fn-hm-bn- hyIv-
bXv-\n-®-h-cm-bn-cp-∂p- A-h¿.- A-h-cp-sS- {]-t_m-[-\-N-cn-{Xw- X-s∂- X-am-b- A-am-\p-jn-I- Zr-jvS- m-¥ß - f - pw- A-h¿-°v- \¬-Is - ∏-´n-cp-∂p.-
C-Xn-\p-≈- sX-fn-hm-Wv.- k-aq-lØ - n-s≥-d- _p-≤n-]c - h
- pw- ssh-PvR - m-\n-Ih - p-am-b- I-gnhp-Is - f-
{]-hm-NI - ∑ - m¿- I-jSv- \ - j
- Sv- ß
- ƒ- k-ln-®X - pw- \m-´n¬-\n-∂v- HmSn- sh-√p-hn-fn-°p-∂X - m-bn-cp-∂p- {]-kX v- p-X- A-am-\p-jn-I- ZrjvSm-¥ß - ƒ.-
°-s∏-´X - p- w- Iq-´p-Ip-Spw-_m-Zn-If - m¬- Xy-Pn-°s - ∏-´X - pw- ]o-U\ - ß
- ƒ°v- A-hb - v°
- p-ap-∂n¬- k-aq-lw- ap-´p-Ip-Øp-Ib - m-Wp-≠m-bX - v.-
hn-t[-b-am-°-s∏-´-Xp-sa-√mw- F-¥n-\p-th-≠n-bm-bn-cp-∂p?- B- tam-si- {]-hm-NI - s- ≥-d,- ssZ-h- I¬-]\ - {- ]-Im-cw- \n-eØ - n-´m¬-
25 26
k-am-[m-\-Øn-s≥-d- Zq-X≥- k-am-[m-\-Øn-s≥-d- Zq-X≥-
ssZ-h-Zq-X-s≥-d- \n-tbm-K-an-√mØ- H-scm-‰- k-aq-l-hpw- I-gn-™p- am-Wv- ]-c-temI- tam-£-Øn-\v- \n-Zm-\-sa-∂m-Wv.- C-Xv- Ip-´n-ssZ-h-
t]mbn-´n-√.- sk-an-‰n-Iv- hw-iß - f - n¬- am-{X-a√
- ,- C-¥y-°m¿-°n-Sb - nepw- ß-sf-bpw- I-√d- I - s- f-bpw- hym-Ps - sZ-hß - s - f-bpw- C-Sb - m-f∑- m-sc-bpw-
B-{^n-°° - m¿-°n-Sb - n-ep-sa-√mw- ssZ-hZ- q-X∑ - m¿- \n-bp-IX
v- c
- m-bn-´p≠v.- hn-{K-l-ß-sf-bp-sa-√mw- sh-Sn-bp-∂- A-h-kv-Y-bn-te-°m-Wv- P-\-ß-
v- C-h-sc-√mh-cpw- {]-t_m-[-\w- sN-bv-X- X-Xz-߃- A-Sn-kv-Ym-\-]-am- sf- \-bn-°p-I.- A-t∏mƒ- ssZ-hß - f - p-sS- kz-¥° - m-cm-bn- kz-bw- Ah-
bn- H-∂p-X-s∂-bm-bn-cp-∂p-˛G-I-ssZ-hm-cm-[-\-hpw- ]-c-temI--hn-izm- tcm-[n-X-cm-hp-I-bpw- ssZ-h-ß-fp-sS- t]-cn¬- a-\p-jy-sc- am-\-kn-I-
k-hpw.- C-h-sc-√m-h-cpw- {]t_m-[-\w- sN-bv-X- a-Xam-Wv- C-kv-emw.- am-b- A-Sn-aI - f- m-°n-sh-°p-Ib - pw- sN-bvX - n-cp-∂- ]u-tcm-ln-Xy-Øn\v-
t\m-l-bpw- A-{_-lm-apw- bm-t°m-_pw- tbm-\m-bpw- tam-si-bpw- {]-k-Iv-Xn-bp-≠m-hp-I-bn-√.- G-I-\m-b- ssZ-h-sØ- am-{X-am-Wv- Bcm-
tbip-hpw- ap-lΩ - Z- pw- am-{X-a√- ,- tem-IØ- n-te-°v- h-∂- {]-hm-NI - ∑m¿- [n-t°-≠-sX-¶n¬,- A-h-t\m-Sv- t\-cn-´v- {]m¿-∞n-°m-sa-¶n¬,- A-h≥-
ap-gp-h≥- am-\-h-cm-in-sb- ]-Tn-∏n-®-Xv- F-¥m-tWm- A-Xm-Wv- G-I-ssZ- k¿-h-i-Iv-X-\p-am-sW-¶n¬- ]n-s∂- ]utcm-ln-Xy-Øn-\pw- C-S-bm-f-
hm-cm-[-\-bpw- A-h-∂p-≈- k-a¿-∏-W-hpw- A-Y-hm- C-kv-emw.- ∑m¿-°p-sa-¥m-Wv- {]-k-Iv-Xn?-
C-Xv- a-\-kn-em-°n-b- ]u-tcm-ln-Xyw- P-\-ß-sf- {]-£p-_v-[-
H-tc- X-Xz-߃- cm-°n.- ]m-c-ºc-- y-hn-tcm-[n-I-fpw- ]u-cm-Wn-I-∑m-sc- X-≈n-∏-d-bp-∂-
A-Sn-kv-Ym-\-]-c-am-bn- H-tc- X-Xz-߃-X-s∂-bm-Wv- {]-hm-N- h-cp-a-m-Wv- {]-hm-N-I-∑m-sc-∂- [m-c-W-bp-≠m-°n km-[m-c-W-°m-sc-
I∑m¿- ]Tn-∏n-®X - v.- F∂m¬- I¿-a] - c
- n-]m-Sn-Iƒ-°v- Im-eL - ´- Ø- n-\pw- A-h¿-s°-Xn-sc- {]-tIm-]n-X-cm-°n- hn-´p.- ]-e-t∏m-gpw- A-[n-Im-cn-h¿-
km-aq-ln-I- km-l-N-cy-Øn-\pw- A-\p-kr-X-am-bn- A¬-]-kz¬-]w- K-hpw- ]u-tcm-ln-Xy-Øn-\v- Iq-´p-\n-∂p.- G-I-\m-b- ssZ-h-Øn-\p-ap-
hyXym-k-ß-fp-≠m-bn-cp-∂p.- G-I-ssZ-hm-cm-[-\-bn-e-[n-jv-Tn-X-am-bn- ∂n¬- ]-W° - m-c\ - pw- ]-Wn-°m-c\ - pw- A-[n-Im-cn-If - pw- {]-PI - f- p-sa√mw-
cp-∂p- A-h-sb-√mw-X-s∂.- P-\-ß-fn¬- k-Xy-k-\v-[-X-bpw- B-Xv-am¿- k-a-∑m-cm-sW-∂v- h-∂m¬- ]n-s∂- X-߃-°v- P-∑m-h-Im-i-am-bn-
∞-Xb- pw- h-f¿-Øn- ]-ct- em-IØ - n-se- in-£b - n¬-\n-∂v- A-hs - c- tamNn- In´nb- A-[n-Im-cØ - n-s≥-d- Hu-∂X - y-Øn-\v- A¿-∞a - p-≠m-hp-Ib - n-s√-
∏n-°p-Ib- pw- c-£b - ° v- p-th≠n- {]m-]X v- c
- m-°p-Ib- pw- sN-øp-Ib - m-bncp- ∂-h¿- I-W° - p-Iq-´n.- ]-ct- em-I- tam-£Ø - n-\v- ssZ-hZ- q-X∑ - m¿- ]dbp-
∂- am¿-K-am-Wv- D-]-bp-Iv-X-sa-∂v- h-∂m¬- X-߃- sN-øp-∂- tXm-∂n-
∂p- Cu- \n-ba - \
- n¿-t±-iß - f- p-sS-bpw- I¿-a- ]-cn-]m-Sn-If- p-sS-bp-sa-√mw-
hm-k-߃-°v- Iq-´p-\n¬-°m≥- B-sf- In-´p-I-bn-s√-∂-h¿- a-\- n-
e-£yw.-
em-°n.-
k-ln-®- Xym-K-߃- A-ß-s\- A-[nIm-cn- h¿-K-hpw- ]u-tcm-ln-Xy-hpw- Iq-Sn- {]hm-
N-I-∑m-sc-bpw- A-h-cp-sS- X-Xz-ß-sf-bpw- \-in-∏n-°m-\m-bn- k-I-e-
P-\-ß-fp-sS- tam-N-\-Øns≥-d- k-tµ-i-am-Wv- {]-hm-N-I-∑m¿-
hn-[- X-{¥-ß-fpw- ]-b-‰n.- A-{I-a-߃- A-gn-®p-hn-´p.- {]-tem-`-\-߃-
A-h¿-°v- ]-Tn-∏n-®p-sIm-Sp-ØX- v.- A-hcp-sS- im-iz-X- hn-Pb
- Ø
- n-\p≈- \-S-Øn.- ]-e- {]-hm-N-I-∑m-cpw- h-[n-°-s∏-´p.- Nn-e¿- _-ln-jv-°-cn-
am¿-K-am-Wv- ssZ-h-Zq-X-∑m¿- Im-Wn-®p-sIm-Sp-Ø-Xv.- A-h-sc- tam-£- °-s∏-´p-.- a-‰p-Nn-e¿- B-´n-tbm-Sn-°-s∏-´p.- Po-h-\m-sS- \n¿-Øn- Cu¿-
Øn-te-°v- \-bn-°m-\m-Wv- {]-hm-N-I-∑m¿- \n-bp-Iv-X-cm-b-Xv.- ®-hm-fp-sIm-≠v- \-Sp-sh- tO-Zn-®-Xpw- i-co-c-am-k-I-ew- C-cp-ºp- No¿-
]t£,- P-\-߃- {]-hm-N-I-∑m-sc- ]-e-hn-[-Øn-epw- D-]-{Z-hn- ∏p-sIm-≠v- hm¿-∂v- tNm-c-sbm-en-∏n-®-Xp-sa-√mw- P-\-߃-°v- tam-N-
®p-sIm-≠n-cp-∂p.- Im-c-W-ap-≠m-bn-cp-∂p.- X-ß-fp-sS- ]m-c-º-cy- \-Øn-s≥-d- am¿-Kw- Im-Wn-®-p-sIm-Sp-Øp-sh-∂- G-I-Im-c-W-Øm-em-
hnizmk-Øn-s\-Xn-cm-bn-´m-Wv- {]-hm-N-I-∑m¿- cw-K-Øp-h-∂n-´p-≈-Xv.- bn-cp-∂p.- C-Xv- a-\- n-em-°p-tºm-gm-Wv- k-Xy-a-X- {]-t_m-[-\-Øn-\m-
A-h¿°v- ]-d-bm-\p-≈-Xv- G-I-ssZ-h-sØ- am-{X-am-Wv- B-cm-[n-t°- bn- {]-hm-N-I-∑m¿- F-{X-am-{Xw- Xym-K-߃- k-ln-®p-sh-∂v- \-ap°v-
≠Xv- F-∂m-Wv;- ssZ-hn-I- am¿-K-\n¿-t±-i-ß-f-\p-k-cn-®p-≈- Po-hn-X- A-dn-bm≥- I-gn-bpI.-
29 30
k-am-[m-\-Øn-s≥-d- Zq-X≥- k-am-[m-\-Øn-s≥-d- Zq-X≥-
s°-Øn-®p.- ]-e-cpw- sh-fn-®-Øn-te-°v- h-∂p.- tam-£w- t\-Sn.- a-‰p Rm-≥- D-b¿-Øpw.- Rm≥- F-s‚- h-N-\-߃- A-bm-fp-sS- \m-hn¬-
Nn-e¿- A-\v-[-X- ]p¬-In- A-hn-izm-kn-I-fm-bn.- Cu- N-{Iw- B-h¿- \n-th-in-∏n-°pw.- Rm≥- I¬-]n-°p-∂-h-sb-√mw- A-b-mƒ- A-h-tcmSv-
Øn-®p-sIm-≠n-cp-∂p.- kw-km-cn-°pw.- A-bmƒ- F-s≥-d- \m-a-Øn¬- D-®-cn-°p-∂- F-s≥-d-
hm-°p-Iƒ- sN-hn-s°m-≈m-Øh - t- \m-Sv- Rm≥- X-s∂- I-W° - v- tNmZn-
]-cn-an-X-am-b- Zu-Xyw- °pw.- F-s≥-d- \m-a-Øn¬- kw-km-cn-°m≥- Rm≥- B-Pv-Rm-]n-®n-´n-
{]-hm-N-I-∑m¿- F-√m- k-aq-l-ß-fn-te-°pw- \n-tbm-Kn-°-s∏-´n- √-m-Ø- H-cp- hm-s°¶-n-epw- kw-km-cn-°m≥- ap-Xn-cp-I-tbm- a-‰p- tZ-h-
´p-s≠-∂v- \mw- a-\ - n-em-°n.- A-hc
- n¬- Hm-tcm-cp-Øc
- p-sS-bpw- {]t_m- ∑m-cp-sS- \m-a-Øn¬- kw-km-cn-°p-I-tbm- sN-bv-Xm¬- B- {]-hm-N≥-
[-\- Zu-Xyw- kz-¥-w- k-ap-Zm-b-Øn¬- a-m-{Xw- H-Xp-ßn-\n-∂p.- k-ap-Zm- a-cn-°pw- "I¿-Øm-hv- A-cpƒ- sN-bv-Xn-´n-√m-Ø- h-N-\-߃- R-߃-
b-߃- X-Ωn¬- C-∂-sØ-t∏m-ep-≈- _-\v-[-ß-tfm- A-Sp-∏-tam- C√m- F-ßs - \- Xn-cn-®d- n-bpw?-'- F-∂v- \o- lr-Zb - Ø- n¬- ]-db - p-am-bn-cn-°pw.-
Xn-cp-∂- A-°m-e-Øv- A-Xv- am-{X-am-bn-cp-∂p- {]mtbm-Kn-I-am-b- \-S- H-cp- {]-hm-N-I≥- I¿-Øm-hn-s≥-d- \m-a-Øn¬- kw-km-cn-®n-´v- B-
]Sn.- H-tc- Im-e-b-f-hn¬-X-s∂- hy-Xy-kv-X- k-aq-l-ß-fn¬- Po-hn-®-- hN\w- b-mY - m¿-∞y-am-Im-Xn-cn-°p-It- bm- kw-`h - n-°m-Xn-cn-°p-It- bm-
hy-Xy-kv-X-cm-b- {]-hm-N-I-∑m-cp-≠m-bn-cp-∂p-sh-∂v- N-cn-{Xw- hy-Iv-X- sN-bv-Xm¬,- B- h-N-\w- I¿-Øm-hv- A-cpƒ- sN-bv-X-X-√, {]-hm-N-
am-°p-∂p-≠v.- I≥- A-Xv- tXm-∂ym-k-am-bn- ]-d-™-Xm-Wv,- \o- A-bms-f- `-b-s∏-
tS≠--Xn-√''- (B-h¿-Ø-\w- 18:-18˛22).-
B-h¿-Ø\ - ]--pk
- vX
- I
- Ø
- n¬- \-ap-°n-ßs - \- Im-Wmw-:- ""I¿-Øm
A-¥n-a- {]-hm-N-I-s\-°p-dn-®- {]-h-N-\-߃-
hv- ko-\m-bn¬ -\n-∂v- h-∂p.- tk-bo-dn¬-sh-®v- \-Ωp-sS -ta¬- D-Zn-®p.-
{]-hm-NI- ∑
- m-c√
- m-hc
- pw- tem-IØ
- n-\v- ap-gp-h\
- pw- kzo-Ic
- n-°m≥- ]m-dm≥- ]¿-h-X-Øn¬- A-h≥- {]-Im-in-®p.- X-s≥-d- h-e-Xp -I-øn¬-
]-‰p-∂- k-tµ-i-ß-fp-am-bn- I-S-∂p-h-cm-\n-cn-°p-∂- H-cp- a-lm-{]hm- A-Kv-\n- Pzm-e-bp-am-bn- ]-Xn-\m-bn-c-ß-fm-b- hn-ip-≤-∑m-cn¬-\n-∂v-
N-I-s\-°p-dn-®v- Zo¿-L-Z¿-i-\w- \-S-Øn-bn-´p-≠v.- X-ß-fp-sS- Zu-Xyw- Ah≥- h-cp-∂p''.- (B-h¿-Ø-\w- 33:-2)-
H-cp- {]-tXy-I- tZ-iØn-se-tbm- k-aq-l-Øn-se-tbm- a-\p-jy-tcmSv-
D¬-∏-Øn- ]p-kv-X-Iw- C-ß-s\- {]-h-Nn-®p:- ""A-h-Im-in- h-cp-
am-{X-am-sW-∂pw- A-¥n-a-{]-hm-N-I-s≥-d- B-K-a-\-tØm-sS- tem-Iw-
thm-fw- sN-t¶m¬- b-lq-Zm-bn¬-\n-∂v- H-gn-™v- t]m-hp-I-bn-√.- cm-P
sF-Iy-s∏-Sp-I-bpw- H-‰-s°-´m-bn- H-tc- B-Nm-c-ß-fpw- hn-izm-k-ß-
Z-WvU- v- A-bm-fp-sS- ]m-Zß - ƒ-°n-Sb - n¬-\n-∂v- am-dp-Ib - n-√.- P-\X - I
- fp-
fpw- kzo-I-cn-°p-I-bpw- ssZ-h-Øn-¶¬-\n-∂v- am-\-h- k-ap-Zm-bw- Adn-
tb-≠-Xm-h-iy-am-b- F-√m- hn-h-c-ß-fpw- A-dn-bn-°-s∏-Sphm≥- A¿- sS- hn-t[-b-Xzw- A-bm-tfm-Sm-bn-cn-°pw''.- (D¬-∏-Øn- 49:-10)-
l-X- \¬-I-s∏-Sp-I-bpw- sN-øp-sa-∂v- ap-≥- {]-hm-N-I-∑m¿- {]-h-Nn-®- sb-iø - m- {]-hm-NI - ≥- {]-hN - n-®X- v- C-ßs - \-bm-W:v- - ""C-Xm- Rm≥-
Xm-bn- a-\- n-em-°mw.- ]p-Xn-b-Xpw- ]-g-b-Xp-am-b- \n-b-a-ß-fn¬- am{X- Xm-ßp-∂- F-s≥-d- Zm-k≥.- F-s≥-d- sX-cs - ™-Sp-°s - ∏-´h- ≥-;- Fs≥d-
a-√ ssl-µ-h- A-Sn-kv-Ym-\- {K-\v-Y-ß-fn¬h-sc- C-Ø-cw- {]-h-N-\- D-≈w- A-bm-fn¬- {]-km-Zn-®n-cn-°p-∂p-;- Rm≥- F-s≥-d- B-Xv-am-hv-
ß-fn¬- Nn-e-Xv- Im-Wm≥- I-gn-bpw.- A-bm-fn¬- \n-t£-]n-®n-cn-°p-∂p.- A-bmƒ- P-\-ß-fp-sS- ta¬- \oXn-
\-S-Øpw.- A-bmƒ- \n-e-hn-fn-°p-I-bn-√-;- kz-c-ap-b¿-Øp-I-bn-√.-
]-g-b- \n-b-a-Øn-se- {]-h-N-\-߃- Abmƒ- hn-iz-kv-X-Xm-]q¿-∆w- \o-Xn- \-S-Øpw.- A-bmƒ- `q-an-bn¬-
tam-si- {]hm-N-I-t\m-Sv- ssZ-hw- \¬-In-b- hm-Kv-Zm-\w- C-ß- \o-Xn- kp-kv-Ym-]n-X-am-°pw-h-sc- ]-cm-P-b-s∏Sp-I-bn-√-;- \n-cm-i-s∏-
s\-bm-bn-cp-∂p-:- ""A-h¿- ]-d-™-sX-√mw- i-cn- X-s∂.- \n-s∂-t∏m-se- Sp-I-bp-an-√.- Zzo-]p-Iƒ- A-bm-fp-sS- \n-b-a-Øn-\p-th-≠n- Im-Øn-cn-
H-cp- {]-hm-N-I-s\- A-h-cp-sS- k-tlm-Z-c-∑m-cn¬-\n-∂v- A-h¿-°m-bn- °p-∂p'-'.- (sb-i-øm- 42:-1˛4)-
33 34
k-am-[m-\-Øn-s≥-d- Zq-X≥- k-am-[m-\-Øn-s≥-d- Zq-X≥-
sb-iø - m-hn-s≥-d- {]-hN - \- Ø - n¬- \mw- ho-≠pw- C-ßs - \- hmbn- a-\w- A-h¿- ImØn-cp-∂p.-
°p-∂p-:- ""I¿-Øm-hn-\v- H-cp- ]p-Xn-b- Km-\w- B-e-]n-°q.- `q-an-bp-sS- tI-Zm-dn-se-bpw- s\-_-tbm-Øn-se-bpw- a-\p-jy-sc-√mw- H-∂n®v-
A-Xn¿-Øn-If - n-¬- \n-∂v- A-h∂ - v- kvX- p-Xn- a-pg- ß
- s
- ´.- k-ap-{Z-hpw- AXp- h-∂p-Iq-Sp-Ib - pw- hn-iz-kvX
- X
- m-]q¿-∆w- \o-Xn- \-SØ
- p-Ib
- pw- ]-cm- P
- b-
ƒ-s°m-≈p-∂- k¿-h-hpw- Zzo-]p-I-fpw- A-h-bn-se- \n-hm-kn-Ifpw- A- s∏Sm-sX- \o-Xn- kv-Ym-]n-°p-∂-Xn-\p-th≠n- ]-cn-{i-an-°p-I-bpw-
h-∂v- kv-XpXn-]m-S-s´.- a-cp-`q-an-bpw- A-Xn-se- \-K-c-ß-fpw- tI-Zm¿- \n- sNøp∂- ssZ-h-Øm¬- sX-c-s™-Sp-°-s∏-´- Zm-k-s≥-d- B-K-a-\w-
h-kn-°p-∂- {Km-a-ß-fpw- k-z-c-a-p-b¿-Ø-s´.- tk-e-\n-hm-kn-Iƒ- B\- Im-Øp-I-gn-bp-I-bm-bn-cp-∂p- C-{km-Cu-ey¿.-
µ-]q¿-hw- ]m-Ss - ´.- sIm-Sp-ap-Sn-If - n¬-\n-∂v- A-h¿- B¿-Øp- hn-fn-°s´.-
tb-ip-hn-\v- ap-ºp-≈- b-lq-Zn-I-sf-√m-h-cpw- X-s∂- aq-∂v- a-lm-
A-h¿- I¿-Øm-hn-\v- a-l-Xz-a¿-∏n-®v- Zzo-]p-I-fn¬- A-h-s≥-d- kv-Xp-Xn-
∑m-sc- {]-Xo-£n-°p-∂-h-cm-bn-cp-∂p.- G-en-bm-hv,- {In-kv-Xp,- A-¥n-a-
tLm-jn-°-s´.'-'- (sb-i-øm-hv- 42:-10˛12)-
{]-hm-N-I≥- F-∂n-hcm-bn-cp-∂p- Cu- aq-∂pt]¿.- A-h-cn-te-°p-h∂-
h-cm-\n-cn-°p-∂- {]-hm-NI - s - \- ssZ-hw- A-`n-kw-t_m-[\ - - sNøp- Hm-tcm- {]-hm-N-I-∑m-tcm-Spw- A-h¿- tNm-Zn-®-p- \n-߃- G-en-b-thm-
∂- cq-]Ø- n¬- sb-iø - m-hn-s≥-d- ]p-kX v- I
- w- ho-≠pw- ]-db - p-∂p-:- ""tIZm- tb-ip-thm- A-¥n-a- {]-hm-NI - t- \m- C-Xn¬- B-cm-sW-∂v.- tb-ip-hn\v-
dn-se- B-´n≥-]-‰w- ap-gp-h≥- \n-s≥-d- A-Sp-°¬- h-∂-p-Iq-Spw-;- s\-_- ap-ºv- h-∂- tbm-l-∂m-≥-- kv-\m-]-I-t\m-Sv- b-l-q-Zn-Iƒ- tNm-Zn-®p.- "\o-
tbm-Øn-se- B-Wm-Sp-Iƒ- \n-\-°v- tk-h- sN-øpw.- A-h- F-\n-°v- {In--kv-Xp-hm-tWm?-'- "Rm≥- {In-kv-Xp-h-√'- F-∂-bmƒ- G-‰p-]-d-™p.
{]-km-ZP - \
- I
- a- m-bn- F-s≥-d- _-en-]o-TØ - n¬- F-Øpw-;- F-s≥-d- a-lna- A-h¿- A-bm-tfm-Sv- tNm-Zn-®p:- "F-¶n¬- \o- ]n-s∂- B-cm-Wv?- G-en-
bm¿-∂- B-e-b-sØ- Rm-≥- a-l-Xz-s∏-Sp-Øpw'-'.- (sb-i-øm- 60:-7)- bm-tbm?'- A-bmƒ- ]-d-™p- "A-√'.- "\o- B- {]-hm-N-I-\m-tWm?-
Abmƒ- a-dp-]-Sn- ]-d-™p:- "A-√'- (tbm-l-∂m≥- 1:-20˛22)-
c-£-I-s\- {]-Xo-£n-®v.......-
{In-kv-Xp-hn-\v- ti-j-hpw- A-h¿- B- "{]-hm-N-I-s\-'- Im-Øn-
\q-‰m-≠p-I-fm-bn- C-{kmbo-¬- P-\-X- B- c-£-I-s\- Im-Øn-cn- cn-°p-I-bm-bn-cp-∂p.-
°p-I-bm-bn-cp-∂p.- tam-si-°p-ti-jw- h-∂- {]-hm-N-I-∑m-scm-∂pw-
X-s∂- tam-si-sb-t∏m-ep-≈- {]-hm-NI - \- s - √-∂pw- A-hs - cm-∂pw- C{km-
{In-kv-Xp-hn-s≥-d- {]-h-N-\-߃-
Cu-ey-cp-sS- k-tlm-Z-c-∑m-cn¬-\n-∂v- D-b¿-Ø-s∏-´-X-s√-∂pw- A-h¿-
a-\
- n-em-°n.- tam-si- ap-X¬- tb-ip- h-sc-bp-≈h - s - c-√mw- C-{kmCu- C-{km-bo-ey-cn-se- A-hk - m-\s - Ø- {]-hm-NI - \- m-b- {In-kX v- phpw-
ey-cn¬- \n-∂m-bn-cp-∂p.- \n-ba - ß
- t- fm- a-t‰m- \¬-Is - ∏-´h - c
- m-bn-cp∂n√- tem-I-Øn-te-°v- h-∂p.- A-t±-lw- C-{kmbo-ey-cn-te-°v- am-{Xw- Ab-
tb-ip-h-sc-bp-≈- {]-hm-N-I-∑m-scm-∂p-w- X-s∂.- °-s]-´- {]-hm-N-I-\m-bn-cp-∂p.- A-t±-lw- ]-d-™p- ""C-{kmbo-¬- `h-
ko-\m- ]¿-h-X-Øn¬-\n-∂p-≈- I¿-Øm-hn-s≥-d- B-K-a-\w- \-Øn-se- \-jv-S-s∏-´- B-Sp-I-fp-sS- A-Sp-tØ-°v- am-{X-am-Wv- F-s∂-
tamsi-tbm-Sp -Iq-Sn- ]q¿-Øn-bm-bn.- ^-e-kv-Xo\n-ep-≈- tk-bo¿- A-b®- n-cn-°p-∂X - v''- (a-Øm-bn- 15:-24)- {In-kvX - p- X-s≥-d- in-jy-∑m-tcmSv-
aebn¬- \n-∂p-≈- I¿-Øm-hn-s≥-d- D-Z-bw- tb-i-p-hn-s≥-d- h-c-thmSp- ]-d-™-Xv- C-ß-s\-bm-bn-cp-∂p- ""\n-߃- hn-Pm-Xo-b-cp-sS- C-S-bn-¬-
Iq-Sn-- ]q¿Øn-bm-°-s∏-´p.- A-td-_y-bn-se- ln-Pm-kn-ep-≈- ]m-dm≥- t]m-Ic- p-X;v- - i-ac- y-°m-cp-sS- ]-´W- ß - f - n-epw- {]-th-in-°c - p-Xv.- F-∂m¬,-
]¿-hX - Ø
- n¬ \n-∂p≈- I¿-Øm-hn-s≥-d- {]-Im-in-°¬- F-∂m-sW∂v- C-{km-bo-¬- `-h-\-Øn-se- \-jv-S-s∏-´- B-Sp-I-fp-sS- A-Sp-°-te-°v-
ImØp- I-gn-bp-I-bm-bn-cp-∂p- C-{km-Cu-ey¿.- tam-si-°p -ti-jw- t]mhp-I''- (a-Øm-bn- 10:- 5,-6)-
h-cp-∂- {]hm-NI-∑m-cn¬- B-cm-Wv- k-am-[m-\w- {]-h-Nn-°p-I-sb-∂v- A-t±-lh - pw- tam-si-sb-t∏m-ep-≈- {]-hm-NI - \- m-bn-cp-∂n-√.- tam-
A-h¿- t\m°n-bncp∂p.- {]-hm-N-I-Xz-Øn-s≥-d- sN-t¶m¬- b-lq-Zn- si-bp-sS- P-\-\w- km-[m-c-W- co-Xn-b-n-em-bn-cp-∂p- (]n-Xm-hn-s≥-d-bpw-
˛C-{km-Cu-ey¿˛I-fn¬ \n-∂v- \o-°n-°f - b- p-∂- A-hI - m-in-bp-sS- BK- am-Xm-hn-s‚--bpw- kw-Ka - Ø
- n¬-\n-∂v)- - tb-ip- ]n-Xm-hn-√m-sX- Xn-I® - pw-
35 36
k-am-[m-\-Øn-s≥-d- Zq-X≥- k-am-[m-\-Øn-s≥-d- Zq-X≥-
Akm-[m-c-W- \n-e-bn-em-Wv- P-\n-®-Xv.- tam-si-°v- `m-cy-bpw- a-°-fp- in-jy-im-Jm- k-a-\zn-Xw-˛ (`-hn-jy¬- ]pcm-W-w- 3:-3:-3:-5 )
ap-≠m-bn-cp-s∂-¶n¬- tb-ip-hn-\v- C-h-sbm-∂p-ap≠-m-bn-cp-∂n-√.- (A-t∏mƒ- a-lm-a-Zv- F-∂- t]-cp-≈- hn-tZ-in-bm-b- tem-Im-
tamsi- {]-hm-NI - ≥- `-cW- m-[n-Im-cn- Iq-Sn-bm-bn-cp-∂p-sh-¶n¬- tbip- Nmcy≥- X-s≥-d- in-j-y-K-W-ß-tfm-Sp-Iq-Sn- {]-Xy-£-s∏-Spw).-
{]-hm-N-I≥- am-{X-am-bn-cp-∂p.- tam-si- {]-hm-N-I-\v- \ym-b-{]-am-Ww- a-lm-aZ- v- F-∂- hn-izm-Nm-cy-s\-°p-dn-®v- th-Zh - ym-k≥- Xp-S¿∂p:-
\¬-Is - ∏-´p.- tb-ip-hm-Is - ´- tam-si-bp-sS- \ym-b{- ]-am-Ws - Ø- AwKo- ""ssZ-h-Zq-X- k-Zr-i-\m-b- Cu- a-cp-`q-\n-hm-kn-sb- cm-Pm-hv- Kw-Km-P-e-
I-cn-°p-I- am-{X-am-Wv- sN-bv-X-Xv.- Øn-epw- a-‰v- A©p-X-cw- ip-≤o-I-c-W- P-e-ß-fn-epw- kv-\m-\w- sN-
tb-ip-hpw- h-cm-\n-cn-°p-∂- a-lm-\m-sbm-cp- {]-hm-N-I-s\- øn®v- `-Iv-Xn- hn-izm-k- k-a-\znXw- ]q-Pn-®v- C-{]-Im-cw- {]m¿-∞n-°pw:-
°pdn®v- Zo¿-L-Z¿-i-\w- \-S-Øn.- A-t±-lw- ]-d-™p-:- ""Rm≥- t]m-Ip- "A-√t- bm- a-\pjy-h¿-KØ - n-s≥-d- A-`n-am-\k - vX
- w-`a- m-bn- ]n-d∂ - - alm-
∂-Xv- \n-ß-fp-sS- \-∑-bv-°m-Wv.- Rm≥- t]m-Ip-∂n-s√-¶n¬- k-lm-b- \p-`m-hm-!- Z-pj
- Sv- \ - n-{K-lØ- n-\p-≈- Zn-hy-iI - X
v- n-bp-sS- am-lm-Xa v- y-Øm¬-
I≥- (]m-c-¢n-t‰m-kv)- \n-ß-fp-sS- A-Sp-°¬- h-cn-I-bn-√.- Rm≥- i-{Xp-]o-UI -- -fn¬-\n-∂pw- c-£-{]m-]n-®p- ]-cm-i-Iv-Xn-bp-sS- {]-Xy-£-
t]mbm¬- A-hs - \- \n-ßf - p-sS- A-Sp-tØ-°v- Rm-≥- A-b° - pw.- Ah≥- e-£-W-am-bn- ]-cn-e-kn-°p-∂- ]p-Wym-Xv-am-th-!- A-ß-bp-sS- ]m-Z-
h-cp-tºmƒ- ]m-]-sØ-bpw- \o-Xn-sb-bpw- \ym-b-hn-[n-sb-bpw- Ip-dn®v- NcW-ß-fn¬- A-Sn-]-Wn-bp-∂- Cu-bp-≈-h-s\- A-hn-Sp-∂v- H-cp-
tem-I-sØ- t_m-[y-s∏-Sp-Øpw''.- (tbm-l-∂m-\- 16:-7,-8)- ASnabmbn- kzo-I-cn-®-\p-{K-ln-®m-epw.''- (Ibid 3:3:6-8)
tb-ip- ho-≠pw- ]-d-™p-:- ""C-\n-bpw- ]-e- Im-cy-߃- F-\n-°v- B- a-lm-\m-b- {]-hm-N-I-s≥-d- A-\p-bmbn-I-sf-°p-dn-®pw-
\n-ß-tfm-Sv- ]-d-bm-\p≠--v.- F-∂m¬- C-t∏mƒ- \n-߃-°v- A-Xv- kmwkv-°m-cn-I- Nn-lv-\-ß-sf-°p-dn-®pw- Iq-Sn- hn-h-cn-°p-∂p-≠v- `hn-
Xmßm≥- km-[y-a-√.- k-Xym-Xv-am-hv- h-cp-tºmƒ- A-h≥- \n-ß-sf- F- jy¬- ]p-cm-Ww.- ""A-t±-l-Øn-s≥-d- A-\p-bm-bn-Iƒ- tN-em-I¿-Ωw-
√m- k-Xy-Øn-te-°pw- \-bn-°pw.- kz-¥w- A-[n-Im-c-Øn¬- H-∂pw- sN-øpw.- A-h¿- Ip-Sp-as - h-°p-Ib - n-√.- A-h¿- Xm-Sn- h-f¿-Øpw.- Ah¿-
A-h≥- ]-d-bp-I-bn-√.- F-∂m¬- Xm≥- tIƒ-°p-∂sX-¥pw- A-h-≥- hn-π-h-Im-cn-I-fm-bn-cn-°pw.- {]m¿-∞-\-°v- h-cm≥- A-h¿- D-d-s°-
]-d-bpw.- hcm-\n-cn-°p-∂- Im-cy-߃- A-h≥- \n-ß-tfm-Sv- {]-Jym-]n- Blzm-\w- sN-øpw.- ]-∂n-sb- H-gn-®v- a-‰v- an-°- ar-K-ß-sf-bpw- A-h¿-
°pw''.- (tbm-l-∂m-≥- 16:-12˛14)- `-£n-°pw.- ip-≤n-sN-øm≥- Z¿-`- D-]tbm-Kn-°p-∂X - n-\v- ]-Ic
- w- kacw-
tb-ip-hn-\m¬- k-Xy-Øn-s≥-d- B-Xv-am-hv,- k-lm-bn,- km-¥z- sN-bX v- v- A-h¿- ]-cn-ip-≤c - m-hpw.- a-Xs- Ø- aen-\s - ∏-Sp-Øp-∂h - c - p-ambn-
\-°m-c≥- F-∂n-ßs - \- hn-fn-°s - ∏-´- a-lm-\m-b- {]-hm-NI - s- ≥-d- BK- bp-≤w- sN-øp-∂-Xn-\m¬- ap-ssk-e-h-∑m¿- F-∂-h¿- A-dn-b-s∏-Spw.-
a-\Ø
- n-\m-bn- tb-ip-hns≥-d- A-\p-bm-bn-Iƒ- I-mØ - n-cp-∂p.- A-t±lw- Cu- amw-k-`p-°p-I-fp-sS- B-hn¿-`m-hw- F-∂n¬- \n-∂m-bn-cn-°pw''.-
h-∂-Xn-\p-ti-jw- k-I-e-hn-[- k-Xy-ß-fn-te-°pw- h-gn- \-S-Ø-s∏-Sp- (Ibid 3:3:3: 25-28)
sa-∂- {]-Xo-£-bp-am-bn.- AY¿-∆- th-ZØ - n¬- A-¥n-am-Nm-cy-s\- kw-_\ - v[n-®v- ]-d™
- Xv-
C-ß-s\-bm-Wv-:- "A-√-tbm- P-\-ß-tf,- \n-߃- _-lp-am-\- ]p-c- -cw-
ln-µp-a-X- {K-\v-Y-ß-fn-se- {]-h-N-\-߃- {i-≤n-°p-I.- kv-Xp-Xy¿-l-\m-b-h≥- (\-cm-iw-k)- hm-gv-Ø-s∏-Spw.- A-
`m-cX-Øn-te-°v- h-∂- {]-hm-N-I-∑m-cpw- a-lm-\m-b- A-¥n-a- {]- dp-]-Xn-\m-bn-c-Øn- sXm-Æq-dv- i-{Xp-°-fp-sS- a-[y-Øn¬-\n-∂v- \mw-
hm-N-I-s≥-d- B-K-a-\-sØ-°p-dn-®v- {]-h-Nn-®n-´p-≠v.- A-t±-l-sØ- kzo-I-cn-°pw.- A-t±-l-Øn-s≥-d- hm-l-\w- C-cp-]-Xv-
th-Z-hym-k≥- C-ß-s\- ]-d-™p:- B¨-s]¨- H-´-I-ß-fm-bn-cn-°pw.- A-t±-l-Øn-s≥-d- a-lXzw- kz¿-
G-X- kv-an-∂-¥-tc- tæ-O-:- K-tem-Iw- h-sc-sb-Øn- A-Xn-s\- Xm-gv-Øp-w.- A-h≥- am-am- Ejn°v-
B-Nm-tc-Wy- k-a-\zn-X- ]-Øv- N-Xp-c-ß-fpw- \q-dv- kz¿-W- \m-W-b-ß-fpw- ap-∂q--dv- A-d-_n-°p-
a-lm-a-Z- C-Xn-Jym-Zx- Xn-c-I-fpw- ]-Xn-\m-bn-cw- ]-ip-°-fpw- \¬-Ipw'.- (A-Y¿-h-th-Zw- hnw-
37 38
k-am-[m-\-Øn-s≥-d- Zq-X≥- k-am-[m-\-Øn-s≥-d- Zq-X≥-
h-≥- {]-h-Nn-®- a-lm-\m-b- A-¥n-a- {]-hm-N-I-\m-bn-Øo¿-∂-Xv.- c-≠pw- H-tc- ]-Z-[m-Xp-hn¬-\n-∂p-≠m-b- \m-a-߃- X-s∂-!-
Aßs\- B-h¿-Ø\ - - ]p-kvX- I
- Ø
- n-(33:-2)-se- {]-hN- \ - Ø
- n-s≥-d- ]q¿- N-cn-{X-Øn-s≥-d- sX-fn-®w-
Øo-I-c-W-am-bn.- ko-\-bn¬-\n-∂pw- h-∂- tam-si-bp-sS-bpw- tk-bo
A-hk - m-\s - Ø- {]-hm-NI - \
- m-Wv- ap-lΩ - Z- v- (k).- A-Xp-sIm≠p-
dn¬- D-Zn-®- tb-ip-hns‚--bpw- ]n≥-Km-an-bm-b- ssZ-h-Zq-X≥- ]m-dm≥-
X-s∂- A-t±-lw- A-h-km-\-sØ- a-\p-jy≥-h-sc-bp-≈- k-I-e¿°pw-
]¿-∆-X-Øn-s≥-d- \m-Sm-b- A-td-_y-bn¬-\n-∂v- tem-I-Øn-\v- ap-gp-h-
am-Xr-I-bm-bn-cn-°-Ww.- A-Xn-\p-th-≠n- A-t±-l-Øn-s≥-d- Po-hn-Xw-
\p-am-bn- {]-Im-in-®p.-
ap-gp-h≥- tc-Js - ∏-Sp-Øs - ∏-´n-cn-°W - w.- A-s√-¶n¬- A-t±-lØ - n-\v- ti
a-W-em-c-Wy-Øn¬-\n-∂v- h-cp-∂- I¬-°n-sb-∂- [¿-Ω- kv-Ym- jw- \q-‰m-≠p-Iƒ- I-g-n-™v- Po-hn-°p-∂- a-\p-jy¿- tam-£-Øn-s≥-d-
]-I-s\-°p-dn-®- {]-Xo-£-bpw- H-´-I-Øn-s≥-d- \m-´n¬-\n-∂v- D-b¿-Ø- am¿-Kw- ]n≥-]‰- p-∂s - X-ßs - \?- A-t±-ls - Ø- ]n-¥p-Sc - p-∂s - X-ßs - \?-
s∏-Sp-∂- \-cm-iw-ks - \-°p-dn-®- {]-hN - \
- h
- pw- ap-lΩ - Z- n-(k)¬- ]q¿Øo-
A-Z`v- p-Xw-!- ap-lΩ- Z- v- \-_n- (k)-bp-sS- ap-gp-Po-hn-Xh - pw- B¿°pw-
I-cn-°-s∏-´n-cn-°p-∂p.- "\-cm-w-i-k'sb-∂m¬- kv-Xp-Xn-°-s∏-´-h≥-
hm-bn-°m≥- ]-‰p-∂-hn-[-Øn¬- tc-J-s∏-Sp-Ø-s∏-´n-cn-°p-∂p- A-√,-
F∂¿-∞w-!- "ap-lΩ - Z- v'- F-∂- A-d_ - n- ]-ZØ- n-\v- Xp-ey-am-b- kw-kvIr-
A-t±-l-Øn-t≥-d-Xp-t]m-se- Po-hn-X-Øn-se- sN-dp-Xpw- h-ep-Xp-am-b-
X-]-Zw-!- `-hn-jy¬-]p-cm-W-Øn-em-sW-¶n¬- "a-lm-a-Zv'- F-∂- Ad_n-
ap-gp-kw-`-h-ß-fpw- tc-J-s∏-Sp-Ø-s∏-´- H-cp- a-\p-jy-\pw- am-\-h- N-cn
\m-aw- X-s∂-bm-Wv- {]tbm-Kn-®n-cn-°p-∂-Xv.- I-¬-°n-bp-sS- A-\m-Y-
{X-Øn-ep-≠-m-bn-t´-bn-√.- ap-ºp-≈- {]-hm-N-I-∑m-cm-cp-w-X-s∂- tc-J-
Xz-sØ-°p-dn-®v- ]-d™ - - Im-cy-߃- ap-lΩ - Z- v- (k)-bp-sS- Po-hn-XØ
- n¬-
s∏-Sp-Øs - ∏-Sp-∂- N-cn-{X-Øn-s≥-d- `m-Ka - m-bn-´n-√.- {In-kvX - p-hpw- Irjv-
\mw- Im-Wp-∂p.- A-t±-l-Øn-s≥-d- ]n-Xm-hn-s≥-d- t]-cv- A-_v-Zp-√-sb-
W-\pw- Po-hn-®n-cp-∂n-s√-∂p- ]-d-bm≥- ]-e¿-°pw- A-h-kc-ap-≠m-
∂pw- am-Xm-hn-s≥-d- t]-cv- B-an-\-sb-∂p-am-bn-cp-∂p-h-t√m.-*
°n-bX - v,- N-cn-{X-Øn-s≥-d- Zr-jvS- n-bn¬- A-hc - p-sS-sb-√mw- A-kvX - nXzw-
k-I-e- k-Xy-Øn-te-°pw- h-gn- \-S-Øp-∂-Xn-\v- I-S-∂p-h-cm-\n- kw-i-bm-kv-]-Z-am-b-Xm-Wv.-
cn-°p-∂- k-lm-b-I-s\-°p-dn-®- tb-ip-hn-s≥-d- {]-h-N-\-hpw- C-hn-sS-
F-∂m-¬- ap-l-Ω-Zn-(k)-s≥-d- A-h-kv-Y- X-n-I-®pw- `n-∂-am-Wv.-
]q¿-Øo-I-cn-°-s∏-Sp-∂Xm-bn- \mw- Im-Wp-∂p.- k-lm-b-I≥- F-∂v-
"ap-l-Ω-Zv- N-cn-{X-Øn-s≥-d- ]q¿-Æ-am-b- {]-Im-i-Øn-em-Wv- P-\n-®-
]-cn-`m-j-s∏-Sp-Ø-s∏-´n-cn-°p-∂-Xv "]-m-c-¢n-t‰m-kv'- F-∂- {Ko-°v- **]-
sX'∂- ^-n-en-∏v- ln-‰n-bp-sS- {]-kv-Xm-h-\- X-s∂- A-t±-l-Øn-s≥-d-
Z-am-Wv.- ]m-c-¢n-t‰m-kn-\v- i-_v-Z-km-Zr-iy-ap-≈- ]-Z-am-Wv- s]-cn-¢o-‰-
Ncn-{X-]-c-X-bv-°p-≈- hy-Iv-X-am-b- AwKo-Im-c-am-Wv.- ap-l-Ω-Zv- Po-hn-
kvv.- kv-Xp-Xn-°-s∏-´-Xv- F-∂¿∞-w.- A-l-va-Zv- F-∂- A-d-_n- ]Z-Øn-\v-
Xp-ey-am-Wn-Xv.- ap-l-Ω-Zn-- (k)-s≥-d- a-s‰m-cp- t]cm-bn-cp-∂p- A-lv-a-Zv.- ®n-cp-∂n-s√-∂v- ]-d-bm≥- B¿-°pw- ss[-cyw- h-cm-Xn-cn-°p-am-dv- i-Iv-
X-hpw- hy-Iv-X-hp-am-Wv- A-t±-l-Øn-s≥-d- N-cn-{Xw.- A-Xp-sIm-≠p-
* - s sh- j v - W - h - a- X - { ]- I m- c w- G- I - s sZ- h - Ø n- s ≥- d - t]- c m- W v - hn- j v - W p.- Xs∂- A-h-km-\- \m-fp-h-sc-bp-≈- ap-gp-h≥- a-\p-jy¿-°pw- am-Xr-I-
hn-jv-Wp- `-K-Øv- F-∂m¬- ssZ-h-Zm-k≥- F-∂¿-∞w-;- kp-a-Xn- F-∂m¬-
hn-iz-kv-X-sb-∂pw,- A-_v-Zp-√,- B-an-\- Xp-S-ß-n-b- A-d-_n-t]-cp-Iƒ-°v-
bm-Ip-hm≥- tbm-K-y-X-bp-≈- G-I- {]-hm-N-I≥- A-t±-l-am-Wv.-
G-I-tZ-iw- k-am-\-am-b- \m-a-ß-fm-Wn-h.-
** tbip- kw-km-cn-®- A-c-am-b- `m-j-bn-e-√- A-t±-l-sØn-s≥-d- h-N-\-߃- hn-iz-kv-X≥-
tc-J-s∏-Sp-Ø-s∏-´n-cn-°p-∂-Xv.- {Ko-°n-em-Wv.- s]-cn-¢o-‰-kv- F-∂- ]-Z-Øn-\v- A-\m-Y-\m-b- ap-l-Ω-Zv- A--∂v- A-td-_y-bn¬- e-`y-am-bn-cp-∂-
Xp-ey-am-b- A-c-am-b-]-Zw- tb-ip D-]tbm-Kn-®n-cn-°p-hm-\pw- {Ko-°n-te-°v-
kw-c-£-W-߃-X-s∂- e-`n-°m-sX-bm-Wv- h-f¿-∂p-h-∂-Xv.- hn-Zym-
`m-jm-¥-c-w- sN-ø-s∏-´-t∏mƒ- ]m-c-¢n-t‰m-kv- F-∂m-bn- a-dn-b-Xp-am-Im-\m-Wv-
km-[y-X.- ss_-_nƒ- ]-I-¿-Øn-sb-gp-Øp-Im¿- C-Ø-cw- Ip-sd- sX-‰p-Iƒ- `ymkw- A¬-]w-t]m-epw- e-`n-°m-Ø-Xn-\m¬- F-gp-Øpw- hm-b-\-bp-
h-cp-Øn-b-Xn-\v- ss_-_n-fn¬-X-s∂- sX-fn-hp-I-fp-≠v.- C°m-cyw- ss_-_nƒ- a-dn-bm-Ø-h-\m-bn-´m-Wv- A-t±-lw- Po-hn-®-Xv.- Ip-´n-°m-e-Øv- A-d_n-
]-Wv-Un-X-∑m¿- Aw-Ko-I-cn-°p-∂-Xp-am-Wv.- °p-´n-I-tfm-sSm-∏-w- B-Spta-bv-°p-I-bpw- bp-hm-hm-b-t∏mƒ- I-®-h-S-
41 42
k-am-[m-\-Øn-s≥-d- Zq-X≥- k-am-[m-\-Øn-s≥-d- Zq-X≥-
`-\-߃-!- Hscm-‰-hm-°v- ]-d-™m¬- a-Xn.- Xm≥- Cu- {]-tZ-i-sØ- bp-sS-bpw- C-kv-em-am-t«-j-Ww- A-Wn-I-fn¬- B-th-i-hpw- D-W¿hp-
G‰-hpw- h-en-b- [-\-hm\m-Ipw.- \m-´p-Im¿- ap-gp-h≥- X-s≥-d- cm-P-[-m ap-≠m-°n.- "k-aq-lØ - n¬- `n-∂n-∏p-≠m-°p-∂'- ap-lΩ - Z- n-s\- h-[n-°m-
\n-bn-se-Øn- X-\n-°v- ]m-Zt- k-h- sN-øpw.- ku-µc - y-[m-aß - ƒ- X-\n°v- \m-bn- Du-cn-∏n-Sn-®- hm-fp-am-bn- C-d-ßn-∏p-d-s∏-´- D-a¿,- C-kv-emw-aX-
ap-∂n¬- \r-Ø-am-Spw.- hn-izmkn-bm-b- kz-k-tlm-Z-cn-bn¬-\n-∂v- Jp¿-B≥- h-N-\-߃- {i-
]-t£,- {]-hm-N-I≥- ]-d-™-Xn-ß-s\-bm-Wv-:- "A-[n-Im-c-tam- hn-®-t∏mƒ- "C-Xv- ssZ-h-h-N-\-a-√m-sX- a-s‰m-∂p-a-√'- F-∂v- B-Xv-a-K-
I-h¿-®- ap-X-tem- F-\n-°m-h-iy-an-√.- a-\p-jy¿-°p-≈- ap-∂-dn-bn-∏p- Xw- sN-øp-I-bpw- {]-hm-N-I-s\- sN-∂p-I-≠v- Ckv-em-am-t«-jn-°p-I-
Im-c-\m-bn-´m-Wv- ssZ-hw- F-s∂- \n-tbm-Kn-®n-cn-°p-∂-Xv.- A-h-s‚-- bp-am-Wp-≠m-b-Xv.-
ktµ-ia - m-Wv- Rm≥- \n-߃-s°-Øn-®p-Xc - p-∂X- v.- A-Xv- kzo-Ic - n-°p- D-ad- n-s≥-db
- pw- lw-kb- p-sS-bpw- a-\w-am-‰t- Øm-Sp-Iq-Sn- a-\
- n¬-
∂-h¿-°v- C-lt- em-IØ - v- kp-Jh- pw- k-am-[m-\h- p-w- ]-ct- em-IØ - v- imiz- hn-izm-k-hp-am-bn- I-gn-™n-cp-∂- ]-e-cpw- ]-c-ky-am-bn- hn-izm-k-
X- hn-P-b-hpw- I-c-kv-Y-am-°mw.- ssZ-hn-I- k-tµ-iw- kzo-I-cn-°m-Ø- {]Jym-]-\w- \-S-Ø≥- k-∂-≤-cm-bn.- hn-d-fn- ]n-Sn-®- i-{Xp-°ƒ- ]q¿-
h¿-°n-S-bn¬- Xo¿-∏v- I¬-∏n-°p-∂-Xv- A-h≥- X-s∂-bm-Wv'.- hm-[n-Iw- i-Iv-Xn-tbm-sS- a¿-±-\-߃- A-gn-®p-hn-´p-sIm-≠n-cp-∂p.-
tKm-{X-Ø-e-h-∑m-cp-sS-bpw- ]u-c-{]-[m-\n-I-fp-sSbpw- \n¿-_-\v-
\o-N-am-b- a¿-±-\-ap-d-Iƒ-
[-Ø-n-\v- h-g-ßn- X-s≥-d- Zu-Xy-ap-t]-£n-°m≥- B-h-iy-s∏-´- kz¥w-
]n-Xr-hy-\m-b- A-_q-Xzm-en-_n-t\m-Sv- A-t±-lw- {]-Xn-h-Nn-®p-:- ""{]n-b- ar-K-ß-sf-t∏m-epw- \m-Wn-∏n-°p-∂- \o-N-am-b- a¿-±-\-ap-d-I-fm-
]n-Xr-hym,- h-e-Xp-I-øn¬- kq-cy-s\-bpw- C-S-Xp-I-øn¬- N-{µ-s\-bpw- bn-cp-∂p- k-Xy-\n-tj-[n-Iƒ- ap-kve - nw-Iƒ-s°-Xn-sc- A-gn-®n-hp-´n-sIm-
≠n-cp-∂-Xv-!-
A-h¿- sh-®p-X∂ - m¬-t]m-epw- Rm≥- F-s≥-d- Zu-Xy-\n¿-hl - W- Ø- n¬-
\n-∂v- ]n-∑m-dp-Ib- n-√.- H-∂p-In¬- Cu- ]-cn-{i-aw- k-^e - a- m-bn- ssZhnI- C-cp-ºv ]-gp-∏n-®v- ap≥-Zzm-cØ- n-eq-sS- Ip-Øn-°b - ‰- n- sIm-es
- Nø-
kw-Xr-]v-Xn- I-c-K-X-am-°p-I.- A-s√-¶n¬- B- {i-a-Øn-te¿-s∏-´p s∏-´- [o-c-h-\n-X- kp-a-ø-(d).-
sIm≠v- \-in-®p-t]m-hp-I.- c-≠n-sem-∂v- kw-`-hn-°p-∂-Xv- h-sc- Rm- Xo-sIm-≠v- I-cn-°-s∏-Sp-I-bpw- D-cp-In-sbm-en-°p-∂- a-p-dn-hp-I-
\n-Xv- Xp-S-cp-I-X-s∂- sN-øpw''.- tfm-Sp-Iq-Sn- Np-´p-s]m-≈p-∂- a-W-en¬- In-S-Øp-I-bpw- ]n-∂o-Sv- FSp-
Øv- sh-≈-Øn¬- ap-°p-I-bpw- sN-ø-s∏-´psIm-≠n-cp-∂- A-Ωm-dp_v-
P-\w- k-Xy-Øn-te-°v- \p- bm-kn¿- (d).-
{]-tem-`-\-ß-fpw- {]o-W-\-ß-fpw- hn-e-t∏m-hp-I-bn-s√-∂v- a-\- ssI-Im- e
- p-Iƒ- N-ße - I- f- m¬- _-\v[ - n-°s - ∏-´v- Np-´p-s]m-≈p∂-
n-em-°n-b- Jp-ssd-in-Iƒ- A-{I-a-Øn-s≥-d-bpw- a¿-±-\-ß-fp-sS-bpw- a-cp-`p-an-bn¬- a-e¿-Øn-°n-S-Øn- a-m-d-Øv- a-e-t]m-ep-≈- I-√v- I-b-‰n-
am¿-Kw-Xs - ∂- ]n≥-Xp-Sc - m≥- Xo-cp-am-\n-®p.- ]t£,- k-Xy-aX - Ø- n-te°v- sh-®v- a¿-±n-°-s∏-´-t∏m-gpw- ssZ-hw- G-I-\m-sW-∂v- D-ss®-kv-X-cw- {]-
Jym-]n-®- _n-em-ep-_v-\p- d-_m-lv- (d).-
P-\w- {]-h-ln-®p-sIm-≠n-cp-∂p.- A-h-cn¬- A-Sn-a-I-fpw- D-S-a-I-fp-ap-
≠m-bn-cp-∂p-;- ]-W° - m-cpw- ]-Wn-°m-cp-ap-≠m-bn-cp-∂p-;- I-dp-Øh - c- pw- C-ß-s\- F-{X-sb-{X- D-Zm-l-c-W-߃-!- k-Xy-a-X-Øn¬- hn-iz
sh-fp-Øh - c
- p-ap-≠m-bn-cp-∂p.- ]utcm-ln-Xy-hpw- {]-am-Wn-Xz-hpw- krjv- kn-®p-sh-∂- Im-cW - Ø - m¬- am-{Xw- a¿-±n-°s - ∏-´h- c
- m-bn-cp-∂p- C-hsc-
Sn-®- th-en-s°-´p-Iƒ- t`-Zn-®v- k-Xym-t\z-jn-Is - f-√mw- k-Xy-am¿-KØ - n- √mw- X-s∂.-
se-Øn-t®¿-∂p.-
{]-hm-N-I-s‚- k-tµ-iw-
Jp-ssd-in-Iƒ-°n-S-bn-se- {]-ap-J-cpw- {]-K-Xv-`-cp-am-b- ]-e-cpw-
am-dn-Nn-¥n-°m≥- Xp-Sß - n.- i-IX v- c
- pw- [o-cc
- p-am-b- D-ad- n-s≥-db- pw- lwk- C-sX-√mw- F-¥n-\p-th-≠n-bm-bn-cp-∂p?-
47 48
k-am-[m-\-Øn-s≥-d- Zq-X≥- k-da- m-c-
I-bn-√'.- C-Xm-Wv- {]-hm-N-I- {]-t_m-[-\-Øn-s≥- [X m-\v-\
-Ø-®n-p-sc≥-p-d°
- Zq-w-X!- ≥-
I- t fm- S v - "\n- ß ƒ- A- X n¬- \ n- ∂ v - hn- c - a n- ° m- s \m- c p- ° - a p- t ≠m'- Im-Wp-∂p- tam-si-sb-t∏m-se- ap-l-Ω-Zv- ]p-Xn-b- \n-b-a-ß-fpw- Po-hn-
(Jp¿B≥- 5:-91) -sb-∂v- tNm-Zn-t°-≠- Xm-a-k-ta- D-≠m-bn-cp-∂p-≈q X- co-Xn-I-fpw- sIm-≠p-h-∂n-cn-°p-∂p.-3- I¿-Øm-hn-s≥-d- hm-KvZm-\w-
A-hc - X
- n¬-\n-∂v- k-ºq¿-Æa - m-bn- ap-IvX
- c- m-bn.- B- I¬-]\ - - h-∂t∏m H-cn-°-epw- ]m-gm-bn-t∏m-bn-√.- tam-si-°v- k-Zr-iy-\m-b- H-cp- {]hm-N-
ƒ- a-Zo-\-bn-se- a-Zy-ap-X-em-fn-am-cm-cpw-X-s∂- X-߃- \n¿-an-®p- sh-®- I-s\-Ø-s∂- A-h≥- A-¥n-a- {]-hm-N-I-\m-bn- \n-tbm-Kn-®p.-
aZy-sa-¶n-epw- hn¬-°m≥- A-\p-h-Zn-°-W-sa-∂v {]-hm-N-I-\v- \n-th-Z- A-ßs - \- {]-hm-NI
- X
- z-am-Ip-∂- sN-t¶m-epw- cm-PZ- W
- U
v- pw- blq-
\w- \¬-In-bn-√.- A-hn-sSbp-≈- a-Zy-sØm-gn-em-fn-If - m-cpw-Xs - ∂- Xß- Zm-bn¬-\n-∂v- H-gn-™p-t]m-Im≥- th-≠n-bp-≈- A-hI - m-in-bp-sS-4- BK-
fp-sS- sXm-gn¬- \-jv-S-s∏-´p-sh-∂v- ap-{Zm-hm-Iyw- ap-g-°n-bn-√.- d-h-\yq- a-\w- C-{kmb-o-ey-cp-sS- k-tl-m-Z-c-am¿-°n-S-bn¬- \n-∂p-X-s∂-bm-bn-
h-cp-am-\w- \-jv-S-s∏-Sp-sa-∂v- B-cpw-X-s∂- Kn-cn-{]-`m-j-Ww- \-S- cp-∂p.- A-{_-lm-an-s≥-d- C-f-b- ]p-{X-\m-b- C-kvlm-Jn-s≥-d- k-¥Xn-
Ønbn√.- ssZ-hn-I- I¬-∏-\- {i-hn-t°-≠- Xm-a-kw- A-hn-sS- a-Zy°p- ]-c-º-c-I-fm-b- C-{km-bo-eycp-sS- k-tlm-Z-c-∑m¿- A-{_-lm-an-s≥-d-
∏n-Iƒ- s]m-´n-®n-X-dn.- ho-∏-Iƒ- a-dn-™p-ho-Wp.- a-Zo-\-bn-se- sX-cp- X-s∂- aq-Ø-a-I-\m-b- C-k-vam-tb-en-s≥-d- k-¥-Xn-I-fm-b- A-d-_n-I-
ho-Yn-I-fn-eq-sS- a-Zy-Øn-s≥-d- Nm-ep-Iƒ- H-gp-In.-
fm-sW-∂v- hy-Iv-Xw.- A-d-_n-I-fn¬-\n-∂pw- D-b¿-Ø-s∏-´- ap-l-Ω-Zv-
C-Xm-bn-cp-∂p- {]-hm-N-I≥- kr-jv-Sn-®- hn-π-hw.- A-t±-l-Øn- (k)- X-s∂-bm-Wv- "\n-ß-fp-sS- k-tlm-Z-c-∑m¿-°n-S-bn¬-\n-∂v- D-b¿-
s≥-d- B-bp-[ß - ƒ- hm-tfm- A-tºm- sh-Sn-bp-≠I - t- fm- B-bn-cp-∂n√.- Øp'-sa-∂v- C-{kmbo-ey-tcm-Sv \¬-In-b- hm-KvZ- Ø - Ø - n-s≥-d- ]q¿Øo-
ssZ-h-Øn-ep-≈- hn-izm-k-hpw- ]-c-tem-I- t_m-[-hpw- am-{Xw.- I-c-W-am-bn- A-b-bv-°-s∏-´- {]-hm-N-I≥.-
G-‰-hpw- h-en-b-h≥'-˛A-√m-lp- A-Iv-_¿-˛ F-∂- i-_v-Zw- A-¥-co- A-Xv- Xn-cp-Øn-:- "A-√;- - C-∂v- A-\p-{K-lØ - n-s≥-db - pw- Icp-Wb - p-sSbpw-
£-Øn¬- {]-I-º-\w- sIm-≠p.- Zn-\-am-Ip-∂p'.-
a-°- ap-gp-h≥- X-ß-fp-sS- Im¬-°o-gn¬- h-∂-t∏m-gpw- k-am[m-
A-√m-lp- A-Iv-_¿- \w- {]-h-Nn-®- {]-hm-N-I-\n¬- bn-sc-aym- {]-hm-N-I-s≥-d- Zo¿-L-Z¿-i-
˛A-√m-lp- A-Iv-_¿-˛B- ap-{Zm-hm-Iyw- Po-hn-X-Øn¬- {]m-h¿- \-Øn-s≥-d- ]q¿-Øo-I-c-Ww- \-ap-°v- Z¿-in-°mw-.- "k-am-[-m-\w- {]-h
Øn-I-am-°n-b-h-cm-bn-cp-∂p- A-h¿.- ]-c-º-cm-K-X-am-bn- B-cm[n-®p- Nn-°p-∂- {]-hm-NI - s
- ≥-d- Im-cy-Øn-em-Is - ´,- A-bm-fp-sS- h-N\ - w- kXy-
h-∂n-cp-∂- hn-{K-l-ß-sf-bpw- i-h-Ip-So-c-ß-sf-bpw- hym-P-ssZ-h-ß- am-bn-Øo-cp-tºmƒ- A-bm-sf- I¿-Øm-hv- A-b® - X- m-sW-∂v- A-dn-bmw''-
sf-bpw- I-søm-gn-®-h¿.- ssZ-h-sØ- am-{Xw- B-cm-[n-°m-\p-≈- kz-m -(1)- k-am-[m-\w- {]-h-Nn-®- {]-hm-N-I-s≥-d2 h-N-\-ß-fn¬- H-∂pw- Ak-
X-{¥y-Øn-\p-th-≠n s]-‰p-hf - ¿-∂- kz-¥w- \m-Sp-t]-£n-®h - ¿.- hoSpw- Xy-am-bn-´n-√.- H-scm-‰- {]-h-N-\-hpw- ]p-e-cm-Xn-cp-∂n-´n-√.- a-°-bn-se-
Ip-Spw-_-hpw- th-s≠-∂p-sh-®-h¿.- Po-hn-X-Im-e-a-{X-bpw- k-ºm-Zn-®- Cu- hn-P-bw-X-s∂- A-t±-l-Øn-s≥-d- {]-h-N-\-Øn-s≥-d- ]q¿-ØoIc-
kz-Øp-°ƒ-ap-gp-h≥- B-Z¿-i-Øn-\p-th-≠n- sN-e-h-gn-®-h¿.- A-h- W-am-bn-cp-∂-t√m.-
c√m-sX- a-‰m-cm-Wv- "A-√m-lp- A-Iv-_¿'- F-∂v- ]-d-bm≥- A¿-l-X- a-°- ap-gp-h≥- {]-hm-NI - \- v- Io-gS- ß - n-bt- ∏mƒ- sb-iø - m-hn-s≥d-
bp≈-h¿?- a-s‰m-cp- {]-h-N-\w- ]q¿-Øo-I-cn-°-s∏-Sp-I-bm-bn-cp-∂p.- "tI-Zm-dn-se-
a-°-sb- {]-I-º-\w- sIm-≈n-®p-sIm-≠v- ]-Xn-\m-bn-c-tØm-fw- B-´n≥-]-‰w- ap-gp-h≥- \n-s≥-d- A-Sp-°¬- h-∂p-Iq-Spw-;- s\-_-tbm-
t]¿- h-cp-∂- B- ssk-\yw- a-°b - p-sS- {]m-¥ß- f - n-te-°v- {]-th-in®p.- Øn-se- B-WmSp-Iƒ- \n-\-°v- tk-h- sN-øpw.- A-h- F-\n-°v- {]-km-
A-Xv`- p-Xw-!- B-h¿-Ø\ - - ]p-kvX
- I
- Ø- n-se- {]-hN - \ - w- C-hn-sS- ]q¿Øo- Z-P\ - I
- a
- m-bn- F-s≥-d- _-en-]o-TØ- n¬- F-Øpw.- F-s≥-d- a-ln-ab - m¿∂-
I-cn-°-s∏-´p.- ]m-dm≥- ]¿-h-X-Øn¬- {]-Im-in-°p-∂- ssZ-h-Øn-s≥d- B-e-b-sØ- Rm≥- a-l-Xz-s∏-Sp-Øpw'- (sb-i- 60:-7)- F-∂- {]-h-N\w.-
A-h-km-\-sØ- {]-hm-N-I≥- X-s≥-d- h-e-Xp-I-øn¬- A-Kv-\n-Pzm-e-bp- tI-Zm-dpw- s\-_t- bm-Øpw- C-ia v- t- b-en-(A-)s - ≥-d- ]p-{X-∑m-cmWv.-
am-bn- ]-Xn-\m-bn-c-°-W-°n-\v- hn-ip-≤-∑m-cn¬-\n-∂v- h-cp-I'-(1)- X-s∂- (D¬-]-Øn- 25:-13)- tI-Zm-dn-se-bpw- s\-_tbm-Øn-se-bpw- B-Sp-Iƒ-
sN-bvX - p.- A-Y¿-∆t- h-ZØ
- n¬- ]-cm-a¿-in-°s - ∏-´- am-amE-jn-bp-sS- ]Xn- F-∂-Xv- a-°-bn-se- A-d-_n- k-aq-l-sØ- sam-Ø-Øn¬- Ip-dn-°p-∂-
\m-bn-cw- ]-ip-°-sf-°p-dn-®- {]-h-N-\-hpw- C-hn-sS- ]q¿-Øo-I-cn-°- ]-Z-{]tbm-K-am-Wv.- tI-Zm-dn-se-bpw- s\-_-tbm-Øn-se-bpw- B-Sp-I-
s∏-´n-cn-°p-∂p-!- sf-√mw- {]-hm-N-I-\v- A-Sp-Øv- h-∂p-Iq-S-n-b-Xm-Wv- a-°m-hn-P-b-Øn¬-
\mw- Im-Wp-∂-Xv.- C-kv-emw- B-t«-jn-®Xn-\p-ti-j-ap-≈- A-d-_n-
Im-cp-Wy-Øn-s≥-d- Zn-\w- IfpsS- Po-hn-Xw- "A-h- F-\n-°v- {]-Zm-\-P-\-I-am-bn- F-s≥-d- _-en-
k-Xy-hn-izm-kn-I-fp-tS-Xm-b- B- ssk-\yw- a-°- Io-g-S-°n.- F- ]o-T-Øn¬- F-Øpw'- F-∂- {]-h-N-\-Øn-s≥-d- ]q¿-Øo-I-c-Ww- Ip-dn-
Xn¿-∏n-s≥-d- B-ch - ß- t- fm- c-IvX
- Ø
- n-s≥-d- {]-hm-lt- am- C-√m-sX- XnI- °p-∂p.- ssZ-h-ln-X-Øn-\v- th-≠n- F-¥v- Xym-K-hpw- sN-øm≥- k-∂-
®pw- im-¥a- m-bn-s°m-≠m-bn-cp-∂p- tem-IN - c- n-{X-Øn-se- A-Xp-ey-amb- ≤-cm-bn-cp-∂-h¿-!- k-Xy-a-X-sØ- \-in-∏n-°m-\pw- Zn-hy-{]-Im-i-sØ-
B- hn-π-hw- \-S-∂-Xv.- Xn-I-®pw- k-am-[m-\-]-c-hp-am-bn-cp-∂p- A-Xv.- Du-Xn-s°-Sp-Øm-\pw- I-gn-bp-sa-∂v- I-cp-Xn- bp-≤-Øn-s\m-cp-ßn-b-
{]-hm-N-I-s≥-d- tk-\-bp-sS- \m-b-I-\m-bn-cp-∂- k-Av-Zp-_v-\p- D-_m-Z- Ahn-izm-kn-I-tfm-Sv- kz-¥w- Po-h≥- Xr-W-h¬-K-Wn-®v- ]-S-s]m-cp-Xn-
(d-)- B-th-i-Øm¬- a-°-°-Sp-Øp-\n-∂v- hn-fn-®p-]-d-™p-:- "CXv- c-Iv-
X-s®m-cn-®n-en-s≥-d- Zn-hk- a
- m-Ip-∂p'.- k-am-[m-\Ø - n-s≥-d- {]-hm-NI
- ≥- 1.- bn-sc-aym- 28:-9
2.- "C-kv-emw'- F-∂- ]-Z-Øn-\v- k-am-[m-\w- F-∂pw- A¿-∞-ap-s≠-∂- Im-
1.- B-h¿-Ø-\w- 33:-2 c y w -
{]-tXy-Iw- {]-kvXm-hy-am-Wv.-
59 60
k-am-[m-\-Øn-s≥-d- Zq-X≥- k-am-[m-\-Øn-s≥-d- Zq-X≥-
b-h¿-!- ]-S-°-f-Øn¬- Po-h≥- \¬-In-b- {]-hm-N-I- k-Jm-°ƒ-!- k-Xy-a-X-sØ- \-in-∏n-°m≥- k-I-e-hn-[- X-{¥-ß-fpw- ]-b-‰n-
"F-s≥-d- a-ln-a-bm¿-∂- B-e-b-sØ- Rm≥- a-l-Xz-s∏-Sp-Øpw'- ]-cm-P-b-s∏-´-h¿.-
F-∂- {]-h-N-\-hpw- C-hn-sS- ]q¿-Øo-I-cn-°-s∏-Sp-I-bm-Wv.- {k-jv-Sm- A-hc - p-sS- I-øn-en-∂v- A-[n-Im-ca - n-√.- D-bc- m≥- hm-fp-If - n-√.- a¿±n-
hm-b- ssZ-hs - Ø- Bcm-[n-°p-∂X - n-\m-bn- - `q-an-bn¬- B-Zy-am-bn- sI´n- °m≥- Nm-´hm-dp-I-fn-√.- {]-hm-N-I≥- F-¥p-]-d-™m-epw- A-\p-k-cn-
D-b¿-Ø-s∏-´- B-e-b-am-Wv- a-°-bn-se- I-Av-_m-e-bw.- A-Xv- _-lp- °m≥- k-∂-≤-X-bp-≈,- B-bn-c-°-W-°n-\v- AwK-ß-fp-≈- k¿-h-
ssZ-hm-cm-[I - c- p-sS- hn-{K-lß- f - m¬- \n-_n-Va - m-bn-cp-∂p.- a-°m- hnP- k-∂m-l-ß-tfm-Spw- Iq-Sn-b ssk-\yw- A-h-sc- s]m-Xn-™v- \n¬°p-
btØm-sS- hn-{K-lß - s- f- B-cm-[n-°p-∂h - c - m-bn- B-cpw-Xs- ∂- _m°n- ∂p.- {]-h-m-N-I≥- H-scm-‰- hm-°p-]-d-™m¬- C-h-cp-sS-sb-√mw- X-e
bn-√m-Ø- A-h-kv-Y- h-∂p.- I-Av-_m-e-b-Øn-se- hn-{K-l-߃- ap-gp Iƒ- X-s≥-d- Im¬-°o-gn¬- In-S-∂v- D-cp-fpw.- C-h-c-p-sS- Hm-tcm-cp-Ø-
h≥- \n-jvI - m-k\ - w- sN-øs - ∏-´p.- A-ßs - \- ssZ-hØ - n-s≥-d- a-ln-abm¿- cp-sS-bpw- I-cƒ- I-Sn-®p-Xp-∏m≥- B-bn-c-߃- k-∂-≤-cm-hpw.- C-hcp-
∂- B-e-b-Øn¬-\n-∂v- _-lp-ssZ-hm-cm-[-\-bp-sS- {]-Xo-I-ß-sf-√mw- sS- I-gp-Øn¬- H-´-I-Øn-s≥-d- Ip-S¬-am-e-Iƒ- Nm¿-Ø-s∏-Spw.-
\n¿-Ωq-e-\w- sN-bv-Xp-;- A-ß-s\- A-Xv- a-l-Xz-h¬-°-c-n-°-s∏-´p.-
]t£,- {]-hm-NI - ≥- - hn-\b- m-\zn-X\ - m-bn- tNm-Zn-®p-:- "C-∂v- \nß-
sf-¥m-Wv- F-∂n¬-\n-∂v- {]-Xo-£n-°p-∂-Xv?-'-
Im-cp-Wy-Øn-s≥-d- {]-hm-N-I≥-
A-h¿- Z-b-\o-b-am-bn- ]-d-™p-:- "\-∑,- Xm-¶ƒ- am-\y-\pw- am\y-
a-°m- hn-P-bw- I-gn-™p!- Im-cp-Wy-Øn-s≥-d- {]-hm-N-I-\p-ap-
s≥-d- a-I-\p-am-Ip-∂p'.-
∂n¬- C-Xm- Ip-td- a-\p-jy¿- ]-©]-p-Nv-O-a-S-°n- \n¬-°p-∂p.-
Im-cp-Wy-Øn-s≥-d,- - Z-bb - p-sS,- kvt- \-lØ - n-s≥-d- A-\p-Iº - bp-
B-cm-Wn-h-sc-∂-t√?-
sS-sb-√mw- tem-Iw- I-≠- G-‰-hpw- h-en-b- am-Xr-Im- ]p-cpj-≥-sam-gn-
k-Xyw- ]-d™ - p-sh-∂X - n-s≥-d- t]-cn¬- \-_n-sb- kz-¥w- \m´n¬- ™p-:- "t]m-hp-I,- \n-ß-sf-√m-h-cpw- kz-X-{¥cm-hp-∂p'.-
\n-∂v- B-´n-tbm-Sn-®-h¿.-
k-am-[-m-\-Øn-s≥-d D-Øpw-K-am-b- D-Zm-l-c-Ww!- Im-cp-Wy-Øn-
Xn-cp-ta-\n- \-ak
- v°- c
- n-°p-tºmƒ- A-t±-lØ - n-s≥-d- I-gp-Øn¬- s≥-d- Xp-e-y-X-bn-√m-Ø- am-Xr-I!-
H-´-I-Øn-s≥-d- Ip-S¬-am-e-Iƒ- Nm¿-Øn-b-h¿.-
Cu- {]-hm-NI - \
- √- m-sX- a-‰m-cm-Wv- B-h¿-Ø\ - - ]p-kvX - I- Ø- n¬-
A-t±-l-sØ- F-dn-t™m-Sn-®-h¿.- ]-d™- - k-am-[m-\Ø - n-s≥-d- {]-hm-NI - \- m-hm≥- A¿-lX - b - p-≈- hyIv-
A-t±-l-Øn-s≥-d- ]n-Xr-hy-\pw- C-kv-em-an-s≥-d- knw-l-hp-am- Xn-Xzw?-
bncp∂- lw-k-(d)-sb- D-lv-Zn¬-sh-®v- N-Xn-®p-sIm-∂- h-lv-in.-
lw-k-bp-sS- sN-h-n-bpw- aq-°pw- A-cn-s™-Sp-Øv- am-e-tIm¿- ]q¿-W-\m-b- a-\p-jy≥-
Ø-Wn-™v- C-kv-em-an-t\m-Sp-≈- ssh-cw- {]-I-Sn-∏n-®- kv-{Xo-Iƒ.- {]-hm-N-I≥- ]q¿-W-\m-b- H-cp- a-\p-jy-\m-bn-cp-∂p.- a-\p-jy-
C-kv-em-an-s≥-d- B- knw-l-Øn-s≥-d- s\-©v- Ip-Øn-∏n-f¿-Øn- Xz-Øn-s≥-d- F-√m-hn-[- Kp-W-ß-fpw- A-t±-l-Øn¬- k-ºq¿-W-am-bn-
I-cƒ- h-en-s®-Sp-Øv- A-Xv- N-h-®p-Xp-∏n- A-Ωm-\-am-Sn-b- ln-µv.- k-Xy- {]-Im-in-®n-cp-∂p.- {]-kw-K-ß-fpw- D-]-tZ-i-ß-fpw- am-{X-am-bn-cp-∂n√-
hn-izm-kn-I-sf- sIm-Spw-{Iq-c-X-Iƒ-°v- hn-t[-b-cm-°n-b-h¿.- {]-hm-NI - ≥- tem-IØ - n-\v- kw-`m-h\
- - sN-bvX
- X
- v.- kz-¥w- Po-hn-Xs- Ø-
kp-a-ø- (d)-sb- ar-Ko-b-am-bn- h-[n-®-h¿.- X-s∂- X-s≥-d- B-Z¿-iß - ƒ-°p-≈- {]m-tbm-Kn-I- am-Xr-Ib - m-bn- Ah-
bm-kn-dn (d)-s\- {Iq-c-am-bn- sIm-∂-h¿.- X-cn-∏n-°m≥- I-gn-™p-sh-∂X - m-Wv- A-t±-lØ - n-s≥-d- G-‰h - pw- henb-
_n-em-en-s\- (d)-bpw- A-Ω-m-dn- (d)-s\-bpw- a¿-±n-®-h¿.- hn-P-bw.-
61 62
k-am-[m-\-Øn-s≥-d- Zq-X≥- k-am-[m-\-Øn-s≥-d- Zq-X≥-
em-am¿-´n≥- F-gp-Xn-:- ""X-Xz-PvR - m-\n,- {]-kw-KI - ≥,- ssZ-hZ- q-X≥,- kv-t\-l-\n¿-`-c-\pw- Z-bm-ep-hp-am-bn-cp-∂p- {]-hm-N-I≥.-
\n-ba- \- n¿-Ωm-Xm-hv,- t]m-cm-fn,- B-ib - ß
- f - p-sS- tP-Xm-hv,- A-_≤ - - k- km-[m-cW- - k-©c - n-°p-∂- h-gn-bn-se- H-cp- ho-´n¬- \n-∂p-samcp-
¶¬-]-ß-fn¬-\n-∂v- ap-Iv-X-am-b- B-Nm-c- hn-ti-j-ß-fp-sS-bpw- bpIv- Pq-X-h-\n-X- F-∂pw- X-s∂- Xp-∏p-∂p-sh-¶n-epw- {]-hm-N-I-s\m-∂pw-
Xn-_-\v-[p-c-am-b- hn-izm-k- {]-am-W-ß-fp-sS-bpw- ]p-\x-kv-Ym-]-I≥,- ]-d-bp-∂n-√.- H-cp- Zn-h-kw- B- h-gn-bn-eq-sS- \-S-°p-tºmƒ- X-s≥-d-
C-cp-]X - v- `u-Xn-I- km-{am-Py-ßf - p-sS-bpw- H-cp- B-Xva - o- b
- - km-{am-PyØn- ta¬- Xp-∏¬- h-∂p-ho-gp-∂-Xv- Im-Wm-Ø- A-t±-lw- tNm-Zn-°p-∂p-:-
s≥-db - pw- kw-kY v- m-]I- ≥-˛A-Xm-bn-cp-∂p- ap-lΩ - Z- v.- a-\p-jy-al- X- zØn-
"F-s≥-d- kvt- \-ln-X- C-s∂hn-sS-t∏m-bn?- Ahƒ- C∂v- Fs∂-
s≥-d- F-√m- am-\Z- W - vU
- ß- f- pw- sh-®p-]c - n-KW- n-°p-tºmƒ- \mw- hyIv-
Im-Wm≥- h-∂n-√t- √m'.- A-hƒ- A-kp-Ja - m-bn- In-S°
- p-Ib- m-sW-∂d- n-
X-am-bpw- tNm-Zn-t®-°mw-:- ap-l-Ω-Zn-t\-°mƒ- a-lm-\m-b- a-‰p-h√-
a\pjy-\p-ap-t≠m''- (La Martin: Historie de la Ture-quie, Vol II, Page 277) ™- A-t±-lw- A-hs - f- k-µ¿-in-®v- Ip-ie
- m-t\z-jW - ß- ƒ- \-SØ - p∂p.-
a-pl- Ω
- Z- n-(k)-s≥-d- A-[n-Im-c- Po-hn-Xw- ]-cn-tim-[n-°p-I.- A[n- X-s∂- `-X-vkn-®-h-sc- i-]n-°p-I-tbm,- ]o-Un-∏n-®-h-tcm-Sv- {]Xn-
Im-c-Øn-s≥-d- D-b¿-∂- hn-Xm-\-Øn-em-bn-cp-∂-t∏m-gpw- i-co-c-Øn¬- Im-cw- sN-øp-I-tbm- sN-bv-Xn-√.- X-s∂- F-dn-t™m-Sn-°p-∂-h-cp-sS-
]m-b-°-Æn-Iƒ- ]-m-Sp-I-fp-≠m-Ip-am-dv- ]-cp-]-cp-Ø- ]-\-tbm-e-∏m-b- \-∑-°p-th-≠n- A-t±-lw- {]m¿-∞n-°p-∂-Xm-Wv- \mw- Im-Wp-∂-Xv.-
bn¬- In-S-∂p-d-ßn-b- {]-hm-N-I≥.- X-s≥-d- ]-≈n-ap-‰-Øv- bp-≤-ap-X-
ep-Iƒ- Iq-ºm-cam--bn-°n-S-°p-tºm-gpw- Ip-Spw-_-Øn-s≥-d- ]-´n-Wn- am- A-¥n-a- {]-kw-Kw-
‰m≥- A-Xn¬-\n-s∂-Sp-°m-Ø- ssZ-h-Zq-X≥.- bp-≤-Ø-S-hp-Im-sc- a- B- alm-\m-b- hy-IvX - n-Xzw- tem-IØ - n-\v- ap-gp-h≥- {]-`- hn-Xdn-
Zo-\m- \nhm-kn-Iƒ-°v- Zm-k-∑m-cm-bn- G¬-]n-®p-sIm-Sp-°p-tºm-gpw- A-dp-]-Øn-aq-∂v- h¿-jw- Po-hn-®p.- kz-]-Xv-\n- BC--i- (d)-bp-sS- a-Sn
sh-≈w- hen ®- X-g-ºp-I-fp-sS- th-Z-\-sb-°p-dn-®v- th-h-em-Xn-s∏-Sp- bn¬-In-S∂ - v- B- a-lm-\p-`m-h≥- C-lt- em-Ih - m-kw- sh-Sn-™p.- AXn-
∂- kz-¥w- ]p{Xn- ^m-Xzn-a-°v- H-cp- th-e-°m-cn-sb- A-Xn¬-\n-∂pw- \p-ap-ºv,- ln-Pvd- - ]-Ømw- h¿-jw- H-cp-e£ - w- A-\p-bm-bn-It- fm-sSm∏w-
kzo-I-cn-°m≥- A\p-hm-Zw- sIm-Sp-°m-Ø- d-kq¬.- A-td-_y-bp-sS- A-t±-lw- B-Zy-sØ-bpw- A-hk - m-\t- Ø-Xp-am-b- l-PvP - v- \n¿-hl - n®p.-
A¿-≤-`m-K-Øn-s≥-dbpw- A-[n-Im-cn-bm-bn-cn-°p-tºm-gpw- X-s≥-d- ho-
´n¬- H-cp-]n-Sn- [m-\y-hpw- H-cp- Xp-I¬-]m-{X-hpw- am-{Xw- _m-°n-sh-®n- A-hn-sS-sh-®v- A-t±-lw- l-Pv-P-Øp¬- hn-Zm-C-se- {]-kw-Kw-
cp-∂- \-_n.- B- Po-hn-X-Øn-\v- A-[n-Im-cw- kp-J-tem-ep-]-X-°p-≈- F-∂- v- {]-kn-≤-am-b- {]-kw-Kw- sN-bv-Xp.- a-l-Øm-sbm-cp- a-\p-jym-h
am¿-K-am-bn-cp-∂n-√.- {]XypX,- \o-Xn-\n¿-h-l-W-Øn-\p-≈- ]m-X- am- Im-i- {]-Jym-]-\-am-bn-cp-∂p- A-Xv.-
{X-am-bn-cp-∂p.- A-t±-lw- ]-d-™p-:- "A-√m-lp-hn-t\m-Sv- Iq-dpw- `-Iv-Xn-bp-ap-≈-
ap-l-Ω-Zn-(k)-s≥-d- Ip-Spw-_-Po-hn-Xw- t\m-°p-I.- `m-cy-am-tcmSv- h-cm-bn- h¿-Øn-°p-hn-≥.- \n-ßf - p-sS- c-IvX - h- pw- [-\h - pw- A-`n-am-\hpw-
A-t±-lw- \o-Xn- ]p-e¿-Øn-bn-cp-∂p.- k-¥m-\-ß-tfm-Sv- A-t±-lw- kv- ]m-h-\-am-Ip-∂p.- \n-ß-fp-sS- \m-Y-\p-am-bn- I-≠p-ap-´p-∂- A-h-k-c-
t\-lw- {]-I-Sn-∏n-®n-cp-∂p.- t]-c-°p-´n-I-sf- hm-¬-k-ey-]q¿-∆w- ]-cn- Øn¬- \n-ß-fp-sS- sN-bv-Xn-I-sf-°p-dn-®v- A-h≥- tNm-Zyw- sN-øpw.-
em-fn-°m-\-t±-lw- B¿-Øn- Im-Wn-®n-cp-∂p.- ap-l-Ω-Zv- F-∂- `¿-Øm- ]-en-i- \n-tcm-[n-®n-cn-°p-∂p.- A-\n-kv-em-an-I-Xz-Øn-t≥-d-Xm-b- F-√m-
hn-s\-°p-dn-®v- H-cp- ]-cm-Xn-bpw- ]-d-bm≥- A-t±-l-Øn-s≥-d- `m-cy-am¿- hn-[- c-IvX- ∏- I- I- f
- pw- {]-Xn-Im-c- \-S] - S- n-If - pw- d-±v- sN-øs - ∏-´n-cn-°p∂p.-
°p-≠m-bn-cp-∂n-√.- X-s≥-d- Ip-Spw-_° - m-tcm-Sv- A-t±-lw- I-cp-W- ImWn- h-gn-]n-g-∏n-°m≥- th-≠n-h-cp-∂- ]n-im-Nn-s≥-d- Zp¿-t_m-[-\-sØ-°p-
®n-cp-∂p.- Ip-Spw-_-_-\v-[w- ]p-e¿-Øm≥- A-t±-l-Øn-\v- {]-tXy-Iw- dn-®v- Pm-K-cq-I-cm-bn-cn-°p-I.- \n-ß-tfm-Sv- \n-ß-fp-sS- ]-Xv-\n-am¿-°v-
Xm¬-]-cy-ap-≠m-bn-cp-∂p.- I-S∏- m-Sp-≈X - p-t]m-se- \n-߃-°v- A-ht- cm-Sv- I-S∏ - m-Sp-If - p-≠v.- \nß-
fp-sS- ap-ºn¬- c-≠v- Im-cy-߃- hn-t´-®p-sIm-≠m-Wv- Rm≥- t]m-Ip-
kv-t\-l-Øn-s≥-d- {]-hm-N-I≥- ∂-Xv.- A-h- ap-dp-sI- ]n-Sn-°p-∂-]-£w- F-\n-°p-ti-jw- \n-߃- hgn-
63 64
k-am-[m-\-Øn-s≥-d- Zq-X≥- k-am-[m-\-Øn-s≥-d- Zq-X≥-
65 66
k-am-[m-\-Øn-s≥-d- Zq-X≥- k-am-[m-\-Øn-s≥-d- Zq-X≥-
*****
Iq-Sp-X-e-dn-b-m≥-:-
U-b-d-Iv-S¿-
\n-®v- Hm-^v- {Sq-Øv-
I-em-`h≥- tdm-Uv-
sIm-®n≥-˛ 682 018
t^m¨-:- 0484˛ 367810,- 352421
^-m-Iv-kv-:- 0484˛380746
website: www.nicheoftruth.org
e-mail: islam@nicheoftruth.org