Doc.

dr Mehmed Hadi, Pravni fakultet Univerziteta u Sarajevu

Kolektivno radno pravo

Gorade, 06. 03. 2014. godine

Sadraj

Kolektivni ugovor: predmet i cijena rada Socijalni dijalog u BiH

1. Odrivost granskih kolektivnih ugovora

Federacija BiH Opi kolektivni ugovor za teritorij FBiH Kolektivni ugovori za teritoriju jednog ili vie kantona Granski kolektivni ugovori Jedan ili vie poslodavaca

Zakonodavni okvir (l. 113 ZOR-a FBiH)

Kolektivni ugovor moe se zakljuiti na neodreeno ili odreeno vrijeme Kolektivni ugovor zakljuuje se u pismenoj formi Ako kolektivnim ugovorom nije drugaije odreeno, nakon isteka roka na koji je zakljuen, kolektivni ugovor primjenjivae se do zakljuivanja novog kolektivnog ugovora

Stupanje na snagu i primjena

Nakon zakljuivanja prvog Opeg kolektivnog ugovora za teritorij FBiH pristupilo se zakljuivanju granskih kolektivnih ugovora odnosno ugovora za odreene djelatnosti Kompetentnost i strunost odnosno nekompetentnost i nestrunost strana u kolektivnom pregovaranju Prilikom kolektivnog pregovaranja nisu uzimani u obzir iri ekonomsko-socijalni odnosi kako u Federaciji tako i u pojedinim kantonima, te kod privatnih poslodavaca

Stupanje na snagu i primjena

Pogreno tumaenje odredbi kolektivnih ugovora od strana u kolektivnom pregovaranju

Za jedne projecirani ciljevi u budunosti a za druge oni se trebaju primjenjivati u punom kapacitetu od dana stupanja na snagu

Stupanje na snagu i primjena

Poslodavci koje obavezuje kolektivni ugovor duni su ga i primjenjivati u cjelosti Zaposlenici imaju mogunost traiti zatitu svojih prava pred nadlenim sudovima Veliki broj tubi iz radnih sporova se odnosi na nepotovanje odredbi kolektivnih ugovora od strane poslodavaca

Privatni poslodavci

Nemogunost da izvre finansijske obaveze koje proizilaze iz potpisanih kolektivnih ugovora

Veliki broj pravosnanih sudskih presuda

Otvaranje steajnih postupaka

Vlada Federacije i kantona kao poslodavac

Veliko optereanje budeta Federacije BiH i kantona zbog obaveze plaanja na temelju pravosnanih sudskih presuda Prodaja dravne imovine kao sredstvo izvrenja Zaposlenici kao suvlasnici javnih ustanova

2.Socijalni dijalog u BiH

Oblik i svrha Konvencije i preporuke MOR-a Zakonodavni okvir Ekonomsko-socijalno vijee FBiH

Oblik i svrha

Socijalni dijalog se pojavljuje kroz razliite oblike tripartitne saradnje, i to najee kroz tripartitno dogovaranje (konsultacije) i tripartitno pregovaranje (postizanje odreenog sporazuma), s osnovnom svrhom da se: organizacije poslodavaca i radnika ukljue u donoenje i primjenu zakonodavstva koje se odnosi na ekonomska i socijalna pitanja i da se organizacije poslodavaca i radnika ukljue u donoenje i primjenu svih aspekata ekonomske i socijalne politike, koji uobiajeno ne potpadaju pod radno zakonodavstvo, ali su od velikog indirektnog utjecaja

Funkcija

Funkcija socijalnog dijaloga se vee za pronalaenje prihvatljivog i stabilnog okvira izmeu: funkcija radnog zakonodavstva koje se odnose na zatitu osoba koje obavljaju zavisni rad, tj. s obzirom na socijalnu zatitu i jednakost i ekonomske efikasnosti s obzirom na realitete vremena.

Uslov za socijalni dijalog

Puno priznanje slobode udruivanja, tj. postojanje efikasnog zakonodavstva kojim se osigurava sloboda udruivanja, Politika i socijalna demokratija i Trino orjentirana ali meunarodno otvorena ekonomija

Konvencije i preporuke MOR-a

Preporuka br. 113 iz 1960 godine o konsultacijama na (na industrijskom i dravnom nivou) Konvencija br. 144 iz 1976 godine o tripartitnim konsultacijama sa prateom Preporukom br. 152

Konvencija br. 144 iz 1976 godine

U Bosni i Hercegovini ova konvencija je ratifikovana Odlukom Predsjednitva BiH objavljenoj u Sl. Glasniku BiH-Meunarodni ugovori br. 11/05 Stupa na snagu za svaku dravu lanicu dvanaest mjeseci od datuma registrovanja njene ratifikacije

Zakonodavni okvir za socijalni dijalog u FBiH (l. 130 ZOR-a FBiH)

U cilju ostvarivanja i usklaivanja ekonomske i socijalne politike, odnosno interesa zaposlenika i poslodavaca, te podsticanja zakljuivanja i primjene kolektivnih ugovora i njihovog usklaivanja sa mjerama ekonomske i socijalne politike, moe se formirati ekonomsko-socijalno vijee Ekonomsko-socijalno vijee moe se formirati za teritoriju Federacije odnosno podruje kantona Ekonomsko-socijalno vijee temelji se na trostranoj saradnji vlade Federacije, odnosno vlade kantona, sindikata i poslodavaca

Zakonodavni okvir za socijalni dijalog u FBiH (l. 130 ZOR-a FBiH)

Ekonomsko socijalno vijee osniva se sporazumom zainteresiranih strana kojim se ureuje sastav, ovlatenja i druga pitanja od znaaja za rad ovoga vijea Ekonomsko-socijalno vijee donosi poslovnik o radu, kojim e urediti nain donoenja odluka iz svog djelokruga rada

Ekonomsko-socijalno vijee za teritoriju FBiH (ESV)

Osnovano sporazumom o osnivanju Ekonomskosocijalnog vijee za teritoriju FBiH (Sl. novine FBiH br. 47/02, 42/03 i 08/08) ESV ima 21 -og lana (Sporazum o izmjeni Sporazuma o osnivanju ESV potpisan 24. 02 2011. godine) Po sedam predstavnika svakog od tri socijalna partnera

Ekonomsko-socijalno vijee za teritoriju FBiH (ESV)

Svoje djelovanje zasniva na principima.

Voenja socijalnog dijaloga kao sistema za rjeavanje odnosa izmeu socijalnih partnera i sredstva za postizanje ravnotee izmeu trine ekonomije i socijalne pravde,
Potivanja nezavisnosti i autonomije socijalnih partnera u njihovom radu i organiziranju

Ekonomsko-socijalno vijee za teritoriju FBiH (ESV)

Obezbjeivanja slobodnog pristupa adekvatnim i blagovremenim informacijama i dokumentaciji znaajnoj za pitanja o kojima odluuje ESV

Potivanja i provoenja odluka i zakljuaka ESV

Socijalni sporazum za period 2009-10

Reforma u oblasti javne uprave Racionalizacija u oblasti zdravstvenog osiguranja i zapoljavanja Izmjena opeg i granskih kolektivnih ugovora Socijalna zatita osoba sa invaliditetom i civilnih rtava rata Zatita branitelja i ratnih vojnih invalida reforme u oblasti penzijskog i invalidskog osiguranja Privatizacija

Hvala na panji!