GV Phan Thanh Huy_ THPT Nguyn Du (BRVT)

CNG THC & BI TP

NGUYN PHN GIM PHN TH TINH

A. CNG THC
1. Xc nh s NST, Cromatic, tm ng ca TB qua cc k ca nguyn phn.
Cc k K u K gia K sau K cui
S NST 2n kp 2n kp 4n n 2n n
S cromatic 4n 4n 0 0
S tm ng 2n 2n 4n 2n

2. Xc nh s NST, Cromatic, tm ng ca TB qua cc k ca gim phn
Gim phn I u I Gia I Sau I u II Gia II Sau II Cui II
S NST 2n kp 2n kp 2n kp n kp n kp 2n n n n
S cromatic 4n 4n 4n 2n 2n 0 0
S tm ng 2n 2n 2n n n 2n n

3. Tnh s t bo con to thnh
- T 1 t bo nguyn phn lin tip k ln to ra 2
k
TB con
- T x t bo nguyn phn lin tip k ln to ra x.2
k
TB con
4. Tnh s NST do mi trng cung cp cho qu trnh nguyn phn
- T 1 TB m (2n) qua k ln nguyn phn lin tip, tng s NST n trong cc TB con
c to thnh l: NST = 2
k
. 2n
T x TB: NST = x. 2
k
. 2n
- T 1 TB m (2n) qua k ln nguyn phn lin tip, tng s NST n ly t nguyn liu mi
trng l: NST = 2n.2
k
2n = 2n. (2
k
1)
T x TB: NST = x. 2n. (2
k
1)
- T 1 TB m (2n) qua k ln nguyn phn lin tip, tng s NST n mi hon ton ly t
nguyn liu mi trng l: NST = 2n.2
k
2. 2n = 2n. (2
k
2)
T x TB: NST = x. 2n. (2
k
2)
5. Tnh s tinh trng v trng hnh thnh
- T 1 t bo sinh tinh gim phn cho 4 tinh trng.
- 1 t bo sinh trng qua gim phn cho 1 t bo trng v 3 th cc.
S hp t =S trng th tinh =S tinh trng th tinh

GV Phan Thanh Huy_ THPT Nguyn Du (BRVT)

- Hiu sut th tinh ca tinh trng:
H =S tinh trng c th tinh x 100%
Tng s tinh trng to ra
- Hiu sut th tinh ca trng:
H =S trng c th tinh x 100%
Tng s trng to ra
B. BI TP
Bi 1:
C 5 t bo sinh dng ca mt loi nguyn phn lin tip mt s ln to ra c 40 t
bo con. T bo trn tri qua my ln nguyn phn
HD:
S t bo ban u: 5 TB
S t bo to thnh: 40 TB
Ta c: S t bo thnh =x. 2
k
40 =5. 2
k

k = 3
Vy 5 t bo trn cng tri qua 5 ln nguyn phn.

Bi 2:
Mt hp t ca mt loi nguyn phn mt s ln lin tip to ra c 8 t bo mi.
a. Xc nh s t phn bo ca hp t.
b. Xc nh b NST lng bi ca loi v tn loi. Bit trong qu trnh nguyn phn,
mi trng cung cp nguyn liu vi 322 NST n.

HD:
a. S ln nguyn phn ca hp t (k)
S TB ban u : 1TB
S TB to thnh: 8 TB
Ta c: S t bo thnh =2
k
8 = 2
k

k = 3
Vy hp t rn tri qua 3 ln nguyn phn.
(Lu : hp t cng l t bo)
b. Xc nh b NST lng bi ca loi (2n)
Theo gi thit, ta c:
S NST mi trng cung cp 322 NST n
NST = 2n. (2
k
1)
322 =2n. (2
3
-1)
2n =46
Vy vi 2n = 46, y l b NST lng bi ca loi Ngi

GV Phan Thanh Huy_ THPT Nguyn Du (BRVT)

Bi 3:
Mt hp t ca g (2n =78) nguyn phn mt s ln lin tip, cc t bo con ca hp t
trn cha tt c 624 nhim sc th trng thi cha nhn i. Hy xc nh:
a. S ln nguyn phn ca hp t
b. S NST trong cc TB c nguyn liu hon ton mi.

HD:
a. S ln nguyn phn ca hp t (k)
Theo gi thit, ta c:
S NST trong c t bo con to thnh l 624 NST
NST = 2n. 2
k

624 =78. 2
k
k = 3
(Lu : 2n l b NST ca 1 TB con, 2
k
l s TB con to thnh)
Vy hp t ca g tri qua 3 ln nguyn phn lin tip.
b. S NST trong cc TB c nguyn liu hon ton mi
NST = 2n. (2
k
2)
=78. ( 2
3
-2)
=468 NST
Vy 468 NST trong cc t bo con c nguyn liu hon ton mi.
Bi 4
1 loi sinh vt c b NST 2n =44
a. Tnh s NST, s tm ng, s cromatic cc k ca qu trnh nguyn phn
b. Tnh s NST, tm ng, cromatic k gia I v k sau II ca qu trnh gim phn.

HD
a. S NST, tm ng, cromatic cc k Nguyn phn
K u K gia K sau K cui
S NST 44 kp 44 kp 88 n 44 n
S Cromatic 88 88 0 0
S tm ng 44 44 88 44

b. S NST, tm ng, cromatic k gia I v k sau II ca gim phn
K gia I K sau II
S NST 44 kp 44 n
S Cromatic 88 0
S tm ng 44 44






GV Phan Thanh Huy_ THPT Nguyn Du (BRVT)

Bi 5:
Mt t bo sinh dc s khai ca th ci (2n=24) nguyn phn lin tip 8 ln
a. Tnh s t bo con to thnh
b. Cc t bo con to ra u tr thnh t bo sinh trng gim phn cho trng. Tnh s t
bo trng c to thnh.
c. Bit hiu sut th tinh ca trng l 50%. Tnh s hp t c to thnh, s tinh trng
tham gia th tinh bit hiu sut th tinh ca tinh trng l 6,25%.
HD:
a. S t bo con to thnh
S t bo con to thnh: 2
k
=256 t bo
b. S t bo trng to thnh
1 TB sinh trng qua gim phn 1 t bo trng +3 th cc
256 TB trng qua gim phn 256 t bo trng.
Vy s TB trng to thnh l 256 TB
c. S hp t to thnh, s tinh trng tham gia th tinh
S hp t
Ta c:
H
trng
=S trng th tinh x 100%
S trng to thnh

S trng th tinh =H
trng
x S trng to thnh
100%
S trng th tinh =50% x 256 = 128 (TB)
100%

M: S hp t =S trng th tinh =S tinh trng th tinh =128 (TB)
Vy s hp t l 128 TB
S tinh trng tham gia th tinh
Ta c:
H
tinh trng
=S tinh trng th tinh x 100%
S tinh trng to thnh

S tinh trng to thnh =S trng to thnh x 100%
H
tinh trng


S tinh trng to thnh =128 x 100% =2048 tinh trng
6,25%
Vy c 2048 tinh trng c to thnh






GV Phan Thanh Huy_ THPT Nguyn Du (BRVT)

Bi 6:
Mt t bo sinh dc s khai ca rui gim tin hnh nguyn phn lin tip mt s ln to
ra s t bo mi th h cui cng c 512 NST trng thi cha nhn i.
1.Hy xc nh s t phn bo ca t bo sinh dc s khai ni trn
2. Cc t bo mi c to thnh ni trn u tr thnh t bo sinh trng
a. Khi t bo sinh trng gim phn th ly nguyn liu t mi trng ni bo to ra bao
nhiu NST n?
b. Qu trnh gim phn trn hon thnh th to ra c bao nhiu trng v tng s NST
trong cc t bo trng l bao nhiu?
c. Bit hiu sut th tinh ca trng l 25% v mi trng th tinh cn 1 triu tinh trng
tham gia
Hy xc nh s tinh trng tham gia th tinh cho 25% s trng ni trn.
HD
1.Xc nh s t phn bo ca t bo sinh dc s khai
rui gim b NST lng bi 2n=8
Gi k l s ln phn bo ( k nguyn dng, k>0)
Theo gi thit, ta c:
2
k
. 2n =512
2
k
. 8 =512
k = 6
Vy t bo sinh dc s khai ni trn tin hnh 6 t phn bo.
2.a S NST n mi trng cung cp cho qu trnh gim phn
Mi t bo sinh trng c 2n = 8 NST n, trc khi gim phn to trng th u
nhn i NST n thnh NST kp tc l to thm 8 NST n t nguyn liu ca mi trng
ni bo.
M tng s t bo sinh trng c to ra sau 6 t phn bo l 2
6
=64 t bo
Vy cc t bo sinh trng ly nguyn liu t mi trng ni bo to ra s NST
n l : 8.64 = 512 NST n.
b. Xc nh s NST n trong cc trng to thnh
V mi t bo sinh trng ly nguyn liu t mi trng ni bo to ra s NST
n l :
64.1 =64 trng
rui gim n=4 NST nn tng s NST trong cc trng to thnh l
64.4 = 256 NST n
c. S tinh trng tham gia th tinh
Hiu sut th tinh ca trng l 25% nn tng s trng c trc tip th tinh to hp
t l: 64.25% =16 trng
Vy s tinh trng tham gia th tinh l : 1.000.000 x 16 =16.000.000 tinh trng





GV Phan Thanh Huy_ THPT Nguyn Du (BRVT)

Bi 7:
Ba hp t ca 1 loi sinh vt, trong mi hp t c 78 NST lc cha nhn i. Cc hp t
nguyn phn lin tip to ra cc t bo con. Tng s NST n trong cc t bo con sinh ra
t 3 hp t bng 8112. T l s t bo con sinh ra t hp t 1 vi hp t 2 bng 1/4. S t
bo con sinh ra t hp t 3 gp 1,6 ln s t bo con sinh ra t hp t 1 v hp t 2.
a.Tm s lng t bo con sinh ra t mi hp t
b.Tnh s ln nguyn phn lin tip ca mi hp t
c. Tnh s lng NST mi trng ni bo cn cung cp cho 3 hp t thc hin cc ln
nguyn phn.
HD:
a. S t bo con sinh ra t mi hp t
- Gi x: s t bo con sinh ra t hp t 1
y: s t bo con sinh ra t hp t 2
z: S t bo con sinh ra t hp t 3
- Theo bi, ta c:
x =1 y =4x (1)
y 4

z =1,6 (x +y) =1,6. 5x =8x (2)
- Mc khc, ta li c:
Tng s NST n trong cc t bo con sinh ra t 3 hp t l 8112
NST = 2n. (x +y +z) (3)
- T (1), (2), (3) ta c:
NST = 2n. 13x
8112 =78. 13x
x = 8
y = 32
z =64
Vy s TB con sinh ra t hp t 1 l 8
S TB con sinh ra t hp t 2 l 32
S TB con sinh ra t hp t 3 l 64
b. S ln nguyn phn ca mi hp t
S TB con sinh ra t hp t 1 l 8 2
k1
=8 k1 =3 (ln)
S TB con sinh ra t hp t 2 l 32 2
k2
=32 k2=5 (ln)
S TB con sinh ra t hp t 3 l 64 2
k3
=64 k3 =6 (ln)

c. S NST mi trng ni bo cung cp cho mi hp t: NST = 2n. (2
k
1)
- S NST mi trng ni bo cung cp cho hp t 1: 78. (2
k1
1) =546 NST
- S NST mi trng ni bo cung cp cho hp t 1: 78. (2
k2
1) =2418 NST
- S NST mi trng ni bo cung cp cho hp t 1: 78. (2
k3
1) =4914 NST




GV Phan Thanh Huy_ THPT Nguyn Du (BRVT)

Bi 8:
C 10 hp t ca cng mt loi nguyn phn mt s ln bng nhau v s dng ca mi
trng ni bo tng ng vi 2480 NST n. Trong cc t bo con c to thnh, s
NST mi hon ton c to thnh t nguyn liu mi trng l 2400.
a. Tnh s ln nguyn phn ca mi hp t trn
b. Xc nh b NST ca loi.

HD.
a. S ln nguyn phn ca mi hp t
10 hp t cng nguyn phn mt s ln bng nhau, gi l k
Theo bi, ta c:
10. 2n. (2
k
1) =2480 (1)
10 . 2n . (2
k
-2) =2400 (2)
Ly (1) chia (2), ta c:
2
k
1 =31
2
k
2 =30
30. (2
k
-1) =31 (2
k
-2)
2
k
=32 k =5
Vy 10 hp t u tri qua 5 ln nguyn phn.
b. Xc nh b NST ca loi
Th k = 5 vo pt (1), ta c:
10. 2n. (2
5
1) =2480
2n =8
Suy ra, y l b NST ca rui gim
Bi 9:
C 10 t bo sinh dc s khai phn bo lin tip vi s ln nh nhau vng sinh sn, mi
trng cung cp 2480 nhim sc th n, tt c cc t bo con n vng chn gim phn
i hi mi trng t bo cung cp thm 2560 nhim sc th n. Hiu xut th tinh ca giao
t l 10 % v to ra 128 hp t. Bit khng c hin tng trao i cho xy ra trong gim
phn.
Hy xc nh:
a. B nhim sc th 2n ca loi v tn ca loi
b. T bo sinh dc s khai l c hay ci? Gii thch?

HD:
a.Xc nh b NST ca loi, tn loi
Gi x l s ln nguyn phn ca t bo sinh dc s khai, 2n l b nhim sc th lng bi
ca loi, ta c:
8 2
2560 10 2 2
2480 10 ) 1 2 ( 2
=

=
=
n
n
n
x
x
(rui gim)
2n.2
x
.10 =2560 x =5


GV Phan Thanh Huy_ THPT Nguyn Du (BRVT)

b. S t bo con sinh ra: 320
S giao t tham gia th tinh: 100
10
128
=1280
S giao t hnh thnh t mi t bo sinh giao t:
320
1280
= 4 suy ra l con c

Lu :
(1) Cn nm vng l thuyt
(2) S ha kin thc
(3) Phn bit cc thut ng: NST n, NST kp, Cromatic
(4) Chng minh cc cng thc nguyn phn gim phn th tinh


CHC CC EM HC TT!